сущ. устар. облако. Əbri-bahar весеннее облако, əbri-siyah черное облако, əbri-neysan дождливое облако
Полностью »I (Lənkəran) bax aba II II (Zəngilan) bax aba I III (Böyük Qarakilsə) nənə IV (Meğri, Yardımlı) çilingağac oyununda yerdə qazılan kiçik çuxur, oyunun
Полностью »farsca qaş; bulud, qara bulud mənasındadır, lakin müxtəlif türk dillərində «qumaş parça, dəmir lövhə, mərmər üzərindəki naxışlar» mənaları da va
Полностью »bax: Aba; ata (ad və sözlərin əvvəlinə artırılaraq sahiblik mənasını bildirir); «Əbi» ata deməkdir.
Полностью »is. klas. Düşmən. Ey eşqə ədu və hüsnə münkər; Təzvirlə çəkmə bunca ahı. Nəsimi. Əgər bütün bəşəriyyət əduvvi-canım ola; Ürək süqut eləməz aldığı məta
Полностью »is. [fars.] klas. Qaş. Göz doymaz vəsməli kəman, əbrudan; Can üzülmə, səmən iyli keysudan. M.P.Vaqif
Полностью »is. [fars.] klas. Bulud. Çün əbr deyilsən, olma giryan! Çün seyl deyilsən, etmə əfğan! Füzuli. □ Əbri-bahar – bahar buludu. Əbri-siyah – qara bulud. Ə
Полностью »is. [ər.] köhn. Qul, kölə. Əbd olma, ey Nəsimi, fani cəhanə, çün kim; İmanü din içində sənsən əmirü sultan. Nəsimi.
Полностью »f su; ~ dormante durğun su, axmaz su; chute d'~ şəlalə; ~ gazeuse qazlı su; ~ de faible profondeur dayaz su; ~ plate adi su; ~ de source bulaq suyu; j
Полностью »ebb1 n coğ. 1. çəkilmə (dəniz suyunun dövraşırı çəkilməsi); 2. məc. düşkünlük, tənəzzül, geriləmə, dala getmə, pisləşmə, xarablaşma; to be at an ~ düş
Полностью »мест. (bax он) 1. ona; дайте ему мою книгу mənim kitabımı ona verin; 2. onun; ему сорок лет onun qırx yaşı var.
Полностью »bax aba1. …Axund əbasını düzəldib dükandan çıxdı, getdi. C.Məmmədquluzadə. Şeyx Şaban … otuz il bir əbayla gəzməyi, qırx il bir kürkə bürünməyi qəbul
Полностью »...şəxsin oğul adı ilə adlanmasını göstərən "abu", "əbu" (ata, sahib) künyəsi isə "abi" sözünün ərəbləşmiş formasıdır. Azərbaycan ədəbi dilinin dialekt
Полностью »1. işıqlı; işıqlandırılmış, işıq düşən; экуь кӀвал işıqlı otaq; экуь цав işıqlı (aydın) səma; 2. açıq, açıq rəngli; экуь перем açıq köynək; экуь-яру a
Полностью »прил 1) экв гьар патахъ чукӀурзавай, чукӀурдай. Элдин гъилел экуь чирагъ, Зун я вал перван, эфенди. Е. Э. Ви рутба гьуьндуьр авурай. 2) куьч. масад
Полностью »1. светлый, ясный : экуь югъ - ясный день; экуь ранг - светлый цвет. 2. (перен.)светлый, радостный : экуь уьмуьр - радостная жизнь; экуь авун - а) дел
Полностью »1) adj. clear; obvious, evident; экуь югъ clear day; экуь ранг light color; 2) adj. jolly, merry, happy, mirthful, cheerful.
Полностью »сущ. нугъ. легъв, чухур (аялрин къугъуна къенез кӀерецӀар, шуьмягъар ва мс. вегьидай чухур).
Полностью »ə. islamiyyətdə Əbu Abdullah Malikin başçısı olduğu təriqət və həmin təriqətin tərəfdarı.
Полностью »qocalmış, saç-saqqalı ağarmış; müdrik (XIX əsr İran satirik şairi Əbu Nasir Şeybaninin təxəllüsündən yaranmışdır).
Полностью »is. İxtilal törədən, hərcmərclik, qarışıqlıq, pozğunluq salan. [Əbu Übeyd:] Ölkənin bütün ixtilalçı ünsürləri əldən qaçırıldı. C.Cabbarlı.
Полностью »Ərəbcə “əbu-l-fəzl” kimidir, “fəzilət atası (ən üstün olan), hünər sahibi” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »Ərəbcə əbu (ata), farsca zər (qızıl) sözlərindən əmələ gəlib: “qızıl atası”, yəni “qızılı çox olan” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »Əbu Yəzid (Yezidin atası) adının ixtisar forması; Allahın bəxş etdiyi ata; ağıllı, bacarıqlı, zəkalı; üstün. Bəybala bəy balası, bəy övladı.
Полностью »Əbu Yəzid (Yezidin atası) adının ixtisar forması; Allahın bəxş etdiyi ata; ağıllı, bacarıqlı, zəkalı; üstün. Bəybala bəy balası, bəy övladı.
Полностью »Əbu Həyyan yazır ki, bis sözü “tərbiyə” (qidalandırma) deməkdir. Həmin sözdən də bislə (bəslə) kəlməsi yaranıb. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »Əbu Yəzid (Yezidin atası) adının ixtisar forması; Allahın bəxş etdiyi ata; ağıllı, bacarıqlı, zəkalı; üstün. Bəybala bəy balası, bəy övladı.
Полностью »...тӀвар, эсил-несеб ва мс. ихьтин лишанар къалурдай къейд (арабри “эбу, ибн, уьмм” гафаралди авалдай лакӀаб).
Полностью »Bu quşun adı Əbu Həyyanda duğ sözü ilə verilib, çıxardığı səslə bağlıdır (təqlidi sözdür): duğ-duğ kimi olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »...məsələdən, problemdən bəhs edən elmi əsər. Fəlsəfi traktat. Əbu Əli ibn Sinanın “Qanun” traktatı. 2. dip. Beynəlxalq müqavilə, saziş, bağlaşma.
Полностью »Əbu Həyyan (1256-1344) yazır ki, türk dillərində çüçkürmək sözü var. İndiki “asqırmaq, öskürmək” anlamlarına uyğun gəlir. Çəçimək çüçkürmək sözünü
Полностью »...dul qadın alıb. Onun aldığı ilk bakirə Aişə olub (Əbubəkrin qızı), Əbu (ata) və bəkr (bakirə) sözləri “bakirənin atası” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Eti
Полностью »...əslinəsəbi və s. kimi xüsusiyyətlərini göstərən qeyd (adətən ərəb dilində “əbu”, “ibn”, “ümm” sözləri ilə başlanan ləqəb). Çün Nəsiminin Əbülfəzl old
Полностью »Əbu Həyyan (1256-1344) “Kitab Əl-idrak li-lisan əl-ətrak” (Bakı, 1992, s. 17) əsərində göstərir ki, bu əvəzliyi yerinə, şu (uş) əvəzliyi işlədilir (A
Полностью »...deyiblər. Ehtimal ki, su anlamı ilə bağlıdır. (çe“su” demək olub). Əbu Həyyanda (XIV əsr) sulancan kimi qeydə alınıb. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğ
Полностью »Əbu Həyyanda bu sözün yerinə, aşınğıyıl (eniş il, altdakı il) işlədilib (keçən ildən altdakı il), inişil kəlməsi onun təhrifi ilə bağlıdır (srağagün y
Полностью »...gedərkən yolda onunla birlikdə məkkəlilərdən mağarada gizlənən Əbu Bəkrə verilən ad.
Полностью »...Məhəmməd peyğəmbərin davamçılarına xəlifələr deyilib. İlk dörd xəlifə Əbu Bəkr (632-634), Ömər (634-644), Osman (644-656), Əli (656-661) olmuşlar. Öm
Полностью »Əbu-Həyyan bu sözü heyvan dərisindən olan “örtük”, “paltar” kimi açıqlayıb. Burada al kəlməsi “yuxarı”, “üst” mənasındadır. Palan (çul) sözünün sinon
Полностью »...fars. …keş] 1. Təəssüb çəkən; fanatik. Təhmasibin yaratdığı Əbu-Übeyd son dərəcə təəssübkeş bir ərəb xadimi və islam mücahidi idi. C.Cəfərov. 2. Qeyr
Полностью »...“tələbə” söz. cəmi] 1. köhn. Ruhani məktəbində oxuyan tələbələr. Şeyx Əbu Səid gecələr əvvəli-təbdə tüllaba dərs verərdi. M.F.Axundzadə. Məsələ məsci
Полностью »Dilimizdə ar feili olub və “yorulmaq” mənasında işlədilib (Əbu Həyyanda (1256-1344) armaq feili var və “yorulmaq” mənasını verir. Vurğun qəlibi üzrə o
Полностью »...dəqiqə yerində rahat otura bilməzdi (M.İbrahimov); İXTİLALÇI [Əbu Übeyd:] Ölkənin bütün ixtilalçı ünsürləri əldən qaçırıldı (C.Cabbarlı); ŞULUQ Bənöv
Полностью »...Kənd təsərrüfatı vergisi. Vergi qoymaq. // Töycü. Ərəb əmiri Əbu Müslim bütün Dağıstan əhalisi üzərinə vergi təyin edib buyurdu ki, … onu gətirib Dər
Полностью »...dilində kəne sözü “bit” (heyvanda) və “gənə” anlamında işlədilir. Əbu Həyyan bu sözün yerinə saqurqa kəlməsini işlədib, (qan) “soran” deməkdir. Güman
Полностью »...sözlərindəki -ra, -ri şəkilçiləri də yer sözündən törəmədir. Əbu Həyyanda söz ilgəri kimi verilib, “il yer (ön yer)” demək olub. (Bəşir Əhmədov. Etim
Полностью »...canın cəhənnəm, mənə bir üç manat əlborcu ver (Anar); YUBATMAQ Əbu Übeyd: Otuz min əsgərdir. Bu gün gəlmiş, sabah cəbhəyə gedəcəkdir. Xilafətdəki dax
Полностью »...monqol mənşəlidir. Türk dillərində buğda yerinə, aşlıq işlədilib (Əbu Həyyanda və başqalarında belə verilib). Tuva dilində onun əvəzinə qızıl tas (qı
Полностью »...yaratmağa xidmət edir və tələffüzdə qoşulduğu addan ayrılır, məs.: Əbu Əli ibn Sina, İbn Xəldun, İbn Müqəffə və s.; 3) ümumi ismə qoşulduqda və ya əm
Полностью »...istədiyi üçün müvəffəq ola bilmədi (M.S.Ordubadi); BİRYOLLUQ Əbu Übeyd: O dinsiz tez və biryolluq məhv olmalıdır (C.Cabbarlı); HƏMİŞƏLİK Polad: Kiçik
Полностью »...biyabanın, düzün canına, nədi-nədi, bəy ova çıxıb. Ə.Haqverdiyev. Əbu İmran dərhal adamlarını yarıb bir az axsaq yerişilə irəli çıxdı… Ə.Məmmədxanlı.
Полностью »...istifadə olunan və şəxsin oğul adı ilə adlanmasını göstərən "abu", "əbu" (ata, sahib) künyəsi isə "abi" sözünün ərəbləşmiş formasıdır. Azərbaycan əd
Полностью »...istifadə olunan və şəxsin oğul adı ilə adlanmasını göstərən "abu", "əbu" (ata, sahib) künyəsi isə "abi" sözünün ərəbləşmiş formasıdır. Azərbaycan əd
Полностью »...sərhəddə ortada qalacaq lakin Sələ-fiyyəyə daha yaxın mövqedədir. Əbu Həsən Əşaridən (öl. B.e. 935 ) qurduğu bu təlim, ağılın heç bir zaman gerçəyə ç
Полностью »...iki ağaclıqdan qaçam, yox olam. C.Məmmədquluzadə. Ərəb əmiri Əbü-Müslim Dağıstan tayfalarına buyurdu ki, Xəzər tacirlərini şəhərin bir ağaclığında sa
Полностью »...bağlıdır kimi qeydə alınıb. Boğça sözü də bununla qohumdur. Əbu Həyyanda (XIII–XIV əsr) bu söz boğaq (boğuq yer) kimi qeydə alınıb. Türkmənlər buna
Полностью »...müəmma; Dinsizliyi dinindən alırmış kişi zira (M.S.Ordubadi); DİNÇİ (Əbu Übeyd:) O, mübarizənin bu qədər uzun sürməsində yerli zənginləri ve dinçilər
Полностью »is. [ər.] Çox tərs, inadcıl adam haqqında (bəzən söyüş kimi işlədilir). …Ağa maşının qapısını açdı, dedi: – Düş aşağı, əbucəhl!… M
Полностью »