Azərbaycan Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyi

Azərbaycan Respublikasının Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi — nəqliyyat (Azərbaycan Respublikası Prezidentinin müəyyən etdiyi hallar istisna olmaqla), o cümlədən dəniz nəqliyyatı və mülki aviasiya, rabitə (telekommunikasiya və poçt), yüksək texnologiyalar (informasiya texnologiyaları, mikroelektronika, nano, bio və digər innovativ elmtutumlu texnologiyalar) sahəsində dövlət siyasətini və tənzimləməsini həyata keçirən mərkəzi icra hakimiyyəti orqanı.[1]

Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi
  • Azərbaycan Respublikasının Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi
Loqonun şəkli
Ümumi məlumatlar
Ölkə  Azərbaycan
Yurisdiksiya Azərbaycan Respublikası
Yaradılma tarixi 1953
Baş qərargah Zərifə Əliyeva küç. 77, Bakı
Rəhbərlik
Nazir Rəşad Nəbiyev
Müavinlər Rəhman Hümmətov
Rövşən Rüstəmov
Samir Məmmədov
Cavid Qurbanov
Fərid Əhmədov
Tabeliyində olan orqanlar Dövlət Mülki Aviasiya Agentliyi
Elektron Təhlükəsizlik Xidməti
Elektron Hökumətin İnkişafı Mərkəzi
Rəsmi saytı mincom.gov.az

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Azərbaycanda ilk telefon xətti 1880-ci ilin dekabr ayında "Qafqaz və Merkuri" Paroxod Cəmiyyəti tərəfindən inşa edilib. Xətt cəmiyyətin "Naberejnaya" küçəsində yerləşən baş kontoru ilə Bakı limanında yerləşən "Kaspi" neft cəmiyyətinin kontorunu birləşdirib. 1881-ci ilin yanvar ayında "Nobel qardaşları cəmiyyəti" telefon çəkilişinə icazə almaq məqsədilə Bakı qubernatoru general-leytenant Pozenə müraciət edib və fevralın 18-də icazə verilib. Həmin ilin noyabr ayının 23-də Azərbaycanda uzunluğu 6 km olan və "Nobel qardaşları cəmiyyəti"nin baş kontoru ilə sədr və baş mühəndisin evlərini birləşdirən ilk telefon xətti istismara verilib. Rəsmi olaraq bu xətt Azərbaycanda ilk telefon xətti hesab olunur və telefon rabitəsinin yaradılması həmin ilə təsadüf edir.

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti 1918-ci ildə Poçt və Teleqraf Nazirliyi yaradılıb. Məlikaslanov, A. Aşurov, C. Hacınski ilk rabitə nazirləri olmuşlar.

1920-ci il aprelin 28-də Azərbaycanda Sovet Hakimiyyəti qurulduqdan sonra Poçt və Teleqraf komissarlığı yaradılıb. Azərbaycan Rabitəsi SSRİ Rabitə Nazirliyinin Azərbaycan üzrə daimi nümayəndəsi tərəfindən idarə olunub. 1953-cü ildən etibarən Azərbaycan SSR Rabitə Nazirliyi yaradılıb.[2]

Prezident İlham Əliyevin 2004-cü il fevralın 20-də imzalanmış Sərəncamı ilə Rabitə Nazirliyi ləğv edilərək onun əsasında Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyi yaradılıb.[3]

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 7 mart 2014-cü il tarixli Sərəncamı ilə Azərbaycan Respublikasının Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyi əsasında Azərbaycan Respublikasının Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi yaradılıb.[4]

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 13 fevral 2017-ci il tarixli Sərəncamı ilə Azərbaycan Respublikasının Nəqliyyat Nazirliyi və Azərbaycan Respublikasının Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi birləşdirilərək, onların əsasında Azərbaycan Respublikasının Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi yaradılıb.[5]

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 11 oktyabr 2021-ci il tarixli Sərəncamı ilə Azərbaycan Respublikasının Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi Azərbaycan Respublikasının Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi adlandırılmışdır.[6]

Struktur[redaktə | mənbəni redaktə et]

Nazirliyin struktur bölmələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Nəqliyyat siyasəti şöbəsi
  • Nəqliyyat sahəsinin tənzimlənməsi şöbəsi
  • Texnoloji inkişaf şöbəsi
  • Strateji təhlil, innovasiya və rəqəmsallaşma şöbəsi
  • Maliyyə şöbəsi
  • Beynəlxalq əməkdaşlıq şöbəsi
  • İnsan resurslarının idarə edilməsi şöbəsi
  • Daxili nəzarət və audit şöbəsi
  • Hüquq şöbəsi
  • Sənədlərlə və müraciətlərlə iş şöbəsi
  • Layihələrin idarə edilməsi şöbəsi

Nazirliyin strukturuna daxil olan qurumlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Nazirliyin tabeliyində olan qurumlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Layihələr[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hökumət buludu[redaktə | mənbəni redaktə et]

3 iyun 2019-cu ildə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən "Hökumət buludunun (G-cloud) yaradılması və bulud xidmətlərinin göstərilməsi sahəsində tədbirlər haqqında" fərmanı ilə yaradılmışdır.[7] İnfrastrukturun yaradılmasında əsas məqsədlər dövlət orqanlarının informasiya sistemlərinin istismarı, infrastrukturun qurulması və standartların formalaşdırılması, tədbirlərinin əlaqələndirilməsinə, dövlət idarəçiliyində informasiya sistemlərinin yaradılması və saxlanılması xərclərinin azaldılmasına, dövlət orqanları üçün mərkəzləşdirilmiş, təhlükəsiz, dayanıqlı infrastruktur yaradılmasıdır.[8]

Azərbaycan Kibertəhlükəsizlik Mərkəzi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Azərbaycan Kibertəhlükəsizlik Mərkəzi 28 mart 2023-cü il tarixində "PAŞA Holding" Şirkətlər Qrupunun dəstəyi ilə Azərbaycan Respublikası Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi və İsrailin "Texnion" İnstitutu tərəfindən təsis edilmişdir. Açılışda Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin rəisi general-polkovnik Əli Nağıyev, rəqəmsal inkişaf və nəqliyyat naziri Rəşad Nəbiyev, İsrailin keçmiş xarici işlər naziri, "Texnion"un səfiri Qabi Aşkenazi, "Texnion" İnstitutunun icraçı vitse-prezidenti və baş direktoru Boaz Qolani, İsrail səfirliyinin nümayəndələri və digər qurumların rəsmiləri iştirak etmişdir.[9] Burada 2026-cı ilə qədər 1,000-ə yaxın şəxsə kibertəhlükəsizlik təlimləri keçirilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Eyni zamanda, mərkəzdə 15 təlimçinin yetişdirilməsi sayəsində Azərbaycanda kibertəhlükəsizlik sahəsində mütəxəssislərin hazırlanması prosesinin gücləndirilməsi planlaşdırılmışdır.[10]

Mərkəzdə müasir texnologiya və avadanlıqlarla təchiz olunmuş sinif otaqları, təlim otaqları, simulyasiya otaqları və laboratoriyalar mövcuddur.[10]

Mərkəzdə təlimlər üçün qeydiyyat prosesinə 2022-ci ilin avqustunda başlanılmışdır. İştirak üçün 18 yaşdan yuxarı olmaq və ingilis dili biliklərinə malik olmaq tələb olunurdu.[11] İkinci qeydiyyat prosesi 2023-cü ilin mayında başlamışdır.[12] Müəssisə açılan mövsüm orada dərslərə start verilmişdir. 2,000 nəfərin müraciət etdiyi seçimlərdə imtahan və müsahibə mərhələlərindən uğurla keçən 60 nəfər dərslərə cəlb olunmuşdur.[10] Mərkəzdə İsraildən olan müəllim heyəti təlim keçirlər.[13] Təlimlər 6 ay müddətində saat 09:00-dan 18:00-a qədər davam edir. Azərbaycanda kibertəhlükəsizlik sahəsində olan kadr çatışmazlığının aradan qaldırılması məqsədilə layihə müddətində təlimlər ixtisaslaşmış kadr hazırlığı, məlumatlandırma təlimləri, yüksək vəzifəli kibertəhlükəsizlik mütəxəssislərinin ixtisas artırması təlimlər, kibertəhlükəsizlik məhsullarının araşdırılması və məhsul hazırlığı istiqamətlərində aparılır. Təlimi uğurla bitirənlərə "Texnion" Universitetinin rəsmi sertifikatı verilir. Təlimlərdə 3 növ mütəxəssislərin hazırlanması planlaşdırılmışdır: "Red Team", "Blue Team", "SOC Team". Hər birində 20 nəfər olmaqla hücum, müdafiə və analitiklərdən ibarət komandalar tədris müddətində simulyasiyalarda iştirak edərək bacarıqlarını inkişaf etdirirlər.[14]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Əsasnamə. https://mincom.gov.az/az/view/pages/2/ Arxivləşdirilib 2022-08-28 at the Wayback Machine
  2. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2022-08-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-24.
  3. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2022-03-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-24.
  4. ↑ "326 - Azərbaycan Respublikasının Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinin yaradılması haqqında". www.e-qanun.az. 2021-06-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 iyun 2021.
  5. ↑ "2669 - Azərbaycan Respublikasının Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinin yaradılması haqqında". www.e-qanun.az. 2021-06-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 iyun 2021.
  6. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2021-10-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-11.
  7. ↑ "Azərbaycanda "Hökumət buludu" yaradılacaq". ONA (az.). 2020-12-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 oktyabr 2023.
  8. ↑ ""Hökumət buludu" (G-cloud) Konsepsiyası" (PDF). İstifadə tarixi: 2 oktyabr 2023.
  9. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2023-06-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-09-27.
  10. ↑ 1 2 3 "Azərbaycanda Kibertəhlükəsizlik Mərkəzi yaradılıb". Apa.az. 2023-09-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-09-28.
  11. ↑ "- Elektron Təhlükəsizlik Xidməti". cert.az. 2023-09-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-09-27.
  12. ↑ "Azərbaycan Kibertəhlükəsizlik Mərkəzi yeni tədris proqramı üçün qeydiyyat başladıb – AZƏRTAC".
  13. ↑ "Azərbaycan Kibertəhlükəsizlik Mərkəzi". mincom.gov.az. 2023-09-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-09-27.
  14. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2023-07-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-09-27.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • mincom.gov.az — Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin rəsmi saytı