Neft terminlərinin izahlı lüğəti

  • Qaz şəbəkəsi

    qazın nəql edilməsi və istehlakçılar arasında paylaşdırılması üçün boru kəməri, həmçinin bu kəmərlərdə istifadə edilən qurğu, aparat və armaturlar sis

    Tam oxu »
  • Qaz təchizatı

    xalq təsərüfatının ehtiyacları üçün qaz yanacağının mütəşəkil surətdə verilməsi və paylanması. İstehlakçılar təbi, süni və mayeləşdirilmiş qazlarla tə

    Tam oxu »
  • Qaz yanacaq

    bax: Yanar qazlar.

    Tam oxu »
  • Qazayırma

    qaz qarışığını öz tərkib hisələrinə və ya müxtəlif fraksiyalara ayırma prosesi. Sənayedə qazayırma havanı və müxtəlif qaz qarışıqlarını fərdi komponen

    Tam oxu »
  • Qazbalonlu avtomobil

    mühəriki sıxılmış, yaxud mayeləşdirilmiş qazla işləyən avtomobil.

    Tam oxu »
  • Qazdaşıyan gəmi

    mayeləşdirilmiş qazların (propan, butan, amonyak və s.) daşınmasında istifadə olunan gəmi. Qaz sisternlərdə özünün qaynama temperaturuna bərabər tempe

    Tam oxu »
  • Qazma

    Yer qabığında süxurları qazma aləti ilə dağıtmaqla quyu, lağım və ya şaxta lüləsinin qazılması prosesi

    Tam oxu »
  • Qazma aləti

    qazmada işlədilən alət. Qazma baltası, qazma ştanqı, genəldici və s. – qazma alətidir.

    Tam oxu »
  • Qazma baltası

    qazma zamanı quyu dibində süxuru mexaniki dağıdan qazma alətinin əsas elementi. Bir qayda olaraq qazıma kəmərinin ucuna bərkidilir, qazma qurğusunun y

    Tam oxu »
  • Qazma başlığı

    bax: Qazıma baltası.

    Tam oxu »
  • Qazma boruları

    neft və qaz quyularının qazılmasında işlədilən xüsusi borular. Suxurdağıdan aləti quyuya endirmək və qaldırmaq, fırlanma hərəkətini ötürmək, baltaya d

    Tam oxu »
  • Qazma buruğu

    quyuların qazılmasında qazma alətini, quyudibi mühərikləri və qoruyucu boruları quyuya endirib-qaldırmaq, həmçinin qazma prosesində aləti asılı vəziyə

    Tam oxu »
  • Qazma dəzgahı

    bax: Qazma qurğusu.

    Tam oxu »
  • Qazma gəmisi

    dənizin dərinliyinin 100-200 m. olan yerlərində struktur-axtarış, dərin kəşfiyat işləri aparmaq, həmçinin çox dərin akvatoriyalarda dənizdibi süxurlar

    Tam oxu »
  • Qazma qurğusu

    quyuların qazılması üçün avadanlıq kompleksi. Qazma üsularına müvafiq olaraq növlərə ayrılır: fırlanma, vibrasiya vurma və s

    Tam oxu »
  • Qazma məhlulu

    bax: Gili məhlul.

    Tam oxu »
  • Qazma məhlulu

    bax: Gili məhlul.

    Tam oxu »
  • Qazma şaxtası

    qazıma gəmisinin mərkəzində olan açıq oyuq (oradan bilavasitə dənizdə qazıma işləri aparılması üçün istifadə olunur)

    Tam oxu »
  • Qazma turbini

    bax: Turbobur.

    Tam oxu »
  • Qazmanın geofiziki öyrənilməsi

    bax: Korataj.

    Tam oxu »
  • Qazmanın geofiziki öyrənilməsi

    bax: Karotaj.

    Tam oxu »
  • Qazolin, qaz benzini

    neftin distiləsində və ya sənaye qazlarını tərkib hisələrinə ayırdıqda maye halında alınan yüngül karbohidrogenlər qarışığı

    Tam oxu »
  • Qazoturboxod

    qaz– turbin mühəriki ilə işləyən gəmi.

    Tam oxu »
  • Qazoturbovoz

    qaz – turbin mühəriki ilə işləyən lokomativ.

    Tam oxu »
  • Qazoyl

    neftin distiləsində kerosin fraksiyası ilə yüngül yağ fraksiyaları arasında alınan məhsul 200-4000C temperatur arasında qaynayır

    Tam oxu »
  • Qazpaylama stansiyası

    qazın təzyiqini, ondan təhlükəsiz istifadə üçün lazımi səviyəyə qədər alçaldan stansiya.

    Tam oxu »
  • Qaztəmizləmə

    sənaye qazlarının tərkibindəki qatışıqların təmizlənməsi. Qazı sənayedə mexaniki, elektrik və fiziki-kimyəvi üsularla təmizləyirlər

    Tam oxu »
  • Qolvari yataq

    qədim çay dərələrinin linzavari qumlu çöküntülərindəki neft-qaz yatağı.

    Tam oxu »
  • Qoruyucu kəmər

    polad boru kəməri; yeni qazılmış neft quyularının divarlarını bərkitmək, onu süxur təzyiqindən qorumaq, neftli, sulu, qazlı layları bir-birindən ayırm

    Tam oxu »
  • Qrifon

    neft geologiyasında qaz, neft, su və palçıq xaric edən konus formalı kiçik çalalar. Bu cür Q.-lar palçıq vulkanlarının yayıldığı sahələrdə daha çox ol

    Tam oxu »
  • Qudron

    neftin distiləsi prosesində yanacaq və yağ fraksiyaları çıxarıldıqdan sonra qalan (neftə görə 15-30%) özlü qara kütlə

    Tam oxu »
  • Qumdaşı

    qumun gili, karbonatlı və silisiumlu materialarla sementləşməsindən əmələ gələn çökmə süxur. Q. neft, qaz və yeraltı suların kolektor süxurlarındadır

    Tam oxu »
  • Quyu

    Yer səthində mexaniki vasitələrlə qazılan, diametri uzunluğundan dəfələrlə kiçik olan silindrik gövdə

    Tam oxu »
  • Quyuların sementlənməsi

    bax: Sementlənmə.

    Tam oxu »
  • Quyuların yeraltı təmiri

    bax: Yeraltı təmir.

    Tam oxu »
  • Quyunun əsaslı təmiri

    tamamlanmış quyuya bərpaedici və təmizlik işləri aparmaq məqsədilə təkrar müdaxilələr.

    Tam oxu »
  • Qülədəki işçi

    buruq qüləsinin üstündə işləyən, buruğ briqadasının üzvü.

    Tam oxu »
  • Laminar axın

    meyenin və ya qazın nizamlı axını; bu zaman maye (qaz) sanki axın istiqamətinə paralel laylarla hərəkət edir

    Tam oxu »
  • Lay

    qalınlığı yayılma sahəsindən dəfələrlə az olan və iki təqribi paralel səthlə (üstdəki tavan, altdakı daban adlanır) hüdudlanan, eyni tərkibli geoloji

    Tam oxu »
  • Lay enerjisi

    lay və mədən təzyiqinin təsiri ilə gərgin halda olan maye, qaz və layın elastiklik enerjisi. Yataq quyu vasitəsilə açıldıqda L

    Tam oxu »
  • Lay suları

    iki su keçirməyən süxur arasındakı layda olan və ya cərəyan edən sular adətən təzyiqli olur. Neft geologiyasında neft yataqlarında rast gələn sulara d

    Tam oxu »
  • Lay təzyiqi

    neft və qaz yataqlarında maye və qazın məruz qaldığı təzyiq. Neftli, qazlı və sulu layların enerjisini xarakterizə edən mühüm amil

    Tam oxu »
  • Litr

    metrik ölçü sistemində həcm və tutum vahidi. 111. = 1dm3 . kimi qəbul olunub.

    Tam oxu »
  • Magistral qaz kəməri

    yanar qazları çıxarılan yerdən işlədici məntəqələrə nəql etmək üçün boru kəmərləri və köməkçi qurğular kompleksi

    Tam oxu »
  • Magistral neft kəməri

    nefti çıxarıldığı yerdən uzaq məsafədə yerləşən emal yerlərinə nəql etmək üçün kompleks qurğu. M.N.k

    Tam oxu »
  • Maili qazma

    neft və qaz quyularının şaqula nisbətən müəyən bucaq altında qazılması. M.Q.- dən sahənin relyefi şaquli qazma üçün əlverişli olmadıqda, yəni neft və

    Tam oxu »
  • Maqnit tutucu

    qazılan quyunun dibində qazma nəticəsində qalan metal əlavələrin təmizlənməsi üçün nəzərdə tutulmuş qurğu

    Tam oxu »
  • Mancanaq dəzgahı

    ştanqlı neft nasosunun intiqalı; mühərik valının fırlanma hərəkətini neft nasosu plunjerinin şaquli irəli-geri xəti hərəkətinə çevirmək, neft nasosunu

    Tam oxu »
  • Manifold, şaxələnmiş boru kəməri, bölüşdürmə magistralı

    filtirat və neft məhsuları axarını bir neçə kanala bölüşdürməyə imkan verən klapan boru sistemi.

    Tam oxu »
  • Manometr

    maye və qazların təzyiqini ölçmək üçün cihaz.

    Tam oxu »