Этимологический словарь азербайджанского языка

  • BƏKMƏZ

    Mənbələrdə bu sözün ruscaya tərcüməsi “виноградный сироп” kimi verilib. Sok və sirop belə fərqlənir: sok –toxuma və hüceyrələrdə olan şirədir

    Полностью »
  • BƏKTAŞ

    “Allaha mənsub olan” deməkdir, alimlər bu sözü türk mənşəli hesab edirlər. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • BƏLƏD

    Ərəbcədir, cəm forması beladdır, “şəhər” deməkdir. Bələdçi sözü də bura­dan­dır. İlkin mənası “şəhəri yaxşı tanıyan” (yol göstərə bilən) deməkdir

    Полностью »
  • BƏLƏMƏK

    Sözün mənası uşağı bələmək birləşməsində daha aydın hiss olunur. Bu feildən bələk ismi də yaranıb. Bağlamaq kəlməsinin dəyişmiş forması bir tərəfdən b

    Полностью »
  • BƏLGİYYƏ

    Bəlgi (nişan, əlamət) sözündən əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • BƏLİ

    Fars mənşəli sözdür. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • BƏLKƏ

    Bilmək, bəlli kəlmələri ilə kökdaşdır, bilmək feili zəminində əmələ gəlib, lakin qətiyyət yox, şübhə bildirir, bilmək sözünün həm forma, həm də mənaca

    Полностью »
  • BƏLLİ

    Bu söz bilmək feili ilə qohumdur. Qaqauz dilində onun mənası “очевидный” anlamında şərh olunub. Anadolu türklərində bəlirmək sözü “meydana çıxmaq”, bə

    Полностью »
  • BƏND

    Farsca bəstən (bağlamaq) məsdəri ilə eyni kökə malikdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • BƏNDƏLİ

    “Əlinin bəndəsi” (qulu) deməkdir ( bəndə fars sözüdür). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • BƏNDƏM

    Dərzin belini bağlamaq üçün istifadə olunur. Fars mənşəlidir, bənd (elə­mək) sözü ilə bağlıdır, farsca bəstən (bağlamaq) məsdəri ilə qohumdur, “bağ” m

    Полностью »
  • BƏNDƏR1

    Farsca bənd (eləmək) sözü ilə bağlıdır, bizdə “buğum” anlamını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti) “Liman” deməkdir, ərəb mənşəlidir, far

    Полностью »
  • BƏNİ

    Ərəbcə ibn sözü ilə qohumdur, “əhl” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • BƏNÖVŞƏYİ

    Bənövşə fars sözüdür. Bizdə bənövşəyi rəng əvəzinə, mor kəlməsi işlədilib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • BƏNZƏMƏK

    Sözün əsli bəniz kəlməsi ilə bağlıdır, yaş-a-maq qəlibi üzrə bəniz-ə-mək feili əmələ gəlib, sonra i saiti reduksiya olunub

    Полностью »
  • BƏRABƏR

    Fars mənşəlidir, sinə-be-sinə deməkdir (bərin bir mənası “sinə”dir). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • BƏRBAD

    Farscadır, bər hissəsi bordən (aparmaq) feilinin əsasıdır, bad isə “külək” deməkdir. İlkin məna “külək aparan” anlamını əks etdirir (dağıtmaq, havaya

    Полностью »
  • BƏRBƏR

    Farsca boridən (kəsmək, qırxmaq) məsdəri ilə qohumdur, “dəllək” demək­dir. Bizdə ülgücçü işlədilib. (Bəşir Əhmədov

    Полностью »
  • BƏRDƏ

    Sözün qədim forması Partov kimi olub. Görünür, “günəşli yer” anlamını əks etdirib (партав sözünün “şüa” mənası var)

    Полностью »
  • BƏRƏ

    Farsca “pusqu yeri” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • BƏRGÜŞAD

    Farsca “sinəsi geniş” (açıqürəkli) deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • BƏRİ

    Belə bir fikir geniş yayılıb ki, guya –arı2 şəkilçisi tarixən yönlük halı əks etdirib. Əslində, həmin şəkilçi yer sözünün ixtisarından başqa bir şey d

    Полностью »
  • BƏRK

    Çev –ik qəlibi üzrə bərmək feilindən əmələ gəlib, əvvəllər bər –ik kimi olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • BƏRPA

    Farscadır, bər istiqamət bildirən önlükdür, pa isə “ayaq” deməkdir: bərpa “ayağa (qaldırmaq)” mənasını verir

    Полностью »
  • BƏRTİK

    Qərb dialektlərində “yara bərtik olub” tipli cümlələr işlədilir. Mənbələrdə bər (ber) feili var və “повредиться” anlamını əks etdirir

    Полностью »
  • BƏRZƏX

    ər. bərzəx – aralıq, keçid

    Полностью »
  • BƏS

    Farscadır, “kifayət” mənasını verən sözdür (“bəsdir” deyirik). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • BƏSİRƏT

    Ərəbcə “uzaqgörənlik” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • BƏSİT

    Ərəbcədir, “sadə” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • BƏSLƏ

    Əbu Həyyan yazır ki, bis sözü “tərbiyə” (qidalandırma) deməkdir. Həmin sözdən də bislə (bəslə) kəlməsi yaranıb

    Полностью »
  • BƏSLƏMƏK

    Mənbələrdə bes sözü var, “откромление” mənasında açıqlanıb. Bəsi sözü də olub və “yedirtmək” mənasında işlədilib

    Полностью »
  • BƏSTƏLƏMƏK

    Sözün kökü farsca bəstən (bağlamaq) feili ilə qohumdur ( bənd sözü də buradandır). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • BƏTN

    Ərəbcə “qarın” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • BƏTULƏ

    Bətürə formasında da işlədilir. “Müqəddəs, təmiz qız” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • BƏYAZ

    “Ağ” deməkdir (boz sözü ilə qohumluğu mümkündür). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • BƏYİM

    Bu söz “bəy qızı”, “xanım”, “xan qızı”, “soltanım” demək olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • BƏYİRMƏK

    Bağırmaq, böyürmək sözləri ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • BƏYİSTAN

    Fars dilində “lazım olmaq” anlamını verən bayestan məsdəri var. Söz onun­­la bağlı ola bilər, qız adıdır

    Полностью »
  • BƏYQU

    Bayqu kimi də işlədilir, əsli piqu kimi olub, qırğılar fəsiləsindən ov quşudur (şahin “şah quşu” olduğu kimi, bəyqu da “bəy quşu”dur)

    Полностью »
  • BƏZƏN

    Ərəbcə bəz “hissə” deməkdir, bəzən sözü “hərdənbir”, bəzi isə “некоторые” mənasını əks etdirir. Deməli, sözün kökü bəz hissəsidir

    Полностью »
  • BƏZİRGAN

    Farsca “bazarçı” (bazar və qan) deməkdir, “tacir” anlamını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • BƏZMƏND

    “Koroğlu”da oxuyuruq: “Qıratı minməsəm, dağlar sökülməz. Bəzməndin çəkməsəm, sağrı örtülməz”. Sözün əsli almancadır və позумент şəklində ruslarda da i

    Полностью »
  • BƏZZAZ

    Ərəbcədir, bez (ağ) sözündəndir, “bez satan” mənasını verir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • BIÇAQ

    Ən qədim kökü (etimon) bi feilidir və “kəsmək” mənasında işlədilib. –ç (biç), -z (biz), -aq (biçaq), -qı (bıçqı) şəkilçiləri ilə həmin sözdən müxtəlif

    Полностью »
  • BIÇQI

    Kəsmə alətidir və dişli olur. Biçmək (kəsmək, biçaq) sözündən əmələ gəlib. Müxtəlif növləri var: xırxı (2 adam işlədir), əl bıçqısı və s

    Полностью »
  • BIĞ

    Bir forması da dodaq saqqalı olub. Bığ və buyuğ sözləri eyni mənada, həm də paralel şəkildə işlədilib

    Полностью »
  • BİABIR

    Farsca bi (-sız), ab (su), ru (üz) hissələrindən ibarətdir. “Üzündə suyu olmayan” (abırsız) deməkdir

    Полностью »
  • BİBAR

    Latıncadır ( piper kimi işlədilir). Əsli qədim hind dili ilə bağlıdır (pippati). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • BİBİ

    Alim Qafarov haqlı olaraq yazır ki, bu türk mənşəli sözdür (bəziləri ərəb mən­şəli hesab edirlər), mənası “xanım” deməkdir

    Полностью »
  • BİBİXANIM

    Belə ad var, amma Xalaxanım adı yoxdur. Bibi sözünün bir mənası “hör­mətli” deməkdir (hörmət əlaməti kimi müraciət formasıdır)

    Полностью »