A I Azərbaycan əlifbasının birinci hərfi. A II nida Çağırış, xitab, müraciət bildirir. A bəy, əl saxlayın, amandır, aman! (S
AC I sif. Qarnıboş, yeməyə ehtiyacı olan. Çağırma, yat, ay ac toyuq; Yuxunda çoxca darı gör! (M.Ə.Sabir)
ACI I sif. Qəlbə toxunan; ağır; sancan; fəlakətli. Mümkün deyil ki, kişi səni görə, sənə acı söz deməyə (N
ACIMAQ I f. Acı olmaq, acı dad vermək, acılaşmaq. ACIMAQ II f. Yazığı gəlmək, rəhmi gəlmək, ürəyi yanmaq
ACITMAQ I f. Acı etmək, acılaşdırmaq, turşutmaq, qıcqırtmaq. Çox saxlamaqdan yağı acıtmışlar. ACITMAQ II f
AFƏT I is. [ ər. ] Bəla, fəlakət, ziyan. Elə bil Gülüstana afət bürküsü çökmüşdü (Dastanlar). AFƏT II is
AGENT I is. [ lat. ] Casus; vəkil edilmiş şəxs. Agentlər qayığı Qaraşəhər körpüsündə gözləyirmişlər (A
AĞ I is. Ağ rəngli bez və s. parça. Firəngiz ağı çıxarda-çıxarda ciddiləşdi (B.Bayramov). AĞ II is. Gözün buynuz təbəqəsində əmələ gələn ləkə (xəstəli
AĞA I is. köhn. Hakim, hökmran. Mərd anadan mərd oğul; Yada ağa, mərdə qul; Qorxaq töhmət gətirər; Baş ucaldar mərd oğul (Bayatı)
AĞAC I is. Budaqları və bərk gövdəsi olan çoxillik bitki. Qocalığın önündə gəncliyin utanması; Meşədə ağacların tək-tək yarpaq tökməsi; Yetkin ağlın ö
AĞACLAŞMAQ I f. Bir-birini ağacla vurmaq, ağacla vuruşmaq. AĞACLAŞMAQ II f. Ağac kimi bərkimək, sərtləşmək
AĞALIQ I is. Hökmranlıq etmək. Nə haqq ilə mənim evimdə ağalıq edirsən? (C.Cabbarlı). AĞALIQ II is. köhn
AĞARTI I is. Süddən hazırlanan məhsul: qatıq, şor, süzmə, pendir və s. Bağır müdirinin ağartısına şərik olmaq istəmədi (İ
AĞARTMAQ I f. Açmaq. Buna bənzər bir hiss ürəyini gəzib dolaşdısa da onu ağartmadı (“Ulduz”). AĞARTMAQ II f
AĞBİRÇƏK I is. Ailənin böyüyü, başçısı. Bizə ağlı həmişə sən öyrədirsən, ağbirçəyimizsən (B.Bayramov)
AĞI I is. Zəhər. Qırram qayaları, yıxaram dağı; Xanlar zəhər içər, sultanlar ağı (Dastanlar). AĞI II is
AĞIL I is. [ ər. ] İnsanda düşünmə qabiliyyəti; zəka, idrak. Ağıl başda olar, yaşda olmaz (Ata. sözü) AĞIL II is
AĞIZLIQ I is. Kisə, çuval, qab və s. ağzına qoyulan qapaq, tıxac, qıf və s. Bu çuvalların ağızlığı yoxdur
AĞLAR I is. Ağ irqə mənsub olanlar, qaraların əksi. Qılıncdan keçirdi bizi bu ağlar; Lalə tək qızardı Amazon çayı (S
AĞZIBİR I is. dan. Darısqal yer, heyvan salınan yer, həbsxana və s. Saldın axır öz əlinlə özünü ağzıbirə (M
AX I f. Mayenin yuxarıdan aşağı hərəkət etməsi. Dneprin gümüşü suları sahilin qumlarını yalayaraq axır (S
AXIR/AXUR I is. İçərisi yonulmuş, mala yem tökmək üçün nov. Naxıra gedərəm çoban olmaz, axıra gedərəm saman (C
AJUR I is. [ fr. ] term. Mühasibatda: əməliyyatın həmin gün kitaba qeyd edilməsi. AJUR II is. [ fr. ] tex
AKT I is. [ lat. ] Şahidlərin iştirakı ilə, yaxud yoxlama nəticəsində müəyyən edilən bir hadisəni təsdiq edən sənəd, yazı
AKTİV I is. [ lat. ] Müəssisənin və ya ictimai təşkilatların fəal hissəsi. AKTİV II is. [ lat. ] mal
AL I is. köhn. Hiylə, məkr, yalan. Koroğlunu al dil ilə tutandı; Ölər əcəm oğlu getməz bu yerdən (Dastanlar)
ALA I is. dan. Qanın pozulması nəticəsində dəridə əmələ gələn ağ ləkə (dəri xəstəliyi). ALA II is. dan
ALACƏHRƏ I is. zool. Kolluqlarda yaşayan, cücülərlə qidalanan sərçə fəsiləsindən bir quş. ALACƏHRƏ II is
ALÇAQ I sif. Bəstəboy, boyu gödək. Heç yadımdan çıxmır, konsul özü bir uca adamdır, amma mən alçaq adamam (C
ALƏM I is. [ ər. ] Kainat, dünya, Yer kürəsi. Dumanla örtülmüş aləm işıqsız bir çadırı xatırladır (B
ALICI I is. Müştəri, mal alan. Alıcı tək-tək idi, hamısı şey satırdı (B.Azəroğlu). ALICI II is. məh. Qov
ALINMAQ I f. Almaq, tutmaq, həbs etmək. Nə üçün susdu natiqlər; Alındı həbsə sadiqlər? (M.Ə.Sabir). ALINMAQ II f
ALIŞDIRMAQ I f. Yandırmaq, alovlandırmaq. Papiros alışdırdı (B.Bayramov). ALIŞDIRMAQ II f. Öyrətmək, ələ öyrətmək
ALIŞQAN I is. Müəyyən bir şeyi yandırmaq üçün işlədilən alət. Şahin alışqanı çıxarıb odladı (B.Bayramov)
ALIŞMA I is. Öyrəşmə, vərdiş etmə, adət etmə. ALIŞMA II is. Bir neçə adamın şərikli qoyun və ya mal kəsməsi
ALIŞMAQ I f. Odlanmaq, alovlanmaq, od tutub yanmaq. Alışsa yerlər də, yansa göylər də; Ölümdən qorxmarıq sən olan yerdə (S
ALMALIQ I is. Alma bağı, alma ağacları əkilən yer. Onlar gəlib almalığa çatdılar (S.S.Axundov). ALMALIQ II is
ALT I is. Bir şeyin aşağı hissəsi. Səkinə kərpicin altına baxdı, açar orada yox idi (Mir Cəlal). ALT II is
AMAN I is. [ ər. ] Əmin-amanlıq, dinclik; imkan; yardım. Get, düşmənə aman vermə davada; Batır suda, vur quruda, havada! (S
AMFİBİYA I is. [ yun. ] zool. Həm quruda, həm də suda yaşayan heyvan. AMFİBİYA II is. [ yun. ] tex. Quruda və suda gedən maşın (tank və ya avtomobil)
AMİL I is. [ ər. ] Bir prosesin, hadisənin hərəkətverici qüvvəsi, səbəbi. 1907-ci sənədən bəri Azərbaycan türkləri arasında milli opera əmələ gəlməsin
AN I is. [ ər. ] Ən cüzi bir zaman, ləhzə. Mənim xatırımdan pozulmamışdır; Gənclik günlərimin əziz anları (B
ANALIQ I is. Ögey ana, doğma olmayan ana. Hərçənd biz bir günah iş görmürük, amma hər halda Gülnisə mənim analığımdır (Çəmənzəminli)
ANCAQ I bağ. Qarşılıq bildirən tabesiz bağlayıcı. O nə isə soruşmaq istəyirdi, ancaq utanırdı (Ə.Vəliyev)
ANSAMBL I is. [ fr. ] Artistlər dəstəsi. Çalır xalq çalğı alətləri ansamblı. ANSAMBL II is. [ fr. ] Ahəng, uyğunluq
APARAT I is. [ lat. ] tex. Alət, cihaz, qurğu. Bütün laboratoriya müdirlərinin otağında – masanın üstündə qara bir telefon aparatı var (Anar)
ARA I is. İki şey arasındakı məsafə, boşluq, ortalıq. Çalışaq girməsin yadlar araya (S.Rüstəm). ARA II is
ARD I is. Arxa, dal, hər şeyin geri tərəfdə olan yeri. Günəş çəkilərkən dağlar ardına; Üfüqlər qarardı, sular qarardı (S
ARXA I is. İnsanın, heyvanın dalı, beli. Mən arxam dənizə tərəf oturdum (Anar). ARXA II is. Kömək, havadar, dayaq
ARI I is. Zərqanadlılar fəsiləsindən olub, bal hasil edən cücü. Yaz vaxtları pətəklərin ağzı açılanda arılar bağlara səpələnirdilər (Ə