Lüğətlərdə axtarış.

Malqaç basqını — 16 iyun 1919-cu ildə Yörük Əli Əfə və qoşunlarının yunanların nəzarət etdiyi Malqaç körpüsünə basqını. Basqının hədəfi yunanlar tərəfindən Nazilliyə və onun hüdudlarından kənara hərbi texnika daşımaq üçün istifadə edilən Malqaç dəmir yolu körpüsü olub. Bu, Anadolunun qərbində işğalçı yunan qüvvələrinə qarşı ilk təşkil edilmiş mülki müqavimət hücumlarından biri idi. == Zəmin == Körpü Osmanlı imperiyasında tikilən ilk dəmiryolu olan İzmir–Aydın dəmir yolunun bir hissəsi idi. Malqaç körpüsü Sultanhisar və Atça arasında yerləşirdi və Malqaç dərəsinn üzərində tikilmişdi. == Basqın == Körpü pulemyotlarla dəstəklənən 20 ağır silahlı yunan əsgəri tərəfindən müdafiə olunurdu. İyunun 15-dən 16-na keçən gecə türklər Dondurandan irəliləyərək səhər saat 02:00-da sallarla Böyük Məndərəs çayını keçdilər. Keçid zamanı onlar iki qrupa bölündülər, hər qrupda 30 nəfər var idi. Onlar Malqaç körpüsünə çatanda qarğıdalı tarlalarında irəliləyərək körpünü mühasirəyə aldılar. Eyni zamanda, bəzi qoşunlar telefon dirəklərinə dırmaşaraq yunanların əlavə qüvvələr çağırmasının qarşısını almaq üçün telefon xətlərini kəsdilər.

Ərbəyli basqını — 20 iyun 1919-cu ildə Qüvayi-milliyə tərəfindən yunanların nəzarətində olan Ərbəyli stansiyasına edilmiş basqın. Aydın və Nazillini işğal etdikdən sonra Yunanıstan ordusu bölgədə artan müqavimət hərəkatlarından narahat idi. Bir neçə gün əvvəl baş vermiş Malqaç körpüsünə basqın onların narahatlığına yaxşı nümunə olmuşdu. Muğla könüllü taqımının türk leytenantı Qədri bəy bir neçə gün regiondakı yunan qoşunlarını müşahidə edirdi. O, Yunanıstan qoşunlarının hərəkət cədvəlini, kazarmalarını və qarovul dəyişdirmə vaxtlarını təyin etmişdir. Qədri bəy dəqiq müşahidədən sonra basqın üçün ən yaxşı hədəfin Ərbəyli qatar stansiyası olduğu qənaətinə gəlmişdir. Ərbəyli qatar stansiyası Ərbəyli kəndindən 1–2 kilometr aralıda yerləşirdi. Buna görə də kənd camaatı atəş səslərindən çox uzaqda idi. Qatar stansiyasını vağzalın yanındakı kiçik anqarda yerləşən pulemyotlarla təchiz edilmiş 20 yunan əsgəri mühafizə edirdi. Hücumdan bir gecə əvvəl Ərbəyli kəndinə bir evzon rotası göndərilmişdir.

Kəbə basqını — Kəbədə 20 noyabr 1979-cu ildə başlayan və 4 dekabr 1979-cu ilə qədər davam edən silahlı qarşıdurma. Bu basqını təşkil edən qrupun başında 1955-1973-cü illərdə Səudiyyə Ərəbistanı Milli Qvardiyasında xidmət etmiş Cuheyman əl-Uteybi dayanırdı. Basqın zamanı o, təbliğat aparmaq üçün Məscidül-Həramdakı camaatı girov götürür, rəhbərlikdən siyasi tələblər irəli sürür və qaynı Məhəmməd ibn Abdullah əl-Kəhtanini Mehdi elan edir. İki həftə davam edən basqın, Fransanın antiterror birləşmələrinin dəstəyi ilə baş tutan hərbi əməliyyat nəticəsində başa çatıb və əsir götürülən basqınçıların bütün üzvləri, o cümlədən Cuheyman əl-Uteybi, Səudiyyə Ərəbistanı qanunlarına əsasən qolları kəsildikdən sonra edam edilib. == Basqın öncəsi == Basqına rəhbərlik edən Cuheyman əl-Uteybi Nəcdin köklü bədəvi qəbilələrindən biri olan Uteybə qəbiləsindən idi. Babası olduğu iddia edilən Sultan ibn Bəcad əl-Uteybi bu bölgədə 1920-ci illərin sonunda Səud sülaləsinə qarşı üsyan qaldıran Sələfi Müsəlman QardaşlığıQardaşlıq hərəkatına rəhbərlik etmişdi. Əsgərlikdən ayrıldıqdan sonra 1973-cü ildə Mədinədə universitet təhsilinə başlayan Uteybi, gələcəkdə bacısı ilə evlənəcəyi, basqının digər mühüm üzvü olan Məhəmməd Abdullah əl-Kəhtani ilə tanış olur. Təhsil aldığı müddətdə mehdilik və fitnə hədislərinə diqqət yetirmiş, dünyanın sonu ilə bağlı hədisləri o dövrün dünya şəraiti ilə uyğunlaşdırmışdır. Sələfi və vəhhabi inanclarına uyğun olaraq İslama dəvət adlı qrup təşkil edib və tərəfdarlar toplayıb. 1978-ci ilin yayında Uteybinin başçılığı ilə onun yüz nəfər ardıcılı Səudiyyə rəhbərliyinə qarşı nümayiş təşkil etsə də, sorğu-suallardan sonra “zərərsiz” olduqları qəınaətinə gələrək sərbəst buraxılıblar.

Lunenberq basqını (ing. Raid on Lunenburg) — 1782-ci ilin 1 iyul tarixində Böyük Britaniya krallığının ərazisi olan Yeni Şotlandiya əyalətinin Lunenburq liman şəhərinə qarşı törədilmiş yağmalama hücumu. Dənizdən təşkil edilmiş hücuma, ABŞ ordusu adından Massaçusets ştatının Feyirhaven şəhərindən olan kapitan Noah Stoddard rəhbərlik etmişdir. Kapitan Noahın olduğu gəmindən başqa daha dörd gəmi və 170 ekipaj üzvü ilə birlikdə təşkil edilən hücum tarix ədəbiyyatlarına Yeni Şotlandiya əyalətinə qarşı edilmiş son böyük hücum kimi daxil olmuşdur.

Bab-ı Əli hücumu (Osmanlı türkcəsi: باب علي غارة) — Osmanlı imperiyasında 23 yanvar 1913 tarixində Ənvər bəy və Tələt bəyin rəhbərliyi ilə baş tutan hərbi çevriliş. Çevriliş əsnasında hərbi nazir Nazim Paşa öldürülmüş, sədrəzəm Kamil Paşa istehfa verməyə zorlanmışdır. Nəticədə hakimiyyət İttihad və Tərəqqi cəmiyyətinin əlinə keçmişdir. == Hadisənin arxa planı == === Dəyənəkli seçimlər === 21 noyabr 1911-ci ildə İttihad və Tərəqqi müxalifləri tərəfindən Hürriyət və İttifaq cəmiyyəti qurulmuş, qısa müddətdə xeyli millət vəkili bu cəmiyyətin ətrafında cəmlənmişdi. Qurulduqdan 20 gün sonra baş tutan seçimlərdə qələbə qazanan bu cəmiyyət hakimiyyətdə çox qala bilmədi. Belə ki, İttihadçılar hiyləylə Sultan Rəşada məclisi ləğv etdirmiş, 1912-ci ilin aprelində keçirilən növbədən kənar seçimləri qazanmışdı. "Dəyənəkli seçimlər" adıyla anılan və müxalif qüvvələrin təqibiylə nəticələnən bu seçimlərin sonunda məclisə yalnız 6 nəfər müxalif vəkil daxil ola bilmişdi. Seçimdə məğlub olan Hürriyət və İttifaq cəmiyyəti isə seçim əsnasındakı hiylə və zorakılıqları bəhanə edərək bu seçimin ədalətli olmadığını elan edirdilər. Bu əsnada İttihadçıların zorla hakimiyyəti ələ almasından narazı olan bir qrup ordu zabiti isə dağlara çəkilərək üsyan başlatmış, İstanbuldakı digər İttihad müxaliflərini, o cümlədən Sultanzadə Səbahəddin bəyi də öz yanlarına çəkmişdilər. Mətbuatda sərt dilli məqalələr nəşr etdirən və hərbi şuraya memorandum göndərən bu zabitlər birliyi sədrəzəm Səid Paşanın istehfa verməsinə səbəb oldular.

Velodrom d'Hiv basqını (fr. Rafle du Vélodrome d'Hiver) — 1942-ci il 16-17 iyul tarixlərində Parisdə Alman hakimiyyət orqanlarının göstərişi ilə Fransa polisi və jandarmları tərəfindən əcnəbi yəhudi ailələrinin kütləvi həbsi. Paris polis prefekturasının qeydlərinə görə, 4000-dən çoxu uşaq olmaqla 13,152 yəhudi həbs edilib. Onlar Velodrome d'Hivdə (lazım. "Qış Stadionu"; "Vel' d'Hiv" kimi tanınır) son dərəcə ağır şəraitdə, demək olar ki, qida və su olmadan və sanitar qovşaq olmadan saxlanılıb. Həbslərdən bir həftə sonra yəhudilər Dransi, Pitivye və Bonna-la-Roland həbs düşərgələrinə aparılaraq, dəmir yolu vaqonlarında Auşvitz həbs düşərgəsinə göndərilmişdilər. Yəhudilərin toplanması Fransada həm işğal olunmuş zonada, həm də azad zonada yəhudi əhalisini məhv etməyə yönəlmiş bir neçə təşəbbüsdən biri idi. Fransa prezidenti Jak Şirak 1995-ci ildə Fransa polisi və dövlət qulluqçularının basqında Nazi rejimi ilə birgə hərəkət etdiklərinə görə üzr istəyir. 2017-ci ildə prezident Emmanuel Makron daha dəqiq şəkildə Fransa dövlətinin bu basqında, Holokostda iştirakının yalnış olduğunu etiraf edib. Velodrom d'Hiv Parisin 15-ci dairəsində, Eyfel qülləsindən uzaq məsafədə Qrenelle bulvarı və Nelatonda da yerləşən böyük qapalı idman arenası idi.

Balçılı (Göygöl) — Azərbaycanın Göygöl rayonunda kənd. Balçılı (Yevlax) — Azərbaycanın Yevlax rayonunda kənd.

Balıqlı (Amasiya)

Basqal — Azərbaycan Respublikasının İsmayıllı rayonunun inzibati ərazi vahidində qəsəbə. Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 25 may 1991-ci il tarixli, 123-XII saylı Qərarı ilə İsmayıllı rayonunun Basqal kəndi şəhər tipli qəsəbələr kateqoriyasına aid edilmiş, Basqal kənd Soveti ləğv edilərək, Basqal şəhər tipli qəsəbəsi mərkəz olmaqla Basqal qəsəbə Soveti yaradılmışdır. == Tarixi == Tarixçilərin fikrincə, Basqal hələ dördüncü yüzillikdə mövcud olub. Qəsəbənin yerləşdiyi indiki ərazi qədim Alban dövlətinə mənsub olub. Qədim tarixi mədəniyyətə malik olan Basqal qala və məscidləri ilə çox məşhurdur. Mərhum akademik Ziya Bünyadovun fikrincə, "bas" və "qal" ifadələrinin birləşməsindən əmələ gələn basqal sözü qala bas, qala qur, qala ucalt mənalarını verir. Aparılan arxeoloji tədqiqatların nəticələrinə görə, Basqalın cənub – şərqində yerləşən antik və orta əsrə aid abidələrlə zəngin olan "qalalar" adlanan ərazi qədim insan məskəni olub. Basqal qəsəbəsi 1932–1933-cü illərdə İsmayıllı rayonunun mərkəzi olub. Basqalın "Qalabaşı" məhəlləsi ərazisində qalınlığı bir neçə metrə çatan qala divarlarının üzləri bu günədək qalmaqdadır. Bunun XIV əsrdə tikildiyi güman edilir.

Balçılı (əvvəlki adı: Bolçalı) — Azərbaycan Respublikasının Göygöl rayonunun Salahlı inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 5 oktyabr 1999-cu il tarixli, 708-IQ saylı Qərarı ilə Xanlar rayonunun Bolçalı kənd inzibati-ərazi vahidi tərkibindəki Bolçalı kəndi Balçılı kəndi, Bolçalı kənd inzibati-ərazi vahidi Balçılı kənd inzibati-ərazi vahidi adlandırılmışdır. == Toponimikası == Oykonim bol (yüksəklik), cal (ətək) və -ı (mənsubiyyət şəkilçisi) komponentlərindən düzəlib, "dağətəyi" deməkdir. Köhnə ədəbiyyatlarda Balçalı kimi də işlənmişdir. == Tarixi == Balçılı kəndinin salınması və bir kənd kimi formalaşması təxminən XX əsrin əvvəllərinə, yəni 1905–1915-ci illərə təsadüf edir. === Tarixi abidələri === Balçılı kəndinin ərazisində tarixi məlum olmayan "Qız-qalası", Tunc dövrünün axırı, Dəmir dövrünün əvvəlinə aid qəbrlər vardır. == Coğrafiyası və iqlimi == Kənd Azərbaycanın qərbində, Gəncə şəhərinin cənub-qərbində, Qoşqarçayın (Kürün qolu) sol sahilində, Qaflanqala silsiləsinin ətəyində yerləşir. Ərazisindən Quşqara (Qoşqar) çayı, filiz daşımaq üçün Daşkəsəndən çəkilmiş dəmir yolu keçir. İqlimi mülayim-istidir. == Əhalisi == 2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 2017 nəfər yaşayır.

Balçılı — Azərbaycan Respublikasının Yevlax rayonunun Varvara inzibati ərazi vahidində kənd. == Tarixi == == Toponimikası == Kənd XIX əsrdə Gəncə (Yelizavetpol) qəzasında maldarlıqla məşğul olmuş balçılı nəslinin adı ilə adlandırılmışdır.. == Coğrafiyası və iqlimi == Kənd Kür çayının sahilində yerləşir. == İqtisadiyyatı == Əhalisi əsasən heyvandarlıq və əkinçilik ilə məşğuldur.

Balçılı bələdiyyəsi (Yevlax) — Yevlax rayonunda bələdiyyə. Balçılı bələdiyyəsi (Göygöl) — Göygöl rayonunda bələdiyyə.

Balçılı kurqanları — Şəmkir rayonunun Balçılı kəndi yaxınlığında e.ə. 2-ci minilliyə aid qəbir abidələr. Balçılı kurqanlarından tunc təbərzin, toppuz, nizə, iynə, bilərzik, düymələr, mismar, sümük əşyalar, saxsı məmulatı və s. tapılmışdır. Ölülər daş qutu, quyu və dördkünc formalı torpaq qəbirlərdə dəfn edilmişdir. Paşatəpə adlı kurqanda qəbir taxta tirlərlə üç mərtəbəyə bölünmüşdü. Alt mərtəbədə adam və at skleti, silah, gil qablar, Orta mərtəbədə heyvan sümükləri aşkar olunmuşdu. Qəbrin üstündə tonqal qalandığından alov ənn üst mərtəbəni məhv etmişdi. Tapılan əşyalar dəfn edilənin həm zəngin, həm də hərbçi olduğunu göstərir. Kurqanlar Azərbaycanda Tunc dövründən sinifli cəmiyyətə keçidi göstərir və Xocalı-Gədəbəy mədəniyyəti üçün xarakterikdir.

Balçılı qalası — Göygöl rayonu Balçılı (Göygöl) ərazisində yerləşir. XII əsrə aid olan möhtəşəm Balçılı qalası Gəncənin müdafiəsində olduqca mühüm rol oynayıb. Ancaq möhtəşəmliyinə və böyüklüyünə görə Gəncə ətrafında olan qalalar arasında Balçılı qalası ən əzəmətlisi hesab oluna bilər. Bundan əlavə, bu qalanın ətrafında-dağın ətəyində təxminən 50 hektar sahədə əlavə qala divarı çəkilib. Görünür ki, orada əsasən, əkinçi, sənətkar əhali məskunlaşıbmış. Onların ictimai binalarının qalıqları, istifadə etdikləri ocaq yerləri hazırda da qalmaqdadır.

Balıqlı və ya Zorakert — Ermənistanın Amasiya rayonunda kənd. == Tarixi == Balıqlı — Qars vilayətinin Qars qəzasında, indi Amasiya rayonunda kənd. Rayon mərkəzindən 20–21 km şimal-şərqdə, Arpa gölünün şimal-şərq sahilində, Arpa çayının qərb sahilində, təpəlikdə yerləşir. Relyefi cənub və şimal hissədə düzənlik, qərb və şimal-qərb hissədə dərə-təpəlikdir. Kənd XVIII əsrin sonu, XIX əsrin əvvəllərində salınmışdır. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir. == Toponimi == Toponim qədim türk dilində "sığınacaq, şəhər, qala" mə'nası bildirən balıq sözünə -lı sözdüzəldici şəkilçisinin artırılması yolu ilə əmələ gəlmişdir. Quruluşca düzəltmə toponimdir. Ermənistan prezidentinin 19. IV.1991-ci il fərmanı ilə kəndin adı dəyişdirilib Zorakert qoyulmuşdur.

Balıqlı (fars. بالقلو‎ , az.-əski. بالیقلی‎) - İranın Mərkəzi ostanının Sava şəhristanının Nobaran bəxşinin ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2016-cı ilin məlumatına görə kənddə 1 091 nəfər yaşayır (390 ailə).Kənd əhalisi bütünlükdə azərbaycan türklərindən ibarətdir. == Görməli yerlər == Sava bölgəsinin ən çox sulu bulağı olan Kəbir və yaxud Balıqlı bulağı bu kənddə yerləşir ki il boyunda çox sayda turisti özünə cəzb edir.Bulağın suyu sərt daşlar arasından qaynayıb çıxaraq, saniyədə 70 litrə dək su verir. Bundan başqa kənddə soyu şiələrin 7-ci imamı olan Musa əl-Kazıma gedib çatan İmamzadə Nuh türbəsidə bu kənddə yerləşir.Türbə kərpiçdən tikilərək, üstü konus şəklində olan günbəz ilə , döşəməsi isə mərmər daşıyla örtülmüşdür.Türbənin tikintisi Səfəvilər imperiyasının ilk dönəmlərinə gedib çıxır.

Balıqlı — Göyçə gölünə şimal-qərbdən tökülən bir çayın adı. XX əsrin 30-cu illərində çay ermənicə Dzıknaqet adlandırılmışdır. Çayın adı onda balığın bolluğu ilə əlaqədardır. == Həmçinin bax == Balıqlı Bakugöl == Ədəbiyyat == Yüzbaşov R. Azərbaycanın coğrafi terminləri. Bakı, 1966. Yusifov Y., Kərimov S. Toponimikanın əsasları. Bakı, 1987.

Balıqlı məscidi — Amasiya rayonunun Balıqlı kəndinin məscidi

Bakılı Futbol Klubu — 1995-ci ildə Misir Səttar oğlu Əbilov tərəfindən yaradılmış və həvəskar futbolçulardan təşkil olunmuşdur. == Tarixi == Rəsmi olaraq klub ilk dəfə "Аraz" adı altında 1997-ci il martın 27-də Ədliyyə Nazirliyində qeydiyyatdan keçmişdir. 1998-ci il fevralın 3-dən klub "Bakılı" adlanıb. 1995–96-cı illər mövsümündə klub 6-cı milli çempionatın birinci qrupunda ilk oyununu keçirib. O mövsümdə klub müvəffəqiyyətlə çıxış edərək çempionatın lideri olmuş və yüksək liqaya vəsiqə qazanmışdır. Yüksək liqada klubu professional oyunçular və Ukraynadan dəvət olunmuş futbolcular təmsil edirdilər. Xüsusi qeyd edilməlidir ki, milli futbol klubları arasında ilk dəfə olaraq "Bakılı" Futbol klubu əcnəbi legionerlər dəvət etmişdir. "Bakılı" Futbol klubu başlıca olaraq klubun təsisatçısı və prezidenti Misir Səttar oğlu Əbilov tərəfindən maliyyələşdirilir.

Parni iz Baku bu mənaları ifadə edə bilər:

İohann İliç Qançev, əsl adı Bakılı İohann (1878, Sima, Vladimir vilayətinin — 20 oktyabr (2 noyabr 1937, kənd Dolinka Karaqanda əyalətinin Dolinka qəsəbəsi) — Rus Pravoslav Kilsəsinin kahini ; Bakıdakı Müqəddəs Bakirə Məryəmin Məsum Hamiləliyi kilsəsinin baş keşişi == Tərcümeyi-hal == 1878-ci ildə Vladimir vilayətinin Yuryevski rayonunun Sima kəndində anadan olub. Petroqrad İlahiyyat seminariyasını bitirib. Seminariyada oxuyanda, rəssamlığı çox sevən gələcək müqəddəs ata sənət kurslarına qatıldı. Seminariyanı bitirdikdən sonra İohann Qançev 1910-cu ildə kahin təyin edildi və ruhanilərin xeyir-duası ilə Azərbaycanda keşiş olaraq xidmətə başladı. İohann ata Azərbaycanda olduğu ilk dövrlərdə Bakı quberniyasının Quba əyalətinin Aleksandrovka kəndində Müqəddəs ananın Boqolyub ikonasının şərəfinə kilsədə rahib olaraq xidmət etmişdir. 1911-ci ildə Bakılı Pimenin qərarı ilə Bakıda Müqəddəs Bakirə Məryəmin Məsum Hamiləliyi kilsəsinin baş keşişi təyin edlir. Kilsə təqiblərinin başlaması ilə Bakını tərk etmək məcburiyyətində qalır və ailəsi ilə birlikdə Lənkəranda notarius işləyən qardaşının evinə köçür. Lənkəran yaxınlığındakı Göytəpə kəndindəki Müqəddəs ananın ikonası məbədin keşişi Aleksi Ponomaryovun ölümündən sonra, İohann ata hatası Alexy Ponomaryov, ata əmin məbədin rahibi təyin edilir. 20 mart 1933-cü ildə İohann ata saxta ittihamlarla həbs edildi. 10 sentyabr, "əks-inqilabçılıq və casusluq fəaliyyətinə görə" və "xaricdən qanunsuz olaraq Azərbaycan SSR-dən İrana getmək niyyəti" səbəbindən, NQÇİ İdarə heyəti tərəfindən məhkum edildi (Cinayət Məcəlləsinin 58-ci maddəsi, 6, 10, 12-ci maddələr) və beş il müddətə Qazaxıstana göndərilir.

Basmıl xaqanlığı — Göytürk xaqanlığının dağılmasından sonra yerində, basmıllar tərəfindən qurulmuş qısa müddətli dövlət. == Hökmdarları == Basmıl hökmdarı İltəris xaqan dövlətin ilk və son hökmdarı olmuşdur. == Ərazisi == Dövlətin şərqi Uyğur yabquluğu, qərbi isə Karluk yabquluğu adlanırdı. == Tarixi == Cəmi 2 il mövcud olan dövlət 744-cü ildə Qarluqlar və Uyğurların birgə səyi nəticəsində parçalanmış, yerində Uyğur xaqanlığı və Qarluq xaqanlığı yaradılmışdır.

İsmayıllı bələdiyyələri — İsmayıllı rayonu ərazisində fəaliyyət göstərən bələdiyyələr. == Tarixi == Azərbaycanda bələdiyyə sistemi 1999-cu ildə təsis olunub. == Siyahı == == Mənbə == "Bələdiyyələrin statistik ərazi təsnifatı" (PDF). stat.gov.az. 2021-08-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-05-03.

Basqal qalası — Azərbaycanda Basqal qəsəbəsində yerləşən orta əsrlərə aid olduğu ehtimal olunan qala. Ərazisinə və qala divarlarının uzunluğuna görə Azərbaycan ərazisində aşkarlanmış ən böyük qala sayılır. 2019-cu ilin oktyabr ayında AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun Basqal arxeoloji ekspedisiyası tərəfindən ərazidə qazıntılar aparılıb. Burada qala divarları, daş döşənmiş səki, kürəbənd, qala bürcləri və qalanın Qərb qapısı aşkar edilib. == Haqqında == "Basqal" toponimi haqqında müxtəlif fikirlər mövcuddur. Akademik Ziya Bünyadovun fikrincə "Basqal" toponimi türk sözüdür və "qala başı", "qala qur", "qala yarat", "qala ucalt", "baş qala" mənasını ifadə edir. Bəzi tədqiqatçılara görə isə "Basqal" toponiminin "Pəsqala" (yəni, "gizli qala") sözündən əmələ gəldiyini yazırlar. Basqalın "Qalabaşı" məhəlləsi ərazisində qalınlığı bir neçə metrə çatan qala divarlarının üzləri müasir dövrə qədər qalmaqdadır. Bu divarların XIV əsrdə tikildiyi güman edilir. Bundan başqa Basqalın cənub qərbində "Qalalar" adlı ərazi də var.

Basqal — Azərbaycan Respublikasının İsmayıllı rayonunun inzibati ərazi vahidində qəsəbə. Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 25 may 1991-ci il tarixli, 123-XII saylı Qərarı ilə İsmayıllı rayonunun Basqal kəndi şəhər tipli qəsəbələr kateqoriyasına aid edilmiş, Basqal kənd Soveti ləğv edilərək, Basqal şəhər tipli qəsəbəsi mərkəz olmaqla Basqal qəsəbə Soveti yaradılmışdır. == Tarixi == Tarixçilərin fikrincə, Basqal hələ dördüncü yüzillikdə mövcud olub. Qəsəbənin yerləşdiyi indiki ərazi qədim Alban dövlətinə mənsub olub. Qədim tarixi mədəniyyətə malik olan Basqal qala və məscidləri ilə çox məşhurdur. Mərhum akademik Ziya Bünyadovun fikrincə, "bas" və "qal" ifadələrinin birləşməsindən əmələ gələn basqal sözü qala bas, qala qur, qala ucalt mənalarını verir. Aparılan arxeoloji tədqiqatların nəticələrinə görə, Basqalın cənub – şərqində yerləşən antik və orta əsrə aid abidələrlə zəngin olan "qalalar" adlanan ərazi qədim insan məskəni olub. Basqal qəsəbəsi 1932–1933-cü illərdə İsmayıllı rayonunun mərkəzi olub. Basqalın "Qalabaşı" məhəlləsi ərazisində qalınlığı bir neçə metrə çatan qala divarlarının üzləri bu günədək qalmaqdadır. Bunun XIV əsrdə tikildiyi güman edilir.

Cəzmi Basqın (tam adı: türk. Cezmi Baskın; 11 mart 1949, İstanbul) — Türk aktyor və rejissoru. Daha çox "Akasiya dayanacağı" teleserialında olan "Safiyə-Osman" rivması ilə tanınmışdır. == Aktyor olaraq == === İlk illəri === Cəzmi Basqın teatra Bakırköy Xalq Evində həvəskar olaraq başladı. Daha sonra həmin teatrda praktikant aktyor olaraq çalışdı. İstanbul İqtisadiyyat və İdarəetmə fakültəsində təhsilini bitirən Cəzmi Basqın, Ayla Alqan və Beklan Alqanın təlimatçı olduğu DMM Dil və Mədəniyyət Mərkəzində teatr təhsili aldı. Bir müddət "qrup oyunçularında" çalışan aktyor, Ankara İncəsənənət Teatrı və Dövlət Teatrında da çalışdı. Ankara Sənət Teatrına məcburi şəhər dəyişikliyi və hərbi xidmət xaricində uzun müddət xidmət etdi. Bu teatrda gənc oyunçuların yetişdirilməsi üçün təlimatçı olaraq iştirak etdi. === AİT illəri === O, İzmir Dövlət Teatrında iki mövsüm oynadı, ancaq Ankara İncəsənət Teatrına döndü.

Bağırlı (Kəlbəcər) — Azərbaycanın Kəlbəcər rayonunda kənd. Bağırlı (Şamaxı) — Azərbaycanın Şamaxı rayonunda kənd. Bağırlı (Germi) — İranın Ərdəbil ostanının Germi şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.

Başnalı — İrəvan quberniyasının İrəvan qəzasında, indi Qəmərli (Artaşat) rayonunda kənd. == Tarixi == Rayon mərkəzindən 4 km şimal-qərbdə, Gərni çayından ayrılan arxın kənarında yerləşir. «İrəvan əyalətinin icmal dəftəri»ndə, Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir. Toponim türk mənşəli başnalı tayfasının adı əsasında əmələ gəlmişdir. Etnotoponimdir. Quruluşca sadə toponimdir. Erm. SSR AS RH-nin I.XII. 1949 - cu il fərmanı ilə kəndin adı dəyişdirilib Bağramyan qoyulmuşdur. == Əhalisi == Kəddə tarixən yalnız azərbaycanlılar yaşamışdır. 1829-32-cı illərdə İranın Xoy və Salmas bölgələrindən ermənilər köçürülüb burada yerləşdirilmişdir.

Başqırdlar və ya Başqurdlar — Türk xalqları qrupunun bulqar yarımqrupuna aiddir. Başqırdlar haqqında ilk tarixi məlumatlar IX-X əsrlərə aid ərəb mənbələrində verilir. Mənbələrdə onlar «başkorf» və ya «başqırd» kimi qeyd olunmuşdular. Başqırdlar Volqa Bulqar dövləti yaranandan sonra onlara tabe oldular. XIII əsrdən Başqırdlarda feodal münasibətləri yarandı. 1236-cı ildə Batu xanın monqol qoşunları Volqa-Bulqar dövlətini süquta uğratdı, həmçinin Başqırdıstan torpaqları da onların işğalı altına düşdü. Başqırdlar Qızıl Ordaya xəz ilə yasaq (vergi) ödəyirdilər. Bundan başqa mal-qaranın sayının onda bir hissəsi də onlara verilirdi. XIV əsrdə Başqırdıstan ərazisi Qızıl Orda xanı Toxtamışla Əmir Teymur arasında döyüş (1391-ci il-Gündüzcə döyüşü) meydanına çevrilmişdi. XV əsrdə Başqırdıstanın xeyli hissəsi Noqay Ordasının tərkibinə qatılmışdı.

Qarğılı (əvvəlki adı: Qarqulu) — Azərbaycan Respublikasının Cəlilabad rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 27 mart 2001-ci il tarixli, 110-IIQ saylı Qərarı ilə Cəlilabad rayonunun Mikayıllı kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Qarqulu kəndi Qarğılı kəndi adlandırılmışdır. Yerli məlumata görə, kənd Qarqulu yeri adlı qışlaq ərazisində salındığına görə belə adlandırılmışdır. Bu, həmin ərazidə çoxlu qamış olması ilə bağlıdır. Burada qamışa qarğı (qarqu) deyilir. 2001-ci ildən kəndin adı Qarğılı kimi rəsmiləşdirilmişdir. Kənd dağlıq ərazidə yerləşir. 2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 853 nəfər əhali yaşayır. Əhalinin əsas məşğuliyyətini kənd təsərrüfatı — əkinçilik, maldarlıq və heyvandarlıq təşkil edir.

Vassili - Yunanıstanda neolit dövrünə aid kənd. Fessaliyada çox qədim tarixi olan Vassili kəndini Yunan arxeoloqları 2009-cu ildə tapıblar. Yunanıstan Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən verilən məlumata görə, kəndin tarixi bizim eradan əvvəl V minilliyə gedib çıxır. Arxeoloqlar taxtadan hazırlanan tikililər, çiy kərpiclər, keramik vazalar, sobalar, eləcə də daş alətlər tapıblar. Onların hamısı qədim neolit dövrünə aiddir. Vassili kəndi yaxınlığındakı qədim yaşayış məskəni təsadüfən tapılıb – qaz kəmərinin çəkilişi üçün qazıntı işləri aparılarkən. Arxeoloqlar müəyyən ediblər ki, Yunanıstanın mərkəzi hissəsində yerləşən və məhsuldar düzənliklərə malik olan Fessaliya qədim əkinçiləri özünə cəlb edirmiş: arxeoloqlar 19-cu əsrin ortalarından başlayaraq bu ərazidə dəfələrlə neolit dövrünə aid yaşayış məskənləri tapıblar. Güman edildiyinə görə, kənd yanğın nəticəsində məhv olub və sağ qalan əhali ərazini tərk edib. Yanğın nəticəsində torpaq evlər bişərək möhkəmlənib və bu da onların bizim dövrə qədər gəlib çatmasına səbəb olmuşdur. Tikililərin divarları torpaqla örtülən budaqlardan hazırlanırmış və dirəklərə söykənirmiş.

Aşıqlı (Göygöl) — Azərbaycanın Göygöl rayonunda kənd. Birinci Aşıqlı — Azərbaycanın Beyləqan rayonunda kənd. İkinci Aşıqlı — Azərbaycanın Beyləqan rayonunda kənd.

Bağəli — Azərbaycan Respublikasının İsmayıllı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Lahıc turizm zonasında yerləşir. == Əhalisi == Kəndin əhalisi 44 nəfər yaşayır ki, onun da 22 nəfəri kişi, 22 nəfəri isə qadındırdir. Kənd əhalisi maldarlıqla və bostançılıqla məşğul olur. Kənd elektrik enercisi ilə təmin edilir. Kənddə yeməkxana və çayxana yoxdur. Kəndə yay mövsümündə avtomobillə, qış mövsümündə isə Lahıc qəsəbəsindən sonra 5 km yolu piyada getmək olar. == Tarixi == Yaşayış məntəqəsi XIX əsrdə Lahıcdan çıxmış ailələrin Bağəli adlı yerdə məskunlaşması nəticəsində yaranmışdır.

Tağılı (Borçalı) — Gürcüstan Respublikasının Aşağı Kartli diyarının Bolnisi bələdiyyəsində kənd. Tağılı (Hacıqabul) — Azərbaycanın Hacıqabul rayonunda kənd.

Vasili — Rus kişi adı. Vasili Stalin Vasili Bartold — şərqşünas, türkoloq, tarixçi, akademik.

Bağlı (Uludərə) — Türkiyənin Şırnak vilayətinin Uludurə rayonunda kənd. Hacı Bağlı (Sulduz) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sulduz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.

Norma Enriqueta Basilio — meksikalı yüngül atletika idmançısı. O, Olimpiadanın məşəlini yandıran ilk qadın kimi tarixə düşüb. O, 1968-ci il 12 oktyabrda Mexikoda keçirilən XIX Yay Olimpiya Oyunları zamanı məşəli daşıyan sonuncu idmançı idi. O, 80 metr məsafəyə maneələrlə qaçışda milli yüngül atletika üzrə çempionu idi. 1967-ci il Panamerika Oyunlarında o, maneələri dəf etməklə qaçış yarışlarında yeddinci olub. O, həmçinin 2004-cü il Afina Olimpiya Oyunları zamanı Olimpiya məşəlinin estafeti Mexikodan keçərkən məşəli daşıyıb.

Georgi Abaşvili (7 oktyabr 1910 və ya 8 yanvar 1910, Tiflis – 26 sentyabr 1982, Leninqrad) — Sovet hərbi lideri, vitse-admiral (1955); dəniz elmləri namizədi (1971), dosent (1965). == Bioqrafiya == 1931-ci ilin oktyabrında Sankt-Peterburq Hərbi Dəniz Məktəbinin şturman sinifini bitirir. Ştureman olaraq Volodarski (1931 oktyabr - 1932 avqust), Lenin (1932 avqust - 1934 yanvar) esmineslərində, patrul gəmilərində diviziya şturmanı (yanvar 1934 - aprel 1935), təlim gəmisinin komandir köməkçisi olaraq xidmət edir. Leningradsovet (1935 -ci il aprel - 1936 -cı il martınadək) gəmisində komandir köməkçisi, Purga patrul gəmisində isə komandir (1936-cı il mart - 1938 -ci il martınadək) işləyir. 1937-ci ildə minadaşıyan gəmilərin komandirləri üçün bir illik kursları bitirir. Sonra "Smetlivıy" (mart - sentyabr 1938), "Qnevnıy" (1938 -ci il sentyabr - 1939-cu il fevralınadək) esmineslərinin komandiri, 1-ci patrul gəmilərinin batalyon (1939-cu il fevral - 1940-cı il aprelinədək) komandiri vəzifələrini tutur. 1939-1940-cı illər Sovet-Finlandiya müharibəsinin iştirakçısı olur. Baltik Donanmasının 4-cü məhvedici batalyonunun komandiri (1940-cı ilin fevral - dekabr ayları), 1940-cı ilin dekabrından Baltik Donanmasının 2-ci esas batalyonunun komandiri olur. === Böyük Vətən müharibəsi === İkinci Dünya müharibəsinin başlaması ilə, 2-ci esmines batalyonunun komandiri olaraq, mina döşəməsini həyata keçirir. Riqa körfəzində, Ezel və Daqo adalarının müdafiəsində düşmən konvoylarının axtarışı əməliyyatlarında iştirak edir.

İnsan bədənindəki klitor başlığı (həmçinin preputium clitoridis və klitoral preparat adlandırılır) klitorisin başını əhatə edən və mühafizə edən dəri qatıdır; O, həmçinin klitorisin xarici şaftını əhatə edir, klitorisin daxili dodaqlarının bir hissəsi kimi inkişaf edir və kişi cinsiyyət orqanlarındakı sünnət dərisi ilə (paralel formada prepuce adlandırılır) homologiyadır. Klitoral başlıq selikli dəri toxumalarından ibarətdir; bu toxumalar selikli qişa ilə dəri arasındadır və immunoloji əhəmiyyətə malik ola bilərlər, çünki onlar selikli qişa peyvəndləri üçün giriş nöqtəsi ola bilər. Klitoral başlıq təkcə klitoral qlansın (klitorun başı) mühafizəsi üçün deyil, həm də erogen toxuma olduğu üçün həzz üçün də vacibdir. Klitoral başlığın kiçildilməsi klitoral başlığın ölçüsünü və sahəsini azaltmaq üçün həyata keçirilən plastik cərrahi əməliyyatdır.

Paolo Cebrailoviç Yaşvili (gürc. პაოლო იაშვილი; 29 iyun 1894 – 22 iyul 1937, Tbilisi) — gürcü Sovet yazıçısı və ictimai xadimi. Pavel Cibraeloviç Yaşvili Gürcüstanın Argveti kəndində anadan olub. 1 sentyabr 1900-cü ildən Kutaisi klassik gimnaziyasında təhsil alıb. "Bluz"un gələcək ədəbi kollektivinin görkəmli nümayəndələri orada təhsil alıblar: Valerian Qaprindaşvili və Titian Tabidze. Klassik gimnaziyalarda məktəblilərin onsuz da güclü olan milli-vətənpərvərlik ruhu 1905-ci il inqilabının yaxınlaşması ilə daha da gücləndi. 1911-ci ildən şair təhsilini Anapa adlı özəl gimnaziyada davam etdirdi. 1913-cü ildə Paolo Parisə getdi və Luvrdakı İncəsənət İnstitutuna daxil oldu. 1911-ci ildən nəşr edilməyə başlanmışdır. В 1915-ci ildə Kutaisidə "Mavi buynuzlar" simvolizm şairlərindən ibarət ədəbi qrup təşkil etdi.

Qaqauziyanın Başqanı — Qaqauziyada ali icra vəzifəsinin adı. Vəzifə 23 dekabr 1994-cü il tarixli 344-XIII saylı Qaqauziyanın hüquqi stattusu haqqında qanunun 14-cü maddəsinə əsasən təsis edilib. Ona bölgənin bütün hakimiyyət orqanları tabedir. Başqan ümumi, bərabər, birbaşa, gizli və azad səsvermə ilə dörd il müddətinə seçilir. Eyni şəxs iki dəfədən artıq başqan seçilə bilməz. O Moldova vətəndaşı olmalı, yaşı 35-dən yuxarı olmalı və qaqauz dilini bilməlidir. Başqan Moldova prezidentini tərəfindən hökumət üzvü təsdiq edilir. Başqanın Qaqauziya ərazisində məcburi olan sərəncamlar vermək hüququ vardır.