Azərbaycan şahmatçılarının siyahısı — Azərbaycanın titul sahibi şahmatçı və şahmat məşqçilərinin siyahısı.
Azərbaycanda şahmatın tarixi orta əsrlərə gedib çatır. Bu oyun növü barədə məlumatlara XII əsrdə Xaqani Şirvani və Nizami Gəncəvi, XIV əsrdə İmaməddin Nəsimi, XVI əsrdə Məhəmməd Füzuli kimi müəlliflərin əsərlərində rast gəlmək mümkündür. 1864-cü ildə isə Mirzə Fətəli Axundov yazdığı "Şatranjın oyunu" əsərində oyunun qaydalarını izah edir. Həmin dövrlərdən bir çox Azərbaycanlı mütəfəkkirlər şahmatla məşğul olmuşlar.[1] İlk görkəmli Azərbaycan şahmatçısı kimi IX əsrdə yaşamış Cəlaləddin Naxçıvaninin adı çəkilir.[2]
Azərbaycanda şahmat kişilərlə yanaşı qadınlar arasında da yayılmışdı. Məhsəti Gəncəvi Azərbaycanın ilk qadın şahmatçısı hesab edilir.[1] Aleksandr Düma isə öz yazılarında Xurşidbanu Natəvanla şahmat oynamağı və onun yüksək zəkası barədə qeyd edib.[2][3]
Azərbaycanda şahmatın mütəşəkkil formada kütlələr arasında yayılması XX əsrin 20-ci illərindən başlayır. 1920-ci ildə Azərbaycan Şahmat Federasiyasının (AŞF) təməli qoyulur. İlk vaxtlar şahmat daha çox qeyri-azərbaycanlılar arasında məşhur olmuşdur. Bu səbəbdən 1923-cü ildə keçirilən Bakı çempionatında Naxçıvanda doğulmuş Vladimir və Mixail Makoqonov qardaşları qalib olurlar. Lakin 1930-cu illərdə azərbaycanlıların da bu oyuna marağı artır. 1934-cü ildə keçirilən ilk ölkə çempionatının qalibi Qasım Səlimxanov olur.
1936-cı ildə qadınlar arasında keçirilən ilk ölkə çempionatında Olqa Rojdestvenskaya qalib gəlir. Həmin il Bakılı Anastasiya Poliskaya isə qadınlar arasında Zaqafqaziya çempionu olur.[1]
Sultan Xəlilbəyli 1950-ci illərin sonunda SSRİ idman ustası adına layiq görülmüş ilk azərbaycanlı şahmatçı kimi tarixə düşüb. 1950-ci illərdəki yarışmalarda isə ölkə çempionu adını Azər Zeynallı və Vladimir Bağırov qazanıblar.
XX əsrin 70-ci illərindən başlayaraq Azərbaycanda şahmatın inkişafında yeni dövr başlayır, ölkədə 60-a yaxın uşaq-gənclər şahmat məktəb və klubları açılır, şahmata marağın kütləvi hal alması təmin olunur. Həmin illərdə Azərbaycan şahmat məktəbi dünyada məşhur olan bir çox görkəmli nümayəndələri yetişdirmişdir. Fikrət Sideifzadə, Elmar Məhərrəmov, Aydın Hüseynov, Aynur Sofiyeva, Firuzə Vəlixanlı, İlahə Qədimova SSRİ miqyasında və beynəlxalq turnirlərdə bir çox qələbələr qazanmışdır. O cümlədən, şahmat üzrə beynəlxalq dərəcəli qrosmeyster, 22 yaşında (1985) dünya çempionu olmuş Harri Kasparov da Bakı məktəbinin yetirməsi olmuşdur.
1970-ci illərdə Tatyana Zatulovskaya Azərbaycanın ilk Qadın Qrosmeysteri olur. 1978-ci ildə isə Vladimir Bağırov ilk ölkənin şahmat tarixinə ilk kişi Qrosmeyster kimi adını yazdırır. 1980-ci ilədək Kasparov, 1987-ci ildə isə Vladimir Makoqonov da bu titulu əldə edir.[3]
Azərbaycan müstəqillik qazandıqdan sonra 1992-ci ildə AŞF Beynəlxalq Şahmat Federasiyasına (FIDE) üzv olmuşdur. Bu dövrdə Şəhriyar Məmmədyarov, Teymur Rəcəbov, Qədir Hüseynov, Vüqar Həşimov, Rauf Məmmədov və Eltac Səfərli kimi şahmatçılar yetişmişdir. Onlar Avropa çempionatları və bir sıra digər nüfuzlu turnirlərdə çempion olmuşlar.[1] 1991-ci ildə isə Aynur Sofiyeva qadınlar, Elmar Məhərrəmov kişilər üzrə müstəqil Azərbaycan Respublikasının ilk qrosmeysteri adını almışdır.[3]
Hazırda dünyanın ən yüksək reytinqli 100 şahmatçısı arasında 2 Azərbaycan şahmatçısı — Şəhriyar Məmmədyarov və Teymur Rəcəbov yer almışdır.[4]
Hazırda Azərbaycanı təmsil edən 29 Qrosmeyster, 33 Beynəlxalq Usta, 51 FIDE Ustası, 12 Ustalığa namizəd, 15 Qadın Qrosmeyster, 7 Qadın Beynəlxalq Usta, 20 Qadın FIDE Ustası, 11 Qadın Ustalığa namizəd var. Onlardan bəziləri aktiv deyil.[5]
Ən azı 2500 reytinqə malik şahmatçılar:
Şahmatçı | Təvəllüd | Ən yüksək standart reytinqi | Ən yüksək rapid reytinqi | Ən yüksək blitz reytinqi | FIDE ID | İstinadlar |
---|---|---|---|---|---|---|
Abdulla Qədimbəyli | 2002 | 2524 (Noyabr, 2022) | 2461 (Sentyabr, 2023) | 2399 (Oktyabr, 2022) | 13404938 | [6] |
Arkadi Naydiç | 1985 | 2737 (Dekabr, 2013) | 2735 (Yanvar, 2013) | 2702 (Mart, 2012) | 4650891 | [7] |
Aydın Hüseynov | 1957–2003 | 2513 (Yanvar, 1999) | ? | ? | 13400169 | [8] |
Aydın Süleymanlı | 2005 | 2626 (İyun, 2024) | 2554 (Yanvar, 2024) | 2580 (Yanvar, 2024) | 13413937 | [9] |
Azər Mirzəyev | 1978 | 2617 (Noyabr, 2009) | 2518 (Mart, 2016) | 2561 (Mart, 2012) | 13400304 | [10] |
Cahangir Ağarəhimov | 1986 | 2502 (Fevral, 2014) | – | – | 13401718 | [11] |
Cəmil Ağamalıyev | 1974 | 2526(Oktyabr, 2003) | – | – | 13400215 | [12] |
Əhməd Əhmədzadə | 2004 | 2519 (Avqust, 2023) | 2414 (Avqust, 2023) | 2388 (Oktyabr, 2022) | 13413007 | [13] |
Elmar Məhərrəmov | 1958 | 2568 (İyul, 2000) | 2582 (İyul, 2017) | 2517 (Yanvar, 2012) | 13400142 | [14] |
Eltac Səfərli | 1992 | 2694 (Oktyabr, 2016) | 2718 (Sentyabr, 2019) | 2711 (May, 2017) | 13402129 | [15] |
Fərid Abbasov | 1979 | 2578 (Oktyabr, 2008) | 2487 (Mart, 2023) | 2487 (Mart, 2023) | 13400665 | [16] |
Fərhad Tahirov | 1987 | 2583 (İyul, 2003) | – | 2452 (Oktyabr, 2018) | 13401661 | [17] |
Qədir Hüseynov | 1986 | 2668 (May, 2022) | 2739 (Noyabr, 2015) | 2708 (Oktyabr, 2018) | 13401378 | [18] |
Məhəmməd Muradlı | 2003 | 2589 (İyul, 2024) | 2486 (Aprel, 2023) | 2644 (Yanvar, 2022) | 13409301 | [19] |
Misrətdin İsgəndərov | 1995 | 2601 (May, 2022) | 2501 (Oktyabr, 2022) | 2501 (Oktyabr, 2022) | 13400312 | [20] |
Namiq Quliyev | 1974 | 2588 (Yanvar, 2006) | 2668 (İyun, 2019) | 2587 (Sentyabr, 2019) | 13400363 | [21] |
Nicat Abasov | 1995 | 2679 (Oktyabr, 2023) | 2567 (Noyabr, 2021) | 2561 (Sentyabr, 2023) | 13402960 | [22] |
Nicat Məmmədov | 1985 | 2624 (Yanvar, 2014) | 2624 (İyul, 2021) | 2645 (İyul, 2017) | 13400819 | [23] |
Rauf Məmmədov | 1988 | 2709 (Dekabr, 2017) | 2739 (Oktyabr, 2018) | 2810 (Yanvar, 2016) | 13401653 | [24] |
Rəsul İbrahimov | 1981 | 2568 (Oktyabr, 2008) | 2518 (Dekabr, 2017) | 2518 (Dekabr, 2017) | 13400495 | [25] |
Rəşad Babayev | 1981 | 2535 (Aprel, 2009) | – | – | 13400681 | [26] |
Rüfət Bağırov | 1979 | 2541 (İyul, 2002) | – | – | 13400401 | [27] |
Sərxan Quliyev | 1968 | 2537 (İyul, 2003) | 2416 (Avqust, 2016) | 2416 (Avqust, 2016) | 13400231 | [28] |
Şəhriyar Məmmədyarov | 1985 | 2820 (Sentyabr, 2018) | 2833 (İyul, 2017) | 2866 (Dekabr, 2014) | 13401319 | [29] |
Teymur Rəcəbov | 1987 | 2793 (Noyabr, 2012) | 2788 (İyul, 2012) | 2808 (Yanvar, 2015) | 13400924 | [30] |
Urfan Sevdimalıyev | 1989 | 2503 (Dekabr, 2014) | 2411 (Yanvar, 2016) | 2384 (İyul, 2023) | 13402463 | [31] |
Ülvi Bacarani | 1995 | 2551 (Noyabr, 2015) | 2540 (Sentyabr, 2016) | 2488 (Sentyabr, 2015) | 13403028 | [32] |
Ülvi Sadıxov | 1998 | 2517 (Oktyabr, 2021) | 2487 (Oktyabr, 2017) | 2384 (İyul, 2023) | 13401416 | [33] |
Vasif Durarbəyli | 1992 | 2637 (İyun, 2019) | 2592 (Noyabr, 2012) | 2613 (Aprel, 2013) | 13402935 | [34] |
Vüqar Əsədli | 2001 | 2598 (Fevral, 2023) | 2539 (Yanvar, 2023) | 2635 (Yanvar, 2022) | 13405764 | [35] |
Vüqar Həşimov | 1986–2014 | 2761 (Yanvar, 2012) | ? | ? | 13400630 | [36] |
Vüqar Rəsulov | 1991 | 2560 (Oktyabr, 2023) | 2519 (Yanvar, 2016) | 2560 (Sentyabr, 2021) | 13402390 | [37] |
Zaur Məmmədov | 1994 | 2504 (Noyabr, 2014) | 2474 (Sentyabr, 2017) | 2442 (May, 2013) | 13401033 | [38] |
Ən azı 2400 reytinqə malik şahmatçılar:
Şahmatçı | Təvəllüd | Ən yüksək standart reytinqi | Ən yüksək rapid reytinqi | Ən yüksək blitz reytinqi | FIDE ID | İstinadlar |
---|---|---|---|---|---|---|
Anar Allahverdiyev | 1975 | 2460 (Yanvar, 2008) | 2412 (İyul, 2022) | 2412 (İyun, 2022) | 13400347 | [39] |
Asif Yaqubi | 1984 | 2444 (Sentyabr, 2014) | – | 2431 (Sentyabr, 2015) | 13411861 | [40] |
Ayaz Məmmədov | 1992 | 2419 (Sentyabr, 2015) | 2417 (Oktyabr, 2014) | 2404 (Avqust, 2015) | 13402579 | [41] |
Cavad Məhərrəmzadə | 1976 | 2494 (İyul, 2012) | – | – | 13400436 | [42] |
Elmir Hüseynov | 1983 | 2457 (Aprel, 2007) | – | 2454 (Oktyabr, 2012) | 13400878 | [43] |
Fikrət Sideifzadə | 1952 | 2434 (Oktyabr, 2005) | – | – | 13400150 | [44] |
Gülnar Məmmədova | 1991 | 2401 (Yanvar, 2017) | 2418 (Yanvar, 2019) | 2382 (İyul, 2012) | 13403508 | [45] |
Günay Məmmədzadə | 2000 | 2483 (Oktyabr, 2022) | 2383 (Oktyabr, 2022) | 2408 (May, 2023) | 13403729 | [46] |
Xəzər Babazadə | 2005 | 2481 (Fevral, 2023) | 2363 (Oktyabr, 2022) | 2417 (Yanvar, 2022) | 13413554 | [47] |
Xanım Balacayeva | 2001 | 2404 (İyul, 2024) | 2284 (Oktyabr, 2022) | 2284 (Oktyabr, 2022) | 13406396 | [48] |
İlqar Bacarani | 1965 | 2373 (Yanvar, 2003) | 2313 (Oktyabr, 2012) | 2313 (Fevral, 2013) | 13400223 | [49] |
İsmayıl Şahəliyev | 1999 | 2421 (Avqust, 2019) | 2334 (Yanvar, 2016) | 2306 (Oktyabr, 2022) | 13406388 | [50] |
Kamal Ağasıyev | 1988 | 2441 (İyun, 2017) | 2403 (Oktyabr, 2016) | 2393 (Aprel, 2017) | 13402854 | [51] |
Kənan İzzət | 1996 | 2496 (Avqust, 2018) | 2385 (Dekabr, 2013) | 2424 (Fevral, 2018) | 13405209 | [52] |
Kənan Qarayev | 2002 | 2406 (Noyabr, 2018) | 2280 (Dekabr, 2023) | 2358 (Yanvar, 2024) | 13406671 | [53] |
Loğman Quliyev | 1974 | 2470 (Yanvar, 2009) | 2405 (Sentyabr, 2016) | 2400 (İyun, 2015) | 13400061 | [54] |
Məhəmməd Zülfüqarlı | 1977 | 2510 (İyul, 2000) | – | 2428 (Yanvar, 2019) | 13400410 | [55] |
Murad İbrahimli | 2002 | 2437 (May, 2022) | 2391 (Avqust, 2023) | 2364 (Aprel, 2023) | 13410229 | [56] |
Nail Bəşirli | 2000 | 2414 (İyun, 2016) | 2275 (İyun, 2023) | 2451 (Oktyabr, 2019) | 13406809 | [57] |
Nicat Ağayev | 1990 | 2407 (Avqust, 2013) | 2381 (Dekabr, 2015) | 2369 (May, 2013) | 13402048 | [58] |
Orxan Əbdülov | 1988 | 2429 (Noyabr, 2011) | 2387 (Dekabr, 2015) | 2375 (İyun, 2013) | 13402714 | [59] |
Pərviz Qasımov | 2000 | 2516 (Yanvar, 2015) | 2295 (Dekabr, 2014) | 2329 (May, 2018) | 13408798 | [60] |
Rauf Hacılı | 1972 | 2443 (Yanvar, 2000) | 2422 (İyun,2014) | – | 13400053 | [61] |
Rəhim Qasımov | 1976 | 2452 (Dekabr, 2014) | – | 2402 (May, 2013) | 13400126 | [62] |
Riyad Səmədov | 2007 | 2509 (Avqust, 2024) | 2389 (Sentyabr, 2023) | 2355 (Oktyabr, 2022) | 13417444 | [63] |
Sadiq Məmmədov | 2003 | 2415 (Dekabr, 2022) | 2237 (İyul, 2020) | 2293 (May, 2018) | 13408712 | [64] |
Sənan Dövlətov | 1980 | 2439 (İyul, 2008) | – | – | 13400770 | [65] |
Talıb Babayev | 1971 | 2405 (Mart, 2013) | 2296 (Dekabr, 2016) | 2405 (May, 2013) | 13401432 | [66] |
Toğrul Həsənzadə | 1997 | 2418 (May, 2016) | 2417 (Dekabr, 2016) | 2214 (Oktyabr, 2022) | 13407716 | [67] |
Ülviyyə Fətəliyeva | 1996 | 2428 (Noyabr, 2022) | 2343 (Yanvar, 2018) | 2322 (Oktyabr, 2022) | 13403052 | [68] |
Viktor Truşelyov | 1984 | 2407 (Noyabr, 2009) | 2421 (Avqust, 2013) | 2411 (Avqust, 2012) | 13401327 | [69] |
Vladislav Verdixanov | 1970 | 2429 (Yanvar, 2009) | – | – | 13400240 | [70] |
Vüqar Manafov | 2004 | 2441 (Avqust, 2024) | 2393 (Oktyabr, 2023) | 2431 (Oktyabr, 2023) | 13410814 | [71] |
Ən azı 2300 reytinqə malik şahmatçılar:
Şahmatçı | Təvəllüd | Ən yüksək standart reytinqi | Ən yüksək rapid reytinqi | Ən yüksək blitz reytinqi | FIDE ID | İstinadlar |
---|---|---|---|---|---|---|
Aqil Pirverdiyev | 1996 | 2415 (Dekabr, 2019) | 2510 (Fevral, 2020) | 2312 (Avqust, 2019) | 13400568 | [72] |
Allahverdi Həmidov | 2008 | 2307 (May, 2024) | 2222 (Avqust, 2024) | 2210 (Aprel, 2024) | 13452029 | [73] |
Altay Eynullayev | 2004 | 2314 (Aprel, 2017) | 2114 (Oktyabr, 2022) | 2174 (Avqust, 2019) | 13413562 | [74] |
Andrey Mustafin | 2001 | 2325 (Mart, 2016) | 2119 (Oktyabr, 2022) | 2119 (Oktyabr, 2022) | 13406744 | [75] |
Asif Həsənov | 1973 | 2353 (Aprel, 2007) | – | 2290 (May, 2024) | 13400908 | [76] |
Atilla Eynullayev | 2004 | 2347 (Mart, 2020) | 2181 (Oktyabr, 2022) | 2181 (Oktyabr, 2022) | 13413570 | [77] |
Bəxtiyar Rüstəmov | 1960 | 2310 (Yanvar, 2000) | – | – | 13400592 | [78] |
Cahandar Azadəliyev | 2010 | 2304 (Yanvar, 2022) | 2204 (Oktyabr, 2022) | 2204 (Oktyabr, 2022) | 13425811 | [79] |
Cahangir Niftəliyev | 1989 | 2312 (Aprel, 2024) | – | – | 13407740 | [80] |
Cavid Səmədov | 1988 | 2333 (Mart, 2013) | – | – | 13413058 | [81] |
Ceyhun Məmmədov | 1968 | 2307 (İyul, 2007) | – | – | 13402315 | [82] |
Elmar Atakişiyev | 2004 | 2384 (Avqust, 2024) | 2237 (Avqust, 2024) | 2301 (Avqust, 2024) | 13410547 | [83] |
Elşad Orucov | 1972 | 2304 (May, 2014) | 2304 (Oktyabr, 2023) | 2342 (Oktyabr, 2015) | 13403540 | [84] |
Elvin Bayramov | 1997 | 2337 (Dekabr, 2019) | 2271 (Aprel, 2016) | 2302 (Sentyabr, 2019) | 13406655 | [85] |
Fərid Mustafayev | 2004 | 2334 (Fevral, 2020) | 2220 (Fevral, 2023) | 2317 (Yanvar, 2023) | 13408771 | [86] |
Fərid Orucov | 2008 | 2352 (İyul, 2022) | 2166 (Oktyabr, 2022) | 2166 (Oktyabr, 2022) | 13423533 | [87] |
Fərid Zeynalov | 1986 | 2358 (Fevral, 2019) | 2303 (Sentyabr, 2016) | 2392 (İyun, 2013) | 13402250 | [88] |
Hüseyn Seyid | 2007 | 2330 (Yanvar, 2023) | 2181 (Avqust, 2023) | 2271 (İyun, 2022) | 13413902 | [89] |
Xaqan Əhməd | 2011 | 2404 (İyul, 2024) | 2189 (Sentyabr, 2023) | 2314 (May, 2024) | 13431552 | [90] |
Xoşbəxt Qarayev | 1967 | 2377 (Noyabr, 2016) | – | – | 13428101 | [91] |
Kənan Hacıyev | 1987 | 2197 (May, 2023) | 2122 (İyul, 2023) | 2125 (İyul, 2024) | 13404148 | [92] |
Qara Balacayev | 1987 | 2404 (May, 2018) | 2304 (Oktyabr, 2022) | 2304 (Oktyabr, 2022) | 13401785 | [93] |
Lütfiyar Rüstəmov | 1961 | 2311 (Yanvar, 2000) | – | – | 13401203 | [94] |
Mayis Bədəlov | 1976 | 2305 (İyul, 2016) | – | – | 13423860 | [95] |
Mehman Rzayev | 1973 | 2439 (Dekabr, 2016) | – | – | 13413090 | [96] |
Murad Nuri | 1997 | 2322 (Oktyabr, 2015) | 2296 (Noyabr, 2014) | 2263 (Avqust, 2013) | 13404474 | [97] |
Namiq Əliyev | 1952 | 2317 (Yanvar, 2000) | – | – | 13401505 | [98] |
Niyazi Nağdıyev | 2000 | 2366 (Avqust, 2016) | – | – | 13405519 | [99] |
Rafiq Məmmədov | 1986 | 2389 (Sentyabr, 2017) | – | – | 13430661 | [100] |
Rasim Əliyev | 1979 | 2302 (Yanvar. 2002) | 2230 (Dekabr, 2013) | 2276 (Yanvar, 2016) | 13401084 | [101] |
Rəşad Zeynallı | 1994 | 2335 (Avqust, 2018) | 2126 (Noyabr, 2017) | 2140 (İyun, 2019) | 13403320 | [102] |
Rəvan Əliyev | 2002 | 2385 (İyun, 2019) | 2228 (Dekabr, 2022) | 2213 (Oktyabr, 2022) | 13409980 | [103] |
Rüstəm Bünyatov | 1999 | 2345 (Oktyabr, 2015) | 2301 (İyul, 2016) | 2266 (Avqust, 2016) | 13410210 | [104] |
Rüstəm Rüstəmov | 2009 | 2285 (May, 2024) | 2122 (İyun, 2024) | 2129 (May, 2024) | 13440110 | [105] |
Sabir Hüseynov | 1973 | 2423 (Noyabr, 2017) | – | – | 13404431 | [106] |
Samir Cavad-zadə | 1971 | 2350 (Yanvar, 2000) | – | 2239 (May, 2015) | 13400894 | [107] |
Səmid İsayev | 1975 | 2322 (Yanvar, 2000) | – | – | 13401092 | [108] |
Süleyman Süleymanlı | 2006 | 2318 (May, 2022) | 2204 (Oktyabr, 2022) | 2250 (Yanvar, 2023) | 13416375 | [109] |
Şahin Vəliyev | 2007 | 2324 (Fevral, 2024) | 2134 (Noyabr, 2022) | 2185 (Yanvar, 2023) | 13424203 | [110] |
Şəhriyar Rəhmanov | 1990 | 2353 (May, 2017) | – | 2352 (Sentyabr, 2016) | 13402285 | [111] |
Şiroğlan Talıbov | 2006 | 2395 (Avqust, 2024) | 2311 (Avqust, 2023) | 2324 (Avqust, 2023) | 13429078 | [112] |
Teymur Bəşirov | 1986 | 2397 (Avqust, 2017) | – | 2379 (İyul, 2018) | 13430181 | [113] |
Teymuraz Axundov | 2002 | 2310 (İyul, 2017) | 2210 (Oktyabr, 2022) | 2210 (Oktyabr, 2022) | 13410032 | [114] |
Təbriz İdrisov | 1989 | 2333 (Aprel, 2017) | 2278 (Aprel, 2016) | 2259 (May, 2013) | 13402870 | [115] |
Tofiq İsmayılov | ? | 2303 (Yanvar, 2000) | – | – | 13414143 | [116] |
Uğur İlyaslı | 2004 | 2347 (Mart, 2022) | 2123 (Oktyabr, 2022) | 2123 (Oktyabr, 2022) | 13416197 | [117] |
Ülvi Mehrəliyev | ? | 2328 (Oktyabr, 2002) | – | – | 13402064 | [118] |
Vüqar Əsgərov | 1992 | 2331 (Aprel, 2024) | – | – | 13412841 | [119] |
Vüsal Abbasov | 1987 | 2302 (Yanvar, 2018) | 2169 (Oktyabr, 2022) | 2169 (Oktyabr, 2022) | 13401777 | [120] |
Zaur Bayramov | 1998 | 2357 (Mart, 2020) | 2227 (Dekabr, 2009) | 2210 (Oktyabr, 2022) | 13405080 | [121] |
Zeynal Eyyubov | 1981 | 2307 (May, 2015) | 2114 (Noyabr, 2022) | 2214 (Sentyabr, 2016) | 13401882 | [122] |
Ən azı 2200 reytinqə malik şahmatçılar:
Şahmatçı | Təvəllüd | Ən yüksək standart reytinqi | Ən yüksək rapid reytinqi | Ən yüksək blitz reytinqi | FIDE ID | İstinadlar |
---|---|---|---|---|---|---|
Alperen Kanlı | 2006 | 2205 (Dekabr, 2022) | 2071 (Oktyabr, 2022) | 2071 (Oktyabr, 2022) | 13416162 | [123] |
Ayxan Cabbarlı | 2007 | 1752 (Mart, 2024) | 1651 (Mart, 2024) | – | 13415646 | [124] |
Elnur Əliyev | 1987 | 2269 (Sentyabr, 2011) | 2235 (May, 2012) | 2258 (May, 2013) | 13402617 | [125] |
Əli Süleymanov | 2008 | 1799 (Mart, 2024) | 1739 (Mart, 2024) | 1809 (Mart, 2024) | 13418548 | [126] |
Fərid Aslanov | 2002 | 2180 (Aprel, 2016) | 1931 (Mart, 2024) | 1952 (Avqust, 2024) | 13408925 | [127] |
Fərid Məlikov | 2004 | 1994 (Sentyabr, 2018) | 1982 (Oktyabr, 2019) | 2052 (Oktyabr, 2019) | 13425480 | [128] |
Habil Cavadov | 2005 | 2198 (Yanvar, 2024) | 2073 (Avqust, 2023) | 2027 (Sentyabr, 2023) | 13424165 | [129] |
Miradil Zeynallı | 1998 | 2166 (İyun, 2013) | – | 2155 (Yanvar, 2014) | 13401440 | [130] |
Rauf Murtuzov | 2002 | 2227 (May, 2018) | – | 2087 (Oktyabr, 2022) | 13408755 | [131] |
Sənan Əliyev | 2005 | 1794 (Mart, 2024) | 1806 (Mart, 2024) | 1806 (Mart, 2024) | 13415263 | [132] |
Ümid Aslanov | 2006 | 2281 (Aprel, 2022) | 2173 (Oktyabr, 2022) | 2173 (Oktyabr, 2022) | 13412620 | [133] |
Ziya Məmmədov | 2010 | 1663 (Mart, 2024) | 1603 (Mart, 2024) | 1750 (Mart, 2024) | 13418890 | [134] |
Ən azı 2300 reytinqə malik qadın şahmatçılar:
Şahmatçı | Təvəllüd | Ən yüksək standart reytinqi | Ən yüksək rapid reytinqi | Ən yüksək blitz reytinqi | FIDE ID | İstinadlar |
---|---|---|---|---|---|---|
Aydan Höccətova | 1999 | 2356 (İyun, 2018) | 2138 (Oktyabr, 2022) | 2138 (Oktyabr, 2022) | 13401491 | [135] |
Aynur Sofiyeva | 1970 | 2345 (Yanvar, 2000) | – | – | 13400010 | [136] |
Firuzə Vəlixanlı | 1970 | 2350 (Yanvar, 2004) | – | – | 13400029 | [137] |
Gövhər Beydullayeva | 2003 | 2417 (İyun, 2024) | 2256 (Oktyabr, 2022) | 2256 (Oktyabr, 2022) | 13413015 | [138] |
Gülnar Məmmədova | 1991 | 2401 (Yanvar, 2017) | 2418 (Yanvar, 2019) | 2382 (İyul, 2012) | 13403508 | [45] |
Günay Məmmədzadə | 2000 | 2483 (Oktyabr, 2022) | 2383 (Oktyabr, 2022) | 2408 (May, 2023) | 13403729 | [46] |
Xanım Balacayeva | 2001 | 2404 (İyul, 2024) | 2284 (Oktyabr, 2022) | 2284 (Oktyabr, 2022) | 13406396 | [48] |
Xəyalə Abdulla | 1993 | 2320 (Sentyabr, 2015) | 2260 (Dekabr, 2013) | 2226 (May, 2013) | 13401807 | [139] |
İlahə Qədimova | 1975 | 2374 (Yanvar, 2000) | 2314 (Noyabr, 2017) | – | 13400045 | [140] |
Nərgiz Umudova | 1989 | 2301 (İyun, 2019) | 2231 (May, 2012) | 2231 (May, 2012) | 13402137 | [141] |
Nərmin Xələfova | 1994 | 2303 (Aprel, 2017) | 2170 (Oktyabr, 2022) | 2191 (İyul, 2015) | 13402625 | [142] |
Nərmin Kazımova | 1993 | 2364 (Aprel, 2016) | 2174 (May, 2023) | 2269 (Fevral, 2017) | 13402951 | [143] |
Türkan Məmmədyarova | 1989 | 2322 (Mart, 2011) | 2375 (Yanvar, 2018) | 2327 (Yanvar, 2019) | 13402005 | [144] |
Ülviyyə Fətəliyeva | 1996 | 2428 (Noyabr, 2022) | 2343 (Yanvar, 2018) | 2322 (Oktyabr, 2022) | 13403052 | [68] |
Zeynəb Məmmədyarova | 1983 | 2384 (İyul, 2007) | 2330 (Yanvar, 2018) | 2369 (Yanvar, 2019) | 13401521 | [145] |
Ən azı 2200 reytinqə malik qadın şahmatçılar:
Şahmatçı | Təvəllüd | Ən yüksək standart reytinqi | Ən yüksək rapid reytinqi | Ən yüksək blitz reytinqi | FIDE ID | İstinadlar |
---|---|---|---|---|---|---|
Ayan Allahverdiyeva | 2005 | 2198 (Oktyabr, 2023) | 2110 (Yanvar, 2023) | 2021 (Oktyabr, 2022) | 13412590 | [146] |
Elmira Əliyeva | 1954 | 2259 (İyul, 2003) | – | – | 13400207 | [147] |
Fidan Ağasıyeva | 1987 | 2209 (İyul, 2018) | 2069 (Oktyabr, 2022) | 2069 (Oktyabr, 2022) | 13402374 | [148] |
Lalə İsmayılova | 1969 | 2200 (Yanvar, 2000) | – | – | 13400282 | [149] |
Mehriban Şükürova | 1984 | 2264 (Aprel, 2001) | – | – | 13401360 | [150] |
Nərmin Məmmmədova | 1999 | 2332 (May, 2019) | 2121 (Oktyabr, 2022) | 2121 (Oktyabr, 2022) | 13403710 | [151] |
Səbinə İbrahimova | 1995 | 2273 (Noyabr, 2014) | 2205 (Dekabr, 2013) | 2166 (May, 2013) | 13403893 | [152] |
Ən azı 2100 reytinqə malik qadın şahmatçılar:
Şahmatçı | Təvəllüd | Ən yüksək standart reytinqi | Ən yüksək rapid reytinqi | Ən yüksək blitz reytinqi | FIDE ID | İstinadlar |
---|---|---|---|---|---|---|
Aygün Əliyeva | 1977 | 2170 (Yanvar, 2000) | – | 2170 (İyul, 2017) | 13400754 | [153] |
Aynur Katanova | 2000 | 2109 (Yanvar, 2017) | – | – | 13408674 | [154] |
Aytac İsmayılova | 1987 | 2168 (Aprel, 2003) | – | – | 13401998 | [155] |
Aytən Əmrayeva | 1997 | 2198 (Dekabr, 2015) | 2043 (Oktyabr, 2022) | 2043 (Oktyabr, 2022) | 13405101 | [156] |
Elnarə Atakişiyeva | 1981 | 2113 (Yanvar, 2000) | – | – | 13401114 | [157] |
Fənarə Babayeva | 1972 | 2267 (Yanvar, 2001) | – | – | 13400037 | [158] |
Xatun Bağırova | 1997 | 1903 (Yanvar, 2016) | 1911 (Mart, 2024) | 1840 (Mart, 2024) | 13403753 | [159] |
Kübra Bacarani | 1974 | 2214 (İyul, 2000) | 2182 (Sentyabr, 2014) | 2204 (İyul, 2013) | 13400622 | [160] |
Ləman Hacıyeva | 2003 | 2138 (Oktyabr, 2022) | 2135 (Yanvar, 2023) | 2107 (Yanvar, 2024) | 13415875 | [161] |
Maxruq Süleymanova | 1979 | 2167 (İyul, 2017) | – | – | 13414895 | [162] |
Mələk İsmayıl | 2004 | 2200 (Yanvar, 2024) | 2015 (Aprel, 2023) | 2033 (İyul, 2024) | 13412604 | [163] |
Nərmin Dadaşlı | 1993 | 2262 (Dekabr, 2017) | – | – | 13429310 | [164] |
Nərmin Soyunlu | 1996 | 2103 (May, 2019) | 1989 (Mart, 2024) | 2054 (Oktyabr, 2015) | 13400843 | [165] |
Nəsrin Babayeva | 2005 | 2110 (Dekabr, 2021) | – | 13416626 | [166] | |
Nigar Hüseynova | 1985 | 2117 (Yanvar, 2000) | – | – | 13401572 | [167] |
Pərvanə İsmayılova | 1982 | 2145 (Yanvar, 2002) | – | 13400509 | [168] | |
Süsən Məmmədova | 2001 | 2020 (Sentyabr, 2018) | 13413210 | [169] | ||
Şəfəq Əzizova | 1973 | 2207 (İyul, 2000) | – | – | 13400827 | [170] |
Türkan Həsənova | 1992 | 2113 (Mart, 2012) | 13403010 | [171] | ||
Zəminə Balacayeva | 1973 | 2125 (Yanvar, 2000) | – | – | 13400355 | [172] |
Ən azı 2000 reytinqə malik qadın şahmatçılar:
Şahmatçı | Təvəllüd | Ən yüksək standart reytinqi | Ən yüksək rapid reytinqi | Ən yüksək blitz reytinqi | FIDE ID | İstinadlar |
---|---|---|---|---|---|---|
Aysel Səlimova | 2007 | 1594 (Mart, 2024) | – | – | 13417118 | [173] |
Xanım İsmayılova | 2010 | 1952 (İyun, 2024) | 1823 (Avqust, 2024) | 1796 (İyun, 2024) | 13429019 | [174] |
Lalə Hüseynova | 2010 | 2036 (İyun, 2024) | 1859 (Aprel, 2024) | 1787 (Mart, 2024) | 13431781 | [175] |
Leyla Budaqova | 2008 | 1789 (İyul, 2024) | – | 1582 (Mart, 2024) | 13416065 | [176] |
Nərmin Kərimzadə | 2000 | 1923 (Mart, 2024) | 1941 (Mart, 2024) | 1863 (Mart, 2024) | 13410717 | [177] |
Nurtac Heydərli | 2007 | 1511 (Mart, 2024) | 1501 (Mart, 2024) | – | 13415689 | [178] |
Səadət Bəşirli | 2011 | 1950 (İyul, 2024) | 1893 (Avqust, 2024) | 2048 (İyun, 2024) | 13429990 | [179] |
Səbinə Quliyeva | 1993 | 2074 (Noyabr, 2012) | – | 1980 (Mart, 2024) | 13403680 | [180] |
Səbinə Rzalı | 2004 | 2073 (İyun, 2024) | 1963 (Oktyabr, 2022) | 2027 (Yanvar, 2023) | 13410920 | [181] |
Səmra Qasımova | 2007 | 1998 (Aprel, 2024) | 2025 (Avqust, 2024) | 1802 (Oktyabr, 2022) | 13417428 | [182] |
Sevil Tahirova | 2002 | 1804 (Oktyabr, 2017) | – | 1759 (Mart, 2024) | 13414224 | [183] |
Beynəlxalq Şahmat Federasiyası (FIDE) tərəfindən 26 Azərbaycan şahmatçısına məşqçi adı verilmişdir. Onlardan 4-ü FIDE Baş Məşqçisi (ing. FIDE Senior Trainer, FST), 18-i FIDE Məşqçisi (ing. FIDE Trainer, FT), 4-ü isə FIDE Təlimatçısıdır (ing. FIDE Instructor, FI):[5][184]
Şahmatçı | Təvəllüd | Şahmatçı titulu | Ən yüksək standart reytinqi | Ən yüksək rapid reytinqi | Ən yüksək blitz reytinqi | FIDE ID | İstinadlar |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmar Məhərrəmov | 1958 | Qrosmeyster (GM) | 2568 (İyul, 2000) | 2582 (İyul, 2017) | 2517 (Yanvar, 2012) | 13400142 | [14] |
Fikrət Sideifzadə | 1952 | Beynəlxalq Usta (IM) | 2434 (Oktyabr, 2005) | – | – | 13400150 | [44] |
İlqar Bacarani | 1965 | Beynəlxalq Usta (IM) | 2373 (Yanvar, 2003) | 2313 (Oktyabr, 2012) | 2313 (Fevral, 2013) | 13400223 | [49] |
Sərxan Quliyev | 1968 | Qrosmeyster (GM) | 2537 (İyul, 2003) | 2416 (Avqust, 2016) | 2416 (Avqust, 2016) | 13400231 | [28] |
Şahmatçı | Təvəllüd | Şahmatçı titulu | Ən yüksək standart reytinqi | Ən yüksək rapid reytinqi | Ən yüksək blitz reytinqi | FIDE ID | İstinadlar |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Anar Allahverdiyev | 1975 | Beynəlxalq Usta (IM) | 2460 (Yanvar, 2008) | 2412 (İyul, 2022) | 2412 (İyun, 2022) | 13400347 | [39] |
Azər Mirzəyev | 1978 | Qrosmeyster (GM) | 2617 (Noyabr, 2009) | 2518 (Mart, 2016) | 2561 (Mart, 2012) | 13400304 | [10] |
Cahangir Ağarəhimov | 1986 | Qrosmeyster (GM) | 2502 (Fevral, 2014) | – | – | 13401718 | [11] |
Eltac Səfərli | 1992 | Qrosmeyster (GM) | 2694 (Oktyabr, 2016) | 2718 (Sentyabr, 2019) | 2711 (May, 2017) | 13402129 | [15] |
Fərid Abbasov | 1979 | Qrosmeyster (GM) | 2578 (Oktyabr, 2008) | 2487 (Mart, 2023) | 2487 (Mart, 2023) | 13400665 | [16] |
İlahə Qədimova | 1975 | Qadın Qrosmeyster (WGM) | 2374 (Yanvar, 2000) | 2314 (Noyabr, 2017) | – | 13400045 | [140] |
Kamal Ağasıyev | 1988 | Beynəlxalq Usta (IM) | 2441 (İyun, 2017) | 2403 (Oktyabr, 2016) | 2393 (Aprel, 2017) | 13402854 | [51] |
Qədir Hüseynov | 1986 | Qrosmeyster (GM) | 2668 (May, 2022) | 2739 (Noyabr, 2015) | 2708 (Oktyabr, 2018) | 13401378 | [18] |
Loğman Quliyev | 1974 | Beynəlxalq Usta (IM) | 2470 (Yanvar, 2009) | 2405 (Sentyabr, 2016) | 2400 (İyun, 2015) | 13400061 | [54] |
Namiq Əliyev | 1952 | FIDE Ustası (FM) | 2317 (Yanvar, 2000) | – | – | 13401505 | [98] |
Nicat Abasov | 1995 | Qrosmeyster (GM) | 2679 (Oktyabr, 2023) | 2567 (Noyabr, 2021) | 2561 (Sentyabr, 2023) | 13402960 | [22] |
Orxan Əbdülov | 1988 | Beynəlxalq Usta (IM) | 2429 (Noyabr, 2011) | 2387 (Dekabr, 2015) | 2375 (İyun, 2013) | 13402714 | [59] |
Rəhim Qasımov | 1976 | Beynəlxalq Usta (IM) | 2452 (Dekabr, 2014) | – | 2402 (May, 2013) | 13400126 | [62] |
Rəsul İbrahimov | 1981 | Qrosmeyster (GM) | 2568 (Oktyabr, 2008) | 2518 (Dekabr, 2017) | 2518 (Dekabr, 2017) | 13400495 | [25] |
Rəşad Babayev | 1981 | Qrosmeyster (GM) | 2535 (Aprel, 2009) | – | – | 13400681 | [26] |
Rüfət Bağırov | 1979 | Qrosmeyster (GM) | 2541 (İyul, 2002) | – | – | 13400401 | [27] |
Tofiq İsmayılov | ? | FIDE Ustası (FM) | 2303 (Yanvar, 2000) | – | – | 13414143 | [116] |
Zaur Məmmədov | 1994 | Qrosmeyster (GM) | 2504 (Noyabr, 2014) | 2474 (Sentyabr, 2017) | 2442 (May, 2013) | 13401033 | [38] |
Şahmatçı | Təvəllüd | Şahmatçı titulu | Ən yüksək standart reytinqi | Ən yüksək rapid reytinqi | Ən yüksək blitz reytinqi | FIDE ID | İstinadlar |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Fidan Ağasıyeva | 1987 | Qadın Beynəlxalq Usta (WIM) | 2209 (İyul, 2018) | 2069 (Oktyabr, 2022) | 2069 (Oktyabr, 2022) | 13402374 | [148] |
İbrahim Məmmədov | 1957 | – | ? | ? | ? | 13403192 | [185] |
Lyudmila Barişnikova | 1953 | – | 1885 (Mart, 2024) | – | – | 13402781 | [186] |
Mayis Bədəlov | 1976 | FIDE Ustası (FM) | 2305 (İyul, 2016) | – | – | 13423860 | [95] |