...“Qaçaq Nəbi”. Cavanlar özləri ilə toyxanaya alma, portağal, şamama, … püstə, badam gətirərdilər. H.Sarabski. Xarabalar əvəzinə qovunlar, şamamalar rə
Tam oxu »I сущ. мелкая душистая дыня II прил. дынный куст; şamama kimi: 1. круглый; 2. свежий, цветущий (свидетельствующий о прекрасном здоровье)
Tam oxu »[ər.] сущ. шамума (гзаф иер ни галай, ширин, нен тийир гъвечӀи хелердин са жуьре); // шамумадин.
Tam oxu »Farsca “şamme”dir (qərb dialektlərində şamba kimi işlədilir). Mənası “ətirli” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »араб, т-б., сущ.; -ди, -да; -яр, -йри, -йра нез тежедай, туькьуьл куьлуь хали хьтин емиш.
Tam oxu »...barama içində dustaq yatan ipək qurduna bənzəyirdik. S.S.Axundov. □ Barama toxumu – ipəkqurdu kəpənəyinin yumurtası. 2. məh. Dişin dibində əmələ gələ
Tam oxu »_(головной убор) панама (гьяркьуь къерехар галай, гьасир хьиз храй, кьилел алукIдай затI).
Tam oxu »“Qalamaq”dan f.is. □ Bir qalama – ağzına qədər dolu, dopdolu, çoxlu. [Pivəxanada] oturanlar hər stəkana bir qalama nəlbəki noxudu yeyib qabığını da tö
Tam oxu »is. Buğdanın, arpanın zibilini, torpağını təmizləmək üçün xəlbir. □ Şadara kimi – deşik-deşik, dəlik-dəlik. İynə vurdurmaqdan bədəni şadara kimidir.
Tam oxu »...f.is. 2. zərf Bir ucunu aşağı salladaraq, uzadaraq. Belbağını sallama bağlamaq. Kəlağayını sallama örtmək. – Zərnigar xanım uzun donunun ətəyi ilə gö
Tam oxu »bax sədəqə. Sadağa saraydan çıxmaz. (Ata. sözü). Bənövşələr başın salsın aşağa; Nərgiz olsun gözlərinə sadağa. Q.Zakir. Ələsgər sənə sadağa; Üzün mənd
Tam oxu »sif. və zərf [ər.] 1. Sağ, diri, xətərsiz-bəlasız, sağ-salamat. [Qurban:] Sonra yaz ki, mən də, şükür Allaha, sağ və salamatam. A.Şaiq. [Qəndab:] Məza
Tam oxu »şad (xanın varisliyə hüququ olmayan oğlanlarına verilən titul) Ağa; həmişə şən olan ağa
Tam oxu »...Peyğəmbər qurşağı (Şəki, Zaqatala) – göy qurşağı. Peyğəmbər şamama (Zaqatala) – şamama növü
Tam oxu »...ətirli, şirin dadan, adətən yeyilməyən kiçik dekorativ qovun cinsi // şamama. Şəmmamei-səhər səhər şamaması (günəş nəzərdə tutulur).
Tam oxu »DAVAKARLIQ – DİNCLİK Davakarlığın səbəbi var, bilmirsən? (M.İbrahimov); Bəli, Şamama dincliyi, rahat oturmağı başqa cür başa düşən adamdı (Ə.Əbülhəsən
Tam oxu »sif. Tünd, pürrəng. Şamama dəmdə olan ağ samovardan, qədimlərdə deyildiyi kimi, qanovuzu bir çay töküb gilənar mürəbbəsi ilə mənim qabağıma qoyur. İ.Ə
Tam oxu »...[ər. qazi və fars. …xanə] Qazı divanxanası, şəriət məhkəməsi. [Şamama xanım:] Əgər siz istəyirsiz, mən bu saat özüm gedim qazıxanaya. N.Vəzirov.
Tam oxu »sif. və zərf Çox ucuz. Ucuzca mal. Ucuzca satmaq. // Məc. mənada. [Şamama Cadu:] Allahın bu ucuzca ölümü də gəlib məni tapmır. Ə.Haqverdiyev.
Tam oxu »...əsli qoğun (qoxun) kimi olub, “qoxlayan (ətirli)” deməkdir (müq. et: şamama sözü də “ətirli” deməkdir). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »...az səndən kəsirəm; O səbəbdən məhlənizdə yesirəm. Aşıq Ələsgər. [Şamama Cadu:] Ev nədir, eşik nədir, sənə yesir olum, bir daxması var, iki hin kimi o
Tam oxu »...kəmərli yaxalıqlı köynəkdə Şirzad yaraşıqlı idi. M.İbrahimov. [Şamama] göy dəri yaxalıqlı paltosunun yaxasını açmamış( dı). Ə.Əbülhəsən.
Tam oxu »...olmaq, başçılıq etmək. Atası Mahmudalı kişi sədrlik eləyəndə, Şamama “atama kömək edirəm”, – deyə həvəslə pambıq yığardı. Ə.Əbülhəsən.
Tam oxu »...girdə, sarımtıl və ya yaşıl meyvəsi; balqabaq, kudu. Qabaq tağı şamama verməz. (Ata. sözü). 2. məc. dan. Dadsız, tamsız qovun, qarpız və s. haqqında.
Tam oxu »...stolun üstünə təmiz süfrə saldı. Ə.Abasov. 2. Yumru, yuvarlaq. Dəyirmi şamama, qarpız.
Tam oxu »...kudu və balqabaqları gizlədirdi (M.İbrahimov); QABAQ Qabaq tağı şamama verməz (Ata. sözü).
Tam oxu »...yolunu kəssin, koldan çıxıb soyundursun? (M.İbrahimov); DALINA DÜŞMƏK [Şamama Cadu:] Bu gündən düşürəm onun dalına (Ə.Haqverdiyev); GÜDMƏK Bu fikirlə
Tam oxu »...xoruzpipiyi çaydan içə-içə söhbət edirdik (M.Rzaquluzadə); QANOVUZU Şamama dəmdə olan ağ samovardan, qədimlərdə deyildiyi kimi, qanovuzu bir çay tökü
Tam oxu »...xoruzpipiyi çaydan içə-içə söhbət edirdik (M.Rzaquluzadə); QANOVUZU Şamama dəmdə olan ağ samovardan, qədimlərdə deyildiyi kimi, qanovuzu bir çay tökü
Tam oxu »...qalxmağa başladı. Ə.Məmmədxanlı. 2. Bitkiyə gübrə vermək. Pambıq yetişənə qədər Şamama sahəni altı dəfə kətmənləmiş, üç dəfə əlavə yemləmişdi. Ə.Əbül
Tam oxu »...evlənmək işini danışıb qurtarsalar da, toy etməyə tələsmirdilər. Ə.Sadıq. Şamama aramla danışsa da, bir az tələsirdi. Ə.Əbülhəsən. // Tez-tez, becid
Tam oxu »...məc. Aydın olmayan, örtülü, müəyyən olmayan, eyhamlı, üstüpərdəli. [Şamama Cadu:] Üstüörtülü sözdən fayda yoxdur. Ə.Haqverdiyev. // Zərf mənasında. Ü
Tam oxu »is. dan. 1. Keçmiş zaman, keçmiş (gələcək əksi). [Şamama Cadu:] Adına qurban olum, xanım, başına dönüm, keçəcəyini pis görürəm, amma gələcəyin yaxşıdı
Tam oxu »...niyə? Nədən saralıbsan sən də mən kimi; Nədir dərdin, ey biçarə şamama? M.P.Vaqif. Fələ, mənə bir söylə, nədən hörmətin olsun? Axır nə səbəb söz demə
Tam oxu »...malalamaq. 2. Şumlanmış yerin kəsəklərini mala ilə əzmək, hamarlamaq. Şamama və onun yoldaşları tarlanı mükəmməl surətdə malalayıb üstündən ensiz zol
Tam oxu »...qoynunda, mənasız cəhənnəmin qızmar dişlərində məhv olur. C.Cabbarlı. Şamama … böyüyüb yaşa dolduqca çöl çiçəkləri kimi qızmar günəşin … altında, təb
Tam oxu »is. 1. Dilənmək yolu ilə dolanan adam; yolçu. [Şamama Cadu:] Doğrusu budur ki, mən dilənçi … deyiləm. Ə.Haqverdiyev. Pirlər, ocaqlarda Münəvvər xanımı
Tam oxu »...istirahət. Mənə alın tərimlə qismət oldu dincliyim. S.Rüstəm. Bəli, Şamama dincliyi, rahat oturmağı başqa cürə başa düşən adamdı. Ə.Əbülhəsən. □ Dinc
Tam oxu »...arvadı dolayıb qızışdırmışdır. Mir Cəlal. // Sif. mənasında. [Şamama Cadu:] Amma dələduz nökərlə arası yoxdur. Ə.Haqverdiyev. Biz o cür dələduz adaml
Tam oxu »...[Məhəmmədağa:] Oğlunuz burada oxuyub yazıpozu biləcəkdir. N.Nərimanov. [Şamama Cadu:] İndi heç az-maz yazıdan-pozudan başın çıxırmı? Ə.Haqverdiyev. [
Tam oxu »...qızları o qədər həvəs və səylə işə girişmişdilər ki, çox zaman Şamama tarladan onları tənəffüsə güclə çıxarırdı. İ.Əfəndiyev.
Tam oxu »...möminlərə şərab paylayırdılar. Çəmənzəminli. 4. is. Tikə, dənə. [Şamama Cadu:] Di, başına dönüm, bircə yumru mənə qənd ver. Ə.Haqverdiyev. // is. Baş
Tam oxu »...zəmanə zəlil; Məbadə könlü yanə, könlümü xərab görüb. S.Ə.Şirvani. [Şamama cadu:] Allah heç kəsi zəlil eləməsin… Ə.Haqverdiyev. Zəlil olmaq – bədbəxt
Tam oxu »...Cəlal. 3. sif. Boş, faydasız, dəyərsiz, mənasız, əsassız. Havayı söhbət. – [Şamama Cadu:] Başına dönüm, elə bilirsən, mən sənə havayı söz deyirəm. Ə.
Tam oxu »...həll etmək üçün az-çox müstəqil hərəkət etməli idik. H.Nəzərli. Şamama birinci dəfə idi ki, müstəqil olaraq pambıq becərirdi. İ.Əfəndiyev. Aslan onla
Tam oxu »is. [ər.] 1. İnsanın yaşadığı yer, yurd; ev və s. [Şamama cadu:] Özüm də bilmirəm haralıyam. Nə yerim var, nə məskənim. Ə.Haqverdiyev. Bir aydır ki, s
Tam oxu »...müsəlman ruhunun şirəsidir. M.S.Ordubadi. 4. k.t. Sulu gübrə. Şamama sahəsinə peyin şirəsi də vermişdi. Ə.Əbülhəsən. 5. Yaşlıq, rütubət. Torpağın şir
Tam oxu »...Dərman otları yığmaq. – Atası Mahmudalı kişi sədrlik eləyəndə, Şamama: – Atama kömək edirəm, – deyə həvəslə pambıq yığırdı. Ə.Əbülhəsən. 3. Yığışdırm
Tam oxu »...işlətdiklərini görən yanğın alayı da onlara qoşuldu. M.Hüseyn. Payızda [Şamama] da anasına qoşulub pambıq yığırdı. İ.Əfəndiyev. // Şərik olmaq, razı
Tam oxu »...Hərami qaşların fitnədir karı; Onu pənahında saxlaya tarı. Q.Zakir. [Şamama Cadu:] Allah səni öz pənahında saxlasın, cavan qəddini yerə vurmasın. Ə.H
Tam oxu »