almandin
almanlaşdırma
OBASTAN VİKİ
Qərbi Almaniya
Almaniya Federativ Respublikası digər adı ilə Qərbi Almaniya — XV əsrdən etibarən Almaniya olaraq adlandırılan dövlətin, İkinci dünya müharibəsindən sonra siyasi və çoğrafi olaraq parçalanması nəticəsində yaranmış iki dövlətdən biri. 1949–1990-cı illər aralığında mövcud olmuş Qərbi Almaniya 1990-cı ildə Almaniya Demokratik Respublikası ilə birləşmişdir. Qərbi Almaniyanın paytaxtı Bonn şəhəri idi. 1989-cu ildə Berlin divarının dağıdılmasının ardından Qərbi Almaniya ilə Almaniya Demokratik Respublikası birləşmiş və nəticədə mövcud Almaniya yaradılmışdır. Soyuq müharibənin başlanğıcında Avropa Qərb və Şərq blokları arasında bölündü. Almaniya iki ölkəyə bölündü. Əvvəlcə Qərbi Almaniya özünü 1871–1945-ci illərdəki Alman Reyxinin demokratik şəkildə yenidən təşkil edilmiş yeganə davamı kimi təqdim edərək, bütün Almaniya üçün müstəsna mandat iddia etdi. Qərbi Almaniyanın üç cənub-qərb əyaləti 1952-ci ildə Baden-Vürtemberqi meydana gətirmək üçün birləşdi və Saar əyaləti 1957-ci ildə Fransa tərəfindən Müttəfiqlər tərəfindən işğal edilmiş Almaniyadan Saar Protektoratı olaraq ayrıldıqdan sonra Qərbi Almaniyaya bir dövlət olaraq qoşuldu (ayrılıq tam qanuni deyildi). Sovet İttifaqının buna qarşı çıxdığı kimi). Nəticədə on ştatdan əlavə, Qərbi Berlin qeyri-rəsmi de-fakto on birinci ştat hesab olunurdu.
Rayon (Almaniya)
Rayon (alm. Kreis‎, Şimali Reyn — Vestfaliyada və Şlezviq-Qolşteyndə) və ya torpaq rayonları (alm. Landkreis‎, geri qalan torpaqlarda) — inzibati ərazi bölgüsü vahidi icmalara bölünmüşdür (alm. Gemeinde‎). Rayon nümayəndələri kraystaq (Kreistag) adlanır, onlar əhali tərəfindən seçilir. Rayon nümayəndələri — deputatlardan (Kreistagsabgeordnete — Aşağı Saksoniyada, Brandenburqda, Qessendə və Şlezviq-Qolşteyndə), kraystaq üzvlərindən (Kreistagsmitglieder — Meklenburq-Qabağı Pomeraniyada, Şimali Reyn-Vestfaliyada, Reynland-Pfaltsda, Saarda və Türinqiyada) və ya kraystaqlardan (Kreisrat — Baden-Vütemberqdə, Bavariyada və Saksoniyada), peşəkar olmayan üzvlərdən (Ehrenamtliche Mitglieder, Saksoniya-Anxaltda) ibarətdir. XIX əsrin əvvəllərində Fridrix fon Ştayn kənd yerlərində özünüidarə modelini tətbiq etməyə çalışdı. Onun təklifləri 1980-ci illərdə, Prussiya Vestfaliya vilayətləri (1886) və Reyn vilayəti (1887) bölgələrə bölündükdə həyata keçirilmişdir. Birinci dünya müharibəsi ərəfəsində Almaniyanın ərazisində təxminən 1000 rayon mövcud idi. Almaniya rayonlar assosiasiyasının veb-saytı Dritte Verordnung über den Neuaufbau des Reiches v.
Almaniya Avstriyası
Almaniya Avstriyası Respublikası (alm. Republik Deutschösterreich‎ və ya Deutsch-Österreich) — Mərkəzi Avropada tarixi və tanınmamış dövlət. Bu, Birinci Dünya müharibəsindən sonra Avstriya-Macarıstanın nəticəsində əsasən almandilli və etnik alman əhalisi olan ərazilər üçün əsas dövlət kimi ortaya çıxmış və Almaniya ilə birləşmə planlarını özündə əks etdirirdi. Ölkə 118,311 km2 ərazini əhatə etmişdir və 10,4 milyon əhalisi var idi. Bununla belə, praktikada onun səlahiyyəti Sisleytaniyanın əsasını təşkil edən Dunayboyu və Alp vilayətləri ilə məhdudlaşırdı. İddia etdiyi ərazinin çox hissəsi faktiki olaraq yeni yaradılmış Çexoslovakiya tərəfindən idarə olunurdu və beynəlxalq səviyyədə belə tanınırdı. Bu himayə altında Almaniya Avstriyası yaratmaq cəhdləri, xüsusən də Versal müqaviləsində Almaniya ilə birlik qadağan edildiyinə və 1919-cu ildə yeni Birinci Avstriya Respublikası dövləti yaradıldığına görə, son nəticədə uğursuz olmuşdur. == Zəmin == Habsburqların Avstriya imperiyası 1867-ci il kompromisi ilə ikili monarxiya kimi yenidən qurulmuşdu. Bu, macarların dominantlıq etdiyi, nüvəsi Macarıstan krallığı olan və bəzən belə adlandırılan "Müqəddəs İştvan tacının torpaqları"ndan və imperiyanın almanların üstünlük təşkil etdiyi qalan hissəsi, qeyri-rəsmi olaraq "Avstriya" adlanan Sisleytaniyadan ibarət idi. Sisleytaniya cənubda Krayna, Dalmatiya, Avstriya sahilyanı və İstriya, şimalda və şərqdə Bohemiya, Moraviya, Qalisiya və Bukovina ilə birlikdə əsas "Avstriya" vilayətlərini əhatə edirdi.
Gənc Almaniya
Gənc Almaniya (alm. Junges Deutschland‎) — Almaniyada mütləqiyyətçi hökumətləri devirməyi qarşıya məqsəd qoymuş gizli inqilabi sui-qəsdçi, respublikaçıdemokratik cəmiyyət. 1834-cü ildə İsveçrədə alman mühacirləri tərəfindən yaradılmışdır. İlk vaxtlar "Yeni Almaniya" adlanır və əsasən xırda burjua ziyalılarını birləşdirirdi. Tədricən təşkilatda sənətkarların və fəhlələrin təsiri gücləndi, Almaniyada gizli inqilabi təbliğat aparmaq vəzifəsi ön plana çəkildi. Təşkilat 1836-cı ildə dağılmış, 1845-ci ildə bərpa olunaraq 1848-49-cu illər inqilabı zamanı Cənub-Qərbi Almaniyadakı üsyanlarda iştirak etmişdi. 1850-ci ildə tamamilə dağılmışdır.
Almaniya
Almaniya (alm. Deutschland‎ [ˈdɔʏtʃlant]) və ya rəsmi adı ilə Almaniya Federativ Respublikası (alm. Bundesrepublik Deutschland‎ [ˈbʊndəsʁepuˌbliːk ˈdɔʏtʃlant]) — Mərkəzi və Qərbi Avropada yerləşən federativ parlament respublikası. Şimaldan Baltik və Şimal dənizləri, cənubdan Alp dağları, Boden gölü və Yuxarı Reynlə əhatə olunmuşdur. Ölkə şimaldan Danimarka, şərqdən Polşa və Çex Respublikası, cənubdan Avstriya və İsveçrə, cənub-qərbdən Fransa, qərbdən Lüksemburq, Belçika və Niderlandla həmsərhəddir. Əhalisi təxminən 83 milyondur ki, bu da Avropanın ən böyük (Rusiyadan sonra) əhalisidir. Almaniya həm də ABŞ-dən sonra dünyada ikinci ən çox mühacirət edilən ölkədir. Almaniya ərazisinə 16 federal torpaq daxildir, ümumi sahəsi 357,386 kvadrat kilometr təşkil edir və mülayim mövsümi iqlimə sahibdir. Almaniya dünyada ABŞ-dən sonra ən çox miqrant qəbul edən ikinci ölkədir 83 milyon nəfərlik əhalisi ilə Avropada Rusiyadan sonra ikinci, Avropa İttifaqına üzv ölkələr arasında isə ilk yerdədir. Almaniya yüksək səviyyədə desentralizasiyalaşmış ölkədir.
Almaniya ordusu (Almaniya imperiyası)
Almaniya Ordusu (alm. Deutsches Heer‎) Almaniya İmperiyasının quru və hava qüvvələri idi. 1871-ci ildə Almaniyanın Prussiyanın rəhbərliyi altında yenidən birləşməsi əsnasında quruldu və Birinci Dünya müharibəsində Noyabr inqilabı nəticəsində Almaniyanın məğlubiyyətindən sonra ləğv edildi.
Almaniya Prezidenti
Almaniya Prezidenti (alm. Bundespräsident‎) — Almaniyanın ali dövlət başçısı. Almaniya Prezidenti dövlətin başçısı hesab olunur. Almaniya Prezidenti, vəzifəyə Federal Şurada baş tutan seçim yolu ilə təyin olunur. Federal Şuranın 1260 üzvü seçim yolu ilə bir nəfəri beş il müddətinə Almaniya Prezidenti vəzifəsinə seçir. 2017-ci il martın 18-dən Almaniya Prezidenti səlahiyyətlərini Franq-Valter Steinmeyer icra edir. Onun səlahiyyət müddəti 2022-ci il martın 18-də başa çatır. == Tarixi == 1949-cu il mayın 22-də Nazi Almaniyasının ərazisində Almaniya Federasiyası quruldu. Almaniya Federasiyasının birinci Prezidenti isə 1949-cu il sentyabrın 12-də Federal Şuranın iclasında seçildi. Almaniya Parlamentinin üzvü olan Teodor Heus 416 səs topladı və 5 il müddətinə Almaniya Prezidenti seçildi.
Almaniya azərbaycanlıları
Almaniya azərbaycanlıları — tarixi Azərbaycandan kənarda yaşayan etnik azərbaycanlıların təşkil etdiyi Azərbaycan diasporunun Almaniyada yaşayan hissəsinin adı. Bu ölkədə yaşayan azərbaycanlılar əsasən Türkiyə və İrandan, qismən Azərbaycan və digər dövlətlərdən buraya miqrasiya etmişdirlər. 2008-ci ilə olan qeyri-rəsmi təxminlərə əsasən Almaniyada 200,000 nəfər etnik azərbaycanlı yaşayır və onlardan 14,000-17,000 nəfəri bu ölkənin paytaxtı Berlin şəhərində məskunlaşmışdır.
Almaniya bayrağı
Almaniya bayrağı — Almaniya Federativ Respublikasının bayrağıdır. Eninə 3 bərabər parçadan ibarətdir. Bu parçalar ardıcıllıqla qara, qırmızı və sarı rənglərdən ibarətdir. Bayrağın rənglərini 1813-cü ildə Napoleona qarşı müharibədə Prussiyanın həm maddi həm də əsgər baxımından yaşadığı sıxıntılara görə Lütçovun öndərliyi ilə tərkibini əsasən universitet tələbələrinin təşkil etdiyi könüllü Freikorps (azad korpus) birliyi qurulmuşdur. Maddiyyat baxımından zəif olduqlarına görə müxtəlif rənglərdə olan əsgər uniformaları əsasən başdan ayağa qara idi. Uniformanın düymələri isə sarı rəngdə və düymələrin altında qalan parçanın da qırmızı olması bu gün mövcud olan Almaniya bayrağının yaranmasına səbəb oldu. Bu hadisə Almaniya bayrağının tarixi olaraq qəbul edilir. 7 iyun 1950-ci ildə alınan qərara əsasən rənglərin mənası bərabərlik, ədalət və azadlıq olaraq təsdiqlənmiş və 3:5 proporsiyasında Almaniya dövlətinin rəsmi bayrağı olmuşdur.
Almaniya bundestaqı
Bundestaq (alm. Bundestag‎) — Almaniya Federativ Respublikasının xalq nümayəndəliyinin birpalatalı orqanıdır. 7 sentyabr 1949-cu ildə Almaniya Federtaiv Respublikasının Bonn şəhərində fəaliyyətə başlamışdır. 1999-cu ildə Bundestaq fəaliyyətini Berlin şəhərində davam etdirmişdir.
Almaniya gerbi
Federal gerb (alm. das Bundeswappen‎) — Almaniyanın dövlət rəmzlərindən biri.
Almaniya himni
Əvvəldən 1797-ci ildə qoşulan, Haydnın melodiyasının adı «Kayzerin mahnısı» (Kaiserlied) kimi adlanırdır. Hoffmann fon Fallersleben (Hoffmann von Fallersleben) 1841-ci ildə "Almaniya hər şeydən yüksək" şeirini yazmışdır. Sözlər və müsiqi üst-üstə qoyulmuşdur. == Sözləri == Deutschland, Deutschland über alles, Über alles in der Welt, Wenn es stets zu Schutz und Trutze Brüderlich zusammenhält. Von der Maas bis an die Memel, Von der Etsch bis an den Belt, Deutschland, Deutschland über alles, Über alles in der Welt! Deutsche Frauen, deutsche Treue, Deutscher Wein und deutscher Sang Sollen in der Welt behalten Ihren alten schönen Klang, Uns zu edler Tat begeistern Unser ganzes Leben lang. Deutsche Frauen, deutsche Treue, Deutscher Wein und deutscher Sang! Einigkeit und Recht und Freiheit Für das deutsche Vaterland! Danach lasst uns alle streben Brüderlich mit Herz und Hand! Einigkeit und Recht und Freiheit Sind des Glückes Unterpfand; Blüh' im Glanze dieses Glückes, Blühe, deutsches Vaterland!
Almaniya imperiyası
Almaniya İmperiyası (alm. Deutsches Reich), bəzən Kayzer Almaniyası və ya İkinci Reyx — 1871–1918-ci illərdə mövcud olmuş vahid alman dövləti. Lakin Almaniya 1943-cü ilədək rəsmi şəkildə bu adı daşımışdır. 1943–1945-ci illərdə isə "Böyük Alman İmperiyası" (alm. Großdeutsches Reich) adlanmışdır. == Yaranması == Reformasiya dövründən Fransa və Rusiya imperiyasının Avropa işlərində iştirak etməyə başladığı vaxtdan bəri almanlar arasındakı parçalanmadan istifadə etmək, onları bir-birilə rəqabətdə və kənar dövlətlərdən asılılıqda saxlamaq bu imperiyaların siyasəti idi. I Fransisk, Rişelye, XIV Lüdovik və Napoleon, II Yekaterina, I Aleksandr və I Nikolay bütünlüklə bu düşüncə ilə hərəkət edirdilər. Alman dünyasının səpələnməsi əslində müasir tarixin inkişafına neqativ təsir göstərirdi, çünki həmin dünyasız Avropanın iqtisadi və mədəni liderliyi ancaq Atlantik okeanının sahilində cəmlənirdi və ya Rusiyada böyük hərbi imperiya qalxıb Baltik dənizi sahilinə və Polşanın içərilərinə yayılardı. Tədricən almanlar öz mövqeləri ilə razılaşmadılar. Onlar millətçilərə çevrildilər.
Almaniya iqtisadiyyatı
Almaniya iqtisadiyyatı Avropada ən böyük, 2008-ci ildə Ümumi Daxili Məhsula görə dünyada dördüncü ən böyük iqtisadiyyatdır. Almaniya 2009-cu ildə (Avrozona ölkələri daxil olmaqla) ixrac edilən 1,120 $ trilyon məhsul ilə dünyanın böyüklüyünə görə ikinci ixracatçısıdır. İxracatlar milli hasilatın üçdə birinə bərabərdir. 2009-cu il məlumatlarına görə Almaniyanın xarici valyuta ehtiyatları 185 milyard, xarici borcu isə 5.2 trilyon ABŞ dollarıdır. == Almaniyanın iqtisadi tarixi == Avropa iqtisadiyyatının sürətli inkişafına səbəb olan Sənaye inqilabı Almaniyaya inqilabın birinci başladığı Böyük Britaniyadan xeyli sonra gəlib çatıb. Buna konfederasiyada olan alman dövlətlərinin sənaye müəssisələrinin yaradılması üçün böyük təşəbbüs göstərməsi, yaxud artıq mövcud olan sənaye müəssisələrinə subsidiyalar səbəb olmuşdur. Prussiya və digər alman dövlətlərinin güclü dəstəyi nəticəsində XIX əsrdə yeni yaranan alman sənayesi sürətlə inkişaf etməyə başladı. Şimali Almaniyada yerləşən alman dövlətləri cənubdakılara nisbətən iqtisadi resurslarla daha zəngin idilər. Qərbdə Şlezviq-Holşteyndə, şərqdə isə Prussiyada yerləşən münbit torpaqlar kənd təsərrüfatının inkişafı üçün əlverişli şərait yaradırdı. Həmçinin Rur vadisində yerləşən zəngin dəmir filizi və daş kömür yataqları da şimal ərazilərdə idi.
Almaniya ittifaqı
Almaniya ittifaqı — 8 iyun 1815-ci ildə Vyana Konqresində yaradılmış və 38 ştatdan (34 knyazlıq və 4 şəhər-dövlət) ibarət idi. 1806-cı ildə Napoleon müharibələri nəticəsində dağılmış Alman-Roma İmperiyasını əvəz etdi . Federasiyanın ən mühüm iki üzvü Prussiya və Avstriya idi . 1829-cu ildə təxminən 630.100 km 2 ümumi sahədən ibarət idi və təxminən 29,2 milyon əhalisi var idi. Knyazlıq evlərinin başqa ştatları miras alması nəticəsində federal əyalətlərin sayı getdikcə azaldı və 1863-cü ildə 35 ştatdan ibarət oldu. Alyansdan narazılıq bir neçə dəfə 1848–1849-cu illər inqilabları zamanı Almaniya imperiyasının faktiki yenidən yaradılması cəhdlərinə səbəb oldu. 1866-cı ildə Konfederasiya Prussiyanın Avstriyanı məğlub etməsindən sonra ləğv edildi və Şimali Almaniya Konfederasiyası (1867–71) ilə əvəz olundu . == Müqavilənin əsasları və təşkilatı == Federasiya 8 iyun 1815-ci il tarixli Federal Aktına əsaslanaraq, federasiyanın məqsədinin Almaniyanın daxili və xarici sülhünü təmin etmək, habelə alman dövlətlərinin müstəqilliyini və toxunulmazlığını qorumaqdan ibarət olduğunu ifadə etdi və "Wiener" 15 may 1820-ci il tarixli Schlussacht , Federal Qanunun 13-cü bölməsində vəd edilmiş əmlak yığıncaqlarının səlahiyyət sahəsinə dair məhdudlaşdırıcı müddəaları ehtiva edir. Federasiyanın işləri bütün federal əyalətlərin elçilərindən ibarət olan və Frankfurt -Mayndə yerləşən federal məclis tərəfindən idarə olunurdu .. Avstriyanın sədrliyi dövründə Bundestaq ya plenar iclas olaraq, federasiyanın konstitusiyasına dəyişikliklər, yeni üzvlərin qəbulu, müharibə və sülh və bu kimi mühüm məsələlərlə bağlı danışıqlar aparırdı, ya da dar bir şura olaraq federal hökumət.
Almaniya kinosu
Almaniya kinematoqrafı — Almaniya mədəniyyətinin və dünya kinosunun vacib bir hissəsi. Almaniyada istehsal olunan filmlərdən ibarətdir. Dünyada kinematoqrafiyanın yaranmasının rəsmi tarixindən iki ay əvvəl, 1895-ci il noyabrın 1-də ixtiraçılar Emil və Maks Skladanovskilər Berlinin “Vinter qarten” müzik-hollunun binasında özlərinin hazırladığı proyeksiya aparatı (bioskop) vasitəsilə qısametrajlı filmlər nümayiş etdirdilər. 1896-cı ildə Oskar Messter Almaniyda qısametrajlı sənədli və bədii filmlər istehsal edən ilk studiya açdı. Sonradan “Messter Film” və “Deutsche Bioskop” (hər ikisi 1897), “Münxener Kunstfilm” (1907), “Union” (1910) və başqa kinofirmalar fəaliyyət göstərirdi. 1910-cu illərdə görkəmli dramaturqlar A.Şnitsler, Q. Hauptman, Q.Zuderman və başqa kinematoqrafiya işində yaxından iştirak etməklə bu sahənin çiçəklənmə dövrü başladı. Bir çox tanınmış teatr aktyorları P.Vegener, A.Basserman, M.Pallenberq və s. kinematoqrafa gəldi. “Mavi siçan” (1912, rej. M.Mak), “Praqalı tələbə” (1913, rejisorlar S.Rie və Vegener) və s.
Almaniya mətbəxi
Almaniya mətbəxi (alm. deutsche Küche‎) — Almanların mətbəxi. == Tarixi == Alman mətbəxinin çox zəngin və maraqlı tarixi var. Onun kulinar ənənələri ölkənin regionlarınlardan asılı olaraq fərqlənir. Vahid alman mətbəxi anlayışı XIX əsrin ikinci yarısında Alman torpaqların bir ölkəyə birləşməsi ilə eyni zamanda ortaya çıxdı. == Kartof məhsulları == Alman mətbəxində kartofun bir çox hazırlama üsülü var: kartofu duxovkada bişirmək, yağda qızartmaq və ya soyuq salatlara əlavə etmək olar. Almanlılar kartof püresini o qədər də sevmir; onlar əriştəyə üstünlük verir. Ləzzətli və bol alman yeməyin misalı kimi Ayntopfu göstərmək olar – tamdəyərli naharı əvəz edən böyük küpədə bişirilən yemək. İstifadə olunan inqrediyentlərdən asılı olaraq, o, şorba, pörtlənmiş xörək və ya qulyaşı xatırlayır. Əlinizin altında olan məhsullardan bu yeməyə qata bilərsiniz.
Almaniya tarixi
Almaniya tarixi (alm. Geschichte Deuchlands‎) — Almaniyanın tarixi. == Alman xalqının formalaşması == Alman xalqının etnik olaraq formalaşmasının Skandinav bürünc əsrində, təxminən e.ə 1700-cü illərdə baş verdiyi güman edilir. Eramızdan əvvəl 1-ci əsrdə German tayfaları Cənubi Skandinaviya və Şimali Almaniyadan tədricən cənuba, şərqə və qərbə doğru yayılmağa başladılar. Bu prosesdə onlar baltik, irandilli, slavyan və yunan xalqları ilə təmasda olmağa başladılar. Roma imperiyasındakı alimlərin tədqiqatlarına baxmayaraq, german tayfalarının ilkin dövrlərdəki fəaliyyəti haqda müasir elmə çox az şey məlumdur. İmperator Avqustun dövründə Roma İmperiyası Germaniyaya (romalılar Reyn çayı ilə Ural dağları arasındakı əraziləri belə adlandırırdı) hücum etdi. Roma qoşunlarına tanınmış sərkərdə Publiy Kvintiliy Var başçılıq edirdi. Eramızın 9-cu ilində Tevtoburq meşəsindəki döyüşdə Varın başçılıq etdiyi 3 Roma legionu german tayfaları tərəfindən məğlub edildi. Beləliklə, müasir Almaniya ərazisindəki xalqlar Roma imperiyası tərəfindən işğal olunmaq təhlükəsindən azad oldu.
Almaniya torpaqları
Torpaq (alm. Land‎ — torpaq, ölkə) — Almaniya Federativ Respublikasında federasiyanı təşkil edən "üzv-dövlət" (alm. Gliedstaat‎). Sözün geniş mənasındakı "ölkə"dən fərqləndirmək üçün adətən "federal torpaq" terminindən (alm. Bundesland‎) istifadə edilsə də, hüquqi sənədlərdə bu terminə rast gəlinmir.
Almaniya türkləri
Almaniyadakı türklər Türkiyədən köçüb Almaniyaya yerləşmiş türklərdir. Almaniyadakı türklər, geniş tərifi ilə Almaniyada doğulmuş türkləri əhatə edir. İlkcə almanlar olaraq təyin olunan qrup bu gün mənfi məna daşıyan bu sifəti qəbul etmir. Qürbətçilərin tərifi isə yaşadıqları ölkədə daimi sakin olmuş, müxtəlif peşələrlə məşğul olan və bəziləri də ölkə vətəndaşı olmuş yeni nəsil türkləri tam ifadə etmir. yaşayırlar. Son 40 ildə Türkiyədən Almaniyaya təxminən üç milyon insan köç edib. Almaniyadakı əcnəbilərə ilk növbədə almanca yad(xarici) qonaq işçilər (Gastarbeiter) deyilir. Alman toplumu Almaniyaya İşçi alımı ilə gələn insanlara yalnız iş üçün gələn qonaq kimi baxırdı. Bu gün qloballaşmanın təsiri və buna uyğun olaraq sosial anlayışın inkişafı ilə onları “yad vətəndaşlar” (Ausländische Mitbürger) adlandırırlar.
Almaniya şəhərləri
Almaniya şəhərlərinin siyahısı.
Almaniya ədəbiyyatı
Alman ədəbiyyatı Mərkəzi Avropada yaşayan almanca danışan xalqların ədəbiyyatıdır. Almaniya, Avstraliya, İsveçrə və bunların yanındakı xalqların işlərini əhatə edir. Digər Avropa ədəbiyyatı ilə qarşılaşdırıldığında Alman ədəbiyyatı digərlərinə nisbətən daha çox fərqlilik göstərir. Bunun səbəblərindən biri 1800-cü illərdə Berlinin ortaya çıxmasına qədər Almanca danışan xalqların Fransanın Parisi ya da İngiltərənin London kimi bir paytaxtının olmaması idi. Daha doğrusu Almaniya uzun müddət ayrılıqlar və bölünmələr yaşamışdır. Bu tip bölünmələr 1600-cü illərdəki din döyüşləri boyunca 1900-cü illərin ortasından başlayan Soyuq müharibələr vaxtı sıx yaşanmış idi. Almaniya Reformasiya deyilən dini hərəkatın mərkəzi olması səbəbi ilə 1500-cü illərdə Protestanlıq ortaya çıxdığı yerdir. Reformasiya adamın daxili ruhani azadlığını vurğulayırdı. Alman ədəbiyyatı şəkilləndirən daxili və fəlsəfi yanaşma da ruhani bir tipə sahibdir. == Erkən Alman ədəbiyyatı == 1000-ci illərdə Alman qəbilələri indiki Almaniyaya Şimali Avropa üzərindən köç etmişdilər.
Almaniya Konstitusiyası
Almaniya Federativ Respublikasının Əsas Qanunu (alm. Grundgesetz für die Bundesrepublik Deutschland‎), və ya qısaca , Qrundqezets, əsas qanun (alm. Grundgesetz‎, GG) — Almaniyanın konstitusiyası ölkənin hüquqi və siyasi sisteminin əsaslarını müəyyən edir. Əsas Qanun 1949-cu ildə qərb işğal zonalarında konstitusiyanı müvəqqəti əvəz edən qanun kimi qəbul edilmiş və sonra Almaniyada fəaliyyətini davam etdirmiş, 1990-cı ildən isə vahid Almaniyanın tam hüquqlu konstitusiyası olmuşdur. Milli Sosializm təcrübəsini yaşamış ölkənin Əsas Qanununda əsas vətəndaş hüquqları xüsusi əhəmiyyət kəsb etmişdir.
Almaniya Krallığı
Almaniya Krallığı (lat. Regnum Teutonicorum) — müasir Almaniya (AFR) ərazisindəki orta əsr dövlətlərini (krallıqlarını) ifadə etmək üçün istifadə edilən tarixşünaslıq termini. Bu termin adətən Müqəddəs Roma İmperiyasının (Alman-Roma İmperiyası) tərkibindəki alman torpaqlarına şamil edilir. 843-cü ildə Verden müqaviləsi ilə Frank İmperiyasını imperator I Lüdovikin üç oğlu arasında bölüşdürdü. Ən böyük oğul, imperator I Lotara Orta krallıq, ortancıl oğul II Lüdovikə Şərqi Frank Krallığını, II Keçəl Karla isə Qərbi Frank Krallığını verildi. Almaniya kralı II Lüdovikin nəsli X əsrin əvvəllərinə qədər Şərqi Frank krallığını idarə edirdi. Bu müddət ərzində onlar Lotaringiya hesabına öz dövlətlərinin ərazisini genişləndirdilər. 870-ci ildə Mersen müqaviləsi ilə II Lüdovik Lotaringiyanın şərq hissəsini, 880-ci ildə isə Ribemont müqaviləsi ilə Kiçik III Lüdovik Lotaringiyanın qərb hissəsini öz mülklərinə birləşdirdi. Almaniya Krallığı beş böyük qəbilə hersoqluğundan — Saksoniya, Bavariya, Frankoniya, Şvabiya və Lotaringiyadan ibarət idi ki, bunlar qəbilə tərkibində nisbətən homogen yarımmüstəqil dövlət qurumları idi. Azyaşlı IV Lüdovikin hakimiyyəti dövründə tayfa hersoqlarının gücü xeyli artdı, kral hakimiyyətinin mexanizmləri isə zəiflədi.
Almaniya parlamenti
Bundestaq, Birlik seymi (alm. Bundestag, Bundesversammlung‎) — Alman Konfederasiyasının ali orqanı, Vyana Konqresi ilə Almaniyanın birləşməsi arasındakı dövrdə Alman dövlətlərinin nümayəndələrinin iclası. Görüşlər Frankfurt-Maynda keçirilirdi. 1815-ci ildən 1848-ci ilə qədər və 1851-ci ildən 1866-cı ilə qədər, 1804-cü ilə qədər Müqəddəs Roma İmperiyasının bir hissəsi olan bütün Alman dövlətlərinə cavabdeh olan yeganə mərkəzi qurum idi. 1816-cı il noyabrın 5-dən etibarən Bundestaq hər həftə iclas keçirirdi. Sədr Avstriyanın nümayəndəsi idi. 1848-ci ilin iyulunda mart inqilabından sonra Bundestaq öz səlahiyyətlərini ilk Almaniya parlamenti olan Milli Assambleyaya verdi. İnqilabın süqutundan sonra Bundestaq bərpa olundu. == İnkişafı == 12 iyul 1848-ci ildə günorta saatlarında Konvensiya öz vəzifələrini Regentə təhvil verdi və rəsmi olaraq ləğv edildi. Bu qanunvericilik yeni ofisə legitimlik və ən azı nəzəri cəhətdən hüquqi cəhətdən məcburi səlahiyyətlər verdi.
Faşist Almaniyası
Üçüncü Reyx (alm. Drittes Reich‎; Reich — dövlət, imperiya), həmçinin Nasist Almaniyası və Hitler Almaniyası, rəsmi adı – Almaniya İmperiyası (alm. Deutsches Reich‎; 1943-cü ilə qədər) və Böyük Almaniya İmperiyası (alm. Großdeutsches Reich‎; 1943-cü ildən sonra) — Almaniyanın 1933-cü il yanvarın 30-unda 1945-ci il mayın 23-dək dövrünə verilən ad. Bəzi tarixçilər Almaniyanın kapitulyasiya gününü 8 may günü hesab edirlər. Rəsmi surətdə işə o öz tarixini 23 mayda, Karl Dönits hökumətinin həbsi ilə bitirmişdir. Ədəbiyyatda o həmçinin nasional sosialist Almaniyası kimi də tanınır. Axırıncı termin ancaq sovet tarix elmində işlədilirdi və dəqiq deyildir. Çünki, İtaliyadakı Benito Mussolininin faşist rejimi arasında siyasi rejimdə, ideologiyada və yəhudilərə münasibətdə müəyyən fərqlər vardır. Nasist ədəbiyyatında rejim həmçinin "Minillk reyx" (alm.
Federal Müdafiə Nazirliyi (Almaniya)
Federal Müdafiə Nazirliyi — Almaniya Federativ Respublikasının ali federal orqanıdır . Federal Nazirlik Federal Hökumət daxilində hərbi müdafiə və bütün Bundesver işləri üzrə mütəxəssisərin firmalaşdırıldığı şöbədir.Bu, silahlı qüvvələr üçün ən yüksək hərbi komandanlıq orqanı və Bundesver administrasiyası üçün ən yüksək xidmət orqanıdır.
Geo Television (Almaniya)
«Geo Television» — Alman dilində yayımlanan və «RTL Group» şirkətinin sahibləndiyi Almaniya paylama telekanalı. Telekanal eyni adlı jurnalın (GEO) televiziya formasıdır. «GEO Television» açıqlayıcı və sənədli filmlərin yayımlanmasına diqqət ayırır. == Verilişləri == Telekanal 8 may 2014-cü ildən yayımlanır. Başlanğıcda yalnız IPTV təklifi ilə «Telekom Entertain» vasitəsilə yayımlanırdı. 17 may 2017-ci ildən telekanal «Kabel Deutschland» kabel şəbəkəsində də mövcuddur. 23 may 2017-ci ildən isə telekanal «Amazon Prime» vasitəsilə yayımlanır.
III Fridrix (Almaniya imperatoru)
III Fridrix (alm. Friedrich III., Friedrich Wilhelm Nikolaus Karl von Preußen‎; 18 oktyabr 1831[…] – 15 iyun 1888[…]) — 9 mart 1888-ci ildən Almaniya İmperiyasının imperatoru (kayzeri) və Prussiyanın kralı, 28 oktyabr 1870-ci ildən prussiya general-feldmarşalı, 1872-ci ildən Rusiya general-feldmarşalı. Avropanın ən parlaq şahzadələrindən biri olsa da ağır xəstəlikdən cəmi 99 gün krallıq edərək vəfat edib.
II Vilhelm (Almaniya imperatoru)
I Vilhelm (Almaniya imperatoru)
I Vilhelm (alm. Wilhelm I. Friedrich Ludwig‎; 22 mart 1797[…], Berlin – 9 mart 1888[…], Berlin) — Almaniya imperatoru (kayzer). 18 yanvar 1871-ci ildən Prussiya krallığının 7 oktyabr 1858-ci ildən regenti, 2 yanvar 1861-ci ildən Prussiyanın kralı. Prussiya general-feldmarşalı. Birləşmiş Almaniya İmperiyasının birinci imperatoru Wilhelm həm də ingiltere kralicasının nəvəsidir.
Nasist Almaniyası
Üçüncü Reyx (alm. Drittes Reich‎; Reich — dövlət, imperiya), həmçinin Nasist Almaniyası və Hitler Almaniyası, rəsmi adı – Almaniya İmperiyası (alm. Deutsches Reich‎; 1943-cü ilə qədər) və Böyük Almaniya İmperiyası (alm. Großdeutsches Reich‎; 1943-cü ildən sonra) — Almaniyanın 1933-cü il yanvarın 30-unda 1945-ci il mayın 23-dək dövrünə verilən ad. Bəzi tarixçilər Almaniyanın kapitulyasiya gününü 8 may günü hesab edirlər. Rəsmi surətdə işə o öz tarixini 23 mayda, Karl Dönits hökumətinin həbsi ilə bitirmişdir. Ədəbiyyatda o həmçinin nasional sosialist Almaniyası kimi də tanınır. Axırıncı termin ancaq sovet tarix elmində işlədilirdi və dəqiq deyildir. Çünki, İtaliyadakı Benito Mussolininin faşist rejimi arasında siyasi rejimdə, ideologiyada və yəhudilərə münasibətdə müəyyən fərqlər vardır. Nasist ədəbiyyatında rejim həmçinin "Minillk reyx" (alm.
Nasist Almaniyasında elm və texnika
Nasist Almaniyasında elm və texnikanın mövqeyi tamamilə partiya göstərişləri və ölkədə yaradılmış siyasi ab-hava ilə müəyyən edilirdi. Dövlət və partiya aparatları, əsasən, cəmiyyətin aşağı təbəqələrindən olan savadlı insanlar hər hansı biliyə xas olan inamsızlıq və qeyri-dost münasibət ucbatından, prinsipcə, elmin tərəqqisinə töhfə vermədilər. 1 may 1934-cü ildə nasist Bernhard Rust ( Rust, Reichs- und preußischen Nazir für Wissenschaft, Erziehung und Volksbildung ) partiya və partiya ideologiya ruhunda elmə rəhbərlik etmək məsuliyyəti daşıyan Elm, Təhsil və Xalq Təhsili Naziri təyin edildi. Əsasən, aşkar nəticə verən hər hansı bir elm həvəsləndirilirdi. Fundamental elmin əhəmiyyətini nasist Almaniyasının rəhbərləri dərk etmirdilər. Fransanın şimal bölgələrini ələ keçirdikdən sonra dərhal siyasi vəzifələrini (bax: Mein Kampf ) tamamlanmış hesab edən Hitler, 1942-ci ildə tamamlana bilməyən hərbi ehtiyaclar üçün sənayedəki elmi layihələrin müvəqqəti dayandırmağı tapşırdı. Milli Sosializmin nəzəri əsaslandırılması qeyri-rəsmi olaraq Alfred Rosenberg -in (1922 -ci ildə "NSDAP-ın təbiəti, əsas prinsipləri və məqsədləri" kitabını nəşr etdirən) işi hesab olunur - "XX əsrin mifi" (1930). Bir çox vəzifələr arasında Rozenberq milli sosialist ideologiyası və təhsili üzrə Mərkəzi Tədqiqat İnstitutunun rəhbəri vəzifəsində çalışmışdır (1940-1945). 1918-ci ilin yanvarında Moskva Ali Texniki Məktəbinin (Bauman adına MVTU) birinci dərəcəli diplomla bitirən məzunu kimi o, marksizmin əsasları ilə tanış idi, bütün tarixin bəşəriyyət sinfi mübarizə deyil, irqi nəzəriyyə baxımından hesab edərək lakin onu təhrif etmişdi. İdeoloji aparatın ən böyük təsirinə məruz qalan humanitar elmlər idi.
Nasist Almaniyasında homoseksuallıq
Nasist Almaniyasında homoseksuallıq ictimaiyyətin nəzərindən tamamilə uzaqlaşdırılmış və ciddi şəkildə təqib edilmişdir. Veymar Respublikası dövründə çiçəklənən homoseksual subkultura (jurnal və qəzetlər, kafe və barlar, istirahət müəssisələri və tədbirlər) tamamilə məhv edilmişdir. Homoseksual kişilər sistematik olaraq izlənilir və qeydə alınırdı. 1935-ci ildə əhəmiyyətli dərəcədə sərtləşdirilmiş cinayət qanunları kişilər arasında bütün cinsi əlaqəni, hətta birbaşa fiziki təmas olmadan baş verən yaxınlığı da mühakimə edirdi. Və hətta həbs cəzalarını çəkdikdən sonra məhkumlar tez-tez "residiv"in qarşısını almaq üçün "qoruyucu" və ya "profilaktik" həbslər üçün konsentrasiya düşərgələrinə deportasiya edilirdilər. Lesbiyanlar kütləvi təqiblərə məruz qalmasalar da, tez-tez hakimiyyət tərəfindən ayrı-seçkiliyin başqa formaları ilə qarşılaşmışdılar. Tədqiqatçılar nasist Almaniyası tarixində homoseksualların təqib olunduğu üç dövrü ayırırlar. Birinci dövr 1933-cü ildə nasional-sosialistlərin hakimiyyətə gəlməsi ilə başlayır və əxlaq uğrunda ümumi mübarizə, homoseksual subkulturanın tamamilə məhv edilməsi, aktiv anti-homoseksual dövlət təbliğatı və homoseksuallara qarşı ilk fərdiləşdirilmiş terror hadisələri ilə xarakterizə olunur. İkinci dövr 1935-ci ildə kişilər arasında eynicinsli cinsi əlaqəni cinayət hesab edən 175-ci bəndin sərtləşdirilməsi və onların sistematik cinayət təqibinin başlanması ilə əlamətdardır. Son dövr 1940-cı ildən başlayır və SS, vermaxt və polis üzvlərinə qarşı repressiv tədbirlərin artması, habelə həbsxanadan azad edilmiş bütün homoseksual kişilərin konsentrasiya düşərgələrinə kütləvi deportasiyasının başlanması ilə xarakterizə olunur.
Nasist Almaniyasının ərazi-siyasi ekspansiyası
Nasist Almaniyasının ərazi və siyasi ekspansiyası faşist Almaniyasının dünya hökmranlığını əldə etməyə və bununla əlaqədar olaraq Almaniya ərazisinin maksimum dərəcədə genişləndirilməsinə yönəlmiş ekspansionist siyasi kursunun həyata keçirilməsi prosesidir. Nasist rəhbərliyi fəth edilmiş torpaqları suverenlikdən məhrum etməklə, ağır iqtisadi istismar və xalqları məhv etməklə etnik almanlar üçün "yaşayış sahəsi" (Lebensraum) əldə etmək məqsədi ilə bu siyasəti əsaslandırdı. Hələ hakimiyyətə gəlməzdən əvvəl, 1932-ci ilin yayında Hitler öz həmfikirlərinin toplantısında Avropaya və dünyaya hakim olmaq üçün nəzərdə tutulmuş Alman "irqi imperiyası" yaratmaq planını açıqladı. "İnkişafımızın mərkəzində 80 və ya 100 milyon almandan ibarət güclü, polad kimi möhkəm bir nüvə yaradılmasa, biz heç vaxt dünya hökmranlığına nail ola bilməyəcəyik" dedi. Bu "nüvəyə"a Almaniyadan başqa, Avstriya, Çexoslovakiya və Polşanın bir hissəsi daxil idi. Bu "böyük Almaniyanın təməli" ətrafında kiçik və orta vassal dövlətlərin qurşağı olmalı idi. Bu qurşağa Baltikyanı ölkələr, Polşa, Finlandiya, Macarıstan, Serbiya, Xorvatiya, Rumıniya, Ukrayna, bir sıra Cənubi Rusiya və Qafqaz dövlətləri daxil olmalı idi. İkinci Dünya Müharibəsini başlatdıqdan sonra faşist Almaniyasının rəhbərliyi fəth edilmiş ərazilərin bir hissəsini birbaşa Almaniyaya daxil etmiş, qalan ərazilərdə isə general-qubernatorluq, reyx protektoratı, reyxskommissarlıqları, koloniyaları və kukla dövlətləri yaradılmış və ya yaradılması planlaşdırılırdı. Britaniya uğrundan döyüşün, Şimali Afrika kampaniyasının, Atlantika uğrunda döyüşün və Barbarossa planının uğursuzluğu nəticədə Reyxin ərazi və siyasi genişlənməsi onun sıxılması və sonrakı məğlubiyyəti ilə əvəz edilməsinə səbəb oldu. 1945–1946-cı illərdə baş vermiş Nürnberq məhkəmələrində bütün dünyaya qarşı açılmış təcavüzkar müharibə, müharibə cinayətləri, sülh və insanlığa qarşı cinayətlərə qiymət verildi.
Opportunity International Almaniya
Opportunity International Germany sosial mikromaliyyə sahəsində fəal olan Köln şəhərində fəaliyyət göstərən qeyri-kommersiya və xristian motivli fonddur .1996-cı ildə Opportunity International şəbəkəsinin bir tərkib hissəsi kimi yaradılmışdır. Fond himayədarı və Nobel Sülh Mükafatı laureatı Məhəmməd Yunusdan örnək götürərək, yoxsul imkansız insanlara özlərinə kömək etmək üçün bitməz məsələlər dövranını qırmaq şansı verir. İanələrin köməyi ilə fond inkişaf etməkdə olan ölkələrdəki problemləri olan insanlara kiçik bizneslərini və ya təsərrüfatlarını genişləndirmək üçün təlim, mikrokredit, mikroəmanət və mikrosığorta ilə dəstək verir. Fond digərləri ilə yanaşı, Almaniyanın İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişafa Yardım üzrə Federal Nazirliyi tərəfindən maliyyələşdirilir.
Sosial Demokrat Partiyası (Almaniya)
Almaniya Sosial Demokrat Partiyası — Almaniyada siyasi partiya Almaniya Sosial-Demokrat Partiyası "Forverts" (İrəli) məlumat və "Noye Gezelşaft" (Yeni cəmiyyət) nəzəri jurnallarını nəşr edir.
Almaniya Demokratik Respublikası bayrağı
Almaniya Demokratik Respublikası bayrağı — 1 oktyabr 1959-cu ildə Şərqi Almaniya tərəfindən qəbul edilmiş bayraq.
Yeni Şərq Siyasəti (Almaniya)
Yeni Şərq Siyasəti (almanca:Neue Ostpolitik ) və ya qısa şəkildə Şərq Siyasəti (almanca:Neue Ostpolitik) — 1969-cu ildə başlanılan, Qərbi Almaniyanın (Almaniya Federativ Respublikası) Şərqi Avropa dövlətləri və Şərqi Almaniya (Almaniya Demokratik Respublikası) ilə münasibətlərin yaxşılaşdırılmasını nəzərdə tutan xarici siyasət kursu. 1963-cü ildə Tutzinq Protestant Akademiyasındakı çıxışı zamanı "yaxınlaşma yolu ilə dəyişmə" siyasətini təklif edən Egon Bahrdan təsirlənərək qavramlaşdırılmışdır. Bu siyasətin həyata keçirilməsinə dördüncü federal kansler olan (1969-1974) Villi Brandtın dövründə başlanılmışdır. Yeni Şərq Siyasəti mahiyyət etibarilə Almaniya Federativ Respublikasının şərqdəki dövlətlər, xüsusən Almaniya Demokratik Respublikası ilə yaxınlaşmanı, gərgin münasibətləri sonlandırmağı nəzərdə tuturdu. Həmçinin bu siyasətlə Qərbi Almaniyanı 1949-cu ildən 1969-cu ilə qədər idarə etmiş Xristian Demokrat İttifaqının siyasətini tərk etmək idi. Bu partiyadan olan Konrad Adenauer və onun varisləri Şərqi Almaniyanın kommunist hakim orqanları ilə rəqabət aparırdılar, yeni siyasətlə isə Şərqi Almaniya heç olmazsa müəyyən dərəcədə əməkdaşlığa nail olmaq arzulanırdı. Ostpolitik termini o vaxtdan Papa VI Pavelin eyni dövrdə Şərqi Avropa ölkələrini əməkdaşlığa cəlb etmək səylərini ifadə etmək üçün tətbiq edilmişdir. Nordpolitik termini də 1980-ci illərdən başlayaraq Şimali və Cənubi Koreya arasında oxşar yaxınlaşma siyasətini təsvir etmək üçün istifadə edilmişdir. 1945-ci ildən, yəni İkinci Dünya müharibəsindən sonra müttəfiqlər tərəfindən işğal edilmiş Almaniya iki hissəyə bölündü - Almaniya Federal Respublikası və Almaniya Demokratik Respublikası. Başlanğıcda hər iki respublika bütün alman millətini təmsil etdiklərini iddia edirdilər.
Almaniya imperiyası ordusu
Almaniya Ordusu (alm. Deutsches Heer‎) Almaniya İmperiyasının quru və hava qüvvələri idi. 1871-ci ildə Almaniyanın Prussiyanın rəhbərliyi altında yenidən birləşməsi əsnasında quruldu və Birinci Dünya müharibəsində Noyabr inqilabı nəticəsində Almaniyanın məğlubiyyətindən sonra ləğv edildi.
Almaniya klassik fəlsəfəsi
Alman klassik fəlsəfəsi — İmmanuel Kantdan başlayaraq Alman klassik fəlsəfəsi ənənəvi metafizikadan subyektin öyrənilməsinə doğru uğurlu addımlar atmağa başlamışdır. == Haqqında == Yenə də Kantdan başlayaraq fəlsəfi bilik sahəsində çox böyük dəyişikliklər, o cümlədən ağırlıq mərkəzinin subyektin və onun fəaliyyətdə olan təbiətinin öyrənilməsinə yönəldilməsi ilə bağlı olmuşdur. Alman klassik fəlsəfəsinin inkişafının kuliminasiya momenti Hegel (1770– 1831) fəlsəfəsi olmuşdur. Hegelin Kantı tez– tez tənqid etməsinə baxmayaraq, onun sistemi Kantın fəlsəfi sistemi olmadan meydana gələ bilməzdi. Ümumiyyətlə, XIX əsr fəlsəfəsinə Hegelin təsiri olduqca böyük olmuşdur. XIX əsrin sonunda Amerika, İngiltərə, ümumiyyətlə Avropanın bütün aparıcı filosoflarının əksəriyyəti, demək olar ki, hegelçi olmuşlar. Hegel fəlsəfəsi siyasi nəzəriyyələrə də böyük təsir göstərmişdir. Məlum olduğu kimi, Karl Marks gəncliyində hegelçi olmuş və bütün ömrü boyu öz yaradıcılığında hegelçilik cizgilərini saxlamışdır. Təsadüfi deyildir ki, hegel fəlsəfəsi Marksizmin əsas mənbələrindən biri olmuşdur. "Hegel fəlsəfəsini əsl əhəmiyyəti və inqilabi xarakteri də məhz ondan ibarətdir ki, o, insan təfəkkürü və hərəkəti nəticələrinin son– qəti xarakteri haqqındakı hər cür təsəvvürə birdəfəlik son qoydu.
Almaniya üçün Alternativ
"Almaniya üçün Alternativ", AfD (alm. Alternative für Deutschland, AfD‎) — 2013-cü ildə yaradılmış Almaniya siyasi partiyasıdır. AfD Almaniyada avroskeptik, milliyyətçi və mühafizəkar populist siyasi partiya kimi xarakterizə olunur. Partiya 2017-ci il federal seçkilərində Bundestaqa (Almaniya parlamenti) daxil olmuşdur və hazırda ölkənin bütün 16 əyalət parlamentində təmsil olunur. AfD-nin yüksəlişi, Almaniya və Avropa siyasətində əhəmiyyətli dəyişikliklərə səbəb olmuşdur. == Tarixi == ==== Quruluşu və İlk İlləri (2013–2015) ==== AfD, 6 fevral 2013-cü ildə Frankfurtda bir qrup iqtisadçı, jurnalist və akademik tərəfindən quruldu. Partiyanın qurucu liderləri arasında iqtisadçı Bernd Lucke, jurnalist Konrad Adam və hüquq professoru Alexander Gauland var idi. AfD-nin qurulmasında əsas motivasiya, Avro böhranına qarşı narazılıq və Almaniyanın Avrozonadan çıxması tələbi idi. Partiya, avronun Almaniya iqtisadiyyatına zərər verdiyini və Almaniyanın Avropa Birliyi (AB) tərəfindən borclu ölkələrə maliyyə yardımı etmək məcburiyyətində qaldığını iddia edirdi. AfD, qurulduğu ilk gündən etibarən sürətlə böyüdü və 2013-cü ilin sentyabr ayında keçirilən federal seçkilərdə %4.7 səs topladı.
Almaniyada islam
Almaniyada islam — 1960-cı illərdəki əmək miqrasiyası və 1970-ci illərdən etibarən bir neçə siyasi qaçqın dalğası səbəbindən müsəlmanlar Almaniyada dini qrupa çevrilməyə başladılər. 2011-ci ildə keçirilən rəsmi siyahıyaalmaya görə, Almaniya əhalisinin 1,9%-i (təxminən 1,5 milyon nəfər) özünü müsəlman elan edib. 2009-cu ildə aparılan hesablamalar göstərdi ki, Almaniyada 4,3 milyon müsəlman yaşayır. Bunlardan 1,9 milyonu Almaniya vətəndaşıdır. Alman statistika agentliyinin 2005-ci ildə verdiyi məlumata görə, Almaniyada bütün yeni doğulan körpələrin 9,1%-i müsəlman valideynlər tərəfindən doğulub. Almaniyadakı müsəlmanların böyük əksəriyyəti türk mənşəlidir. Pakistan, keçmiş Yuqoslaviya, ərəb ölkələri, İran və Əfqanıstandan da kiçik qruplar var. Müsəlmanların əksəriyyəti Berlində və keçmiş Qərbi Almaniyanın böyük şəhərlərində yaşayır. Bununla belə, əksər Avropa ölkələrindən fərqli olaraq, Almaniyanın bəzi kənd rayonlarında, xüsusən Baden-Vürtemberq, Hessen və Bavariya və Şimali Reyn-Vestfaliyanın bəzi bölgələrində əhəmiyyətli müsəlman icmaları mövcuddur. 1989-cu ilə qədər əmək miqrasiyası olmadığı üçün keçmiş Şərqi Almaniyada müsəlmanların sayı azdır.
Almaniyanın yenidən birləşdirilməsi
Almaniyanın birləşdirilməsi (alm. Deutsche Wiedervereinigung‎) və ya vahid Almaniyanın bərpası (alm. Herstellung der Einheit Deutschlands‎) — 3 oktyabr 1990-cı ildə AFR konstitusiyasına əsasən, ADR-Qərbi Berlinin AFR-in tərkibinə daxil olması ilə vahid Almaniya Federativ Respublikasının yaradılması. Proses 2 may 1989-cu ildən 15 mart 1991-ci ilə qədər davam etmişdir. Almaniyanın birləşdirilməsinin elan edildiyi gün Alman Birlik Günü elan edilmiş (alm. Tag der deutschen Einheit‎) və bundan sonra milli bayram kimi qeyd edilməyə başlanmışdır. Birləşmə prosesinin bir parçası kimi Berlin şəhərinin şərq və qərb hissələri də bir şəhər halında birləşdirilmiş və sonda ölkənin paytaxtı olmuşdur. Almaniya Sosialist Birlik Partiyası tərəfindən idarə edilən Şərqi Almaniyanın hökuməti 2 may 1989-cu ildən etibarən sarsılmağa başlamışdı. Bu tarixdə Macarıstan Avstriya ilə olan sərhədini açmış və bu Dəmir Pərdədə "dəlik açılmasına" səbəb olmuşdu. Sərhəd hələ də qounurdu, lakin Panavropa pikniki və Şərq blokuna məxsus olan ölkələrin qətiyyətsiz reaksiyası qarşısıalınmaz hərəkatın işə düşməsinə səbəb oldu.
Almaniya–SSRİ müharibəsi
Şərq cəbhəsi (alm. die Ostfront‎, ing. Eastern Front), Böyük Vətən müharibəsi (rus. Великая Отечественная война, translit. Velikaya Oteçestvennaya Voyna) və ya Almaniya–SSRİ müharibəsi (ing. German-Soviet War) — İkinci dünya müharibəsi illərində Şərqi Avropa, Mərkəzi Avropa və Balkan yarımadasında Berlin-Roma-Tokio oxu və Finlandiya ilə SSRİ, Polşa və Antihitler koalisiyası arasında 22 iyun 1941–9 may 1945-ci illərdə baş vermiş müharibə cəbhəsi. Şərq cəbhəsində baş verən döyüşlər tarixin ən böyük hərbi qarşıdurmaları olmuşdur. Onlar tarixdə görünməmiş vəhşilik, genişmiqyaslı dağıntılar, kütləvi deportasiyalar və çoxlu insanın döyüş, aclıq, xəstəlik və qırğınlara görə həyatını itirməsi ilə xarakterizə edilir. Şərq cəbhəsi demək olar ki, bütün həbs düşərgələrinin fəaliyyət göstərdiyi, gettoların tərtib edildiyi və poqromların, Holokostun baş verdiyi yer hesab edilir. İkinci Dünya müharibəsində təxminən 70 milyon nəfər həlak olmuşdursa, bu ədədin 30 milyonu Şərq cəbhəsinə aiddir.
Almaniya Federal Kəşfiyyat Xidməti
Almaniya Federal Kəşfiyyat Xidməti (alm. Bundesnachrichtendienst‎, BND) — Almaniya Federal Kansleri İdarəsinin nəzarəti altında olan alman xarici kəşfiyyat xidməti. Qərargahı ilk olaraq Münhen yaxınlığındakı Pullachda yerləşmişdi. 2017-ci ildə Berlinin Mitte rayonunda bu idarə üçün yeni binalar kompleksinin tikintisi başa çatıb, bundan sonra işçilərin Pullaxdan Berlinə köçürülməsinə başlanılıb. BND-nin dünya üzrə 300-ə yaxın rəsmi filialı var. İdarənin əməkdaşları 7 minə yaxın peşəkar işçidən ibarətdir ki, onlardan 2 mini xaricdə kəşfiyyat məlumatlarının toplanması ilə məşğuldur. İllik büdcəsi (2009) 460 milyon avro təşkil edir.

Digər lüğətlərdə