ŞƏHR

Şəhr Babək — İranın Kirman ostanının şəhərlərindən və Şəhr Babək şəhristanının mərkəzidir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 43,916 nəfər və 10,401 ailədən ibarət idi.

İbn Şəhr Aşub (ərəb. ابوجعفر، محمد بن علی بن شهرآشوب بن ابونصر بن ابوالجیش ساروی مازندرانی‎), (d. 1096- v. 27.08.1192) — Dahi İslam alimi, təfsirçi, ədəbiyyatçı, fəqih və hədisşünas. == Həyatı == İbn Şəhr Aşubun əsli İranın Mazandaran şəhərinin Sari vilayətindəndir. Onun uşaqlıq illərindən bəlli olan budur ki, o elm və təhsilə çox maraq göstərmişdir. Həmçinin o 8 yasşında Quranı əzbərləmişdir. Sonradan elmi səfərlərə başlamışdır. İlk öncə Elm kəsb etmək üçün Bağdad şəhərinə yollanmışdır. == Yaradıcılığı == İbn Şəhr Aşub elmi cəhətdən çox yüksək məqama çataraq, "Əllamə" adı almışdır.

Şəhr-i Suxte və ya Şəhr-e Suxt və Şəhr-i Soxta (fars. شهر سوخته‎, "Yanmış şəhər" deməkdir) e.ə.3200-2350-ci illər, Helmand mədəniyyəti ilə əlaqəli Tunc dövrünə aid böyük şəhər yaşayış məntəqəsinin arxeoloji ərazisi. İranın cənub-şərqində, Sistan və Bəlucistan ostanında, Helmand çayının sahilində, Zahidan-Zabul yolunun yaxınlığında yerləşir. 2014-cü ilin iyun ayından YUNESKO-nun Ümumdünya İrsi siyahısına daxil edilmişdir. Şəhərin gözlənilməz yüksəlişinin və süqutunun səbəbləri hələ də sirr olaraq qalır. Şəhərdən tapılan artefaktlar o dövrün yaxınlıqdakı sivilizasiyaları ilə özünəməxsus uyğunsuzluq nümayiş etdirir. == Arxeologiyası == 151 hektar ərazini əhatə edən Şəhr-i Suxte şəhərsalma dövrünün başlanğıcında dünyanın ən böyük şəhərlərindən biri idi. O, Yer kürəsinin ən isti yerlərindən biri olan indiki Dəşti-Lüt səhrasının şərqinə yaxın yerdə yerləşir. Ancaq qədim dövrlərdə iqlim daha mülayim idi. O vaxtlar şəhərin yaxınlığında yerləşən Hamun gölünün sahəsi daha böyük idi və ərazidə çoxlu bataqlıqlar var idi.

Şəhr-i Zov — İranın Rəzəvi Xorasan ostanının Kəlat şəhristanının Zavin bəxşində şəhər. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 4,053 nəfər və 959 ailədən ibarət idi.

Şəhr Babək şəhristanı — İranın Kirman ostanının şəhristanlarından biridir. Şəhristanın inzibati mərkəzi Şəhr Babək şəhəridir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhristanın əhalisi 100,192 nəfər və 22,973 ailədən ibarət idi.

Şəhr-i Viran (fars. ‎‎‎‎شهرويران‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Urmiya şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 19 nəfər yaşayır (4 ailə).

Şəhr-i Zor sancağı, Kərkük sancağı — Osmanlı İmperiyasının Mosul vilayətində inzibati–ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Kərkük şəhəri idi. == İnzibati bölgü == Sancaq 6 qəzaya bölünürdü, qəzalar isə 1.150 kəndi əhatə edən 12 nahiyyədən ibarət idi. == Əhalisi == == Mənbə == Vilayet de Mossoul. — Sandjak de Chéhrizor, page 847–865. // La Turquie d'Asie, géographie administrative: statistique, descriptive et raisonnée de chaque province de l'Asie Mineure par Vital Cuinet. Tome Deuxième. Paris: Ernest Leroux, Éditeur, 1891, 884 page.

Şəhr-i Zor əyaləti — Osmanlı İmperiyası tərkibində, 1554–1862–ci illərdə mövcud olmuş I dərəcəli inzibati–ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Kərkük şəhəri idi. == Mənbə == Глава третья. Шехризурскiй эйалеть, 199–262. // Сiяхэт-намэ-и-худудь. Описанiе путешествiя по турецко-персидской границѣ, составиль Хуршидь–Эфенди, бывшiй секретарь турецкаго комиссара по разграниченiю между Турцiею и Персiею. Сь приложенiемь отчета персидскаго комиссара о томь же путешествiи. С турецкаго и персидскаго перевель М. А. Гамазовѣ. Сь картою. С.–Петербургь: Типографiя О. И. Бакста, 1877, 575 стр.

Şəhr-i Zur (fars. شهرزور‎) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Soyuqbulaq şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 279 nəfər yaşayır (47 ailə).

Mehman-i Şəhr Sultaniyə (fars. ميهمان شهرسلطانيه‎) — İranın Zəncan ostanı Sultaniyə şəhristanının ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 28 nəfər yaşayır (10 ailə).

Abyek şəhristanı — İranın Qəzvin ostanının şəhristanlarından biridir. Şəhristanın inzibati mərkəzi Abyek şəhəridir. == Əhalisi == 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhristanın əhalisi 89,334 nəfər və 23,132 ailədən ibarət idi. Bölgə əhalisinin yerliləri sırf Azərbaycan türkləri olub və elə indi də bölgədə böyük çoxluğu təşkil edirlər. Şəhristanın Zərgər kəndi xüsusilə əhalisinin qaraçıların bir qolu olan zərgərilərdən ibarət olmasına, habelə kənd camaatının özlərinə məxsus qaraçı dilinin zərgəri şivəsində danışmasına görə tanınır.

Əmləş şəhristanı (Farsca: شهرستان املش) — İran İslam Respublikasının Gilan ostanının şəhristanlarından biridir. == Tarix == Şəhristan 1997-ci ildə Rudsər şəhristanının hesabına yaradılıb. == Ərazi == Şəhristanın ərazisi 410 km²-dir. == Əhali == 2006-cı il əhali siyahıya almasına əsasən şəhristanın ümumi əhalisi 46,108 nəfərdir . === Milli tərkib === Əmləş şəhərinin əhalisi giləklərdən ibarətdir və onlar giləkçənin Əmləşə xas olan xüsusi dialektində danışırlar. == Bəxşlər == Mərkəzi (Əmləş) bəxşiəhali : 29,716 nəfər (2006 s.a.)şəhər əhalisi : 15,047 nəfər (2006 s.a.) kənd əhalisi : 14,669 nəfər (2006 s.a.)Rənkuh bəxşiəhali : 16,392 nəfər (2006 s.a.)şəhər əhalisi : 956 nəfər (2006 s.a.) kənd əhalisi : 15,436 nəfər (2006 s.a.) == Şəhərlər == Mərkəzi (Amlaş) bəxşində :Əmləş şəhəriƏhalisi : 15,047 nəfər (2006 s.a.)Rənkuh bəxşində :Rənkuh şəhəriƏhalisi : 956 nəfər (2006 s.a.) == Dehestanlar == Şimali Əmləş Cənubi Əmləş Samam Şəbxuslət Qəcidu == Rustalar (kəndlər) == Şəhristanda 147 kənd vardır, ancaq onlardan 13-ündə əhali yaşamır.

Amul şəhristanı- İranın Mazandaran ostanının şəhristanlarından biridir. Şəhristanın inzibati mərkəzi Amül şəhəridir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhristanın əhalisi 343,747 nəfər və 93,194 ailədən ibarət idi.

Amul şəhristanı- İranın Mazandaran ostanının şəhristanlarından biridir. Şəhristanın inzibati mərkəzi Amül şəhəridir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhristanın əhalisi 343,747 nəfər və 93,194 ailədən ibarət idi.

Aradan şəhristanı — İranın Simnan ostanının şəhristanlarından biridir. Şəhristanın inzibati mərkəzi Aradan şəhəridir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhristanın əhalisi 15,418 nəfər və 4,437 ailədən ibarət idi.

Aran və Bidgül şəhristanı— İranın İsfahan ostanının şəhristanlarından biridir. Şəhristanın inzibati mərkəzi Aran və Bidgül şəhəridir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhristanın əhalisi 89,961 nəfər və 24,541 ailədən ibarət idi.

Astaneyi-Əşrəfiyyə şəhristanı (Farsca: شهرستان آستانه اشرفیه‎) - İran İslam Respublikasının Gilan ostanının şəhristanlarından biridir. == Ərazi == == Əhali == 2006-cı il əhali siyahıya almasına əsasən şəhristanın ümumi əhalisi 107,801 nəfərdir . === Milli tərkib === Şəhristan əhalisi əsasən giləklərdən ibarətdir. == Bəxşlər == Mərkəzi (Astaneyi-Əşrəfiyyə) bəxşiəhali : 72,867 nəfər (2006 s.a.)şəhər əhalisi : 36,298 nəfər (2006 s.a.) kənd əhalisi : 36,569 nəfər (2006 s.a.)Kiyəşəhr bəxşiəhali : 34,934 nəfər (2006 s.a.)şəhər əhalisi : 13,762 nəfər (2006 s.a.) kənd əhalisi : 21,172 nəfər (2006 s.a.) == Şəhərlər == Mərkəzi (Astaneyi-Əşrəfiyyə) bəxşində :Astaneyi-Əşrəfiyyə şəhəriƏhalisi : 36,298 nəfər (2006 s.a.)Kiyəşəhr bəxşində :Kiyəşəhr şəhəriƏhalisi : 13,762 nəfər (2006 s.a.) == Dehistanlar == Şəhristanda 6 dehistan (kənd rayonu) vardır.

Astaneyi-Əşrəfiyyə şəhristanı (Farsca: شهرستان آستانه اشرفیه‎) - İran İslam Respublikasının Gilan ostanının şəhristanlarından biridir. == Ərazi == == Əhali == 2006-cı il əhali siyahıya almasına əsasən şəhristanın ümumi əhalisi 107,801 nəfərdir . === Milli tərkib === Şəhristan əhalisi əsasən giləklərdən ibarətdir. == Bəxşlər == Mərkəzi (Astaneyi-Əşrəfiyyə) bəxşiəhali : 72,867 nəfər (2006 s.a.)şəhər əhalisi : 36,298 nəfər (2006 s.a.) kənd əhalisi : 36,569 nəfər (2006 s.a.)Kiyəşəhr bəxşiəhali : 34,934 nəfər (2006 s.a.)şəhər əhalisi : 13,762 nəfər (2006 s.a.) kənd əhalisi : 21,172 nəfər (2006 s.a.) == Şəhərlər == Mərkəzi (Astaneyi-Əşrəfiyyə) bəxşində :Astaneyi-Əşrəfiyyə şəhəriƏhalisi : 36,298 nəfər (2006 s.a.)Kiyəşəhr bəxşində :Kiyəşəhr şəhəriƏhalisi : 13,762 nəfər (2006 s.a.) == Dehistanlar == Şəhristanda 6 dehistan (kənd rayonu) vardır.

Astaneyi-Əşrəfiyyə şəhristanı (Farsca: شهرستان آستانه اشرفیه‎) - İran İslam Respublikasının Gilan ostanının şəhristanlarından biridir. == Ərazi == == Əhali == 2006-cı il əhali siyahıya almasına əsasən şəhristanın ümumi əhalisi 107,801 nəfərdir . === Milli tərkib === Şəhristan əhalisi əsasən giləklərdən ibarətdir. == Bəxşlər == Mərkəzi (Astaneyi-Əşrəfiyyə) bəxşiəhali : 72,867 nəfər (2006 s.a.)şəhər əhalisi : 36,298 nəfər (2006 s.a.) kənd əhalisi : 36,569 nəfər (2006 s.a.)Kiyəşəhr bəxşiəhali : 34,934 nəfər (2006 s.a.)şəhər əhalisi : 13,762 nəfər (2006 s.a.) kənd əhalisi : 21,172 nəfər (2006 s.a.) == Şəhərlər == Mərkəzi (Astaneyi-Əşrəfiyyə) bəxşində :Astaneyi-Əşrəfiyyə şəhəriƏhalisi : 36,298 nəfər (2006 s.a.)Kiyəşəhr bəxşində :Kiyəşəhr şəhəriƏhalisi : 13,762 nəfər (2006 s.a.) == Dehistanlar == Şəhristanda 6 dehistan (kənd rayonu) vardır.

Astara şəhristanı (farsca:شهرستان آستارا) — İranın Gilan ostanının şəhristanlarından biri. İnzibati mərkəzi Astara şəhəridir. == Tarix == Astara şəhristanı 1963-cü ildə Şərqi Azərbaycan ostanından (həmin tarixədək Şərqi Azərbaycan ostanının Ərdəbil şəhristanının Astara bəxşi) qopardılaraq Gilan ostanına birləşdirillmişdir. == Ərazi == Şəhristanın ərazisi 432 km²-dir. == Astara şəhristanının inzibati bölgüsü == Mərkəzi bəxşi İnzibati mərkəzi: Astara DEHİSTANLARI: Heyran dehistanı KƏNDLƏRİ: Ağməscid, Baharistan, Bəskamçal, Çamlar, Dəmiroğlukeş, Dəyirmankeşi, Fındıqpüştə, Gilədeh, Quduevlər, Hacıəmir-i Vanəbin, Heyran-i Ülya, Heyran-i Süfla, Heyran-i Vusta, Hüləstun, Hujiyə, Mişənd, Seyidlər, Şağola, Sij, Zirəjiyə Virmuni dehistanı KƏNDLƏRİ: Abbasabad, Anbaranməhəllə, Əskərabad, Avazlarseyidlər, Bağçasəra, Barzina, Bibiyanlı, Bicarabin, Dərbənd, Hudul, Cəbrayılməhəllə, Kəşfi, Xanəhay-i Asiyab, Xöşkdahanə, Ləmirməhəllə, Qala, Şeyxəliməhəllə, Şeyxməhəllə, Şunan, Şundəçola, Teləxan, Virmuni Ləvəndəvil bəxşi İnzibati mərkəzi: Ləvəndəvil DEHİSTANLARI: Çelvənd/Çiləvənd dehistanı KƏNDLƏRİ: Babaəli, Başməhəllə-i Ləvəndəvil, Çiləvənd-i Pain (pain (farsca) = aşağı, ayaqaltı), Günəş, Xələcməhəllə, Xəliləsəra, Xanhəyəti, Kutəkumə, Miyəkumə, Nəzərməhəllə, Qarasu / Siyaav, Soli Ləvəndəvil dehistanı KƏNDLƏRİ: Dilə, Kanrud, Kerdəsəra, Xosrovməhəllə, Qənbərməhəllə, Seralivə, Sibli == Əhali == Rəsmi olaraq Astara şəhristanının əhalisi :1976 s.a. əsasən 35,945 nəfər 1996 s.a. əsasən 63,254 nəfər 2006 s.a. əsasən 79,416 nəfərBəxşlərdəMərkəzi bəxşiəhali : 58,695 nəfər (2011 s.a.)şəhər əhalisi : 40,664 nəfər (2006 s.a.) kənd əhalisi : 18,031 nəfər (2006 s.a.)Ləvəndəvil bəxşiəhali : 20,721 nəfər (2011 s.a.)şəhər əhalisi : 6,372 nəfər (2006 s.a.) kənd əhalisi : 14,349 nəfər (2006 s.a.)Qeyd: Şəhristanın bəxşlərinin kənd əhalisi müvafiq bəxşlərin dehestanlarını (və ya kəndistanlarını) əmələ gətirən kəndlərdə yaşayırlar.Şəhərlərdə Mərkəzi (Astara) bəxşində : Astara şəhəriƏhalisi :1976 s.a. əsasən 14,150 nəfər 1986 s.a. əsasən 24,289 nəfər 1996 s.a.

Ağqala şəhristanı — İranın Gülüstan ostanının şəhristanlarından biridir. Şəhristanın inzibati mərkəzi Ağqala şəhəridir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhristanın əhalisi 109,440 nəfər və 22,804 ailədən ibarət idi.

Babol şəhristanı - İranın Mazandaran ostanınında şəhristan. Şəhristanın inzibati mərkəzi Babol şəhəridir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhristanın əhalisi 464,538 nəfər və 125,187 ailədən ibarət idi.

Babolsər şəhristanı-- İranın Mazandaran ostanının şəhristanlarından biridir. Şəhristanın inzibati mərkəzi Babolsər şəhəridir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhristanın əhalisi 116,545 nəfər və 31,546 ailədən ibarət idi.

Babol şəhristanı - İranın Mazandaran ostanınında şəhristan. Şəhristanın inzibati mərkəzi Babol şəhəridir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhristanın əhalisi 464,538 nəfər və 125,187 ailədən ibarət idi.

Babolsər şəhristanı-- İranın Mazandaran ostanının şəhristanlarından biridir. Şəhristanın inzibati mərkəzi Babolsər şəhəridir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhristanın əhalisi 116,545 nəfər və 31,546 ailədən ibarət idi.

Bafq şəhristanı — İranın Yəzd ostanının şəhristanlarından biridir. Şəhristanın inzibati mərkəzi Bafq şəhəridir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhristanın əhalisi 36,930 nəfər və 9,743 ailədən ibarət idi.

Baft şəhristanı— İranın Kirman ostanının şəhristanlarından biridir. Şəhristanın inzibati mərkəzi Baft şəhəridir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhristanın əhalisi 105,129 nəfər və 24,598 ailədən ibarət idi.

Bahar şəhristanı — İran İslam Respublikasının Həmədan ostanının şəhristanlarından biri. Şəhristanın inzibati mərkəzi Bahar şəhəridir. == Əhali == Rəsmi olaraq Bahar şəhristanının əhalisi 1996-cı ilin siyahıyaalınmasına əsasən 127,635 nəfərdən, 2006-cı ilin nəticələrinə əsasən isə 121,590 nəfərdən (29,345 ailə) təşkil idi. === Milli tərkib === Əhalinin 86,3%-ni Azərbaycan türklərinin Baharlı oymağı (Bahar şəhəri və şəhristanının adları da Baharlı oymağıyla bilavasitə bağlıdırlar), 7,9%-ni kürdlər, 4,5%-ni farslar, 1,3%-ni isə lurlar təşkil edir.

Baharistan şəhristanı (fars. شهرستان بهارستان‎) — Tehran ostanında inzibati ərazi vahidi. İnizbati mərkəzi Nəsimşəhr şəhəridir. 4 mart 2010-cu ildə təşkil edilib.

Banə şəhristanı — İranın Kürdüstan ostanının şəhristanlarından biridir. Şəhristanın inzibati mərkəzi Banə şəhəridir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhristanın əhalisi 116,773 nəfər və 24,709 ailədən ibarət idi. == Tarixi == İslamdan öncə Banədə qəqo adlanan bir zərdüşti tayfa yaşam sürərmiş ki ərəblərin bu bölgəyə yürüş keçirməsindən sonra ixtiyarəddinlilər onun hökümətini ələ keçirdə bildilər.Qəməri 13-ücü yüzilliynə qədər banənin adı bərujəimiş ki kürd dilində günəş işığını çox tutan yer deməkdir.Banə birinci dünya müharibəsindən öncə və ikiinci dünya müharibəsində iki yol od tutub,bütünlükdə məhv olmuşdur.Banənin şimal-şərqində eramızadək gəlib çıxmış köhnə qəbristanın qalıqları mövcüddür. == Etmiologiyası == Ban sözü kürdcədə yüksək və uca yer anlamında istifadə edilir.Şəhərin hündür bir məntəqədə yerləşməsindən asılı olaraq buraya belə ad verilib.

Başt şəhristanı- İranın Kohgiluyə və Boyer-Əhməd ostanının şəhristanlarından biridir. Şəhristanın inzibati mərkəzi Başt şəhəridir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhristanın əhalisi 22,170 nəfər və 4,309 ailədən ibarət idi.

Behabad şəhristanı — İranın Yəzd ostanının şəhristanlarından biridir. Şəhristanın inzibati mərkəzi Behabad şəhəridir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhristanın əhalisi 14,577 nəfər və 3,564 ailədən ibarət idi.

Behbahan şəhristanı— İranın Xuzistan ostanının şəhristanlarından biridir. Şəhristanın inzibati mərkəzi Behbahan şəhəridir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhristanın əhalisi 172,597 nəfər və 39,607 ailədən ibarət idi.

Behbahan şəhristanı— İranın Xuzistan ostanının şəhristanlarından biridir. Şəhristanın inzibati mərkəzi Behbahan şəhəridir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhristanın əhalisi 172,597 nəfər və 39,607 ailədən ibarət idi.

Behşəhr şəhristanı - İranın Mazandaran ostanında şəhristan. Şəhristanın inzibati mərkəzi Behşəhr şəhəridir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhristanın əhalisi 154,957 nəfər və 40,432 ailədən ibarət idi.