MƏHİN

Farscadır mah “ay” mənasını bildirir. “Aya bənzəyən gözəl”, “böyük” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

MƏHƏRRƏM
MƏHİNBANU
OBASTAN VİKİ
Məhinbanu Sultan
Məhinbanu sultan (tam titulu: Banui Dövran Bilqüszamani, Nəvvab'i-Naibəyi-Səfəviyyə Məhinbanu sultan Səfəvi; 1519, Təbriz – 20 yanvar 1562, Qəzvin) — Səfəvi Sultanı, Şah I İsmayılın və Şah Sultanın qızı. == Həyatı == Məhinbanu sultan Şah I İsmayıl ilə Taclı bəyim sultanın qızı idi.1516-cı ildə Təbrizdə doğulmuş, sərt saray təlim, tərbiyəsi almışdı.Ömrünün ilk çağları dövlət dərin mənəvi böhran keçirirdi. Mərhum atası Şah I İsmayıl qəfil ölümü vəziyyəti daha da gərginləşdirmişdi. Anası Taclı bəyimin sayəsində ögey qardaşı I Təhmasib taxta keçmiş, feodalların dövlətə laqeydliyi artmışdı. Lakin anasının güclü idarəsi sayəsində dövlət yenidən əvvəlki günlərinə geri dönmüşdü.Məhinbanu Sultan gözəl bir xanım olsa da, ailə həyatı qurmamış, talibləri qəbul etməmiş, ömrünü dövlət işlərinə sərf etmişdir. == Fəaliyyəti == Ögey bacı olmasına baxmayaraq, Məhinbanu Sultan qardaşının yanında söz və məşvərət sahibi olaraq 'Naibə' vəzifəsinə qədər yüksəlmişdi (1540).Güclü iradəsi ilə tədbirli bir xanım olan Məhinbanu Sultan, əsasən, saray çəkişmələrində tərəf tutmur, qardaşının səltənətin yaxşı olması üçün əlindən gələni edirdi.Müxtəlif müharibələrdə ona fikir və tövsiyələrini bildirdi.Hətta onun nüfuzu o qədər yüksəlmişdi ki, 1550 - ci illərdə gedən Səfəvi-Osmanlı müharibələrində Qanuni Süleymanın zövcəsi Xürrəm Sultan və qızı Mehrimah Sultan Məhinbanu Sultana hədiyyələr göndərərk məktublarında qardaşı I Təhmasibin bu savaşı dayandırmasını istəmişdilər.Çünki Səfəvilər döyüşlərdə üstünlük təşkil edir, Osmanlıların qorxuya düşməsinə səbəb olmuşdular. Məhz buna görə 1555 - ci ildə Məhinbanu Sultanın da iştirakı ilə Amasya sülhü bağlanmışdır. Bacısı Fatimə Sultanın həyat yoldaşı (bibisi Fatma Sultanın oğlu) Şirvan bəylərbəyi Abdulla xanın da vəzifəsinə təyin edilməsində mühim rol oynamışdır.Əslində bu rol ögey bacısı Fatimə Sultanın və onu anası Gülzar Sultanın təkidi idi. == Saray çəkişmələri == Məhinbanu Sultanın anası Taclı Bəyim Sultan ilə artıq "validə" olan I Təhmasibin anası Gülzar Sultan yol getmirdi.Behruzə Sultan onu özünə "kölgə" sayır bir bəhanə ilə sarayü-hümayündən uzaqlaşdırmaq istəyirdi.Fürsət şahın hakimiyyətinin 16-cı ilində düşdü. Məhinbanu Sultanın şaha israrına baxmayaraq, guya dövlət içində dövlət quran Taclı Bəyim Sultan Şiraza sürgün olundu və yolda vəfat edib, Şirazda dəfn edildi.Bu hadisə Məhinbanu Sultana çox təsir etdi.Bəhruzə Sultanın növbəti hədəfi o olsa da, lakin nail oluna bilinmədi.Sonrakı dövrlərdə Məhinbanu Sultan üzünü doğma qardaşlarına çevirdi.Onların tərəfində yer aldı.Ögey bacısı Xanış Sultan ilə bu dövrdən sonra mübahisələr daha da kəskinləşdi.Xanış Sultan Məhinbanu Sultanın nüfuzunu qırmaq, onun yerinə keçmək istəyirdi.

Значение слова в других словарях

Мавзоле́й по́дпуск ре... содержа́ние асфальти́рование ахи́ллов глубоко... ле́вые непередава́емо профнеприго́дный табуизи́роваться три́тий ура-патрио́тка чекарь шигарда landing capsule lover-boy underneath wavery yeti алюминий кровоизлияние пятиугольник увлечённость человеко-день