Özbəkistan

Dəştabad (özb. Dashtobod) — Özbəkistanın Cizzəx vilayətində şəhər.

Gəzli (özb. Gazli) — Özbəkistanın Buxara vilayətində şəhər. 1977-ci ildə Gəzli şəhər statusu alıb. == Əhalisi == 2010-cu ilin məlumatlarına görə Gəzlidə 12.343 nəfər yaşamaqda imiş.

Kağan (özb. Kogon) — Özbəkistanın Buxara vilayətində şəhər. 1989-cu ildə əhalisi 48.054 nəfər imiş. Kağan keçmişdə Yeni Buxara (özb. Yangi Buxoro) kimi tanınarmış. == Tarix == Rus imperatorluğu yeni torpaqları imperiyanın mərkəzi ilə sürətli bir şəkildə çağdaş ticarət yolları ilə birləşdirməyə çalışırdı. Bu problemin ən yaxşı həlli dəmir yollarının tikintisi idi. Kağan dəmiryolu işçiləri üçün Rusiyanın Yeni Buxara kəndi kimi quruldu. 1888-ci ildə Transxəzər dəmir yolu xəttindəki stansiyalara və yollara qulluq göstərmək üçün Buxaradan 12 kilometr aralıda tikilən kənd, neçə ildən sonra bir növ səfirlik şəhərinə çevrildi. O dönəmlərdə yaşayış binalarının tikintisi üçün torpaq sahələri Buxara hökumətindən hər kvadrat sazen üçün təxminən 50 qəpik (3 Buxara tengəsi) qiymətinə satılırdı.

Qaqarin (özb. Gagarin) — Özbəkistanın Cizzəx vilayətində şəhər.

Qaragöl (özb. Qoroko'l) — Özbəkistanın Buxara vilayətində şəhər. 2010-cu ilin məlumatlarına görə Qaragöldə 24.250 nəfər yaşamaqda imiş.

Özbəkistan (özb. Oʻzbekiston) və ya rəsmi adı ilə Özbəkistan Respublikası (özb. O‘zbekiston Respublikasi) — Mərkəzi Asiyada dövlət. Özbəkistan Mərkəzi Asiyanın mərkəzi hissəsində yerləşir. Şimalda Qazaxıstan, şimal-şərqdə Qırğızıstan, cənub-şərqdə Tacikistan, cənubda Əfqanıstan, cənub-qərbdə isə Türkmənistanla həmsərhəddir. Paytaxtı və ən böyük şəhəri Daşkənd şəhəri, ümumi sahəsi 448,978 kvadrat kilometr, əhalisinin sayı 35 milyon nəfərdən çoxdur. Əhalisinin sayına görə Mərkəzi Asiyada birinci yeri tutur. Özbəkistanın dənizə birbaşa çıxışı yoxdur və Lixtenşteynlə birlikdə dənizə çıxışı olmayan ölkələrlə əhatə olunmuş nadir dövlətlərdəndir. Özbəkistanda həm də Asiyanın ən böyük qızıl mədəni yerləşir. Özbəkistan böyük bir tarixi olan qədim ölkədir.

Alat (özb. Olot) — Özbəkistanın Buxara vilayətində şəhər. == Əhalisi == 2010-cu ilin məlumatlarına görə Alatda 12.924 nəfər yaşamaqda imiş. === Milli tərkibi === Alatda Özbəklər üstünlük təşkil etməklə, Türkmənlər, Ruslar, Almanlar, Qazaxlar və Tatarlarda yaşayır.

Xanabad (Sovetabad (1972—1991)) — Özbəkistanın Əndican vilayətinə aid şəhər.

Özbəkistan Respublikasının Konstitusiyası (özb. Oʻzbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi/Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси) — Özbəkistan Respublikasının ən yüksək normativ hüquqi aktı. Konstitusiya 8 dekabr 1992-ci ildə qəbul edildi və eyni gündən qüvvəyə mindi, prezident respublikasını qurdu. Konstitusiyanın ilk nəşri 15 dekabr 1992-ci ildə Narodnoye Slovo qəzetinin 247 (438) sayında dərc edilmişdir. Mövcud Özbəkistan Respublikasının Konstitusiyası bir neçə nəşrdə yenidən nəşr olunmuşdur, mövcud 7 aprel 2017-ci il tarixlidir . Özbəkistan SSR-nin ilk Konstitusiyası 1927-ci il 30/31 1927-ci ildə 11 iyul 1927-ci ildə nəşr olunan 2-ci Ümumbəkistan Sovetlər Konqresində qəbul edildi və 10 il qüvvədə oldu. 14 fevral 1937-ci ildə qəbul edilmiş Özbəkistan SSR Konstitusiyası 40 ildən çoxdur ki, qüvvədədir. 19 aprel 1978-ci ildə Özbəkistan SSR-in 1977-ci il SSRİ Konstitusiyası modeli əsasında hazırlanmış son Konstitusiyası qəbul edildi. Yeni Konstitusiyanın hazırlanmasının zəruriliyi Özbəkistan SSR Ali Sovetinin 1990-cı il 20 iyun tarixində baş tutan və "Suverenlik Bəyannaməsi" nin qəbul edildiyi II sessiyasında elan edildi. İclasda Özbəkistan Prezidenti İslam Kərimovun rəhbərlik etdiyi Konstitusiya layihəsinin hazırlanması üçün 64 nəfərlik komissiyanın yaradılması barədə qərar qəbul edildi.

Özbəkistan Respublikasının Prezidenti (özb. Oʻzbekiston Respublikasining Prezidenti) — Özbəkistan Respublikasının dövlət başçısı. Özbəkistan Prezidenti vəzifəsi Özbəkistan 1991-ci ildə Sovet İttifaqından müstəqilliyini qazanandan sonra yaradılmışdır. Prezident həm də Özbəkistan Silahlı Qüvvələrinin Ali Baş Komandanıdır. Özbəkistan Prezidenti vəzifəyə Özbəkistan Konstitusiyasının müvafiq maddələrinə əsasən 7 il müddətinə birbaşa Özbəkistan vətəndaşları tərəfindən seçilir. Bu vəzifəni 2016-cı il 8 sentyabr tarixindən Şavkat Mirziyayev icra edir.

Özbəkistan (özb. Oʻzbekiston) və ya rəsmi adı ilə Özbəkistan Respublikası (özb. O‘zbekiston Respublikasi) — Mərkəzi Asiyada dövlət. Özbəkistan Mərkəzi Asiyanın mərkəzi hissəsində yerləşir. Şimalda Qazaxıstan, şimal-şərqdə Qırğızıstan, cənub-şərqdə Tacikistan, cənubda Əfqanıstan, cənub-qərbdə isə Türkmənistanla həmsərhəddir. Paytaxtı və ən böyük şəhəri Daşkənd şəhəri, ümumi sahəsi 448,978 kvadrat kilometr, əhalisinin sayı 35 milyon nəfərdən çoxdur. Əhalisinin sayına görə Mərkəzi Asiyada birinci yeri tutur. Özbəkistanın dənizə birbaşa çıxışı yoxdur və Lixtenşteynlə birlikdə dənizə çıxışı olmayan ölkələrlə əhatə olunmuş nadir dövlətlərdəndir. Özbəkistanda həm də Asiyanın ən böyük qızıl mədəni yerləşir. Özbəkistan böyük bir tarixi olan qədim ölkədir.

Özbəkistan Sovet Sosialist Respublikası, Özbəkistan SSR (özb. Ўзбекистон Совет Социалистик Республикаси) — SSRİ-nin tərkibinə daxil olan 15 müttəfiq respublikadan biri. 27 oktyabr 1924-cü ildə təşkil olunmuşdur. Özbəkistan Sovet Sosialist Respublikası, qısaca olaraq Özbəkistan SSR və ÖzSSR, Sovet Özbəkistanı da adlanır, Sovet İttifaqının müttəfiq respublikalarından biri olan sovet respublikasıdır. 1924-cü il oktyabrın 27-də SSRİ-də qondarma milli-ərazi demarkasiyası nəticəsində yaranıb.] SSRİ Sovetlərinin 3-cü Qurultayının 13 may 1925-ci il tarixli Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqının yaradılması haqqında Müqavilə Özbəkistan SSR-ə də şamil edildi. 1991-ci il sentyabrın 1-də ÖzSSR SSRİ-dən ayrılaraq müstəqilliyini elan etdi və Özbəkistan Respublikasına çevrildi. Qırğızıstan, Türkmənistan, Qazaxıstan və Tacikistan SSR, Əfqanıstanla həmsərhəddir. 1924-cü il inzibati-ərazi islahatı nəticəsində Xarəzm Sovet Sosialist Respublikası, Buxara Sovet Sosialist Respublikası ləğv edildi və onların ərazisində, habelə RSFSR-in tərkibində olan keçmiş Türküstan MSSR ərazisində iki yeni ittifaq respublikası - Türkmənistan SSR və Özbəkistan SSR yarandı. Özbəkistan SSR-in tərkibinə Buxara SSR-nin böyük hissəsi, Xarəzm SSR, habelə Səmərqənd vilayəti, Fərqanə vilayətinin böyük hissəsi və Türküstan MSSR Sırdərya vilayətinin Daşkənd rayonunun əraziləri qatıldı. Eyni zamanda, Özbəkistan SSR-in cənub hissəsində Tacikistan MSSR yarandı.

Özbəkistan azərbaycanlıları — tarixi Azərbaycan ərazisindən kənarda yaşayan etnik azərbaycanlıların təşkil etdiyi Azərbaycan diasporunun Özbəkistanda yaşayan hissəsinin adı.

Özbəkistan bayrağı — Özbəkistanın Dövlət bayrağı

Özbəkistan coğrafiyası — Orta Asiyanın cənub-qərb hissəsində yerləşən ölkə. Ümumi sahəsi 448,900 km²-dir. Bunların 425,400 km² (95%) quru sahəsidir (dünyada 56-cı yer). Bu ölkə İsveçlə demək olar ki, eyni ölçüdədir. İqlimi kəskin kontinentaldır. Orta temperatur: yanvar - +4 °C-dən 8 °C-ə, iyul - +22 °C-dən +26 °C-ə qədər. Düzənliklərdə orta illik yağıntı 90–580 mm, dağlıq rayonlarda 460–910 mm təşkil edir. Okeanlara şıxışı yoxdur. Lixtenşteynlə birgə, yalnız okeanlara çıxışı olmayan ölkələrlə həmsərhəd olan bir dövlətdir. Özbəkistan ərazisi tamamilə qapalı hövzələrinə daxildir.

Özbəkistan energetikası — Özbəkistan iqtisadiyyatının bir qolu. Enerji və kömür sənayesi ilə bağlı məsələlər Özbəkenerji ASC tərəfindən həll olunur. Əsas enerji təşkilatı — Özbəkistan Respublikası Energetika Nazirliyi. Özbəkistanda təsdiqlənmiş neft ehtiyatları 2016 -cı ilin əvvəlinə 81 milyon ton təşkil edib. Neft yataqları Qaraqalpaq Muxtar Respublikasında və altı inzibati bölgədə tədqiq edilmişdir: Kaşkadərya, Buxara, Surxandərya, Namangan, Əndican və Fərqanə. Ehtiyatların əsas həcmi, ilk növbədə, ölkənin ən böyük Kokdumalak yatağı daxilində, Kaşkadarya bölgəsində cəmlənmişdir. 2016 -cı ildə Özbəkistanda 2,1 milyon ton neft və qaz kondensatı hasil edilib, 2015 -ci ildə isə 2,2 milyon ton. Çıxarılan neft xammalı strukturunda qaz kondensatının payının artmasına meyl var. Özbəkistanın 1.832.8 milyon ton həcmində sübut olunmuş kömür ehtiyatlarına malikdir, o cümlədən: qəhvəyi - 1.786.5 milyon ton, daş kömür - 46.3 milyon ton. Ehtimal olunan ehtiyatlar 323,4 milyon ton kömürdür.

Özbəkistan Respublikasının Dövlət Gerbi Özbəkistan dövlətinin müstəqilliyinin rəmzidir. 2 iyul 1992-ci ildə təsdiq edilmişdir. Bir çox xüsusiyyətinə görə, Özbəkistan SSR-nın dövlət gerbinə bənzəyir. Gerbə Özbəkistanın dövlət rəngləri olan yaşıl, mavi və ağ rəngləri hakimdir. Gerbin üst hissəsində olan Rub Əl Hizb emblemi (۞) İslam dinini, dağların altında axan sular isə Amudərya və Sırdərya çaylarını simvolizə edir. Özbəkistan Respublikasının dövlət gerbi Özbəkistan Respublikasının 2 iyul 1992-ci il tarixli 616-XII saylı "Özbəkistan Respublikasının Dövlət rəmzləri barədə" qanunu ilə təsdiq olunmuşdur.

Özbəkistan Respublikasının Dövlət Himni (özbəkcə: Oʻzbekiston Respublikasining Davlat Madhiyasi) — Özbəkistan Respublikasının əsas dövlət rəmzlərindən biridir. Özbəkistan Respublikasının himni — bayraqla və gerblə yanaşı Özbəkistanın əsas dövlət simvollarından biridir. Himn Serquyosh hur o'lkam/Серқуёш ҳур ўлкам – "Günəşli azad ölkəm" (Sərgünəş hür ölkəm) adlanır. 10 dekabr 1992-ci il Özbəkistan Respublikasının Ali Sovetinin on birinci sessiyasında qəbul edilmiş qanuna əsasən təsdiq edilmişdir. Bu zaman himnin musiqisi sovet dövründə olduğu kimi qaldı və yalnız sözləri dəyişdirildi. Birinci ifa və Özbəkistan Respublikasının Dövlət himninin ifasının etalonuyla rəsmən Özbəkistanın Milli simfonik orkestri qəbul edildi. 2006-cı ilin iyulunda Himn dövlət tədbirlərində radioda ,televiziyada və s. 4 variantda yazılmışdır: Ciddi, adi, gənclər üçün və musiqi.

Özbəkistan Respublikası Hökuməti (özbək : O'zbekiston Respublikasının Hukumati / Узбекистон Республикасининг Höküməti ) Özbəkistan Respublikasında icra hakimiyyətini həyata keçirir. Özbəkistan Konstitusiyasında hökumət üzvlərinin Özbəkistan Prezidenti, Baş nazir, Nazirlər və nazir müavinlərindən ibarət olduğu bildirilir. Kabinet aşağıdakı üzvlərdən ibarətdir: Özbəkistan Respublikası, Özbəkistan Prezidentinin həm dövlət başçısı, həm də hökumət başçısı olduğu bir prezident konstitusiya respublikasıdır. İcra hakimiyyətini hökumət həyata keçirir. Qanunverici hakimiyyət Ali Evin iki palatası - Senat və Qanunverici Məclisdədir. Məhkəmə şöbəsi Ali Məhkəmədən, Konstitusiya Məhkəməsindən və yurisdiksiyasını həyata keçirən Ali İqtisad Məhkəməsindən ibarətdir. Özbəkistanda iqtisadi islahatlar hərəkatı siyasi islahatlar hərəkatı ilə uyğun gəlmədi. Bunun əvəzinə, müstəqillik qazandıqdan sonra (1 sentyabr 1991-ci il) Özbəkistan hökuməti müxalifət qruplarına qarşı getdikcə daha çox sərt tədbirlər görərək öz nəzarətini gücləndirdi. Adlar dəyişsə də, dövlət qurumları Sovet İttifaqının dağılmasından əvvəl mövcud olanlarla qaldı. Digər keçmiş respublikalardakı ( qonşu Tacikistan kimi ) qarşıdurma və xaosdan bəhs edən hökumət, keçid dövründə sabitliyə və dəyişikliyə tədricən yanaşmağın vacibliyini vurğulayaraq ictimai toplantı, müxalifət partiyaları və mediaya qoyulan məhdudiyyəti əsaslandırdı.

Özbəkistan iqtisadiyyatı — Özbəkistan təbii qaz istehsalında dünyada 14-cü, ixracatda dünyada üçüncü və pambıq istehsalında altıncı, uran ehtiyatlarında dünyada yeddinci (dünya uran ehtiyatlarının% 4), ümumi qızıl ehtiyatlarında Özbəkistan dördüncü yerdədir dünya və qızıl istehsalı baxımından — yeddinci. 1991–2017-ci illərdə iqtisadiyyatın strukturu kəskin şəkildə dəyişdi: kənd təsərrüfatının ÜDM-dəki payı 37% -dən 19,2% -ə düşdü. Zəif tərəflər: taxıl idxalından asılılıq, daxili istehsal tələbatın yalnız 25% -ni əhatə edir. İqtisadiyyatın sahələri üzrə ÜDM-in strukturu (2017): ölkənin ÜDM-də kənd təsərrüfatının payı — 19,2%, xidmətlərin ÜDM-də payı — 47,3%, sənayenin ÜDM-də — 33,5%. Məşğulluq: Kənd təsərrüfatında% 44, sənayedə% 20, xidmətlərdə 36%. Özbəkistanın beynəlxalq reytinqlərdə obyektiv və düzgün qiymətləndirilməsini təmin etmək üçün Dövlət Statistika Komitəsi daim beynəlxalq təşkilatların 17 anketini doldurur. Xüsusilə, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Avropa İqtisadi Komissiyası, Beynəlxalq Valyuta Fondu, Dünya Bankı, Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı, Asiya İnkişaf Bankı və digər beynəlxalq strukturlarla statistika sahəsində əməkdaşlıq qurulmuşdur. 2020-ci il üçün Özbəkistan iqtisadiyyatına istifadə edilmiş xarici investisiyaların həcmi təqribən 10 milyard dollar təşkil etmişdir. Mütəxəssislərin fikrincə Özbəkistanın ÜDM-də kölgə iqtisadiyyatının payı 45–46% -dir. Bu gün ölkənin əsas yanacaq və enerji ehtiyatlarının strukturunda 97% -i neft və qaz, 2,3% -i kömür, 0,7% -i su elektrik enerjisidir.

Özbəkistan memarlığı orijinallığı ilə fərqlənir. Çoxları, dəyişən iqtisadi şərtlərə, texnoloji tərəqqiyə, demoqrafik dalğalanmalara və ölkənin yaşadığı mədəni dəyişikliklərə baxmayaraq Özbəkistanın memarlığının diqqətəlayiq olduğuna inanır. Özbəkistanın məşhur memarlıq mərkəzlərinə Səmərqənd, Buxara, Xiva, Şəhrisabz, Termiz və Kokand daxildir. Saraylar, məqbərələr, məscidlər və minarələr də daxil olmaqla müxtəlif qədim memarlıq şedevrləri günümüzə gəlib çatmışdır. Rəngli mozaika, dini rəmzlər və mücərrəd həndəsi naxışlar da Özbəkistanın memarlığını səciyyələndirir. Orta Asiyada aparılan arxeoloji tədqiqatlar, Aşel dövrünə paralel olan memarlıq meyllərini ortaya qoydu. Əslində həm daş, həm də tunc dövrünə aid abidələrin qalıqları ölkənin Surxandərya, Daşkənd, Səmərqənd, Fərqanə və Nəvai bölgələrində tapıldı. Orta əsrlərdə Özbək memarlığı, Böyük İpək Yolunun uzunluğu 11000 kilometr (7000 mil) olan mərkəzi əlaqə olması səbəbindən inkişaf etmişdir. XIV əsrdən XVI əsrə qədər olan Teymurilər dövrünün memarlığı, eləcə də XVI əsrdə Şeybanilər dövrü memarlığı İslam memarlığının inkişafına böyük töhfə vermişdir . XXI əsrdə Özbək memarlığı ənənəvi dizayn və müasir yenilik tarazlığı ilə xarakterizə olunur.

Özbək musiqisi — qədim köklərə malik musiqi irsi bizim günlərdə də janr rəngarəngliyini və monodik ifadə vasitələrinin zənginliyini qoruyaraq yaşadır. O, özündə xalq (bilavasitə folklor) və şifahi ənənəli peşəkar musiqi yaradıcılığını qovuşdurur. Bura mahnılar, instrumental pyeslər, dastanlar daxildir. Mahnılar və instrumental melodiyalar iki cür olur: Müəyyən şəraitdə və ya müəyyən vaxtda ifa olunan - bura ailə, mərasim (toy, gəlin havaları, dəfn, matəm), ovsun mahnıları, əmək və beşik mahnıları, müxtəlif adət–ənənələr, kütləvi tamaşalar zamanı ifa olunan instrumental melodiyalar aiddir. Hər zaman və hər yerdə ifa olunan - bura özbək mahnı janrları olan terma, koşuk, lapar, yalla və aşula, həmçinin, analoji planda müxtəlif instrumental pyeslər daxildir. Çoxcəhətli məhəbbət lirikası, satira və yumor, tarixi mövzu, ictimai etiraz bu janrlardan hər birinin əsasını təşkil edə bilər. Terma melodiyanın reçitativliyi (danışığabənzər oxuma), kiçik diapazonu və yığcam forması ilə xarakterizə olunur. Onun mətnini 7-8 hecalı misralardan ibarət müxtəlif məzmunlu barmak xalq şeir forması təşkil edir. Ən uzun, mürəkkəb termalar baxşilər tərəfindən ifa olunur. Barmak şeir forması həm də koşuk, lapar, yalla mahnı janrlarında işlədilir.

Özbəkistan mədəniyyəti — Orta Asiyada mərkəzi və şimal-qərb hissəsində yerləşən Özbəkistan Respublikasının mədəniyyəti. Özbəkistanın böyük tarixi malik zəngin mədəniyyəti var. Özbək mədəniyyəti Şərqin ən parlaq və orijinal nümunələrindən biridir. Türk xalqları içərisində özünəməxsusluğu ilə seçilən özbəklərin könül oxşayan xalq mahnıları, təsviri sənəti, zəngin mətbəxi, geyim mədəniyyəti və memarlığı var. Ölkənin Daşkənd, Səmərqənd, Buxara, Xivə, Kokand, Şəhrisəbz və digər şəhərlərdə çoxsaylı tarixi abidələr, məscid və muzeylər mövcuddur. Tarixi abidələri sırasında Bibixanım məscidi, Uluqbəy rəsədxanası və mədrəsəsi, Şahi Zinda məqbərəsi, Əmir Teymur və onun nəslinin uyuduğu Qur-Əmir mavzoleyi, Ağ-Sarayın adını çəkmək olar. Təkcə Buxarada 140-a yaxın arxitektura abidəsi var. Müxtəlif əsr və xalqlara məxsus tarixi abidələrin məkanı olan qədim Xivə 1967-ci ildə, İçan-Qala isə 1990-cı ildə UNESCO-nun mədəni irs siyahısına daxil edilib. Müstəqillik dövründə qədim məscidlər bərpa olunub, yeniləri tikilib. Özbək xalqının şedevri və milli fəxri olan mədəni və tarixi abidələr bərpa olunmaqla yanaşı, çoxlu xatirə kompleksləri tikilib.

Özbəkistan Respublikası Avrasiya materikində 37 və 45 ° C şimal eni, 56 və 73 dərəcə şərq müstəvisi arasında yerləşir. Özbəkistan Respublikasının sahəsi 447,7 min km²-dir və onun 78,8%-i düzənliklər, 21,2%-i dağlıq və yarımdağlıq ərazilərdir. Ərazisinin demək olar ki, 5/4 hissəsi yarımsəhra və səhralardan, qalan hissəsi isə cənub-şərq və şərq bölgələrində yüksək dağlardan ibarətdir . Özbəkistanda kontinental iqlim coğrafi mövqeyi, günəş radiasiyası və [[atmosfer sirkulyasiyası] ilə əlaqədardır. Əsasən uzun quraqlıq, isti yay, yağışlı yaz və soyuq qış ilə xarakterizə olunur. Şimal, şimal-qərb və qərbdən Atlantik və Arktika hava axınları daxil olur. Respublikada iyulun orta temperaturu şimalda 26°C-dən cənubda 30°C-dək dəyişir. Yanvarda havanın orta temperaturu şimalda −8 °C, cənubda 0 °C-ə çatır. Ən aşağı hava temperaturu −38 °C-dir (Ustyurt düzənliklərində). Ölkənin şimal hissəsində yayda (22 iyun tarixinə) günəş 71–72° bucaq altında parlayır, cənubda isə bu göstərici 76°-yə bərabərdir.

Özbəkistan Respublikasının Prezidenti (özb. Oʻzbekiston Respublikasining Prezidenti) — Özbəkistan Respublikasının dövlət başçısı. Özbəkistan Prezidenti vəzifəsi Özbəkistan 1991-ci ildə Sovet İttifaqından müstəqilliyini qazanandan sonra yaradılmışdır. Prezident həm də Özbəkistan Silahlı Qüvvələrinin Ali Baş Komandanıdır. Özbəkistan Prezidenti vəzifəyə Özbəkistan Konstitusiyasının müvafiq maddələrinə əsasən 7 il müddətinə birbaşa Özbəkistan vətəndaşları tərəfindən seçilir. Bu vəzifəni 2016-cı il 8 sentyabr tarixindən Şavkat Mirziyayev icra edir.

Özbəkistan–Ermənistan münasibətləri — Özbəkistan və Ermənistan arasındakı mövcud ikitərəfli münasibətlər. Hər iki ölkə bir-birini müstəqil dövlətlər və dünya birliyinin tamhüquqlu üzvləri kimi tanıyırlar. Ölkələr arasında diplomatik münasibətlər 27 oktyabr 1995-ci ildə qurulmuşdur (Moskvada ortaq protokol). Hər iki dövlət 1991-ci ilin ikinci yarısında de-fakto və ya rəsmi müstəqillik əldə etdikləri SSRİ tərkibindəki keçmiş ittifaq respublikalarındandır. Tərəflərin 2019-cu il iyununadək bir-birinin ərazilərində birbaşa səfirlikləri və ya digər nümayəndəlikləri yoxdur. Ermənistan Özbəkistan Respublikasının Moskvadakı (Rusiya) səfirliyinin konsulluq bölgəsinə daxil edilmişdir. . SSRİ dağılandan bəri iki dövlət arasında vizasız rejim mövcuddur. Özbəkistan vətəndaşları Ermənistanda vizasız 180 gün, Ermənistan vətəndaşları isə Özbəkistanda 90 gün vizasız qalmaq hüququna sahibdirlər. 2018-ci ilin nəticələrinə görə 1529 nəfər Ermənistan vətəndaşı Özbəkistana səfər etmişdir. == Müqayisə == == Əlaqələrin tarixi == SSRİ dövründə iki respublikanın iqtisadiyyatı ilə yanaşı digər ittifaq respublikalarının iqtisadiyyatları da sıx əlaqələrə malik idi.

Özbəkistan–Finlandiya münasibətləri — Finlandiya ilə Özbəkistan Respublikası arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. Statistika mərkəzinin məlumatına görə, 2018-ci ildə Finlandiyada 800-ə yaxın Özbəkistan vətəndaşı yaşamışdır. == Tarix == 30 dekabr 1991-ci ildə Finlandiya Özbəkistanı müstəqil bir dövlət kimi tanıyır. 26 fevral 1992-ci ildə iki ölkə arasında diplomatik münasibətlər qurulur. Finlandiya bu ölkədə özünün diplomatik nümayəndəliyinə sahib deyil və yalnız üç qonşu dövlətdə - Tacikistan, Türkmənistan və Özbəkistanda diplomatik funksiyaları həyata keçirən bir səfir tərəfindən təmsil olunur. == İqtisadiyyat == Finlandiya-İsveç şirkəti olan Telia Company, Ucell ticarət nişanı altında mobil rabitə xidmətləri göstərən Coscom mobil operatorunun 94%-ə sahib idi. Bununla birlikdə 2013-cü il korrupsiya qalmaqalından sonra, şirkətin Mərkəzi Asiyadan tamamilə geri çəkilməsinə qərar verilir. 2015-ci ildə Finlandiya ilə Özbəkistan arasındakı ticarət həcmi 16 milyon avro təşkil etmişdir. Finlandiya şirkətləri əsasən maşınqayırma sənayesindən məhsullar, kimyəvi maddələr, elektrik cihazları və süd məhsulları ixrac edirlər. Meyvə və tərəvəzlər əsasən Orta Asiya respublikasından Finlandiyaya idxal olunur.

Futbol üzrə Özbəkistan kuboku (özb. O‘zbekiston Kubogi) — Özbəkistan Futbol Federasiyası tərəfindən idarə olunan ölkədəki ən yüksək səviyyəli liqadır.

Özbəkistan Fövqəladə Hallar Nazirliyi — Özbəkistanın mülki müdafiə sahəsində dövlət orqanı. == Tarixi == Respublika Mülki Müdafiə və Fövqəladə Hallar İdarəetmə Mərkəzi 1992-ci ildə yaradılıb və 1996-cı ilə qədər fəaliyyət göstərib. 16 avqust 1995-ci ildə Özbəkistan Respublikası Prezidentinin təklifi ilə Fövqəladə Hallar Nazirliyinin yaradılması qərarı verilmişdir.

Gürcüstan–Özbəkistan münasibətləri — Gürcüstan və Özbəkistan arasındakı ikitərəfli münasibətlər. == İkitərəfli əlaqələr == === Ticarət və iqtisadiyyat === Gürcüstan Respublikası Eduard Şevardnadze 4 sentyabr 1995-ci ildə gürcüstana rəsmi səfərdə olmuşdur. Bu səfər sayəsində iki ölkə arasında ticarət və iqtisadi anlamda böyük irəliləyiş əldə edilmişdir. Səfər zamanı azad ticarət, investisiyaların qarşılıqlı təşviqi və mühafizəsi, beynəlxalq avtomobil nəqliyyatı, beynəlxalq avtomobil nəqliyyatı ilə bağlı icazələrin mübadiləsi, qarşılıqlı sistemin təşkili və fəaliyyətinə dair bir sıra sazişlər imzalanmışdır. Özbəkistan Prezidenti İslam Kərimovun 27-28 may 1996-cı il Gürcüstan səfəri zamanı imzalanmış dövlətlərarası, hökumətlərarası və idarələrarası müqavilələr bu çərçivəni daha da gücləndirmişdir. Bunlardan ən vacibi Özbəkistan ilə Gürcüstan arasında əməkdaşlığın genişləndirilməsi və gücləndirilməsi haqqında bəyannamə və maliyyə-sənaye qruplarının qurulması haqqında əsas razılaşmadir. İkitərədli əməkdaşlığın artırılması üçün özbək-gürcü işçi komissiyası təşkil olunmuşdur. 2000-ci ildə Gürcüstan və Özbəkistan arasında ticarət dövriyyəsi 1999-cu ilə nisbətdə 3 dəfə artmışdır. 2000-ci ildə Özbəkistanın Gürcüstana əsas ixracatını pambıq lifləri, enerji qaynaqları (neft məhsulları), ərzaq, kimyəvi maddələr və plastmaslar təşkil etdirdi. Gürcüstandan isə Özbəkistana meyvə, qoz, qəhvə, çay, şirniyyat, kimyəvi və ştapel lifləri, qara metallar və ondan hazırlanmış məhsullar, təyyarələr üçün avadanlıqlar.

Hindistan-Özbəkistan münasibətləri — Hindistan Respublikası və Özbəkistan Respublikası arasındakı beynəlxalq münasibətlərdir. Hindistanın Özbəkistan Respublikasının paytaxtı Daşkənd şəhərində səfirliyi, Özbəkistanın isə Hindistan Respublikasının paytaxtı Yeni Dehli şəhərində səfirliyi vardır. == Arxa plan == Hindistan Sovet İttifaqı dövründə Özbəkistan Sovet Sosialist Respublikası ilə sıx əlaqədə idi. Hindistan liderləri tez-tez Daşkənddə və digər özbək şəhərlərində olurdular. Baş nazir Lal Bahadur Şastri Pakistanla Daşkənd bəyanatını imzaladıqdan sonra 1966-cı il yanvarın 11-də Daşkənddə vəfat etdi. 1991-ci ilin avqustunda, SSRİ-nin dağılmasına səbəb olan hadisələr görünəndə Özbəkistan prezidenti İslam Kərimov Hindistana səfər etmişdir. == Siyasi münasibətlər == Hindistanın Daşkənddəki Baş Konsulluğu 7 aprel 1987-ci ildə açılmışdır. Özbəkistan müstəqillik qazandıqdan sonra, 18 mart 1992-ci ildə diplomatik və konsulluq məsələlərinə dair protokol imzalanmışdır. Həmçinin 18 mart 1992-ci ildə Baş konsulluq səfirliyə yüksəldilmişdir. == Tarixi == Hər iki ölkənin Fars, Hind və Buddist imperiyalarının bir hissəsi olan İpək Yolu üzərində bir çox tarixi əlaqələri var.

Hindistan-Özbəkistan münasibətləri — Hindistan Respublikası və Özbəkistan Respublikası arasındakı beynəlxalq münasibətlərdir. Hindistanın Özbəkistan Respublikasının paytaxtı Daşkənd şəhərində səfirliyi, Özbəkistanın isə Hindistan Respublikasının paytaxtı Yeni Dehli şəhərində səfirliyi vardır. == Arxa plan == Hindistan Sovet İttifaqı dövründə Özbəkistan Sovet Sosialist Respublikası ilə sıx əlaqədə idi. Hindistan liderləri tez-tez Daşkənddə və digər özbək şəhərlərində olurdular. Baş nazir Lal Bahadur Şastri Pakistanla Daşkənd bəyanatını imzaladıqdan sonra 1966-cı il yanvarın 11-də Daşkənddə vəfat etdi. 1991-ci ilin avqustunda, SSRİ-nin dağılmasına səbəb olan hadisələr görünəndə Özbəkistan prezidenti İslam Kərimov Hindistana səfər etmişdir. == Siyasi münasibətlər == Hindistanın Daşkənddəki Baş Konsulluğu 7 aprel 1987-ci ildə açılmışdır. Özbəkistan müstəqillik qazandıqdan sonra, 18 mart 1992-ci ildə diplomatik və konsulluq məsələlərinə dair protokol imzalanmışdır. Həmçinin 18 mart 1992-ci ildə Baş konsulluq səfirliyə yüksəldilmişdir. == Tarixi == Hər iki ölkənin Fars, Hind və Buddist imperiyalarının bir hissəsi olan İpək Yolu üzərində bir çox tarixi əlaqələri var.

Özbəkistan–Kuba münasibətləri (özb. Oʻzbekiston va Kuba munosabatlari; isp. Relaciones de Cuba y Uzbekistán) — Kuba Respublikası ilə Özbəkistan Respublikası arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. Hər iki ölkə bir-birlərini müstəqil dövlətlər və dünya birliyinin tam hüquqlu üzvləri kimi tanıyırlar. Ölkələr arasında diplomatik münasibətlər yalnız 13 mart 2006-cı ildə qurulmuşdur — SSRİ-nin dağılmasından 15 il sonra. Özbəkistanın paytaxtı Daşkənddə müvafiq ortaq bəyannamə imzalanmışdır. 2019-cu ilin iyun ayına olan məlumata görə ölkələrin bir-birlərinin ərazilərində birbaşa səfirlikləri və ya digər nümayəndəlikləriyoxdur. Kuba Özbəkistan Respublikasının Vaşinqtondakı (ABŞ) Səfirliyinin konsulluq dairəsinə daxil edilmişdir, Kubanın Özbəkistandakı diplomatik münasibətləri Kuba Respublikasının Bakıdakı (Azərbaycan) səfirliyi tərəfindən həyata keçirilir. Hər iki dövlət də Qoşulmama Hərəkatının tam üzvləridir. SSRİ ilə Kuba arasında güclü siyasi, iqtisadi, mədəni və humanitar əlaqələr mövcud idi.

Malayziya-Özbəkistan münasibətləri — Malayziya və Özbəkistan arasındakı beynəlxalq münasibətlərdir. Malayziyanın Özbəkistanın paytaxtı Daşkənd şəhərində səfirliyi vardır. Özbəkistanın isə Malayziyanın böyük şəhərlərindən biri olan Ampanq Jayada səfirliyi vardır. Hər iki ölkə də xoş beynəlxalq münasibətlərə sahibdirlər. == Tarixi == Özbəkistanla Malayziya arasında ilk dəfə 1992-ci ildə ikitərəfli diplomatik əlaqələr qurulmuş, 1993-cü ildə Daşkənddə Malayziya səfirliyi açılmışdır. 1992-ci ildən Özbəkistan prezidenti olan İslam Kərimov ən uzun xarici səfərində Malayziya və İndoneziya kimi Cənub-Şərqi Asiya ölkələrini ziyarət etmişdir. == İqtisadi münasibətlər == Hər iki ölkə iqtisadi, investisiya əməkdaşlığını neft, təbii qaz, təhsil və turizm sahələrində inkişaf etdirir. Bir çox Malayziyalı investor Özbəkistanda iş görməyə başlamışdır. Malayziya və Özbəkistan Dostluq Dərnəyi (MAUFA), iki ölkə arasındakı 20 illik dostluq münasibətindən sonra 2012-ci ildə qurulmuşdur. Assosiasiya təhsil turizmi, tələbə inkişafı, informasiya və kommunikasiya texnologiyaları sahələrində də birgə layihələr yaradır.

Malayziya-Özbəkistan münasibətləri — Malayziya və Özbəkistan arasındakı beynəlxalq münasibətlərdir. Malayziyanın Özbəkistanın paytaxtı Daşkənd şəhərində səfirliyi vardır. Özbəkistanın isə Malayziyanın böyük şəhərlərindən biri olan Ampanq Jayada səfirliyi vardır. Hər iki ölkə də xoş beynəlxalq münasibətlərə sahibdirlər. == Tarixi == Özbəkistanla Malayziya arasında ilk dəfə 1992-ci ildə ikitərəfli diplomatik əlaqələr qurulmuş, 1993-cü ildə Daşkənddə Malayziya səfirliyi açılmışdır. 1992-ci ildən Özbəkistan prezidenti olan İslam Kərimov ən uzun xarici səfərində Malayziya və İndoneziya kimi Cənub-Şərqi Asiya ölkələrini ziyarət etmişdir. == İqtisadi münasibətlər == Hər iki ölkə iqtisadi, investisiya əməkdaşlığını neft, təbii qaz, təhsil və turizm sahələrində inkişaf etdirir. Bir çox Malayziyalı investor Özbəkistanda iş görməyə başlamışdır. Malayziya və Özbəkistan Dostluq Dərnəyi (MAUFA), iki ölkə arasındakı 20 illik dostluq münasibətindən sonra 2012-ci ildə qurulmuşdur. Assosiasiya təhsil turizmi, tələbə inkişafı, informasiya və kommunikasiya texnologiyaları sahələrində də birgə layihələr yaradır.

Misir–Özbəkistan münasibətləri — Misir Respublikası ilə Özbəkistan Respublikası arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. Hər iki dövlət BMT-yə üzvdür. Hər iki ölkə bir-birlərini müstəqil dövlətlər və dünya birliyinin tam hüquqlu üzvləri kimi tanıyır. Misir Özbəkistanın müstəqilliyini tanıyan və 23 yanvar 1992-ci ildə ilk diplomatik əlaqə quran dördüncü dövlət olur. İki ölkə arasındakı münasibətlər isti və mehribanlıq prinsipləri əsasında inkişaf edir. Misir Özbəkistanın Afrikadakı ən böyük siyasi və iqtisadi tərəfdaşıdır. Misir üçün Özbəkistan da öz növbəsində Orta Asiyada ən böyük tərəfdaşdır. Misir Ərəb Respublikasının səfirliyi Özbəkistanın paytaxtı Daşkənddə, Özbəkistan Respublikasının səfirliyi isə Misirin paytaxtı Qahirədə yerləşir. Özbəkistanın Qahirədəki səfirliyi ölkənin Afrika qitəsindəki ən böyük diplomatik nümayəndəliyidir. Misirin özündən başqa, Qahirədəki Özbəkistan səfirliyi, bütün Afrika ölkələrində (Cənubi Afrika Respublikası xaricində) və Livan, Suriya və İordaniyada konsulluq bölgələrinə xidmət göstərir.

Özbəklər isə Novruz süfrəsi üçün "nişala" hazırlayırlar. Nişala şəkərdən bişirilir – şokolad kimi olur, amma bəyaz. Çox ləzzətli olur, çörəklə yemək iyi gəlir. Özbəkistanda dəyişik adətlər var. Məsələn, Surxəndəryada adamlar asimandan yağmur gözləyir. Üzlərini böyük bir qocaman qadının – Sus xatının şəklinə tutub yağış istəyirlər. "Sus xatın, susma xatın, yağmır yağdır" deyə şərqi söyləyirlər. Yəni bu – İslama qədərki bir düşüncədən gəlir. Novruzda Özbəkistanda öküzlərin buynuzunu yağlayırlar. Məmləkətin yaşlı adamı əlini yağa batırar və öküzlərin buynuzunu yağlar ki, yeni il bərəkətli olsun.

Qazaxıstan–Özbəkistan münasibətləri — Qazaxıstan və Özbəkistan arasındakı ikitərəfli münasibətlər. Ən sabit ölkələrdən hesab edilirlər və ən yeri tarixdə qazaxlar və özbəklər arasında milli zəmində heç bir qarşıdurma baş verməmişdir. Özbəkistanda Müstəqil Dövlətlər Birliyinə daxil olan ən böyük, dünyada isə ikinci ən böyük qazax diasporası yaşayır (Çin qazaxları). Qazaxıstanm Prezidenti Nursultan Nazarbayev Özbəkistanla münasibətlərdə "Sabitləşmə potensialı və barıt var" deyə bildirmişdir. 2008-ci ilin aprelində Özbəkistan Prezidenti İslam Kərimovun Qazaxıstana səfəri başa çatdıqdan bir gün sonra sonra, Özbəkistan Ədliyyə Nazirliyi bu ölkədə fəaliyyət göstərən Qazaxıstan Mədəniyyət Mərkəzinin fəaliyyətində ciddi pozuntular aşkarlamışdır. Bu isə onun fəaliyyətini dayandırmasına səbəb olmuşdur. Ədliyyə Nazirliyinin ictimai birlik və dini qurumlar üzrə rəhbəri Jalalo Abdusattarov Qazaxıstan Mədəniyyət Mərkəzinin bağlanmasına səbəb kimi, qeydiyyata alınan orqan barədə məlumatı olmadan hüquqi ünvanı dəyişdirmək, icarə müqaviləsinin qeydiyyata alınmaması, iş və maliyyə gəlirləri təqdim edilməməsi olduğunu bəyan edir. Eyni zamanda qazaxıstanlı siyasətçilər dəfələrlə iki ölkə arasında olan mübahisəli ərazilərdə etnik qazaxlara qarşı özbək sərhədçilərinin qanunsuz davranışından narazılığını ifadə etdikləri məlumdur. Qazaxıstan Milli Təhlükəsizlik Komitəsi dəfələrlə sərhəd ərazilərində yaşayan qazaxlara qarşı xidməti silahlardan əsassız istifadə və bunun nəticəsində bir neçə nəfərin ölümü qeyd etmişlər. 2016-cı ildə iki ölkə arasında bütün mübahisəli sahələr bölünmüş və delimitasiya həyata keçirilmişdir.

Qazaxıstan—Özbəkistan sərhədi — Qazaxıstan (cənubdan) və Özbəkistan (şimaldan) arasından keçən ümumi uzunluğu 2351 km olan dövlət sərhədi. Sovet dövründə Qazaxıstan SSR və Özbəkistan SSR arasındakı sərhəd ən çox tənzimlənən sərhədlərdən biri sayılırdı. Ancaq həm Qazaxıstandan (Türkistan vilayətinin Sarıağaç və Maktaaral rayonları) həm də Özbəkistandan (Daşkənd və Cizzax rayonları) sıx məskunlaşmış ərazilərdən keçən uzunluğu təxminən 200 km olan bir hissədə bir çətinlik yaşanır. Bu ərazidə hər iki tərəfdəki yaşayış məntəqələri sürətlə böyümüşdür, bəzi yerlərdə sərhəd hətta həyətlərdən keçir. 1920-ci illərdən 1950-ci illərədək otlaq ərazilərin başqa respublikalara verilməsi təcrübəsi mövcud olmuşdur. Bu müəyyən bir ərazinin müvəqqəti istifadəsinə verilməsini təmin edir və heyvandarlığın məhsuldarlığını artırmaq məqsədi ilə həyata keçirilirdi. Ancaq "xarici" torpaqlardan istifadə edərkən istifadəçilər bu cür torpaqların qorunmasına çox əhəmiyyət vermirdi. Buda onların məhsuldarlığını itirirdi. Bu kimi torpaq yerdəyişmələri Cənubi Qazaxıstan vilayətinin Bostandık rayonu ərazisində baş verirdi. 1950-ci illərin əvvəllərində bu bölgənin Özbəkistana tamamilə verilməsi barədə müzakirələr başlayır.

Qırğızıstan–Özbəkistan münasibətləri — Özbəkistan Respublikası ilə Qırğızıstan Respublikası arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. Ölkələr arasındakı dövlət sərhədinin uzunluğu 1314 km-dir. Orta Asiya ölkələri SSRİ-dən müstəqillik qazandıqdan sonra Qırğızıstan Prezidenti İslam Kərimovun rəhbərliyi altında postsovet Orta Asiyada ən güclü dövlətə çevrilən qonşusu Özbəkistanla münasibətlərdə problemlə üzləşdi. Özbəkistan bu bölgədə çox sayda özbək əhalisinin olmasına əsaslanaraq həm iqtisadi, həm də siyasi cəhətdən Qırğızıstanın cənub hissəsinə hakim idi. Qırğızıstanın böyük bir hissəsi Özbəkistandan təbii qaz tədarükündən tamamilə asılıdır. İslam Kərimov bir neçə dəfə siyasi məqsədlər üçün boru kəmərlərini bağlayaraq Qırğızıstana qaz tədarükü şərtlərini dəyişdirməyə nail olmuşdur. Qırğızıstanın Oş və Cəlalabad vilayətlərində yayımlanan bir sıra televiziya çıxışlarında İslam Kərimov Qırğızıstan Prezidenti Əsgər Akayevə əhəmiyyətli dərəcədə yumşaqlıqla müraciət edir, o da Özbəkistan liderindən hörmətlə danışır. Özbəkistanın açıq bir ekspansionist niyyəti olmasa da, Qırğızıstan hökuməti İslam Kərimovun mənzilindən asılı olmayaraq, bütün Özbəklərin rifahı üçün cavabdeh olduğuna dair mesajından aydın şəkildə xəbərdar idi. Sərhəd hissələrinin potensial demarkasiyası və müvafiq anklavların "materiklə" birləşdirən keçidlərin yaradılması barədə 2001-ci ildə imzalanan bir razılaşma Qırğızıstanda pis qəbul edilir. Razılaşma heç vaxt təsdiq olunmur və bu müddət ərzində sərhəd boyunca davam edən gərginliyə səbəb olur.

Qırğızıstan-Özbəkistan sərhədi — Qırğızıstan və Özbəkistan arasındakı sərhəd Qazaxıstan sərhədindən Tacikistan sərhədinə keçən 1314 kilometr uzunluğundadır. Bu Qırğızıstanın ən uzun xarici sərhədidir. Sərhəd Qazaxıstanla kəsişmədə şimaldan başlayır, sonra Qazaxıstan və Qırğızıstan arasında Özbəkistan ərazisi ətrafında əyilir; daha sonra sərhəd Pskem dağlarından keçir və bu ərazinin çox hissəsi bir sıra milli parklar tutur (Özbəkistanda Uqam-Çatkal Milli Parkı və Qırğızıstanda Beş-Aral Dövlət Təbiət Qoruğu). Sonra sərhəd Çatkal silsiləsini və Kurama dağlarını keçərək təqribən cənub-şərq istiqamətinə keçir, sonra Varzik şəhəri yaxınlığında Fərqanə Vadisinə keçir. Sərhədin qalan hissəsi Özbəkistanın şərqində bir ox ucu forması yaradan bir sıra burulmuş xətlərdən ibarətdirr. Bu “oxun” şimal tərəfi ortada Özbəkistan ərazisinin bir nöqtəsini ehtiva edir və Qırğızıstanın Kerben şəhərinin qərbində kiçik bir Özbək anklavı yaradır. Ox ucu Xanabadın şərqindədir. Sərhəd daha sonra Tacikistan sərhət üçlüyünə qədər qərbə doğru bir sıra kəsik xətlərdən keçir. Sərhədin ən şimal hissəsi dağlıq və seyrək yerləşmişdir. Fərqanə Vadisindən keçən hissə isə əksinədir.

Rusiya–Özbəkistan münasibətləri — Özbəkistan Respublikası ilə Rusiya Federasiyası arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. Özbəkistanla Rusiya arasında diplomatik əlaqələr 20 mart 1992 -ci ildə qurulmuşdur. 15 may 1992 -ci ildə Daşkənddə kollektiv təhlükəsizliyə dair müqaviləsi imzalanmışdır. 30 may 1992 -ci ildə Moskvada Rusiya Federasiyası ilə Özbəkistan Respublikası arasında dövlətlərarası münasibətlərin, dostluğun və əməkdaşlığın əsasları haqqında Saziş imzalanmışdır. bu sənəd ikitərəfli münasibətlərin hüquqi əsasını qoyur. Rusiya ilə Özbəkistan arasında ticarət-iqtisadi əlaqələri tənzimləyən əsas sənəd 13 noyabr 1992-ci il tarixli ticarət əlaqələri haqqında dövlətlərarası sazişdir. 10 dekabr 201-cü ildə Özbəkistanın Rusiyaya borcu tamamilə silinmişdir. Beləki Moskva Daşkənin 890 milyon dollar borcunu bağışlayır, yerdə qalan 20 milyon dolları isə Mərkəzi Asiya respublikası həmin gün ödəyir. Özbəkistanın xarici ticarətinin təxminən 20% -nə sahib olan Rusiya, bu ölkənin ən əhəmiyyətli ticarət və iqtisadi tərəfdaşıdır. 1995-2009-cu illərdə iki ölkə arasındakı ticarət dövriyyəsi 1,713 milyon dollardan 2,540 milyon dollara yüksəlmişdir.

Rusiya–Özbəkistan münasibətləri — Özbəkistan Respublikası ilə Rusiya Federasiyası arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. Özbəkistanla Rusiya arasında diplomatik əlaqələr 20 mart 1992 -ci ildə qurulmuşdur. 15 may 1992 -ci ildə Daşkənddə kollektiv təhlükəsizliyə dair müqaviləsi imzalanmışdır. 30 may 1992 -ci ildə Moskvada Rusiya Federasiyası ilə Özbəkistan Respublikası arasında dövlətlərarası münasibətlərin, dostluğun və əməkdaşlığın əsasları haqqında Saziş imzalanmışdır. bu sənəd ikitərəfli münasibətlərin hüquqi əsasını qoyur. Rusiya ilə Özbəkistan arasında ticarət-iqtisadi əlaqələri tənzimləyən əsas sənəd 13 noyabr 1992-ci il tarixli ticarət əlaqələri haqqında dövlətlərarası sazişdir. 10 dekabr 201-cü ildə Özbəkistanın Rusiyaya borcu tamamilə silinmişdir. Beləki Moskva Daşkənin 890 milyon dollar borcunu bağışlayır, yerdə qalan 20 milyon dolları isə Mərkəzi Asiya respublikası həmin gün ödəyir. Özbəkistanın xarici ticarətinin təxminən 20% -nə sahib olan Rusiya, bu ölkənin ən əhəmiyyətli ticarət və iqtisadi tərəfdaşıdır. 1995-2009-cu illərdə iki ölkə arasındakı ticarət dövriyyəsi 1,713 milyon dollardan 2,540 milyon dollara yüksəlmişdir.

Turon Futbol Klubu, hazırda Özbəkistan Pro Liqasında çıxış edən Özbəkistanın futbol klubudur. "Turon" futbol klubu 2017-ci ildə Özbəkistanda yaradılıb. O, peşəkar liqada debütünü 2019-cu ildə Özbəkistan Pro Liqasının B qrupunda edib. Pro Liqada (B Liqa) ilk mövsümündə Kuçlu Pro Liqanın A qrupuna yüksəldi. 2020-ci il mövsümündə komandanın tərkibi bir sıra güclü futbolçularla gücləndirildi və Pro Liqada böyük intriqa yaratdı. Mövsümün sonunda Fərqanə "İstiqlal" stadionunda "Neftçi" ilə qarşılaşan Fərqanə derbisində qalib gələrək Özbəkistanın Pro Liqasının çempionu olub və Superliqaya vəsiqə qazanıb. Mövsümün sonunda Özbəkistan Futbol Assosiasiyasının mükafatlandırma mərasimində o, xüsusi mükafata layiq görülüb. 2021-ci il mövsümündən əvvəl Klub rəhbərliyi komandada bir sıra dəyişikliklər edib və komandanın yeni loqosu təqdim olunub. 2021-ci il mövsümünə qədər o, heyətini bir sıra təcrübəli legionerlər və Özbəkistan millisinin sabiq futbolçuları ilə gücləndirib. 2021-ci ildə Super Liqada ilk mövsümündə klub təcrübə çatışmazlığı səbəbindən Pro Liqaya düşdü.

Dostluq ordeni — 5 may 1994-cü ildə Özbəkistan Ali Məclisinin qərarı ilə yaradılmış Özbəkistanın dövlət ordenidir. == Təltif edilir == 1. Özbəkistan Respublikasının vətəndaşları Özbəkistanda yaşayan bütün millətlərin və xalqların nümayəndələri arasında dostluğun, qarşılıqlı həmrəyliyin və harmoniyanın möhkəmləndirilməsində, Özbəkistan xalqının Azərbaycan xalqları ilə dostluğunun və hərtərəfli əməkdaşlığının inkişaf etdirilməsində böyük nailiyyətlərinə görə təltif edilirlər. Mükafat Özbəkistan Respublikasının vətəndaşı olmayan şəxslərədə verilə bilər. 2. Mükafat Özbəkistan Respublikasının Prezidenti tərəfindən verilir və təltif edilməsi haqqında Sərəncam mətbuatda, digər kütləvi informasiya vasitələrində dərc olunur. Özbəkistan Respublikası Prezidentinin "Dostluq" ordeni ilə təltif edilməsini Özbəkistan Respublikasının Ali Məclisi həyata keçirir. 3. Özbəkistan Respublikası Nazirlər Sovetinin, Özbəkistan Respublikası Konstitusiya Məhkəməsinin sədrinin, Özbəkistan Respublikası Ali Məhkəməsinin sədrinin, respublikanın Baş prokuroru, Özbəkistan Respublikasının Coqorqi Şurasının sədrinin, Qaraqalpaqıstan Respublikasının Coqorqi Şurasının sədrinin, vilayət və Daşkənd şəhərinin qubernatorlarının, nazirliklərin, dövlət komitələrinin və idarələrinin, ictimai birliklərinin rəhbərləri təqdimata uyğun olaraq mükafatın verilməsi zamanı təntənəli şəkildə iştirak edirlər. 4.