Baş Qərvənd

Bu adın digər istifadə formaları üçün bax: Qərvənd.

Baş Qərvənd — Azərbaycan Respublikasının Ağdam rayonunun Qərvənd kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.[2]

Baş Qərvənd
40°08′32″ şm. e. 47°00′53″ ş. u.HGYO
Ölkə  Azərbaycan
Rayon Ağdam rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü 219 m
Saat qurşağı
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi AZ0214[1]
Xəritəni göstər/gizlə
Baş Qərvənd xəritədə
Baş Qərvənd
Baş Qərvənd

Toponimika

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kəkilbəy qərvəndlərin bu kənddə məskunlaşmış hissəsinin başçısının adıdır. Yaşayış məntəqəsi vaxtilə Qışlaq adlı yerdə salınmışdır. Burada baş komponenti "böyük" mənasını ifadə edir. Qərvənd etnotoponimdir. Kəbirli tayfasının bir qolunun adıdır.[3]

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kənddə İlanlıtəpə adlanan eneolit dövrünə aid qədim yaşayış məskəninin izləri tapılıb[4].

Ə. Haqverdiyevin ən iri həcmli nəsr əsəri olan "Xortdanın cəhənnəm məktubları" povestində Kəkilbəylilərlə bağlı hissədə bu kənd barədə məlumat verilib.

Kənd Kəkilbəylilər (Ruisyada: Kəkilbəyov) sulalərisinin mülki olub. Sonuncu hakimi Bərham bəy Kəkilbəyli olub.

1994-cü il İşğal tarixinə qədər kənddə yerləşən bina Bəylik binası idi. 2020-ci ildə kənd işğaldan azad olunandan sonra həmin binanın qalıqları Müdafiə Nazirliyinin saytında nümayiş etdirilib (1:50 dəqiqə)[5].

Kənd Kəkilbəyli, İbadullu, Yeni Qərvənd nahiyələrindən ibarət idi.

1994-cü il işğal tarixinə qədər Azərbaycan Dəmil Yollarının "Çinar" stansiyası Baş qərvənd yaxınlığında yerləşir, dəmoiryolları isə kəndin içindən keçirdi.

1994-cü ilin aprel ayının 26-da Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal olunmuşdur.

2020-ci il 20 noyabr tarixində Baş qərvənd kəndi işğaldan azad olunmuşdur[6].

2023-cü ildə inşa edilmiş Yeni Ağdam Yolu Baş Qərvənddən keçir.

27.12.2023-cü il tarixində verilən məlumata görə Ağdamın Baş Qərvənd kəndində birinci mərhələdə 851 ev tikiləcək[7].

Coğrafiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Baş Qərvənd Ağdam rayonunun Qərvənd inzibati ərazi vahidində kənd. Xaçın çayının sağ sahilində, Qarabağ düzündədir.

İqtisadiyyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Sovetlər dönəmində Ağdam rayonu ərazisində ən böyük Kolxoz olan "Lenin" adına kolxoz Baş Qərvənddə yerləşib[8].

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Azərpoçt. "İndekslər" (az.). www.azerpost.az. 2016-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-19.
  2. ↑ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı, 2024" (PDF) (az.). stat.gov.az. 2024-02-28. 2024-03-14 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-04-05.
  3. ↑ "Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti". İki cilddə. I cild. Bakı, "Şərq-Qərb", 2007.
  4. ↑ İlanlıtəpə yaşayış yeri
  5. ↑ "Baş qərvənd, 20.11.2020".
  6. ↑ "Həyatımızı alt-üst edən 30 il: Baş Qərvənd kəndinin işğal günü". worldinfo.az (az.). 1970-01-01. İstifadə tarixi: 2024-11-07.
  7. ↑ "Ağdamın Baş Qərvənd kəndində birinci mərhələdə 851 ev tikiləcək".
  8. ↑ modern.az. "İki yerə bölünmüş Qərvənd…". modern.az (az.). İstifadə tarixi: 2024-11-07.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]