KÖP

Adi köpgəröküz (lat. Oryx gazella) — köpgəröküz cinsiə aid heyvan növü.

Balina köpəkbalığı (lat. Rhincodon typus) — Orectolobiformes dəstəsinin balina köpəkbalıqları fəsiləsindən balıq növü. 40 ölkədən olan ekspertlər qrupu balina köpək balıqlarının mühafizəsi üçün bir araya gəliblər. Qeyd edək ki, bu növ planetin ən iri balıqlarıdır. Bu haqda Meksikanın Ətraf Mühitin Mühafizəsi və Təbii Sərvətlər Nazirliyindən məlumat yayılıb. Atlantik, Hind və Sakit okean tropik sularının sakinləri olan balina köpək balıqları Karib dənizinin Meksika sahillərində məskunlaşıblar. Bir çox turistlər istirahət adası olan Xolboşun yaxınlığındakı yerə suda bu canlıların ətrafında üzmək üçün gəlirlər. Bu nəhəng balıqların uzunluğu 15 metrə, kütləsi isə 20 tona yaxın olur. Bu balıq növünün problemlərinə həsr olunmuş konfransda iştirak edən mütəxəssis – ixtioloq və ekoloqlar avqust ayının 30-u Beynəlxalq Balina Köpək balığı Günü elan olunması ilə əlaqədar razılığa gəliblər. Onların bu qərara gəlmələrində məqsəd, nəsli kəsilmə təhlükəsi olan bu növə insanların diqqətini cəlb etməkdir.

Böyük Köpək (lat. Canis Major) — göyün cənub yarımkürəsində balaca bürc.

Böyük ağ köpəkbalığı (lat. Carcharodon carcharias) Lamniformes dəstəsindən olan balıq növü. Bütün okeanlarda isti su olan ərazilərdə, həmçinin Aralıq və Yapon dənizində yaşayır. Onların uzunluğu 7–8 metrə, bəzən isə 12 metrə qədər olur. Ağ köpək balığı yırtıcılıq və gücünə görə köpək balıqları arasında ən təhlükəlisi hesab olunur.

Dotkom köpüyü (ing. dot-com bubble) — 1990-cı illərin sonlarında internet üzərindən qurulmuş şirkətlərə yatırılan investisiyalar nəticəsində yaranmış iqtisadi köpüyüdür. Sürətlə inkişaf edən internet şirkətlərinin investorlar üçün cəlbedici olmağı, bu sahəyə həddindən artıq yatırılan maliyyəyə səbəb oldu. Dotkom köpüyü zamanı, kapital bazarlarının dəyərinin yüksək sürətdə artmasına misal olaraq NASDAQ indeksini gətirmək olar. Texnoloji şirkətlərin hökmranlıq etdiyi NASDAQ indeksi, 1995 və 2000-ci illər arasında 1000 punktdan 5000-dən yuxarı punkta qədər yüksəldi . 1995 və 2000-ci illər arasında beş qat artan NASDAQ indeksi 10 mart 2000-ci ildə 5,048.62 punkt ilə kulminasiyaya çatmışdır. 4 oktyabr 2002-ci il tarixində 1.139.90 punkta qədər enən indeks, ümumilikdə 76.81% azalmışdır. 2001-ci ilin sonunda, dotcom şirkətlərinin əksəriyyəti müflis olmuşdur. Hətta Cisco, Intel və Oracle kimi nəhəng mavi çip şirkətlər, səhm dəyərlərinin 80%-dən çoxunu itirdi. 2000-ci ildə qalxdığı zirvəyə yenidən çıxmaq üçün, NASDAQ indeksinə düz 15 il lazım oldu.

Dərman köpəkdili (lat. Cynoglossum officinale) — bitkilər aləminin göyzabançiçəklilər dəstəsinin göyzabankimilər fəsiləsinin köpəkdili cinsinə aid bitki növü. == Botaniki xarakteristikası == Hündürlüyü 40-85 sm, gövdəsi sıx yarpaqla örtülmüş, düzduran, şırımlı, yuxarı hissədə süpürgəvari budaqlanmış, bozumtul tüklü, qara mil kökləri torpağın içərisinə vertikal yeriyən ikiillik ot bitkisidir. Yarpaqları yumşaq və basıqtükcüklüdür, uzundur, neştərə oxşar, sivri ucludur, aşağı yarpaqları saplağa daralmışdır və saplaqla birgə uzunluğu 10-21,5 sm, eni 18-30 mm-dir. Ondan sonrakı yarpaqlar oturaqdır, uzunluğu 9-19 sm və eni 12-20 mm-dir; kökətrafı yarpaqları bitki çiçək açana qədər quruyur. Çiçək qrupu süpürgəvaridir və meyvə verəndə budaqları uzanmış halda olur. Çiçək saplağı yumşaq-boz tükcüklüdür və nazikdir, kasacıqla eynidir, meyvə verən zaman 10-13 sm-ə qədər uzanır və aşağıya doğru qövsşəkilli əyilir. Tac çirkli tünd-qırmızı və ya qırmızı-göy rənglidir, qıfa oxşardır. Fındıqcalar 5-7 mm uzunluqdadır, enliyumurtavari, arxa hissədən demək olar ki, yastı, kənarları az qalxmış və qalınlaşmışdır, üzərində seyrək tikanları vardır. Fındıqcanın yan və qarın tərəfi tikanlarla sıx örtülüdür.

Epsilon böyük köpək (lat. ε Canis Majoris) — ikili bir ulduzdur və ε (epsilon), Canis Majorin bürcündəki ən parlaq obyekt və ən parlaq ulduzlardan biri olmasına baxmayaraq, gecə göyü 1,50 ilə müəyyən bir böyüklükdədir. 4.7 milyon il bundan qabaq, göydə ən parlaq ulduz idi. Hipparcos missiyası zamanı əldə edilən parallaks ölçmələrinə əsasən Günəşdən təxminən 430 yüngül illərdir. == Fiziki xüsusiyyətlər == Epsilon böyük köpək ikili ulduzdur. Əsas, ε Canis Majoris A, +1.5-lik bir görünüşlü qüvvəyə malikdir və spektral təsnifata aiddir. Onun səthi 22,200K səth temperaturuna görə mavi və ya mavi ağ rəngdir. Günəşin 38,700 dəfə bərabər ümumi radiasiya yayır. Bu ulduz gecə göyündəki ən parlaq ultrabənövşəyi mənbəyidir. Günəşin yaxınlığında yerdəyişmə qazı içərisində hidrogen atomlarının ionlaşdıra bilən fotonların ən güclü qaynağıdır və Yerli Uldızlararası Buludun ionlaşma vəziyyətini təyin etmək üçün çox vacibdir.Canlı Majoris B, 7.5 bal gücündə (mütləq böyüklüyə +1.9), ulduz Canis Majoris B, əsas ulduzun 161 ° mövqeyi ilə 7.5 "uzaqdır.

Mehmed Fuad Köprülü (5 dekabr 1890 və ya 4 dekabr 1890, Konstantinopol – 28 iyun 1966[…], İstanbul) — Türk siyasətçisi, tarixçisi, ədəbiyyatşünası, professoru == Həyatı == Mehmed Fuad Köprülü (1890–1966) Azərbaycan ədəbiyyatının tədqiqinə 1918-ci ildən başlamışdı. O, 1925-ci ildə Bakıda keçirilən Türkoloji Qurultayda iştirak edib. İstanbul Universitetinin professoru olaraq hələ 20-ci illərin əvvəllərindən dünya şöhrətli türkoloq kimi tanınan Köprülü ədəbiyyata sosioloji metod prizmasından baxır, ümumtürk ədəbiyyatını Osmanlı, Azərbaycan və Orta Asiya bölgələri üzrə öyrənməyi təklif edirdi. O, dil faktorunu əsas götürür, Azərbaycan ədəbiyyatını Həsənoğludan başlamağı təklif edir, farsca yazan şairləri bu ədəbiyyata "qəbul etmirdi". Türkiyədə Azərbaycan ədəbiyyatının tanıdılmasında Əhməd Zəki Vəlidi Toğan, Mühiddin Birgen, Əhməd Cəfəroğlu, Səlim Rəfiq Rəfioğlu, Əbdülbaqi Gölpınarlı, Məhərrəm Ergin, Hüseyn Baykara, Əbdülvahab Yurdsevər kimi onun da töhfələri vardır. Özəlliklə də Əhməd Cəfəroğlunun "Azərbaycan Yurd Bilgisi" dərgisi səhifələrində sistemli təqdimatlar yer aldığı ayrıca qeyd edildi. Yavuz Akpınara görə, bu dərgidə çox ciddi məqalələr tapmaq olar. Yavuz Akpinar qeyd etdi ki, bu gün Türkiyənin özündə bir ayrıca "Azərbaycan ədəbiyyatı" var. Bu, heç də siyasi mühacirlərin yaratdığı ədəbiyyatla məhdudlaşmır. Qars ətrafı bölgələrdə "ikinci" bir Azərbaycan ədəbiyyatı, ağız ədəbiyyatı mövcuddur.

Haçalanmış köpəkdili (lat. Cynoglossum divaricatum) — bitkilər aləminin göyzabançiçəklilər dəstəsinin göyzabankimilər fəsiləsinin köpəkdili cinsinə aid bitki növü.

Kiçik Köpək (lat. Canis Minor) — göyün şimal yarımkürəsində balaca bürc.

Köpenik sarayı (alm. Schloss Köpenick‎) — Almaniyanın paytaxtı Berlin şəhərində, Köpenik rayonunda yerləşən barokko tərzində su sarayı. == Haqqında == Bu tikili Brandenburqun Hohenzollern seçiciləri tərəfindən saray kimi istifadə olunmuşdur. Saray Dame çayı üzərindəki bir adada yerləşmiş olub, ətrafı ingilis üslubundakı parkla əhatə olunmuşdur. Saray adını yerləşdiyi bölgədə — Köpenikdən alır. Saray 1558-ci ildə II Yoahim Hektor tərəfindən VI əsrdən qalma slavyan qalasının bünövrəsi üzərində ov köşkü kimi tikildi. İntibah memarlığı üslubunda olan saray Dame çayının bir adasında — dağılmış orta əsrlər qəsrinin ərazisində yerləşirdi. II Yoahim Hektor 1571-ci ildə burada vəfat etdi. 1631-ci ildə saray İsveç kralı Qostavus Adolfusun qərargahı kimi fəaliyyət göstərməyə başladı. Prussiya kralı I Frederik sarayı 1677-ci ildə genişlətdirməyə və bərpa etdirməyə başladı.

Köpgəröküz (lat. Oryx) — cütdırnaqlılar dəstəsinin boşbuynuzlular fəsiləsinə aid cins.

Köprülü — təxəllüs. Bu təxəllüsü olan tanınmış şəxslərMehmed Fuad Köprülü — Türk tarixçisi, ədəbiyyatşünası, professoru. == Həmçinin bax == Köprülülər (türk. Köprülüler) — tanınmış türk soyu.

Köprülü kitabxanası — Osmanlı imperiyasında müstəqil kitаbхаnаlаrın ilk nümunəsidir. == Tarixi == 1661-ci ildə vəfаt еdən Köprülü Mehmed Pаşаnın inşasına başladığı böyük mədrəsə kompleksinin yаlnız mədrəsə, hаmаm, türbə hissəsini tikdirməyə macal tapmışdı. Onun ölümündən sonra оğlu Köprülü Fаzil Əhməd Pаşа аtаsının vəsiyyətinə əməl еdərək mədrəsə kоmplеksinin tikintisini bаşа çаtdırа bilmişdi.26 yaşında Оsmаnlı impеriyаsının ən gənc baş vəziri şərəfi nə nail оlmuş Fаzil Əhməd Pаşа özünün topladığı kitаblаrı da аtаsındаn qаlаn kitаblаrla birləşdirmiş və bu zəngin toplunu yеrləşdirmək üçün аtаsının türbəsinin yахınlığındа ayrıca kitаbхаnа binаsı inşа еtdirmişdi. Lakin 1676-cı ilin nоyаbrında 41 yаşlı Fazil Əhməd Pаşаnın qəflətən vəfаt еtməsi nəticəsində həmin kitаbхаnаnın yаrаdılmаsı işləri yаrımçıq qаldı. Kitabxana yalnız 1678-ci ildə Fazil Əhməd Pаşаnın qardaşı Fаzil Mustаfа Pаşаnın tərtib еtdiyi Vəqfiyyə sənədi əsasında rəsmən yаrаdılа bilmişdi. Köprülü kitabxanası İstanbulda kitabxana olaraq layihələşdirilmiş ilk tikilidir.Kitabxanada saxlanılan 3 mindən çox kitabdan 2,7 mini əlyazma olub, onlardan 193-ü ilkin osmanlı yazılı abidələrinə və 42-si minillik qədim tarixə malikdir. Əlyazma kitablarının 2553-ü ərəb, 170-i ərəb hərfli türkcə və 60-ı isə fars dilindədir. Kitabxanadakı əski əsərlər arasında iki dəniz yol xəritəsi də vardır (1-ci xəritə - 1572; 2-ci isə - 1858-ci ilə aiddir). Fondun çap kataloqu Sultan II Əbdülhəmidin dövründə tərtib edilmişdir. Tərtib edilmiş kataloqa görə, mövcud kitablar üç hissəyə (Köprülü Mehmed Paşa, Fazil Əhməd Paşa və Mehmed Asim bəy hissələri) ayrılmışdır.

Köpək — kinorejissor Tofiq Tağızadənin filmi. == Məzmun == Film köpəyə dönmüş məzlum insanlar, onların faciəsi haqqındadır. İş axtaran bir qrup insan oğurlanaraq qul kimi işlədilir. Eyni zamanda filmdə deyilir ki, hansı şəraitə düşürsə düşsün, qarşısına nə kimi çətinliklər çıxırsa çıxsın insan insan olaraq qalır. == Filmin heyəti == === Film üzərində işləyənlər === Ssenari müəllifi: Loğman Kərimov Quruluşçu rejissor: Tofiq Tağızadə Quruluşçu operator: Rafiq Quliyev Quruluşçu rəssam: Mayis Ağabəyov Səs operatoru: Vladimir Savin Rejissor: R.Dadaşov Geyim rəssamı: Vaqif Mustafayev Dekor rəssamı: Əziz Məmmədov Qrim rəssamı: Çingiz Paşayev Montaj edən: Tahirə Babayeva Operator: Mixail Xarçenko Redaktor: A.Əliyev Musiqi tərtibatçısı: İsmayıl Dadaşov Rejissor assistentləri: Əliheydər Şahbazov, Cəbrayıl Rzayev Operator assistentləri: F.Əkbərov, E.Hüseynov Rəssam assistentləri: Ə.Səfərov, Sakit Həsənov, Afət Məmmədova Montaj üzrə assistent: Rahidə Quliyeva Çəkiliş aparatı üzrə texnik: N.Ağayev Səs texniki: O.Abdullayev İşıq ustası: Tahir Bağırov İşıqçılar: Məhəmməd Hacıyev, M.Qədirov Fotoqraf: Natiq İbrahimov Geyimlər: Z.Məmmədova Əlbəsələr: Gülxar Sadıqova Dekor ustaları: B.Sərkərov, M.Əmirov, Y.Antipov, A.Sultanov Plyonka üzrə rəng ustası: S.Perova İt təlimçisi: Ə.Şahvələdov Trük ustası: Əli Məmmədov Direktor müavinləri: Tofiq Musayev, Tərlan Babayev İnzibatçılar: Y. Dyomina, Əbdülnəsir Kutiyev Sürücülər: O.Əliyev, Ə.Əliyev, T.Kərimov, M.Əzizbəyov Filmin direktoru: Heydər Dadaşov Prodüser: Hüseynağa Qasımov (Hacı Hüseynağa Qasımov kimi) === Rollarda === Məmməd Səfa Fuad Poladov Yaşar Nuri Muxtar İbadov Nuriyyə Əhmədova Loğman Kərimov A.Mahmudov Ələkbər Hüseynov — özünü asmış məhbus Y.Məmmədov Vahid Əliyev Tofiq Hüseynov Məmmədkamal Kazımov N.Məmmədov K.Artyomov V.Əliyev T.Baqramov A.Hüseynov F.Babayev M.Simonovski B.Kərimov Rahib Əliyev O.Süleymanov T.Sultanov H.Musayev T.Babayev Arif Kərimov İ.Teslenko Y.Trubin V.Əliyev S.Həsənov İ.Məmmədov R.Qasımov O.Bayliyev R.Əliyev R.Qiyasov Ə.Zeynalov İ.Kərimov A.Musayev Ş.Əliyev T.Musayev Tofiq Kərimov Əli Məmmədov == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Filmi izlə Səma Fuadqızı.

Köpək Barbos və qeyri-adi qaçış (rus. Пёс Барбос и необычный кросс) — rejissor Leonid Qaydayın filmi. == Məzmun == Bu, Stepan Oleynikin bir felyetonu əsasında çəkilmiş qeyri-adi və ekssentrik kinokomediyadır. Burada uğursuz brakonyer üçlüyü — Qorxaq, Axmaq və Çoxbilmişin balıqtutma zamanı dinamitlə olan sərgüzəştlərindən danışılır. == Film haqqında == Filmin çəkilmiş hazır materialı 30 dəqiqə təşkil edirdi. Lakin filmin rejissoru Leonid Qayday hazır işi 10 dəqiqəyə qədər qısaldır. Beləcə filmdən bir çox trüklər çıxarılandan sonra bu kadrlar "Araq çəkənlər" filmində istifadə olundu. Çəkilişlər üçün aktyor Yuri Nikulinin gözlərinə uzun kirpiklər yapışdırılmışdı. Filmin quruluşçu rejissoru Leonid Qayday Yuri Nikulinə demişdi: "Sizin olduqca gülməli simanız var. Burada yalnız bir detal fikirləşmək lazımdır.

Köpəkbalıqları (lat. Selachimorpha) — Qığırdaqlı balıqların dəstəüstü. Bura 8 müasir dəstə, 20 fəsilə və 350-yə yaxın növ daxildir. Bundan başqa dəstəüstünə 4 nəsli kəsilmiş dəstə də daxildir. Təxminən 400 milyon ildir ki, köpək balıqları mövcuddurlar. Bədənində sümük əvəzinə qığırdaq olan bu balıqlar suda çox çevik hərəkət edirlər. Akulaların həyat tərzi çox müxtəlifdir, əksəriyyəti yırtıcıdır, balıqla qidalanır, yalnız balina-akula və nəhəng akula plankton yeyəndir; az miqdarda olsa da bentosla qidalanan növləri də var. Qidalanmada qoxu bilmənin əhəmiyyəti böyükdür. Akulalar qana qarşı daha çox həssasdır, insan üçün də təhlükəlidir. İnsana hücum edən akulalardan pələngi akulanı, ağ akulanı, çəkici akulanı, qumluq akulalarını göstərmək olar.

Köpək balığı üzgəclərindən şorba — əsasən toy və ya ziyafətlərdə süfrəyə verilən Çin mətbəxinin yeməklərindən biri. Şorba əsrlər əvvəl Sonq xanədanında imperatorun ailəsinə və məhkəmə üzvlərinə verilən zaman ortaya çıxdı. Balıqçılıq ticarəti artdıqda şorba dünyada məşhur oldu. 2011-2013-cü illər arasında Çində istehlak 50-70 % azaldı.

Köpəkbalıqları (lat. Selachimorpha) — Qığırdaqlı balıqların dəstəüstü. Bura 8 müasir dəstə, 20 fəsilə və 350-yə yaxın növ daxildir. Bundan başqa dəstəüstünə 4 nəsli kəsilmiş dəstə də daxildir. Təxminən 400 milyon ildir ki, köpək balıqları mövcuddurlar. Bədənində sümük əvəzinə qığırdaq olan bu balıqlar suda çox çevik hərəkət edirlər. Akulaların həyat tərzi çox müxtəlifdir, əksəriyyəti yırtıcıdır, balıqla qidalanır, yalnız balina-akula və nəhəng akula plankton yeyəndir; az miqdarda olsa da bentosla qidalanan növləri də var. Qidalanmada qoxu bilmənin əhəmiyyəti böyükdür. Akulalar qana qarşı daha çox həssasdır, insan üçün də təhlükəlidir. İnsana hücum edən akulalardan pələngi akulanı, ağ akulanı, çəkici akulanı, qumluq akulalarını göstərmək olar.

Köpəkdili (lat. Cynoglossum) — bitkilər aləminin göyzabançiçəklilər dəstəsinin göyzabankimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Köpəkdili (lat. Cynoglossum) — bitkilər aləminin göyzabançiçəklilər dəstəsinin göyzabankimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

İtkimilər (lat. Caniformia) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinə aid heyvan yarımdəstəsi. İtkimilər aşağıdakı fəsilələrə bölünür: İtlər (Canavarlar) (Canidae) Ayılar (Ursidae) Skunslar (Mephitidae) Yenotlar (Procyonidae) Dələlər (Mustelidae) Kiçik pandalar (Ailluridae) Morjlar (Odobenidae) Qulaqlı suitilər (Otariidae) Əsl suitilər (Phocidae) Amphicyonidae fəsiləsinin nəsli kəsilib.