Lüğətlərdə axtarış.

Sutoplayıcı hövzə, sutoplayıcı sahə - Müəyyən çaya, gölə və ya dənizə yerüstü və yeraltı suların axdığı ərazidir. Sutoplayıcı hövzə suayrıcılarda bir-birindən ayrılır.

Böyük Hövzə səhrası (ing. Great Basin Desert) — ABŞ -ın qərbində yerləşən yayladır. Səhranın sahəsi 490 000 km² təkil edir. Qərbdən Serra-Nevada silsiləsi və Kaskad dağları, şərqdən Qayalı dağlar, şimaldan Kolumbiya platosu, cənubdan isə Moxave və Sonora səhraları ilə sərhədlənir. Yaylanın okeana çıxışı yoxdur. Çaylar və onların qollarının suları səhralarda itir və ya torpağa hoparaq okean və dənizlərə axa bilmir. İl ərzində səhranın ərazisinə 7 - 12 dyum yağıntı düşür. Səhra özündə bir necə quraqlaşmış vadilərdən ibarətdir:Chalfant, Hammil, Benton, Queen Valley. Böyük Hövzə səhrası olduqca soyuq səhradır. Ərazisində əsasən Atriplex confertifolia və Yovşan bitir.

Neftli-qazlı hövzə — böyük geostruktur elementi daxilində məhdudlaşan neft və qaz akkumulyasiyasının struktur zonalarının məcmusu. Bu ərazilər geoloji təkamülü karbohidrogenlərin generasiya və miqrasiyasını, sənaye yığımlarının əmələ gəlməsini və həmçinin onların uzun geoloji müddət ərzində konservasiyasını təmin edir. Kənardan hövzəyə gələn karbohidrogen axınları hövzənin ehtiyatlarında nəzərə çarpacaq rol oynamır. Tektonik parametrlərə görə neftli-qazlı hövzələr platforma hövzələrinə, mütəhərrik zolaq hövzələrinə və keçid hövzələrinə bölünür. Mütəhərrik vilayətlərdə qırışıqlıq və ya özül komplekslərinin səthə çıxması ilə hüdudlandığına görə neftli-qazlı hövzə ayırmaq çətinlik törətmir (Vyana, Fərqanə və başqa neftli-qazlı hövzələr). Neftli-qazlı hövzələrinin sahəsi bir neçə onlarla kvadrat kilometrdən bir neçə yüz kvadrat kilometrə qədər dəyişə bilər.

Xəzər Hövzə Qəza-xilasetmə Xidməti-Azərbaycan Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyinin strukturuna daxildir. Xəzər Hövzə Qəza-xilasetmə Xidməti (XHQXX) Fövqəladə Hallar Nazirliyinin tərkibində önəmli yer tutan qurumlardan biridir. Xəzər Hövzə Qəza-xilasetmə Xidmətinin sələfi olan “İxtisaslaşdırılmış Hövzə Qəza-xilasetmə Xidməti” 1959-cu ildən 1991- ci ilə qədər Xəzər Dəniz Gəmiçiliyinin, 1992-2006-cı illərdə isə Azərbaycan Respublikası Nazirlər kabinetinin tərkibində olmaqla dənizdə axtarış-xilasetmə, sualtı-texniki, 1980-cı ildən neft dağılmalarının ləğvi, 1983-cü ildən xilasedici-qoruyucu vasitələrin təmiri,yoxlanılması və sertifikatlaşdırılması işlərini həyata keçirmişdir.Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 19 aprel 2006-cı il tarixli 394 nömrəli Fərmanı ilə Xidmət Azərbaycan Respublikasının Fövqəladə Hallar Nazirliyi strukturunun tərkibinə verilmiş və Fövqəladə Hallar Nazirliyinin 16 may 2008-ci il tarixli 049a nömrəli əmri ilə yenidən təşkil olunaraq, Əsasnaməsi və strukturu təsdiq edilmişdir. Xəzər Hövzə Qəza-xilasetmə Xidməti Azərbaycan Respublikası ərazisində, o cümlədən Xəzər dənizinin Azərbaycan Respublikasına mənsub sektorunda və digər sularda ərazilərin təbii (geofiziki, geoloji, meteoroloji, dəniz-hidroloji və s.) və texnogen (neft-qaz hasilatı və emalı obyektlərində, quruda və sularda magistral boru kəmərlərində, dəniz və digər nəqliyyat növlərində, hidrotexniki qurğularda qəzalar, yanğınlar, partlayışlar və s.) xarakterli fövqəladə hallardan qorunması, fövqəladə halların qarşısının alınması və nəticələrinin aradan qaldırılması sahəsində öz səlahiyyətləri daxilində idarəetmə, əlaqələndirmə və nəzarət üzrə dövlət siyasətinin və tənzimlənməsinin hazırlanmasında iştirak edən və həyata keçirən, habelə quruda və sularda qəzaların baş vermə ehtimalı böyük olduqda, yaxud baş verdikdə neft və neft məhsullarının dağılması ilə əlaqədar yaranmış fövqəladə hallara çevik reaksiya verilməsi, onların qarşısının alınması və nəticələrinin aradan qaldırılması məqsədilə fəaliyyətin təşkilini, sularda baş vermiş qəza və hadisələr zamanı axtarış-xilasetmə işlərinin həyata keçirilməsini təmin edən bir qurumdur. Azərbaycan Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Xəzər Hövzə Qəza-xilasetmə Xidməti bu gün öz fəaliyyətində Azərbaycan Respublikasının qanunlarını, normativ hüquqi aktları, Azərbaycan Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyinin, o cümlədən Xidmətin Əsasnaməsini, Beynəlxalq Əmniyyətli İdarəetmə Məcəlləsinin tələblərini əsas götürərək dənizdə qəza-xilasetmə, yedək, dalğıc, neft dağılmalarının ləğvi, insanların daşınması, xilasedici-qoruyucu vasitələrə xidmət işlərini həyata keçirir. Xəzər Hövzə Qəza-xilasetmə Xidmətinin fəaliyyəti Beynəlxalq Menecment sisteminin İSO 9001:2008; İSO 14001:2004; OHSAS 18001:2007 beynəlxalq standartlarına uyğun tənzimlənir. Gəmiçilik Dağılmış neftin ləğvi Dalğıc və sualtı texniki işlər Torpaqsorma və dibdərinləşdirmə işləri Xə­zər Höv­zə Qə­za-xi­la­set­mə Xid­mə­ti key­fiy­yət, eko­lo­gi­ya, pe­şə təh­lü­kə­siz­li­yi və əmək mü­ha­fi­zə­si sa­hə­sin­də əl­də et­di­yi uğur­la­ra gö­rə mü­va­fiq ser­ti­fi­kat­la­ra la­yiq gö­rül­müş­dür. Xid­mət BP, Fuq­ro, OS­CA Cas­pian, Sai­pem ki­mi xa­ri­ci şir­kət­lə­rin si­fa­ri­şi ilə də­niz­də müx­tə­lif əmə­liy­yat­lar hə­ya­ta ke­çi­rir. Gə­mi­çi­lik­lə bağ­lı əsa­sən müx­tə­lif tə­yi­nat­lı (ax­ta­rış-xi­la­set­mə, ye­dək, dal­ğıc, yük­sək sü­rət­li və s.) gə­mi­lə­rin is­tis­ma­rı­nı hə­ya­ta ke­çi­rən XHQXX qə­za-xi­la­set­mə ha­zır­lı­ğı­nın apa­rıl­ma­sı, ax­ta­rış-xi­la­set­mə iş­lə­ri­nin təş­ki­lini yerinə yetirir. Xə­zər Höv­zə Qə­za-xi­la­set­mə Xid­mə­ti baş ver­miş qə­za ha­di­sə­lə­ri­nin qey­də alın­ma­sı, təd­qi­qa­tı və qə­za hal­la­rı­nın qar­şı­sı­nın alın­ma­sı­na da­ir təd­bir­lər pla­nı­nı ha­zır­la­ya­raq, qə­za və­ziy­yə­ti­nə düş­müş gə­mi­lə­rin ka­pi­tan­la­rı­na və di­gər üzən va­si­tə­lə­rin rəh­bər­lə­ri­nə təh­lü­kə­siz üz­mə ba­rə­sin­də gös­tə­riş və məs­lə­hət­lər ve­rir.

Xəzər Hövzə Qəza-xilasetmə Xidməti-Azərbaycan Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyinin strukturuna daxildir. == Yaranma tarixi == Xəzər Hövzə Qəza-xilasetmə Xidməti (XHQXX) Fövqəladə Hallar Nazirliyinin tərkibində önəmli yer tutan qurumlardan biridir. Xəzər Hövzə Qəza-xilasetmə Xidmətinin sələfi olan “İxtisaslaşdırılmış Hövzə Qəza-xilasetmə Xidməti” 1959-cu ildən 1991- ci ilə qədər Xəzər Dəniz Gəmiçiliyinin, 1992-2006-cı illərdə isə Azərbaycan Respublikası Nazirlər kabinetinin tərkibində olmaqla dənizdə axtarış-xilasetmə, sualtı-texniki, 1980-cı ildən neft dağılmalarının ləğvi, 1983-cü ildən xilasedici-qoruyucu vasitələrin təmiri,yoxlanılması və sertifikatlaşdırılması işlərini həyata keçirmişdir.Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 19 aprel 2006-cı il tarixli 394 nömrəli Fərmanı ilə Xidmət Azərbaycan Respublikasının Fövqəladə Hallar Nazirliyi strukturunun tərkibinə verilmiş və Fövqəladə Hallar Nazirliyinin 16 may 2008-ci il tarixli 049a nömrəli əmri ilə yenidən təşkil olunaraq, Əsasnaməsi və strukturu təsdiq edilmişdir. Xəzər Hövzə Qəza-xilasetmə Xidməti Azərbaycan Respublikası ərazisində, o cümlədən Xəzər dənizinin Azərbaycan Respublikasına mənsub sektorunda və digər sularda ərazilərin təbii (geofiziki, geoloji, meteoroloji, dəniz-hidroloji və s.) və texnogen (neft-qaz hasilatı və emalı obyektlərində, quruda və sularda magistral boru kəmərlərində, dəniz və digər nəqliyyat növlərində, hidrotexniki qurğularda qəzalar, yanğınlar, partlayışlar və s.) xarakterli fövqəladə hallardan qorunması, fövqəladə halların qarşısının alınması və nəticələrinin aradan qaldırılması sahəsində öz səlahiyyətləri daxilində idarəetmə, əlaqələndirmə və nəzarət üzrə dövlət siyasətinin və tənzimlənməsinin hazırlanmasında iştirak edən və həyata keçirən, habelə quruda və sularda qəzaların baş vermə ehtimalı böyük olduqda, yaxud baş verdikdə neft və neft məhsullarının dağılması ilə əlaqədar yaranmış fövqəladə hallara çevik reaksiya verilməsi, onların qarşısının alınması və nəticələrinin aradan qaldırılması məqsədilə fəaliyyətin təşkilini, sularda baş vermiş qəza və hadisələr zamanı axtarış-xilasetmə işlərinin həyata keçirilməsini təmin edən bir qurumdur. == Fəaliyyət istiqamətləri == Azərbaycan Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Xəzər Hövzə Qəza-xilasetmə Xidməti bu gün öz fəaliyyətində Azərbaycan Respublikasının qanunlarını, normativ hüquqi aktları, Azərbaycan Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyinin, o cümlədən Xidmətin Əsasnaməsini, Beynəlxalq Əmniyyətli İdarəetmə Məcəlləsinin tələblərini əsas götürərək dənizdə qəza-xilasetmə, yedək, dalğıc, neft dağılmalarının ləğvi, insanların daşınması, xilasedici-qoruyucu vasitələrə xidmət işlərini həyata keçirir. Xəzər Hövzə Qəza-xilasetmə Xidmətinin fəaliyyəti Beynəlxalq Menecment sisteminin İSO 9001:2008; İSO 14001:2004; OHSAS 18001:2007 beynəlxalq standartlarına uyğun tənzimlənir. Gəmiçilik Dağılmış neftin ləğvi Dalğıc və sualtı texniki işlər Torpaqsorma və dibdərinləşdirmə işləri === Gəmiçilik sahəsində fəaliyyəti === Xə­zər Höv­zə Qə­za-xi­la­set­mə Xid­mə­ti key­fiy­yət, eko­lo­gi­ya, pe­şə təh­lü­kə­siz­li­yi və əmək mü­ha­fi­zə­si sa­hə­sin­də əl­də et­di­yi uğur­la­ra gö­rə mü­va­fiq ser­ti­fi­kat­la­ra la­yiq gö­rül­müş­dür. Xid­mət BP, Fuq­ro, OS­CA Cas­pian, Sai­pem ki­mi xa­ri­ci şir­kət­lə­rin si­fa­ri­şi ilə də­niz­də müx­tə­lif əmə­liy­yat­lar hə­ya­ta ke­çi­rir. Gə­mi­çi­lik­lə bağ­lı əsa­sən müx­tə­lif tə­yi­nat­lı (ax­ta­rış-xi­la­set­mə, ye­dək, dal­ğıc, yük­sək sü­rət­li və s.) gə­mi­lə­rin is­tis­ma­rı­nı hə­ya­ta ke­çi­rən XHQXX qə­za-xi­la­set­mə ha­zır­lı­ğı­nın apa­rıl­ma­sı, ax­ta­rış-xi­la­set­mə iş­lə­ri­nin təş­ki­lini yerinə yetirir. Xə­zər Höv­zə Qə­za-xi­la­set­mə Xid­mə­ti baş ver­miş qə­za ha­di­sə­lə­ri­nin qey­də alın­ma­sı, təd­qi­qa­tı və qə­za hal­la­rı­nın qar­şı­sı­nın alın­ma­sı­na da­ir təd­bir­lər pla­nı­nı ha­zır­la­ya­raq, qə­za və­ziy­yə­ti­nə düş­müş gə­mi­lə­rin ka­pi­tan­la­rı­na və di­gər üzən va­si­tə­lə­rin rəh­bər­lə­ri­nə təh­lü­kə­siz üz­mə ba­rə­sin­də gös­tə­riş və məs­lə­hət­lər ve­rir.

Firn hövzəsi — (rus. фирновый бассейн, ing. region of alimentation of glasier, zone of snow supply) buzlağın qidalanma sərhəddindən yuxarıda yerləşən hissəsi. Burada sülb atmosfer çöküntülərinin miqdarı onların ərimə və buxarlanma sərfindən çoxdu.

Aralıq dənizi hövzəsi — tarixi bölgə, Aralıq dənizində. Sahil ərazilərinin zəbtindən sonra onun sahillərində yaranmış ən qədim sivilizasiyalar (Qədim Misir, Finikiya, Egey mədəniyyəti, Qədim Yunanıstan və s.) arasında Aralıq dənizi boyu sıx qarşılıqlı əlaqə, müharibələr, ticarət və mədəni nailiyyətlərin mübadiləsi aparılmışdır. Roma İmperiyası tərəfindən bütün Aralıq dənizi, Qədim sülhün ən inkişaf etmiş bölgəsinə çevrildi. == Coğrafiyası == Aralıq dənizi iki (üç) qitənin kənarlarını (ölkələrini) - Avrasiya (Avropa və Asiya) və Afrikanı, həmçinin çoxsaylı adaları və arxipelaqları birləşdirir: Siciliya, Sardiniya, Kipr, Krit, Balear adaları və bir çox başqaları. Aralıq dənizi bölgəsinin sahəsi 4 milyon km²-dən çox, Yaxın Asiya yüksək dağları ilə — 5 milyon km²-dən çoxdur. == İqlimi == Aralıq dənizi iqlimi yağışlı qışlar və isti və quraq yaylarla üstünlük təşkil edir. Məxmər mövsümü avqustdan oktyabr ayına qədər gəlir. Əksər Aralıq dənizi ölkələrində insanların gözlənilən ömür uzunluğu planet üzrə orta göstəricidən xeyli yüksəkdir (qadınlar üçün təxminən 85 il, kişilər üçün təxminən 83 il). Bir çox elm adamları uzunömürlülüyün sirrini region sakinlərinin ənənəvi olaraq qırmızı şərab (İslam ölkələri istisna olmaqla), zeytun yağı, digər zeytun məhsulları, təzə göyərti və meyvələrdən (ərik, üzüm, portağal, naringi, şaftalı, tut), dəniz məhsulları, keçi südü. == Etnoqrafiyası == Aralıq dənizi regionunda hind-avropa, semit-hamit, türk və başqa xalqlar yaşayır.

Cənubi Xəzər neftli-qazlı hövzəsi — Əsasən, Azərbaycan Respublikası ərazisində, Gürcüstanın şərq, Türkmənistanın qərb hissəsində yerləşən neftli-qazlı zona. Sahəsi 200 min km²-dən çoxdur. Tektonik cəhətdən Cənubi Xəzər çökəkliyinin (Lənkəran çökəkliyinin), Kür dağarası əyilmənin, Aladağ-Messarial pilləsinin və Kopetdağ meqantiklinoriumunun qərb qurtaracağının daxil olduğu ərazi Alp geosinklinalı sistemində gömülmüş böyük bir sahəni əhatə edir. Cənubi Xəzər neftli-qazlı hövzəsi şimaldan Böyük Qafqaz meqantiklinoriumu, Orta-Xəzər dərinlik qırılması və Böyük Balxan antiklinoriumu, qərbdən Dziruls massivi, cənbdan Kiçik Qafqaz və Əlburz dağ sistemi, şərqdən isə Kopetdağ meqantiklinoriumu ilə sərhədlənir. Ən dərin gömülmüş hissədə bünövrənin yatma dərinliyi 20 km-dən çoxdur. == Ümumi məlumat == Cənubi Xəzər neftli-qazlı hövzəsində neft-qaz hasilatının çoxəsrlik tarixi var. Azərbaycanda və Türkmənistanda əl ilə qazılmış quyular vasitəsilə neftin hasil edilməsi qədim zamanlarda mövcud olmuşdur. Azərbaycan ərazisində Cənubi Xəzər neftli-qazlı hövzəsi sahəsində dünyada ən qədim neftçıxarma rayonu – Abşeron (Bakı) yerləşir. Azərbaycan dünya neft sənayesinin inkişaf tarixində çox böyük rol oynamışdır. Məhz burada əvvəl quruda, sonra isə dənizdə yataqların mənimsənilməsinin bir çox üsulları ilk dəfə işlənilmiş və tətbiq edilmişdir.

İran körfəzi neft və qaz hövzəsi — Qətər, Bəhreyn, Səudiyyə Ərəbistanı, Küveyt, İraq, İran, Oman, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, qismən Türkiyə və Suriyanın ərazisində yerləşən bir neft və qaz hövzəsidir. Neft və qaz hövzəsinin sahəsi 1,43 milyon km²-dir. İlk neft yatağı (Mescidi-Süleyman) 1908-ci ildə, qaz (Pars) - 1965-ci ildə kəşf edilmişdir. Fars körfəzində 300-ə yaxın neft və qaz yatağı müəyyən edilmişdir ki, onlardan 13-ünün 1 milyarddan 10 milyard tona qədər, 40-ının isə 100 milyondan 1 milyard tona qədər neft ehtiyatı vardır. Fars körfəzi neft və qaz hövzəsinin əhəmiyyətli bir hissəsi Ərəbistan yarımadasında yerləşir, sonra şimal-şərqdən Fars körfəzinə və Zaqros dağ silsiləsinin cənub-qərb yamacına qədər uzanır. Bu hövzə İran, İraq, Suriya, Türkiyə, İordaniya, Səudiyyə Ərəbistanı, Küveyt, Qətər, Bəhreyn, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Omanda yerləşir. Quruda ən böyük neft yatağı Əl-Qəvar (Səudiyyə Ərəbistanı), dənizdə isə Safaniyə-Xəfanidi (Səudiyyə Ərəbistanı). Quruda ən böyük qaz yataqları Əl Qavar (Səudiyyə Ərəbistanı) və dənizdəki Şimal Qübbəsi / Cənubi Pars (Qatar, İran). ==== Neft və qaz hövzəsi bölünür ==== 1. Bəsrə-Küveyt bölgəsi Küveyt və İraqın cənubundadır.

Karanqat hövzəsi (rus. Карангатский бассейн, ing. Karangatian basin) — üst Pleystosendə müasir Qara dənizin yerində mövcud olmuş və Aralıq dənizi ilə əlaqəsi olmuş, dəniz hövzəsi. Bu hövzənin çöküntüləri 10–45 metrlik terras səviyyəsini təşkil edir ki, bu da Aralıq dənizinin 2-ci Tirren terra-sına uyğun gəlir. Müasir Qara dənizdən çox duzluluğu və suyunun isti olması ilə fərqlənmişdir. Şərqi Avropa düzənliyində Mikulin buzlaq arası vaxtla müqayisə edilir.

Karib hövzəsi və ya Vest-Hind — Karib dənizi, Karib adaları və sahil ərazilərini əhatə edən coğrafi region. Karib hövzəsi ölkələrinə daxildir: Yamayka, Haiti, Kuba, Dominikan Respublikası, Puerto-Riko, Qrenada, Sent-Lüsiya və s. Bu bölgə Meksika körfəzi və Şimali Amerikanın cənub-şərqində, Mərkəzi Amerikanın şərqində və Cənubi Amerikanın şimalında yerləşir. Əhalisi 37,5 milyon nəfərdir.

La-Plata hövzəsi ölkələri — Argentina, Paraqvay və Uruqvay Cənubi Amerikanın cənub-şərqində, La-Plata çayı hövzəsində yerləşir. Tərkibinə 3 respublika, həm də asılı ərazi — Böyük Britaniya ilə Argentina arasında münaqişəli Folklend adaları daxildir. La-Plata hövzəsi LA-nın yeganə regionudur ki, əsasən subtropik və mülayim iqlim qurşağında yerləşir. Cənub yarımkürəsində ən iri məhsuldar qaratorpaqlar olan Pampa La-Plata hövzəsində yerləşir. Bu ölkələr zəngin və müxtəlif faydalı qazıntı resurslarına malikdir. Regionun əhalisinin böyük hissəsi Avropadan gələnlərin nəsilləridir. Ərazisinin böyüklüyünə görə Cənubi Amerikada ikinci yeri tutan Argentina adambaşına düşən gəlirə görə LA ölkələri arasında ilk sıralardadır. Son illərdə emaledici sənayenin (metallurgiya, maşınqayırma, kimya) sürətli inkişafı Argentinanı İEÖ-lərə yaxınlaşdırmışdır. Ölkənin əsas istehsal gücü La-Plata hövzəsinin Pampasında təmərküzləşmişdir. Uruqvayda kənd təsərrüfatının heyvandarlıq sahəsi yüksək inkişaf etmişdir.

Su hövzələrinin bioloji meliorasiyası – faydalı su orqanizmlərinin yaşayış şəraitinin yaxşılaşmasına və su sahələrinin bioloji və təsərrüfat məhsuldarlığının süni yüksəlməsinə yönəldilən kompleks tədbirlər. Su hövzələrinin bioloji meliorasiyası balıq təsərrüfatında (su hövzəsinin dərinləşdirilməsi və təmizlənməsi, təbii balıq kürü qoyan yerlərin saxlanması və süni kürüləmə yerlərinin düzəldilməsi), həm də ov təsərrüfatında istifadə olunur. Su hövzələrinin bioloji meliorasiyasına həm də hövzədə bitki ilə qidalanan balıqların introduksiyası daxildir (su hövzələrinin "çiçəkləməsi"" ilə mübarizə məqsədilə).

Su hövzələrinin sanitariya mühafizəsi – içməli su mənbələrinin çirklənmədən qoruyan qanunverici, təşkilatı və sanitar-texniki tədbirlər sistemi. Su hövzələrinin sanitariya mühafizəsi barədə ilk dövlət qanunu 19-cu əsrin 70-ci illərində B.Britaniyada, 90-cı illərdə isə Fransada həyata keçirilmişdir. SHSM-də ciddi rejimli və məhdudlaşdırılmış sanitariya mühafizəsi zonası müəyyənləşdirilmişdir. Birinci zonaya su götürülən yer və su kəmərinin baş qurğuları aiddir; bura hasara alınır, sahəsi yaşıllaşdırılır, qorunur və tikinti işləri qadağan edilir. İkinci zonaya su təchizatı mənbəyinə təsir göstərə bilən sahə aiddir. Çayın sahili 150-200 m enində yaşıllaşdırılır və sanitariya rejimi gözlənilir. Su hövzələrinin sanitariya mühafizəsində sanitariya-epidemioloji stansiyalar nəzarət edir. Parçalanan ölü maddələrlə çirklənməsi. Su hövzəsinin özü-özünə çirklənməsi yosunların kütləvi parçalanması (əsasən göy-yaşıl yosunların) nəticəsində baş verir. Su mühiti bu zaman nəinki ölü üzvi maddələrlə zənginləşir, həm də mürəkkəb molekulyar strukturlu zəhərli maddələrin ayrılması nəticəsində zəhərlənir, heyvan və insanlar üçün təhlükəli olur.

Saprobluq sistemi — Su hövzələrinin saprobluq sistemi 1908-1909-cu illərdə alman tədqiqatçıları Kolkvits və Marsson tərəfindən işlənmişdir. Son illərdə çex hidrobioloqu Sladeçek tərəfindən irəi sürülən "su hövzələrinin saprobluq təsnifatı" daha geniş yayılmışdır. Sladeçekə görə sapobluq -su hövzəsinin üzvi maddənin qatıığı və onun parçalanma prosesinin intensivliyi ilə təyin olunan bioloji vəziyyətdir. Saprobluq sistemində aşağıdakı zonalar müəyyən edilir: Katarob və ya ksenosaprob zonalar- Olduqca təmiz su kütləsi ilə xarakterizə olunurlar. Bu sularda üzvi maddə ya tamamilə olmur, yaxud da çox cüzi miqdarda olur. Təbiətdə bülə sulara misal olaraq yeraltı suları, bulaq sularını misa göstərmək olar. Oliqosaprob zona - Su hövzələrinin tam təmiz zonası hesab olunur, oksigenlə doymuş olur. β-mezasaprob zona- yüksək miqdarda üzvi maddə ilə çirklənmiş suya malikdir. Bu zonanın canlılar aləmi yüksək növ müxtəlifliyi ilə fərqlənir. Bu zonada canlıların əsas qrupları müxtəlif yosunlar, rotatorilər, ibtidai xərçənglər, həşaratlar və onların sürfələridir.

Tarım hövzəsi yarpaqlı meşələr və çöl Qərbi Çinin Sincan Uyğur Muxtar Bölgəsində mülayim enli və qarışıq meşələr eko bölgəsidir. Ekoloji bölgəyə, əksinə quraq bir bölgədə bölgənin çayları tərəfindən davamlı yarpaqlı sahil meşələri və çöllər daxildir. Tarım hövzəsi Çinin ən qərbində yerləşən səhra hövzəsidir. Hövzə yüksək dağlarla əhatə olunmuşdur - cənubda Tibet yaylası, şimal kənarını təşkil edən Kunlun dağları ; qərbdə Pamir dağları; şimalda Tyan-Şan ilə. Hövzə qurudur, lakin ətraf dağlarda xeyli yağış və qar yağır. Çaylar hövzəyə dağlardan, o cümlədən qərbdəki Kunlun dağlarını qurudan, şimala doğru axan Hotan çayı, Pamiri axıdan Yarkənd çayı və qərb Tian Şan dağlarından axıdılan Aksu çayı daxil olur. Bu çaylar şimal və şərq hövzəsi boyunca bir qövs içində 1300 km axan Tarım çayını əmələ gətirir. Konqque çayı mərkəzi Tyan-Şandan cənub-şərqə axır. Aşağı Tarım çayı cənub- şərq hövzəsindəki Taitema gölünə cənub-şərqdən, Kongque isə şərqdən Lobnora tökülür. Qarqan çayı mərkəzi Kunlun dağlarında qalxır və eyni zamanda şimal-şərqə doğru Taitema gölünə tökülür.

Tarım (çin. ənən. 塔里木盆地, sadə. Tǎlǐmù Péndì; uyğ. تارىم ئويمانلىقى, Tarim Oymanliqi) — Çinin qərbində Sincan-Uyğur Muxtar Rayonu ərazisində, 1,000 km uzanan böyük bir ellips şəklində hövzədir. Divanü Lüğat-it-Türkdə; Tarım ترم göllərə və qumluqlara tökülən çay qolları mənasında işlənir. Şimalında Tanrı dağları, cənubunda Karanlık dağları, şimal-qərbində Qarakulum və Altınqum dağları yerləşir. Çinin Sincan-Uyğur Muxtar Rayonunun böyük bir hissəsini əhatə edir. Tibet yaylasının şimalında yerləşir. Adı içərisindən keçən Tarım çayı ilə bağlıdır.

Yana (saxa Дьааҥы) — Saxa Respublikasında çay. Verxoyansk silsiləsindən başlanan Dulqalax və Sartanq çaylarının birləşməsindən əmələ gəlir. Delta (sahəsi 10200 km²) əmələ gətirərək Laptevlər dənizinin Yana körfəzinə tökülür. Uzunluğu 872 km, hövzəsinin sahəsi 238 min km²-dir. Çoxlu ada və dayazlıqlar var. Əsasən yağış suları ilə qidalanır. Oktyabrdan aprel-mayadək donmuş olur. Mühüm qolları Adıça və Bıtantay çaylarıdır. Verxoyansk şəhərindən mənsəbinədək gəmiçiliyə yararlıdır. Balıqla (durnabalığı, xarius, çir və s.) zəngindir.

Yana — Rusiya Federasiyasının şimali–şərqində, Maqadan vilayətində çay. Oxot dənizinə tökülür. Uzunluğu 190 km, hövzəsinin sahəsi 8660 km²-dir. Yana çayının ətrafındakı ərazi qonur ayıların yaşayış yeridir. Çayın ağzındakı sahil tundrası quşlar (uzunbarmaqlı qumbarmaq və su çulluğu) ilə tanınır.

Çay hövzəsi — Müəyyən bir çaya yerin səthindən və yer altından su toplanan Ərazi. Çay hövzəsi bir-birindən suayrıcılar ilə ayrılır. Çay hövzələri axarlı və axarsız hövzələrə bölünür. Bilavasitə çayı dənizə və ya okeana axıb gedən hövzəyə-axarlı hövzə, çay sisteminin Dünya okeanı ilə əlaqəsi olmayan hövzəyə isə axarsız hövzə deyilir. Axarsız hövzələr materiklərin daxili hissəsində hər tərəfi hündür çökək sahələrdə yerləşir.

İran körfəzi neft və qaz hövzəsi — Qətər, Bəhreyn, Səudiyyə Ərəbistanı, Küveyt, İraq, İran, Oman, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, qismən Türkiyə və Suriyanın ərazisində yerləşən bir neft və qaz hövzəsidir. Neft və qaz hövzəsinin sahəsi 1,43 milyon km²-dir. İlk neft yatağı (Mescidi-Süleyman) 1908-ci ildə, qaz (Pars) - 1965-ci ildə kəşf edilmişdir. Fars körfəzində 300-ə yaxın neft və qaz yatağı müəyyən edilmişdir ki, onlardan 13-ünün 1 milyarddan 10 milyard tona qədər, 40-ının isə 100 milyondan 1 milyard tona qədər neft ehtiyatı vardır. Fars körfəzi neft və qaz hövzəsinin əhəmiyyətli bir hissəsi Ərəbistan yarımadasında yerləşir, sonra şimal-şərqdən Fars körfəzinə və Zaqros dağ silsiləsinin cənub-qərb yamacına qədər uzanır. Bu hövzə İran, İraq, Suriya, Türkiyə, İordaniya, Səudiyyə Ərəbistanı, Küveyt, Qətər, Bəhreyn, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Omanda yerləşir. Quruda ən böyük neft yatağı Əl-Qəvar (Səudiyyə Ərəbistanı), dənizdə isə Safaniyə-Xəfanidi (Səudiyyə Ərəbistanı). Quruda ən böyük qaz yataqları Əl Qavar (Səudiyyə Ərəbistanı) və dənizdəki Şimal Qübbəsi / Cənubi Pars (Qatar, İran). 1. Bəsrə-Küveyt bölgəsi Küveyt və İraqın cənubundadır.

Şimal dənizinin neftli-qazlı hövzəsi — Şimal dənizində, Norveç, Birləşmiş Krallıq, Danimarka, Niderland və Almaniyanın nəzarət etdiyi ərazilərdə yerləşən neftli-qazlı hövzə. Sahəsi 700 min km, bunun 500 min km-i şelfdədir. Ehtiyatları 3500 milyon ton neft və 8000 milyard ton qazdır. 211 neft-qaz və neft, 160 qaz və qaz-kondensat yatağı var. Onlardan ən böyüyü Statfyord (400 milyon ton), Brent (215 milyon ton), Ozeberq (145 milyon ton), Qroningen (1960 milyard mY), Trolldur (1287 milyard mY). Burada 6 min quyu fontan və mexanikləşdirilmiş üsullarla istismar olunur. İllik hasilatı təxminən 177 milyon ton neft və 186 milyard m qaz.

Avstraliya-Antarktika hövzəsi — Hind okeanının cənub-şərqində geniş sualtı hövzə. Antarktidanın kontinental yamacı, sualtı Kerguelen silsiləsi və Avstraliya-Antarktika yüksəlişi arasında yerləşir. Hövzənin uzunluğu 4,500 km, eni isə 1,500 km-dir. Üstünlük təşkil edən dərinliklər 4,000–5,000 metrdir. Onlardan ən böyüyü 6,089 m, şimal-qərbdə Kerguelen silsiləsi yaxınlığında yerləşir. Hövzənin dibi dağlıq relyefə malikdir. Antarktidaya yaxın olanda əhəmiyyətli əraziləri düz abissal düzənlik tutur. Yatağının çox hissəsi akkumulyator səviyyəli səthdir. Alt səthi diatomlu, gilli-diatomlu və lilli-argilli lillərdən ibarətdir.

Böyük Səhra artezian hövzəsi (ərəb. حوض الصحراء‎) və ya Əlcəzair–Tunis artezian hövzəsi — Əlcəzair, Tunis və Liviya ərazisində yerləşən, Böyük Şərqi Erqi əhatə edən artezian hövzəsi. == Xarakteristikası == Sahəsi təxminən 600,000 km2-dir. Prekembri fundamenti ilə Böyük Səhra plitəsi ilə əlaqələndirilir. Əsas sulu təbəqə kompleksi "kontinental interkollar" kimi tanınan Aşağı Təbaşir dövrünün qum-gil yataqları ilə əlaqələndirilir. Kompleksin tədqiq edilmiş dərinliyi 350 metr, dam örtüyünün dərinliyi 100–1,300 metrdir. Resurslar 23 m3/san olaraq qiymətləndirilir. Hövzə sularından sənaye və kənd təsərrüfatında istifadə olunur.

Rövzə — rəvayətlərə görə, heç biri öz əcəli ilə ölməmiş şiə imamlarının və ilk növbədə İmam Əlinin və İmam Hüseynin rəşadətli həyatı və möminliyi, onların əzab-əziyyətlə öldürülməsi haqqında təhkiyədir. Rövzəxanlıq (rövzənin camaat üçün avazla oxunması) XVI əsrdən, yəni şiə ilahiyyatçısı Hatifinin (Kaşifinin) "Rövzət əş-şühəda" ("Din yolunda şəhid olanların bağçası") əsəri ərsəyə çıxdıqdan sonra başlanmışdır. Əsərdə şiəliyin dini başçılarının həyatından bəhs edilir. Bayramlarda və müxtəlif dini mərasimlər yerinə yetiriləndə, o cümlədən ramazan ayında orucluq zamanı və aşura zamanı xüsusi din xadimləri — rövzəxanlar oxuyurlar. Aşura zamanı rövzə oxunması həmçinin təziyəxanlar adlandırılmışdır, çünki o, dini təziyəni müşayət edir. Təziyəxani XVIII əsrin ortalarından başlamışdır (təziyə zamanı müntəzəm surətdə rövzə oxunması nəzərdə tutulur). Müasir şəraitdə rövzə oxunması çox vaxt siyasi hadisələr haqqında fikirlər söylənən xütbələrlə müşayiət olunur. İslam (qısa məlumat kitabı). Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının Baş Redaksiyası. Bakı: 1989, səh.99.

Bövzə (fars. بوزه‎) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Soyuqbulaq şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 177 nəfər yaşayır (30 ailə).

Rövzə mahalı — Urmiya vilayətinin inzibati bölgələrindən biri. Mahal şimaldan Sumay, şərqdən Nazlı, cənubdan Tərgəvər, qərbdən Urmiya ilə həmsərhəd idi. Sənədlərdən görünür ki, Rövzə mahalına 25 böyük və kiçik kənd bağlı idi. Əhali əsasən heyvandarlıqla və əkinçiliklə məşğul idi. Mahal bəyləri Lar adlı böyük bir kənddə yaşayırdılar. Urmiya hakimi Kəlbəli xan İmanlı-Avşar elin Qırxlı oymağını Rövzə çayının sahilində yerləşdirmişdi.

Çopuqlu (fars. چپقلو‎) - İranın Zəncan ostanının Xudabəndə şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 282 nəfər yaşayır (54 ailə).

Hövz və ya Hovuz mahalı — Şirvan xanlığının inzibati ərazilərindən biri. == Tarixi == Ağsu və İsmayıllı rayonlarının ərazisində mövcud olmuşdur. Mahalın naibi Mərdan bəy idi. == Əhalisi == Burada 1821-ci ildə 1 oba (Alpout) və 38 kənddə (Basqal, Zərgəran, Tircan, Pirəbülqasım, Keyvəndi, Mücülü, Sərdahar, Zərnava, Gəndəxanı, Biznan, Kürdivan, Tağlabiyan, Zeyvə, Hinqar, Bilistan, Nüydi, Kəlfərəc, Sulut, Kalva, Sarsura, Kiçitan, Muğanlı, Varna, Qalazeyvə, Göylüc, Şamdalan, Pirqaraçuxa, Bəyliyan, Girdə, Gürcivan, Yenikənd, Nuran, Zərqava, Xasıdərə, Şəbiyan, Surxanı, Çiyni, Acıdərə) 641 ailə yaşayırdı. == İqtisadiyyatı == Hovuz mahalının sakinləri əkinçilik, bağçılıq, kömürçülük, ipəkçilik, kələğayı toxuculuğu, sərraclıq, çarvədarlıq, ticarət, misgərlik, dəmirçilik, papaqçılıq, dabbaqlıq, əyiricilik, xarratlıq, bənnalıq, boyaqçılıq, həkimliklə məşğul olurdular. == İstinadlar == == Həmçinin bax == Şirvan xanlığı == Xarici keçidlər == Fariz Xəlilli-Tarix üzrə fəlsəfə doktoru. "Şirvan xanlığının süqutu: özündən sonra qalanlar…" (az.). Musavat.az. İstifadə tarixi: 2017-04-03. Fariz Xəlilli-Tarix üzrə fəlsəfə doktoru.

Hövmə dehestanı (fars. دهستان حومه‎) — İranda, Xuzistan ostanının Həftkel şəhristanının Mərkəz bəxşində inzibati-ərazi vahidi. 2011-ci il siyahıyaalınmasına əsasən dehestanın əhalisi 482 ailədə 1.113 nəfəri kişilər və 1.066 nəfəri qadınlar olmaqla cəmi 2.179 nəfərdir. İnzibati cəhətdən 16 kəndi əhatə edir.

Təzəkənd (fars. تازه كند‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Sərab şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. 2006-cı il məlumatına görə kənddə 586 nəfər yaşayır (149 ailə).

Hövbə-i Kuxan (fars. هوبه كوخان‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Qoşaçay şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 58 nəfər yaşayır (16 ailə).

Hove boğazı (ing. Howe Sound - Vankuverdən şimal-qərbdə fyordlarla əhatələmişdir. Boğaza qiriş Corciya boğazı vastəsi ilə olur. Boğaz üçkünc formaya malik olub, cənub - şərqi qurtaracağında Corciya boğazı ilə birləşir. Boğazın uzunluğu 42 km təşkil edir. Burada çoxlu sayda adalar vardır. Onlardan cəmi 3-ü nisbətən iridir. Boğazın materik sahilləri sıldırımlıdır. Şərq sahillərində vulkan məşəlli süxurlar geniş yayılmışdır. Burada 20 dəniz mili gücündə küləklər əsir.

Rəbab (ərəb. ربابة‎, həmçinin rebab, rebap, rəbap və rəbabə) və ya Cəvzə (ərəb. جوزه‎, həmçinin cuza) — Ərəbistanda yaranmış, müsəlman karvanları ilə Şimali Afrikada, Orta Şərqdə və Avropanın bəzi hissələrində yayılmış simli musiqi aləti. Rəbab təxminən XII əsrdə yaradılmışdır. Alətin alt hissəsində onu yerə qoymaq üçün iti bir çıxıntı olur. Buna baxmayaraq, rübab kimi iti çıxıntısı olmayan variasiyalar da var. Alətin Bizans lirası və Krit lirasına kimi armudabənzər variasiyaları da mövcuddur. Krit lirası XI əsrdə Qərbi Avropaya yayılmış və rebek adını almışdır. Rekonkistadan əvvəl – müsəlmanların Əndəlüsü idarə etdiyi dövrdə alət İspaniya və Portuqaliyada məşhurlaşmışdır. Rəbab insan səsinə bənzər bir tona malik olduğuna görə dəyərli hesab olunur, lakin məhdudi səs tembrinə malikdir (oktavdan biraz yuxarı).

Gövdə — hər hansı mühitdə olursa-olsun (torpaq üstündə, torpaq altında, suda), üzərində normal və ya metamorfoziyaya uğramış halda olan, qoltuqlarında tumurcuq yerləşən orqandır. Ağacların və otların bir, kolların isə bir neçə gövdəsi olur. Yürüstü gövdənin vəzifəsi: yarpaqların əlverişli bir surətdə düzülməsi və bitkinin böyük sahə tutmasını təmin etmək, kök və yarpaqlar arasında hərəkət edən maddələri nəql etmək, cinsi və qeyri-cinsi çoxalmanı təmin edən orqanları əmələ gətirməkdən ibarətdir. Gövdə bitkilərin ehtiyat qida maddələrinin toplanması üçün əksər hallarda anbar vəzifəsini, maldili, ruskus, qulançar və sairədə isə yarpaq vəzifəsini görür. Bəzi bitkilərdə (dəvətikanı, göyəm, nar, yemişan və s.) gövdənin bir hissəsi tikana çevrilərək müdafiə, digərlərində (tənəkdə, qabaqkimilərdə) dırmanma vəzifəsini görür. Gövdələr formalarına görə müxtəlif olur: silindrşəkilli üçtilli dördtilli çoxtilli Əksərən gövdələr silindrşəkilli olur, məsələn, taxıl, yonca, pambıq və sairənin gövdələri kimi. Bəzilərində isə üçtilli və dördtilli olur, məsələn, cillərdə, dodaqçiçəklilərdə olduğu kimi. Çoxtilli olan gövdələr də vardır. Məsələn, bəzi maldili, günəbaxan, kəndalaş və sairədə olduğu kimi. Nadir hallarda gövdə yastı olur, məsələn, yastı maldilində olduğu kimi.

Ərəb əlifbasına məxsus diakritik işarə. Həmzənin (ء) öz səsi yoxdur, yalnız hərəkə ilə işlənəndə səs ifadə edir. Bu bir neçə ildə, İranda Ərəb qrafikalı Azərbaycan əlifbalı Azərbaycan dilində çalışanlar həmzəni bir səsli hərf kimi işlətməyə çalışırlar.[mənbə göstərin] Həmzəylə gələn hərflər və onların səsləri: Gündəlik Azərbaycan-ərəb mətnlərində çox yazılan həmzə ئـ (ye) həmzəsidir ki I, ı və E, e səsi verir. Həmzə başda gələndə əlif ilə gəlir.

Mövzu: Mövzu (yun. thema, «əsasında olan») — hansısa mətnin və ya söylənən fikrin əsas mənası, məzmun hissəsi. Mövzu (musiqi) — musiqi əsərinin yadda qalan əsas hissəsi. Mövzu (linqvistika) — remaya əks olaraq əvvəldən verilən fikir. Mövzu əvvəldən verilən əsas məzmundur. Rema mövzu haqqında bildirilən məlumat.

Növhə (ərəb. نوحة‎, fars. نوحه‎‎) — elekiya xarakterli qədim matəm nəğməsi. Növhə sözü ərəb dilindən gəlir, "hüznlü nəğmə", "ağı" deməkdir. Erkən orta əsrlərdən Yaxın və Orta Şərqə, o cümlədən Azərbaycanda geniş yayılmışdır. Məzmunca mərsiyəyə yaxındır. Ənənəyə görə matəm mərasimlərində cənazə yanında mərsiyədən əvvəl qadınlar növhə oxuyardılar. "Şəbih" tamaşalarında da növhələr oxunmuşdur.

Dövrə şəhristanı— İranın Luristan ostanının şəhristanlarından biridir. Şəhristanın inzibati mərkəzi Sarab Dövrə şəhəridir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhristanın əhalisi 44,146 nəfər və 9,722 ailədən ibarət idi.

Tövbə — Bəzi insanlar xətasız olmaq istəyirlər. Özlərini bacardıqca nöqsansız bir insan kimi göstərməyə və görməyə çalışırlar. Çünki xəta etdiklərini qəbul etsələr, hər kəs qarşısında rüsvay olunacaqlarından qorxurlar. Onlara görə ideal insan özünə heç bir xətanı yaraşdırmayan insandır. Halbuki bu "xətasızlıq" anlayışı boş inancdan başqa bir şey deyildir. Həmçinin Quranda bizlərə belə bir mömin modeli nümunə olaraq göstərilməmişdir. Belə bir tipin yaradılması mümkün də deyil. Çünki insanın Allah qarşısındakı acizliyinin nəticəsi olaraq həyatı boyunca bir çox xəta və günahlar edə bilər. Əlbəttə ki, bunlardan qaçmalı, Allahın dininə riayət edərək xəta və günah etməməyə cəhd göstərməlidir. Ancaq Allahın aciz bir bəndəsi olduğunu və tamamilə xətadan xilas ola bilməyəcəyini də unutmamalıdır.

Zövlə — Azərbaycan Respublikasının Lənkəran rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 27 mart 2001-ci il tarixli, 110-IIQ saylı Qərarı ilə Lənkəran rayonunun Zövlə kəndi Separadi kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindən ayrılaraq, bu kənd mərkəz olmaqla, Zövlə kənd inzibati ərazi dairəsi yaradılmışdır. Kəndin adı talış dilindən tərcümədə "kömürçülər" deməkdir. Kəndin əhalisi 2474 nəfərdir. Kəndin əsl əhalisi qədimdə İranın Mazandaran bölgəsindən gələnlər olub.

Zövnə — Azərbaycan Respublikasının Lerik rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 8 fevral 2000-ci il tarixli, 809-IQ saylı Qərarı ilə Lerik rayonunun Osyedərə kənd inzibati ərazi vahidinin Zövnə kəndi Züvüc kənd inzibati ərazi vahidinin tərkibinə verilmişdir. Toponim olaraq "Zövnə" sözünün mənasının bəzi hallarda talış dilindən tərcümədə "su çox olan yer" kimi izah olunması yanlışdır. Belə ki, talışca Zövnə sözünün qurluşunda su anlamını ifadə edən kəlmə yoxdur. Həmçinin kəndin ərazisində su ehtiyatlarının az olması da bu cür izahın məntiqə uyğun olmadığı qənaətinə gəlməyə əsas verir. Zövnə sözü cənub bölgəsində Zuvand, Züvüc, Zövlə və Zevin kəndlərinin adlarını ifadə edən sözlərlə eyni kökdən olub "güclü", "qüvvətli" mənalarını bildirir. Zövnə kəndinin çox qədim tarixi vardır. Ərazidə tapılan küp qəbirlər, daşdan yonulmuş qədim qoç heykəlləri və qəbir abidələri bunu daha dəqiq sübuta yetirir. Hindona, Lara və sair yerlərdə belə qədim qəbir abidələrinə çox rast gəlinir.Kəndin əsasının kim tərəfindən və nə zaman qoyulduğu dəqiq bilinmir. Kəndin kiçik olmasına baxmayaraq bir neçə tayfa vardır.

. Həvə — xalça, palaz və digər xalça məmulatlarını toxuyarkən ilmələri döyüb yerində bərkitmək üçün (bəzi heyvanların buynuzundan, yaxud da metaldan və s.-dən hazırlanan) ucu kəsik, dişli alətdir. Azərbaycanın bəzi bölgələrində bu aləti toxmaq (xalça) da adlandırırlar. Toxuculuğun ilk dövründə birinci arğacı vurmaq üçün möhkəm oduncaqdan (qoz, palıd və digər ağaclardan) hazırlanan dişli həvələrdən istifadə edirdilər. Bu cür primitiv həvələrin (toxmaq (xalça)ların) sapı (tutacağı) istifadə zamanı narahat idi, dişlər arasındakı məsafə ərişin sıxlığına hər zaman uyğun gəlmirdi. Zaman keçdikcə digər alətlər kimi bu alətlərində forma və texniki xüsusiyyətləri təkmilləşmiş, həvənin (toxmağın) dişlərinə metal ucluqlar əlavə edilmişdir. Yarı ağac, yarı metal materialdan hazırlanan həvələr texnoloji tələblərə tam cavab vermədiyi üçün belə alətlər sonda tam metaldan hazırlanmış, müasir həvələrin (toxmaqların) ilk nümunələri meydana gəlmişdir. Metal həvələr (toxmaqlar) XV – XVI əsrlərdən başlayaraq xalça emalatxanalarında istifadə olunmuş və XIX əsrdə isə metal həvələr (toxmaqlar) tam təkmilləşmişdir.

Gövdə — hər hansı mühitdə olursa-olsun (torpaq üstündə, torpaq altında, suda), üzərində normal və ya metamorfoziyaya uğramış halda olan, qoltuqlarında tumurcuq yerləşən orqandır. Ağacların və otların bir, kolların isə bir neçə gövdəsi olur. Yürüstü gövdənin vəzifəsi: yarpaqların əlverişli bir surətdə düzülməsi və bitkinin böyük sahə tutmasını təmin etmək, kök və yarpaqlar arasında hərəkət edən maddələri nəql etmək, cinsi və qeyri-cinsi çoxalmanı təmin edən orqanları əmələ gətirməkdən ibarətdir. Gövdə bitkilərin ehtiyat qida maddələrinin toplanması üçün əksər hallarda anbar vəzifəsini, maldili, ruskus, qulançar və sairədə isə yarpaq vəzifəsini görür. Bəzi bitkilərdə (dəvətikanı, göyəm, nar, yemişan və s.) gövdənin bir hissəsi tikana çevrilərək müdafiə, digərlərində (tənəkdə, qabaqkimilərdə) dırmanma vəzifəsini görür. Gövdələr formalarına görə müxtəlif olur: silindrşəkilli üçtilli dördtilli çoxtilli Əksərən gövdələr silindrşəkilli olur, məsələn, taxıl, yonca, pambıq və sairənin gövdələri kimi. Bəzilərində isə üçtilli və dördtilli olur, məsələn, cillərdə, dodaqçiçəklilərdə olduğu kimi. Çoxtilli olan gövdələr də vardır. Məsələn, bəzi maldili, günəbaxan, kəndalaş və sairədə olduğu kimi. Nadir hallarda gövdə yastı olur, məsələn, yastı maldilində olduğu kimi.

Hörmə islimilər — digər islimilərə nisbətən daha mürəkkəb, yeni-yeni islimilərin yaradılmasına, yaxud "hörülməsinə" imkan yaradan islimilərə deyilir. Bu biçimli islimilər Azərbaycanda ən geniş yayılmış islimilərdən hesab olunur. Bu qrupa daxil olan islimilərin forması başqalarına nisbətən daha mürəkkəbdir. Burada onu əhatə edən qoşa xətli enli, zey, nəinki isliminin arxa və qabaq planda yerləşən qanadları birləşdirir, yaxud müəyyənləşdirir, həm də elementin daxilində müxtəlif şəkilli, yeni-yeni islimilərin yaradılmasına, yaxud «hörülməsinə» imkan yaradır.

Həmzə Ablayev və ya Amza Ablayev (22 may 1922, Korbek[d], Krım MSSR – 10 sentyabr 1998, Şumxay[d], Krım Muxtar Respublikası) — krım tatar ictimai xadimi, pedaqoq, krım tatar milli hərəkatının liderlərindən biri. İkinci Dünya Müharibəsinin iştirakçısı == Haqqında == Həmzə Memet oğlu Ablayev 22 may 1921-ci ildə Korbek kəndində anadan olub. 1929-cu ildə onun valideynləri kolxoza daxil olmaqdan imtina etdikləri üçün Urala sürgün ediliblər. 1942-ci ildə orduya çağırılıb və İkinci Dünya Müharibəsində iştirak edib. 1944-cü ildə Krım tatarları sürgün edildikdən sonra Özbəkistan SSR-də Qovunçu qəsəbəsində yaşayıb. 1948-ci ildə Daşkənd Pedaqoji İnstitutunun fizika-riyaziyyat fakultəsinin qiyabi şöbəsinə daxil olur və yerli şəhər məktəbində riyaziyyat dərsi keçməyə başlayır. 1950-ci illərin sonundan Krım tatar Milli Hərəkatında iştirak etməyə başlayıb. Yanqıyolda Əbdürrəhman Muradasılovlar birlikdə təşəbbüs qrupu yaradıb. Krıma qayıdıb orada dövlətçiliyi bərpa etmək uğrunda yaranan milli hərəkatla əlaqə saxlayıb. 1960-cı ildə Daşkənd Pedaqoji İnstitutunun tarix fakültəsinə daxil olub.

Boveze (fr. Beauvezer) — Fransada kommuna, Provans-Alp-Kot-d'Azur regionunda yerləşir. Departament — Yuxarı Provans Alpları. Allo Kolmar kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Kastelan. INSEE kodu — 04025. == Əhalisi == 2008-ci ildə əhalinin sayı 253 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə əmək qabiliyyətli 219 nəfər (15–64 yaş arasında) arasında 145 nəfər iqtisadi fəal, 74 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 66,2%, 1999-cu ildə 67,4%). Aktiv olan 145 nəfərdən 131 nəfəri (69 kişi və 62 qadın), 14 nəfər işsiz (7 kişi və 7 qadın) idi. Aktiv olmayan 74 nəfər arasında şagird və ya tələbə, 35 nəfər təqaüdçü, 23 nəfər digər səbəblərə görə hərəkətsizdir..

Covzəm— İranın Kirman ostanının Şəhr Babək şəhristanının Mərkəzi bəxşində şəhər. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 7,949 nəfər və 1,495 ailədən ibarət idi.

Holzi (əsl adı: Eşli Nikolett Francipani; 29 sentyabr 1994, Edison, Nyu-Cersi, ABŞ) — ABŞ müğənnisi və mahnı yazarı. O, özünəməxsus ifası ilə tanınır və karyerası boyunca çoxlu nailiyyətlər əldə etmişdir. O, "Billboard Musiqi" və "Amerika Musiqi" mükafatları daxil olmaqla bir çox mükafatlara layiq görülmüş, həmçinin üç dəfə "Qremmi" mükafatına namizəd göstərilmişdir. Holzi 2020-ci ildə Time jurnalının tərtib etdiyi dünyanın ən nüfuzlu insanları siyahısında yer almışdır. Holzi Nyu-Cersidə doğulub boya-başa çatmışdır. O, sosial media platformalarında öz ifalarını paylaşaraq tanınma qazanmışdır. Holzi 2014-cü ildə Astralwerks musiqi şirkəti ilə müqavilə bağlamış və həmin ilin oktyabrında "Room 93" adlı ilk mini-albomunu buraxmışdır. O, mini-albomun uğurundan sonra 2015-ci ildə "Badlands" adlı debüt studiya albomunu yayımlamışdır. Bu albom Amerika Səsyazma Sənayesi Birliyi (RIAA) tərəfindən ikiqat platin sertifikatına layiq görülmüşdür. Albomun ən çox bəyənilən trekləri "Colors", "Gasoline" və "New Americana" olmuşdur.

Hovil — Azərbaycan Respublikasının Lerik rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.Hovil kəndi dəniz səviyyəsindən təxminən 800 metr hündürlüyündə malikdir Hətta Hovil kəndində çoxlu balağlar və şəlalələr vardır. Fransız səyyahı "Aleksandr Duma" Qafqaz Səfəri Bakı əsərində Hovil kəndin gözəlliyindən və Hovil kəndinin sakinlərinin qonaqpərvər olduğunu təsvir etmişdir == Əhalisi == Əhalisi 303 nəfərdir. == Toponimiyası == Oykonim talış dilində Hiyovil kimi tələffüz edilir.

Hovuz — Üzgüçülük məqsədilə istifadə edilən içərisi su ilə doldurulmuş çuxur. Modern hovuzlar beton divarlarla əhatələnir və hovuzun kənarına kafellər vurulur. Hovuzların dərinliyi və uzunluğu təyinatına görə hesablanır. Hovuzlar həm qapalı, həm də açıq havada ola bilər. Onlar istənilən ölçüdə və formada, yeraltı və ya yerüstü ola bilər. Hovuzların əksəriyyəti daimi qurğulardır, digərləri isə müvəqqəti, yıxıla bilən strukturlardır.

Lhotze, Lhodze, Lhose (nep. ल्होत्से, çin. 洛子峰) (8516 m) — Himalayda dağ. Səkkizminliklər siyahısında dördüncü hündür zirvə. Lhotze Çin (Tibet Muxtar Vilayəti) və Nepalın sərhhədində yerləşir. Dağ Mahalanqur-Himal (Nepal) silsiləsinə və Saqarmatha Milli parkının (Nepal) ərazisinə aiddir. == Coğrafiyası == Lhotze dağı Mahalanqur-Qimal silsiləsində, Nepal və Çinin sərhəddində yerləşir. Lhotze Everestdən 3 km cənubdadır və onları Cənub Aşırımı (7906 m) ayırır. Cənub aşırımından əsas zirvəyə qədər olan hündürlük 610 metrdir. Lhotze üç uclu piramida formasında olub cənub, şərq və qərb (bəzən şimal-qərb) divarlarına bölünür.

Rüzvə — İranın İsfahan ostanının Çadigan şəhristanının Mərkəzi bəxşində şəhər. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 4,916 nəfər və 1,153 ailədən ibarət idi.

Solze (fr. Saulzet) — Fransada kommuna, Overn regionunda yerləşir. Departament — Alye. Qanna kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Vişi. INSEE kodu — 03268. 2008-ci ildə əhalinin sayı 336 nəfər təşkil edirdi. 2007-ci ildə əmək qabiliyyətli 218 nəfər arasında (15-64 yaş) 156 nəfər İqtisadi fəal, 62 hərəkətsiz (fəaliyyət göstərici 71.6%, 1999-cu ildə 65.5%) idi. Fəal 156 nəfərdən 143 nəfər (83 kişi və 60 qadın) işləyir, 13 nəfər işsizdir (3 kişi və 10 qadın). Fəal olmayan 62 nəfər arasında şagird və ya tələbə, 18 nəfər təqaüdçü, 32 nəfər digər səbəblərə görə hərəkətsizdir.