İYERARXİYA
[yun. Hieros – müqəddəs, arche – hakimiy-yət] – çoxsəviyyəli mürəkkəb sistemlərdə struktur münasibətlərin şaquli xətt üzrə ayrı-ayrı səviyyələr arasındakı qarşılıqlı əlaqələrin nizamlılığı, mütəşəkkilliyi ilə səciyyələnən tipi.
İyerarxiya
İyerarxiya (q.yun. ἱεραρχία, ἱερός "müqəddəs" və ἀρχή "idarəetmə") — İyerarxiya [yunan sözləri “hieros” (müqəddəs) + “arche” (hakimiyyət)-dən əmələ gəlmişdir] – bir şeyin hissələrinin və ya elementlərinin ən yüksəyindən, ən alçağına qədər, ardıcıllıqla düzülməsi; aşağı həlqələrin yuxarı həlqələrə tabelik qaydası; mərkəzləşdirilmiş strukturların idarəetmə prinsipi.
İkinci mənada İyerarxiya - vəzifələrin bir-birinə tabe olunmuş halında düzülməsidir.
Философия: Энциклопедический словарь. — М.: Гардарики. Под редакцией А.А. Ивина. 2004.
Plezioxron rəqəmsal iyerarxiya
Plezioxron rəqəmsal iyerarxiya (ing. plesiochronous digital hierarchy; PDH) — fiber-optik və mikrodalğalı radio sistemləri kimi rəqəmsal nəqliyyat avadanlıqları ilə böyük həcmdə məlumatların daşınması üçün telekommunikasiya şəbəkələrində istifadə olunan texnologiya. Plezioxron sözü yunan dilində olan plēsios (azərb. yaxın) və chronos (azərb. vaxt) sözlərindən əmələ gəlib və PDH şəbəkələrinin şəbəkənin müxtəlif hissələrinin demək olar ki mükəmməl sinxronlaşdırılmadığı bir vəziyyətdə işləməsi deməkdir.
Magistral nəqliyyat şəbəkələri minilliyin başlamasının (2000) son on ili ərzində PDH şəbəkələrini sinxron rəqəmsal iyerarxiya (SDH) və ya sinxron optik şəbəkə (SONET) avadanlığı ilə əvəz etdi və onların sürüşkən yükləri PDH şəbəkə texnologiyasının daha sərt vaxt tələblərini rahatlaşdırdı. 1998-ci ildə təkcə Şimali Amerikadakı xərc 4,5 milyard dollar idi.
PDH həm nominal olaraq eyni sürətlə işləyən məlumat axınlarının ötürülməsinə imkan verir, həm də sürətdə bəzi dəyişikliklərə (nominal olaraq) imkan verir. Analoji olaraq istənilən iki saat nominal olaraq eyni sürətlə işləyir və hər dəqiqə 60 saniyə çəkir. Buna baxmayaraq saatlar arasında onların tam olaraq eyni sürətlə işləməsinə zəmanət verən heç bir əlaqə yoxdur və birinin digərindən bir qədər sürətli işləmə ehtimalı yüksəkdir.
Maslounun ehtiyaclar iyerarxiyası
Maslounun ehtiyaclar iyerarxiyası (ing. Maslow's hierarchy of needs) və ya Maslou nəzəriyyəsi – 1943-cü ildə nəşr olunan bir araşdırmada amerikalı psixoloq Abraham Maslou tərəfindən təqdim edilmiş və daha sonra inkişaf etdirilmiş insan psixologiyası nəzəriyyəsidir.
Maslonun ehtiyaclar iyerarxiyası aşağıdakı kimidir:
Fizioloji tələblər (tənəffüs, qida, su, seksuallıq, yuxu, sağlam maddələr mübadiləsi, ifrazat)
Təhlükəsizlik tələbi (bədən, iş, qaynaq, əxlaq, ailə, sağlamlıq və əmlak təhlükəsizliyi)
Mənsubluğa, sevgiyə, qayğıya ehtiyac (dostluq, ailə, cinsi yaxınlıq)
Ləyaqətə ehtiyac (özünə hörmət, özünə inam, uğur, başqalarına hörmət, başqaları tərəfindən hörmət)
Özünü dərk etmə ehtiyacı (fəzilətli, yaradıcı, səmimi, problem həll edən, qərəzsiz, həqiqəti qəbul edən)
== istinadlar ==
Maslow, AH (1943). İnsan motivasiyası nəzəriyyəsi. Psixoloji icmal, 50,370–396.
Maslow, AH (1965). Eupsychian İdarəetmə . Qeyd edək ki, bu kitabda yer alan Andy Kay, Kaypro'dan Andy Kaydır. Ciltli ISBN 0-87094-056-2, Ciltsiz ISBN 0–256-00353-X .
Maslow, AH (1970).