OKTYABR

I. i. October; ~da in October, keçən / ötən ~ last October

II. s. October; ~ günü October day

OKTAVA
OKUL
OBASTAN VİKİ
10 oktyabr
10 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 283-cü günü. (uzun ildə 284-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 82 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 27 sentyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === 680 — Kərbəla döyüşünü I Yezidin rəhbərliyi altında Əməvilər qazanıb. === 1601–1900 === === 1901–cari === 1964 — XVIII Yay Olimpiya Oyunları Tokioda keçirilib. 1967 — Xarici Kosmos Müqaviləsi qüvvəyə minib. 1970 — Fici müstəqil olub. 2010 — Niderland Antil adaları ölkə kimi mövcudluğunu dayandırıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1994 — Azərbaycan və Küveyt arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 1995 — Azərbaycan və Niger arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.
11 oktyabr
11 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 284-cü günü. (uzun ildə 285-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 81 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 28 sentyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1899 — İkinci Bur müharibəsi Cənubi Afrikada Britaniyanın idarə etdiyi Keyp Koloniyası ilə burun idarə etdiyi Transvaal və Azad Oranj Dövləti arasında baş verib. === 1901–cari === === Azərbaycana aid hadisələr === 1992 — Qarabağ müharibəsi: Azərbaycana məxsus döyüş helikopterinin Səfiyan yaxınlığında Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən vurulub. 1998 — Azərbaycanda Prezident seçkiləri keçirilib.
13 oktyabr
13 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 286-cı günü. (uzun ildə 287-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 79 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 30 sentyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === 1399 — IV Henrinin Vestminster abbatlığında tacqoyma mərasimi keçirilib. === 1601–1900 === === 1901–cari === === Azərbaycana aid hadisələr === 1921 — Türkiyə və Zaqafqaziya Sosialist Federativ Sovet Respublikası arasında Qars müqaviləsi imzalanmışdır.
14 oktyabr
14 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 287-ci günü. (uzun ildə 288-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 78 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 1 oktyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1917 — Uruqvay milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. 1947 — Çak Yeqer səs sürətini keçən ilk insan olub. === Azərbaycana aid hadisələr === 1999 — Azərbaycan və Benin arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 2011 — "Rabitə Bakı" Voleybol üzrə klublararası dünya çempionatının qalibi olub. 2020 — İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Füzuli rayonunun Qaradağlı, Xatunbulaq, Qarakollu, Xocavənd rayonunun Bulutan, Məlikcanlı, Kəmərtük, Təkə, Tağaser kəndlərini Ermənistanın işğalından azad etmişdir.
15 oktyabr
15 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 288-ci günü. (uzun ildə 289-cu) Bu tarixdə ilin sonuna 77 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 2 oktyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 2003 — Çin ilk dəfə insanla fəzaya Şenzou 5 kosmik gəmisini kosmosa göndərib. === Azərbaycana aid hadisələr === 2003 — Azərbaycanda Prezident seçkiləri keçirilib. 2008 — Azərbaycanda Prezident seçkiləri keçirilib. 2010 — Azərbaycanda Parlament seçkiləri keçirilib. 2020 — İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Füzuli rayonunun Arış, Cəbrayıl rayonunun Doşulu, Xocavənd rayonunun Edişə, Düdükçü, Edilli, Çiraquz kəndlərini Ermənistanın işğalından azad etmişdir. == Doğumlar == === 1600-cü ildən əvvəl === E.ə.
18 oktyabr
18 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 291-ci günü. (uzun ildə 292-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 74 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 5 oktyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1867 — ABŞ Alyaskanı Rusiyadan 7.2 milyon dollara aldıqdan sonra ona sahiblik edir. === 1901–cari === === Azərbaycana aid hadisələr === 1989 Azərbaycan Dövlət Yuğ Teatrı Həsənağa Turabov və Vaqif İbrahimoğlu tərəfindən təsis edilib. Nasosnu aviabazasından Ukraynaya aparan İl-76 hərbi-nəqliyyat təyyarəsi havaya qalxdıqdan 5 dəqiqə sonra qəzaya uğramışdır. 2012 — Bakıda Azərbaycan Voleybol Mərkəzinin açılış mərasimi olub. 2020 İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Xudafərin körpüsünü Ermənistanın işğalından azad etmişdir. İkinci Qarabağ müharibəsi: Moskvada Azərbaycan və Ermənistan arasında ikinci humanitar atəşkəs razılaşması imzalanmışdır.
19 oktyabr
19 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 292-ci günü. (uzun ildə 293-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 73 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 6 oktyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === === Azərbaycana aid hadisələr === 2020 — İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Cəbrayıl rayonunun Soltanlı, Əmirvarlı, Maşanlı, Həsənli, Əlikeyxanlı, Qumlaq, Hacılı, Göyərçinveysəlli, Niyazqullar, Keçəl Məmmədli, Şahvəlli, Hacı İsmayıllı, İsaqlı kəndlərini Ermənistanın işğalından azad etmişdir.
1 oktyabr
1 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 274-cü günü. (uzun ildə 275-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 91 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 18 sentyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1946 — Nasist liderlərinə Nürnberq prosesində hökm oxunub. 1949 — Çin Xalq Respublikası təsis olunub. 1961 — Şərqi və Qərbi Kamerun birləşərək Kamerun Federal Respublikasını yaradır. === Azərbaycana aid hadisələr === 1996 — Azərbaycan və Qabon arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 2018 — Bakıda Qara Qarayevin Ev Muzeyi açılıb.
27 oktyabr
27 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 300-cü günü. (uzun ildə 301-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 65 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 14 oktyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1682 — ABŞ-də Filadelfiya şəhərinin əsası qoyulub. === 1901–cari === 1991 — Türkmənistan Sovet İttifaqından müstəqillik əldə edib. 1999 — Ermənistan parlamentinə silahlı hücum nəticəsində 8 nəfər həlak olmuş və 30-dan çox şəxs yaralanmışdır. === Azərbaycana aid hadisələr === 1993 — Bakıda Cəfər Cabbarlı stansiyasının açılışı olmuşdur.
28 oktyabr
28 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 301-ci günü. (uzun ildə 302-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 64 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 15 oktyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1918 — Birinci Dünya müharibəsi: Çex siyasətçiləri sülh yolu ilə Praqa şəhərini ələ keçirdilər və bununla da Birinci Çexoslovakiya Respublikası quruldu. 1975 — Peru milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. 2007 — Kristina Fernandez de Kirşner Argentinanın birbaşa seçilmiş ilk qadın prezidenti olub. === Azərbaycana aid hadisələr === 1995 — Bakı metropolitenində baş vermiş yanğın nəticəsində 289 nəfər həlak olmuşdur. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 26 oktyabr 2002-ci il tarixli, 806 nömrəli Fərmanı 2002-ci il oktyabrın 28-də Azərbaycan Respublikasının ərazisində matəm elan olunmuşdur. İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Zəngilan rayonunun Birinci Ağalı, İkinci Ağalı, Üçüncü Ağalı, Zərnəli, Füzuli rayonunun Mandılı, Cəbrayıl rayonunun Qazanzəmi, Xanağabulaq, Çüllü, Quşçular, Qaraağac Qubadlının Qiyaslı, Ədilcə, Qılıcan kəndlərini Ermənistanın işğalından azad etmişdir. İkinci Qarabağ müharibəsi: Ermənistan Silahlı Qüvvələri və Qondarma Dağlıq Qarabağ Müdafiə Ordusu Azərbaycanın Tərtər rayonundakı şəhər, qəsəbə və kəndlərin artilleriya, raket və kasset bombalı silahlarla bombardman etmişdir.
29 oktyabr
29 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 302-ci günü. (uzun ildə 303-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 63 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 16 oktyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1863 — On səkkiz ölkə Cenevrədə toplaşaraq Beynəlxalq Qızıl Xaç Cəmiyyətini yaratmaq barədə razılığa gəlib. === 1901–cari === 1923 — Türkiyə Respublikası elan olunmuşdur. 2000 — Yaponiya milli futbol komandası Asiya Kubokunu qazanıb. 2012 — ABŞ-də Sendi qasırğası 148 nəfəri birbaşa və dolayısı ilə 138 nəfərin həyatına son qoyaraq, ölkəyə təxminən 70 milyard dollar ziyan vurmuşdur. 2021 — Marşall adaları və Tonqada ilk dəfə COVID-19 qeydə alınıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1991 — Qarabağ müharibəsi: Ermənistan Silahlı Qüvvələri Azərbaycana məxsus olan An-2 təyyarəsini vurmuşdur. 1993 — Qarabağ müharibəsi: Ermənistan Silahlı Qüvvələri Zəngilan rayonunu işğal edirlər.
2 oktyabr
2 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 275-ci günü. (uzun ildə 276-cı) Bu tarixdə ilin sonuna 90 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 19 sentyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1944 — İkinci Dünya müharibəsi: Alman qoşunları Varşava üsyanını dayandırdı. 1958 — Qvineya Fransadan müstəqilliyini elan edib. 2018 — Washington Post qəzetinin jurnalisti Camal Qaşıqçı Səudiyyə Ərəbistanının İstanbuldakı konsulluğunda öldürülüb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1994 — Azərbaycan baş naziri Surət Hüseynovun rəhbərliyində Azərbaycan hərbçiləri dövlət çevrilişinə cəhd ediblər. 1995 — Azərbaycan və Özbəkistan arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 2007 — Xəzər TV təsis edilib. 2016 — Roma papası Fransisk Azərbaycana səfər edib.
30 oktyabr
30 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 303-cü günü. (uzun ildə 304-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 62 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 17 oktyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1921 — Argentina milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. 1961 — Sovet İttifaqı indiyə qədər işə salınmış ən güclü partlayıcı qurğu olan Çar Bombasını partladıb. 1973 — Türkiyədə ikinci dəfə Bosfor üzərindən Avropa və Asiya qitələrini birləşdirən Bosfor körpüsü tamamlanıb. 2014 — İsveç Fələstini rəsmən tanıyan ilk Avropa İttifaqı üzvü olub. === Azərbaycana aid hadisələr === 2004 — Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrında Niyazinin "Rast" baletinin premyerası keçirilmişdir. 2017 — Bakı–Tbilisi–Qars dəmir yolu xətti istismara verilmişdir. 2020 — İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Cəbrayıl rayonunun Xudaverdili, Qurbantəpə, Şahvələdli, Xubyarlı, Zəngilan rayonunun Aladin, Vecnəli, Qubadlı rayonunun Kavdadıq, Məmər, Mollalı kəndlərini Ermənistanın işğalından azad etmişdir.
31 oktyabr
31 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 304-cü günü. (uzun ildə 305-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 61 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 18 oktyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1864 — Nevada ABŞ-nin 36-cı ştatı olub. === 1901–cari === 1984 — Hindistanın baş naziri İndira Qandi iki sikh mühafizəçisi tərəfindən öldürülmüşdür. 1999 — Misir Hava Yollarına məxsus təyyarə Nantaket yaxınlığında Atlantik Okeanına çırpılması nəticəsində, təyyarədə olan 217 nəfər həlak olmuşdur. 2011 — Birləşmiş Millətlər Təşkilatının statistikasına görə dünya əhalisinin sayı yeddi milyarda çatmışdır. === Azərbaycana aid hadisələr === 1991 — Azərbaycan deputatı Eldar Bağırov Bakıda Azərbaycan SSR Ali Sovetinin iclasından qayıdarkən yaşadığı evin qarşısında odlu silahdan açılan atəşlə qətlə yetirilib.
4 oktyabr
4 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 277-ci günü. (uzun ildə 278-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 88 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 21 sentyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1582 — Qriqori təqvimi Roma papası XIII Qriqori tərəfindən təqdim edilmişdir. === 1901–cari === 1957 — Sputnik-1 Yerin orbitinə çıxan ilk süni peyk oldu. 1966 — Basutolend Birləşmiş Krallıqdan müstəqil olur və adını Lesoto qoyur. 1998 — Yeni Zelandiya milli futbol komandası OFK Millətlər Kubokunu qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 2019 — Azərbaycan şahmatçısı Teymur Rəcəbov Dünya Şahmat Kubokunu qazanmışdır. 2020 İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Cəbrayıl şəhərini və rayonunun Karxulu, Şükürbəyli, Çərəkən, Daşkəsən, Horovlu, Mahmudlu, Cəfərabad, Yuxarı Maralyan, Decal kəndlərini Ermənistanın işğalından azad etmişdir. Azərbaycanın Gəncə, Mingəçevir, Xızı, Füzuli, Tərtər və Cəbrayıl şəhərləri Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən bombalanmışdır.
5 oktyabr
5 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 278-ci günü. (uzun ildə 279-cu) Bu tarixdə ilin sonuna 87 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 22 sentyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1962 — Yan Fleminqin romanları əsasında çəkilmiş Ceyms Bond film seriyasının birincisi olan "Həkim Nou" Britaniyada nümayiş etdirilib. === Azərbaycana aid hadisələr === 1918 — "Şeypur" jurnalı ilk dəfə nəşr olunub. 1999 — Milli Məclisin qəbul etdiyi qərarla Port-İliç şəhərinin adı Liman olub. 2020 — İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Cəbrayıl rayonunun Şıxəli Ağalı, Sarıcalı, Məzrə kəndlərini və müxtəlif istiqamətlərdə bir neçə strateji yüksəkliklərini Ermənistanın işğalından azad etmişdir.
8 oktyabr
8 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 281-ci günü. (uzun ildə 282-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 84 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 25 sentyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1912 — Birinci Balkan müharibəsi Monteneqronun Osmanlı imperiyasına müharibə elan etməsi ilə başlayıb.
Oktyabr
Oktyabr — Qriqorian təqvimi ilə ilin onuncu ayıdır. 31 gündən ibarətdir. Qədim Roma təqvimində ilin səkkizinci ayı olmuş (latın dilində "səkkiz" mənasını verən octo sözündən), lakin təqvimə yanvar və fevral ayları əlavə edildikdən sonra da öz adını saxlamışdır. Qədim Romada təqvim ili mart ayında (müharibə allahı Marsın şərəfinə) başlayırdı. Oktyabr ayı Şimal yarımkürəsində payız, cənub yarımkürəsində isə yaz fəslinə təsadüf edir. Burada o, şimaldakı aprel ayının ekvivalentidir və əksinə. Qısa illərdə oktyabr və yanvar ayları həftənin eyni günündə başlayır. Uzun illərdə isə bu cür üst–üstə düşmə halı ümumiyyətlə olmur. == Əlamətdar hadisələr == Uşaq kitabları həftəsi (İngiltərə) – oktyabrın ilk həftəsi Beynəlxalq Təbəssüm Günü – oktyabrın birinci cümə günü Çin Xalq Respublikasının Milli günü – 1 oktyabr Kipr Respublikasının müstəqillik günü – 1 oktyabr Nigeriyanın müstəqillik günü – 1 oktyabr Beynəlxalq qeyri–zorakılıq günü – 2 oktyabr Alman Birliyi Günü (Almaniya) – 3 oktyabr Portuqaliya Respublikasının elan olunması – 5 oktyabr Beynəlxalq Müəllimlər Günü – 5 oktyabr Xorvatiyanın müstəqillik günü – 8 oktyabr İspaniyanın Milli günü – 12 oktyabr (Amerikanın kəşfi) Şükranlıq bayramı (Kanada) – oktyabrın ikinci bazar ertəsi Kolumb Günü (ABŞ–ın əksər ştatları) – oktyabrın ikinci bazar ertəsi Sağlamlıq və İdman Günü (Yaponiya) – oktyabrın ikinci çərşənbə axşamı Ümumdünya Ərzaq Günü – 16 oktyabr 1956–cı il Macarıstan İnqilabının Xatirə günü – 23 oktyabr Birləşmiş Millətlər Günü – 24 oktyabr Türkmənistanda Müstəqillik Günü – 27 oktyabr Yunanıstanda Oçi Günü (Yox Günü) – 28 oktyabr Türkiyədə Cümhuriyyət Bayramı – 29 oktyabr Hellovin, Samayn (Samhain) – 31 oktyabr Azərbaycanda Müstəqillik günü – 18 oktyabr == Doğumlar == 20 oktyabr – Şövkət Ələkbərova, Azərbaycanın xalq artisti, müğənni.
12 oktyabr
12 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 285-ci günü. (uzun ildə 286-cı) Bu tarixdə ilin sonuna 80 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 29 sentyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === 539 — II Kirin ordusu Babili ələ keçirərək Babil imperiyasına son qoymuşdur. 1492 — Xristofor Kolumbun ilk ekspedisiyası Karib dənizinin sahilində San Salvador adasına düşür. === 1601–1900 === === 1901–cari === 1968 — XIX Yay Olimpiya Oyunları Mexikoda keçirilib. 2004 — Avstraliya milli futbol komandası OFK Millətlər Kubokunu qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1813 — Qacar dövləti və Rusiya imperiyası arasında Gülüstan müqaviləsi imzalanmışdır. 1997 — Space Televiziyası (Space TV) təsis edilib. == Doğumlar == === 1600-cü ildən əvvəl === 1350 — Dmitri Donskoy, Böyük Moskva knyazlığının knyazı 1537 — VI Eduard, İngiltərə və İrlandiya kralı === 1601–1900 === 1767 — Sergey Tuçkov, Rusiya general-leytenantı 1875 — Alister Krouli, İngiltərə okkultisti 1894 — Kyuiçi Tokuda, Yaponiya deputatı === 1901–cari === 1906 — Aleksandr Puzanov, Sovet dövlət xadimi 1919 — Doris Miller, ABŞ aşpazı 1928 — Türkan Akyol, Türkiyə dövlət xadimi 1929 — Rolan Bıkov, Rusiya aktyoru 1935 — Luçano Pavarotti, İtaliya opera müğənnisi 1938 — Larri Skot, ABŞ bodibilderi 1963 — Satoşi Kon, Yaponiya kinorejissoru və animatoru 1968 — Hyu Cekman, Avstraliya aktyoru 1974 — Ebru Gündeş, Türkiyə müğənnisi 1980 — Qrasiete Santana, Braziliya yüngül atleti 1985 — Əli Ələkbərov, Azərbaycan əsgəri 1986 — Li Venlian, Çin həkimi 1992 — Qara Qarayev, Azərbaycan futbolçusu 1994 — Ceyhun Adgözəlov, Azərbaycan əsgəri == Ölümlər == === 1600-cü ildən əvvəl === E.ə.
16 oktyabr
16 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 289-cu günü. (uzun ildə 290-cı) Bu tarixdə ilin sonuna 76 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 3 oktyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1919 — Adolf Hitler Almaniya Fəhlə Partiyasının iclasında ilk çıxışını edib. 1923 — The Walt Disney Company təsis olunub. 1978 — Roma papası II İohann Pavel 1523-cü ildən bəri italyan olmayan ilk pontifik olub. === Azərbaycana aid hadisələr === 2020 — İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Xocavənd rayonunun Xırmancıq, Ağbulaq, Axullu kəndlərini Ermənistanın işğalından azad etmişdir.
17 oktyabr
17 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 290-cı günü. (uzun ildə 291-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 75 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 4 oktyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1814 — London pivə selində 18 nəfər ölmüşdür. === 1901–cari === 1989 — ABŞ-nin Kaliforniya ştatında Loma Priyeta zəlzələsi baş vermişdir. === Azərbaycana aid hadisələr === 1916 — "Babayi-Əmir" jurnalı ilk dəfə nəşr olunub. 2019 — Azərbaycan və Namibiya arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 2020 — İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Füzuli şəhərini və rayonun Qoçəhmədli, Çimən, Cuvarlı, Pirəhmədli, Musabəyli, İşıqlı, Dədəli kəndlərini Ermənistanın işğalından azad etmişdir.
20 oktyabr
20 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 293-cü günü. (uzun ildə 294-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 72 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 7 oktyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1973 — Sidney Opera Teatrı 14 illik tikintidən sonra II Yelizaveta tərəfindən açılıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 2020 — İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Zəngilan şəhərini və Füzuli rayonunun Dördçinar, Kürdlər, Yuxarı Əbdürrəhmanlı, Qarğabazar, Aşağı Veysəlli, Yuxarı Aybasanlı, Cəbrayıl rayonunun Safarşa, Həsənqaydı, Fuğanlı, İmambağı, Daş Veysəlli, Ağtəpə, Yarəhmədli, Xocavənd rayonunun Ağcakənd, Mülküdərə, Daşbaşı, Günəşli, Çinarlı, Zəngilan rayonunun Havalı, Zərnəli, Məmmədbəyli, Həkəri, Şərifan, Muğanlı kəndlərini Ermənistanın işğalından azad etmişdir.
21 oktyabr
21 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 294-cü günü. (uzun ildə 295-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 71 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 8 oktyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1805 — Böyük Britaniya və Fransa, İspaniya hərbi dəniz donanmaları arasında Atlantik okeanı sahillərindəki Trafalqar burnunda, Kadis şəhəri yaxınlığında baş vermiş Trafalqar döyüşü baş verdi. === 1901–cari === 1959 — Nyu-Yorkda Solomon Quqqenhaym muzeyi cəmiyyətə açılıb. 1960 — Cənubi Koreya milli futbol komandası Asiya Kubokunu qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1997 — "Futbol+" qəzeti ilk dəfə nəşr olunub.. 2020 — İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Zəngilan rayonunun Mincivan qəsəbəsi və Xurama, Xumarlı, Sarıl, Babaylı, Üçüncü Ağalı, Hacallı, Qırax Müşlan, Üdgün, Turabad, İçəri Müşlan, Məlikli, Cahangirbəyli, Baharlı, Füzuli rayonunun Gecəgözlü, Aşağı Seyidəhmədli, Zərgər, Cəbrayıl rayonunun Bələnd, Papı, Tulus, Hacılı, Tinli kəndlərini Ermənistanın işğalından azad etmişdir.
22 oktyabr
22 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 295-ci günü. (uzun ildə 296-cı) Bu tarixdə ilin sonuna 70 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 9 oktyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1746 — Prinston Universiteti təsis edilib. 1797 — Parisdə Andre-Jak Qarneren 1000 metr yüksəklikdən qeydə alınmış ilk paraşütlə tullanmanı edib. === 1901–cari === 1922 — Braziliya milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. === Azərbaycanda hadisələr === 1996 — Azərbaycan və Cibuti arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 2002 — ci ilin oktyabrın 22-sində "Merkuri-2" bərəsinin qəzaya uğraması 2020 — İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Zəngilan rayonunun Ağbənd qəsəbəsi və Kolluqışlaq, Malatkeşin, Kənd Zəngilan, Genlik, Vəliqulubəyli, Qaradərə, Çöpədərə, Tatar, Tiri, Əmirxanlı, Qarqulu, Bartaz, Dəlləkli, Füzuli rayonunun Mollavəli, Yuxarı Rəfidinli, Aşağı Rəfidinli, Cəbrayıl rayonunun Sirik, Şıxlar, Məstəlibəyli, Dərzili kəndlərini Ermənistanın işğalından azad etmişdir.
25 oktyabr
25 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 298-ci günü. (uzun ildə 299-cu) Bu tarixdə ilin sonuna 67 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 12 oktyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1854 — Krım müharibəsi zamanı Balaklava döyüşü baş verib. === 1901–cari === 1983 — ABŞ və onun Karib dənizindəki müttəfiqləri Qrenadanın baş naziri Moris Bişop və onun bir neçə tərəfdarının dövlət çevrilişi nəticəsində edam edilməsindən altı gün sonra Qrenadanı işğal ediblər. 2001 — Microsoft Windows XP-ni buraxır. Bu Microsoftun ən uğurlu əməliyyat sistemlərindən birinə çevrilir. === Azərbaycana aid hadisələr === 2020 — İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Qubadlı şəhərini və Zəngilan rayonunun Birinci Alıbəyli, İkinci Alıbəyli, Rəbənd, Yenikənd, Cəbrayıl rayonunun Qovşudlu, Sofulu, Dağ Maşanlı, Kürdlər, Hovuslu, Çələbilər, Qubadlı rayonunun Padar, Əfəndilər, Yusifbəyli, Çaytumas, Xanlıq, Sarıyataq, Mollabürhan kəndlərini Ermənistanın işğalından azad etmişdir.
"Böyük Oktyabr sosialist inqilabının 3 illiyi" medalı
"Böyük Oktyabr sosialist inqilabının 3 illiyi" medalı — 1920-ci ildə təsis edilmiş ilk sovet medalı. Təxminən 3400 ədəd təsis olunmuşdur.
"Oktyabr inqilabı" ordeni
"Oktyabr inqilabı" ordeni — SSRİ-nin ali dövlət mükafatlarından biri, SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 31 oktyabr 1967-ci il Fərmanı ilə 1917-ci il Oktyabr İnqilabının 50 illik yubileyi münasibətilə təsis edilib.
"Oktyabr İnqilabı" kanalı
"Oktyabr İnqilabı" kanalı (OİK) — Dağıstan Respublikasının, eləcə də Maxçqala, Kaspiysk və İzberbaş şəhərlərini su ilə təmin edən kanal. Kanal əsasən Dağıstanın quraq və az sulu rayonları olan Terek-Sulak və Primorski düzənliyini su ilə təmin etmək məqsədilə çəkilib. == Tikilmə tarixi == === İlk tikinti cəhtləri === Primorski və Terek-Sulak düzənliyində rütubət çatışmazlığı üzündən tez-tez quraqlıq qeydə alınırdı. Sulak çayı ilə Mahaçkala arasında qalan geniş məhsuldar torpaqlar ancaq otlaq sahəsi kimi istifadə olunurdu. Su çatışmamzlığı Mahaçqala şəhərinin inkişafına, eləcə də sənayenin inkişafına mənfi təsir göstərirdi. Şəhəri su ilə ancaq Tarki-Taudan çəkilən su xətti təmin edirdi. Bundan başqa Şurinka və Sulak çaylarından su gətirilirdi. Kanalın tikintisinə ilk cəht XIX əsrin ikinci yarında olmuşdur. 1 may 1875-ci ildə mühəndis Nevinskinin rəhbərliyi ilə Sulak çayında Mahaçqalaya (Petrovski-Port) kanal çəkilişinə start verildi. 1876-cı ildə kanalın 46 verstlik hissə çəkildi.
2014-cü il oktyabr ayında vəfat edənlər
=== 30 oktyabr === Cənnət Əliyev — 60 yaşında vəfat edib İlya Rutberq — 82 yaşında vəfat edib === 26 oktyabr === Cəmil Əlibəyov — 86 yaşında vəfat edib Senzo Meyiva — 27 yaşında öldürülüb === 25 oktyabr === Reyhanə Cabbari — 26 yaşında öldürülüb. === 23 oktyabr === Çopur Ələsgər — 84 yaşında vəfat edib. === 21 oktyabr === Murad Aşurlu — 42 yaşında vəfat edib. === 20 oktyabr === Rüstəm Rüstəmzadə (folklorşünas) — 84 yaşında vəfat edib. Kristof de Marjeri — 63 yaşında vəfat edib. Oqtay Sadıqzadə — 93 yaşında vəfat edib. === 17 oktyabr === Elburus Muradov — 75 yaşında vəfat edib. === 16 oktyabr === Con Spenser-Çörçill (XI Malboro hersoqu) — 88 yaşında vəfat edib. === 16 oktyabr === Cem Qəriboğlu — vəfat edib. === 6 oktyabr === İslam Ələsgər — 89 yaşında vəfat edib.
2015-ci il oktyabr ayında vəfat edənlər
=== 24 oktyabr === Gülnar Salmanova — 59 yaşında vəfat edib. === 10 oktyabr === Nuriyyə Əhmədova — 64 yaşında vəfat edib. === 5 oktyabr === Nadir Seyidov — 83 yaşında vəfat edib. Tomris İncer — 67 yaşında vəfat edib.
2016-cı il oktyabr ayında vəfat edənlər
=== 29 oktyabr === Pentti Siimes — 87 yaşında vəfat edib. === 27 oktyabr === Brayn Hill — 75 yaşında vəfat edib. Nelson Pinedo — 88 yaşında vəfat edib. === 26 oktyabr === Ray Bequm — 89 yaşında vəfat edib. === 25 oktyabr === Kreşo Omerzel — 59 yaşında vəfat edib. Margit Bara — 88 yaşında vəfat edib. Karlos Alberto Torres — 72 yaşında vəfat edib. === 24 oktyabr === Yohan Stolan — 77 yaşında vəfat edib. === 22 oktyabr === Antoon Postma — 87 yaşında vəfat edib. === 21 oktyabr === Konstantin Fratila — 74 yaşında vəfat edib.
And dağlarında təyyarə qəzası (13 oktyabr 1972)
Uruqvay Hava Qüvvələri Uçuş 571 və ya And dağlarında təyyarə qəzası, aviasiya tarixində xüsusi yeri olan bir təyyarə qəzası. 13 oktyabr 1972-ci il tarixində 45 adamı daşıyan bir təyyarə And dağları ilə toqquşmuş, həyatda qalan 16 adam ancaq 23 Dekabr 1972 günü qəzanın üzərindən iki aydan uzun bir müddət keçdikdən sonra qurtarıla bilmişdir. == Qəza və xilasetmə işləri == 13 oktyabr 1972 Cümə günü , bir Uruqvay Hava qüvvələrinə məxsus Fairchild FH- 227D təyyarəsi , Uruqvayın Montevideo şəhərindəki Stella Maris Kollecinin "Old Christians " adlı reqbi komandasını And Dağları üzərindən keçən bir uçuşla Çilinin Santiaqo şəhərində keçiriləcək qarşılaşmaya aparırdı. Səfər bir gün əvvəl 12 Oktyabrda Carrasco Beynəlxalq Aerodromundan başlamışdı ancaq fırtınalı dağ havası üzündən , təyyarə gecəni keçirmək üzrə Argentinanın Mendoza şəhərinə enmişdi. 13 oktyabr günortadan sonra səfərə davam etmək üzrə havalanan təyyarə qısa müddət sonra dağlardakı bir keçid üzərindən uçmağa başlamışdı. Təyyarənin pilotu Santiaqodakı hava nəzarət vəzifəlilərinə Çilinin Curicó şəhəri üzərində olduğunu bildirmiş və eniş üçün lazım olan icazəsi almışdı. Daha sonra bunun ölümcül bir səhv olduğu ortaya çıxacaq. Hələ dağların üzərindən seyr etməsinə baxmayaraq bulud örtüyünün içindən keçərək alçalmağa başlayan təyyarə qısa müddət sonra adsız bir zirvə ilə toqquşdu. Sonralar Cerro Seler adı verilən , Glaciar de las Lagrimas (Gözyaşları buzlağı) olaraq da bilinən zirvə , Çili ilə Argentina arasındakı uzaq dağlıq sərhəddə Cerro Sosneado və Tinguiririca vulkanı arasında yerləşir. 4.200 metrlik hündürlüyə sahib olan zirvəyə dəyən təyyarənin sağ qanadı qoparaq geriyə doğru atıldığında quyruq üzərindəki şaquli sabitləyici qopararaq gövdə üzərində arxada böyük bir dəlik açılmasına səbəb olmuşdur.
Azərbaycan Oktyabrın 70 illiyinə (film, 1986)
Azərbaycan Oktyabrın 70 illiyinə filmi rejissor Tofiq Mütəllimov tərəfindən 2009-cu ildə çəkilmişdir. "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında istehsal edilmişdir. Filmdə Nizami yurdu Gəncədə avtomobil zavodunun inşa edilməsindən, Bakı və Gəncə şəhərlərində şərab zavodlarının yenidən qurulmasından, Bakı ayaqqabı modelləri fabrikinin işindən, Bakı metrosunun ikinci növbəsinin işə salınmasından danışılır. == Məzmun == Filmdə Nizami yurdu Gəncədə avtomobil zavodunun inşa edilməsindən, Bakı və Gəncə şəhərlərində şərab zavodlarının yenidən qurulmasından, Bakı ayaqqabı modelləri fabrikinin işindən, Bakı metrosunun ikinci növbəsinin işə salınmasından danışılır.

Digər lüğətlərdə

аэропла́н бро́йлерный брюхоно́гие веля́рный облакоме́р предосто́йный скла́дство спая́ться аудиовизуа́льный кольцеви́дный неро́вность обхва́тывание пятнадцати... сжима́ть стака́нный axiform crab-tree indignantly ooze out pocketful recycle unappetizing wearing бормашина сантиграмм