lat. rutilus – qızıla çalarlı, sarımtıl-qırmızı, açıq-qırmızı
Rübab adlı musiqi alətinin adı ilə bağlıdır, alınma sözdür. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Farsca rü (üz) və bənd (bağlı) sözlərindən əmələ gəlib, üz örtüyü deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə “yüksəklik” (ululuq) deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Farscadır, rox (rux) “üz” deməkdir, rüxsarə “yanaq” (ümumi görünüş) mənasını verir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
“Cüssəli”, “iri bədənli”, “igid” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəb sözüdür, bizdə onun yerinə urunc kəlməsi işlədilib. M.Kaşğaridə belə bir deyim də verilib: bulıtığ yel açar, urunc bilə el açar (buludu külək dağ
Ərəbcədir, mərtəbə sözü ilə kökdaşdır. “Rütbənin qaldırılması, vəzifə sahibinin bir mərtəbə yuxarı çıxması” deməkdir
Ərəbcə “seçilmiş” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəb mənşəlidir, sübh, səbuhi sözləri ilə qohumdur. Bizdə günorta (gecədən sonrakı) kəlməsi işlədilib (müqayisə et: bazar ertəsi)
Ərəbcədir. Sübut, təsbit, isbat, müsbət sözləri ərəbcə eyni kökə malik olan kəlmələrdir. (Bəşir Əhmədov
XIX əsrdə sənaye inqilabı nəticəsində Qərbi Avropanın hər yerində zavod və fabriklərin meydana gəlməsi ilə bərabər, yeni məzlumlar sinfi – proletariat
Yunan mənşəli sözdür. Bizdə onun yerinə açmalı (ehtimal ki, “çirki açan” deməkdir) kəlməsi işlədilib, sonra arxaikləşib
Rus dilindəki жесть sözü ilə kökdaşdır. Жесть isə ruslara türklərdən keçib. Qazaxlarda cez, cağatayda çəs kimi işlədilir
Sac “dəmir” (жесть) deməkdir. Ocaqda dəmir qabların altına qoyulan şeyə sacayağı (üstündəki dəmir qabı saxlayan ayaq) deyiblər
Güman ki, “yayılan” deməkdir: saçma (qırma), saçaq tipli sözlər də buna əsas verir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Dilimizdə açıq-saçıq sözü var, “hər şeyi olduğu kimi bəyan etmək” mənasında işlədilir. Saçmaq feili “сыпать”, “рассыпать” mənalarında qədim mənbələr
Güman edirəm ki, ərəb mənşəli səda kəlməsi ilə bağlıdır, say kəlməsi ilə də bağlı ola bilər. (Bəşir Əhmədov
Seyid sözünün cəmidir, ərəb mənşəlidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Alınma sözdür (fars mənşəlidir). Bizdə onun əvəzinə, saya sözü olub və dialektlərdə indi də işlədilir
Fransız sözüdür. D.Sad adlı (1740-1814) erotik romanlar müəllifinin familiyasından götürülüb. “Qəddarlığa güclü meyil” anlamında işlədilir
Ərəbcədir, bizdə qatqısız (qarışığı olmayan) sözü işlədilib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
1. Bu əşyaya çəmbər (alınma sözdür) də deyilir. Koma (alaçıq) çubuqlarının başını əyərək bir-birinə bağlanmasını bu sözlə əks etdiriblər
Dilimizdə bəyin sağında oturan dostuna sağdış, solundakına isə soldış deyirlər. Sağ və sol məlumdur; dış isə “kənar”, “çöl” mənalarını verən sözdür (İ
Sevinc qəlibi üzrə əmələ gəlib, onun sinonimidir. İndi sağ feili müstəqil işlədilmir. (Bəşir Əhmədov
Dilimizdəki sığamaq feili rusca “проводить рукой” kimi açıqlanır. Heyvanı sağanda da əl ilə əmcəklərini sığayırlar
Mənbələrdə həm də sağlıq (sağımlıq) kimi təsadüf olunur. bəzi dialektlərdə sağmal sözü sağmalı kimi işlədilir
“Почва земли” ifadəsini tərcümə edənlər çətinlik çəkirlər. Türk dillərində buna yer sağrısı deyilib. Sağrı ən çox “dəri” mənasında işlədilir, amma bur
Bir forması da mənbələrdə sağızyeyən kimi yazılıb (sağsağana “çəyirtkəşquşu” da deyiblər). Deməli, quşun adı saqqızla bağlıdır, “saqqız yeyən” demək
Ərəbcədir, cəm forması “səvahel”dir (Səbail də bununla bağlı ola bilər). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
“Halqa” deməkdir. Ağacdan olur, ələk və s-nin dəyirmi hissəsidir. Dəmirdən olan (dəhrə üçün və s.) sağanaq və ya halqa adlanır
Bu söz mənbələrdə sısıq kimi yazılıb. Görünür, söz “gil” mənasını verən sas ismi ilə bağlıdır. Keramika da deyirlər, “gil” deməkdir, kirəmid (kərpic
Farsca saxtən (düzəltmək) məsdərindən əmələ gəlib, təbii olmayan (подделеный) mənasını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov
Ərəb mənşəli sözdür. Sükut, sükunət sözləri ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Sığamaq feili əsasında yaranıb. Sığal (seyğəl) sözü ilə də əlaqələndirmək mümkündür. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ayrılıqda saqqal sözü də aydındır, -daş şəkilçisi də. İlk baxışda belə görünür ki, saqqaldaş – “saqqalı bir olan” (müqayisə et: sirdaş, boydaş, adaş
Üstündə ölü yuyulan stoldur. Tabuta da deyirlər. Ərəbcədir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə “sülh”, “sağlamlıq” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Rus sözüdür, соль kəlməsi ilə bağlıdır, “duzlanmış” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Şah mənasında işlədilən soltan sözünün cəm formasıdır, ərəbcədir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Dialektlərdə salavay kimi də işlədilir. Sal kəlməsi mənbələrdə “atmaq” (бросать) kimi açıqlanıb. Salku sözü “sapand” demək olub
ital. saldo – hesablama, qalıq
Ərəbcədir, “xeyriyyəçi”, “düz iş görən” deməkdir, güman ki, sülh sözü ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Sallamaq (sallanmaq) feili ilə bağlıdır. Tuva dilində salxım əvəzinə, salbak (saplağından asılan, sallanan) işlədirlər
“Dəri soyan” deməkdir. Nəsimi bu mənada işlədib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Səllax ərəbcə “qəssab” deməkdir. Sallaqxana (xana farscadır) hərfi mənada “qəssab evi” deməkdir. (Bəşir Əhmədov
Əfsanəyə görə, Tovuz rayonundakı Torpaqqala (indiki Köhnəqala) ərazisində IX əsrdə ərəblərə qarşı vuruşmuş oğuz igidinin adıdır
ital. salsa – şor palçıq
Fars mənşəlidir, “xırda (əzilmiş, doğranmış) küləş” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
isp. zambo – əyripəncə