QIZILGÜL

Qızılgül — dekorativ çiçək yetişdirmədə gülçiçəklilər fəsiləsinin itburnu cinsinə aid mədəni bitki növlərinin qəbul olunmuş adı. Qızılgülün kök sistemi milvaridir və torpağın 5 m dərinliyinə kimi işləyir. Çoxgövdəli olmaqla, budaqlıdır. 1,5–2 m hündürlükdə koldur, yaşıl və ya qırmızı-yaşıl tikanlı gövdəsi vardır. Yarpaqları gövdə üzərində növbə ilə yerləşir. İri kolunda 800–1000 ədəd çiçək əmələ gəlməklə, çiçəyində 60–120 ləçək olur. Ətraf mühitdən asılı olaraq, efiryağlı qızılgül 30–50 il ömür sürür. Bu dövrdə bitkinin budaqları tez-tez dəyişir. Qızılgüldə iki tip çoxillik budaqlar: əsas və ya anac və boyu tükənən budaqlar mövçuddur. Beş tip birillik zoğları (boy-verən, vaxtsız çıxan, yağlı, generativ və silleptik) vardır.

"Milyon qızılgül" - (lat. - Dāvāja Māriņa meitenei mūžiņu, Mari qıza həyat verdi) latviyalı bəstəkar Raimonds Pauls tərəfindən bəstələnmiş musiqi əsəri. Əsər SSRİ-də yaransa da, dünyanın bir çox ölkəsində yerli dillərdə oxunmuşdur. Sözləri latviyalı şair Leons Briedisə və musiqisi bəstəkar Raimonds Paulsa aid olan "Dāvāja Māriņa meitenei mūžiņu" (Azərbaycan dilinə tərcüməsi: Mara qıza həyat verdi) əsəri ilk dəfə 1981-ci ildə "Mikrofona aptauja" proqramında Ayya Kukule və Liqa Kreicberq tərəfindən səsləndirilmiş və həmin il qalib seçilmişdir. Paulsun ən məşhur əsərlərindən birinə çevrilən əsər, 1982-ci ildə şair Andrey Voznesenskinin sözləri ilə Alla Puqaçova tərəfindən oxunmuş və bu hali ilə bütün Sovet məkanında, daha sonra isə bütün dünyada məşhurlaşmışdır. Məhz bu səbəbdən də, əsər daha çox "Milyon qızılgül" (rus: Миллион алых роз) adı ilə tanınmışdır. Əsərin orijinal latış dilindəki versiyasında qız uşağına xoşbəxtliyi verməyi unudan anadan bəhs edərkən, rus versiyasında isə aktrisaya aşiq olmuş rəssamdan (Niko Pirosmani) bəhs edilir.

Qızılgül kəndi (Aysəsi, indi Areta) — Dərələyəz mahalında kənd. Ayısəsi İrəvan quberniyasının Şərur-Dərələyəz qəzasında, indi Keşişkənd (Yeğeqnadzor) rayonunda kənd. Rayon mərkəzindən 20 km şimal-şərqdə yerləşir. Erməni mənbələrində kəndin adı Aysəs, Aysayi, Aysası formalarında qeydə alınmışdır. Kəndin adı IX əsrdən xatırlanır. Kənddə 1873-cü ildə 219 nəfər, 1886-cı ildə 313 nəfər, 1897-ci ildə 311 nəfər, 1904-cü ildə 412 nəfər, 1914-cü ildə 453 nəfər, 1916-cı ildə 336 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır. 1918-ci ildə azərbaycanlılar erməni təcavüzünə məruz qalaraq deportasiya olunmuş və yalnız indiki Ermənistanda sovet hökuməti qurulandan sonra kəndin sakinlərindən sağ qalanlar ata-baba yurdlarına dönə bilmişdir. Burada 1922-ci ildə 254 nəfər, 1926-cı ildə 181 nəfər, 1931-ci ildə 288 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır. 1988-ci ildə kəndin sakinləri Ermənistan dövləti tərəfindən deportasiya olunmuşdur. İndi ermənilər yaşayır.

"Sub rosa" (azərb. Qızılgül altında‎) — latın dilində məxfiliyi və ya gizliliyi ifadə edən kəlmə. Qızılgülün gizlilik simvolu kimi istifadə olunduğu qədim tarixdən məlumdur. Əfsanəyə görə Erot anası məhəbbət ilahəsi Veneradan alaraq onu Qədim Misir tanrısı Horusa həsr edir ki, aşiqlər öz məhəbbətlərinin sirrini ələ verməsinlər.

Qızılgül inqilabı (gürc. ვარდების რევოლუცია - Vardebis Revolutsia / Qızılgül inqilabı) — Gürcüstanda 2003-cü ildə Dövlət Başçısı Eduard Şevardnadzenin vəzifəsini buraxmaq məcburiyyətində qalmasıyla nəticələnən sülh xalq hərəkatı. Eduard Şevardnadze, 1992-ci ildən bəri (1995 etibarən dövlət başçısı olaraq) Gürcüstanı idarə edirdi. Onun dövründə hökumətlər və dövlət başçısının ailəsi, rüşvətlə anılmağa başladı. Digər tərəfdən ölkə iqtisadiyyatı heç bir inkişaf göstərə bilmədi və Gürcüstan, Avropa standartlarına görə kasıb bir ölkə halına gəldi. Rusiyanın dəstəklədiyi iki separatçı bölgə olan Abxaziya və Cənubi Osetiya, Tbilisi rəhbərliyinin nəzarəti xaricində qaldı. Yarı separatçı Aslan Abaşidze rəhbərliyi altındakı Acarıstanda həqiqətən mərkəzi rəhbərliyin nəzarəti xaricində idi. Bu siyasi və iqtisadi böhran içində 2 noyabr 2003 tarixində parlament seçkiləri keçirildi. Eduard Şevardnadzenin siyasi ittifaqı "Yeni Gürcüstan Üçün" və Aslan Abaşidzenin "Gürcüstan Demokratik Oyanış Birliyi" qarşısında, Mixail Saakaşvilinin "Birləşmiş Milli Hərəkat"ı, parlament başçısı Nino Burcanadze ilə köhnə parlament başçısı Zurab Jvanianın "Burcanadze-Demokratla " partiyası seçkilərə girdi. 2 noyabr 2003 tarixində keçirilən parlament seçkiləri, milli və beynəlxalq müşahidəçilər tərəfindən izlənildi.

Qızılgül mənənəsi (lat. Macrosiphum rosae L.) — buğumayaqlılar tipinin bərabərqanadlılar dəstəsinin mənənələr fəsiləsinə aid olan növ. Köçəri mənənədir. İri, bozumtul-qonur rəngdədir. Arxasında uzununa qara ziyil cərgəsi vardır. Zərərverici əsasən qızılgül cinsindən olan bəzək bitkilərinə zərər verir, onların gövdə qabıqlarında və zoğların aşağı səthində çoxlu sayda topalarla yaşayırlar. Bitkinin yeni açılmış çiçəkləri və cavan zoğları ilə qidalanırlar. Sürfələrin inkişafı martın sonu və aprelin birinci ongünlüyündə, havanın orta günlük temperaturu 15–16o C olduqda başa çatır. Sürfənin, yaşlı fərd mərhələsinə keçməsi üçün 16–30 gün tələb olunur. İlk diri doğan qanadlı dişilər may ayında inkişaf edərək, yay fəsli müddətində artırlar.

Qızılgül rəngi — 330 düymlük hündürlükdə olan RGB rəng çarxı olaraq da bilinən HSV rəngli təkərində qırmızı və qəhvəyi rəngdə yerləşir. Qızılgül, HSV (RGB) rəngli təkərində üçüncü rənglərdən biridir. Gülün tamamlayıcı rəngi yaz yaşılıdır. Bəzən qızılgül rəngi, qırmızıya daha yaxın olan, 320 dərəcə yaxın bir hündürlüyə uyğun olan və ya əflatundan qırmızıya daha yaxın olan rəng kimi istifadə edilir. İngilis dilində rəng adı kimi ilk istifadə 1382-ci ildə olmuşdur. Rəngin adının etimologiyası çiçəyin adı ilə bağlıdır. Rəng adının etimologiyası gül çiçəyi adı ilə eynidır. Ad Cənubi İtaliyadakı Oskandan borc alınmış Latın qızılgülündən götürülmüşdür. Bu rəng kompüter ekranı üçün HTML kodunda dumanlı qızılgül kimi yazılmışdır. Rəng adı kimi ilk dəfə 1987-ci ildə istifadə olundu, bu rəng 1990-cı illərin əvvəllərində X11 veb rəngləri kimi formalaşdırıldı.

Qızılgül təpələri — Qusar rayonunun Bədirqala kəndindən Şimal-Şərqdə,Qusar-Xudat şose yolunun sağında Erkən Orta əsrlərə aid yaşayış terinin qalıqlarıdır. Hər iki təpənin hündürlüyü 10 metrə qədərdir. Qızılgül təpələrində kəşfiyyat xarakterli qazıntılar zamanı təqribən 2 metrə yaxın qalınlığı olan mədəni təbəqə müəyyənləşdirilib. Arxeoloji materiallar əsasən boz və çəhrayı rəngli gil qablar və çay daşından düzəldilmiş dənəzənlərdən ibarətdir. Gil qablar o dövrdə bu zona üçün xarakterik olan daraqla vurulmuş naxışlarla bəzədilib.

Qızılgül yarpaqbükəni (lat. Archips rosana L.) — Buğumayaqlılar tipinin Pulcuqluqanadlılar dəstəsinin Yarpaqbükənlər fəsiləsinə aid olan növ. Kəpənəyin qanadları açılmış halda 15–22 mm olmaqla, erkək fərdin qabaq qanadları tünd- bozdur. Yumurtası oval formada olub, yaşıl-göyümtül rəngdədir. Tırtılları isə bir neçə rəngin çalarlarına malikdirlər (tünd-yaşıl, açıq-yaşıl, sarımtıl- qəhvəyi), bədənin uzunluğu 18–20 mm-dir. İmaqo: A.rosanus yetkin fərdlərin ön qanadları qırmızımtıl-sarı, tünd-qəhvəyi ləkəlidir, qanadların ölçüsü 15–22 mm-dir. Arxa qanadlar qəhvəyi-bozdur. Pup: Pupları 10–12 mm-dir, sarımtıl-qəhvəyi rənglidir. Tırtıl': Tırtılların ölçüsü 18–20 mm-dir, rəngi açıq yaşıldan tünd yaşıla qədər dəyişir. Yumurta: Yumurtaları uzunsov-oval olub, əvvəlcə yaşılımtıl sonra isə qəhvəyimtil qonur rəngdə olur.

Qızılgül dərəsi (rum. Valea Trandafirilor ) ― qədim Slavyan ziyarətgahının qalıqlarını da ehtiva edən şəhər parkı. Park Moldovanın Kişinyov şəhərində yerləşir. 6-cı əsrdən 13-cü əsrə qədər Moldova ərazisində Slavyan qəbilələri olan Uliç, Tivertsi və Daçilər məskunlaşmışdır. Bu dövrdə üç gölün olduğu bir dərədə Slavyan qəbilə tanrılarına və ölmüş əcdadlarına həsr olunmuş ziyarətgah mövcud idi. Bura Rus xalqının mifik əcdadı olan Rossun şərəfinə "Ross dərəsi" adlanırdı. Ərazidə bir sıra Slavyan tanrılarının və əcdadlarının havadarlarının bütləri və qurbangahları yerləşirdi. Paqanizm bayramlarında dərədə və göllərdə xalq şənlikləri təşkil olunurdu. 9-cu əsrdə Peçeneqlər və Kumanlar bu torpaqları işğal etməsindən sonra Slavyan xalqının dini həyatında Ross dərəsinin rolu azaldı. X–XI əsrlərdə Slavyan tayfaları arasında xristianlığın yayılmasından sonra ziyarətgah dağıldıldı.

Qızılgül vadisi — Bolqarıstanın Stara-Planina dağlarından cənubda və Sredna-Qora massivindən şimalda yerləşən bölgə. Qızılgül vadisi daxilində Kazanlıq şəhəri yerləşir. Vadinin adı XIX əsrin ortalarında bölgədə inkişaf etmiş ənənəvi qızılgül yağı istehsalı ilə bağlıdır. Vadi iki çay vadisinin birləşməsi nəticəsində formalaşıb. Stryama və Tunca çayları qərbdə Karlov, şərqdə isə Kazanlıq vadilərini əmələ gətirir. Bölgənin şərq hissəsinin sahəsi 1895 км2 -dir və 350 metr dəniz səviyyəsindən yüksəklikdə yerləşir. Ərazinin uzunluğu 95 km, eni isə 10–12 km-dir. Kazanlıq şəhəri məhz şərq hissədə yerləşir. Qərb hissəsi isə 1387 км2 sahəyə, 55 km uzunluğa və 16 km enə maikdir. Bu bölgədə Karlova və Kalofer şəhərləri yerləşir..

Əmək və qızılgül — Rejissor Tofiq Tağızadənin filmi. Film SSRİ xalq artisti, görkəmli rəqqas Mahmud Esambayevin həyat və yaradıcılığına həsr olunmuşdur. İncəsənət aləmində onu "rəqs şairi" adlandırırdılar. Məşhur rəqqas balet ustası olana qədər çətin bir həyat yolu keçmişdir. Filmdə rəqqasın yaradıcılığından söhbət getməklə yanaşı, çeçen-inquş xalqının həyatı da öz əksini tapmışdır. Film aktyor Rafiq Əzimovun kinoda ilk işidir. Ssenari müəllifi: İdris Bazorkin, Tofiq Tağızadə Quruluşçu rejissor: Tofiq Tağızadə Quruluşçu operator: Rasim Ocaqov Quruluşçu rəssam: Kamil Nəcəfzadə Bəstəkar: Rauf Hacıyev Səs operatoru: Əziz Şeyxov Rejissor: Yusif Bağırov Geyim rəssamı: Cəbrayıl Əzimov Montaj edən: Yevgeniya Abdirkina Operator: Əlihüseyn Hüseynov Qrim rəssamı: V.Qrajdankin Redaktor: Ədhəm Qulubəyov Quraşdırılmış səhnələrin operatoru: Sergey Klyuçevski Quraşdırılmış səhnələrin rəssamı: Mirzə Rəfiyev Baş Baletmeyster: R.Zaxarov Baletmeyster: L.Yakobson, L.Qrikurova, C.Baqrationi, Qəmər Almaszadə, Q.Davidaşvili, R.Gerbek Rejissor assistenti: Ramiz Əliyev, Tələt Rəhmanov, L.Berladir Operator assistenti: Maqsud Əliyev, V.Həsənov, Valeri Kərimov Rəssam Assistenti: T.Məlikzadə Montaj üzrə assistent: Tahirə Babayeva Filmin direktoru: A. Dudiyev Dirijor: Nazim Rzayev Rejissor Köməkçisi: Oqtay Mirqasımov (titrlərdə yoxdur) Mahmud Esambayev (Mahmud Esembayev kimi) — Mahmud Vladimir Txapsayev — Əlisultan Leyla Abaşidze — Doqmara Münəvvər Kələntərli — Sonu Hökümə Qurbanova — Bikətu Alvi Deniyev — Abdulla Konstantin Bartaşeviç — Pavlov Olqa Jizneva — Vera Pavlovna Adil İsgəndərov — klub müdiri A.Dudetskaya — Jenya M.Tumanişvili — Vadik İsmayıl Əfəndiyev — həkim Gündüz Abbasov — Müsit Tələt Rəhmanov — inzibatçı İbrahim Əliyev — Mahmud (uşaq) Narine Surbnşanyan — Doğmara (uşaq) Ş.Levaşova — Jenya (uşaq) S.Kirşbaum — Vadik (uşaq) N.Məmmədzadə — Müsit (uşaq) R. Vəlibəyov — Şəpi Ç.Babayev — Səfər (uşaq) Məlik Dadaşov — Mahmudu qarşılayan Adil İsmayılov — Mahmudu qarşılayan Mustafa Mərdanov — poçtalyon Nikolay Barmin — Nikolay Marqarita Şamxoryan — Alla Vladimir Otradinski — Müdir Sona Hacıyeva — qarderobçu Süsən Məcidova — Sürəyya Ələkbər Hüseynzadə — çeçen S.İlyasov Rafiq Əzimov Əfrasiyab Məmmədov — çeçen Sona Aslanova Ramiz Əzizbəyli — qaraçı oğlan Əminə Dilbazi — rəqqasə Cabbar Əliyev — çörək bişirən İbrahim Azəri — Yerli sakin Bikəxanım Rzazadə — Yeri sakin Məmməd Zəki — Səfərin atası Tariyel Qasımov — Yerli tamaşaçı Əli Zeynalov — Mahmud (Mahmud Esambayev) (titrlərdə yoxdur) Məmmədrza Şeyxzamanov — Əlisultan (Vladimir Txapsayev) (titrlərdə yoxdur) Leyla Bədirbəyli — Doqmara (Leyla Abaşidze) (titrlərdə yoxdur) Yusif Vəliyev — Abdulla (Alvi Deniyev) (titrlərdə yoxdur) Süleyman Ələsgərov — Pavlov (Konstantin Bartaşeviç) (titrlərdə yoxdur) Kamil Qubuşov — klub müdürü (Adil İsgəndərov); Müdir (Vladimir Otradinski) (titrlərdə yoxdur) Əfrasiyab Məmmədov - Müsit (Gündüz Abbasov) (titrlərdə yoxdur) Bahadur Əliyev — qonaq (titrlərdə yoxdur) Məmməd Sadıqov — çeçen (Ələkbər Hüseynzadə) (titrlərdə yoxdur) Sadıq Hüseynov — Poçtalyon(Mustafa Mərdanov); çörək bişirən(Cabbar Əliyev )(titrlərdə yoxdur) Həsənağa Salayev — Nikolay (Nikolay Barmin) (titrlərdə yoxdur) Hüseynağa Sadıqov — inzibatçı (Tələt Rəhmanov) (titrlərdə yoxdur) Həsənağa Turabov — milis işçisi; münsif (titrlərdə yoxdur) Hökumə Qasımova — çörəkçi qadın (titrlərdə yoxdur) Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987.

Qızılgül qönçəli (rus. Яйцо с бутоном розы ) — Faberje Evi tərəfindən hazırlanmış 52 imperial yumurtasından biri. 1895 cü ildə Karl Faberje tərəfindən hazırlanmış, bu imperator II Nikolay tərəfindən pasxa sürprizi olaraq arvadı Aleksandra Fyodorovna üçün sifariş olunmuş ilk yumurtadır. Neoklassisizmin modern üslubunda hazırlanmış olan "Qızılgül qönçəli" Faberje yumurtası mücrü kimi açılır. Onun içərisində sarı ləçək və yaşıl kasacıq yarpaqlı qızılgül qönçəsi yerləşmişdir. III Aleksandr vəfat etdikdən sonra, taxta çıxan II Nikolay Aleksandra Fyodorovna adı altında imperatriça titulu əldə etmiş Hessen-Darmştadt şahzadəsi Alisa Viktoriya Yelena Luiza Beatrisə evlənir. İmperatriçanın vətəni olan Darmştadt öz qızılgülləri ilə məşhur idi və o, onlar üçün çox darıxırmış. Məhz sürprizin qızılgül qönçəsi formasında olması bununla bağlı idi. Şabalıdı rəngdə olan yumurta emal ilə örtülüdür. Yumurta dörd meridian xətti ilə hücrələrə bölünür.

Qızılgül və bülbül — Azərbaycan rəssamı Mirzə Qədim İrəvaninin çəkdiyi rəsm. Rəsm Bakıda, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyində saxlanılır. Əsərdə böyük qızılgül, tumurcuqlar və yaşıl yarpaqlar təsvir olunmuşdur. Birinci yarpaq üzərində punktirin olmaması diqqət cəlb edir. Əsərin digər hissələri isə bir və ya iki qat boya ilə işlənmişdir. Yalnız aşağı tərəfdə budağın yaşıllığı saxlanmışdır. Böyük qızılgülün aşağısında bir bülbül təsvir edilmişdir. Əsər yaxşı vəziyyətdə dövrümüzə çatmışdır.. Миклашевская Н. М. Художники XIX в. Мирза Кадым Эривани и Мир Мохсун Навваб / Под ред.

Ağ qızılgül (lat. Rosa alba) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin i̇tburnu cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Sibir, Avropa, Asiya və Şimali Amerikada yayılmışdır. == Botaniki təsviri == Hündürlüyü 2-3 m olan koldur. Budaqları və gövdəsi möhkəm, qarmaqvari tikanlarla örtülmüşdür. Yarpaqları ellipsvari və ya tərs yumurtavari olmaqla 3-5 ədəddir. Yarpaqcıqlarının kənarı zəif dişlidir. Üst və alt hissədən zəif tükcüklərlə örtülüdür. Çiçəkləməsi may ayının əvvəllərindən başlayaraq iyun ayının axırına qədər davam edir. Bu növ vegetasiya müddətində bir dəfə çiçəkləyir.

Yüzləçək qızılgül (lat. Rosa centifolia) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin i̇tburnu cinsinə aid bitki növü. Vətəni Persiya olub, İran, Morokko, Tunis, İtaliya, Fransa və Çində geniş yayılmışdır. Hündürlüyü 1-1,5 m-ə qədər olan koldur. Qopartikanları muxtəlifdir — möhkəm iri, oraqvarı əyilmiş, xırda, düz, qaidə hissəsi bir qədər enli formadadır. 5 ədəd yumurtavarı yarpaqları dərivarı olub, 5-7 sm-ə qədər uzunluqdadır. Üstdən çılpaq, altdan vəzili, kənarlı, ikiqat mişardişli, 2-2,5 sm uzunluğa və 1,5-2 sm enə malik yarpaqcıqlardan ibarətdir. Ləçəklər parlaq çəhrayıdır. Kasayarpaqcıqları uzunsovdur, lələkvarı yarıl-mışdır. İyun və iyul aylarında çiçək açır.

Hamartikan qızılgül (lat. Rosa elasmacantha) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin i̇tburnu cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Zaqafqaziyada, Qafqazda təbii halda yayılmışdır. == Botaniki təsviri == Tamamilə çılpaq, alçaqboy koldur. Qoca budaqları və budaqcıqları iki növ tikanlarla örtülmüşdür: kiçik tikanlar sıx yerləşmiş və ya seyrəkdir; daha iri olanlar isə seyrək, nazik, hamar lövhəciyə keçmiş, çox enli, üçkünc, bünövrəsində eni 5–25 mm-dir. Salxımları 5–13 ədəd, ellipsvari və ya ensiz-ellipsvari, uzunluğu 10–25 mm-dir, bünövrəsindən daralmışdır. Ucu çox vaxt yumru, bəzən iti, sadə və ya cüt dişlidir. Yalançı zoğları ensiz, xətvari-lansetvaridir; yarpaqların saplaqları və oxları seyrək tikanlı, çılpaq və ya bəzən vəzicikli-qılçıqlıdır. Çiçəkləri budaqların uclarında tək, uzun, hamar çiçək saplağında yerləşir, ləçəkləri ağ, kasayarpaqları ensiz-lansetvari, bütöv, iti, ləçəklərdən qısa, çılpaq və ya bəzən vəzicikli-qılçıqlıdır; meyvələri şarşəkilli, şaxələnmiş kasayarpaqlıdır. == Ekologiyası == Rütübətli, çimli torpaqlarda yaxşı bitən, işıqsevən, şaxtaya davamlı bitkidir.

Al və ağ qızılgül müharibələri (ing. The Wars of the Roses) — İngiltərədə Plantagenetlər kral sülaləsinin iki qolu – Lankasterlər (1399–1461) və Yorklar (1461–1485) arasında 1455–1485-ci illərdə hakimiyyət uğrunda baş vermiş daxili müharibələr. Lankasterlərin gerblərində al qızılgül, Yorkların gerblərində isə ağ qızılgüı təsvirləri var idi. Lankasterlər iqtisadi cəhətdən geridə qalmış şimalın və Uelsin baronlarına, Yorklar isə inkişaf etmiş cənub-şərqin "yeni zadəganlar"ına arxalanırdılar. "Yeni zadəganlar" və varlı şəhər əhalisi ticarətin maneəsiz inkişafında maraqlı olduqları üçün Yorkları dəstəkləyirdilər. Mübarizə hər iki sülalənin məhvinə gətirib çıxardı və Lankasterlərdən olan VII Henri hakimiyyəti ələ aldı və Tüdorlar sülaləsinin (1485–1603) hakimiyyət dövrü başlandı.

Ağ qızılgül körpüsü (lit. Baltosios rožės tiltas) — Litvanın Alitus şəhərində, Nemunas çayı üzərindəki piyada körpüsü. Litvanın ən yüksək piyada və velosiped körpüsüdür. 1899-cu il dəmir yolu körpüsünün sağlam qalan sütunları üzərində 2013-2015-ci illərdə tikilib. Kəndirlə tullanmaq üçün bir əyləncəli yerdir. == Yerləşməsi == Şəhərin mərkəzini I Alitus rayonu və çayın şərq sahilindəki kurqanla birləşdirir. Körpünün yanında “Çiçək” (lit. Lelijos žiedas) abidəsi var. Körpüdən axın üzrə yuxarıda Kanyuk körpüsü, aşağıda isə Antanas Yuozapaviçius körpüsü yerləşir. == Adı == Dəmir yolu körpüsünün adı olmçamıəşdır.

Yaşıl yarpaq, qızılgül — Azərbaycanda ən çox yazqabağı (bayramqabağı) günlərdə, eləcə də digər vaxtlarda, əsasən uşaq və gənclər arasında, geniş şəkildə oynanılan qədim oyunlarından biridir. Qədimlərdə əkin başlananda, torpağa xış-kotan ağzı dəyəndə əsil bayram olduğu kimi əkin qurtaranda da müxtəlif mərasim və şənliklər keçirilərdi. Şum qurtarandan sonra qız-gəlinlər tellərinin uclarını gül-çiçəklə bəzəyər, çəmənlikdə "Yaşıl yarpaq, qızılgül" oyunu oynayardılar. Bir neçə uşaq cəm olub sanama yolu ilə usta(başçı, ya molla) seçirlər. Oyun iştirakçıları dairə vurub bir-birinin əlindən tuturlar. Sonra usta(başçı, ya molla) bir bənd mahnı oxuyar, qalanları isə əl çala-çala "yaşıl yarpaq, qızılgül" deyərlər. Daha sonra isə ustanın(başçının, ya mollanın) göstərişi ilə oyun iştirakçılarının hərəsi bir bənd mahnı oxuyar, qalanları isə əl çala-çala "yaşıl yarpaq, qızılgül" deyərlər. Hamı: Hamı: Oyun beləcə davam edir. Mahnı oxumağa söz tapa bilməyən oyunçu oyundan çıxarılır. Sona qalan oyunçu qalib sayılır.

Al və ağ qızılgül müharibələri (ing. The Wars of the Roses) — İngiltərədə Plantagenetlər kral sülaləsinin iki qolu – Lankasterlər (1399–1461) və Yorklar (1461–1485) arasında 1455–1485-ci illərdə hakimiyyət uğrunda baş vermiş daxili müharibələr. Lankasterlərin gerblərində al qızılgül, Yorkların gerblərində isə ağ qızılgüı təsvirləri var idi. Lankasterlər iqtisadi cəhətdən geridə qalmış şimalın və Uelsin baronlarına, Yorklar isə inkişaf etmiş cənub-şərqin "yeni zadəganlar"ına arxalanırdılar. "Yeni zadəganlar" və varlı şəhər əhalisi ticarətin maneəsiz inkişafında maraqlı olduqları üçün Yorkları dəstəkləyirdilər. Mübarizə hər iki sülalənin məhvinə gətirib çıxardı və Lankasterlərdən olan VII Henri hakimiyyəti ələ aldı və Tüdorlar sülaləsinin (1485–1603) hakimiyyət dövrü başlandı.

Əmək və qızılgül — Rejissor Tofiq Tağızadənin filmi. Film SSRİ xalq artisti, görkəmli rəqqas Mahmud Esambayevin həyat və yaradıcılığına həsr olunmuşdur. İncəsənət aləmində onu "rəqs şairi" adlandırırdılar. Məşhur rəqqas balet ustası olana qədər çətin bir həyat yolu keçmişdir. Filmdə rəqqasın yaradıcılığından söhbət getməklə yanaşı, çeçen-inquş xalqının həyatı da öz əksini tapmışdır. Film aktyor Rafiq Əzimovun kinoda ilk işidir. Ssenari müəllifi: İdris Bazorkin, Tofiq Tağızadə Quruluşçu rejissor: Tofiq Tağızadə Quruluşçu operator: Rasim Ocaqov Quruluşçu rəssam: Kamil Nəcəfzadə Bəstəkar: Rauf Hacıyev Səs operatoru: Əziz Şeyxov Rejissor: Yusif Bağırov Geyim rəssamı: Cəbrayıl Əzimov Montaj edən: Yevgeniya Abdirkina Operator: Əlihüseyn Hüseynov Qrim rəssamı: V.Qrajdankin Redaktor: Ədhəm Qulubəyov Quraşdırılmış səhnələrin operatoru: Sergey Klyuçevski Quraşdırılmış səhnələrin rəssamı: Mirzə Rəfiyev Baş Baletmeyster: R.Zaxarov Baletmeyster: L.Yakobson, L.Qrikurova, C.Baqrationi, Qəmər Almaszadə, Q.Davidaşvili, R.Gerbek Rejissor assistenti: Ramiz Əliyev, Tələt Rəhmanov, L.Berladir Operator assistenti: Maqsud Əliyev, V.Həsənov, Valeri Kərimov Rəssam Assistenti: T.Məlikzadə Montaj üzrə assistent: Tahirə Babayeva Filmin direktoru: A. Dudiyev Dirijor: Nazim Rzayev Rejissor Köməkçisi: Oqtay Mirqasımov (titrlərdə yoxdur) Mahmud Esambayev (Mahmud Esembayev kimi) — Mahmud Vladimir Txapsayev — Əlisultan Leyla Abaşidze — Doqmara Münəvvər Kələntərli — Sonu Hökümə Qurbanova — Bikətu Alvi Deniyev — Abdulla Konstantin Bartaşeviç — Pavlov Olqa Jizneva — Vera Pavlovna Adil İsgəndərov — klub müdiri A.Dudetskaya — Jenya M.Tumanişvili — Vadik İsmayıl Əfəndiyev — həkim Gündüz Abbasov — Müsit Tələt Rəhmanov — inzibatçı İbrahim Əliyev — Mahmud (uşaq) Narine Surbnşanyan — Doğmara (uşaq) Ş.Levaşova — Jenya (uşaq) S.Kirşbaum — Vadik (uşaq) N.Məmmədzadə — Müsit (uşaq) R. Vəlibəyov — Şəpi Ç.Babayev — Səfər (uşaq) Məlik Dadaşov — Mahmudu qarşılayan Adil İsmayılov — Mahmudu qarşılayan Mustafa Mərdanov — poçtalyon Nikolay Barmin — Nikolay Marqarita Şamxoryan — Alla Vladimir Otradinski — Müdir Sona Hacıyeva — qarderobçu Süsən Məcidova — Sürəyya Ələkbər Hüseynzadə — çeçen S.İlyasov Rafiq Əzimov Əfrasiyab Məmmədov — çeçen Sona Aslanova Ramiz Əzizbəyli — qaraçı oğlan Əminə Dilbazi — rəqqasə Cabbar Əliyev — çörək bişirən İbrahim Azəri — Yerli sakin Bikəxanım Rzazadə — Yeri sakin Məmməd Zəki — Səfərin atası Tariyel Qasımov — Yerli tamaşaçı Əli Zeynalov — Mahmud (Mahmud Esambayev) (titrlərdə yoxdur) Məmmədrza Şeyxzamanov — Əlisultan (Vladimir Txapsayev) (titrlərdə yoxdur) Leyla Bədirbəyli — Doqmara (Leyla Abaşidze) (titrlərdə yoxdur) Yusif Vəliyev — Abdulla (Alvi Deniyev) (titrlərdə yoxdur) Süleyman Ələsgərov — Pavlov (Konstantin Bartaşeviç) (titrlərdə yoxdur) Kamil Qubuşov — klub müdürü (Adil İsgəndərov); Müdir (Vladimir Otradinski) (titrlərdə yoxdur) Əfrasiyab Məmmədov - Müsit (Gündüz Abbasov) (titrlərdə yoxdur) Bahadur Əliyev — qonaq (titrlərdə yoxdur) Məmməd Sadıqov — çeçen (Ələkbər Hüseynzadə) (titrlərdə yoxdur) Sadıq Hüseynov — Poçtalyon(Mustafa Mərdanov); çörək bişirən(Cabbar Əliyev )(titrlərdə yoxdur) Həsənağa Salayev — Nikolay (Nikolay Barmin) (titrlərdə yoxdur) Hüseynağa Sadıqov — inzibatçı (Tələt Rəhmanov) (titrlərdə yoxdur) Həsənağa Turabov — milis işçisi; münsif (titrlərdə yoxdur) Hökumə Qasımova — çörəkçi qadın (titrlərdə yoxdur) Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987.

Dəməşq qızılgülü (lat. Rosa damascena) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin i̇tburnu cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Hündürlüyü 1,5 m-ə qədər olan koldur. Budaqları möhkəm, qarmaqvarı, yanlardan basıq, qaidəsi enliləşmiş, adətən, qırmızı qopartikanlarla və qılvarı qopartikancıqlarla örtülüdür. İyun və iyul aylarında çiçəkləyir. Çiçəkləri çəhrayı və ya açıq qırmızı rəngli, ətirlidir. Çoxçiçəkli, qalxanvarı çiçək qrupuna toplanmışdır. Çiçək saplağı 3-5 sm uzunluqda olub, vəzili tükcüklərlə örtülüdür. Meyvəsi adətən hamar, armudvarı və ya uzunsovdur, rəngi qırmızıdır. == Ekologiyası == Soyuğa, rütubətə, işığa davamlıdır.

Madonna qızılgüllə (it. San Michele sconfigge Satana) — İntibah dövrü İtaliya rəssamı Rafael Santinin yağlı boya ilə işlədiyi rəsm əsəri. Rafael əsəri 1518-1520-ci illərdə çəkmişdir. Əsər Rafael Santinin yaradıcılığının Roma dövrünə aid edilir. Madonna qızılgüllə əsəri hal-hazırda İspaniyada Madrid şəhərində Prado muzeyində saxlanılır.

Mandenova qızılgülü (lat. Rosa mandenovae) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin i̇tburnu cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Böyük Qafqazda rast gəlinir. == Botaniki təsviri == Hündürlüyü 110-130 sm olan, düz dayanan, alçaqboylu koldur. Gövdəsinin qabığı yaşılımtıl-qonurdur. Tikanları möhkəm, düz, çiçəkli budaqlarda yuxarıya istiqamətlənmiş, bünövrəsi ellipsvaridir. Yarpaqların uzunluğu 6-8 sm-dir, yarpağın oxu çılpaq və hamardır, seyrək vəzicikli və tikancıqlıdır. Yalançı zoğları yaxşı inkişaf etmiş, yarpaqvari enəlmiş, uzunluğu 2-2,5 sm, eni 1 sm, qulaqcıqları iti, yuxarıya istiqamətlənmiş, hər tərəfdən çılpaq və hamar, vəziciklidir. Xırda yarpaqları 5-7 ədəd, yumurtavari –ellipsvari formadadır, bünövrəsi pazşəkilli daralmış, bir-birindən aralı yerləşmiş, xırda, uzunluğu 1,5-2 sm, eni 0,7-0,8 sm, üstü çılpaq və hamardır, alt tərəfi ancaq əsas damarcıqda zəif tükcüklü və seyrək, iri vəziciklidir, kənarları sadə dişli, dişcikləri iti, vəzicikləri yoxdur. İyun-iyul aylarında çiçəkləyir Çiçəkləri 2-3 ədəd, çiçək altlıqları yaxşı inkişaf etmiş qalxanvari çiçək qruplarında yerləşir.

Obtusifoliya qızılgülü (lat. Rosa obtusifolia) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin i̇tburnu cinsinə aid bitki növü. Böyük Britaniyada geniş yayılmışdır. Hündürlüyü 2 m-dək olan, yaşıl gövdəli, qısa iynəli bitkidir. 5-7 ədəd yumurtavarı xırda yarpaqları hər iki tərəfdən tükcüklüdür. Saplağı sıx tükcüklü vəziciklərlə örtülmüşdür. Ləçəkləri 12-18 sm, ağ və ya açıq çəhrayıdır. Meyvələri 1-2 sm, yumurtavari və ya şarşəkilli, çılpaq, qırmızıdır. İyundan iyuladək çiçəkləyir. Bu növ hermofroditdir (erkək və dişi orqanları vardır) arılarla tozlanır.

"Qızılgüllü və qəfəsli " (rus. “” — “İlk imperator pasxa yumurtası”) — Faberje Evi tərəfindən hazırlanmış 52 imperial yumurtasından biri. Karl Faberje bu yumurtanı 1907-ci ildə çar II Nikolayın sifarişi ilə pasxa sürprizi olaraq arvadı Aleksandra Fyodorovna üçün hazırlamışdır.

Qızılgülün adı (it. Il nome della rosa — postmodernist roman. Eco nun orta əsrlər və xristianlıq dünyasından bəhs edən əsəri. [1] Bu o romanlardandır ki, ədəbiyyatı sevməyənlər belə, ümumi dünyagörüşün inkişafı naminə onu oxumalıdırlar. Çağdaşımız olan böyük Qərb mütəfəkkirinin qələmindən çıxmış böyük Qərb mədəniyyətinin bəhrəsi olan bu roman ünlü nəzəriyyəçilərin və dünya oxucularının alqışını qazanıb, yazılmasından 30 ildən artıq vaxt keçir, hələ də fəlsəfi ədəbiyyatı sevənlərin diqqət mərkəzindədir. Yazıçının Boloniya universitetində professor, filosof, tarixçi olması və Orta əsrlər barədə dərin biliyi romanı uğurlu edən səbəblərdəndir. Bu roman ədəbi dəyəri inanılmaz dərəcədə yüksək olan detektiv ünsürlərlə dolu tarixi polisiyə romanıdır. Eco hər bir ipucunu , dəlilləri oxucunun əlinə verərək , sanki, bizim hadisələri araşdırmağımızı istəyir. Xristianlıq tarixinin də dərinliklərinə enir , xristianlığın ayrı-ayrı qollarını detallı bir şəkildə oxucuya danışır. Kitabı oxuyaraq xristianlığın hansı qollarının imperatora yaxın , hansının papaya daha yaxın olduğunu görmək olar.

Qızılgülkimilər (lat. Rosoideae) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinə aid bitki yarımfəsiləsi.