SEY(Y)İD ə. 1) ağa, cənab; 2) Məhəmməd peyğəmbərin nəslindən olan. Seyyidi-əşrəf şərəfli ağa; seyidi-kövneyn «iki dünyanın ağası» Məhəmməd peyğəmbərin
Tam oxu »SEY(Y)İD ə. 1) ağa, cənab; 2) Məhəmməd peyğəmbərin nəslindən olan. Seyyidi-əşrəf şərəfli ağa; seyidi-kövneyn «iki dünyanın ağası» Məhəmməd peyğəmbərin
Tam oxu »SEYYİ(Ə)1 ə. pis. SEYYİƏ2 ə. 1) pis iş; yamanlıq; 2) günah; 3) pis əməlin nəticəsi və ya cəzası olaraq çəkilən zəhmət, yaxud əziyyət.
Tam oxu »...ey könlüm quşu, qafil fəzayi-eşqdə; Kim, bu səhranın güzərgahlarda çox səyyadı var. Füzuli. Mən sənin bir rəhmdil səyyadınam, gəl qoynuma; Gəl öpüm,
Tam oxu »...əlli-altmış il bundan əqdəm iki nəfər kukəmərli seyid – biri Seyid Əhməd və biri Seyid Səməd Qafqaza varid olurlar. Ə.Haqverdiyev.
Tam oxu »...пророку Мухаммеду – употребляется перед именем. Seyid Əhməd Сеид Ахмед, Seyid Əli Сеид Али 2. лицо, носящее этот титул 3. в домусульманской Аравии: п
Tam oxu »SEYİD (ləqəb kimi seyidlərin adlarının əvvəlində işlədilir) Seyid Səməd başını bir silkələdi.. (Ə.Haqverdiyev); XACƏ A.Səhhətin şeirlərindən biri ‘‘‘'
Tam oxu »[ər.] сущ. дин. сейид (1. Мегьамед пайгъмбардин несилдикай тир мусурманриз гьуьрметдалди лугьудай тӀвар; 2. сейидрин тӀварцихъ галаз санал лугьудай ла
Tam oxu »сущ. разг. ученик (тот, кто обучается какой-л. профессии у кого-л.); usta şəyirdi подмастерье (подручный мастера-ремесленника)
Tam oxu »...Çəmənzəminli. [Gilanqızı:] Siz özünüzün bir qəzet müxbiri, səyyah olduğunuzu söyləyirdiniz. S.Hüseyn.
Tam oxu »...работу не на постоянном месте, переезжающий с места на место). Səyyar kino передвижное кино, səyyar aqreqat передвижной агрегат, səyyar qurğu передви
Tam oxu »sif. [ər.] 1. Hərəkət edən, gəzən, dolaşan; bir yerdə durmayan. Səyyar ulduzlar. 2. Daim bir yerdə qalmayan, yerini dəyişdirən, daim bir yerdə durmayı
Tam oxu »...qaba və sərt hərəkətlərlə o yan-bu yana fırladır, maşının səyyal hərəkətinə mane olurdu. M.Hüseyn.
Tam oxu »сущ. 1. путешественник, путешественница 2. странник (тот, кто странствует), странница
Tam oxu »SƏYYAH Səyyahlar fabriklərdən birini görmək istədilər (Çəmənzəminli); MÜSAFİR “Kursk” gəmisində gələn müsafirlər artıq hər tərəfi görürdülər (M.S.Ordu
Tam oxu »bax dərd-qəm. Aləmin dərdü-qəmindən xəbərin yox, Seyyid! Mən ki meyxanəni illərdi pənah eyləmişəm. S.Ə.Şirvani.
Tam oxu »[ər. məşuqə və fars. …baz] köhn. bax aşnabaz. Sənə layiq deyil, Seyyid, dəxi məşuqəbaz olmaq. S.Ə.Şirvani.
Tam oxu »is. [ər.] 1. Bütün, tamam, hamı. Seyyid dolanıb gün təki məcmui-cahanı; Dəryaları aşdım, dedim, Allah kərimdir. S.Ə.Şirvani. 2. riyaz. Yekun, cəm. Ədə
Tam oxu »...Uzun-uzun, çox uzun, uzun-uzadı, uzun. Tulani şikayətlər edərdin bizə, Seyyid; Bəs ağ şəhi görcək nə üçün müxtəsər etdin? S.Ə.Şirvani.
Tam oxu »...Büsatisəltənət zövqündən əhli-eşqə əfsundur; Cahan mülkündə, ey Seyyid, dəri-dildarə dərbandır. S.Ə.Şirvani. Qapıların qabağında qara libaslı dərbanl
Tam oxu »...nə? H.Cavid. □ Təhəmmül etmək – səbir etmək, dözmək, qatlaşmaq. Seyyid, təhəmmül et təbi-hicranə, çəkmə ah. S.Ə.Şirvani.
Tam oxu »...idilər. A.Bakıxanov. 2. məc. Allaha inanmayan, kafir mənasında. Seyyid haman qədimi olan bütpərəstdir; Ey şeyx, inanma Kəbədə gər eyləsə məqam. S.Ə.Ş
Tam oxu »...minnətsiz kömək edirdi (T.Ş.Simürğ); BİMİNNƏT Cahan mümkündə, Seyyid, yoxdu bir ehsani-biminnət; Şikəstə xatirə səbr eyləyib, ol mumiyadan keç (S.Ə.Ş
Tam oxu »...böyük mübarizələrdə təcrübədən keçirdi (M.S.Ordubadi); BƏQA (kl.əd.) Seyyid elə bildim ki, bəqa suyunu içdim.. (S.Ə.Şirvani); ÖLÜMSÜZLÜK Bizdə, bilən
Tam oxu »is. [ər.] klas. Baqilik, əbədilik, həmişəlik, ölməzlik. Seyyid, elə bildim ki, bəqa suyunu içdim; Ol lalərüxün qətlimə fərmanını görcək. S.Ə.Şirvani.
Tam oxu »...mərhəmin, məndə bitər yarə yox. Füzuli. Kimsənədən olmadı dərdinə, Seyyid, ilac; Eyləmə hər nakəsə halını əfsanə ərz. S.Ə.Şirvani. Vazeh bu ki xəstəd
Tam oxu »is. [ər.] Səs, səda. Çıxanda sövtü o şirin kəlamımın, Seyyid; O sövtə başdan-ayaq guş olduğum gecələr. S.Ə.Şirvani. Xoş sövtlə söylənən sözlər təkcə-t
Tam oxu »...Öpüş. Can alıb bir busə versən ləblərindən, ey pəri! Sanma kim, Seyyid belə sevdayə eylər etiraz. S.Ə.Şirvani. [Qacar:] Deyirlər şirindir busənin dad
Tam oxu »...“ümidini kəsmə” mənasında məsəl. Sirişki-çeşm töküb ağla yar üçün, Seyyid; Bu arxa su gəlib, ümmid var bir də gələ. S.Ə.Şirvani.
Tam oxu »...tutduqları oruc və s. Mənə meydən keçən gün tövbə verdi şeyx, ey Seyyid; Bu gün mən də alıb mey, şeyx üçün kəffarə göndərdim. S.Ə.Şirvani. □ Kəffarə
Tam oxu »...dodağında balı sevmişəm. M.P.Vaqif. Kimin zülfünə bənd oldunsa, Seyyid, bivəfa çıxdı. S.Ə.Şirvani. Aşığı bənd eylər zülfünün tağı; Ahu gözlüm, nə gəz
Tam oxu »...məcburəm ki, bir yaman xəbəri sizə elam edəm. M.F.Axundzadə. Seyyid, ol mah sənin qətlinə iqdam etdi; Gedib öz çarəni qıl, eylədi elam sənə. S.Ə.Şirv
Tam oxu »...sözüm aşiqanədir. Füzuli. Yetişdim kamə, yazdım aşiqanə şeirlər, Seyyid. S.Ə.Şirvani. Fəryad elə bir dəm aşiqanə (z.); Söylə dili-zarü natəvanə. M.Ə.
Tam oxu »...davam etdirirdilər. S.Rəhimov. □ Eyş etmək – kef çəkmək. Gülşəndə, Seyyid, içdim o şirinləb ilə mey; Eyş eylədim çəməndə bu gün xosrovanə mən. S.Ə.Şi
Tam oxu »...(M.S.Ordubadi); MƏŞUQƏBAZ (köhn.) Sənə layiq deyil, sənə layiq deyil; Seyyid, dəxi məşuqəbaz olmaz (S.Ə.Şirvani); ŞEYDABAZ (köhn.) Molla şeytan idi,
Tam oxu »...mən məhz sənin xatirin üçün bu işə iqdam edirəm. M.F.Axundzadə. Seyyid, ol mah sənin qətlinə iqdam etdi; Gedib öz çarəni qıl, eylədim elam sənə. S.Ə.
Tam oxu »...A.Şaiq. 2. Ümumiyyətlə, çörək mənasında. Yemə namərd loğmasın, Seyyid! Sifəti etməsin sənə təsir. S.Ə.Şirvani. Ey vay, bu fələk qoydu bizi loğmaya hə
Tam oxu »...məc. Dərman, əlac, çarə, şəfa. Könüldə zəxmi-nihan olmasaydı, ey Seyyid; Ümidiməlhəm ilə mən fəqanə gəlməz idim. S.Ə.Şirvani. // məc. Təsəlli olacaq,
Tam oxu »ŞİKƏST [Seyyid:] Bundan əvvəl, hamı dərdlər, mərizlər, şikəstlər, məyublar onun qəbrindən dərdlərinə dərman alardılar (Ə.Haqverdiyev); ƏLİL Nəriman be
Tam oxu »...sənə çörək verrik (M.F.Axundzadə); LOĞMA Yemə namərd loğmasın, Seyyid (S.Ə.Şirvani); ƏKMƏK Qaldı əynimdə əski bir köynək; Tapmadım gündə bir yavan ək
Tam oxu »...nəqşiərbabi-vəfadən bu büsat. Füzuli. Qəm büsatın xətm edibdir dövr Seyyid adına. S.Ə.Şirvani. 2. məc. Təmtəraq, dəbdəbə, dəsgah. [Mirzə Əsgər:] Bəyi
Tam oxu »...Şirvan vilayəti qədimdən şüəra və ürəfa beşiyi olmağını mərhum Hacı Seyyid Əzim dəxi öz tərcümeyi-halına dair yazdığı mənzumatında təsdiq (edir). F.K
Tam oxu »is. [fars.] Ah-zar, inilti, sızıltı, fəryad, fəğan. Seyyid, aşiq olanı bilmişəm aşiqlər işin; Ah imiş, nalə imiş, giryə imiş, şivən imiş. S.Ə.Şirvani.
Tam oxu »...– görsətmək, zahir etmək, aşkar etmək. Qəm büsatın xətm edibdir dövr Seyyid adına; Kim nəzərin dəhrdə hərgiz nümayan eyləməz. S.Ə.Şirvani. Zülmünü nü
Tam oxu »...imanı danıb, yoldan azıbdır, babıdır (M.Ə.Sabir); BƏDETİQAD ..Seyyid, o da sənin kimi bədetiqaddır (S.Ə.Şirvani); BİDİN [Ağa Bəşir:] Pərvərdigara, dü
Tam oxu »...gözünün nəmini; Dəxi geri gəlməz onlar, ağlarsan! M.P.Vaqif. Seyyid, əgər ol şəmə sənin yanmadı könlün; Pəs pərdeyi-çeşmində olan nəm nə üçündür? S.Ə
Tam oxu »...Gücləndirmək, şiddətləndirmək. Maşın sürətini artırdı. Ağrını artırmaq. – Məni Seyyid təki çək guşeyi-meyxanələrə; Artırır qəm, dəxi məsciddə nəyim v
Tam oxu »...görmüşdü. Mir Cəlal. □ Müsafir etmək – birini qonaq saxlamaq. [Seyyid:] Xof etmə, bacı, sən mən seyidi müsafir etdin. S.S.Axundov. Müsafir otağı – qo
Tam oxu »...birləşdirmək zərurətini anlamışlar. M.İbrahimov. 3. Ehtiyac, lüzum. Seyyid, qəzəldə ləfziqəliz etmə mündəric; Kim kəşfinə zərurət ola “Kənz” ya “Siha
Tam oxu »...taxtanı simsiz çalacaq? S.Vurğun. Kami-dil klas. – ürək arzusu. Şükr Seyyid, gedirəm kami-dil ilə bu səhər. S.Ə.Şirvani. Kamı gözündə qalmaq – arzusu
Tam oxu »is. [fars.] 1. Tale, qismət. O zülf qarə qılıb bəxtimi məgər, Seyyid? Mənim əzəl də bu bəxti-qarəliyim var idi. S.Ə.Şirvani. Kişiyə hər şeydən qabaq b
Tam oxu »...S.S.Axundov; 2) məc. tamamilə həsr etmək, sərf etmək, vermək. Vəsiyyətim budu, Seyyid, vəfatım olduqda; Nə qalsa məndən, onu vəqf edin, şərabə verin.
Tam oxu »...iddiasın edənə layiq deyil yalan. M.P.Vaqif. Sənə layiq deyil, Seyyid, dəxi məşuqəbaz olmaq. S.Ə.Şirvani. [Məşədi İbad:] Zarafat deyildir, bir ətək p
Tam oxu »is. [fars.] Fəryad, fəğan, nalə, bərk ağlaşma, matəm, yas. Seyyid, aşiq olalı bilmişəm aşiqlər işin; Ah imiş, nalə imiş, giryə imiş, şivən imiş. S.Ə.Ş
Tam oxu »...Ağardı muyi-sər, qəddin xəm oldu, taqətin getdi; Sənə layiq deyil, Seyyid, belə məşuqəbaz olmaq. S.Ə.Şirvani. 6. Rəngi getmək, solmaq, bozarmaq. Parç
Tam oxu »...nəzərə çarpmaq. Uşaq kimi görünmək. – Qonşu toyuğu qaz görünür qonşuya; Seyyid, öz yarıvı tut, özgə nigarı nə gərəkdir. S.Ə.Şirvani. Ancaq sol tərəfd
Tam oxu »...qısaltmaq, qısa eləmək, tez qurtarmaq. Tulani şikayətlər edərdin bizə, Seyyid; Bəs ol şahi görcək nə üçün müxtəsər etdin? S.Ə.Şirvani. [Molla Kazım:]
Tam oxu »...Səmimilik, mehribanlıq. Bu şirinlik ki, var mabeynimizdə yar ilə, Seyyid! Əgər bilsə qiyamətlər qopar başına Fərhadın. S.Ə.Şirvani. // Zövq, səfa, lə
Tam oxu »...əcəl çəkəçəkə mənə düçar edibdir! M.F.Axundzadə. Fəda olum sənə, Seyyid sənin qulamındır; Bu qədr zillətə etmə onu düçar, ey dust! S.Ə.Şirvani. [Xırd
Tam oxu »...üçün sığınacaq etmək, məskən etmək. Aləmin dərdü qəmindən xəbərin yox, Seyyid; Mən ki meyxanəni illərdi pənah eyləmişəm. S.Ə.Şirvani; 2) bax pənah ap
Tam oxu »...itirmək, dəli olmaq. Mahitəmamə eylədi nisbət camalını; Nöqsanı var ki, Seyyid azıbdır kəmaldən. S.Ə.Şirvani. // İnsan ömrünün yetkinlik dövrü. 4. İz
Tam oxu »...şireyi-innab təndə qanı saf eylər; Çox əmdim ləli-yarı, görmədim, Seyyid, bir asarın. S.Ə.Şirvani. Ələsgər istər ki, bir bahar ola; Əridib gövhəri sa
Tam oxu »