ağac-kömür 2021

Kömür — çöküntü qaya, mineral, ən qiymətli yanacaq növü və kimya üçün xammal və təkcə sənaye deyil. Karbonun beynəlxalq adı latdan gəlir. lat. carbō — "kömür". Fosil kömür sporlardan, mamırların, qıjıların və digər qədim bitkilərin epidermisinin hissələrindən (350–250 milyon il əvvəl) — arıq kömürlərdən, antrasitlərdən, kokslaşan, zəif qapalı, qazlıkömürlər, uzun alovlu və digər yarımnövlərdən əmələ gəlmişdir. Sonra karbonsuz bir dövr oldu, sonra qəhvəyi kömürlər, sapropellər, torflar yüksək temperaturun təsiri altında və oksigenə çıxış olmadan, daha əvvəl, karbonsuz dövrdən əvvəl, ağac qalıqlarını emal edən mikroorqanizmlərin iştirakı olmadan meydana gəldi. Kömür, ağacdan sonra insanın istifadə etdiyi ilk qalıq yanacaq idi. Bu növ yanacağın bir kiloqramını yandırmaq 3400–7200 kkal enerji almağa imkan verir. 1960-cı ildə kömür dünya enerji istehsalının təqribən yarısını təmin edirdisə, 1970-ci ildə onun payı üçdə birinə enmişdir. Kömür rəsm üçün material kimi, koks istehsalında istifadə olunur və kömürdən anilin boyaları da alınır.

Ağac — qol-budağı və gövdəsi oduncaqlaşmış çoxillik bitki. Ağac, ağacların və digər bitkilərin əsas gücləndirici və qida keçirici toxuması və ən bol və çox yönlü təbii materiallardan biridir. Həm gimnospermlər, həm də angiospermlər də daxil olmaqla bir çox botanika növləri tərəfindən istehsal olunan ağac müxtəlif rənglərdə və taxıl naxışlarında mövcuddur. Ağırlığına görə güclüdür və elektrik enerjisini izolyasiya edir və arzu olunan akustik xüsusiyyətlərə malikdir. Bundan əlavə, o, metal və ya daş kimi rəqabət aparan materiallarda olmayan “istilik” hissi verir və nisbətən asanlıqla işlənir. Material olaraq ağac insanlar Yer üzündə görünəndən bəri istifadə olunur. Bu gün texnoloji tərəqqiyə və metallar, plastiklər, sement və digər materiallarla rəqabətə baxmayaraq, ağac ənənəvi rollarının əksəriyyətində yerini qoruyur və onun xidmət qabiliyyəti yeni istifadələr hesabına genişlənir. Taxta, mebel və kontrplak kimi məşhur məhsullara əlavə olaraq, ağac ağac əsaslı panellər, sellüloz və kağız və bir çox kimyəvi məhsullar üçün xammaldır. Nəhayət, odun hələ də dünyanın əksər hissəsində mühüm yanacaqdır. == Xarakteristikası == İnkişaf etmiş kök, gövdə, yarpaq, çiçək, meyvə və toxuma malik olan ağaclar ali bitkilərdir.

Anbardakı kömür (fr. Coke en stock) Tintin macəralarının 19-cu hissəsidir. Belçikalı yazıçı Erje tərəfindən yazılmışdır və "Le journal de Tintin" jurnalında yayınlanmışdır. == Adlandırılması == Tintin macəralarının 19-cu hissəsi "Anbardakı kömür" adlanır. Hekayədə qanqsterlər gəminin anbarında saxladıqları afrikalı qulları "anbardakı kömür" kod adı ilə çağırırdılar . İngilis versiyasında hekayə "Qırmızı dənizin köpəkbalıqları"(The Red Sea Sharks), türk versiyasında isə "Qul tacirləri" (Köle tüccarları) adlandırılmışdı. == Mövzu == Macərada Xemed Əmirliyində (yudurma) iqtidar sahibi olan Mohammed Ben Kaliş Əzab Şeyh, Bab Əl Əhr tərəfindən devrilməyə çalışılır. Tintin və Kapitan Haddok bir filmin çıxışından sonra General Alkazar ilə qarşılaşırlar. Tələsən general uzaqlaşarkən pul qabını yerə salır. Tintin pul qabını ona qaytarmaq üçün generalın qaldığı otelə gedir, amma onun orada olmadığını öyrənir.

Anbardakı kömür (fr. Coke en stock) Tintin macəralarının 19-cu hissəsidir. Belçikalı yazıçı Erje tərəfindən yazılmışdır və "Le journal de Tintin" jurnalında yayınlanmışdır. == Adlandırılması == Tintin macəralarının 19-cu hissəsi "Anbardakı kömür" adlanır. Hekayədə qanqsterlər gəminin anbarında saxladıqları afrikalı qulları "anbardakı kömür" kod adı ilə çağırırdılar . İngilis versiyasında hekayə "Qırmızı dənizin köpəkbalıqları"(The Red Sea Sharks), türk versiyasında isə "Qul tacirləri" (Köle tüccarları) adlandırılmışdı. == Mövzu == Macərada Xemed Əmirliyində (yudurma) iqtidar sahibi olan Mohammed Ben Kaliş Əzab Şeyh, Bab Əl Əhr tərəfindən devrilməyə çalışılır. Tintin və Kapitan Haddok bir filmin çıxışından sonra General Alkazar ilə qarşılaşırlar. Tələsən general uzaqlaşarkən pul qabını yerə salır. Tintin pul qabını ona qaytarmaq üçün generalın qaldığı otelə gedir, amma onun orada olmadığını öyrənir.

Başar Kömür — Dünya Azərbaycanlıları Konqresinin sədr müavini, Azərbaycan Tədqiqatları jurnalının sponsuru. == Həyatı == Başar Kömur 1952-ci il yanvarın 1-də Türkiyənin Hatay ilinin Ərzin şəhərində anadan olub. 1993-cü ildən Mayns şəhərində təsis olunmuş Mayns Azərbaycan Cəmiyyətinin sədridir. 2001-ci ildə Dunya azərbaycanlılarının I qurultayının numayəndəsi olub. 2004-cü ildə yaranmış Avropa Azərbaycanlıları Konqresinin İdarə Heyətinin üzvü seçilib. 2005-ci ilin may ayında Türkiyənin İsgəndərun şəhərində fəaliyyətə başlamış Türkiyə Azərbaycan Federasiyasının Təşəbbüs qrupunun üzvüdür. 2005-ci ildə Türkiyənin Xattay vilayətinin şəhər bələdiyyələri ilə Azərbaycan şəhərləri arası Dostluq və Əməkdaşlıq müqavilələrinin bağlanmasının təşəbbüskarı olub və həmin vilayətin şəhər bələdiyyələrinin sədrlərinin Azərbaycana səfərlərini təşkil edib. Səfər çərcivəsində, bir qrup bələdiyyə sədrləri Azərbaycan Respublikasının prezidenti İlham Əliyevlə görüşüblər. 2010-2012-ci illər ərzində Avropa Azərbaycanlıları Konqresinin sədri olub. NATO statusu altında olan Amerika ordusunun Sosial-Fəaliyyət Mərkəzində məsləhətci olaraq çalışır və Avropanın Dövlətə Çalışan Sindikatlarının İdarə Heyətinin üzvüdür.

Daş kömür — bitki mənşəli çökmə süxur olub, təbii yanacaq növüdür. == Ümumi məlumat == Daş kömür çox kövrəkdir, qara, boz və parlaqdır. Suda batır və həll olmur. Daş kömür əsasən Donbas, Orta Asiya, Zaqafqaziya və Sibirdə çıxarılır. Ondan yaşayış evlərini qızdırmada, fabrik və zavodlarda, polad və çuqun əridilməsində, eləcə də yanacaq, sabun, yağ, spirt, benzol, plastik maddələr, ətriyyat, dərman, boyaq, turşular və s. istehsalında istifadə olunur. Daş kömür — üzvi mənşəli bərk yanacaqdır. Təbiətdə daş kömürün ehtiyatları neft ehtiyatından çoxdur. Daş kömürdən karbohidrogenlərin əsas alınma üsullarından biri daş kömürün kokslaşdırılmasıdır. Bu zaman 1000–1200 °C-də daş kömürün pirolizi həyata keçirilir.

Kömür — çöküntü qaya, mineral, ən qiymətli yanacaq növü.

Kömür — Azərbaycanda qida qəbulundan(əsasən nahar və şam yeməyindən) sonra, eləcə müxtəlif xəstəliklərin müalicəsi zamanı və digər məqsədlər üçün qəbul edilən təbii, müalicəvi mineral süfrə suyu. Bu suyun mənbəyi Naxçıvan şəhərindən 75 km aralı, dəniz səviyyəsindən 1700 m yüksəklikdə yerləşir. Burada karbonatlı düzləvi tərkibli zəngin mineral su mənbəyi vardır. Bu su sinir sisteminin funksional xəstəlikləri, yorğunluq, mədə-bağırsaq və tənəffüs yolları xəstəliklərinin müalicəsi üçün əlverişlidir. == Mənbə == Əli Polad. Bir damla su. I cild. Bakı,2011.

Qara oğlanlar- türk və altay mifologiyasında şər tanrıları. Qara ərlər də deyilir. Erlik Xanın oğullarıdırlar. Ədədləri doqquzdur. Monqolların "Doqquz Qana Susamış Tanrı"ları ilə bənzərlik göstərir. İnsanlara pisliklər gətirən qara fırtınalar əsdirər, qan yağışları yağdırırlar. Erlikin sarayının və ya yeraltının qapılarını gözlədikləri üçün Qapı Gözətçiləri deyə xatırlanarlar. Temir Xan: Dəmir ilahı. Qaraş Xan: Qaranlıq ilahı. Matır Xan: Cəsarət tanrısı.

== Giriş == Kömür qazı kömürün qızdırılması və ya pirolizi nəticəsində əldə edilən qaz qarışığıdır. Bu qaz tarixi olaraq şəhərlərin işıqlandırılması və istilik təmin etmək üçün istifadə edilirdi. Kömür qazı, hidrogen, metan, karbonmonoksid, karbondioksid və azot kimi müxtəlif qazlardan ibarətdir. Zəhərli olması səbəbindən təhlükəli bir maddədir və onun istifadəsi zamanla təbii qaz və elektrik enerjisi ilə əvəz olunmuşdur. == Tarixçə == === İstifadə tarixi === Kömür qazı ilk dəfə 18-ci əsrin sonlarında Böyük Britaniyada istehsal edilmişdir. William Murdoch, kömür qazını işıqlandırma məqsədi ilə istifadə edən ilk şəxslərdən biri olmuşdur. 19-cu əsrdə kömür qazı Avropada və Şimali Amerikada geniş yayılmışdır. === İstehsal prosesləri === Kömür qazı istehsalı kömürün havasız şəraitdə yüksək temperaturda qızdırılması ilə əldə edilir. Bu prosesdə kömür piroliz olunur və müxtəlif qazlar, qatran və kok kömürü əmələ gəlir. == Kimyəvi Tərkibi və Xüsusiyyətləri == Kömür qazı müxtəlif kimyəvi maddələrdən ibarətdir.

Kömür sənayesi— Kömürün əsas hasilatı Asiya, Şimali Amerika, Avropa (Çin, ABŞ, AFR, Rusiya, Hindistan, Avstraliya, Qazaxıstan, Ukrayna, Polşa, CAR və s.) ölkələrinin payına düşür. Ən mühüm hövzələri isə Rur, Donetsk, Kuznetsk, Yuxarı Sileziya, Appalaç, Fusin, Midlend, Viktoriya Karaqanda və s.dır.Hazırda kömür hasilatının 10-15%-i dünya bazarına çıxarılır. Çin, Böyük Britaniya, Almaniya, Ukrayna və Rusiyanın əksər kömür yataqları dərində yerləşdiyi üçün kömürün hasilatı baha başa gəlir. ABŞ, Avstraliya, CAR-da kömür yataqları yer səthində yerləşdiyi üçün açıq üsulla çıxarılan kömür daha ucuz başa gəlir.Ona görə də Avropa ölkələrinin çoxu ucuz kömürü almağa daha çox meyil edirlər.

Ukraynada kömür — Kömür mədəni Ukraynada mühüm bir sənayedir. Ukraynada kömür mədəni tez-tez kömür ilə zəngin olan Donetsk hövzəsi ilə əlaqələndirilir. Ancaq bu yeganə kömür mədəni bölgəsi deyil, digəri isə Lviv-Volhynian hövzəsi və Dnepr qəhvəyi kömür mədən hövzəsidir. Ukraynanın Şərqində yerləşən Donetsk hövzəsi, ölkənin ən inkişaf etmiş və daha böyük kömür mədən bölgəsidir. Ukrayna son vaxtlara qədər, Avropanın üçüncü böyük kömür istehsalçısıdır. 1976-cı ildə milli istehsal 218 milyon ton olub. 2016-cı ilədək istehsal 41 milyon ton azalıb. Şərqi Ukraynadakı Donetsk qara kömür hövzəsi, ölkənin ehtiyatlarının 90% -i ilə bağlı olan üç problemə məruz qalır: (1) mədənlər sərmayə yatırımı üçün kifayət qədər gəlirli deyil, yəni iyirmi yaşlı dağ-mədən avadanlıqları və prosesləri mövcuddur,(2) hökumət, Beynəlxalq Valyuta Fondundan məsləhət alaraq, illik 600 milyon dollarlıq maddi subsidiyaları dayandırdı və (3) Ukrayna hökuməti özünü müstəqil elan edən Donetsk Xalq Respublikası və Luhansk Xalq Respublikası tərəfindən nəzarət altına alınan mədənləri satın almaqdan imtina edir. 1870-ci ildə Ukraynada kömür mədəni sənayesi başladı. 1913-cü ildə Donetsk, Rusiya imperiyasında kömürün 87%-ni istehsal etmişdir.

Göyəm (lat. Prunus spinosa) — gülçiçəklilər fəsiləsinin gavalı cinsinə aid çiçəkli bitki növü. == Paylanma == Növün vətəni Avropa, Qərbi Asiya və şimal-qərb Afrikadır. == Meyvəsi == Göyəmin tərkibində 8%-ə qədər şəkər (fruktoza və saxaroza), 2,5% üzvi turşu (əsasən alma), 1% pektinli maddə, 1,5% aşılayıcı maddə, vitamin C və rəngləyici maddələr vardır. Dadı gər olduğundan təzə halda yeyilmir. Göyəmdən mürəbbə, povidlo, kompot, "ternovka" adlı spirtli içki, sirkə, kvas hazırlanır. Qurudulmuş meyvələri aşpazlıqda işlədilir. Duza qoyulmuş göyəm çox dadlı olur.[mənbə göstərin] Meyvələri şaxta vurduqda dadı şirinləşir və təzə halda yeyilmək üçün yararlıdır. Çəyirdəyində 37%-ə qədər yağ vardır. Tərkibində acı amiqdalin qlükozidi olduğundan texniki məqsədlər üçün işlədilir.

Prezident — ABŞ-nin Kaliforniya ştatı, Nəhəng Sekvoya Milli Parkı, Nəhəng Meşədə mövcud olan Nəhəng sekvoyadendron (Sequoiadendron giganteum) növünə aid böyük ağac. “Prezident” dünyanın üçüncü ən böyük sekvoyasıdır (2012-ci ildə National Geographic jurnalında yayımlanan bir hesabata görə, “Prezident”-in həcmi “General Qrant”-ın həcmini 15% üstələyərək dünyanın ikinci ən böyük ağacına çevrilir). Bununla belə, canlı bir ağacın həcminin dəqiq ölçülməsi çox çətin bir iş olduğundan, həcm müxtəlif yollarla ölçülə bilər (bütün budaqları və ya yalnız böyük budaqların nəzərə alınması, yeraltı kök hissəsini nəzərə alınması və ya almaması və s.). Milli parkın rəsmi veb səhifəsində hələ də "Prezident"-in dünyada üçüncü böyük sekvoya olduğu göstərilmişdir. Ağacın 3240 yaşında olduğu təxmin edilir ki, bu da onun planetdəki ən qədim yaşıyan ağac olması deməkdir. Ağac adını 1923-cü ildə ölümüş ABŞ-nin 29-cu Prezidenti Uorren Hardinqin şərəfinə adlandırılmışdır. Prezidentin yanında Konqres Qrupu adlanan iki orta ölçülü sekvoya böyüyür: Palata və Senatı təmsil edirlər.

Qaraağac, Karaağac və ya Qarağac: Kəndlər Qaraağac (Cəbrayıl) — Azərbaycanın Cəbrayıl rayonunda kənd. Qaraağac (Cəlilabad) — Azərbaycanın Cəlilabad rayonunda kənd. Qaraağac (Sabirabad) — Azərbaycanın Sabirabad rayonunda kənd. Qaraağac (Sədərək) — Azərbaycanın Sədərək rayonunda kənd. Qarağac (Qubadlı) — Azərbaycanın Qubadlı rayonunda kənd. Qaraağac (Meşkinşəhr) Qaraağac (Urmiya) — Qaraağac (Şəbüstər) Qaraağac (Əbhər) Qaraağac-i Köşk (Çaroymaq) Qaraağac-i Pain (Germi) Qaraağac-i Bala (Germi) Çaylar Qarağac (çay) — İranın Fars ostanında çay. Dağlar Qarağac — İsmayıllı rayonu ərazisində dağ. Qarağac — Zəngilan rayonu ərazisində dağ. Təxəllüslər Günay Qaraağac — Türk dilçisi, professor, doktor. Digər Qarağac — bitki cinsi.

Qiperion — ABŞ-nin Kaliforniya ştatı, Redvud Milli Parkı ərazisində mövcud olan Sekvoya (Sequoiadendron giganteum) növünə aid böyük ağac. 2015-ci il tarixinə görə Yer üzündə yaşayan ən uzun ağacdır (hündürlüyü - 115.61 m). Nəhəng ağac 2006-cı ilin yayında Redvud Milli Parkında təbiətşünaslar Kris Atkins və Mişel Taylor tərəfindən aşkar edilmişdir. Qiperionun hündürlüyü (ağacın adı belədir) (2015-ci ildə) 115,61 m, sinə səviyyəsindəki diametri (1,4 m) 4,84 metrdən çoxdur. Ağac 1978-ci ildə Cimmi Karterin rəhbərliyində olan federal hökumət tərəfindən satın alınan milli parkın ucqar bir hissəsində tapılmışdır. Potensial turist axınının bu nəhəng ağacın əsrlər boyu yaşadığı ekosistemi məhv etməməsi üçün Qiperionun dəqiq yerini açıqlamamağa qərar verilmişdir. Qiperion ağacının ümumi həcmi 502 m³, təxmin edilən yaşı isə 700-800 ildir. Tədqiqatçılara görə, ağacdələnlər Qiperionun gövdəsinin ən üst hissəsini zədələmişlər. Bununlada onun böyüməsinin qarşısını alınmışdır. Gələcəkdə daha sürətli böyüyən Helios (2015-ci ildə 114.58 metr) Qiperionu keçə bilər.

Ud Ağac (fars. عوداغاج‎) — İranda, Mərkəzi ostanında, Komican şəhristanının Mərkəz bəxşinin Vəfs dehestanında kənd. 2011–ci il siyahıyaalınmasına əsasən kəndin əhalisi 15 ailədə 30 nəfəri kişilər və 33 nəfəri qadınlar olmaqla cəmi 63 nəfərdir. Kəndin əhalisini türklər təşkil edir, türkcə danışırlar və şiə müsəlmandırlar.

Vedmak (pol. Wiedźmin), həmçinin Meşko (pol. Mieszko) —— Polşanın Lyobuş voyevodinası, Krosnenski rayonu, Komorov kəndində böyüyən hamar qarağac ağacı. Avropanın ən böyük qarağacı olaraq, rəsmiləşdirilmişdir. Ağacın adı Andjey Sapkovskinin eyni adlı romanının adı ilə adlandırılmışdır. Bu ad yerli səsvermənin nəticələrinə əsasən seçilmişdir. İkinci adı olan «Meşko» Polşa şahzadəsi I Meşkonun şərəfinə adlandırılmışdır. Bu ad yerli meşəbəylər tərəfindən istifadə olunur. Ağacın daxilində enli bir boşluq mövcuddur. Gövdənin qalınlığı 1,3 m yüksəklikdə 930 sm-ə çatır (2011-ci il məlumatına görə).

Yalqızağac (Salmas) Yalqızağac (Mərənd) Elat Yalqızağac (Mərənd) Yalqızağac (Miyanə) Yalqız Ağac (Qürvə) — İranın Kürdüstan ostanı Qürvə şəhristanının ərazisinə daxil olan kənd. Əliabad-i Yalqız Ağac (Qürvə) — İranın Kürdüstan ostanı Qürvə şəhristanının ərazisinə daxil olan kənd.

Yeddi ağac — Azərbaycanda əsasən yaz, payız ayları və ya bayramqabağı günlərdə uşaq və gənclər arasında geniş yayılan qədim oyunlardan biri. Yeddi ağac qırığı düzəldib qoyurlar bir daşın üstünə. Sanama və ya püşklə ayrılan oyunçu dayanır ağacın yanında və gözlərini yumur. Qalan oyunçular qaçıb gizlənirlər. Sonra pusquda duran oyunçu qaçıb gizlənənləri axtarır. Əgər axtarılan oyunçulardan biri gəlib ağacları qarışdırıb yerə tökərsə, oyun yenidən başlanır. Pusquda duran oyunçu ağacları qorumaq şərtilə bütün gizlənən yoldaşlarını tapmayınca bu oyundakı axtarıcı vəzifəsindən xilas ola bilmir. Elə ki, bütün gizlənən yoldaşlarını tapdı, o zaman ilk dəfə tapdığı yoldaşı onu əvəz edir. Oyun göstərilən qaydada yenidən davam edir.

İkilik ağac(binary tree)- – proqramlaşdırmada: hər bir buğumunda (NODE) ən çoxu iki “alt ağac” (sol və sağ) olan ağacşəkilli struktur növüdür. İkilik ağaclardan çox zaman informasiyaları çeşidləmək üçün istifadə edilir: ağacın hər bir buğumu açar olur və bu açardan kiçik olan bütün qiymətlər bir alt ağaca, böyük olanlar isə o biri alt ağaca düşür. İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.

İtmiş ağac (fr. Arbre Perdu) və ya Arbre Terri Sabin — Nigerin şimal-şərqində yerləşən, Sahara səhrasının Tenere bölgəsində yerləşən təcrid olunmuş ağac. Ağac akasiya növündəndir, kiçik qum təpəciyinin üzərində yerləşir. Kiçik ölçüsünə baxmayaraq, çox ucqar yerdə yerləşdiyinə görə böyük əhəmiyyətə malikdir. Paris-Dakar rallisinin qurucusu Terri Sabin bu ağacın yaxınlığında bir vertolyot qəzasında ölmüşdür. Onun külləri İtmiş ağacın ətrafına səpilmişdir. Bundan sonra ağac ralli xəritələrində "Arbre Terri Sabin" adı ilə göstərilməyə başlamışdır. Onun xatirəsinə ağacın yaxınlığında nişan qoyulmuşdur: "Meydan oxuyanlar üçün — Arzularda qalanlar üçün".

Şam ağacı (lat. Pinus) — şamkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Şam ağacının 115 növü məlumdur. Şam ağacının iynəyarpaqlarından diş ağrısının müalicəsində istifadə olunur. Ağızı iynəyarpaq həlimi və sirkə ilə yaxalamaq uğurlu nəticə verir. İynəyarpaq buxarı ilə inhalyasiya etmək aborta kömək edir və aybaşının başlanmasına təkan verir. İynəyarpağın tüstüsü qaş və kipriklərin tökülməsində, gözdən yaş gəldikdə və zəif görmədə kömək edir. Şamağacı tumurcuğunun həlimi öskürəyə qarşı vasitədir. İynəyarpağından böyrək xəstəliklərinə qarşı preparatlar və vanna üçün şamağacı ekstraktı hazırlanır. İynəyarpaq-karotin pastası yaraların müalicəsində işlənir.

Ağac kölgəsində (pyes) — Əbdürrəhimbəy Haqverdiyev pyesi 1921-ci ildə yazmışdır. Bu əsərdə yazıçı sosialist inqilabının yaratdığı və yeni insanların ilk bədii surətlərini təsvir edə bilmişdir, lakin ədibə görə köhnə quruluşun əsas ziddiyyəti guya təkcə kəndlilərlə bəy, xan arasında olan ixtilafdır. Əbdürrəhimbəy Haqverdiyev də digər məsləkdaşları kimi cəmiyyətin dəyişdirilməsində əsas rolu sənətkarlara, onların yaratdığı əsərlərə verirdi. O, sənətkarlar qarşısında mühüm vəzifələri qoyur və onu vətəndaşlıq qeyrəti ilə, ürəkdən yerinə yetirməyə çağırırdı. "Ağac kölgəsində" (1921) pyesində Mustafa bəylə kasıb kəndli Cəfər kişi arasındakı konflikt həyatın özündəki konfliktdir. Əsərin əsas qəhrəmanlarından müəllim Kərim acı həqiqətləri izləyə-izləyə kənddə nahaq öldürülən yoxsul Cəfər kişinin meyitini mustafabəylərə göstərərək, kinayə ilə deyir: 1921-ci ildə qələmə alınmış "Ağac kölgəsində" pyesinə illüstrasiya çəkən Xalq rəssamı Yusif Hüseynov yerli bəylə kasıb kəndli arasındakı konfliktin yekununu düşündürücü kompozisiyanın başlıca mövzusu seçmişdir. Budaqdan bir ucu açılmış ipin sallanması və kənd müəllimi Kərimin üzünü camaata tutaraq Cəfərin ölümündə suçlu olanları ittiham etməsi süjetin məna-məzmun daşıyıcılığını təşkil edir. Bir qədər arxada belində xəncər olan Mustafa bəyin qorxmuş vəziyyət almış durumu onun baş verənlərdə günahı olduğunu hiss etməyə imkan verir. Əsər 1960-cı ildə sulu boya ilə ərsəyə gətirilmişdir.