Qovurmaq feili ilə qohumdur, kökü qovdur, “yandırmaq” anlamı ilə bağlıdır (əsli köy kimi olub), -ur təsirli feil düzəldir. Qovurğa ilə qohumdur, lakin çox incə fərqləri var. İkinci sözə nisbətən birincidə feillik əlaməti cüzi də olsa özünü biruzə verir. Qovurğa ən çox dənlə (buğda və s.) bağlı işlədilir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Qovurma
Qovurma (qırğ. куурдак; qaz. қуырдақ/Qýyrdaq; türkm. gowurdak; uyğ. قورداق/қордақ/qordaq; özb. qovurdoq; monq. Хуурдаг; türk. kavurma; hind. क़ोरमा; urdu قورمہ; benq. কোরমা; fars.
Boz qovurma
== Tərkibi ==
Qoyun əti – 163q,
Ərinmiş yağ – 30q,
Baş soğan – 50q,
Zəfəran – 0,1q,
Keşniş – 15q
Şüyüd – 15q,
Duz – zövqə görə.
== Hazırlanma qaydası ==
Qoyun əti 15-20 qramlıq tikələrə doğranılır, duzlanılır və qızardılır. Doğranmış soğan və zəfəran şirəsi əlavə edilib bişirilir. Süfrəyə verildikdə üzərinə göyərti səpilir.
Nar qovurma
== Tarixi ==
Bu yeməyin vətəni Göyçaydır.
== Sadə nar qovurma ==
=== Ərzaqlar ===
nar — 3 ədəd
yumurta — 2 ədəd
baş soğan — 1 ədəd
=== Hazırlanma qaydası ===
Narı dənələyib soğanla qovurursan. duz — istiot vurulur. Üstünə yumurta çalınıb tökülür və bişirilir. Bunu həmçinin plovnan da yemək olar.
== Ətli nar qovurma (I) ==
=== Ərzaqlar ===
Qoyun əti – 330 q,
ərinmiş yağ – 30 q,
nar – 50 q,
şabalıd – 180 q,
baş soğan – 100 q,
zəfəran – 0,05 q,
keşniş və şüyüd – 15 q,
istiot – 0,1 q, duz.
=== Hazırlanma qaydası ===
Qoyun əti 60–70 qramlıq tikələrə doğranır, duz və istiot vurulub yağda qızardılmış soğan, təmizlənmiş şabalıd, bulyon və zəfəran şirəsi əlavə edib öz buğunda bişirilir. Hazır olmağa 5 dəq. qalmış nar dənələri və ya şirəsi əlavə olunur. Süfrəyə verildikdə üstünə göyərti səpilir.
Qovurma bozbaş
Bozbaş və ya Bozartma — Azərbaycanın milli yeməyi. Azərbaycan mətbəxinin şah yeməklərindən sayılan bozbaş sözü heç də bəzilərinin düşündüyü kimi "boz" və "baş" sözlərindən yaranmayıb. Qədimdə bütün yeməklərə "aş" deyilirdi. Əslində "bozbaş" sözü "bozardılmış aş" sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir.
== Tərkibi ==
1 nəfərlik
150 qr qoyun əti, 15 qr ərinmiş yağ, 30 qr noxud, 100 qr kartof, yarım baş soğan, 15 qr tomat püre, quru nanə və tam üçün duz, istiot
== Hazırlanma qaydası ==
Bozbaş üçün qoyun ətindən 50 – 60 qr – lıq 2 – 3 tikə ət götürülür. Noxud arıtlanıb 3 – 4 saat ərzində soyuq suda isladılır. Ət və noxud qazana qoyulub üstünə soyuq su tökülür və bişirilir. Kəfi alınır. Xörəyin hazır olmasına bir az qalmış içinə doğranmış baş soğan, soyulub doğranmış kartof və yağda qızardılmış tomat – püre qatılaraq bişirilir. Süfrəyə verilən zaman bozbaşın üstünə quru nanə səpilir.
Səbzi qovurma
Səbziqovurma — qovurma növü, plov qarası. Xırda tikələrə doğranmış qoyun əti qovrulur, üstünə qızardılmış soğan əlavə edilir. Çox hissə kəvər, həmçinin şüyüd, nanə, keşniş, göy soğan, tərxun, ispanaq və turşəng doğranıb qızarmış ətə qarışdırılaraq bişirilir. Bişənə yaxın abqora (yaxud lümü duzu) tökülür. Plov yanında verilir, ayrıca xörək kimi (bəzən sarımsaqlı qatıqla) də yeyilir. Səbziqovurma bir sıra Yaxın Şərq əlkəsində, o cumlədən Azərbaycanda geniş yayılmışdır.
Turşu qovurma
== Tərkibi ==
3x3 sm həcmində doğranmış qoyun əti
Baş soğan
Şabalıd
Albuxara
Limon turşusu
Sarıkök
Duz, istiot
== Hazırlanması ==
Əti yuyub bişirin. Şabalıdı çərtib 5 dəqş qaynar suda bişirin. Sudan çıxarıb, qabığını soyun. Albuxarana 3–4 dəq. suda saxlayıb suyu boşaldın.
Baş soğanı həlqəli doğrayıb yağda "ölənədək" (şəffaf olanadək) qızardın. Əti əlavə edib qızardın. Soğan qızılı olmalıdır, ət də qızarılmalıdır.
Ayrı bir tavaya bir az yağ və ətin bulyonunu (bişirilmiş ətdən qalmış) töküb balaca odda şabalıdları qızardın. Eyni üsulla albuxaranı da qovurun.