Soltanlı (Cəbrayıl)
Soltanlı — Azərbaycan Respublikasının Cəbrayıl rayonunun Soltanlı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.[1] Araz düzündə, Cəbrayıl şəhərindən 14 km cənubda yerləşir.[2][3]
| Soltanlı | |
|---|---|
 | |
| 39°15′41″ şm. e. 47°02′55″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə |
 Azərbaycan |
| Rayon | Cəbrayıl rayonu |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Mərkəzin hündürlüyü | 240 m |
| Saat qurşağı | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Toponimikası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Kəndin adı şahsevənlarin soltanlı tirəsinin adı ila əlaqədardır. Xalq arasında bəzən kənd Böyük Soltanlı da adlanır.[4] Həmçinin kənd Cəbrayılın ikinci ən böyük kəndidir.[3]
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Rusiya İmperiyası dövründə Soltanlı kəndi Yelizavetpol quberniyasının Cəbrayıl qəzasına daxil idi.[5]
Sovet dövründə kənd Azərbaycan SSR-in Cəbrayıl rayonunun eyniadlı kənd sovetliyinə daxil idi.[1]
Birinci Qarabağ müharibəsində kənd Ermənistan qüvvələri tərəfindən işğal olunmuş[6] və məhv edilmişdir.[7]
19 oktyabr 2020-ci il tarixində, İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı, Azərbaycan Ordusu Soltanlı kəndi üzərində nəzarəti bərpa edərək kəndi azad etmişdir.[8][9][10] Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin sözlərinə görə, kəndin ərazisində güclü istehkamların mövcudluğu səbəbindən Soltanlı uğrunda şiddətli döyüşlər bir neçə gün davam etmişdir.[11]
30 oktyabr 2020-ci ildə "Soltanlı" sərhəd-keçid məntəqəsi üzərində Azərbaycan Respublikasının dövlət bayrağı ucaldılıb və bu sərhəd-keçid məntəqəsi xidməti-döyüş fəaliyyətinə başlayıb.[12][13]
2022-ci ilin may ayında kənddə dəmir yolu stansiyasının inşasına başlanılmışdır.[14][6]
İşğal dövründə kənd tamamilə dağıdıldığı üçün 24 noyabr 2023-cü ildə burada yeni kəndin təməli qoyulmuşdur.[15][16] Təməlqoyma mərasimində Macarıstanın Xarici İşlər və Ticarət Naziri Péter Szijjártó, Azərbaycanın Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Naziri Sahil Babayev, Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsinin sədri Anar Quliyev, Azərbaycanın Prezidentinin Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonuna daxil olan Cəbrayıl, Qubadlı və Zəngilan rayonları üzrə xüsusi nümayəndəsi Vahid Hacıyev iştirak etmişdir.[17][18]
Əhalisi
[redaktə | mənbəni redaktə et]"1886-cı il ailə siyahılarından çıxarılmış Zaqafqaziya bölgəsi əhalisinin statistik məlumatları toplusu"na əsasən, Cəbrayıl qəzasının Soltanlı kənd dairəsinin Soltanlı kəndində 75 ev var idi və burada 416 azərbaycanlı yaşayırdı, bunlar dini baxımdan şiə idilər, onlardan 13-ü ruhani nümayəndəsi, digərləri isə kəndlilər idi.[5]
1912-ci il Qafqaz Təqviminə görə, Qaryagin qəzasının Soltanlı kəndində 456 nəfər yaşayırdı, onların əksəriyyəti azərbaycanlılar idi və təqvimdə "tatar" kimi göstərilmişdir.[19]
1983-cü ildə kənddə 1885 nəfər yaşayırdı. Kənd əhalisi heyvandarlıq, buğda əkinçiliyi, pambıqçılıq, üzümçülük və ipəkçiliklə məşğul olurdu.[1]
Şəkillər
[redaktə | mənbəni redaktə et]-
Soltanlı kəndində avtobus dayanacağının qalıqları (2014) -
Soltanlı kəndində avtobus dayanacağının qalıqları (2014) -
Soltanlı kəndində İkinci Dünya Müharibəsi zamanı həlak olanların xatirəsinə ucaldılmış abidə (2014)
,_Bus_stop,_2014.05.09_-_panoramio_(1).jpg)
,_Bus_stop,_2014.05.09_-_panoramio.jpg)
,_Memorial,_2014.05.09_-_panoramio.jpg)
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 3 Azerbaijani Soviet Encyclopedia (az.). Baku: Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının baş redaksiyası. 1984. 575.
- ↑ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı, 2024" (PDF) (az.). stat.gov.az. 2024-02-28. 2024-03-14 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-04-05.
- ↑ 1 2 Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti (az.). II. Baku: Şərq-Qərb. 2007. 194. ISBN 978-9952-34-156-0. 2021-07-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-26.
- ↑ Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası. Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu. Şərq-qərb Bakı-2007. səh.427
- ↑ 1 2 Свод статистических данных о населении Закавказского края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. Tiflis. 1893. 237. 2021-12-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-26.
- ↑ 1 2 "Cəbrayıl şəhərinin işğaldan azad olunmasından 2 il ötür". Report İnformasiya Agentliyi (az.). 2022-10-03. 2023-12-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-26.
- ↑ Nuri, Elmin. ""Bir kəndin məşhurları" - Cəbrayılın Soltanlı kəndinin tanınmışları". modern.az (az.). 2015-04-20. 2023-12-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-26.
- ↑ "13 kənd işğaldan azad edildi". Qafqazinfo (az.). 2020-10-19. 2020-10-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-28.
- ↑ "İlham Əliyev: "Daha 13 kənd işğaldan azad edildi"". Oxu.Az (az.). 2020-10-19. 2023-12-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-26.
- ↑ "Prezident İlham Əliyev: Cəbrayıl rayonunun 13 kəndi azad edilib". mod.gov.az (az.). 2020-10-19. 2020-10-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-27.
- ↑ "Ильхам Алиев и первая леди Мехрибан Алиева побывали в освобожденном от оккупации городе Агдам". president.az. 2021-01-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-11-26.
- ↑ AzərTAc. "İşğaldan azad olunmuş sərhəd zastavaları üzərində Azərbaycanın dövlət bayrağı dalğalanır" (az.). AzərTAc. 30.10.2020. 2021-07-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-30.
- ↑ APA TV. "İşğaldan azad edilən 4 kənddə sərhəd zastavaları bərpa olundu" (az.). Youtube.com. 30.10.2020. 2020-11-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-30.
- ↑ "Власти Азербайджана на строительство железной дороги до границы с Арменией выделили 313 млн манатов". interfax.az. 2022-05-26. 2022-06-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-07-01.
- ↑ "Cəbrayılın Soltanlı kəndinin təməli qoyulub". Report İnformasiya Agentliyi (az.). 2023-11-24. 2023-12-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-26.
- ↑ "Hungarian company to build school in Azerbaijan's Jabrayil district village for free". Trend.Az (ingilis). 2023-11-24. 2023-12-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-26.
- ↑ "Foundation stone laid for Soltanli village of Jabrayil district". report.az. 2023-11-24. 2024-02-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-26.
- ↑ Shehnaz, Mirza. "Hungarian firm to construct faculty in Azerbaijan's Jabrayil district village without cost". BusinessLend (ingilis). 2023-11-24. 2023-12-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-26.
- ↑ Kavkazskiy kalendar (rus). Tiflis: Канцелярия Кавказского Наместника. 1911. 203. 2022-01-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-26.
