Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • ZAMANA

    bax zəmanə. Ay zamana, zamana; Oxu qoydun kamana; Eşşəklər arpa yeyir; At həsrətdir samana. (Bayatı). Zamana ağırdır, Allah axırını xeyir eləsin. H.Nə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ZAMANA

    кил. zəmanə.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ЗАМАНА

    zəmanə, dövr, zaman.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ЗАМАН

    || ЗАМАНА араб, сущ.; -ди, -да; -ар || -яр, -ри || -а йри, -ра || - йра 1) вахт, бере. Маншаллагь ви бегьердин Ажеб заман я, бахтавар. Е. Э. Бахтава

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • zaman-zaman

    zaman-zaman

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • zaman-zaman

    zərf. de temps en temps, de temps à autre, parfois, quelquefois

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • ZAMAN-ZAMAN

    ...qönçələnir cahan-cahan fəryad; Dilim bu vəchdən eylər zaman-zaman fəryad. Qövsi. Qazamat divarları uca; Qapının yarımay deşiyindən; Zaman-zaman görün

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ZAMAN-ZAMAN

    z. at times, from time to time, (every) now and then, now and again

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ZAMAN-ZAMAN

    нареч. иногда, время от времени, временами

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • zaman-zaman

    нареч. вахт-вахтунда, гагь-гагь.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ZAMAN

    [ər.] сущ. заман (1. вахт, чӀав; 2. замана, девир, вахт); indiki zaman грам. гилан вахт; keçmiş zaman грам. алатай вахт; ** zaman keçdikcə вахт алатир

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ZAMANİ

    (ki) союз. разг. если, коль скоро; если уж так. Zamani ki belədir, gəl gedək раз так, давай пойдём, zamani ki söz vermisən, yerinə yetir раз обещал, в

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • замена

    -ы; ж. 1) к заменить - заменять. Замена одного слова другим. 2) Тот, кто (то, что) заменяет кого-, что-л. Найти замену для кого-л.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ЗАМЕНА

    ж 1. dəyişdirmə; əvəz etmə; dəyişdirilmə, əvəz edilmə; замена одного игрока другим bir oyunçunun başqası ilə əvəz edilməsi; 2. əvəz; найти себе замену

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ZAMANƏ

    vaxt, dövr, zəmanə, çağ.

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ЗАМЕНА

    1. дегишрун, эвез авун. 2. эвез, эвез жедай затI

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЗАМЕНА

    1. Dəyişdirmə, əvəz etmə, dəyişdirilmə, əvəz edilmə, 2. Əvəz

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • zamani 2021

    zamani

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • ZAMAN

    vaxt — müddət

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ZAMAN

    1. время, пора; 2. период, эпоха;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ZAMAN

    zaman

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • ZAMAN

    dövr — zəmanə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • zaman

    vakit, zaman

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-türkcə lüğət
  • ZAMAN

    ...часами, днями, годами и т.п. Zaman vahidi единица времени, zaman fasiləsi промежуток времени, zaman fərqi разница во времени, zamanın hesablanması ис

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ZAMAN

    vaxt, dövr, zəmanə, çağ.

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ZAMAN

    zaman bax 1. vaxt 1; 2. çağ I

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ZAMAN

    i. 1. (vaxt) time; bir ~ at one time, some time or other, some day; o ~ at that time; eyni ~da at the same time; o ~dan (bəri) since then, since that

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • zaman

    is. 1) temps m ; uzun ~ longtemps ; qısa ~da en peu de temps ; en un temps très court ; hər (istənilən) ~ à tout temps, n’importe quand ; heç ~ jamais

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • ZAMAN

    ...\ dir. Zəmanə sözü də buradan qaynaqlanır. Zəmanə sözü zaman sözünün qadın cinsindəki halıdır. Qayıdışı olmayan bir istiqamətdə bir-biri ardından

    Tam oxu »
    Fəlsəfə terminlərinin izahlı lüğəti
  • заман

    1. [араб, диал., уст.] см. чӀав. 2. [рел.] : эхир заман - светопреставление.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ЗАМАН

    vaxt, müddət, çağ, zaman; zəmanə, dövr; * эхир заман din. qiyamət, məhşər, axirət; axır zaman, dünyanın axırı.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ZAMAN

    ...məni xeyli zamandı. Aşıq Ələsgər. [Birinci əyan:] Bu qədər zaman paytaxtdan ayrıldığı heç yox idi… Ü.Hacıbəyov. Aradan üç aya qədər bir zaman keçmişd

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • zaman

    zaman

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • маманя

    см. мама; -и; ж.; нар.-разг.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • AMANA

    rəhm, şəfqət, mərhəmət; etimad, inam

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • zaranq-zaranq 2021

    zaranq-zaranq

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • ZARANQ-ZARANQ

    звукоподр. дзинь-дзинь

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • EYMANA-EYMANA

    (Qax) fikirləşəfikirləşə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ЗАЛАНЗ-ЗАЛАНЗ

    zərf 1. ağır-ağır, yavaş-yavaş, asta-asta, tədriclə, tələsmədən; 2. bax залан-заландаказ.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • АМАНАТ

    əmanət, zamin, girov

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МАМАША

    разг. 1. диде. 2. диде-ччан, къари-диде (яшлу дишегьлидиз хала лугьудай хьтин)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • KAMANƏ

    ox atmaq üçün istifadə olunan kaman; musiqi aləti.

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • KATANA

    saplağından lif, toxumundan yağ hazırlanan bitki

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • AMANAT

    (Şahbuz) qonaq. – Bı kəndə genə amanat gəlib

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • KAMANÇA

    кеманча (смычковый музыкальный инструмент вроде скрипки)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AZCANA

    чуточку, немножко

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ЗАМИНКА

    1.əngəl, çətinlik, ilişik; 2. Pərtlik, tutulma (danişiqda)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • MAMAÇA

    is. Xüsusi təhsili olmayan mama, ara həkimi. Yüz mamaça yığılsa da, güc doğana düşər. (Ata. sözü). Səhərisi yenə mamaça gələr, zahıya baxıb lazımi tap

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • KAMANƏ

    ...Mehrabi-qaşın fikri bu xəm qəddimi, ey məh; Döndərdi qaşın kimi kamanə, ölürəm mən. Ə.Vahid.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • KAMANÇA

    ...üstünə qoyulub yayla çalınan musiqi aləti; kaman. Kamança çalmaq. Kamança kirişi. – Məclisin dalından kamança səsi eşidilir. Ə.Haqverdiyev. Alqışlar

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DABANA

    is. Qapının, pəncərənin, darvazanın alt böyründə olub, çərçivəyə girən və yuvasında dönə bilən çıxıntı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AZCANA

    dan. bax azacıq

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ЗАМАЗАТЬ

    ...алтадун, ягъун; алтадна, яна чуьнуьхун. 2. замаска ягъун, замаска яна кIевирун. 3. кьацIурун, ктадун. 4. пер. винелай руг кIвахун, сувагъ ягъун (яни

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЗАДАЧА

    1. месэла (гьял авуна кIандай). 2. везифа (бегьемарна кIандай)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЗАБАВА

    машгъулат (мачхулат)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЗАМЕТА

    1. Görmə; 2.qeyd

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ZAĞARA

    is. Dəri papağın aşağı və yuxarı kənarı, qırağı. // Palto yaxasına qoyulan dərinin qırağı, boynu. □ Zağarası getmək (çıxmaq) – dəri papaq və ya yaxalı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ЗАДАЧА

    1. Məsələ; 2. Vəzifə, məqsəd; 3. Müvəffəqiyyət, uğur, bəxt

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ZİVANA

    1. тех. шпунт; 2. шип;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ZƏMANƏ

    время, век, эпоха

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ZAĞARA

    потертое, облезлое место меха

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ZİVANA

    is. 1. Dəyirman daşının ortasındakı qazıq, oyuq. 2. Bir şeyin iki parçasını bir-birinə rəbt edən içiboş mil; bir-birinin içinə keçən iki şeyə açılan o

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • MAMAÇA

    бабка, повивальная бабка, повитуха

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ZARANQ

    təql. Metal cisimlərə bir şeylə toxunduqda və ya vurduqda, onların çıxardığı səs

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ZAMAZKÁ

    ...etmək üçün işlədilən özlü maddə. Pəncərələrə zamazka vurmaq. ◊ Zamazka qalmaq dan. – arzuladığı şeyə nail olmayaraq damaq qalmaq, umsunmaq.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ZƏMANƏ

    [ər.] 1. Dövr, zaman. Səni mənə bəxş elədi zəmanə; Yaxşı olan nəsib olmaz yamanə. M.V.Vidadi. [Heydər bəy:] Pərvərdigara, bu necə əsrdir, bu necə zəma

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • BADANA

    (Qazax) işsiz, boş. – Badana adam dağaetməz ◊ Badana e:rə (Qazax) – əbəs yerə, boş yerə. – Badana e:rə burda nə:zersəη?

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ƏSNAYƏ

    vaxta aid, zamana məxsus.

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • ƏSNAYI

    vaxta aid, zamana məxsus.

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • ZƏMANİ

    ə. zamana aid olan, vaxta görə.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ZƏMANƏ

    [ər.] замана (1. девир; 2. гилан замана (девир, вахт), исятдан девир; zəmanə uşağı заманадин (исятдан девирди) аял; 3. бахт, кьисмет, фелек).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • СТАРОСВЕТСКИЙ

    прил. köhn. köhnə, qədim, köhnə zamana aid.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ERTƏLƏMƏK

    f. 1. Ertə günə qoymaq. 2. Başqa zamana buraxmaq.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DƏHRİ

    ə. 1) zamana məxsus; 2) axirətə inanmayan; 3) ateist; materialist.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • BU DÜNYANIN ADAMI DEYİL

    davranışları, hərəkətləri, düşüncələri zamana, mühitə uyğun gəlməyənlər haqqında işlədilən ifadə.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin frazeologiya lügəti
  • TƏSRİF

    is. [ər.] : felin təsrifi qram. – felin şəxs, kəmiyyət və zamana görə dəyişməsi.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ŞİVƏ FARS

    Naz, qəmzə, işvə. Səndə bu şivə nədir?! Zamana üşşağı, gözəl! (“Səlim şah”)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dastanlarının leksikası
  • ТАСРИФ

    ...глаголдин тасриф qram. feilin təsrifi (feilin şəxs, kəmiyyət və zamana görə dəyişməsi).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ДОТОЛЕ

    нареч. köhn. o vaxta qədər, o zamana qədər, əvvəllər (eşidilməmiş, məlum olmayan və s.).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЗАЛУМВИЛЕЛДИ

    ...savagely. ЗАМАН эпоха; n. time; period, era, when, season. ЗАМАНА also. заман.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • СОВРЕМЕННОСТЬ

    ж мн. нет 1. гъиле авай (гилан) вахт, гилан замана. 2. гилан замандин уьмуьр, гилан замандин гьакъикъат (крар).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • YORTU

    ...(qadın) II (Şəmkir) qayda. – A bala, köhnə yortuynan getmə, da: o sən görən zamana döy

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ÜŞŞAQ ƏRƏB

    Aşiq sözünün cəmi. Səndə bu şivə nədir?! Zamana üşşağı, gözəl! Baxışın cəllad kimi, Qəmzələrin yağı, gözəl! (“Səlim şah”)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dastanlarının leksikası
  • FIRTINALI

    ...пер. къалабулух квай, къал квай, четин, вакъиаривди ацӀанвай (мес. замана); // пер. къизгъин.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • МЕСЭЛА ХЬУН

    гл., никай-квекай низ четин кардиз элкъуьн. Квез аквазвани, замана гьикьван чӀуру хьанватӀа. Шей жагъур хъувун еке месэла хьанва. Н. М. Жандар Магь

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • NÖVRAQ

    ...дамах, безег, ярашугъ, иервал, гуьзелвал, нурлувал; ** növraq dönmək замана (девир) дегиш хьун, чарх элкъуьн, эвелан крарикай гелни амукь тавун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ПЕРИОД

    1. девир; 2) замана; вахт. 3. мат. период (цIудрин акьалтI тийир дробда ара- арадлай тикрар жедай цифраяр). 4. грам. период (табий предложенияр ва

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • RUZİGAR

    ...тешпигьра: хци, зарб, йигин манада; 2. гьава; 3. пер. девран, замана; кьисмет, фелек; 4. пер. уьмуьр, яшайиш, югъ; 5. гьал, везият, дуланажагъ, югъ;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • İNDİKİ

    sif. Hazırkı, hazırda mövcud olan, hazırkı zamana aid olan; müasir. İndiki insanlar. İndiki dövr. İndiki ədəbiyyat. İndiki şərait. // Budəfəki. Cəbi h

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DÖVR¹

    ...девир; dövri-qədim къадим девир; dövri-zaman клас. а) девир, замана, вахт, чӀав; б) пер. бахт, кьадар, кьисмет; 3. девир (са кар, са гьал, мес. азарл

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • СЕЙ

    ...(секунду) bu dəqiqə, bu saat; по сю пору köhn. bu vaxta qədər, bu zamana qədər; при сём rəs. bununla, bununla bərabər; то-сё; то да сё; (и) то и сё b

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СИЕ

    ...(секунду) bu dəqiqə, bu saat; по сю пору köhn. bu vaxta qədər, bu zamana qədər; при сём rəs. bununla, bununla bərabər; то-сё; то да сё; (и) то и сё b

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СИЯ

    ...(секунду) bu dəqiqə, bu saat; по сю пору köhn. bu vaxta qədər, bu zamana qədər; при сём rəs. bununla, bununla bərabər; то-сё; то да сё; (и) то и сё b

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • İDİ

    Qoşulduğu sözü keçmiş zamana bağlayaraq ona hekayə mənası verən bağlama. Onun bir məqsədi var idi. Mən dözməli idim. Bura sahil idi. Bərk çovğun idi.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • İMİŞ

    Qoşulduğu sözü keçmiş zamana bağlayaraq ona rəvayət mənası verən bağlama. Şəhər çox böyük imiş. Onun qisməti belə imiş. – Hər kəs [Zeynala] adi bir id

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • İNDİLİK

    zərf 1. Hələlik, indiki halda, indiki vaxt üçün, hazırkı zamana görə. İndilik bu bəsdir. – İndilik hamı lazım deyil. Bir-iki nəfər öhdəsinə götürsə ki

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • BƏXŞ

    ...işlənir). □ Bəxş etmək – bağışlamaq, vermək. Səni mənə bəxş elədi zamana; Yaxşı olan nəsib olmaz yamana. M.V.Vidadi. Bir insanın həyatını təmin etmək

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • КЪАЧАГЪ

    ...масадавай пул, мал къакъудуналди яшамиш жезвайди. Къачагърин замана барбатӀ хьана фенва!. Къ. М. Рекьин риваятар. Инсанри къачагърие чпин пай агак

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ВЯДЕ

    ...фикирдиз хкиз алахъна. Б. Гь. Заз эвера. Синоним: бере, вахт, замана, чӀав.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ВЯДЕ

    ...фикирдиз хкиз алахъна. Б. Гь. Заз эвера. Синоним: бере, вахт, замана, чӀав.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • МАЛЛА

    ...(хуьре) мусурманвилин серенжемар идара ийизвай кас. - Мад вучда, замана гъахьтин чалкечирринди хьанва, малла Дадаш, - лагьана Къурбана кьил элкъуьр

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЕСЕТ

    ...туш ви насигьат, Вавди гумач чи авсият, Вун квахь, кьей куьгьне замана. С. С. Вун квахь, кьей куьгьне замана. Мифтягь, вак квайди вуч хасият я? Са

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КВАХЬУН

    ...гьуьрмет, эдеб илим. Е. Э. Хабар це дустуниз. Вун квахь, кьей куьгьне замана... С. С. Вун квахь, кьей куьгьне замана. Абурукай (С. Сулейманан шии

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • DÖVRAN

    [ər.] сущ. девран (1. замана, девир, вахт, чӀав; 2. къекъуьн, элкъуьн; qan dövranı иви къекъуьн (дамарра); 3. кьадар, кьисмет манада; 4. этногр. мехъе

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • АСИР

    ...чилерал 80-дав агакьна хуьрер хьанва. М. М. Лезги тӀвар алатӀа. 2) замана, вахт, девир. Хьана пис асир, Гьич тийиз таьсир, Кьиметдихъ есир маса гузв

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ДИЛИ

    ...фикир ая вуна. С. С. Гьарда вичикай хан ийида. Фена икӀ шумуд замана, Эй, Фекьир дили дивана. С. С. Судуяр.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КАВХА

    ...йри, -йра; 1) пачагьдин девирда хуьруьн, магьалдин кьиле авайди. Замана кхьинчӀурун авачирди тир. Вири хуьре кӀел-кхьин чидайбур садкьве кас аваи

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • DÖNMƏK

    ...хьун, гзаф яхун хьун; 6. (атана) алатун, алатна фин, элкъуьн (мес. замана); ** bəxti dönmək кил. bəxt; dağa dönmək кил. dağ; daşa dönmək кил. daş; ət

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • БАГЬНА

    ...Иер фагьум ая вуна, Сулейманак кутаз багьна. Къвез физава и замана Гъарда вичиз вич тийижиз. С. С. Шумудакай рахан.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АЯМ

    ...Юсуфов пародист яз гьатнава. М. Ж. Зегьметдиз - къимет. Синоним: девир, замана, вахт.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ВИРИ

    ...тавунавай кьадар. Къуншияр кирягьна вири. Е. Э. КафтӀар къарийриз. Замана кхьинчӀурун авачирди тир. Вири хуьре кӀел-кхьин чидайбур садкьве кас ава

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ВИРИ

    ...тавунавай кьадар. Къуншияр кирягьна вири. Е. Э. КафтӀар къарийриз. Замана кхьинчӀурун авачирди тир. Вири хуьре кӀел-кхьин чидайбур садкьве кас ава

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАНГЪАХ

    ...ибурун тангъах аку, алай гьал аку... Ибурукайни газет кӀелдайбур хьанвай замана я ман! А. Ф. Газет 3) жемятдин арада гаф ише фидай, кесерлу гьал

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЧАЛКЕЧИР

    ...1) масад алцурариз алахъдай, тапарар ийидайди. - Мад вучда, замана гьахьтин чалкичирршди хьанва, мама дадаш, - лагьана, Къурбана кьил элкъуьрна. А

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • Tərcümə mətnində zamanarası amil

    bu, orijinal və tərcümə mətnləri arasındakı fərqdir ki, orijinalın və tərcümənin yarandığı mədəni sistemlər nəticəsində özünü göstərir

    Tam oxu »
    İzahlı tərcüməşunaslıq terminləri lügəti
  • ZAMANAZU

    (Cəbrayıl) birdəfəlik. – A:dil zamanazu getdi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
OBASTAN VİKİ
Zamana əsaslanan iqtisadiyyat
Zamana əsaslanan iqtisadiyyat (ZƏİ) — mübadilə əmsallarının (dəyərinin), vergilərin məbləğinin, əmək haqqının məbləğinin müəyyən edilməsinin əsasını iş vaxtı (iş saatları) təşkil edən iqtisadi sistem haqqında nəzəriyyə. EWF-ni digər iqtisadi sistemlərdən fərqləndirən zaman faktoruna əsaslanmasıdır. ZƏİ müasir iqtisadi sistemlərin müxtəlif insanlar üçün müxtəlif mənaları olan amillərə (kapitalın mövcudluğu, torpaq sahəsinə mülkiyyət hüququ, qanunvericilik və ya təbii inhisar və s.) əsaslandığı fikrindən irəli gəlir. Kimsə mütləq başqalarına uyğun gələn qaydalara heç bir dəyişiklik etmədən uyğunlaşmalıdır. Bəziləri üçün bu şərtlər ədalətsizdir. ZƏİ müdafiəçiləri hesab edirlər ki, bugünkü sistemlərdə ədalətsizliyin səbəbi iqtisadiyyatın aparılması və dəyərlərin müəyyən edilməsi üçün daimi qaydaların olmamasıdır. Güman edilir ki, təbiət qanunları iqtisadiyyatın əsasına çevrilsə, müasir sistemlərin çatışmazlıqları aradan qaldırıla bilər. Zaman obyektiv göstəricidir, onun müddəti siyasi qərarlarla tənzimlənə və ya dəyişdirilə bilməz. Belə bir göstəricini iqtisadi sistemin ən ədalətli əsası hesab etməyə imkan verir. == Tarixi == İş saatlarının bərabər mübadiləsinə əsaslanan sosial sistemə istinadları Con Frensis Brayda tapmaq olar.
Zamanabad
Zamanabad (Sayınqala)
Zamanabad (Məlikan)
Zamanabad (fars. زمان اباد‎) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Məlikan şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 94 nəfər yaşayır (21 ailə).
Zamanabad (Sayınqala)
Zamanabad (fars. زمان اباد‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sayınqala şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 134 nəfər yaşayır (36 ailə).
Ramana
Ramana (nadir hallarda Romanı, Romana) — Bakı şəhərinin Sabunçu rayonu inzibati rayonu ərazisində qəsəbə. == Tarixi == Ramana Abşeron zonasının ənənəvi kəndlərindən olub Qala kəndi ilə yanaşı regiondakı ən qədim yaşayış məskənlərindən biridir. Bu qəsəbənin ən məşhur tikilisi XIV əsrdə inşa edilmiş Ramana qalasıdır. 1893-cü ilin məlumatına görə, Ramana kəndində 873 nəfər yaşamışdır. Bu gün isə qəsəbə sakinlərinin sayı təxminən 13.000 nəfərdir. Azərbaycan tarixçisi Sara Aşurbəyova (1906–2001) "История города Баку" adlı kitabında belə bir versiya irəli sürür ki, Ramana kəndinin əsasını I əsrin 84–96-cı illərində Roma imperiyasının XII İldırım sürətli legionunun hərbçiləri qoymuşlar. Bu legion e.ə. 58-ci ildə Roma diktatoru Qay Yuli Sezar (e.ə. 100–44) təsis etmişdir. Legion 5000 piyadadan, 300 süvaridən ibarət idi.
Zaman
Zaman və ya vaxt — fizikada və başqa təbiət elmlərində bizim kainatın ölçüsü kimi qəbul edilir. O ölçüləbilmə qabliyyətinə malik olub kainatda baş verən istənilən materiya dəyişiklikləri ilə əlaqədardır. Zaman köklü fenomenlərlə izah oluna bilmədiyindən, o ölçmə yolu ilə qiymətləndirilir. Sİ vahidlər sistemində zaman saniyə (s) ilə ölçülür. Bunun əsasında dəqiqə, saat, gün və həftə əmələ gəlir. Təqvimdən asılı olaraq ay, il, əsr və minilliklərdə mövcuddur. Zamanın ölçülməsi astronomiyanın qədim məsələlərindən biridir. Astronomiyada günəş günü və ulduz günü arasında fərq vardır. Bu fərq il boyu bir gün edir. Günəş günü Sİ vahidlər sistemində heç bir vahidə malik deyil.
Barrikadalar zamanı
Barrikadalar zamanı (lat. Barikāžu laiks) və ya sadəcə Barrikadalar (lat. Barikādes) 1991-ci ilin yanvar ayında əsasən Riqa şəhərində baş tutan 1990-cı ilin mayında Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı ilə ondan müstəqilliyini elan edən Latviya Respublikası arasında qarşıdurmaların seriyası. Hadisələrin adı yerli camaatın təxminən 13 və 27 yanvar arasında müdafiə barrikadaların quraşdırmağından gəlir. == Arxa plan == 1940-cı ildə Latviya, Litva və Estoniya SSRİ tərəfindən işğal olunub. Bunnan təxminən eyni zaman meşə qardaşları adı altında partizanların silahlı müqaviməti başlayıb. 1986-cı ildən başlayaraq, Latviyalılar konkret məqsədlərin ətrafında təşkil olmağa başlayıblar. Latviyadaki bu hadisələr həmçinin Üçüncü oyuanış (lat. Trešā Atmoda) kimi, Baltikyanı üç respublikasında ümumiyyətlə bir yerdə baş verilən bu cərəyan isə Nəğməli inqilab kimi tanınır. Kütləvi etirazlar baş verirdi və 1990-cı ilin martın 18-də müstəqillik tərəfdarları olan Latviya Xalq Cəbhəsi, Yaşıl Partiya və Latviya Milli Müstəqillik Hərəkəti Latviya SSR Ali Sovetinə seçkilərini udub, sovetpərəst Bərabər Hüquqlar bloku isə müxalifət qalıb.
Faxtə Zamani
Faxtə Zəmani — insan hüquqları müdafiəçisi və İranda Azərbaycanlı Siyasi Məhbusları Müdafiə Birliyi (ADAPP)]nin rəhbəri. == Həyatı == Faxtə Zəmani Cənubi Azərbaycanın Təbriz şəhərində dünyaya göz açıb. Təbriz şəhərində orta məktəbi bitirdikdən sonra Kanadaya mühacirət edib. Ottava Universitetində fizika sahəsində təhsil alıb. Fizika üzrə bakalavr pilləsini bitirdikdən sonra elektronika sahəsində Engineering Specialization in Microwave and wireless ixtisası üzrə mühəndislik fakültəsinə daxil olub. Təhsilini başa vurduqdan sonra araşdırıcı mühəndis kimi çoxsaylı tədqiqat mərkəzlərində, o cümlədən Ottava və British Columbia Universitetində çalışıb. Faxtə Zəmani Avropa və Şimali Amerika boyunca müxtəlif forumlarda çıxış edərək, İranda yaşayan 30 milyondan çox Azərbaycan türkünün dil və mədəni hüquqları uğrunda apardığı mübarizə haqqında dünya ictimaiyyətini məlumatlandırmağa çalışır.
Macəra zamanı
Macəra zamanı (ing. Adventure Time) — Pendlton Vord tərəfindən yaradılmış amerikan cizgi serialı. Cizgi serial Finn və onun ən yaxşı dostu olan ögey qardaşı Ceykin birlikdə Ooo dünyasındakı sərgüzəştlərindən bəhs edir. Vord ilk dəfə 2007-ci ildə Nicktoons kanalı üçün qısametrajlı animasiya filmi hazırlamışdı. Qısa film yayımlandığı vaxt populyarlıq qazanmış və izləyicilər tərəfindən bəyənilmişdi. İdeyanı bəyənən Cartoon Network rəhbərliyi Nickelodeon kanalının bununla maraqlanmadığını nəzərə alaraq Fred Seibert(en) və Vorddan cizgi serial çəkməyi xahiş etdi.Cizgi serial, Dungeons & Dragons(en) adlı fentezi videooyunları da daxil olmaqla müxtəlif mənbələrdən ilham alaraq hazırlanmışdır. İlk seriyaları əl ilə çəkilmiş animasiyalardan istifadə olunaraq hazırlanmışdır. Lakin bu proses əziyyətli olmuş və bir seriyanın hazırlanması təxminən 8–9 ay tələb etmişdir. Daha sonradan yenilənmiş texnologiyalar vasitəsilə hər biri 11 dəqiqə olan yeni seriyalar hazırlanmışdır. Cartoon Network telekanalı 29 sentyabr 2016-cı ildə cizgi serialın onuncu mövsümünün yayımlanmasından sonra 2018-ci ildə başa çatacağını elan etmişdir.
Mustafa Zamani
Mustafa Zamani (fars. مصطفی زمانی‎; 20 iyun 1982, Əmləş, Gilan ostanı) — İran aktyorudur. İlk dəfə filmlərdə tələbəlik illərində — 2005-ci ildə çəkilmişdir. == Həyatı == Mustafa Zamani 21 iyun 1982-ci il tarixində İranın Mazandaran vilayətində dünyaya göz açmışdır. Mustafa adı ona anası tərəfindən verilmişdir. O, öz soyadı (Zamani) ilə fəxr edir. Gənc yaşlarından hər kəs onun gözlərinin gözəlliyindən bəhs edərdi. Mustafa Zamani sənaye idarəçiliyi üzrə təhsil almışdır, mühasib vəzifəsində çalışmışdır. Hobbisi atçılıqla məşğul olmaqdır. Kamera qarşısına ilk dəfə 2005-ci ildə, tələbə ikən çıxmışdır.
Plank zamanı
Plank zamanı — Fizikada Plank zamanı ( t P {\displaystyle t_{P}} ) natural vahıdlər sistemində Plank vahidi kimi tanınan zaman vahididir. İşığın bir vakumda bir Plank uzunluğu məsafəni qət ediyi zamandır, təqribən 5 , 39 ⋅ 10 − 44 s {\displaystyle 5,39\cdot 10^{-44}s} Bu vahid onu ilk dəfə istifadə edən alim- Maks Plankın şərəfinə Plank zamanı adlandırılmışdır. Plank zamanı aşağıdakı düsturla hesablanır: t P ≡ ℏ G c 5 {\displaystyle t_{P}\equiv {\sqrt {\hbar G \over c^{5}}}} Burada: ℏ = h ⁡ / 2 ⁡ π {\displaystyle \hbar =\operatorname {h} /\operatorname {2} \pi } Plank sabiti (bəzən bu ifadədə ħ əvəzinə h da istifadə edilir)G- Qravitasiya sabiti c-işığın vakumdakı sürəti S- zamanın BS-dəki vahidi saniyədir. t P ≈ 5 , 39116 ( 13 ) ⋅ 10 − 44 s {\displaystyle t_{P}\approx 5,39116(13)\cdot 10^{-44}s} Mötərizə içərisindəki iki rəqəm təxmini qiymətin standart xətasını ifadə edir. == Fiziki mənası == Plank zamanı qravitasiya sabiti G-in, xüsusi relyativistik sabit-işıq sürətini c-in və kvant sabiti-Plank sabiti ħ-ın unikal kombinasıyasından ortaya çıxan sabit bir zaman vahididir. Çünkı Plank zamanı ölçü analizindən irəli gəlir. 1 Plank zamanı işıq sürəti ilə hərəkət edən bir fotonun bir Plank uzunluğundakı məsafəni qət etmə müddətidir. Nəzəri olaraq bu ölçülməsi mümkün olmayan ən kiçik zamandır.
Ramana-450
Ramana-450 — 2007-ci ildə Sabunçu rayonu ərazisində salınmış qəsəbə. == Əhalisi == Əhalisi Şuşa rayonu Malıbəyli kənd sakinlərindən ibarətdir.
Ramana (dəqiqləşdirmə)
Ramana — Azərbaycanda yaşayış məntəqəsi. Yeni Ramana — Azərbaycanda yaşayış məntəqəsi. Ramana (Pakistan) — Pakistanda yaşayış məntəqəsi. Ramana (aktyor) — aktyor.
Ramana bələdiyyəsi
Bakı bələdiyyələri — Bakı şəhərinin ərazisində yerləşən bələdiyyələr. == Tarixi == Azərbaycanda bələdiyyə sistemi 1999-cu ildə təsis olunub. Hal-hazırda Bakıda 53 bələdiyyə var. == Binəqədi rayonu == == Xətai rayonu == == Xəzər rayonu == == Qaradağ rayonu == == Nərimanov rayonu == == Nəsimi rayonu == == Nizami rayonu == == Pirallahı rayonu == == Sabunçu rayonu == == Səbail rayonu == == Suraxanı rayonu == == Yasamal rayonu == == Şəkillər == == Mənbə == "Bələdiyyələrin statistik ərazi təsnifatı" (PDF). stat.gov.az. 2021-08-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-05-03.
Ramana məscidi
Ramana məscidi və ya Qurban məscidi — 1912–1914-cü illərdə Ramana kəndində tikilib. Məscidin memarı Zivər bəy Əhmədbəyovdur. == Haqqında == XIX–XX əsrlərdə yanında yerləşən hamam və yaşayış evləri ilə birgə bu məscid tarixi mərkəz rolunu oynayır. Məscid 1912–1913-cü illərdə tikilib. Memarı Zivər bəy Əhmədbəyovdur. Plana görə məscid iki kvadrat şəkilli ibadət zalından, qadınlar üçün birinci mərtəbə, zalın şimal və şərq hissələrində yerləşən yardımçı otaqlardan ibarətdir.Zivər bəy Əhmədbəyov məscidi təkcə müsəlman məbədi kimi tikmir, həm də yerli Abşeron məktəbinin bütün xüsusiyyətlərini nəzərə almaqla yaradır. Məscidin baş fasadının həlli üçün səciyyəvi olan portalın yerinin XX əsrin əvvəllərində dini tikililərdə müşahidə olunduğu kimi səthi variantda deyil, dərin taxçalı, uyğun bölgülərdə qeyd edilən girişli Abşeron memarlığının klassik üsulları ilə müəyyən edilməsidir.
Ramana qalası
Ramana qəsri — Bakı şəhəri Sabunçu rayonu Ramana qəsəbəsi ərazisində yerləşən tarix-memarlıq abidəsi. Qəsr Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfindən dünya əhəmiyyətli abidə kimi qeydiyyata alımışdır. 2001-ci ildə Ramana qalası digər Xəzəryanı müdafiə qurğuları ilə birlikdə UNESCO-nun Ehtiyat siyahısına daxil edilmişdir.Qəsr, Şirvanşahların sifarişi ilə XIV əsrdə inşa edilmişdir. Bəzi tədqiqatçılar qəsrin inşa tarixini XII əsrə aid edirlər. Qəsrin daxili həyətinin tərəfləri 28x10 metr ölçüyə malikdir. Qəsrin xarici divarları künclərdən və divar boyunca yerləşdirilmiş yarımdairəvi formaya malik kor qüllələrlə möhkəmləndirilmişdir. Ramana qalasının girişi üzərində müdafiə meydançası yerləşir. Dairəvi donjonlar üçün xarakterik olan üç yaruslu formanın əksinə, Ramana qəsrinin kvadrat formalı donjonu dörd yarusa bölünür. == Tarixi == Qəsr, Şirvanşahların sifarişi ilə ehtimal ki, XIV əsrdə müdafiə məqsədi ilə inşa edilmişdir. Bəzi tədqiqatçılar qalanın Nizami dövründə (XII əsr) tikildiyini iddia edirlər.Əsasən, XII əsrdən etibarən tikintisinə başlanılan Abşeron qalaları bir-biri ilə təmasda idi.
Samana körfəzi
Samana körfəzi (isp. Bahía de Samaná) — Atlantik okeanda Dominikan Respublikasının şimal-şərq sahilində, eyniadlı şəhərdən və burundan cənubda yerləşən körfəz. Onu əhatə edən əsas şəhərlər: Santa Barbara de Samana, Sançes, Sabana de la Maar. Körfəzi şəxsən Xristofor Kolumb adlandırmışdı — Golfo de las Flechas. Şimaldan cənuba qədər uzunluğu — 65 km, şərqdən qərbə isə — 25 km. Körfəz sahilində «Yuna» çayının mənsəbi yerləşir. Körfəzin akvatoriyasında çoxlu riflər var, hansı ki çoxlu turist cəlb edir. Cənub-qərb sahilində «Los Xaytites» milli parkı var, bu guşə tropik bitkilərlə və heyvanlarla boldu. Samanada delfinlərə, qozbel balinalara (yanvar ayının sonundan mart ayının əvvəlinə qədər) rast gəlmək mümkündür. XIX əsrdə Fransa, İngiltərə, ABŞ bir neçə dəfə körfəzi ələ keçirmək üçün danışıqlar aparırdı.
Samana yarımadası
Samana yarımadası — Haiti adasının şimal-şərqində yerləşən yarımada. == Qısa məlumat == Yarımada ərazisi Dominikan Respublikasının Samana vilayəti ərazisində yerləşir. Yarımada dağlıq relyefə malikdir. Ərazisinin böyük hissəsi meşələrlə örtülüdür. Sahillərində çoxlu meşəlik vardır.Əsasən avtomobil yolu — DR-5 və DR-133. Yarımadada üç hava limanı vardır: Samana El-Catey. == Yaşayış məntəqələri == Yarımadada yerləşən yaşayış məntəqələri: == Su ehtiyyatları == Şimaldan və şərqdən Atlantik okean suları, cənubdan isə Samana körfəzi ilə əhatələnmişdir.
Yeni Ramana
Yeni Ramana — Bakı şəhərinin Sabunçu rayonunun Ramana qəsəbə inzibati ərazi vahidində qəsəbə. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 8 fevral 2000-ci il tarixli, 809-IQ saylı Qərarı ilə Bakı şəhərinin Sabunçu rayonunun Ramana qəsəbə inzibati ərazi vahidi tərkibindəki Yeni Ramana qəsəbəsi rayonun yaşayış məntəqələri uçot məlumatından çıxarılmışdır. == Toponimikası == == Tarixi == === Tarixi abidələri === == Coğrafiyası və iqlimi == == Əhalisi == == İqtisadiyyatı == == Mədəniyyəti == Qəsəbədə 24 dekabr 2013-cü ildə Sağlamlıq İmkanları Məhdud Gənclərin Peşə Reabilitasiya Mərkəzinin açılışı olmuşdur. == Təhsil == Qəsəbədə 316 nömrəli tam orta məktəbi, 90 nömrəli tam orta məktəb, Qubadlı rayonu Fərrux İsrafil oğlu Mehdiyev adına Qaralar kənd tam orta məktəbi, Qubadlı rayonu Xanlar kənd tam orta məktəbi, Xankəndi rayonu 4 nömrəli tam orta məktəb yerləşir.
Yuxu zamanı
[mənbə göstərin]Yuxu zamanı – fərqli aləmdə varlığını davam edən, vaxtı ilə mədəni qəhrəman və metafizik varlıqlara ev olmuş fərqli Avstraliya mifologiyalarına xas olan özünəməxsus mifoloji eranın, yaradılış dövrünün təyinatı üçün istifadə edilən termin. 1938-ci ildə antropoloq A.P.Elkin tərəfindən təklif edilib və Uilyam Edvard Henli Stenner tərəfindən məşhurlaşdırılıb. Ehtimal edilirdi ki, əslində “daimi”, “varlıqsız” mənalarını daşıyan aranta dilindəki “alçerinqa” sözünün (alcheringa) yanlış tərcüməsidir. Bəzi ərazilərdə “yuxu zamanı” “Bayame zamanı” (Bayame – ali yaradan-ilah) adlanır. “Yuxu” zamanı mifik qəhrəmanlar öz həyat dövrünü başa vuraraq, insanları, heyvanları və bitkiləri canlandırıb, yerli landşaftı müəyyən və adətləri bərqərar edib. Bu məcrada, ənənəvi olaraq, ingilis dilinə “yuxu” kimi tərcümə edilən söz (aranta – alçera, diyeri – mura-mura, pityantyatyara - tjukurpa) həmçinin bütün ruh varlıqların təyin edilməsi üçün istifadə edilir. “Yuxu zamanı” haqda təsəvvür, demək olar ki, Avstraliyanın bütün aborigen xalqlarında mövcuddur. 1980-ci illərdən başlayaraq “yuxu zamanı” obrazı kütlə mədəniyyəti və müasir (ing. “new age”) populyar mifologiya baxımından yenidən gündəmə gətirilir. Qeyd edilirdi ki, tez-tez bu axınlarda bu anlayışın mənası təhrif olunurdu.
Atriplex amana
Atriplex patula (lat. Atriplex patula) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin pəncərkimilər fəsiləsinin sirkən cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Atriplex agrestis Schur Atriplex amana Post Atriplex angustifolia Sm. Atriplex erecta Huds. Atriplex hastata subsp. patula (L.) E.Pons Atriplex hastata var. patula (L.) Farw. Atriplex hastilifolia Rchb. ex Steud. Atriplex macrodira Guss.
Ay (zaman)
Ay — Ayın Yer ətrafında dövr etməsi vaxtına təqribən bərarabər olan və təqvimlərdə istifadə edilən zaman ölçü vahidi. Bir dövretmə ayın, yəni Ayın Yerdən görünən bütün mərhələlərini keçdiyi müddət orta hesabla 28,530588 günəş günüdür (28 gün, 12 saat, 44 dəqiqə və 3 saniyə). Bir ulduz ayı isə, Ayın hər hansı bir ulduzla ard-arda düzülməsi (ulduzla eyni mövqeyə gəlməsi) iki dəfə eyni yerə gəlməsi nəticəsində yaranan zaman müddətdir və 27,321661 gün davam edir (27 gün, 7 saat, 43 dəqiqə və 12 saniyə). Müasir təqvimlərdə ay 365 və 366 gün davam edir və bir ilin 12-də biri olaraq qəbul edilir.
Fəza-zaman
Məkan-zaman və ya fəza-zaman anlayışı – nisbilik nəzəriyyəsində məkan və zamanın vahid 4 ölçülü koordinat sisteminin müxtəlif hissələri kimi götürülməsindən formalaşıb. Nisbilik nəzəriyyəsi kəşf olunana qədər mexanikada Nyuton qanunları və Qalileyin nisbilik prinsipi əsas yeri tuturdu. Bu çərçivədə məkan, sərbəst hərəkətin mümkün olduğu və 3 ölçülü koordinat sistemi ilə təsvir oluna biləcək mühit, zaman isə bu fəzadakı hərəkəti xarakterizə edən kəmiyyət olaraq götürülürdü. Beləliklə, nisbilik nəzəriyyəsindən əvvəl məkan və zaman bir-birindən ayrı anlayışlar idi. Lakin Albert Eynşteyn zaman və uzunluğun nisbi anlayışlar olduğunu göstərdikdən sonra alman riyaziyyatçısı Herman Minkovski, hadisələri 3 ölçülü fəzada dəyərləndirmək əvəzinə 4 ölçülü fəzazaman koordinat sistemində dəyərləndirməyin daha əlverişli olduğu qənaətinə gəldi. Belə olduqda zaman özü keçmişdən gələcəyə doğru bir istiqamət kimi götürülürdü. Ümumi nisbilik nəzəriyyəsinin kəşf olunmasında xüsusi nisbilik nəzəriyyəsinin, Minkovski koordinat sistemində təsviri böyük rol oynayıb.
Məhəmməd Zaman
Məhəmməd Zaman və ya Məhəmməd Paolo Zaman Kermani (d. 1680-ci ildən əvvəl – ö. 1700-cü ildən sonra) — Səfəvi imperiyasında fəaliyyət göstərən məşhur rəssam və xəttat. Səfəvi imperiyası miniatür sənətində XVII əsrin ortalarında yaranmağa başlayan Farangi-Sazi üslubunun ən görkəmli nümayəndələrindən biri hesab edilir. == Həyatı == Təxminən 1680-ci ildə dünyaya gəlmiş, fəaliyyəti nəticəsində məşhur Səfəvi xəttatlarından və rəssamlarından birinə çevrilmişdir. Əslən Kermandan olsa da, Təbrizdə təhsil almışdır. II Şah Abbasın hakimiyyəti dövründə şah tərəfindən rəssamlıq sənəti alması üçün Romaya göndərilmişdir, lakin buradakı təhsili zamanı Katolik olmuş və Paolo adını qəbul etmişdir. Din dəyişdirdiyinə görə, Səfəvi imperiyasına geri döndükdən sonra problem yaşamışdır. Xristianlığı qəbul etməsinin aşkarlanmasından sonra Böyük Moğol imperiyasına qaçmış, moğol sülaləsi tərəfindən qəbul edilərək saraya yerləşdirilmişdir. O, rəssam və xəttat kimi italyan rəssamların texnikasından təsirlənmişdir.
Zaman (ad)
Zaman — Azərbaycanda kişi adı. Zaman Abdulla — Azərbaycanlı şair. Zaman Əsgərli — Azərbaycan ədəbiyyatşünası, tənqidçi, publisist.
Zaman sıraları
Zaman sıraları — müəyyən göstərici sırası olub, ardıcıl nöqtələrin bircinsli zaman intervallarında təyin edilməsi ilə ölçülür. Bu zaman intervalları günlük, aylıq və illik kimi təyin edilə bilər. Zaman sıraları statistika, ekonometrika, riyazi maliyyə, hava proqnozu, zəlzələ proqnozu, astronomiya, iqtisadiyyat, mühəndislik və sair müxtəlif elm sahələrində geniş istifadə olunur. Zaman sıraları təhlilləri göstəricilərin əhəmiyyətli statistik və digər xüsusiyyətlərini üzə çıxarmaq məqsədi ilə zaman sıralarının təhlilinə imkan verən müxtəlif üsulları ehtiva edir. Zaman sıralarının proqnozlaşdırılması göstəricinin keçmiş müşahidə edilən qiymətlərinə əsaslanaraq gələcək qiymətlərinin təxmin edilməsi üçün nəzərdə tutulan modeldir. Reqressiya təhlilləri isə adətən bir vəya bir neçə asılı olmayan zaman sıralarının indiki dəyərinin digər zaman sıralarının indiki dəyərinə təsirini müəyyən etmək üçün istifadə edilir, bu kimi təhlillər "zaman sıraları təhlilləri" adlanmır, çünki "zaman sıraları təhlilləri" zaman sıralarının müxtəlif zamanlarda dəyərlərini müqayisə edir. === İşarələmə === Zaman sıraları təhlillərində müxtəlif işarəmələrdən istifadə olunur. X {\displaystyle X} göstəricisinin zaman sırası ümumi olaraq təbii ədədlə indekslənmiş şəkildə ifadə olunur X = { X 1 , X 2 , . . .
Zaman səyahəti
Zaman səyahəti — zaman daxilində müəyyən nöqtələr arasında soxulcan dəliyi kimi vasitələrlə hərəkət etmək düşüncəsi. Zaman səyahəti haqda fəlsəfə və fantastika sahələrində daha çox danışılır. == Nəzəriyyə == Bəzi nəzəriyyələr xüsusilə, "xüsusi və ümumi nisbilik" nəzəriyyələri müvafiq məkan və zaman həndəsələri vasitəsilə zamanda keçmişə və yaxud gələcəyə getməyin mümkün olduğunu irəli sürür. Fiziklər texniki məqalələrdə əsasən zamanda "hərəkət etmək" və ya "səyahət etmək" ifadələrindən istifadə etmirlər.Nisbilik nəzəriyyələrinə əsasən, əgər bir insan Yerdən uzaqlaşıb nisbi sürətdə geri qayıdarsa, həmin insan üçün Yerdə daha çox vaxt keçmiş olar. Buna əsasən də "gələcəyə səyahət"in mümkün olduğu düşünülür. "Baba padoksu"nda isə bu deyilir: === Zaman turizmi === Stiven Hokinq gələcəkdə turistlərin olmamasının zamanda səyahətin varlığına qarşı bir ziddiyət olduğunu irəli sürmüşdür. Bu paradoks "Fermi paradoksu"nun başqa növ formasıdır. Amma bu paradoks zaman səyahətinin fiziki cəhətdən mümkün olduğunu sübut etmir. Çünki zaman səyahəti fiziki cəhətdən mümkün ola bilər, amma indiyə kimi istifadə edilə biləcək formada olmayıb. Zaman səyahəti inkişaf etmiş olsa belə, Hokinq başqa bir yerdə zaman səyahətinin ancaq düzgün istiqamətə yönləndirilmiş kosmos zamanınında baş verə biləcəyini və əgər gələcəyə qədər belə bir kosmos zamanı yaratmasaq zaman sərnişinlərinin o tarixdən keçmişə səyahət edə bilməyəcəklərini bildirmişdir.
Zaman Əsgərli
Əsgərli Zaman Şükür oğlu — Azərbaycan ədəbiyyatşünası, tənqidçi, publisist, AMEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun baş elmi işçisi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü (1997). == Həyatı == Zaman Əsgərli 1953-cü il yanvar ayının 17-də Salyan rayonuunun Kərimbəyli kəndində anadan olmuşdur. Burada kənd orta məktəbini bitirdikdən sonra Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun Filologiya fakültəsində təhsil almışdır (1970–1974). Salyan rayonundakı Qaraçala qəsəbə orta məktəbində müəllim işləmiş, həqiqi hərbi xidmətdə olmuşdur. AMEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun aspiranturasında təhsilini davam etdirmişdir (1976–1979). "N.Vəzirovun "Müsibəti-Fəxrəddin" faciəsi və onun Azərbaycan ədəbi-ictimai fikrində mövqeyi" mövzusunda namizədlik (1980), "Azərbaycan faciəsinin poetikası" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir (1992). Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda kiçik elmi işçi, böyük elmi işçi, aparıcı elmi işçi və baş elmi işçi vəzifəsində çalışmışdır (1979–2018-ci illərdə). Eyni zamanda ali və orta ümumtəhsil məktəblərində müəllim, professor, kafedra müdiri, "Vətənpərvər" və "Azərbaycan müəllimi" qəzetləri redaksiyalarında redaktor, şöbə müdiri, ədəbi işçi vəzifələrində işləmişdir. Şair Fikrət Sadığın "Dəniz küçəmizə gəlir" kitabı haqqında yazdığı ilk məqaləsi 1968-ci ildə hələ orta məktəbdə oxuyarkən "İşıq" qəzetində çap olunmuşdur. Professor Zaman Əsgərli 2018-ci il avqustun 22-də infarktdan vəfat etmiş və doğulduğu Salyan rayonunda dəfn olunmuşdur.
Amanda
Amanda — "sevilməyə layiq", "sevgiyə layiq" və ya "hər kəs tərəfindən çox sevilən" mənasını verən bir Latın qadın adıdır. "Amanda" adı ilk dəfə 1212-ci ildə İngiltərənin Warwickshire'nin doğum tarixində ortaya çıxdı və beş əsr sonra adı şairlər və dramaturqlar tərəfindən populyarlaşdı. [2] ABŞ-də "Amanda" yavaş-yavaş 1930-1960-cı illər arasında ən yaxşı 200 körpənin adları sırasında yer aldı. 1976-cı ildən 1995-ci ilə qədər "Amanda" ABŞ-də ən populyar qadın körpəsi adları sırasında yer aldı. Adı 1978-dən 1992-ci ilə qədər ən populyar idi, ilk 4-cü sırada yer alanda, 1980-ci ildə ən populyar ikinci oldu. 2009-cu ildə "Amanda" 166 nömrə tutdu. 2009-cu ildə Puerto Rikoda doğulan qızlara verilən ilk on ad arasında yer aldı. Adı, eyni zamanda, İsveçdə də populyardır, burada 2009-cu ildə anadan olmuş qızlar üçün iyirminci yeri tutur, beş yerə enir. 2008-ci ildən bəri. Bu, İsveçdə doğulan qızlar üçün ilk onluq sırasında yer aldığı Finlandiyadakı İsveçdilli ailələrdə də məşhurdur.
Amanoa
Amanoa (lat. Amanoa) — malpigiyaçiçəklilər sırasının fillantkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Barana
Noyemberyan, Barana — Ermənistanda şəhər, Noyemberyan rayonunun mərkəzi. Ayrum dəmiryolu stansiyasından 20 kilometr aralıdadır.Barana — Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Qazax-Şəmşəddin qəzasında, indi Barana (Noemberyan) rayonunda kənd və Barana rayonunun mərkəzi. Qaraqoyunlu Dərəsinin şimalını əhatə edən Barana mahalının adı Baranlı sülaləsi ilə bağlıdır.Baranlı sülaləsi Qaraqoyunlular dövlətinin baniləri Qara Mansurun oğlu Bayram Xoca, Qara Yusif (Qaraqoyunlular) və Sultanqulu bəy Baranlı (Qütbşahlılar dövlətinin banisi) kimi nümayəndələri ilə tanınır. == Toponimi == Rayonun Barana adı tarixi mənbələrdə kənd və mahal adı kimi qeyd olunur. V. V. Radlovun fikrincə "barana" türk sözüdür və rus dilindəki "baran" sözü də qədim türklərin dilindən keçmişdir. Barana isə qoyunlu yer anlamındadır. Azərbaycan tarixçiləri isə bu toponimi Ağqoyunlu və Qaraqoyunlu tayfaları ilə bağlayır. Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 4. I.1938-ci il fərmanı ilə yaşayış məntəqəsinin adı dəyişdirilib Böyük Oktyabr Sosialist inqilabının şərəfinə Noyemberyan qoyulmuşdur. == Tarixi == 1728-ci ilə aid mənbədə İrəvan əyalətinin Sürməli nahiyəsində Barani kəndi qeyd olunur İncəsu çayının adı ilə əlaqədar olaraq İncəsu da adlanmışdır.
Camala
Susanna Alimovna Camaladinova (krımtat. Susana Alim qızı Camaladinova, ukr. Суса́на Алі́мівна Джамаладі́нова; 27 avqust 1983, Oş) və ya sadəcə Camala (krımtat. Camala, ukr. Джама́ла) — tatar və erməni mənşəli Ukrayna musiqiçisi. O, "1944" mahnısı ilə Ukraynanı 2016 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində təmsil etmiş və qələbə qazanmışdır. == Həyatı == Susanna Camaladinova 27 avqust 1983-cü ildə Qırğızıstan Sovet Sosialist Respublikasının Oş şəhərində dünyaya göz açmışdır. Onun atası milliyətcə Krım tatarı, anası isə ermənidir. Camala və onun atası müsəlman, anası isə xristiandır. İkinci dünya müharibəsi zamanı Camalanın Krımdan olan əcdadları İosif Stalinin göstərişi ilə məcburi şəkildə Mərkəzi Asiyaya deportasiya edilmişdirlər.
Camuna
Camuna (benq. যমুনা) — Banqladeşdə yerləşən əsas çaylardan biri, ağaca yaxın olan Braxmaputra çayının əsas qolu. Çay, Qanqa Deltasındakı Padma çayı ilə birləşərək cənubdan axır. 1998-ci ildən bəri, paytaxt Dakanı Banqladeşin şimal-şərq hissələri ilə birləşdirən Jamun Körpüsü (inşası haqqında qərar 1966-cı ildə qəbul edilmişdir) çaydan keçir. Mənbənin hündürlüyü dəniz səviyyəsindən 16 m yüksəkdir. Gətiricilər: Tista, Torsa.. == İstiqamət == Banqladeşdə Braxmaputra, ən böyük qollarından biri olan Teesta çayı (və ya Tista) ilə birləşir. Daha əvvəl Teesta üç kanalda, yəni şərqdə Karatoya, qərbdə Punarbhaba və mərkəzdə Atraydan Calpaigurinin cənubundan qaçdı. Üç kanal, bəlkə də Trestrota "üç axın sahibi" olduğu üçün çayın adını Teesta qısaldılmış və korlamışlar. Bu üç nəfərdən Punarbhaba Mahanandaya qatıldı.
Haqana
Haqana (ivr. ‏הַהֲגָנָה‏‎) — 1920–1948-ci illər arasında Britaniya Fələstinində yəhudi əhalisinin əsas sionist yarımhərbi təşkilatı. Bu, 1948-ci ildə ləğv edilmiş və İsrail Müdafiə Qüvvələrinin fundamentinə çevrilmişdir. Əvvəllər mövcud olan milislərdən yaradılan Haqananın ilkin məqsədi yəhudi yaşayış məntəqələrini ərəb hücumlarından qorumaq idi. Təşkilat Britaniya mandatı dövründə Fələstindəki yəhudi icmasına cavabdeh olan rəsmi dövlət orqanı olan Yəhudi Agentliyinin nəzarətində idi. İkinci Dünya müharibəsinin sonuna qədər Haqananın fəaliyyəti orta səviyyədə idi. Qrup Polşadan gizli hərbi dəstək almışdır. Haqana Ox dövlətlərinin Şimali Afrikadan Fələstinə hücum etməsi halında britaniyalılarla əməkdaşlıq etməyə çalışmışdır. İkinci Dünya müharibəsinin sona çatması və Birləşmiş Krallığın yəhudi immiqrasiyasına qoyulan məhdudiyyətləri aradan qaldırmaqdan imtina etməsi ilə Haqana Britaniya hakimiyyətinə qarşı təxribatçı fəaliyyətə keçmişdir. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı 1947-ci ildə Fələstinin bölünmə planını qəbul etdikdən sonra Haqana Fələstin yəhudiləri arasında ən böyük döyüş qüvvəsinə çevrilmiş və vətəndaş müharibəsi zamanı ərəb qüvvələri üzərində qələbə əldə etmişdir.
Havana
Havana (isp. La Habana) — Kubanın paytaxtıdır. 2,2 milyon əhalisi ilə həm Kubanın, həm də Karib dənizindəki ərazilərin ən böyük şəhəridir. Dolanışıq qaynağı başda sigar, qarğıdalı və şəkər qamışı. Havana ayrıca bir turizm şəhəridir. Şəhərdə yaz aylarında sürəti 200 km çatan qasırğalar baş verir. Havana uzun illər ispanların müstəmləkəsi altında qalmışdır. Bu səbəbdən ötəri bəzi küçələrində ispan adət-ənənələri görülər. Havana Latın Amerikanın qabaqda gələn şəhərlərindəndir. Havanada tropik bir iqlimə rast gəlinir.
Kamaka
Kamaka adası (fr. Kamaka) — Qambe arxipelaqına daxil olan kiçik ada (Fransa Polineziyası). == Coğrafiya == Adanın sahəsi 0,5 km²-dir. Maksimal hündürlüyü 166 metrdir. == İnzibati bölgüsü == İnzibati baxımından Qambe kommunasına daxildir. == Əhali == 2002-ci il məlumatına əsasən adada 4 nəfər yaşayır.