ARGENTİNA

Argentina

s. Argentine

ARFAÇALAN
ARGENTİNALI
OBASTAN VİKİ
Argentina
Argentina (isp. Argentina) rəsmi adı: Argentina Respublikası (isp. República Argentina) 34' 36 Cənub paralelləri və 58' 27 Qərb meridianları arasında, Cənub Amerika qitəsində yerləşən ölkə. Argentinanın ümumi sahəsi 2,791,810 km²-dir , əhalisi isə 2012-ci ildə aparılmış rəsmi siyahıyaalmanın nəticələrinə əsasən 41 281 631 nəfərdir. Argentina Cənubi Amerika qitəsinin cənub seqmentində, And dağları və Atlantik okeanı arasında yerləşəir; sahil xəttinin uzunluğu 4989 kilometrdir. Ərazisinin böyüklüyünə görə Argentina Cənubi Amerika materikinin ikinci, dünyanın səkkizinci dövlətidir. Çili (5308 km), Boliviya (832 km), Paraqvay (1880 km), Braziliya (1261 km) və Uruqvay (580 km) ilə sərhəddi vardır. Ölkə əhalisinin böyük əksəriyyəti ispan və italyan mühacirlərinin törəmələridir. == Adın etimologiyası == Çoxları Argentinanın adının – latınca "argentum" mənası "gümüş" deməkdir deyirlər, Amma bunu vurğulamaq lazımdır ki adı gümüşlə bağlı deyil, ölkə də heç bir gümüş ehtiyatı yoxdur. Bəzi insanlar Argentinada gümüş ehtiyatı çoxdur və ölkənin də adı bununla bağlıdır deyir.
Argentina Antarktikası
Argentina Antarktikası — Antarktikanın Argentina tərəfindən iddia olunan bölgəsi. isp. Antártida Argentina. Özündə Antarktik yarımadası və üçbucaq bölgəni əhatə edir. Atlantik okeanından başlayaraq Cənub qütbünə qədər uzanır. Bölgə 25° q. u. 74° q. u. arasında yerləşir.
Argentina Konfederasiyası
Argentina Konfederasiyası 1831-1861 ci illərdə indiki Argentina ərazisində mövcud olmuş dövlət. (isp. Confederación Argentina). 1831-1852 ci illərdə ölkə rəhbəri, diktator Xuan Manuel de Rasos olur. Ölkə rəsmi olaraq Buenos Ayres vilayət qubernatoru tərəfindən idarə edilirdi. 1861-ci ildə Pavon döyüşündən sonra konfederasiya rəsmən dağılır.
Argentina Respublikası
Argentina (isp. Argentina) rəsmi adı: Argentina Respublikası (isp. República Argentina) 34' 36 Cənub paralelləri və 58' 27 Qərb meridianları arasında, Cənub Amerika qitəsində yerləşən ölkə. Argentinanın ümumi sahəsi 2,791,810 km²-dir , əhalisi isə 2012-ci ildə aparılmış rəsmi siyahıyaalmanın nəticələrinə əsasən 41 281 631 nəfərdir. Argentina Cənubi Amerika qitəsinin cənub seqmentində, And dağları və Atlantik okeanı arasında yerləşəir; sahil xəttinin uzunluğu 4989 kilometrdir. Ərazisinin böyüklüyünə görə Argentina Cənubi Amerika materikinin ikinci, dünyanın səkkizinci dövlətidir. Çili (5308 km), Boliviya (832 km), Paraqvay (1880 km), Braziliya (1261 km) və Uruqvay (580 km) ilə sərhəddi vardır. Ölkə əhalisinin böyük əksəriyyəti ispan və italyan mühacirlərinin törəmələridir. == Adın etimologiyası == Çoxları Argentinanın adının – latınca "argentum" mənası "gümüş" deməkdir deyirlər, Amma bunu vurğulamaq lazımdır ki adı gümüşlə bağlı deyil, ölkə də heç bir gümüş ehtiyatı yoxdur. Bəzi insanlar Argentinada gümüş ehtiyatı çoxdur və ölkənin də adı bununla bağlıdır deyir.
Kordova (Argentina)
Kordova (isp. Córdoba) — Argentinada şəhər. Cordoba əyalətinin paytaxtı.
Potentilla argentina
Ördək qaytarması, qaz qaytarması (lat. Potentilla anserina) - qaytarma cinsinə aid bitki növü. Argentina anserina (L.) Rydb. Argentina anserina var. concolor (Ser.) Rydb. Argentina argentea Rydb. Argentina vulgaris Lam. Dactylophyllum anserina (L.) Spenn. Dasiphora anserina (L.) Raf. Fragaria anserina (L.) Crantz Potentilla anserina var.
Argentina-Braziliya müharibəsi
Argentina–Braziliya müharibəsi (isp. Guerra Argentino) — 10 dekabr 1825–27 avqust 1828 ci ildə baş verir. Birləşmiş Rio-de-la Platanın Braziliyanın nəzarətində olan Sisplatanıno (Uruqvay) ələ keçirmək ucbatından başlayır.Bu ərazilərin Braziliyanın nəzarətinə keçməsi Argentina İstiqlal müharibəsi dönəmində başlanmışdı. Müharibə Montevideo anlaşmasının imzalanması ilə başa catır. == Müharibə == Argentina Braziliyanın nəzarətində olan Sisplatino ərazisi əvvəl Rio-de-la-Plata vice krallığına aid olmasını əsas gətirərək bu torpağı öz ərazisi hesab edirdi.Birləşmiş Pio-de-la-Plata provensiyası bütün siyasi vastələrə əl ataraq Uruqvayın yerli hakimiyyət rəhbəri Xuan Antonio Lavalexi özünə çəkərək Braziliyaya qarşı cıxmasına səbəb olur. Həmçinin Braziliyaya siyasi və maddi yardımdan imtina edirdi. Bu zaman iki dövlətlə əlaqələrin kəsilməsi bu ərazidə ticarətlə məşqul olan Böyük Britaniyanın etirazına səbəb olur. Belə ki, dövlətlərin siyası elitasına təsir imkanı olan Britaniya müharibənin gedişatına və nəticəsinə təsir edirdi. Britaniyanın xariçi işlər naziri Corc Kanning maliyə itgisi səbəbindən hər iki tərəfi hərbi məhkəməyə verir. Braziliyaya qarşı separatcılıqla məşqul olan partizanlara Fruktuoso Rivero və Xuan Antonio başçılıq edirdi.
Trinidad adası (Argentina)
Trinidad adası (isp. Trinidad) — Atlantik okeanıda, Argentinaya məxsus Punta-Alta şəhərindən cənubda yerləşən ada. İnzibati cəhətdən Buenos Ayres vilayətinə daxildir. Adanın ümumi sahəsi 207 km2-dir, maksimal uzunluğu 34 km, eni isə 12 km-dir.
Argentina Milli Kitabxanası
Argentina Milli Kitabxanası —Mariano Moreno Milli Kitabxanası (ispan. Biblioteca Nacional Mariano Moreno) Argentinanın ən böyük kitabxanasıdır. Buenos-Ayresdəki Recoleta barriosunda (ispan sözü olub, "dörddəbir" və ya "qonşuluq" mənasını verir.)yerləşir. Kitabxana May İnqilabının ideoloqlarından biri və onun ilk direktoru Mariano Morenonun adını daşıyır. Milli Kitabxana Argentinanın Mədəniyyət Nazirliyinin nəzdində fəaliyyət göstərən bir agentlikdir. == Tarixi == Əvvəlcə Buenos-Ayres Xalq Kitabxanası adlandırılmış və 1810-cu ilin sentyabrında May İnqilabının ilk Hökumət Xuntasının fərmanı ilə yaradılmışdır, daha sonra 1884-cü ildə missiyasını yenidən müəyyənləşdirərək adını rəsmi olaraq dəyişdirərək ölkənin yeganə milli kitabxanasına çevrilmiş və Argentina Milli Kitabxanası adlandırılmışdır. İlk qərargah, Yezuitlərə aid olan köhnə 18-ci əsr malikanəsi Moreno küçəsi ilə Peru küçəsinin küncündə, Manzana de Las Luces kimi tanınan tarixi Yezuit məkanının daxilində yerləşirdi. İlk direktor Mariano Moreno, siyasi və vətəndaş həyatına dair ictimai xəbərdarlığın yaradılmasına yönəlmiş tədbirlər paketinin bir hissəsi olaraq Kitabxananın yaradılmasına təkan verdi. Bundan əlavə, Xalq Kitabxanasının əsası muxtar ölkə quruculuğu vasitəsi kimi xalq maarifinin və təlimatının təsdiqi əsasında qoyulmuşdur. İlkin kolleksiya müstəqillik uğrunda mübarizə ilə qarışıb və yepiskop Orellananın müsadirə edilmiş şəxsi kolleksiyasından, habelə Cabildo, Real Colegio San Carlos, Luis José Chorroarín və Manuel Belgrano-nun vətənpərvərlik ianələrindən toplanıb.
Argentina prezidentlərinin siyahısı
Argentinanın bir çox fərqli tipdə dövlət başçıları, eləcə də bir çox fərqli hökumət tipləri olub. Kolumbaqədərki dövrdə, bu gün Argentinanı təşkil edən ərazilərin əksəriyyəti, Şimal-Qərb və Kuyo bölgələrinin ink sakinləri istisna olmaqla, heç bir mərkəzləşdirilmiş hökumət olmadan Amerika xalqları tərəfindən məskunlaşmışdı. Amerikada ispan müstəmləkəçiliyi zamanı İspaniya kralı Yeni dünyada fəth edilmiş ərazilər üzərində ali hakimiyyət səlahiyyətini özündə saxlayır, yerli idarəetmə üçün vitse-krallar təyin edirdi. Sonradan Argentinaya çevriləcək ərazilər əvvəlcə Peru vitse-krallığının, sonra isə Rio-de-la-Plata vitse-krallığının bir hissəsi idi. May inqilabı Argentina İstiqlal müharibəsini başlatmaqla vitse-kral Baltazar İdalqo de Sisnerosu ilk milli hökumətlə əvəz etdi. Bu, əyalət deputatlarının birləşməsi ilə sonradan Xunta Qrandeyə çevriləcək və əvvəlcə bir neçə üzvdən ibarət olan Primyera Xunta idi. Xuntaların böyüklüyü onların üzvləri arasında daxili siyasi mübahisələrə səbəb olurdu və buna görə də onları üç üzvdən ibarət Birinci və İkinci Triumvirat əvəz etdi. XIII ilin Məclisi Rio-de-la-Plata Birləşmiş Əyalətlərinin ali direktoru adlanan və dövlət başçısının atributlarına bənzər yeni icra hakimiyyəti orqanı yaratdı. İkinci məclis, Tukuman Konqresi 1816-cı ildə müstəqillik elan etdi və 1819-cu il Argentina Konstitusiyasını qəbul etdi. Lakin bu konstitusiya mərkəzi hökumətlə Federal Liqa əyalətləri arasında silahlı münaqişələr zamanı ləğv edildi.
Argentina–Braziliya müharibəsi
Argentina–Braziliya müharibəsi (isp. Guerra Argentino) — 10 dekabr 1825–27 avqust 1828 ci ildə baş verir. Birləşmiş Rio-de-la Platanın Braziliyanın nəzarətində olan Sisplatanıno (Uruqvay) ələ keçirmək ucbatından başlayır.Bu ərazilərin Braziliyanın nəzarətinə keçməsi Argentina İstiqlal müharibəsi dönəmində başlanmışdı. Müharibə Montevideo anlaşmasının imzalanması ilə başa catır. == Müharibə == Argentina Braziliyanın nəzarətində olan Sisplatino ərazisi əvvəl Rio-de-la-Plata vice krallığına aid olmasını əsas gətirərək bu torpağı öz ərazisi hesab edirdi.Birləşmiş Pio-de-la-Plata provensiyası bütün siyasi vastələrə əl ataraq Uruqvayın yerli hakimiyyət rəhbəri Xuan Antonio Lavalexi özünə çəkərək Braziliyaya qarşı cıxmasına səbəb olur. Həmçinin Braziliyaya siyasi və maddi yardımdan imtina edirdi. Bu zaman iki dövlətlə əlaqələrin kəsilməsi bu ərazidə ticarətlə məşqul olan Böyük Britaniyanın etirazına səbəb olur. Belə ki, dövlətlərin siyası elitasına təsir imkanı olan Britaniya müharibənin gedişatına və nəticəsinə təsir edirdi. Britaniyanın xariçi işlər naziri Corc Kanning maliyə itgisi səbəbindən hər iki tərəfi hərbi məhkəməyə verir. Braziliyaya qarşı separatcılıqla məşqul olan partizanlara Fruktuoso Rivero və Xuan Antonio başçılıq edirdi.
Argentina anserina
Ördək qaytarması, qaz qaytarması (lat. Potentilla anserina) - qaytarma cinsinə aid bitki növü. == Sinonim == Argentina anserina (L.) Rydb. Argentina anserina var. concolor (Ser.) Rydb. Argentina argentea Rydb. Argentina vulgaris Lam. Dactylophyllum anserina (L.) Spenn. Dasiphora anserina (L.) Raf. Fragaria anserina (L.) Crantz Potentilla anserina var.
Argentina argentea
Ördək qaytarması, qaz qaytarması (lat. Potentilla anserina) - qaytarma cinsinə aid bitki növü. == Sinonim == Argentina anserina (L.) Rydb. Argentina anserina var. concolor (Ser.) Rydb. Argentina argentea Rydb. Argentina vulgaris Lam. Dactylophyllum anserina (L.) Spenn. Dasiphora anserina (L.) Raf. Fragaria anserina (L.) Crantz Potentilla anserina var.
Argentina azərbaycanlıları
Argentina azərbaycanlıları — tarixi Azərbaycandan kənarda yaşayan etnik azərbaycanlıların təşkil etdiyi Azərbaycan diasporunun Argentinada yaşayan hissəsinin adı. Bu gün Argentinada nə qədər etnik Azərbaycanlının yaşadığı dəqiq məlum deyildir. Argentinaya gəlmiş ilk Azərbaycanlının Vəli bəy Yadigarov olduğu ehtimal edilir. Vəli bəy Yadigarov 1918–1920-ci illərdə Azərbaycan Milli Ordusunda xidmət etmişdir. XI Ordu Bakıya basqın edərkən Gəncə üsyanında iştirak edib. 1921-ci ildə əvvəlcə Türkiyəyə, sonra Polşaya mühacirət edib. Polşada polkovnik rütbəsinə qədər yüksələrək, dövlət tərəfdən SSRİ-yə qarşı aparılan mübarizədə iştirak etmişdir. Polşada sovet hakimiyyətinin yaradılmasının ardından Vəli bəy Yadigarov Argentinaya müharicət edib. O, 30 ilə yaxın Argentinada yaşadıqdan sonra 1971-ci ilin 13 dekabr tarixində Buenos Ayres şəhərində vəfat etmişdir. Azərbaycanlıların Argentinaya mühacirətinə təkan verən olaylardan biri İran İslam İnqilabı olmuşdur.
Argentina bayrağı
Argentina bayrağı — Argentinanın Dövlət bayrağı Argentinanın dövlət bayrağı rəsmi olaraq 1818-ci ilin fevral ayının 25-də təsdiqlənib. Bayraq mərkəzdə günəş şəkli həkk olunmuş 3 bərabər üfüqi zolaqdan ibarətdir: Mavi, ağ və mavi. Mavi, ağ rənglər səmanın və And dağlarındakı qarın rəmzidir. 1818-ci ildə bayrağa əlavə edilmiş günəş şəkli isə Argentinanın milli rəmzi hesab olunur. Onlar bayraqdakı günəşə Sole de Mayo, yəni "May günəşi" deyirlər. O, 1810-cu ilin may ayının 25-də buludlu səmada günəşin peyda olmasını xatırladır. Həmin tarixdə ölkədə müstəqillik lehinə ilk kütləvi nümayiş keçirilib.
Argentina dənizi
Argentina dənizi — (isp. Mar Argentino) Cənubi Amerika materikinin sahillərində, şelf zonasında yerləşmiş dənizdir. == Coğrafiyası == Argentina dənizi Atlantik okeanının cənub-qərb hissəsində yerləşmişdir və onun sahəsi 1,000,000 km² olmaqla dünyanın ən böyük dənizlərindən biridir. Orta dərinliyi 1205 m, ən dərin yeri isə 2224 m-dir.
Argentina erməniləri
Argentina erməniləri – Argentinada yaşayan erməni əsilli şəxslərə verilən ümumi ad. Argentinada yaşayan ermənilərin ümumi sayı 70 mindən çoxdur. Bəzi mənbələrdə say 135 min şəklində göstərilir. Bura daxil olan şəxslər, əsasən, qarışıq nigahlardan dünyaya gələn və erməni kimliklərini itirmiş şəxslərdir. Argentina erməniləri ABŞ, Fransa, Rusiya və Livanda yaşayan erməni icmalarından sonra ən çox nüfuza sahib toplumdur. Çoxluq halda ölkənin paytaxtı Buenos-Ayresdə məskunlaşan toplumu Suriya, Livan və Kilikiyadan gəlmiş ermənilər yaratmışdır. ASALA tərəfindən 1970–1980-ci illərdə Türkiyənin xarici ölkələrdə yerləşən səfirliklərinə qarşı törədilmiş terror aktlarının maliyyələşdirilməsində Argentina ermənilərinin rolu danılmazdır. == Tarixi == XX əsrin əvvəllərindən etibarən Osmanlı imperiyasının sərhədləri daxilində yaşayan etnik azlıqların nümayəndələri daha yüksək yaşayış əldə etmək naminə Avropa və Şimali Amerika kimi qitələrə getməkdə idi. Planlaşdırılan səfərlərdən biri də Latın Amerikası istiqamətində olmuşdur. XX əsrin əvvəllərində iqtisadi baxımdan inkişaf mərhələlərini yaşayan və zəngin torpaq sahələri ilə miqrantlar üçün cəlbedici görünən Argentina və Braziliya kimi ölkələr ötən əsrin əvvəllərində minlərlə mühaciri qəbul etmişdir.
Argentina himni
Himno Nasyonal Arxentino (isp. Himno Nacional Argentino), Argentinanın dövlət himnidir.Sözlərinin müəllifi, Buenos Ayresdə dünyaya gəlmiş siyasətçi Visente Lopez y Planes və bəstəkarı İspaniyalı musiqiçi Blas Pareradır. == Mətni == Argentina dövlət himninin indiki versiyası, 1924 ildə İspaniyaya qarşı əyani hücum edən bölmələri olmadan təsdiq olundu.
Argentina mətbəxi
Argentina mətbəxi — Argentina mətbəxi öz yeməkləri ilə məşhurdur. Argentina mətbəxi Avropada yayılmışdır. Öz milli yeməkləri ilə tanınır. Hər regionunun özünəməxsus yeməkləri vardır. Ölkədə və bütün dünyada çox məşhurdur. Qeyd etmək olar ki, Argentina mətbəxi regionlara görə fərqlənir, dadların cürbəcürlüyü ilə boldur və dünyanın ən populyar mətbəxlərindən biri kimi sayılır. == Haqqında == Argentinanın vizit kartoçkası qrildə qızardılmış şirəli mal əti, donuz piyində qızardılmış ləzzətli iri klyoteklər və qeyri-adi qırmızı çaxırdır. Təəssüf ki, Argentinada bu ölkənin yerli əhalisinin mətbəxi inkişaf etməyib. Vaxt keçdikcə, bu yerlərdə məskən salan Hindlilərin mətbəxləri tamamilə unuduldu. Argentinalılar Avropa konkistadorların mətbəxinə varis oldular, və onu çox sevdilər.
Argentina pesosu
Argentina pesosu (ISO 4217 : ARS) - Argentinanın milli pul vahididir. $ ilə işarə olunur. 1 Argentina pesosu təqribən 100 centavoya bərabərdir. Ölkənin 2010-cu ildəki inflyasiya səviyyəsi 22%-dir. 3 sentyabr 2016-cı il tarixinə aid məzənnəyə görə, 1 Argentina pesosu = 0.0667425 ABŞ dolları.
Argentina vulgaris
Ördək qaytarması, qaz qaytarması (lat. Potentilla anserina) - qaytarma cinsinə aid bitki növü. == Sinonim == Argentina anserina (L.) Rydb. Argentina anserina var. concolor (Ser.) Rydb. Argentina argentea Rydb. Argentina vulgaris Lam. Dactylophyllum anserina (L.) Spenn. Dasiphora anserina (L.) Raf. Fragaria anserina (L.) Crantz Potentilla anserina var.
Argentina zirehlisi
Argentina zirehlisi (lat. Chlamyphorus truncatus) — məməlilər sinfinə, zirehlilər fəsiləsinə daxil olan növ. Kaktuslar və tikanlı kollar bürümüş quru çöllüklər və düz qumlu ərazilərin yayıldığı mərkəzi Argentinada aşkarlanmışdır. == Ümumi məlumat == Argentina zirehlisi quyruq istisna olmaqla, 90–115 mm-ə qədər böyüyür. Solğun çəhrayı və ya çəhrayı rəngdə olması ilə fərqlənirlər. Qorxduqda bir neçə saniyədə özünü tamamilə torpağa basdıra bilirlər. Gecə heyvanıdır. Qarışqa yuvalarına yaxın quru torpaqda kiçik çuxurları qazırlar. Əsasən qarışqa və ya sürfələri ilə qidalanırlar. Həm də bəzən qurdlar, ilbizlər, böcəklər və onların sürfələri ilə yanaşı bitki kökləri də qidalana bilirlər.
Argentina şəhərləri
Viedma
Argentina əhalisi
Argentina əhalisi 40 milyon nəfərdir. Argentinalılar saylarına görə Cənubi Amerikada 3-cü, Latın Amerikasında isə 4-cü milli qrupdular. Yalnız braziliyalıların (190 mln.), meksikalıların (145 mln.) və kolumbiyalıların (52 mln.) sayı onlardan çoxdur. Müasir argentinalılar müxtəlif vaxtlarda Argentina ərazisinə gəlmiş avropalıların, induların və afrikalıların törəməlidirlər. Ölkənin periferiya regionlarının əksəriyyətində metislər üstünlük təşkil edir. Bununla belə ölkə əhalisinin 2001-ci ildə aparılmış siyahıya alması zamanı əhalinin 97 %-i özünü ənənəvi olaraq daha yüksək təbəqə sayılan ağdərilər kateqoriyasına mənsub olduğunu bildirmişdir. Cəmi 2 % əhali indu əsilli olduğunu qeyd etmişdir. == Demoqrafik göstəricilər == Saldo mühacirət — hər 1000 nəfərə 0 nəfər. Orta yaş həddi (2012) — 30,7 yaş: Kişilər — 29,7 yaş Qadınlar — 31,8 yaş Uzunömürlülük göstəricisi — 77,14 yaş: Kişilər — 73,9 yaş Qadınlar — 80,54 yaş Uşaq ölümü səviyyəsi — hər 1000 nəfərə 10,52 nəfər. Ana ölümü səviyyəsi hər 100000 nəfərə 77 nəfər.
Columba argentina
Columba argentina (lat. Columba argentina) — göyərçin cinsinə aid heyvan növü.
1958 Argentina Qran-Prisi
1958-ci il Argentina Qran-Prisi — Formula-1 avtoyarışının 1958-ci il mövsümünün ilk mərhələsi. Yarış 19 yanvar 1958-ci ildə Buenos-Ayres trasında reallaşdı. Stirlinq Moss Rob Walk Racing Team komandasının tərkibində Cooper T43 şassisinndə qələbə qazandı. Bu Formula 1-də şəxsi komandanın ilk qələbəsi idi.
1958 Argentina Qran Prisi
1958-ci il Argentina Qran-Prisi — Formula-1 avtoyarışının 1958-ci il mövsümünün ilk mərhələsi. Yarış 19 yanvar 1958-ci ildə Buenos-Ayres trasında reallaşdı. Stirlinq Moss Rob Walk Racing Team komandasının tərkibində Cooper T43 şassisinndə qələbə qazandı. Bu Formula 1-də şəxsi komandanın ilk qələbəsi idi.
Afro-Argentinalılar
Afro-Argentinalılar Afrikada, daha dəqiq desək, Saharada olan argentinalılardır. 2010-cu ildə Argentinanın milli siyahıyaalınmasında ümumi əhali 40,117,096 nəfər olub, 149,493 özünü müəyyən edən qaradərililər əhalinin 0,37%-nə uyğundur. == Tarix == Argentinalıların Argentina əhalisinin Argentina tarixində böyük rolu var, çünki əsrlər boyu Rio de la Plata qul ticarəti səbəbindən İspan hakimiyyətinə bağlı qalmışdır. XVIII-XIX əsrlərdə bəzi əyalətlərdə əhalinin 50 faizini təşkil etmiş və milli mədəniyyətə böyük təsir göstərmişlər. Bəzi nəzəriyyələr Argentinanın əhalisinin 19-cu əsrdə bir sıra amillər, o cümlədən Argentinanın Müstəqillik Müharibəsi (təxminən 1810-1818), yüksək uşaq ölümləri və yüksək uşaq ölümləri səbəbindən kəskin şəkildə azaldığını göstərir. Doğuş, Paraqvay müharibəsi, 1861 və 1864-cü il vəba epidemiyaları və 1871-ci il sarı qızdırma epidemiyaları. 19-cu əsrin sonlarında Argentina əhalisi əsasən çoxlu sayda avropalı mühacirlərlə qarışmış qadınlardan ibarət idi. 1960-cı illərdə Argentinanın əhalisinin üçdə ikisinin avropalı mühacirlərə borcu olduğu hesablansa da, Argentina xalqının 5%-dən çoxunun ən azı bir qaradərili əcdadı var və onların 20%-dən çoxunun olub-olmadığını bilmirlər. Onun qara atı var. 2005-ci ildə aparılan genetik tədqiqatlar göstərdi ki, Buenos-Ayres əhalisinin orta hesabla Afrika genetik töhfəsi 2,2% təşkil edirdi, lakin bu kompozisiya bu səviyyədə əhalinin 10%-də cəmləşib və əcdadların Afrikada əhəmiyyətli dərəcədə yüksək olub.
Argentina-Azərbaycan futbol matçlarının siyahısı
Argentina 2018 Qış Olimpiya Oyunlarında
Argentina 2018 Qış Olimpiya Oyunlarında 3 idman növündə 7 idmançı ilə təmsil olunacaqdır. Argentina 1998-ci ildə ən az saylı komandalardan biri idi. == Millinin tərkibi == Argentina 2018 Qış Olimpiya Oyunlarında 7 idmançı ilə (4 kişi və23 qadın) 3 dörd idman növünün 4 bölməsi üzrə çıxış edəcək. Milinin təskibinə 7 məşqçi və iki rəsmi də daxildir. Nümayəndə heyətinin rəhbəri Maqdalena Kast Freyredir === Xizək idmanı növləri === ==== Dağ xizəyi idmanı ==== Təsnifat mərhələsində idmançı Beynəlxalq Xizək İdmanı Federasiyasının 21 yanvar 2018-ci il reytinqinə əsasən yarışmada iştirak edirlər. Bu yarışmada top-500 daxil olan və təsnifat xalını toplaya bilən idmançılar iştirak edə bilirlər. Top-500 daxil olmayan ölkələrin idmançıları «B» kateqoriyasında iştirak edirlər. Nəticələrə əsasən Argentina «A» kateqoriyası üzrə 2 idmançı ilə təmsil olunacaqdır. Kişilər Qadınlar ==== Xizək yürüşü ==== Təsnifat mərhələsində idmançı Beynəlxalq Xizək İdmanı Federasiyasının 21 yanvar 2018-ci il reytinqinə əsasən iştirak edə bilər. «A» kateqoriyası üzrə lisenziya qazanmaq üçün idmançı reytinq üzrə 100 xal qazanmalıdır.
Argentina Futbol Assosiasiyası
Argentina Futbol Assosiasiyası (isp. Asociación del Fútbol Argentino, İspanca tələffüz: [asosjaˈsjon del ˈfuðβol aɾxenˈtino]; AFA) Buenos-Ayresdə yerləşən Argentina futbolunun idarəedici orqanı. O, Argentina liqa sisteminin əsas divizionlarını (Primera Diviziyasından Torneo Regional Federal və Torneo Promosional Həvəskarlarına) və yerli kubokları təşkil edir: Copa Argentina, Supercopa Argentina, Copa de la Liga Professional, Trofeo de Campeones de la Liga Professional və Beynəlxalq Superkubok. Qurum həmçinin Böyüklər, U-20, U-17, U-15, Olimpiya və qadın komandaları da daxil olmaqla bütün Argentina milli komandalarını idarə edir. Bunda əlavə, qadın, uşaq, gənclər, futzal və digər yerli liqaları da təşkil edir.
Argentina FİFA Klublararası Dünya Çempionatında
Bu məqalə Argentina klublarının FİFA Klublararası Dünya Çempionatındakı iştirakı haqqındadır.
Argentina Qran Prisi (1958)
1958-ci il Argentina Qran-Prisi — Formula-1 avtoyarışının 1958-ci il mövsümünün ilk mərhələsi. Yarış 19 yanvar 1958-ci ildə Buenos-Ayres trasında reallaşdı. Stirlinq Moss Rob Walk Racing Team komandasının tərkibində Cooper T43 şassisinndə qələbə qazandı. Bu Formula 1-də şəxsi komandanın ilk qələbəsi idi.
Argentina Qırmızı Xaç Cəmiyyəti
Argentina Qırmızı Xaç Cəmiyyəti (ing. Argentine Red Cross) — 1950-ci ildə təsis edilib və qərargahı Buenos-Ayresdə yerləşir.
İquasu Milli Parkı (Argentina)
İquasu (isp. Parque Nacional Iguazú) — Argentinanın İquasu departamentinin Misones vilayətində eyniadlı çayın sahilində yerləşən zəngin fauna və floraya malik milli park təbiət qoruğu. 1934-cü ildə əsası qoyulmuş bu milli parkın ərazisində bir təbiət abidəsi İquasu şəlaləsi, "İblis boğazı" yerləşir. Milli park 1984 cü ildən etibarən UNESCO tərəfindən Ümumdünya İrsi siyahısına salınmışdır.
Argentina dövlət başçılarının siyahısı
Argentinanın bir çox fərqli tipdə dövlət başçıları, eləcə də bir çox fərqli hökumət tipləri olub. Kolumbaqədərki dövrdə, bu gün Argentinanı təşkil edən ərazilərin əksəriyyəti, Şimal-Qərb və Kuyo bölgələrinin ink sakinləri istisna olmaqla, heç bir mərkəzləşdirilmiş hökumət olmadan Amerika xalqları tərəfindən məskunlaşmışdı. Amerikada ispan müstəmləkəçiliyi zamanı İspaniya kralı Yeni dünyada fəth edilmiş ərazilər üzərində ali hakimiyyət səlahiyyətini özündə saxlayır, yerli idarəetmə üçün vitse-krallar təyin edirdi. Sonradan Argentinaya çevriləcək ərazilər əvvəlcə Peru vitse-krallığının, sonra isə Rio-de-la-Plata vitse-krallığının bir hissəsi idi. May inqilabı Argentina İstiqlal müharibəsini başlatmaqla vitse-kral Baltazar İdalqo de Sisnerosu ilk milli hökumətlə əvəz etdi. Bu, əyalət deputatlarının birləşməsi ilə sonradan Xunta Qrandeyə çevriləcək və əvvəlcə bir neçə üzvdən ibarət olan Primyera Xunta idi. Xuntaların böyüklüyü onların üzvləri arasında daxili siyasi mübahisələrə səbəb olurdu və buna görə də onları üç üzvdən ibarət Birinci və İkinci Triumvirat əvəz etdi. XIII ilin Məclisi Rio-de-la-Plata Birləşmiş Əyalətlərinin ali direktoru adlanan və dövlət başçısının atributlarına bənzər yeni icra hakimiyyəti orqanı yaratdı. İkinci məclis, Tukuman Konqresi 1816-cı ildə müstəqillik elan etdi və 1819-cu il Argentina Konstitusiyasını qəbul etdi. Lakin bu konstitusiya mərkəzi hökumətlə Federal Liqa əyalətləri arasında silahlı münaqişələr zamanı ləğv edildi.
Argentina milli futbol komandası (20 yaşlılar)
Argentinanın 20 yaşadək futbolçulardan ibarət milli komandası Argentinanı 20 yaşlılar səviyyəsində təmsil edən və Argentina Futbol Federasiyası tərəfindən idarə olunan milli futbol komandasıdır. Komandanı hazırda Marselo Trobbiani idarə edir. FIFA U-20 Dünya Kuboku təşkilatını 6 dəfə qazanan Argentina turnirdə ən çox qazanan komandadır. Komanda 16 dəfədən on iki dəfə təşkil edilən Dünya Çempionatında iştirak edib. O, həmçinin 4 dəfə gənclər arasında Cənubi Amerika çempionatının qalibi olub.
Argentina milli futbol komandası (23 yaşlılar)
Argentinanın 23 yaşadək futbolçulardan ibarət milli komandası (həmçinin Argentina Olimpiya futbol komandası kimi tanınır) Olimpiya Oyunları və Pan-Amerika Oyunları zamanı beynəlxalq futbol yarışlarında Argentinanı təmsil edir. Seçim yaşı 23-dən aşağı olan oyunçularla məhdudlaşır, yaşdan yuxarı üç oyunçu istisna olmaqla. Komanda Argentina Futbol Assosiasiyası (AFA) tərəfindən idarə olunur. Argentinanın Olimpiya turnirlərində ilk iştirakı 1928-ci ildə, komanda Amsterdamda keçirilən Oyunlarda çempion Uruqvaydan sonra ikinci yeri tutdu. O zaman, qaydalar yalnız həvəskar komandaların yarışa biləcəyini bildirirdi, buna görə də Argentina və Uruqvay böyük oyunçularla oynayırdı, ona görə də həmin ölkələrdə futbol hələ də peşəkar deyildi. Argentina 1960-cı ilə qədər Olimpiya Oyunlarına vəsiqə qazana bilməyəcəkdi, o vaxt komanda 7-ci yeri tutaraq əla çıxış etdi. Komanda yarışda gənc həvəskar futbolçularla mübarizə aparıb. BOK peşəkar oyunçuların iştirakına icazə verdikdən sonra Argentina 1996-cı ildə finalda Nigeriyaya uduzduqdan sonra ikinci gümüş medalını qazanaraq geri döndü. 2004-cü ildə Marselo Bielsanın baş məşqçisi olduğu Argentina ilk qızıl medalını qazandı və Karlos Teves 8 qolla bombardiri oldu. Dörd il sonra Argentina finalda 1:0 hesabı ilə qalib gələrək Nigeriyanın qisasını alaraq Pekində ikinci qızıl medalını qazandı.
Argentinada ümumi seçkilər (2023)
22 oktyabr 2023-cü il tarixində Argentinada prezident, vitse-prezident və Milli Konqres üzvlərini müəyyən etmək məqsədilə ümumi seçkilər keçirilmişdir.

Digər lüğətlərdə