ağız

is. 1) bouche f (adam, tüfəng, top, quyu, vulkan, çay və s haqq.) ; 2) gueule f (heyvanlarda) ; 3) lame f (xəncərin, soyuq silahın ağzı) ; ~ boşluğu 1) cavité f buccale ; 2) adj buccal, -e ; topun ağzı bouche f du canon, bouche à feu ; bunu onun ağzından eşitmişəm j’ai entendu cela de sa bouche

◊ ~ açmaq demander vt ; solliciter vt ; adresser une demande ; ~ büzmək faire la grimace ; faire grise mine ; manifester le mycontentement

◊ ~ dolusu danışmaq parler avec autority, parler d’une maniire convaincante (probante), parler avec persuation ; ~ əymək contrefaire vt ; signer vt (imiter vt) en faisant des grimaces ; faire la grimace ; ~ ləzzəti ilə yemək manger vt en savourant ; manger vt avec plaisir (avec dylice) ; ~a düşmək devenir vi (k) l’objet de la conversation ; ktre soumis, -e a la critique publique ; ktre la fable du quartier ; ~ ağıza face a face ; bout a bout ; ~ ağıza vermək 1) parler vt (chanter vt) en choeur ; 2) entamer une discussion ; quereller (se) ; ychanger des insultes ; dire des insultes ; ağızdan-ağıza düşmək passer de bouche en bouche ; rypandre (se) d’une version quelconque ; ~dan iti olmaq avoir une langue affilye ; ~dan qaçırmaq laisser ychapper un secret ; ~dan su gəlmə (tib.) sialorrye f ; siglisme m ; ağzı açıla qalmaq rester vi (k) bouche-bye (de stupyfaction) ; ağzı açıla qalmış bouche-bée ; ağzı açılmaq commencer à s’accumuler ; commencer d’arriver ; venir vi (ê) en masse ; arriver vi (ê) une foule de monde ; ağzı qızışmaq oublier (s’) à causer avec qn ; ağzı dolu danışmaq parler avec animation, parler d’un air excité

◊ ağzı ilə quş tutmaq être roublard (débrouillard, leste, agile) ; ağzı köpüklənmək (dan.) baver vt ; ağzına baxmaq agir au gré de qn, agir selon la volonté de qn ; trouver (se) sous la volonté de qn

◊ ağzından od püskürmək jeter feu et flamme ; fulminer vi ; ağzından süd iyi gələn béjaune m ; frais émoulu m ; ağzını yummaq (məc.) emmuseler vt ; ağzına yanaşdırmaq (nəfəsli musiqi alətini) emboucher vt ; ağzına yiyələnmək être discret, -e (réservé, -e) dans ses expressions ; abstenir (s’) dans l’emploi de gros mots et expressions ; ağzına gələni danışmaq mettre (se) en tête de. . . ; gəlmək prononcer vt ; articuler vt ; proférer vt ; ağzına söz atmaq souffler vt ; suggérer vt ; dicter vt ; ağzına su almaq ne pas ouvrir la bouche ; ne rien dire ; taire (se) ; ağzınacan dolu bondé,-e ; comble ; ağzından süd iyi gəlmək être encore enfant ; être blanc-bec (béjaune) ; ağzını ayırmaq ouvrir la bouche toute grande ; rester vi (ê) bouche-bée ; ağzını açdırmaq éveiller vt (provoquer vt) à un entretien désagréable ; ağzını açıb baxmaq faire le badaud ; Ağzını açma! N’ose pas souffler mot! Tais-toi! ; ağzını açıb gözünü yummaq dire des absurdités ; conter des histoires ; dire des galimatias (des sottises) ; ağzını dağıtmaq casser la gueule ; ağzını yummaq (məc.) bâillonner vt ; ağzını saxlamaq 1) abstenir (s’) de parler ; ne pas souffler mot ; 2) arrêter le cours de qch ; ağzının suyu axan baveu//x, -se ; ağzına qədər doldurmaq combler vt ; zal ağzına qədər doludur la salle est bondée

ağırzəhmli
ağız-ağıza
OBASTAN VİKİ
Ağız
Ağız İnsan orqanlarından biri. == Anatomik xüsusiyyətləri == Ağız boşluğunun sərhədləri: Üstdə : Damaq (Paltum) olur. Palatum, iki qisimdir; Qabaqda Sərt damaq (palatum vəziyyət) arxada yumşaq damaq (paltum molle) olur.Sərt damaq, maksillanın alt parçası olub ağız boşluğunu burun boşluğundan ayırar. Yumşaq damaq, os palatini (palatinal sümük) tərəfindən yaradılan zəif ağız mukozasıdır. Kiçik dil (uvula palatina) yumşaq damağın arxa kənarından arxaya doğru sallanar. Qabaqda: Dodaqlar (labia toris) olur. Dodaqlar, üst dodaq (labyum superior) və alt dodaq (labium inferior) olmaq üzrə iki dənədir. Dodaqların çevrələdiği yarığa "ağız yarığı (rima oris) deyilir.Altda: Ağız döşəməsi olur. Ağız döşəməsi, dilin ekstrinsik əzələləri, submandibular və sublingual tüpürcək bezlərini ehtiva edər. Mandibula nın corpusu isə ağız döşəməsini ətraflar.
Ağız amöbü
Ağız amöbü (лат. Entamoeba gingivalis) —ibtidailər (Protozoa) yarımaləminin nümayəndəsidir. Entamoeba gingivalis- Ağız amöbü 1849-cu ildə rus alimi Qros tərəfindən kəşf edilmişdir. Bu, insanda tapılan ilk parazit amöb hesab edilir. Bu parazitə tez-tez çürümüş dişdə və dişin üzərini örtən yumşaq örtükdə təsadüf edilir. Öz quruluşuna görə ağız amöbü dizenteriya amöbünə oxşayır. Bakteriya və leykositlərlə qidalanır. Bəzi alimlər onu xəstəlik törətməyən bir növ kimi qiymətləndirir. Lakin digər tədqiqatçıların fikrincə, ağız amöbü eritrositləri udmaq xüsusiyyətinə malikdir. Bu parazitdə sistanın olmasını əksər tədqiqatçılar inkar edir və onun patogenliyi haqqında müxtəlif fikirlər söyləyirlər.
Ağız boşluğu
Ağız boşluğu (lat. Cavum oris yun. stoma iki hissəyə bölünür: ağız dəhlizi və xüsusi ağız boşluğu. Ağız dəhlizi — lat. vestibulum oris ön və yan tərəfdən dodqlar və yanaqlar vasitəsilə və daldan dişlər və alveol çıxıntıları ilə əhatə olunmuşdur. Xüsusi ağız boşluğu — lat. cavum oris proporium yuxarı tərəfdən sərt və yumuşaq damaqla, ön və yan tərəflərdən dişlər və alveol çıxıntıları ilə və aşağı tərəfdən ağız dibi ya diafraqması — lat. diaphragma oris (mm. mylohyoidei) ilə əhatə olunmuşdur. Ağız qapalı olduqda bu boşluq yarıq şəklində qalır.
Ağız güneyi
Ağız guneyi — Gədəbəy rayonunun Zamanlı kəndi ərazisində yüksəklik; Ağız guneyi — Qubadlı rayonu ərazisində yüksəklik.
Ağız qopuzu
Ağız qopuzu (ing. Jew's harp, rus. варган) — dartılmaqla səsləndirilən idiofonlu çalğı aləti. XX əsrin əvvəllərinədək Azərbaycanda istifadə olunsa da, hazırda unudulub. == Söz açımı == Qədimdə “qopuz” sözü bütün növlərdən olan çalğı alətlərimizin ümumi adına deyilib: “telli (simli) qopuz”, “yaylı (kamanlı) qopuz”, “vurmalı (zərblə səsləndirilən) qopuz” “qolça qopuz” və “ağız qopuzu” deyimlərinə ədəbi və tarixi mənbələrdə tez-tez rast gəlirik. Adından bəlli olduğu kimi, alət ağızda səsləndiyindən “ağız qopuzu” adlanıb. == Tarixçə == Əlihüseyn Dağlının yazdığına görə, ağız qopuzu VI əsrlərdə qırğız türkləri tərəfindən icad edilmişdir. Bu fakt başqa türk mənbələrində də təsdiqini tapır.1990-cı ildə Yaponiyada, Tokionun yaxınlığında yerləşən Omiya şəhərində arxeoloji qazıntılar zamanı 2 ədəd mukkur (ağız qopuzunabənzər) adlanan çalğı aləti aşkar edilmişdir. Mütəxəssislər bu alətlərin təxminən minillik tarixi olduğunu müəyyənləşdirmişlər. Xomus (ağız qopuzu) alətinin tanınmış tədqiqatçısı İvan Yeqoroviç Alekseyev bu tapıntını Sibirin şimal-şərq xalqlarından biri olan nivxilərin xozon (kanqa, vıçranqa) alətinə bənzədir.
Ağız bucağının xorası
Ağız bucağının xorası – ağız bucağının selikli qişasının və dərisinin infeksion xəstəliyi. Ağız bucağının xorası orqanizmdə B2 vitamininin çatışmazlığından, diş əti xəstəliyindən, ağız suyunun güclü ifrazından, turş, yaxud acı qida yedikdə, ağız boşluğuna pis qulluq etdikdə baş verir. Xəstəliyi kokklar, yaxud mikroskopik göbələklər törədir. Vərdiş nəticəsində dodağını yalayan uşaqlar, yeniyetmələr və ağızda protez gəzdirən yaşlılar bu xəstəliyə daha çox tutulurlar. Ağız bucağının xorasında əvvəlcə ağız bucağının selikli qişası və dərisi qızarır, sulanır, yerində sonradan sarı qartmaqla örtülən ağrılı çatlar əmələ gəlir. Xəstəlik göbələk mənşəli olduqda ağız boşluğunun selikli qişasına da keçə bilər. === Profilaktikası: === Düzgün qidalanma, qida rasionunda qidaların vitaminlərlə zəngin olması, ağız bucağı qıcıqlandıqda acı, kəskin turş maddələr və sitrus meyvələrin istifadə edilməməsi. Müalicəsi həkimin məsləhəti ilə aparılır. Xəstəlik çox vaxt xroniki olur, lakin aparılan ardıcıl düzgün müalicə nəticəsində Ağız bucağının xorası sağalır. == Mənbə: == Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə).
Həşəratda ağız orqanlarının quruluş tipləri
Həşəratda ağız orqanlarının quruluş tipləri— Qidanın müxtəlifliyindən asılı olaraq, həşratda ağız orqanları müxtəlifdəyişikliyə uğramışdır. Bununla yanaşı onlar nə qədər dəyişsələr də və bir-birindən fərqlənsələr də ayrı-ayrı hissələrin quruluşuna və yerləşməsinə görə bir-birinə oxşardırlar. ağız orqanları üst dodaqdan, 3 cüt ağız ətraflarından və dilbənzər çıxıntıdan ibarətdir. Ağız ətraflarında bir cüt çənələr (mandibula) bir cüt alt çənələr (maksilla) və birdə buğumlu alt dodaq aiddir. Təkamül prosesində qidalanma xüsusiyyətindən asılı olaraq həşəratda bir neçə tip ağız orqanları inkişaf etmişdir:gəmrici, gəmirici-yalayıcı, sorucu, sancıcı-sorucu, kəsici-sorucu, yalayıcı. == Gəmirici tipli ağız orqanları == Gəmirici tipli ağız orqanları bərk qida ilə qidalanmağa uyğunlaşan həşəratada inkişaf etmişdir. Bu tip ağız orqanları buğumlanmamış üst çənələrdən, bir cüt buğumlu alt çənələrdən, xaricdən cüt olmayan alt dodaqdan ibarətdir. Ağızın üst hissəsində isə üst dodaq yerləşmişdir. Gəmirici ağız orqanlarında üst çənələr buğumsuz olmaqla yanaşı möhkəmdir, qidanın qoparılmasına və xırdalanmasına xidmət edir. Bu tip ağızlarda üst çənələr yaxşı inkişaf etmişdir.
Ağızdan alov çıxarma
Ağızdan alov çıxarma - alov üzərində tez alışan maddə tökməklə yaranan şou xarakterli hərəkət. Alov adətən düz istiqamətdə və ya qol boyu çıxarılır. Ağızdan alov çıxarma sənətinin Hindistanda yarandığı ehtimal olunur.
Ağızgüneyi
Ağız guneyi — Gədəbəy rayonunun Zamanlı kəndi ərazisində yüksəklik; Ağız guneyi — Qubadlı rayonu ərazisində yüksəklik.
Ağızçənəlilər
Ağızçənəlilər (lat. Gnathostomata) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinə aid heyvan infratipi.

Digər lüğətlərdə

кайфо́вщик низёхонький обессла́вливание оравноду́шеть плаку́чий пло́тницкая повторя́ться подмоло́ть полуголо́дный прокарта́вить третьеразря́дный холо́дное эмисса́рство дебарка́дер напи́хивать остально́е перецепля́ться прове́триться прозёвывать стро́пальщица юрк moderate unsounded вертлявый истечь