\ – zehniyyət: Prinsip olaraq hər şeyin zəkaya, zehni ünsürlərə bağlanacağını, onlarla əlaqələndiriləcəyini qəbul və iddia edən fəlsəfi görüş
\ intellekt vasitəsilə idrakı ilk plana çəkən və metafizikcəsinə hissi idrakdan və praktikadan ayıran fəlsəfi təlim
\ şüurun predmetə istiqamətləndirilməsi \.
\ – istər metariyaziyyatda və metaməntiqdə, istərsədə bütövlükdə Elmdə mühüm rol oynayan semantik anlayış
\ \ – feodalizmin dağıldığı və erkən burjua cəmiyyətinin təşəkkülü dövründə Avropada \ inkişaf etmiş fəlsəfi və sosioloji təlim
\– insanlar arasında ictimai əlaqənin spesifik forması; maddi istehsal şəraitindən obyektiv surətdə meydana gəlir, birgə fəaliyyət üçün zəruri olan
\ – insanın öz daxili psixi hadisələrini müşahidə etməsi, özünümüşahidə.
\ – natruralist və seyrci \ materializmin şərhini və tənqidini vermək üçün Avenarius bu materializmin əksinə ―prinsipial koordinasiya‖ nəzəriyyəsini
\ – nəyinsə qəflətən açılması, bir əlaqənin birdən, birbaşa vasitəsiz kəşf edilməsi, yaxalanması. İntuisiya insandan əslində hisslərin fövqündə olan
\, intuitizmə əql, mənalı düşüncə qarşısında üstünlük verən, intuisi-yanı biliyin, xüsusilə də fəlsəfi biliyin əsası olaraq görən təlim
\ – kəmiyyətlərin, tənliklərin, qanunların dəyişməz qalmaq, koordinatların və zamanın müəyyən çevrilmələrində saxlanıla bilmək xassəsi
(إ ظَاس ) – ortaya çıxma, görünmə. Terminin kökü ərəbcədə ―nəzərə‖ üç hərfli felidir. Dilimizdə çox işlətdiyimiz nəzər sözü də bu kökdəndir
\- insanın bu və ya digər hərəkətlərinin yerinə yetirilməsinə doğru yönəldilmiş şüurlu meyli.
1- Sehr, əfsun, 2- İçinden su axan torpaq, ərazi.
Tarixən konkret bir ərazidə qərarlaşan, nəsildən-nəslə keçən fiziki əlamətlər kompleksinə görə bir-birindən fərqlənən böyük insan qruplarına irq deyi
\ – əqllə qavranıla bilməyən, əsassız, bəzən də ruhi, mənəvi olanlara deyilir. Zəka ilə, təfəkkürlə dərk edilə bilməyən, məntiqi anlayışlarda ifadə o
\ – Zəkanın, təfəkkürün idrakı imkanlarının məhdudluğunu israr edən və intuisiyanı, hissi, instinkti və s
(ər. إسشاد ) – dorğu yolu tapmaq, hidayətə çatmaq deməkdir. Bəzən dini terminologiyada müsəlman olmaq, imanlı olmaq yaxud pis vərdişlərdən çəkinmək m
dəyər, qiymət.
\ – önə sürülən bir şeyin həqiqətini göstərməkdə izlənilən təfəkkür müddəti. Sübut etməkdə önə sürülən şey
\ – itaət etmə - dünyada geniş yayılmış monoteist dinlərdən biri.
şiəlikdə təriqət. VIII əsrdə Xilafətdə sinfi ziddiyyətlərin kəskinləşməsi nəticəsində yaranmışdır. İsmaililik, İslami müxalifət hərəkəti olan Əli yan
\ – sövqedici qüvvə, müstəqilliyini də qoruyub saxlayan arzu etmə, diləmə.
\ – Verilmiş bir və ya daha çox prinsipdən nəticə çıxarma fəaliyyəti. Həqiqəti naməlum qalan bir prinsipin doğru olaraq qəbul edilmiş başqa prinsiplər
(ər. إعرذلال ) – dəlil çıxartmaq, elmi prinsiplərə əsaslanaraq elmi nəticələrə gəlmək. Sözün kök kərflərini ―dəl‖ və ―ləm‖ hərfləri təşkil edir
(ər. إعر ثُؾ )- Bir hökümdən başqa bir höküm çıxarmaq. Hərfi anlamda ―nəbata‖ (ثَؾ ) su çıxartmaq, yetirmək mənalarını verir
(ər. إعر اُع ) Allahın canlılarda yaratdığı və canlının özüylə əməllərinin iradi və ixtiyari olaraq işlədiyi şeydir
\- idrakda digər predmetin, hadisənin, hərəkətin, subyektiv törəmənin işarəsi, ifadəsi və nümunəsi kimi çıxış edən hissən qavranılan maddi predmet, h
\ – kəşf, işıqlanma, nurlanma, ilham gəlmə. Günəşin doğması \ necə əşyanın görülməsini mümkünləşdirirsə, mənəvi bir kəşf, ilham və ya müşahidə ol
\ – Orta əsrlərdə müsəlman ölkələrində yayılmış fəlsəfi cərəyan.
\ – insanı bir şüur cəhdi lazım gəlmədən yaşama cəhdinə yönəldən, onu özlüyündən fəaliyyətə sürükləyən, tətbiq etmə sahəsini genişləndirən ruhi q
əsasən yəhudilər arasında yayılmış din. Qədim yəhudi tayfalarının bütpərəstlik politeizmindən \ meydana gəlmiş İudaizm e
\ – çoxsəviyyəli mürəkkəb sistemlərdə struktur münasibətlərin şaquli xətt üzrə ayrı-ayrı səviyyələr arasındakı qarşılıqlı əlaqələrin nizamlılığı, m
\ – nisbi, qeyri-mütləq, əlavə. Mütləq \ sözünün bəzi mənalarının müqabilidir. İzafi sözü dilimizdə ―əlavə‖ kimi də mənalandırılır
insanın idrakının, xüsusilə elmi tədqiqatın öyrənilən obyektin mahiyyətinin aşkara çıxarılmasından ibarət çox mühüm funksiyası və \
təzahür, biruzə vermək, ortaya çıxmaq. Aşkar etmə, meydanaçıxarma, göstərmə, bəlli etmə, bildirmə. Bəlli, aydın, məlum
\ – obyektlərin strukturları arasındakı uyğunluğu xarakterize edən anlayışlar.
\ – yəhudilərin yazılı olaraq qorunub saxlanan dini ayinləri və qanunları özündə əks etdirən qanunnamələrlə birlikdə ağızdan – ağıza keçən dini buyru
\- ənənəvi anlayışda maddi aləm, maddi obyektlərin, materiyanın keyfiyyətcə müxtəlif formalarının bütün məcmusu
i əvvəl \ – özünü təzahürlərində reallaşdıran öz, maddəyə forma verən, imkanı gerçəyə çevirən təsirli ideya
\: kainatın bir nizama girmədən əvvəlki, şəkildən məhrum olan qarışıq vəziyyətini ifadə edər.
\ – ictimai-iqtisadi formasiya.
portuqalca nəsil və qəbilə mənasındadır.
\ – qədim yunan estetikasında anlayış.
\ – Aritotetlə görə kateqoriya var olanın üzərindəki dəyişiklik formalardır və on kateqoriya mövcuddur
\ – Nitelik: Bir şeyin quruluşunu göstərən, bir obyekti özünün var olduğu kimi edən xüsusiyyət. Keyfiyyət - nəyinsə yaxşı və ya pis olma xüsusiyyə
\ – Nicelik: Ölçülüb sayıla bilən böyüklük.
\ – Əsasını informatikanın təşkil etdiyi idarə-etmənin tədqiq edildiyi sahədir. Bir başqa deyimlə, geniş texnologiyaların tətbiq olunduğu, həyatı mexa
\ – düşünürəm, demək ki varam.
siyasi sistemlə mühit arasında qarşılıqlı fəaliyyət.