Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • omonim

    omonim

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • OMONİM

    сущ. лингв. омоним (слово, одинаково звучащее с другим словом, но отличающееся от него по значению). Çay река – çay чай; var есть (имеется) – var бога

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • OMONİM

    [yun. homo-eyni və onyma-adlı] лингв. омоним (лугьун сад хьиз ийидай, амма манаяр ччара тир гафарикай гьар сад; мес. ччар -кагъаз, ччар-некӀедин).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • OMONİM

    [yun. homo – eyni və onyma – adlı] dilç. Eyni cür səslənən, lakin mənaca fərqlənən sözlərdən hər biri (məs

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • OMONİM

    i. dilç. homonym; qramatik ~lər grammatical homonyms

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • omonim

    is. dilç. homonyme m ; qrammatik ~lər les homonymes grammaticaux

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • ОМОНИМ

    dilç. omonim.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ОМОНИМ

    омоним (лугьун сад хьиз ийидай, амма манаяр ччара тир гафар, мес. гъед -цава авай ва гьуьле авайди; ккар -хер, бармакдин ккар ва сафунин ккар).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОМОНИМ

    м dilç. omonim (deyilişinə və yazılışına görə başqa sözə oxşayan, lakin mənaca ondan fərqlənən söz; məs.: ağ (rəng) və ağ (bez).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОМОНИМ

    ...сивяй акъатдай, амма чеб манайралди чара тир чӀалан уьлчмеяр. Омонимар словарра цифралди чара ийида, месела: кар 1 ва кар 2. Р. Гьар са чӀалаз ом

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • омоним

    -а; м. (греч. homós - одинаковый); лингв. см. тж. омонимический, омонимичный Слово, совпадающее с другим словом по звучанию и написанию, но расходящееся по значению и системе форм (например: курс - на

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • OMONİMİK

    sif. [yun.] dilç. Omonim olan. Omonimik sözlər.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ОМОНИМИЧЕСКИЙ

    прил. dilç. omonimik; омонимические выражения omonimik ifadələr, omonim ifadələr.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • OMONİMİK

    [yun.] прил. лингв. омоним тир (гафар).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • HOMONYM

    n dilç. 1. omonim; 2. adaş

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • ORONİM

    [yun.] ороним, дагъдин тӀварар.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • oronim

    oronim

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • ОРОНИМ

    урус, граммат., сущ.; -ди. -да; -ар, -ри. - ра дагъдин тӀвар. Гьайиф къведай кар ам я хьи, лезгийрин кьил акъуддай ксари чи оронимар ( дагъларин т

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ORONİM

    [yun.] Dağ adları

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • OMONİMİK

    прил. омонимичный, омонимический. Omonimik sözlər омонимичные слова

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ОМОНИМИЯ

    ж мн. нет omonimiya (mənaca bir-birindən fərqlənən sözlərin deyilişcə bir-birinə oxşaması)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОМОЧИТЬ

    кьежирун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОМОЧИТЬ

    сов. islatmaq. yaş etmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • OYKONİM

    is. [yun.] Yaşayış məntəqələrinin adını bildirən xüsusi isimlər; sözlər

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • OYKONİM

    [yun.] сущ. ойконим (инсанар яшамиш жедай чкайрин хас тӀварар къалурдай гафар).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • omonimik

    sif. dilç. homonymique adj

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • OMONİMİK

    s. dilç. homonymic(al), homonymous; ~ sözlər homonymous words

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • омонимический

    см. омоним

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ADAŞ

    eyni adlı şəxslər; omonim adlar.

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • komonim

    komonim

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • homonim

    homonim

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • VƏLİ

    ...“dost”, “himayəçi” deməkdir, farslarda lakin mənasında işlədilir (omonim sözlər). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • ANONİM

    I сущ. аноним: 1. автор сочинения, письма, скрывший своё имя 2. произведение или письмо без подписи (анонимка) II прил. анонимный. Anonim əsər анонимн

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ANONİ́M

    ...gizlədən müəllif. 2. Müəllifinin adı göstərilməyən əsər, məktub. □ Anonim şirkət iqt. – səhmlərinin üstündə sahibinin familiyası yazılmayan səhmdarla

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • MONİ́ZM

    [yun. monos – bir] Bütün varlığın əsasını yalnız bir şey – ya materiya və yaxud da ruh təşkil etdiyini qəbul edən fəlsəfi nəzəriyyə (dualizm ziddi)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • омочить

    ...омачиваться, омачивание, омачиванье кого-что книжн. = обмочить Омочить губы в бокале вина.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • омонимия

    ...лингв. Звуковое совпадение слов, различных по значению. Развитие омонимии в языке.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • oykonim

    oykonim

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • ANONİM

    1. аноним; 2. анонимный;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • АНОНИМ

    anonim (1. Müəllifinin adı bəlli olmayan əsər; 2. Adsız, adlı gizli saxlnaılan müəllif, 3. Imzasız)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • АНОНИМ

    аноним (вичин тIвар чуьнуьхнавай, къалур тавунвай автор; автордин тIвар къалур тавунвай чар, ктаб ва мсб).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • MONİZM

    [yun. monos-bir] монизм (дуьньядин ва ана жезвай вири гьаларин асул бине са диб-материя ва я руьгь яз кьабулзавай философиядин рехъ, фикир).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • MONİZM

    I сущ. филос. монизм (философское учение, считающее первопричиной бытия одно начало – либо материю, либо дух). Materialist monizm материалистический м

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • anonim

    sif. anonyme adj ; 2) anonyme m ; ~ məktub une lettre anonyme

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • ANONİM

    [yun.] аноним (1. эсеррал, чарарал вичин тӀвар къалур тавунвай, чуьнуьхарнавай автор; 2. автордин тӀвар къалур тавунвай эсер, чар).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ТОПОНИМ

    урус, граммат., сущ.; -ди, -да; -ар, -ри тайин са чкадин хас тӀвар. Къуба, КцӀар, Хачмаз, районра хьиз, Къебеле, Огъуз, Шеки, Къах, Закъатала ва Бел

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • MONİZM

    \ – Bircilik-Tekçilik: Kainatdakı hər şeyi bir tək prinsipə \ irca edər.

    Tam oxu »
    Fəlsəfə terminlərinin izahlı lüğəti
  • MONİZM

    \ – bütün mövcu- datın əsasında bir başlanğıcın dayandığını qəbul edən fəlsəfi təlim.

    Tam oxu »
    Fəlsəfə terminlərinin izahlı lüğəti
  • ANONİM

    s. anonymous; ~ məktub anonymous letter; ~ məktub yazmaq to write* anonymous letter

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • monizm

    is. fəls. monisme m

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • MONISM

    n fəls. monizm

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • МОНИЗМ

    м мн. нет fəls. монизм (dualizmə zidd olaraq, dünya hadisələrinin yalnız bir şey (ya maddə, ya ruh) üzərində əsaslandığını qəbul edən fəlsəfi cərəyan)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ГОМОНИТЬ

    несов. dan. səs-küy salmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • АНОНИМ

    ж anonim (1. müəllifinin adı bəlli olmayan əsər; 2. adsız, adı gizli tutulan müəllif; 3. köhn. imzasızlıq).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • MONİZM

    i. fəls. monism

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • МОНИЗМ

    мн. нет монизм (дуьньядин ва ана жезвай вири гьаларин асул бине са диб - материя ва я руьгь яз кьабулзавай философиядин рехъ, фикир).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • OMONİMİKA

    ...совокупность омонимов какого-л. языка 2. раздел лексикологии, изучающий омонимы

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • омонимика

    ...омонимов какого-л. языка. 2) Раздел лексикологии, изучающий омонимы.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ОМОН

    -а; м. см. тж. омоновский Буквенное сокращение: отряд милиции особого назначения.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • onim

    onim

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • одним словом

    см. слово I; в зн. вводн. словосоч. = словом Одним словом, дети заблудились.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • одним ухом

    = краем уха слышать, разг. Не полностью, без подробностей; мимоходом.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • одним махом

    см. мах I

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • одним глотком

    ...передышки, не отрываясь; в один присест, залпом. Выпил весь бокал одним глотком.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • одним духом

    Одним (единым) духом. 1) Очень быстро, мигом. Передай письмо, и одним духом - обратно. 2) Сразу, в один приём. Он единым духом осушил стакан.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • DİNŞƏMƏK

    Din omonim söz olub, onun feil korrelyatından dinşə, isim korrelyatın­dan isədinlə sözləri əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • BEYT

    ...“iki misra” (cəmi: əbyat), həm də “ev” (cəmi: buyut) deməkdir. Omonim sözlərdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • Omonimlər lüğəti

    qrammatik məlumatlarla və üslubi əlamətlə səciyyələnən omonim cütləri və eləcə də, omonimlərin - onların yaranması, yaxud mənşəyi nöqteyi-nəzərdən t

    Tam oxu »
    İzahlı tərcüməşunaslıq terminləri lügəti
  • омачивание

    см. омочить

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • MİN

    ...feili ilə bağlıdır (minmək “yuxarı qalxmaq”dır). Söz ad – feil omonim kimi işlədilib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • ОМАЧИВАТЬ

    несов. bax омочить.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • DOLAYISİLƏ

    нареч. косвенно, окольным путем. Dolayısilə məlumat almaq получить сведения окольным путём

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • одним глазом взглянуть

    = краешком глаза глядеть; Краешком (уголком) глаза глядеть (смотреть) Мельком, между делами, украдкой.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • омачиванье

    см. омочить; -я; ср.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • OMONİMİKA

    [yun.] лингв. омонимика (1. са чӀала авай омонимар, омонимрин кӀватӀал; 2. лексикологиядин омонимар чирдай пай).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • омонимичный

    I см. омоним; -ая, -ое. О-ая пара слов. О-ие связи слов. II -ая, -ое; -чен, -чна, -чно., лингв. см. тж. омонимичность = омонимический О-ые слова.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • DƏCƏLLƏŞMƏK

    глаг. становиться, стать шаловливым, озорным

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • OSMANLANDIRMAQ

    1. спросить, выспрашивать окольным путем; 2. трунить;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SOLUXMAQ

    ...şəkilçisi ilə solux, udux tipli sözlərdəki şəkilçi müxtəlif (omonim) şəkilçilərdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • YADIRĞAMAQ

    Dilimizdə omonim olan iki yad sözü var: “память” və “чужой”. Birinci söz (yaddaş) fars mənşəlidir, ikinci öz sözümüzdür və yadırğamaq kəlməsi onda düz

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • AĞACLIQ

    Ağac məlumdur; -lıq omonim şəkilçidir, onun bir mənası qabaqlar, rusca “изобильно” mənasını verən müstəqil sözlə bağlı olub (bəzi türk dillərində lığa

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • UĞUR1

    ...əmələ gəlib. “Qutlu olsun” ifadəsi də həmin mənanı verir. Uğur omonim sözdür və onun başqa mənaları da mövcuddur (görüş və s.). (Bəşir Əhmədov. Etimo

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • EYDİRMƏK

    ...mənasını əks etdirən ey kəlməsi ilə tələsmək mənasını əks etdirən ey sözü omonim sözlər olub, tələsmək yerinə evmək, tələsən əvəzinə evək sözləri də

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • OTUXMAQ

    ...feil düzəldir, otuxmaq sözündəki –ux şəkilçisi ilə eyni deyil, omonim şəkilçidir. Feil­dən feil düzəldən –ux şəkilçisi –ümsün (gülümsün) şəkilçisi il

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • AYIRMAQ

    ...“şüur” mənasında qeydə alınıb, görünür, o da feil kimi işlədilib (omonim olub), ay-ıl, ay-ıq kəlmələrindəki şəkilçilər kökün feil olmasından xəbər ve

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • AĞIR

    ...ağır kəlməsi “yavaş, yük və qiymətli” anlamlarını əks etdirən omonim sözüdür. Güman edilir ki, ağır və ağrımaq sözləri eyni kökdən əmələ gəlib. Ağır

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • ERTƏ

    ...“Tez” mənasını verən ertə kəlməsi ilə bunların heç bir qohumluğu yoxdur, omonim sözlərdir. İkinci söz erkən kəlməsi ilə qohum­dur (sözün kökü er kəlm

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • ÖZGƏ

    Öz sözü həm əvəzlik, həm də feil kimi işlədilib, omonim olub. İndi feil forması müstəqil işlədilmir. Amma özgə, özül, özək tipli sözlərdə qədim mənası

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • DAŞ1

    ...kökdaş (qo­hum), anlamdaş, səsdaş, (Anadolu türkləri “sinonim, omonim” mənasında bu sözləri işlədir) tipli sözləri şəxs bildirmir. Mənşəyi haqqında e

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • AĞAC

    ...sözü bir vaxtlar həm də “meşə” mənasında işlədilib). Bu sözə omonim olan başqa bir ağac da var: 6-7 verstlik (bir verst 1,06 km-ə bərabərdir) ölçü va

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • OMONİMİYA

    сущ. лингв. омонимия (звуковое совпадение слов, различных по значению)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • OMONİMİKA

    [yun.] dilç. 1. Hər hansı bir dildəki omonimlərin məcmusu. 2. Leksikologiyanın omonimləri öyrənən bölməsi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • OMONİMİ́YA

    [yun.] dilç. Mənaca müxtəlif olan sözlərin səslənmə cəhətdən bir-birinə uyğun gəlməsi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Omonim
Omonim (yun. ὁμός ὄνομα - eyni ad) — linqvistikada deyilişi və yazılışı eyni olan, lakin leksik mənalarına görə tamamilə fərqlənən sözlərə deyilir. Məs. Bağ-sözü iki mənada işlənir: "Meyvə ağacları əkilmiş sahə" və "Bir şeyi bağlamaq üçün ip" mənasında. Omonim və paronim anlayışları bir-birinə çox bənzəyir. Paronim semantik fərqə görə səsləri üst-üstə düşən sözlərə deyilir. Omonimlər bir-biri ilə mənaca heç bir əlaqəsi olmayan sözlərdən ibarət olur. Omonimliyi təşkil edən sözlər həm eyni bir nitq hissəsinə, həm də ayrı-ayrı nitq hissələrinə aid ola bilər. Bu sözlər omonim deyil: 1) Yazılışı eyni olan, vurğusuna görə fərqlənən sözlər paronim adlanır 2) Yazılışı ilə oxunuşu eyni, lakin kökləri fərqli olan sözlər omoqraf adlanır 3) Ümumi və xüsusi sözlər; 4) Yazılışı və tələffüzü eyni, bir-birinə məcaz yolu ilə bənzəyən sözlər (belə sözlər çoxmənalı sözlər sayılır, omonimlərdə məcaz olmur). == Omonim, Omofon, omoqraf == Omonim - deyilişi və yazılışı eyni olan, lakin leksik mənalarına görə fərqlənən sözlərdir.
Omonimlər
Omonim (yun. ὁμός ὄνομα - eyni ad) — linqvistikada deyilişi və yazılışı eyni olan, lakin leksik mənalarına görə tamamilə fərqlənən sözlərə deyilir. Məs. Bağ-sözü iki mənada işlənir: "Meyvə ağacları əkilmiş sahə" və "Bir şeyi bağlamaq üçün ip" mənasında. Omonim və paronim anlayışları bir-birinə çox bənzəyir. Paronim semantik fərqə görə səsləri üst-üstə düşən sözlərə deyilir. Omonimlər bir-biri ilə mənaca heç bir əlaqəsi olmayan sözlərdən ibarət olur. Omonimliyi təşkil edən sözlər həm eyni bir nitq hissəsinə, həm də ayrı-ayrı nitq hissələrinə aid ola bilər. Bu sözlər omonim deyil: 1) Yazılışı eyni olan, vurğusuna görə fərqlənən sözlər paronim adlanır 2) Yazılışı ilə oxunuşu eyni, lakin kökləri fərqli olan sözlər omoqraf adlanır 3) Ümumi və xüsusi sözlər; 4) Yazılışı və tələffüzü eyni, bir-birinə məcaz yolu ilə bənzəyən sözlər (belə sözlər çoxmənalı sözlər sayılır, omonimlərdə məcaz olmur). == Omonim, Omofon, omoqraf == Omonim - deyilişi və yazılışı eyni olan, lakin leksik mənalarına görə fərqlənən sözlərdir.
Oronim
Oronim (yun. ὄρος — dağ, yun. ὄνομα — ad) — yerin hər hansı formasına — həm qabarıq (dağ, dağ silsiləsi, təpə), həm də çökəkliyə (yarğan, dərə, vadi, ova) verilən xüsusi ad. == Mənbə == Подольская Н. В. Словарь русской ономастической терминологии / Отв. ред. А. В. Суперанская.. — Изд. 2-е, перераб. и доп. — М.: Наука, 1988.
Anonim
Anonim (yun. ανώνυμος - adsız, imzasız və ya biimza — müəllifinin adı bəlli olmayan, yaxud göstərilməyən əsər. İmzasız mətn kimi məktub, SMS, şikayət, məlumat ola bilər."Anonim" kimi həm imzasız və ya digər adla imzalanma götürülə bilər. Əsas motiv kimi imzalayan şəxsin qeyri-müəyyənliyi götürülür. Ədəbiyyatda anonim kimi imzası olmayan əsər götürülür. Ləqəb və şərti ad anonim hesab edilmir. Müəllif mürtəce qüvvələrin, senzuranın təqibindən qorunmaq məqsədilə, yaxud bu və ya başqa bir səbəbə görə öz müəllifliyini bildirmək istəmədikdə əsərlərini anonim – adsız, imzasız nəşr etdirməli olur. M. F. Axundzadə istibdad və fanatizm əleyhinə yazılmış "Kəmalüddövlə məktubları" adlı fəlsəfi əsərində müəllifliyini gizlətməyə məcbur olmuşdur. "Molla Nəsrəddin" jurnalında satirik yazıların və miniatürlərin çoxu imzasız dərc edilmişdir. Anonim əsərin müəllifinin müəyyənləşdirilməsi tarixi sənəd və məxəzlərin dərindən araşdırılmasını, əsərin dil və üslubunun müqayisəli təhlil olunmasını tələb edir.
Demonim
Demonim — müəyyən bir yerin sakinlərini və ya yerlilərini adlandırmaq üçün sözügedən yerin adından yaranmış sözdür. Bu son vaxtlarda edilmiş bir termindir daha öncəsində isə gentilic Oxford İngilis lüğəti tərəfindən işlədildi. Çindəki yerli xalq üçün Çinlilər, Svahili sahili yerliləri üçün Svahililer ya da Vasvahililer, Amerika Birləşmiş Ştatları üçün Amerikalılar kimi nümunələr verilə bilər. == İstinadlar == ^ George H. Scheetz (1988). Names' Names: A Descriptive and Pervasive Onymicon. Schütz Verlag.
Eponim
Eponim (q.yun. ἐπώνῠμος sözbəsöz "ad vermiş", lat. heros eponimus) — adından ümumi və ya xüsusi isimlər yaradılmış şəxs. == Terminin tarixi == === İlkin mənası === Eponim ilk öncə şərəfinə hansısa coğrafi obyekt (şəhər, çay, dağ və s.) adlandırılan tanrı, əfsanəvi qəhrəman və ya real şəxsə deyilirdi. Məsələn, rəvayətə görə, Bizantion şəhəri qədim yunan qəhrəmanı Bizas tərəfindən qurulmuşdur, hansı ki miflərdə Poseydon adlı tanrının oğlu idi. Beləliklə, Bizas Bizantionun eponimidir və həmçinin onun vasitəsi ilə Bizans İmperiyasının eponimidir. Kiyev şəhərinin eponimi əfsanəvi knyaz Kiydir. Kiyin qardaşlarından biri Şek Podol tərəfdə ucalan Şekavitsa dağının eponimidir, onların bacısı Lıbed isə Dneprin sağ qolu olan və indiki Kiyevin ərazisində axan Lıbed çayının eponimidir. Xalqlar və ya tayfaların adlarının kökləri da tez-tez əfsanəvi əcdadlara-eponimlərə qədər uzanır. Məsələn, latınlar tayfasının eponimi kimi mifik hökmdar Latin hesab olunur, hansının ki müxtəlif miflərə görə müxtəlif qədim tanrılar və qəhrəmanlarla qohumluq əlaqəsi olduğu qeyd olunur.
Monizm
Monizm(yun. monos — bir, vahid) — bütün mövcudatın əsasının bir başlanğıcdan ibarət olmasını qəbul edən fəlsəfi təlim. Həm materialist, həm də idealist monizm mövcuddur. Materialistlərə görə, dünyanın başlanğıcı, əsası materiyadır. İdealistlər isə ruhu, ideyanı bütün hadisələrin vahid başlanğıcı hesab edirlər. İdealist monizmin ən ardıcıl forması Hegel fəlsəfəsidir. Dünyanı maddi, bütün hadisələri isə hərəkətdə olan materiyanın müxtəlif növləri hesab edən dialektik materializm üçün ardıcıl materialist monizm xarakterikdir. Elmi materialist monizm dialektik materializm üçün səciyyəvidir. Marksizm fəlsəfəsində monizm ictimai hadisələrə də şamil edilir. Fəlsəfi monizmin problemi maddi və ideal başlanğıcların qarşılıqlı münasibətlərini anlamaqdır.
Moonia
Moonia (lat. Moonia) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid biki cinsi. == Növləri == Moonia ecliptoides (F.Muell.) Benth.
Ononis
Paxlakolu (lat. Ononis) - paxlakimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Oykonim
Oykonim (yun. οἶκος (ev) + yun. ὄνομα (ad)) — yaşayış məntəqələrinin (ayrıca tikilmiş evə qədər) adı. Şəhər tipli oykonimlər "astionimlər", kənd tipli oykonimlər isə — "komonimlər" adlanır.Bəzi şəhər küçələrinin adı vaxtı ilə orada olmuş kənd adlarının adı ilə adlandığı üçün onlar da oykonim hesab edilir. == Oykonim elementləri == === İngilis dili === -ton (ing. ton, town) — şəhər (Everton) -bern (ing. burn) — axın (Blekbern) -pul (ing. pool) — bulaq (Liverpul) -hem (ing. home) — ev (Birminhem) === Azərbaycan dili === — stan (azərb. stan‎) — yer, ölkə (Özbəkistan, Xındırıstan) — abad (azərb.
Somoni
Somoni (tac. сомонӣ) — Tacikistan Respublikasının milli pul vahidi, birinci tacik dövlətinin banisi İsmail Samaninin (tac. Исмоил Сомонӣ) şərəfinə adlandırılıb. Standart kodu ISO 4217 — TJS. 1 samani 100 dirəmdən ibarətdir. Samani 30 oktyabr 2000-ci ildə dövriyyəyə buraxılıb və tacik rublunu (1 somoni = 1000 tacik rublu) əvəz edib. 1 aprel 2001-ci ilə qədər bu dəyişiklik tam həyata keçirilib. == Qəpiklər == Tacikistanın bütün qəpik pulları Sankt-Peterburq zərbxanasında kəsilir. === 2001—2006-ci illər seriyası === 2001-ci il qəpikləri ilə müayisədə 2006-cı il qəpiklərində nominalın təsviri daha böyük verilib. === 2011-ci il seriyası === Pul dövriyyəsinin keyfiyyətini yüksəltmək üçün 15 iyun 2011-ci ildə 5, 10, 20 və 50 dirəm və 1 somoni nominallı yeni qəpik seriyası buraxılmışdır. 1 və 2 dirəm nominallı qəpiklər 2 fevral 2013-cü ildən dövriyyəyə girmişdir.
Toponim
Toponimika — (q.yun. τόπος — topos — yer və ὄνομα — onoma) — coğrafi adları; toponimləri, onların mənasını, quruluşunu, mənşəyini və yayılma arealını öyrənir. Mənası yer deməkdir Hər bir ərazidəki toponimlərin məcmusu onun toponimiyasını təşkil edir. Azərbaycan toponimiyasının əsas fondunu Azərbaycan (türk) mənşəli adlar təşkil edir. Azərbaycanda qədimdən başlayaraq, hun, bolqar, suvar, peçeneq, xəzər, qıpçaq, oğuz-səlcuq və monqol qaydalarının, habelə İber-Qafqaz, İran, ərəb və s. xalq adları ilə bağlı toponim layları aşkara çıxarılmışdır. Ginnes Rekordlar kitabına görə ən uzun adlı toponim Yeni Zellandiyada hündürlüyü 305 metr olan Taumatavhakatanqihanqakoauauotamateaturipukakapikimaunqahoronukupokaivhenuakitanatahu (92 hərf) təpəsidir. == Toponimlərin növləri == Aqoronim— meydan adları (qədim yunanca ἀγορά — meydan, sahə). Antrotoponim — şəxs adlarından törəmiş coğrafi adlar (qədim yunanca ἄνθρωπος — insan). Astionim — şəhər adları (qədim yunanca ἄστυ — şəhər).
Monom
Birhədli - ədəd, dəyişənlər və ya onların müəyyən natural üstlü qüvvətlərinin hasilindən ibarət olan ifadəyə deyilir. Məsələn, 7 {\displaystyle 7} , a {\displaystyle a} , 3 x {\displaystyle 3x} , − 2 a 2 {\displaystyle -2a^{2}} , 1 3 x ∗ ( − 2 x y ) {\displaystyle {\frac {1}{3}}x*(-2xy)} , − 7 a 2 ∗ 0 , 4 b 3 c {\displaystyle -7a^{2}*0,4b^{3}c} ifadələri birhədlilərdir. Tərifə görə ədəd də, dəyişən də ayrılıqda birhədlidir. Məsələn, − 2 {\displaystyle -2} , 0 {\displaystyle 0} , a {\displaystyle a} , x {\displaystyle x} , y {\displaystyle y} , m {\displaystyle m} və s. də birhədlidir. Birinci vuruğu ədəd olmaqla, müxtəlif dəyişənlərin müəyyən qüvvətlərinin hasili şəklində yazılmış birhədliyə onun standart şəkli deyilir. 7 x 3 {\displaystyle 7x^{3}} , 0 , 3 a 4 b {\displaystyle 0,3a^{4}b} , 7 a b 4 c 2 {\displaystyle 7ab^{4}c^{2}} , 3 m 6 n 4 {\displaystyle 3m^{6}n^{4}} ifadələri standart şəkildə yazılmış birhədlilərdir. Vurmanın və qüvvətin xassələrindən istifadə etməklə istənilən birhədlini standart şəkildə yazmaq olar. Məsələn, ( 3 a 2 b ) 2 ∗ 5 a b 7 = 9 a 4 b 2 ∗ 5 a b 7 = ( 9 ∗ 5 ) ∗ ( a 4 ∗ a ) ∗ ( b 2 ∗ b 7 ) = 45 a 5 b 9 {\displaystyle (3a^{2}b)^{2}*5ab^{7}=9a^{4}b^{2}*5ab^{7}=(9*5)*(a^{4}*a)*(b^{2}*b^{7})=45a^{5}b^{9}} , ( a 3 b 4 ) 7 ∗ ( 2 c 9 b 3 ) 2 = a 21 b 28 ∗ 4 c 18 b 6 = 4 a 21 b 34 c 18 {\displaystyle (a^{3}b^{4})^{7}*(2c^{9}b^{3})^{2}=a^{21}b^{28}*4c^{18}b^{6}=4a^{21}b^{34}c^{18}} , ( 3 a 4 b 2 ) 3 ∗ 1 3 a b 4 c 3 = 27 a 12 b 6 ∗ 1 3 a b 4 c 3 = 9 a 13 b 10 c 3 {\displaystyle (3a^{4}b^{2})^{3}*{\frac {1}{3}}ab^{4}c^{3}=27a^{12}b^{6}*{\frac {1}{3}}ab^{4}c^{3}=9a^{13}b^{10}c^{3}} və s. Standart şəkildə yazılmış birhədlinin ədədi vuruğu birhədlinin əmsalı, birhədlinin dəyişənlərinin qüvvət üstlərinin cəminə birhədlinin qüvvəti(dərəcəsi) deyilir: 45 a 5 b 9 {\displaystyle 45a^{5}b^{9}} birhədlisinin əmsalı 45, dərəcəsi 5+9=14; 4 a 21 b 34 c 18 {\displaystyle 4a^{21}b^{34}c^{18}} birhədlisinin əmsalı 4, dərəcəsi 21+34+18=73; 9 a 13 b 10 c 3 {\displaystyle 9a^{13}b^{10}c^{3}} birhədlisinin əmsalı 9, dərəcəsi 13+10+3=26; − 0 , 7 a 8 b {\displaystyle -0,7a^{8}b} birhədlisinin əmsalı -0,7, dərəcəsi 8+1=9-dur.Dəyişən iştirak etməyən, məsələn, − 7 {\displaystyle -7} , 1 7 {\displaystyle {\frac {1}{7}}} , 5 {\displaystyle 5} kimi birhədlilərin dərəcəsi 0 {\displaystyle 0} -ra bərabərdir.
Oponi
Oponi (q.yun. Οπώνη) — Afrika buynuzunda qədim Somali şəhəri. Şəhər əsasən qədim misirlilər, romalılar, yunanlar, bizanslılar, farslar və hindistanlılarla ticarət etməsiylə tanınır. Arxeoloji tapıntılara əsasən, tarixi liman şəhərinin müasir Somalinin şimal-şərqində yerləşən Hafun şəhəri olduğunu əsaslanmışdır. Güman edilir ki, bu liman şəhəri Qədim Misirin Punt torpağı adlandırdığı ərazidir. Puntlular qədim misirlilərlə Qədim padşahlıq, Orta padşahlıq və Yeni padşahlıq dövrlərində ticarət edirdilər. == Tarixi == Oponidəki qəbilərdə tapılan dulusçuluq nümunələri e.ə. XVI–XI əsrlərdə çiçəklənən Yunanıstanın Mikena krallığı dövrünə təsadüf edir. Şəhərin əsas fəallığı e.ə. I əsrə və III–V əsrlərə təsadüf edir.
Albaniya (toponim)
Albaniya — Qafqazdan Şotlandiyaya kimi müxtəlif ərazilərdə istifadə olunan toponimdir. Dünyada toponim daha çox balkan ölkələrindən biri olan Albaniya Respublikasının adı kimi məşhurdur. == Albaniya (Qafqaz) == Qafqaz Albaniyası (q.yun. Ἀλβανία, [Aluank], orta fars. Arran) e.ə. IV əsrdən b.e. VIII əsrinə kimi Cənubi Qafqazda, müasir Azərbaycan, Gürcüstan, Ermənistan və Dağıstan ərazilərində mövcud olmuş tarixi dövlətdir. Ölkənin adının mənşəyi tam müəyyənləşdirilməmişdir. Rusiya tarixçisi Kamilla Trever özünün "Qafqaz Albaniyasının tarixi və mədəniyyəti haqqında oçerklər: e.ə. IV əsr – b.e.
Amerika (toponim)
Amerika — Qərb yarımkürəsində qitə. O, Şimali və Cənubi Amerika qitələrinə bölünür. Qitə Xristofor Kolumbun 1492-ci il səfərindən əvvəl yerlilər tərəfindən bir çox ada malik idi. O tarixdən sonra gələn əcnəbilər isə qitəni Amerika adlandırdılar. Ümumi olaraq, Amerika adının XVII əsrdə, bu iki qitədə tədqiqatlar aparmış İtaliya səyyahı Ameriqo Vespuççidən gəldiyi qəbul edilir. Buna baxmayaraq, bəzi tarixşünaslar müxtəlif açıqlamalar irəli sürüblər. == İstifadəsi == Müasir Azərbaycan dilində, Şimali və Cənubi Amerika ayrı qitələr hesab edilir. Bu, ingilis dilində də eynidir, amma onlar cəmdə "Americas" (azərb. Amerikalar‎) adlanır. Addan tək formada istifadə edən zaman, bu ad sadəcə Amerika qitəsinə aid edilir.
Ankara (toponim)
Ankara — Türkiyə Cümhuriyyətinin paytaxtı, İstanbuldan sonra ölkənin ən böyük ikinci şəhərinın adı. Ankara şəhərinin adı tarix boyu dəyişmişdir. Şəhər, frigiyalılar, qalatiyalılar və qədim romalılar (Antik, Helenistik ve Bizans dövrlərində) tərəfindən mənası gəmi lövbəri olan Ἄγκυρα (Qədim yunan dilində Anqira və Ankira olaraq tələffüz edilir) olaraq adlandırıldı; bu ad latın əlifbası ilə qərb mənbələrində Ankyra və Ancyra olaraq yazılmışdır. Ankara şəhəri, ərəb mənbələrində "Bəldəyi-əl Səlasil", "Məmuriyə" və "Mə'muriyə-i Səlasə" olaraq yazılmışdır. Qədim yunan dilində "Anküra" olaraq tələffüz edilən şəhər adı ərəblər tərəfindən qorunub saxlanılmışdı. Böyük Səlcuq İmperiyasının Anadoluya gəlməsindən sonra bu ad "Ankara" və "Əngürü", qərb dillərində isə "Anqora" (Angora) olaraq dəyişmişdir. "Əngürü" (Engürü) adı, ərəb şəkilçisiylə "Əngüriyyə" olmuşdur. Ankaranı suverenliyi altında saxlayan dövlətlər tərəfindən zərb edilən sikkələrdə istifadə olunan rəsmi ad, Böyük Səlcuq İmperiyasında "Ankara", Elxanilər Dövlətində "Əngürü" və "Əngüriyyə", Osmanlı İmperiyasında isə "Əngürü" və "Ankara" olmuşdur. Şəhərin adı Osmanlı İmperiyası dövründə, XVI əsrdən etibarən rəsmi olaraq Ankara (آنقره) olmasına baxmayaraq, xalq arasında "Əngürü", qərb ölkələrində isə "Anqora" adlarından istifadə edilirdi. Türkiyə Respublikasının öz müstəqilliyini əldə etməsindən sonra digər adların istifadəsi sona çatmış, Ankara adı isə universallaşdırmışdır.
Anonim şirkət
S.A. və ya SA, müəyyən ölkələrdə, çox vaxt rəsmi dil olaraq Roman dillərindən birinə sahib olan və mülki hüquqdan istifadə edən bir ictimai şirkət növünü müəyyənləşdirən termindir. Dilindən asılı olaraq, anonim şirkət, səhmdar cəmiyyət, anonim ortaqlıq, səhm şirkət, Böyük Britaniyanın Şirkətlər Haqqındakı Qanununa əsasən xalqa açıq ictimai şirkətə və Amerika Birləşmiş Ştatlarının Korporativ Qanununda göstərilmiş ictimai şirkət deməkdir. Tərəfdaşlıq və Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətlərdən fərqlənir. Əvvəlcə səhmdarlar tam anonim ola bilər və səhmlərinə əlavə edilmiş kuponları verməklə divident əldə edə bilərlər. Başqa sözlə sənədi əlində saxlayan şəxsə divident ödənilir. Səhmlər özəl olaraq təhvil verilə bilər və buna görə şirkət rəhbərliyi səhmlərin kimə məxsus olduğunu bilməyə bilər.
Azərbaycan (toponim)
Azərbaycan — müxtəlif dövrlərdə müxtəlif ərazilər üçün və hal-hazırda müasir Azərbaycan Respublikası üçün istifadə edilən toponim. == Etimologiya == "Azərbaycan" toponimi parf və ya orta dövr fars dilində, Atropatena adlı qədim dövlətin adı olan Aturpatakandan (Āturpātakān) əmələ gəlmişdir. Makedoniyalı İsgəndərin işğalından sonra Əhəmənilər imperiyasının Midiya satrapı Atropatın öz çarlığının əsasını qoyduğu Midiyanın şimalı Atropat Midiyası və ya sadəcə Atropatena adlandırılır. Qədim müəlliflər həmçinin Atropatena üçün Kiçik Midiya adını istifadə edirlər. "Aturpatkan" toponimindən orta dövr fars dili toponimi "Adərbadqan" (fars. Âzarâbâdagân‎) vasitəsilə "Azərbaycan" toponimi ortaya çıxır. Bu ərazinin sakinləri irandilli midiyalılar idi. Midiya Atropatenası coğrafi olaraq böyük hissəsi Cənubi Azərbaycanı və həmçinin Araz sərhəd olmaqla Azərbaycan Respublikasının cənub-şərqini əhatə edirdi. Ancaq eramızdan əvvəl II əsrin əvvəllərində Atropatenanın siyasi gücü Azərbaycan Respublikasında yerləşən Naxçıvana qədər yayılmışdı.Orta əsr ərəb coğrafişünasları ekzonimi fərqli şəkildə, şəxs adı Adarbadordan xalq etimologiyasının nəticəsi kimi əmələ gəlmiş olaraq şərh ediblər. Adarbador atəş məbədi və ya atəş mühafizəçisi (adar — atəş, baykan — mühafizəçi) deməkdir.
Azərbaycan (xoronim)
Azərbaycan xoronimi — konkret sərhədləri olan tarixi və müasir Azərbaycan ölkəsini bildirmək üçün istifadə olunur. Bu xoronim müxtəlif dillərdə yazılmış tarixi məxəzlərdə müxtəlif formalarda xatırlanmışdır. 13. Hürmüzün şahlıq hakimiyyətini itirdiyini eşidən oğlu Xosrov adətən yaşadığı yerləri tərk etdi, Hürmüzün düçar olduğu təhlükələrin qorxusu və bu bədbəxtliyin nəticələrinin ona da toxunacağını düşünərək Adrabiqana (orjinalda: yun. Αδραβιγανων Adrabiqanon) qaçdı.
Ononis arvensis
Tarla paxlakolu (lat. Ononis arvensis) — paxlakolu cinsinə aid bitki növü.Ononis arvensis L. - Əkin ononisi (Möhkəm (polad kimi) paxla, əkin paxlası, paxlakol ononis, buğa kökü, öküz otu) == Botaniki xarakteristikası: == Çoxillik ot bitkisidir. Gövdəsinin hündürlüyü 40-80 sm düzqalxan, budaqlanan, tikanlı, bəzən tikansız olur. Kökü oxabənzər, 100 sm-ə qədər uzunluğunda, budaqlanan, yuxarıya doğru keçici olmaqla, qısa çoxbaşcıqlı kökümsovdan ibarətdir. Yarpaqları üç hissədən ibarət qovuşuq, metalabənzər parıltılı, kənarları dişcikli, oval və ya uzunsov-ellipsşəkilli, uzunluğu 1,5-3 sm, eni isə 0,5-1,5 sm, yapışqanlı, özünəməxsus iyli olmaqla, saplaqlıdır. Yuxarı yarpaqları aşağı yarpaqlarından xeyli kiçikdir. Çiçəkləri qısa, yan budaqlarında sıx sünbül çiçəkqrupu vardır. Kasacığının uzunluğu 10 mm, 6 ləçəkli, kəpənəkçiçəkli, uzunluğu 15-20 mm, çəhrayı, çəhrayı-ağ və ya ağ, enli yumurtavari, tükcüklü, azacıq şişkin, uzunluğu 7mm, eni isə 5-6mm-dir. Zəif iyli, şirin-acıtəhər dadlı və büzücüdür.Çəmənliklərdə, çay kənarlarında şumlanmış yerlərdə, kanal ətrafında və kolluqlarda yayılmışdır. Ukrayna və Krasnodar vilayətində mədəni şəkildə becərilir.
Ononis campestris
Tikanlı paxlakolu (lat. Ononis spinosa) — paxlakolu cinsinə aid bitki növü. == Sinonim == Ononis campestris Koch & Ziz Ononis repens subsp. spinosa Greuter Ononis spinosa subsp. spinosa Ononis vulgaris "Rouy, p.p.C" == Növ müxtəlifliyi == Ononis spinosa subsp. antiquorum (L.) Briq. Ononis spinosa subsp. australis (Širj.) Greuter & Burdet Ononis spinosa subsp. austriaca (Beck) Gams Ononis spinosa subsp. hircina (Jacq.) Gams Ononis spinosa subsp.
Ononis repens
Ononis repens (lat. Ononis repens) — paxlakimilər fəsiləsinin paxlakolu cinsinə aid bitki növü.
Ononis rotundifolia
Ononis rotundifolia (lat. Ononis rotundifolia) — paxlakimilər fəsiləsinin paxlakolu cinsinə aid bitki növü.
Ononis spinosa
Tikanlı paxlakolu (lat. Ononis spinosa) — paxlakolu cinsinə aid bitki növü. == Sinonim == Ononis campestris Koch & Ziz Ononis repens subsp. spinosa Greuter Ononis spinosa subsp. spinosa Ononis vulgaris "Rouy, p.p.C" == Növ müxtəlifliyi == Ononis spinosa subsp. antiquorum (L.) Briq. Ononis spinosa subsp. australis (Širj.) Greuter & Burdet Ononis spinosa subsp. austriaca (Beck) Gams Ononis spinosa subsp. hircina (Jacq.) Gams Ononis spinosa subsp.
Ononis vulgaris
Tikanlı paxlakolu (lat. Ononis spinosa) — paxlakolu cinsinə aid bitki növü. == Sinonim == Ononis campestris Koch & Ziz Ononis repens subsp. spinosa Greuter Ononis spinosa subsp. spinosa Ononis vulgaris "Rouy, p.p.C" == Növ müxtəlifliyi == Ononis spinosa subsp. antiquorum (L.) Briq. Ononis spinosa subsp. australis (Širj.) Greuter & Burdet Ononis spinosa subsp. austriaca (Beck) Gams Ononis spinosa subsp. hircina (Jacq.) Gams Ononis spinosa subsp.