Türk dillərinin çoxunda “hörük mıxı” mənasında işlədilir. Qax rayonunda indi də qalır. Görünür, çaxmaq (çalmaq, vurmaq) və ya qazmaq (qazıb basdırmaq)
Ərəbcə “Məhəmmədin dini uğrunda vuruşan şəxs” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Aşın (plovun) qazmağı olur. Qaşımaq sözü ilə eyni kökə malikdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcədən alınmadır. Türk dillərində onun yerinə dış kəlməsi işlədilib. Qeyri-qanuni sözü tuva dilində qanun dışında şəklində işlədilir
Məcnunun ilk adı olub, ərəbcə miqyas, qiyas, müqayisə sözləri ilə qohumdur (“ölçü” deməkdir). (Bəşir Əhmədov
Ərəbcə “qəzəbli” deməkdir, amma “qəzəb”lə eyni kökə malik deyil (qeyz sözü zad ilə yazılır, qəzəb isə za ilə)
isl. geyzer – fışqırmaq
Ərəb dilinə məxsus sözdür. Qohumluq əlaməti ilə insanların birgə yaşaması, yəni “toplum” deməkdir. Tayfadan kiçikdir (tayfa –qəbilələrin birləşməsi
Ərəbcə “ələ verilən sənəd (kağız)” deməkdir. Qəbzə (əl tutan yer, yəni dəstək) də bununla bağlıdır. Deməli, “əl” anlayışı ilə bağlıdır
Ərəbcədir, bizdə qatı (qatıq) sözü işlədilib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcədir, “addım” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Qəzavü-qədər işlədirik, söz ərəb mənşəlidir, cəm forması əqdarddır, “tale” deməkdir. Miqdar sözü ilə kökdaş olan qədər (əsli: qədr) kəlməsi ilə əlaqəs
Qədir (qiymət) məlumdur. Şünas farsca “bilən” deməkdir, na farslarda inkarlıq önlüyüdür. Söz bütövlükdə “qədir bilməyən” anlamını əks etdirir
Ərəbcə “karvan” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Qəflə “karvan” deməkdir, qatır isə məlum heyvanın adıdır, mənası “qatır karvanı” deməkdir. (Bəşir Əhmədov
Ərəbcədir, qafil sözü ilə kökdaşdır, “bixəbər” deməkdir. Qəflət yuxusu birləşməsində “nadan” mənasını əks etdirir
Ərəb sözüdür, kofe onun Avropa tələffüzü ilə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcədir, “könül” deməkdir.
Ərəbcə “qamışdan pero” deməkdir, cəmi əqlam kimidir.
Ərəbcə “səhv” deməkdir. Bizdə məna pisliyə doğru dəyişib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Yunan mənşəlidir, “forma” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
1. Farscadır, “yumru” deməkdir. Kəltən sözü onun təhrifidir. İkinci qəltan sözü də var, ərəbcə “bulaşıq” deməkdir
Xalq arasında qahmar kimi də işlədilir. “Qəm yeyən, yəni qəmə şərik olan” deməkdir. Birinci komponent ərəbcədir, ikinci isə farsca
Sözün kökü ərəb mənşəlidir. Bizdə qənaətcil yerinə tutumlu kəlməsi işlədilib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Əlinin ən sadiq qulunun adı olub. Mənası ərəbcə “torağay” deməkdir (azərbaycanca isə “daş”). (Bəşir Əhmədov
Qənd ərəbcədir, ab isə farsca. Qəndab sözü “qənd suyu (şərbət)” deməkdir. Ad kimi qızlara verilir. Gəndab sözü isə “iylənmiş su” deməkdir
Ərəbcədir, çilçıraq deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcədir, “dövlətli, varlı, bol” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcədir, əsli ğənim kimidir, “düşmən” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Qənir “oxşar”, qənirsiz isə “oxşarı olmayan, bənzərsiz” deməkdir. Görünür, qənirə “kiməsə oxşayan” anlamını əks etdirir
Qaraq (“göz” demək olub) sözü ilə qohumdur. “Göz tərəf” (ön tərəf) deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Qəpik sözü köpək sözü ilə qohumdur. Əmir Teymur XIV əsrdə üzərində şir şəkli olan, amma baxanda köpəyə bənzəyən sikkə kəsdirib
Quruş (əsli: qroş) latın mənşəlidir, “qəpik” anlamını verir. Deməli, qəpik-quruş sinonimlər birləşməsidir
Ərəb sözüdür, iqrar sözü ilə kökdaşdır. Müxtəlif mənalarda işlədilir: durmaq, möhkəmlik, qətnamə, təmkin və s
Ərəb mənşəlidir, qürub sözü ilə kökdaşdır. Bizdə coğrafi cəhətlər belə adlanıb: öndün (şərq), kedin (qərb), tağtın/ tartın (şimal), gündün (cənub)
Yunan mənşəlidir, gül adıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcədir, “gizli düşmənçilik” deməkdir (qərəzkarlıq...). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Qərəz ərəbcədir, kar isə farsca. Dilimizdə “şəxsi-qərəzlik” ifadəsi də var. Qərəz “borc” deməkdir (əvəz çıxmaq, istiqraz), amma bizdə məna bir qədər d
Sözün kökü ərəbcədir, əqrəba (qohum) kəlməsi ilə kökdaşdır. Qərib (əğrəb) kəlməsi “yaxın adam” mənasını verir
Ərəbcədir, bizdə and (əsli: qan) sözü ilə işlədilib və işlədilir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə qüsul sözü ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə “hazırcavab” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəb mənşəlidir, “özündəngetmə” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Qət-təzə ifadəsi işlədirik. Güman edirəm ki, 1) sözün əsli qat kimi olub (hələ qatı açılmamış, lap təzə, təptəzə) ; 2) təptəzə sözünün dəyişilmiş form
Alınma sözdür, bizdə siləcək sözü işlədilib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Qətr sözü “yağış” deməkdir, qətrə isə “damcı” mənasında işlədilir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcədir (qəzavü-qədər işlədirik), “tale, alın yazısı” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
M.Fasmer bu sözü pulla bağlayır; газета adlanan Venesiya sikkəsi olub və qəzeti həmin sikkəyə satıblar
“Qəzəl oxuyan” deməkdir. Xan farsca xanəndə (oxuyan) sözü ilə bağlıdır, qəzəl sözü bizə ərəblərdən keçib
Bir varianta görə, “tutulma” mənasını verən qıc (“qıc olub” deyirik) sözündən əmələ gəlib. Başqa ehtimala görə, təqlidi sözdən əmələ gəlib: qıc dişlə