Lionel Andres Messi
Lionel Andres Messi (24 iyun 1987[1][2][…], Rosario, Sante Fe əyaləti[d][3]) — Argentina futbolçusu. Argentina milli futbol komandasının heyətində çıxış edir. 2004–2021-ci illərdə İspaniyanın "Barselona" klubunda çıxış etmişdir. Hücumçu və hücumameyilli yarımmüdafiəçi mövqelərində oynayır.
| Lionel Messi | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| isp. Lionel Messi | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.jpg) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ümumi məlumatlar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Doğum tarixi | 24 iyun 1987[1][2][…] (37 yaş) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Doğum yeri | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Vətəndaşlığı | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Boyu | 169 sm[6] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Çəkisi | 72 kq[6] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Mövqeyi | hücumçu, yarımmüdafiəçi | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Əsas ayağı | Sol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Klub haqqında məlumat | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Klub | İnter Mayami | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nömrəsi | 10 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Karyerası | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Təltif və medalları | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Təltif və medalları
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| İmzası | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Messi hələ 21 yaşında olarkən 2009-cu ildə özünün ilk Qızıl topunu və FİFA Dünyada İlin Oyunçusu mükafatlarını qazanıb. Növbəti 2010, 2011, 2012, 2015 və 2019-cu illərdə də Messi FİFA Qızıl Top mükafatını qazanıb. Messi həmçinin 2010–11 mövsümündə UEFA Avropada Ən Yaxşı Oyunçu mükafatını əldə edib. 24 yaşında Messi "Barselona"nın indiyə qədər bütün turnirlərdə ən çox qol vuran oyunçusu olub.25 yaşında La Liqa oyunlarında 200 qol həddini keçən ən gənc oyunçu olub.
Dünyada Cristano Ronaldo ilə birlikdə ən yaxşı oyunçu hesab edilən və futbolçular, məşqçilər və şərhçilər tərəfindən futbol tarixinin ən yaxşı oyunçularından biri kimi qiymətləndirilən[7][8][9][10][11][12] Messi Qızıl top mükafatını 8 dəfə qazanan ilk və hələlik yeganə futbolçudur, həmçinin Messi Avropada qızıl buts mükafatını 6 dəfə əldə edən ilk futbolçudur. Messi "Barselona"nın heyətində on dəfə İspaniya La Liqasının, altı dəfə İspaniya Kral Kubokunun, beş dəfə İspaniya Superkubokunun, dörd dəfə UEFA Çempionlar Liqasının, üç dəfə UEFA Super Kubokunun və iki dəfə FİFA Klublararası Dünya Kubokunun qalibi olub.
Messi UEFA Çempionlar Liqası yarışlarında ardıcıl dörd dəfə bombardir olan ilk və yeganə oyunçudur, həmçinin Messi yarış tarixində ən çox het-trik atan oyunçusudur.2012-ci ilin martında Messi Çempionlar Liqasında ilk dəfə bir oyuna 5 qol vurmaqla tarixə düşdü. O, həmçinin Joze Altafininin Çempionlar Liqasında bir mövsümdə 14 qol vurma rekorduna da şərik çıxdı. Messi 2011–2012 mövsümündə 72 qol vuraraq Avropada yeni rekord müəyyənləşdirdi. Həmin mövsüm bir mövsümdə altı müxtəlif yarışda həm qol vurub, həm də məhsuldar ötürmə etməklə futbol tarixində ilkə imza atdı. 16 fevral 2013-cü ildə Messi "Barselona" karyerasında 300-cü qolu vurdu. 30 mart 2003-cü ildə Messi ardıcıl 19 La Liqa oyununda fərqləndi. Bununla o peşəkar futbol yarışında bütün rəqib komandalara qol vurmaqla tarixi düşdü. O ardıcıl 21 liqa oyununda qol vurmaqla öz rekordunu yenilədi və yalnız zədə bunun davamını gətirməyə mane oldu. 23 mart 2014-cü ildə Real Madridə qarşı oyunda het-trik edərək El-Klassikolarda ən çox het-trik edən futbolçu adına yiyələndi.
Messi bir çox göstəricilərdə Dünya rekordunu əldə edib: 289 qolla La Liqa tarixində ən çox qol vuran, 50 qolla bir La Liqa mövsümündə ən çox qol vuran, 91 qolla bir təqvim ilində ən çox qol vuran, Çempionlar Liqasında bir oyunda ən çox – 5 qol vuran və çempionlar liqasında ən çox – 5 dəfə bombardir olan oyunçudur.
Messi 2005-ci ildə FİFA 20 yaşadək futbolçular arasında Dünya Kuboku yarışında Argentina millisinin heyətində çıxış etdi, turniri ən yaxşı oyunçu və bombardir kimi tamamladı. 2006-cı ildə o, FİFA Dünya Kubokunda oynayan ən gənc argentinalı oyunçu kimi tarixə düşdü və həmçinin 2007-ci ildə Kopa Amerikada finalçı oldu, bu yarışda da Messi ən yaxşı gənc oyunçu seçildi. 2008-ci ildə Argentina Olimpiya milli futbol komandası ilə Olimpiya çempionu olaraq ilk uğurunu qazandı. SportsPro qəzeti Messini dünyada ən dəyərli ikinci oyunçu kimi qiymətləndirib. İstedadı və oyun tərzi ilə tez-tez bənzədildiyi Dieqo Maradona Messini öz xələfi kimi göstərib.[13]
Messi 2021-ci Barselona maddi krizdə olduğu üçün heyətdən ayrıldı və sərbəst futbolçu oldu.PSJ onu heyətinə qatdı. Burada da çox yaxşı performans göstərə bilmədiyi və UEFA Çempionlar Liqasını burada qazana bilmədiyi üçün PSJ onunla yeni müqavilə imzalanmadı. O 2023-cü ildə Səudiyyə Ərəbistanı komandası Əl-Hilaldan təklif gəlsədə o bu təklifi qəbul etməyib, Devid Bekhemın komandası olan, İnter Mayamiyə transfer oldu.
Həyatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Lionel Andres Messi 24 iyun 1987-ci ildə Argentinanın Rosario şəhərində anadan olmuşdur. Atası Jorge Horasio Messi polad fabrikində işləyirdi, anası Selia Mariya Kussittini isə xidmətçi idi.[14][15][16][17] Onun mənşəyi ata tərəfdən İtaliyanın Ankona şəhərinə gedib çıxırdı. Belə ki, onun ulu babası Ancelo Messi 1883-cü ildə oradan Argentinaya köçmüşdü.[18][19] Rodrigo və Matias adlı iki böyük qardaşı, Maria Sol adlı özündən kiçik bir bacısı var.[20] Hələ yaşı az olarkən Leo futbola maraq göstərməyə başlamışdı, o böyük qardaşları və sonralar peşəkar futbolçular olmuş Maksi Biançuççi və Emanuel Biançuççi ilə futbol oynayırdı.[21] Beş yaşında olarkən Messi atasının məşqçilik etdiyi yerli Qrandoli futbol məktəbində məşqlərə başladı.[22] 1995-ci ildə doğma şəhəri Rosarioda məskunlaşan "Nyuels Old Boyz" klubuna keçdi.[22] O, komandanın gənc ulduzuna çevrildi və növbəti dörd ildə yalnız bir oyunda meydana çıxmadı. Messi təvəllüdünə uyğun olaraq "87-ci ilin maşını" ləqəbi ilə məşhurlaşdı.[23]
11 yaşında Messiyə böyümə hormonu çatışmazlığı diaqnozu qoyuldu.[24] Yerli klublardan "River Pleyt" Messinin müalicəsinə kömək etmək istəsə də, ayda 900 $ məbləği ödəyə bilməyəcəyini bildirdi.[17] "Barselona"nın idman direktoru Karles Reksaç Messinin Kataloniyanın qərbində Leyda əyalətində yaşayan qohumları sayəsində onun istedadından xəbərdar idi və bir müddət sonra atası ilə Messini sınamaq üçün baxışa çağırdı.[17] Reksaç Messiyə salfet kağızında yazılmış müqavilə təklif etdi.[25][26] Müqaviləyə görə Messi İspaniyaya köçəcəyi halda müalicə xərcini "Barselona" öz üzərinə götürəcəkdi. Messi və atası qeyd edilən vaxtda Barselonaya köçdü və Messi klubun gənclər akademiyasına daxil oldu.[22][26]
Klub karyerası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Barselona
[redaktə | mənbəni redaktə et]Messi 2000–2003-cü illərdə "Barselona"nın Uşaq B və Ümid B & A komandalarında oynayıb. Ümid B komandasında 30 oyunda 37 dəfə fərqlənib. 2003-cü ildə o, maliyyə çətinliklərinə görə məcburən klubdan uzaqlaşdırılmalı olub, amma onun gənc məşqçiləri klub idarəçilərini onun saxlanması üçün razı sala biliblər (bu ixtisarlar dövründə Sesk Fabreqas klubdan göndərilib).[27] 2003–2004 mövsümündə Messi beş müxtəlif komandanın heyətində çıxış edib:[28] O, Gənc B komandasında bir oyun (bir qol) keçirib və Gənc A komandasına keçidi reallaşıb (21 qol, 14 oyun). Sonra 29 noyabr 2003-cü ildə Üçüncü Divizyonda çıxış edən "Barselona C" klubunda və növbəti – 2004-cü ilin 6 martında İkinci Divizyonda çıxış edən "Barselona B" klubunda debüt elədi. O, bir mövsüm ərzində hər iki komandada çıxış elədi (müvafiq olaraq 10 oyun, 5 qol və 5 oyun, 0 qol).[29][30][31] Bu iki debütdən daha əvvəl 16 noyabr 2003-cü ildə 16 yaş və 145 günlüyündə Messi "Barselona"nın əsas komandasının heyətində "Portu"ya qarşı yoldaşlıq görüşündə ilk rəsmi oyununu keçirmişdi.[32][33]
Bu oyundan bir il keçməmiş 16 oktyabr 2004-cü ildə (17 yaş və 114 günlüyündə) Frank Raykard "Espanyol"la oyunda Messiyə liqa oyununda debüt etmək şansı verdi. Messi "Barselona"nın heyətində oynamış və La Liqada oyuna çıxan üçüncü ən gənc oyunçudur. Ən gənc oyunçu adına sentyabr 2007-ci ildə meydana çıxan Boyan Krkiç sahibdir. 1 may 2005-ci ildə Messi 17 yaş, 10 ay və 7 günlüyündə "Albasete Balompie" klubuna qarşı oyunda ilk qolunu vurdu və La Liqada "Barselona"nın heyətində qol vuran ən gənc oyunçu adına yiyələndi,[34] Messinin bu rekordu 2007-ci ildə onun məhsuldar ötürməsindən sonra qol vuran Boyan Krkiç tərəfindən qırıldı.[35] Messi onun sabiq məşqçisi Raykard haqqında belə söyləyib:"Onun mənim karyeramı başlatmağını, cəmi on altı, on yeddi yaşım olarkən mənə etimad göstərməyi faktını heç vaxt unutmayacam.""[36] Mövsüm ərzində Messi həmçinin İkinci Divizyonda "Barselona B" komandasının heyətində də çıxış etdi və 17 oyunda 6 dəfə fərqləndi.
2005–2006 mövsümü
[redaktə | mənbəni redaktə et]— Dieqo Maradonanın 18 yaşlı Messi haqqında söylədikləri, fevral 2006.[37]
16 sentyabrda son üç ayda ikinci dəfə "Barselona" Messiylə müqavilənin yeniləndiyini elan etdi; bu dəfə Messinin maaşı əsas heyət oyunçularının maaşı səviyyəsində oldu və müqavilə 2014-cü ilin iyun ayınadək uzadıldı.[22] Messi 26 sentyabr 2005-ci ildə İspaniya vətəndaşlığını aldı[38] və nəhayət İspaniyanın Birinci Divizyonunda debüt etməyi reallaşdı. Messinin Çempionlar Liqasındakı ilk oyunu evdə 27 sentyabrda italyan klubu "Udineze"yə qarşı olub.[32] Messi əvəzlənərkən topla soyuqqanlı oyununa və Ronaldinyo ilə uğurlu ötürmələrinin qazandırdığı qələbəyə görə Nou Kampda azarkeşlər tərəfindən alqışlanıb.[39]
Messi 17 liqa oyununda 6 dəfə fərqləndi və UEFA Çempionlar Liqasında altı oyuna bir qol vurdu. 7 mart 2006-cı ildə Çelsiyə qarşı Çempionlar Liqasının 1/8 final mərhələsinin cavab oyununda əzələsi dartıldığına görə mövsümü erkən başa vurdu.[40] Frank Raykardın başçılıq etdiyi "Barselona" mövsümü İspaniya və Avropa çempionu olaraq tamamladı.[41][42]
2006–2007 mövsümü
[redaktə | mənbəni redaktə et]
2006–2007 mövsümündə Messi əsas heyət oyunçusuna çevrildi və 26 oyunda 14 qol vurdu.[43] 17 oktyabrda "Real Zaraqoza"ya qarşı oyunda ayaq daraq sümüyünün qırılması ilə əlaqədər 3 ay futboldan kənarda qaldı.[44][45] Messi Argentinada müalicə aldıqdan sonra 11 fevralda "Rasinq Santander" klubu ilə oyunun ikinci hissəsində meydana daxil oldu.[46] 10 martda El Klassiko qarşılaşmasında "Barselona"nın 3–0 hesabı ilə geridə olduğu və bir nəfər azlıqda qaldığı qarşılaşmada 3 qol vuraraq het-trik edib. Sonuncu qolu əlavə olunmuş vaxtda vurub və bu qollarla komandasını məğlubiyyətdən xilas edib.[47] Beləliklə, Messi 1994–1995 mövsümündə "Real Madrid"in heyətində El Klassikoda ilk het-trik edən İvan Zamoranodan sonra ikinci oyunçu olub.[48] Messi həmçinin mövsüm ərzində qol vuran ən gənc oyunçu oldu. Mövsümün sonlarına doğru daha çox fərqlənməyə başladı: liqada vurduğu 14 qolun 11-ini son 13 oyunda vurdu.[49]
Mütəmadi olaraq Maradona ilə müqayisə edilən Messi mövsüm ərzində onun vurduğu məşhur qolların bənzərini vuraraq müqayisənin həqiqətə uyğun olduğunu sübut etdi.[50] 18 apreldə İspaniya Kral Kubokunun yarımfinal oyununda "Getafe"nin qapısından keçirdiyi iki topdan biri Dieqo Armando Maradonanın 1986-cı il Dünya Kubokunun finalında İngiltərənin qapısına vurduğu və "Əsrin qolu" adını qazanmış qola çox bənzəyirdi.[51] Dünyanın ən məşhur KİV-ləri Messi və Maradona müqayisəsini edirdi və İspaniya mətbuatı Messini "Messidona" kimi təqdim edirdi.[52] Maradonanın 21 il əvvəl Meksikada etdiyi kimi 62 metr irəlilədi, qapıçı da daxil olmaqla 6 oyunçunu geridə qoydu, oxşar mövqedən zərbə endirdi və qoldan sonra Maradonanın hərəkətinin bənzər olaraq küncdən zərbə dirəyinə tərəf qaçdı.[50] Oyundan sonra mətbuat konfransında komanda yoldaşı Deko "Həyatımda gördüyüm ən yaxşı qol idi" fikrini söylədi.[53] "Espanyol"a qarşı oyunda yenə Maradonanın Dünya çempionayının 1/4 finalında İngiltərə qarşı oyunda vurduğu və "Tanrının əli" adı verilən qola oxşar qol vurdu. Messi topa yüksələrkən əli ilə topa toxunaraq topu qapıçı Karloz Kameninin yanından qapıya göndərdi.[54] "Espanyol" oyunçularının etirazlarına və lent yazısının açıq-aşkar həndbol qolu olduğunu göstərməsinə baxmayraq bu qol etibarlı sayıldı.[54] "Barselona"da olduğu zaman Frank Raykard onun istəyinin əksinə olaraq meydançanın mərkəzinə açılmaq və sol ayağı zərbə vurmaq və ya keçid etməsi üçün sağ cinahdaa oynatmağı qərara aldı.[55]
2007–2008 mövsümü
[redaktə | mənbəni redaktə et]
2007–2008 mövsümündə Messi bir həftədə 5 qol vuraraq "Barselona"nın turnir cədvəlində dördlüyə daxil olmasına kömək etdi. 19 sentyabr 2007-ci ildə "Barselona" UEFA Çempionlar Liqasında "Olimpik Lyon"u 3–0 hesabı ilə məğlub edərkən qollardan birini Messi vurmuşdu.[56] Üç gün sonra 22 sentyabrda "Sevilya" ilə qarşılaşmada iki dəfə fərqləndi[57] və 26 sentyabrda "Real Zaraqoza" ilə oyundakı 4–1 hesablı oyunda iki qol vurdu.[58] 27 fevralda "Valensiya"ya qarşı oyunda rəsmi oyunlarda 100-cü dəfə "Barselona"nın formasını geyindi.[59] Bu oyundan bir neçə gün sonra "Seltik" ilə Çempionlar Liqası oyununda əzələ yırtılması səbəbindən 6 həftə meydandan kənarda qaldı. Messi son üç mövsümdə dördüncü dəfə eyni səbəbdən futboldan kənarda qalırdı[60]
Messi hücumçu mövqeyində FIFpro Dünyanın Ən Yaxşı XI Futbolçusu mükafatına namizəd oldu.[61] İspan qəzeti Markanın rəsmi saytında keçirilən səsvermədə 77% səslə dünyanın ən yaxşı futbolçusu seçildi.[62] Barselonayönümlü qəzetlər El Mundo, Deportive və Sport Qızıl top mükafatının Messiyə verilməli olduğunu bildirdilər və Frank Bekenbauer də bu fikri dəstəklədi.[63] Françesko Totti kimi ulduz futbolçular da Messini dünyanın ən yaxşı oyunçusu kimi gördüklərini açıqladılar.[64] Messi 2007-ci ildə Qızıl top mükafatında Kaka və Ronaldodan sonra üçüncü oldu və FİFA Dünyada Ən Yaxşı Futbolçu mükafatında Kakadan sonra ikinci yeri tutdu. O həmçinin IFFHS Dünyanın Ən Yaxşı Oyunqurucusu mükafatında Kaka və Andrea Pirlodan sonra üçüncü yeri tutdu.[65]
Messi "Barselona"nın yarımfinala qədər irəlilədiyi UEFA Çempionlar Liqası mövsümündə 6 qol və 1 məhsuldar ötürmə ilə yadda qaldı. Messi bütün yarışlarda cəmi 16 qol vurub və 11 dəfə məhsuldar ötürmənin müəllifi olub.
2008–2009 mövsümü
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ronaldinyonun komandadan ayrılmasından sonra Messi 10 nömrəli formada çıxış etməyə başladı.[66] 1 oktyabrda UEFA Çempionlar Liqasında "Şaxtyor Donetsk"ə qarşı oyunda əvəzetmədən Tyeri Anrinin yerinə meydançaya daxil olaraq son yeddi dəqiqə iki qol vurub hesabı "Barselona"nın xeyrinə 2–1 etmişdi.[67] Növbəti liqa oyunu Messinin çox yaxın dostu Sergio Agüero ilə qarşı-qarşıya gəldiyi "Barselona"-"Atletiko Madrid" oyunu idi.[68] Messi cərimə zərbəsindən qol vuraraq və bir məhsuldar ötürmə edərək "Barselona"nın 6–1 hesablı qələbəsində pay sahibi oldu.[69] Messi "Sevilya" ilə oyunda 23 metr məsafədən vurduğu qol və qapıçını da keçərək iti bucaq altında vurduğu qolla diqqətləri öz üzərinə çəkdi.[70] 13 dekabrda 2–0 hesabı ilə "Barselona"nın xeyrinə başa çatan El Klassiko oyununda Messi komandasının ikinci qolunun müəllifi olmuşdu.[71] Messi həmçinin 2008-ci ildə FİFA Dünyanın Ən Yaxşı Oyunçusu mükafatına namizədlər arasında 678 xalla ikinci oldu.[72]
Messi 2009-cu ildə ilk het-trikini İspaniya Kuboku oyununda "Atletiko Madrid"i 3–1 hesabı ilə məğlub etdikləri oyunda gerçəkləşdirdi.[73] Messi 1 fevral tarixində "Rasinq Santander" komandasına qarşı "Barselona"nın 1–0 hesabı ilə geri düşdüyü oyunda ikinci hissədə oyuna daxil olaraq iki vacib qol vurdu və komandasına 2–1 hesablı qələbə qazandırdı. Bu qollardan ikincisi "Barselona"nın La Liqada vurduğu 5000-ci qol idi.[74] La Liqanın 28-ci turunda Messi "Barselona"nın "Malaqa"nı 6–0 hesabı ilə məğlub etdiyi oyunda mövsümdəki 30-cu qolunu vurdu.[75] 8 aprel tarixində Çempionlar Liqasında "Bayern Münhen" komandasına iki qol vuraraq bu turnirdə vurduğu qolların sayını 8-ə çatdırdı və özünün şəxsi rekordunu qırdı.[76] 18 apreldə "Getafe"ni 1–0 hesabı ilə məğlub etdikləri oyunda liqada 20-ci qolunu vurdu. Beləliklə, bu "Barselona" ilə "Real Madrid"in arasında 6 xal fərqin qorunmasını və "Barselona"nın "Real Madrid" ilə keçirəcəyi oyun ərəfəsində növbəti oyuna üstünlüklə hazırlaşmalarını təmin etdi.[77]
"Barselona" "Real Madrid"in Santyaqo Bernabeu stadionunda keçirilən El Klassiko qarşılaşmasında 6–2 hesabı ilə qalib gəldi[78] və bu, 1930-cu ildən bəri "Real Madrid"in üzləşdiyi ən böyük hesablı məğlubiyyət oldu.[79] Bu oyunda Messi iki dəfə fərqləndi. Hər qol vurduqdan sonra kameralara tərəf gedərək formasını qaldırıb "Sindrome X Fragil" (Kataloniya dilində: Frajil X Sindromu) yazan köynəyini göstərdi və bu xəstəliyə yoluxmuş uşaqlara dəstəyini nümayiş etdirdi.[80] Messi Çempionlar Liqasının yarımfinalında Andres İnyestanın əlavə olunmuş dəqiqələrdə vurduğu qolda böyük pay sahibi oldu və "Çelsi"ni mübarizədən kənarlaşdıran "Barselona" finalda "Mançester Yunayted" komandasına rəqib oldu. 13 mayda İspaniya Kral Kuboku finalında "Atletik Bilbao"nu 4–1 hesabı ilə məğlub etdikləri oyunda Messi bir qol, iki məhsuldar ötürmə ilə yadda qaldı və ilk dəfə İspaniya Kral Kubokunu qazandı.[81] Daha sonra "Barselona" La Liqanın da qalibi olaraq qızıl dubl gerçəkləşdirdi. "Barselona" 27 mayda Çempionlar Liqası finalında 2–0 hesabı ilə qalib gələrək 3-cü dəfə bu kubokun sahibi oldu. Messi 70-ci dəqiqədə komandasının ikinci qolunun müəllifi oldu və 9 qolla Çempionlar Liqasının bombardiri oldu.[82] Beləliklə, ən gənc bombardir adına sahib çıxdı.[83] Bu möhtəşəm mövsümdən sonra Messi UEFA İlin Hücumçusu və UEFA İlin Futbolçusu mükafatlarına sahib çıxdı.[84] Bu Çempionlar Liqası qələbəsi ilə "Barselona" İspaniya Kral Kuboku, La Liqa və Çempionlar Liqasını eyni mövsümdə qazanan ilk ispan klubu oldu.[85][86]
2009–2010 mövsümü
[redaktə | mənbəni redaktə et]— "Arsenal"ın baş məşqçisi Arsen Venger 4-1 hesabı ilə "Barselona"nın xeyrinə başa çatan UEFA Çempionlar Liqasının 1/4 final oyunundan sonra, 6 aprel 2010.[87]
UEFA Super Kubokunun qalibi olan "Barselona"nın baş məşqçisi Yosep Qvardiola Messinin indiyə qədər gördüyü ən yaxşı futbolçu olduğu fikrini söylədi.[88] 18 sentyabr tarixində Messi "Barselona" ilə yeni müqavilə imzaladı. 2016-cı ilə qədər uzadılan müqaviləyə əsasən, Messinin transfer dəyəri 250 milyon € olaraq müəyyən edildi. Messi illik 9.5 milyon €-luq məvacibi ilə birlikdə Zlatan İbrahimoviç ilə birgə La Liqanın ən bahalı futbolçusu oldu.[89][90] Bundan dörd gün sonra 22 sentyabrda Messi "Rasinq Santander" klubuna qarşı "Barselona"nın 4–1 hesabı ilə qalib gəldiyi oyunda 2 qol, 1 məhsuldar ötürmə ilə yadda qaldı.[91] Qitəmiqyaslı yarışlarda ilk qolunu 29 sentyabr tarixində "Dinamo Kiyev" klubuna qarşı oyunda vurdu.[92] "Barselona"nın "Real Zaraqoza"ya 6–1 hesabı ilə qalib gəldiyi oyunda Nou Kampda het-trik etdi.[93][94]
1 dekabr 2009-cu il tarixində Messi Avropada İlin Futbolçusu Mükafatını qazandı. İkinci yerdə olan Kriştiano Ronaldonun 233 xal qazandığı halda Messi 473 xalla birinci olmuşdu. Bu fərq tarixdə ən böyük fərq olaraq yadda qaldı.[95][96][97] Frans Futbol jurnalına verdiyi müsahibədə Messi mükafatı ailəsinə həsr etdiyini açıqladı və "Nə vaxt onlara ehtiyacım olsa, mənimlə birgə idilər və hətta bəzən hislərini məndən daha çox göstərdilər" fikrini bildirdi.[98] Messi həmçinin Beynəlxalq Futbol Tarixi və Statistikaları Federasiyasının İlin Ən Yaxşı Pleymeykeri Mükafatında komanda yoldaşı Xavinin ardınca ikinci yeri tutub.[99]
19 dekabrda Messi FİFA Klublarası Dünya Kuboku finalında Abu Dabidə "Estudiantes"ə qarşı oyunda komandasının qələbə qolunun müəllifi oldu və bu kuboku komandasına qazandırdı.[100] İki gün sonra FİFA Dünyada İlin Oyunçusu mükafatında Andres İniyesta, Kaka, Xavi və Kriştiano Ronaldonu arxada qoyaraq birinci oldu.[101] Messi bu mükafatı əldə edən ilk Argentinalı futbolçu oldu. 10 yanvar tarixində 2010-cu ilin və mövsümün ilk het-trikini "Tenerife"yə qarşı 5–0 hesabı ilə qalib gəldikləri oyunda gerçəkləşdirdi.[102] 17 yanvarda "Barselona"nın "Sevilya"ya 4–0 hesabı ilə qalib gəldiyi oyunda Messi "Barselona"da 100-cü qolunu vurdu.[102] Bundan sonrakı beş oyunda 11 dəfə fərqləndi. "Malaqa"nı 2–1 hesabı ilə məğlub etdikləri oyunda 84-cü dəqiqədə qol vurdu.[103] Daha sonra "Almeriya" komandası ilə 2–2 hesabı ilə heç-heçə başa çatan oyunda 2 qol vurdu.[104] Növbəti uğurlu həftədə 8 qolla yadda qaldı. Doğma meydanda "Valensiya"nı 3–0 hesabı ilə məğlub etdikləri oyunda het-trik etdi.[105] Daha sonra Çempionlar Liqasında 1/8 final mərhələsində "Ştuttqart" ilə 4–0 hesabı ilə bitən oyunda iki dəfə fərqləndi[106] və son olaraq "Real Zaraqoza"ya 4–2 hesabı ilə qalib gəldikləri oyunda növbəti het-trikini etdi.[107] Bu performansla La Liqada iki oyun ard-arda het-trik edən ilk "Barselona"lı oyunçu oldu.[108] 24 martda Osasunaya qarşı oyun Barselonadakı 200-cü rəsmi oyunu idi.[109]
6 aprel 2010 tarixində Messi karyerasında ilk dəfə bir oyunda dörd qolun müəllifi oldu. Bu hadisə Çempionlar Liqasının 1/4 final mərhələsində "Arsenal" komandasına qarşı evdə cavab oyununda reallaşdı. 4–1 hesabı ilə başa çatan oyunda "Barselona"nın bütün qollarının müəllifi Messi oldu.[110][111][112] Bu oyundan sonra Çempionlar Liqasında ən çox qol vuran "Barselona"lı oyunçu adı Rivaldodan Messiyə keçdi.[113] 10 apreldə "Real Madrid"ə 2–0 hesabı ilə qalib gəldikləri oyunda bir dəfə fərqləndi və mövsümün 40-cı qolunu vurdu.[114] Messi mayın 1-də "Vilyareal" ilə 4–1 hesabı ilə başa çatan oyunda 2 dəfə fərqlənərək dubl etdi.[115] 4 may tarixində "Barselona"nın "Tenerife" komandasına 4–1 hesabı ilə qalib gəldiyi oyunda yenə dubl etdi.[116] 8 may tarixində isə "Sevilya" ilə qarşılaşmada mövsümün 32-ci qolunu vurdu[117] və liqanın sonuncu turunda Real "Valladolid"ə qarşı oyunda da iki dəfə fərqləndi. Messi, beləliklə Ronaldonun 1996–97 mövsümündə vurduğu 34 qolluq rekordunu yenilədi[118][119] və 3 iyunda ondan dörd qol çox vuran Telmo Zarraya həsr olunan La Liqa İlin Futbolçusu mükafatına layiq görüldü.[120] Messi bu mükafatı ardıcıl ikinci dəfə əldə etdi.[121]
2010–2011 mövsümü
[redaktə | mənbəni redaktə et]— "Barselona"nın keçmiş baş məşqçisi Pep Qvardiola.[122]
Messi 21 avqustda "Sevilya"nı 4–0 hesabı ilə məğlub etdikləri İspaniya Super Kubokunun ilk oyununda het-trik etdi. İkinci oyunda "Sevilya" oyunda 3–1 hesabı ilə qələbə qazandı, amma hər iki oyunun nəticəsinə görə "Barselona" kubokun sahibi oldu.[123] O, 29 avqustda "Rasinq Santander"ə qarşı oyunda 3-cü dəqiqədə qol vurdu. Messi Çempionlar Liqası oyununda "Panathinaikos"la qarşılaşmada 2 qol vurdu və bir məhsuldar ötürmə verdi.
Messi 19 sentyabrda Visente Kalderon Stadionunda oyunun 92-ci dəqiqəsində "Atletiko Madrid"in oyunçusu Tomas Uyfalusi tərəfindən kobudluqla dayandırıldı və ayaq biləyi zədələndi. Messinin ayaq biləyi qırıldığı üçün 6 ay futboldan kənarda qalacağı haqda söz-söhbətlər gəzməyə başladı.[124] Amma daha sonra ayaq biləyinin burxulduğu və 2 həftə futboldan uzaq olacağı açıqlandı.[125] Ertəsi gün komanda yoldaşı Davil Vilya "Messiyə qarşı vəhşicəsinə kobudluq edildi" fikrini bildirdi. "Atletiko Madrid"in müdafiəçisi Tomas Uyfalusi "Qaydanı pozarkən zədələməyi düşünmürdüm" açıqlamasını etdi.[126] Bu hadisə dünya mətbuatında böyük marağa səbəb oldu və bütün futbolçuların qorunması bərabərliyi müzakirə mövzusu oldu.
Messi sağaldıqdan sonra "Malyorka" ilə oyunda meydançaya çıxdı və 1–1 hesabı ilə başa çatan oyunda komandasının qolunun müəllifi oldu. UEFA Çempionlar Liqasında Kopenhagen klubu ilə 2–0 hesabı ilə bitən qarşılaşmada fərqləndi.[127] "Real Zaraqoza" və "Sevilya" komandalarına qarşı oyunda da meydanı qolsuz tərk etmədi və hərəsində bir dəfə fərqləndi. Messi Çempionlar Liqasında 1–1 hesabı ilə başa çatan "Kopenhagen" və La Liqada 3–1 hesabı ilə qalib gəldikləri "Getafe" ilə oyunlarda bir dəfə fərqləndi və "Getafe" oyununda David Vilya və Pedro Rodrigezin vurduğu qolların ötürməsini verdi.[128] Növbəti oyunda "Vilyareal"anın qapısından iki dəfə top keçirdi və "Barselona" oyunu 3–1 hesabı ilə qələbə ilə başa vurdu. Messi 7 oyun ardıcıl qol vurdu və beləliklə özünün müəyyənləşdirdiyi ardıcıl 6 oyunda qol vurmaq rekordunu yenilədi. Messi "Almeriya"ya qarşı 8–0 hesabı ilə qalib gəldikləri oyunda üç qol vuraraq het-trik etdi. Vurduğu ikinci qol Messinin La Liqa karyerasında vurduğu 100-cü qolu oldu.[129] Messi Panathinaikosla oyunda 1 dəfə fərqləndi və ardıcıl doqquz oyunda qol vurmağı bacardı.[130]
Messinin doqquz oyunluq qol vurmaq seriyası 29 oktyabrda El Klassikoda 5–0 hesabı ilə qalib gəldikləri oyunda qırıldı, amma Messi bu oyunda da yadda qalmağı bacardı. O, Davil Vilyaya iki məhsuldar ötürmə verdi.[131] Növbəti oyunda "Osasuna"ya qarşı qarşılaşmada da qol vurdu.[132] Messi Barselona derbisində 5–1 hesabı ilə qalib gəldikləri oyunda 1 qol vurdu və Pedro Rodrigez ilə David Vilyaya məhsuldar ötürmə verdi.[133] 2011-ci ildəki ilk qolunu 4–0 hesabı ilə başa çatan oyunda "Deportivo La Koruna"ya qarşı oyunda sərbəst zərbədən vurdu və yenə Pedro Rodrigez ilə David Vilyaya məhsuldar ötürmə verdi.[134]
Messi komanda yoldaşları Xavi və İniyestanı geridə qoyaraq FİFA İlin Futbolçusu mükafatına layiq görüldü.[135] Messi bu mükafata ardıcıl dörd il namizəd göstərilmişdi.[136] Lionel Messi "Rasinq Santander"ə qarşı oyunda 11 metrlik cərimə zərbəsindən fərqləndi.[137] O, penaltidən qolu vurduqdan sonra formasında "Ad günün mübarək, ana" yazısını nümayiş etdirdi. Messi bu hərəkətlə vurduğu qolu anasına həsr etdiyini bildirdi.[138] Lionel Messi İspaniya Kral Kuboku yarımfinal oyununda Almeriyanın qapısına qol vurdu.[139] Amma Herkulesə qarşı oyunda fərqlənə bilmədi.[140] 5 fevral tarixində "Barselona" öz meydanında "Atletiko Madrid"ə 3–0 hesabı ilə qalib gəldi və 16 oyunluq məğlubiyyətsiz oyunlar seriyası ilə rekord vurdu.[141] Lionel Messi bu oyunda het-trik etdi və oyundan sonra "Alfredo Di Stefano kimi böyük bir futbolçunun rekordunu qırmaq böyük şərəfdir" və "Bunu bacarmaq çox mürəkkəb idi. Hətta daha da çətinləşirdi. Biz çox çətin komandaya qalib gələrək bu rekordu qırdıq" açıqlamalarını verdi.[142]
Messi "Atletik Bilbao" ilə qarşılaşmada bir qol vuraraq "Barselona"nın oyunu 2–1 hesabı ilə qalib başa vurmasını təmin etdi.[143] Bir həftə sonra isə komandanın "Malyorka"ya 3–0 hesabı ilə qalib gəldiyi oyunda bir qol vurdu.[144] "Barselona" Messinin qolları ilə 19 oyunluq məğlubiyyətsizlik seriyası davam etdi və 1979–80-ci illər mövsümündə 19 oyunluq məğlubiyyətsizlik seriyasına malik olan Real Sosyedadın rekorduna şərik çıxdı. "Barselona" rekorda şərik çıxdığı gün Messi "Valensiya"nın qapısına qol vurdu.[145] 8 mart tarixində UEFA Çempionlar Liqasının 1/8 final mərhələsinin cavab qarşılaşmasında "Arsenal"a iki qol vurdu və komandasının 1/4 finala yüksəlməsinə kömək etdi.[146] Bir ay ərzində qol vura bilməyən Messi bu seriyanı "Almeriya" ilə oyunda qırdı və 2010–11 mövsümündə 47-ci qolunu vurub ötən mövsümkü rekordunu təkrarladı.[147] 12 aprel tarixində Çempionlar Liqası 1/4 final revanş qarşılaşmasında "Şaxtyor Donetsk"ə vurduğu qol Messinin 2010–11 mövsümündə vurduğu 48-ci qol oldu və ötən il qırdığı rekordu yenilədi.[148] Messi 1–1 hesabı ilə başa çatan El Klassiko oyununda Santyaqo Bernabeu Stadionunda "Real Madrid"in qapısına komandasının yeganə qolunu vurdu. 23 aprel tarixində "Barselona"nın "Osasuna"nı 2–0 hesabı ilə məğlub etdiyi oyunda 60-cı dəqiqədə meydana daxil oldu və bu dəfə də fərqləndi. Messi, beləliklə, 2010–11 mövsümündəki 50-ci yubiley qolunu vurmuş oldu.[149] O, mövsümü La Liqanı qazanaraq və çempionatda 31 qol vuraraq başa vurdu, həmçinin 41 qolla Piçiçi mükafatında qalib Kriştiano Ronaldodan sonra ikinci yerdə oldu. Messi mövsüm ərzində 18 məhsuldar ötürmə edərək bu göstəricidə hamını qabaqladı.
Messi "Real Madrid"lə 0–0 hesabı ilə davam edən UEFA Çempionlar Liqasının ilk yarımfinal oyununda sona 15 dəqiqə qalmış meydana daxil oldu və ardıcıl iki qol vurmağı bacardı. Xüsusilə vurduğu ikinci qol ən çox bəyənilən qol oldu.[150][151] Messi Uembli stadionunda "Mançester Yunayted"i 3–1 hesabı ilə məğlub etdikləri final qarşılaşmasında 1 qol vurdu və "Barselona"nın heyətində 6-cı mövsümündə 3-cü dəfə UEFA Çempionlar Liqasının qalibi oldu.[152]
2011–2012 mövsümü
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Messi 2011–2012 mövsümünə Barselonanın heyətində İspaniya Superkubokunu qazanmaqla başladı. İki oyunun nəticəsinə görə "Barselona" "Real Madrid"i 5–4 hesabı ilə məğlub etdi, bu oyunlarda Messi 3 qol və 2 məhsuldar ötürmə ilə yadda qaldı.[153]
"Portu" komandası ilə 2–0 hesabı ilə başa çatan UEFA Superkuboku uğrunda görüşdə ilk qolun müəllifi olan Messi komanda yoldaşı Fabreqasın vurduğu ikinci qolun da məhsuldar ötürməsini verdi.[154] Bu nəticə ilə karyerasında ikinci dəfə bu titula yiyələndi.[155] Messi "Vilyarel" ilə mövsümün ilk La Liqa qarşılaşmasında iki qolun müəllifi oldu.[156] Üçüncü çempionat oyununda Nou Kampda "Barselona"nın "Osasuna"nı böyük hesabla, 8–0[157] və beşinci tur oyununda "Atletiko Madrid"i 5–0 hesabı ilə məğlub etdikləri qarşılaşmalarda het-trik etdi.[158]
Messi 28 sentyabr tarixində UEFA Çempionlar Liqasında "BATE Borisov"a qarşı oyunda iki qolla yadda qaldı[159] və "Barselona" tarixində 194 dəfə fərqlənən Laszlo Kubala ilə birgə klubun tarixində ən çox qol vuran ikinci oyunçusu oldu.[160] Messi 15 oktyabrda "Rasinq Santander"in qapısından iki top keçirdi və 194 qolun müəllifi olan Kubalanı keçərək 196 qolla ən çox qol vuran ikinci oyunçu adına yiyələndi.[161] Bu oyundan sonra Messi ölkə çempionatında "Malyorka" ilə qarşılaşmada üç qol vuraraq het-trik müəllifi oldu. Messi beləliklə "Barselona"da 200-cü qolunun müəllifi olan ikinci futbolçu oldu və həmçinin "Barselona"nın heyətində ölkə çempionatlarında 131 qolun müəllifi olan Kubalanı da 1 top fərqi ilə qabaqladı.[162] Messi bu rekordu qırdıqdan sonra 1 noyabrda UEFA Çempionlar Liqasını yarışının qrup mərhələsində "Viktoriya Plzen"lə oyunda da het-trik müəllifi oldu.[163] Messi "Atletik Bilbao" oyununda əlavə olunmuş dəqiqələrdə qol vuraraq hesabı 2–2 etdi və komandasına 1 xal qazandırdı.[164] Daha sonra Real Zaraqoza ilə oyunda da bir dəfə fərqləndi.[165] O, Çempionlar Liqası H qrupunda Milanla qarşılaşmada 11 metrlik cərimə zərbəsindən bir qol vurdu və Barselona oyunu 3–2 hesabı ilə qalib başa vurdu.[166] Liqada "Rayo Vallekano"ya qarşı "Barselona"nın 4–0 hesabı ilə qalib gəldiyi oyunda bir qolun müəllifi oldu.[167] Həmçinin 5–0 hesabı ilə qalib gəldikləri "Levante" qarşılaşmasında da bir dəfə fərqləndi.[168]
Messi 2011-ci ildə "Santos" klubu ilə FİFA Klublararsı Dünya Kubokunun final oyununda göstərdiyi performansla "oyunun ulduzu" seçildi və turnirin sonunda "qızıl top" mükafatının da sahibi oldu.[169] Messi 2011-ci ildə komanda yoldaşı Xavi və Kriştiano Ronaldonu arxada qoyaraq UEFA Avropada Ən Yaxşı Futbolçu Mükafatı qazandı. Həmçinin eyni ildə həmin futbolçuları qabaqlayaraq FİFA Qızıl top mükafatını üçüncü dəfə əldə etdi. Yohan Kruyf, Mişel Platini və Marko Van Bastendən sonra bu mükafatı üçüncü dəfə qazanan dördüncü futbolçu oldu. Messi həmçinin 2011-ci ildə 19 qolla İFFHS Dünyanın Ən Çox Qol Vuran Oyunçusu mükafatını da qazandı.[170]
19 fevralda "Valensiya"ya qarşı keçirdiyi oyun Messinin La Liqada meydana çıxdığı 200-cü oyun idi və yubiley qarşılaşmasında Messi dörd dəfə fərqlənərək komandasının hesabda geridə olmasına baxmayaraq 5–1 hesabı ilə qalib gəlməsinə kömək etdi.[171] 7 martda UEFA Çempionlar Liqasının 1/8 final mərhələsi cavab qarşılaşmasında "Bayer Leverkuzen"in qapısından 5 top keçirərək turnirin tarixində bir oyunda ən çox qol vuran futbolçu adına yiyələndi.[171]
Messi 20 martda 5–3 hesabı ilə qalib gəldikləri "Qranada" qarşılaşmasında het-trik müəllifi olaraq 232 qolla "Barselona"nın heyətində ən çox qolun müəllifi olan Sezar Rodrigez Alvarezin rekordunu əlindən alaraq bir daha adını "Barselona"nın tarixinə yazdırdı.[172]
Messi "Milan" klubu ilə 1/4 final cavab qarşılaşmasında dubl edərək Joze Altafininin Çempionlar Liqasında (Çempion Klublar Kuboku adı ilə oynanılan yarışlar da daxil olmaqla) bir mövsümdə vurduğu 14 qolluq rekordu yeniləmiş oldu və Çempionlar Liqası adı ilə 2002–03 mövsümündə 12 qol vuran Ruud van Nistelrooyun müəllifi olduğu rekordu da qırdı.[173] "Barselona" yarımfinal qarşılaşmasında "Çelsi"ylə mübarizədə məğlub oldu və Messi həmin qarşılaşmada penaltini dəqiq yerinə yetirə bilmədi.[174] Oyundan sonra bəzi qəzetlər, xüsusilə Marka qəzeti Messini çox qınadı.[175]
— Niderlandın futbol əfsanəsi Yohan Kruyf Messinin "Barselona" ilə yeni qol rekordu müəyyənləşdirdikdən sonra, mart 2012.[176]
Messi 11 apreldə 4–0 hesabı ilə qalib gəldikləri "Getafe" qarşılaşmasında bir qol (mövsümdə 61-ci qolunu) vurdu və İsidro Lanqaranın İspaniyada 1933–34 mövsümündə rəsmi oyunlarda vurduğu 60 qolluq rekordu da qırdı.[177]
2 may tarixində "Malaqa" ilə oyunda Messi növbəti het-trikini rəsmiləşdirdi və 68-ci qolunu vuraraq 1972–73 mövsümündə Gerd Mülerin müəllifi olduğu 67 qolluq rekord həddi keçərək Avropada bir mövsümdə ən çox qol vuran futbolçu adına sahib çıxdı.[178] 5 mayda Barselona derbisində "Espanyol"u 4–0 hesabı ilə məğlub etdikləri oyunda ikisi 11 metrlik cərimə zərbəsindən olmaqda dörd dəfə fərqləndi (mövsümdəki 72-ci qol) və beləliklə 1924–25 mövsümündə Dünyada cəmi 70 qol vuran Arçi Starkın da rekordunu qıra bildi.[179]
21 aprel tarixində çempionluğun taleyini həll edəcək oyunda "Barselona" "Real Madrid"ə öz meydanında 2–1 hesabı ilə məğlub oldu və çempionluq yolunda böyük zərbə aldı.[180] "Real Madrid" bu nəticədən sonra fərqi qorumağı bacardı və La Liqanın qalibi oldu.[181] Messi Avropada məhsulda ötürmə reytinqində 15 ötürmə ilə 17 ötürmə müəllifi olan Məsud Özildən sonra ikinci oldu.[182] Mövsümün 73-cü qolunu 2012 İspaniya Kral Kubokunun finalında "Atletik Bilbao" komandasının qapısına vurdu və "Barselona" kubokun sahibi oldu.[183] Messi beləliklə mövsümü 73 qolla və qırdığı rekordlarda yekunlaşdırmış oldu. Lionel Messi "Rayo Vallekano" oyununda dubl edərək peşəkar futbolçu karyerasında 301-ci qolunun müəllifi oldu.[184]
2012–2013 mövsümü
[redaktə | mənbəni redaktə et]Nou Kampda "Real Sosyedad"a qarşı mövsümün ilk oyununda da Messi qol vurmağı bacardı. Messi 23 avqustda İspaniya Superkubokunun 3–2 hesabı ilə başa çatan ilk oyununda "Real Madrid"in qapısına 11 metrlik cərimə zərbəsindən qol vurdu.[185] O, Osasuna ilə hesabda geridə olduqları oyunda komandasının 2–1 hesablı qələbəsini təmin etdi. Messi Superkubokun cavab qarşılaşmasında cərimə zərbəsindən fərqlənərək növbəti qolunu vurdu, amma kuboku səfərdə vurduğu qollarla "Real Madrid" qazandı.[186] Bu, onun El Klassikolar tarixindəki 15-ci qolu idi. Messi bu qollarla "Barselona"nın Klassiko oyunlarındakı ən məhsuldar oyunçusu adını qazandı. El Klassikolar tarixidə 18 qolla lider olan Alfredo Di Stefanodan sonra "Barselona" ən məhsuldar ikinci oyunçu oldu.[187] Messi 2012-ci ildə UEFA Avropada Ən Yaxşı Oyunçu Mükafatında 17 səs qazanan Kriştiano Ronaldo ilə birlikdə ikinci yeri bölüşdü. Mükafatı Messinin komanda yoldaşı Andres İniyesta qazandı.[188] 2 sentyabrda "Valensiya"ya qarşı mövsümdə üçüncü çempionat oyununda Messi komanda yoldaşı Adrianonun müəllifi olduğu oyunda yeganə qolun məhsuldar ötürməsini verdi. Messi 15 sentyabrda "Getafe" ilə qarşılaşmada daha iki qol vurdu[189] və 20 sentyabrda "Spartak Moskva"ya qarşı mövsümün ilk Çempionlar Liqası oyununda komandasının əzmkar qələbə qazanmasında böyük rol oynamışdır, Messi bu oyunda mövsümdəki onuncu qolunun müəllifi olub.[190]
11 noyabrda "Malyorka" ilə qarşılaşmada Messi iki dəfə fərqlənərək 2012-ci ildə vurduğu qolların sayını əvvəl 75-ə sonra isə 76-a çatdırdı. Bu göstərici ilə 1958-ci ildə 75 qolun müəllifi olan Peleni və alman əfsanəsi Gerd Müllerin doqquz dəfə əldə etdiyi Ginnesin Dünya Rekordları titulunu geridə qoydu.[191] Onun 77 və 78-ci qolları Nou Kampda "Real Zaraqoza" ilə qarşılaşmalarda reallaşdı.[192] 20 noyabrda Messi "Spartak Moskva" ilə qarşılaşmada iki dəfə fərqləndi, bu oyunda vurduğu qollar onun 2012-ci ildə vurduğu 79 və 80-ci qollar idi.[193] Messi qol ənənəsini davam etdirirdi, 25 noyabrda "Levante" klubu ilə oyunda o, 81 və 82-ci qollarının müəllifi oldu.[194] 1 dekabr tarixində Messi növbəti dəfə dubl etdi. "Atletik Bilbao" ilə qarşılaşmalarda vurduğu qollar onun 83 və 84-cü qolları idi. İki qolla Messi həmçinin "Barselona"nın bütün dövrlərdə La Liqa oyunlarında ən çox qol vuran Sezar Rodrigezə məxsus 190 qolluq rekorda da şərik çıxdı.[195] 9 dekabrda Messi "Real Betis"lə qarşılaşmada iki dəfə fərqləndi, onun 85 və 86-cı qolları ilə 1972-ci ildə Almaniya milli komandasında və "Bayern Münhen" klubunda 85 dəfə fərqlənən Mülleri keçdi, həmçinin bu qollarla o, Sezar Rodrigezi də arxada qoyaraq "Barselona" tarixində La Liqa oyunlarında ən çox qol vuran oyunçu adına yiyələndi.[196][197] Messi Müllerə öz rekordundan sonra "hörmət və heyranlıqla" imzalı 10 nömrəli formasını göndərmişdi.[198] 12 dekabrda "Kordoba" ilə İspaniya Kubokunun ilk oyununda Messi bu rekordunu 88 qola çatdırdı. 16 dekabrda Messi "Barselona"nın "Atletiko Madrid"i 4–1 hesabı ilə məğlub etdiyi qarşılaşmada iki dəfə qol vuraraq 90-cı qolunun müəllifi oldu.[199] Messi "Real Valyodolid"ə qarşı oyunda bir dəfə fərqlənərək 2012-ci ili 91 qolla tamamladı, lakin FİFA bir təqvim ili ərzində ən çox qol vurma rekordunu qəbul etmir.[200] 18 dekabr 2012-ci ildə Messinin müqaviləsinin 30 iyun 2018-ci ilə qədər uzadıldığı elan edildi.[201] Müqavilə 7 fevral 2013-cü ildə imzalandı.[202]
7 yanvarda 2012-ci ildə favorit kimi göstərilən Messi[203] növbəti dəfə Kriştiano Ronaldonu və komanda yoldaşı Anres İniyestanı arxada qoyaraq FİFA Qızıl Top mükafatını qazandı. Bununla, Messi Qızıl top mükafatını dördüncü dəfə qazanan ilk və hələlik yeganə futbolçu oldu.[204] Messi bu təltifetməni "həqiqətən, olduqca inanılmaz" və "sözlərlə ifadə olunmayacaq hislər" kimi təsvir etdi.[205] Bu nailiyyət mediyanın Messini Dieqo Maradona və Pele kimi keçmiş dahi futbolçularla müqayisə olunmasını sürətləndirmişdi.[206][207]
27 yanvar tarixində Messi "Osasuna"nı 5–1 hesabı ilə məğlub etdikləri oyunda 4 qolun müəllifi oldu. Bu oyunda Messi La Liqa qarşılaşmalarındakı 200-cü qolu da vurdu. Bu göstəricini reallaşdıran səkkizinci və ən gənc futbolçu kimi Messi tarixə düşdü.[208] Messi bu mövsüm La Liqalardakı 33-cü və bütün turnirlərdəki 44-cü qolunu vurdu. 16 fevralda Messi "Qranada" komandasına qarşı La Liqa qarşılaşmasında "Barselona"nın heyətində 300-cü qolunun müəllifi oldu. Oyundakı növbəti qolu onun 365 rəsmi oyundakı 301-ci qolu oldu.[209][210][211] 2 mart tarixində Messi "Barselona"nın 2–1 hesabı ilə məğlub olduğu oyunda "Real Madrid" komandasının qapısından yeganə topu keçirmişdir. Bu qolla Messi Alfredo Di Stefanonun El Klassikolar tarixindəki 18 qolluq rekordunu təzələdi.[212] 9 martda Messi "Deportivo de La Koruna" klubuna qarşı oyunda əvəzetmədən meydana daxil olaraq ardıcıl 17-ci liqa oyununda fərqlənə bildi və dünya tarixində rekord müəyyənləşdirdi.[213] Messinin qol seriyası 21 oyunda 33 qolla tamamlandı.[214]
12 martda Messi iki dəfə fərqlənərək "Barselona"nın "Milan"ı 4–0 hesabı ilə məğlub edib UEFA Çempionlar Liqasının 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazanmasına kömək etdi.[215] Messinin Milanın qapısından kçirdiyi ilk qol Dieqo Maradonanın FİFA Dünya Kuboku 1994-də Yunanıstan milli komandasına vurduğu məşhur qolla müqayisə olunurdu. 17 mart tarixində "Rayo Vallekano"ya qarşı oyunda Messi Andres İniyestanın əvəzlənməsindən sonra "Barselona" klubunun heyətində rəsmi oyunlarda ilk dəfə kapitan sarğısını daşımalı oldu.[216] 30 mart tarixində Messi ardıcıl 19-cu La Liqa oyununda "Barselona"nın heyətində fərqləndi. "Selta da Viqo" klubu ilə qarşılaşmada qol vuraraq La Liqa tarixində bütün komandaların qapısına yol tapan ilk futbolçu oldu.[217]
2 apreldə "Pari Sen Jermen" klubunun qapısına qol vurduqdan sonra Messi ayağında dizaltı vətərindən zədələndi və fasilədə əvəzləndi.[218] Bundan sonra o, bəzi oyunlarda meydana çıxa bilmədi. 13 may tarixində Messi "Atletiko Madrid" klubu ilə qarşılaşmada sol ayağındakı zədəyə görə sonadək meydanda ola bilmədi.[219] Daha sonra Messinin zədəyə görə qalan oyunları buraxacağı elan edildi.[220] "PSJ" klubu ilə UEFA Çempionlar Liqasının 1/4 final mərhələsinin cavab oyununda hesabda geri olduqları zaman ikinci hissədə Messi meydana çıxıb David Vilya ilə yaxşı anlaşaraq Perdonun qol vurmasına kömək etdi, bu nəticə ilə "Barselona" yarımfinala vəsiqə qazandı.[221] "Barselona" yarımfinal mərhələsində "Bayern Münhen" klubu tərəfindən mübarizədən kənarlaşdırıldı. "Barselona" həmçinin Kopa del Rey turnirində də yarımfinalda Real Madridə uduzaraq mübarizəni dayandırdı. "Barselona" La Liqada 100 xal qazanaraq çempion oldu.[222] Messi 2012–13 mövsümündə La Liqanı 46 qolla ən məhsuldar oyunçu kimi tamamladı. Həmçinin o, 12 məhsuldar ötürmə ilə də yadda qaldı. Messi bütün turnirlərdə 60 qol və 16 məhsuldar ötürmə müəllifi oldu.
2013–2014 mövsümü
[redaktə | mənbəni redaktə et]Messi Kriştiano Ronaldo və Frank Riberi ilə birlikdə ardıcıl üçüncü dəfə UEFA Avropada Ən Yaxşı Futbolçu mükafatına namizəd göstərildi.[223] Riberi 36 səslə mükafatı qazandı, Messi isə 14 səslə 3 səs toplayan Ronaldonu arxada qoyaraq ikinci oldu.[224][225] 18 avqustda Messi "Levante" ilə La Liqa qarşılaşmasında iki qol və bir məhsuldar ötürmə müəllifi olaraq komandasının 7–0 hesablı qələbəsində böyük pay sahibi olub.[226] 28 avqustda "Barselona" səfər qolları ilə "Atletiko Madrid"ə qalib gələrək İspaniya Superkubokunu qazandı.
1 sentyabr tarixində Messi "Barselona"nın "Valensiya"ya 3–2 hesabı ilə qalib gəldiyi oyunda karyerasındakı iyirmi üçüncü het-trikini rəsmiləşdirdi. Üç qolla o, çempionat tarixində səfər oyunlarında 100 qol həddini keçən ilk oyunçu oldu.[227] Bu qollarla o, 229 qol müəllifi olan Quinini arxada qoyaraq La Liqa tarixindəki ən məhsuldar futbolçular arasında altıncı sıraya yüksəldi.[228][229] 18 sentyabrda Messi "Barselona"nın 4–0 hesabı ilə qalib gəldiyi Ayaksla Çempionlar Liqası qarşılaşmasında karyerasındakı 24-cü het-trikini rəsmiləşdirdi. Bu qollar Messinin Çempionlar Liqası tarixində yalnız Rauldan geridə qalaraq ən məhsuldar oyunçular sırasında 62 qolla ikinci yerə yüksəlməsini təmin etdi. Həmçinin o, 63 qolla UEFA-nın bayrağı altında keçirilən yarışlarda ən məhsuldar dördüncü futbolçu oldu. Bu het-triklə Messi UEFA Çempionlar Liqasında dörd dəfə het-trik edən ilk futbolçu oldu.[230] 10 noyabr tarixində Messi 4–1 hesabı ilə qalib gəldikləri "Real Madrid" qarşılaşmasında zədələndi və 2014-cü ilin yanvarına kimi meydandann kənarda qaldı. Bu onun mövsümdəki üçüncü zədəsi idi.[231]
8 yanvarda Messi zədəsini sağaldaraq yenidən meydana qayıtdı. Zədədən sonrakı ilk oyunu İspaniya Kuboku çərçivəsində keçirilən "Getafe" ilə qarşılaşma oldu, bu qarşılaşmada Messi iki qol vuraraq komandasının 4–0 hesablı qələbəsinə kömək etdi.[232] 13 yanvarda o, Kriştiano Ronaldonun qazandığı 2013 FİFA Qızıl Top mükafatında ikinci yeri tutdu.[233] 15 fevralda Messi "Rayo Vallekano"nu 6–0 hesabı ilə məğlub etdikləri oyunda iki qolun müəllifi oldu və 228 qolla Raulla birgə La Liqa tarixində ən çox qol vuran üçüncü oyunçu oldu.[234]
16 mart tarixində Messi növbəti het-trikini rəsmiləşdirdi, "Barselona"nın "Osasuna"ya 7–0 hesabı ilə qalib gəldiyi oyunda vurduğu qollarla yoldaşlıq görüşləri də daxil olmaqla Barselonanın heyətində ən çox qol vuran Paulino Alkantaranı arxada qoydu.[235] 23 martda Lionel Messi Santyaqo Bernabeu stadionunda "Real Madrid"ə 4–3 hesabı ilə qalib gəldikləri oyunda növbəti dəfə het-trik etdi. Bu qollarla o, Di Stefanonu da arxada qoyaraq El Klassiko tarixində ən çox qol vuran oyunçu oldu.[236] Bu qollar həmçinin onun La Liqa tarixində ən çox qol vuran oyunçular sırasında Hüqo Sançezi qabaqlayaraq ikinci olmasını təmin etdi.[237]
Messi mövsümü yalnız bir mükafatla – İspaniya Superkuboku ilə tamamladı. "Barselona" La Liqanı "Atletiko Madrid"dən sonra ikinci yerdə başa vurdu, həmçinin UEFA Çempionlar Liqasının 1/4 final mərhələsində mübarizəni dayandırdı. "Barselona" 2014 İspaniya Kuboku finalında "Real Madrid"ə məğlub oldu, buna baxmayaraq Messi bu turnirin ən məhsuldar oyunçusu oldu. Messi iştirak etdiyi bütün turnirləri 41 qol və 15 məhsuldar ötürmə ilə tamamladı, bu qollardan 28-i La Liqada vurulmuşdu, lakin bu, onun Piçiçi mükafatına sahib çıxmasına kömək etmədi. Mükafatı 31 qolla Kriştiano Ronaldo qazandı.[238] 16 may 2014-cü ildə Messi Kataloniya klubu ilə yeni müqavilə imzalamağa razılaşdı.[239]
2014–2015 mövsümü
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Messi mövsümün açılış oyununda – La Liqanın birinci turunda "Elçe" klubunu 3–0 məğlub etdikləri qarşılaşmada iki dəfə qol vurub.[240] Növbəti turda "Vilyareal" ilə qarşılaşmada Sando Ramirezin vurduğu qolda böyük pay sahibi lub.[241] 27 sentyabrda Messi Qranadanı 6–0 hesabı ilə məğlub etdikləri ev oyununda peşəkar karyerasında 400-cü qolunu vurdu; o, sonra ikinci dəfə fərqləndi və həmçinin oyunda iki məhsuldar ötürmə ilə yadda qaldı.[242] Oyundan sonrakı mətbuat konfransında baş məşqçisi Luis Enrike Messini təriflədi:"Sanki Messiyə sehirli çubuq toxunub."[243]
18 oktyabrda "Barselona"nın "Eybar"ı 3–0 hesabı ilə məğlub etdiyi ev oyununda Messi La Liqada 250-ci qolunu vurdu və həmçinin bir məhsuldar ötürmə müəllifi oldu. Bu qolla o, Telmo Zarranın La Liqadakı 251 qolluq rekorduna yaxınlaşdı.[244] Messi həmin həftə 16 oktyabrda "Barselona"dakı debütünün 10-cu ilini qeyd etdi.[245] 5 noyabr tarixində Messi "Barselona"nın "Ayaks" üzərindəki 2–0 hesablı qələbəsində böyük pay sahibi oldu, o hər iki qolun müəllifi olaraq komandasının UEFA Çempionlar Liqasında sona iki tur qalmış növbəti mərhələyə yüksəlməsini təmin etdi. Bu qollarla Messi Çempionlar Liqasında vurduğu qolların sayını 71-ə çatdırdı və bu göstəricidə Raula çatdı.[246] Messi 22 noyabrda "Sevilya"nı 5–1 hesabı ilə məğlub etdikləri oyunda het-trik edərək La Liqada vurduğu qolların sayını 253-ə çatdırdı və Telmo Zarranın 1995-ci ildən bəri qoruduğu 251 qolluq rekordu keçdi.[247] Üç gün sonra o, növbəti het-trikini reallaşdırdı. Çempionlar Liqasında "APOEL" klubu ilə qarşılaşmada üç qol vuraraq bu yarışda vurduğu qolların sayını 74-ə çatdırdı.[248]
7 dekabr 2014-cü ildə Messi ardıcıl üçüncü oyunda het-trik etdi. "Barselona"nın "Espanyol"u 5–1 hesabı ilə məğlub etdiyi ev oyununda fərqlənərək Kataloniya derbilərində 12 qolla indiyə qədər ən çox qolun müəllifi olan Sezar Rodrigez Alvarezi arxada qoydu.[249] 11 yanvar 2015-ci ildə "Barselona"nın "möhtəşəm üçlüyü" — Messi, Neymar və Luiz Suarez son La Liqa çempionu "Atletiko Madrid"i 3–1 hesabı ilə məğlub etdikləri oyunda fərqləndilər. Messinin qolu onun Madrid klubuna qarşı qolsuzluq seriyasına son qoydu, həmçinin o, Suarezin qol vurmağında da böyük pay sahibi oldu.[250] 12 yanvar 2015-ci ildə Messi FİFA Qızıl Top 2014 mükafatında ardıcıl ikinci il Kriştiano Ronaldodan sonra ikinci yeri tutdu.[251]
Beş il mərkəz mövqed oynadıqdan sonra Messi komanda yoldaşı Suarezə görə öz təklifi ilə əvvəlki mövqeyinə qayıtdı.[252][253] Luiz Suarez və Neymarın komandanın hücum potensialının Messi üzərində asılılığına son qoydu və o, özünün ən yaxşı formasını əldə etdi.[254][255] 58 qolu Messi vurmaqla bu trio bir mövsümdə bütün yarışlarda 122 qola imza atdı, bu ispan futbolunda rekord idi.[256][257]
Mövsümün sonuna doğru Messi 17 mayda "Atletiko Madrid" ilə qarşılaşmada oyunda yeganə qolu vuraraq La Liqa çempionluğunu təmin etdi.[258] Mövsüm ərzində vurduğu 43 qol arasında karyerasının ən sürətli het-triki də var idi: 8 martda "Rayo Vallekano" ilə qarşılaşmada 11 dəqiqəyə het-trik etməyi bacarmışdı. Bu onun "Barselona"nın heyətində vurduğu otuz ikinci het-trik idi, bununla o, ispan futbolu tarixində ən çox het-trik etmiş Telmo Zarranı keçə bildi.[257][259] Əlavə olaraq, 18 məhsuldar ötürmə ilə Messi La Liqada ən çox məhsuldar ötürmə etmiş Luiş Fiqunu arxada qoydu.[note 1] O, bu rekordunu 15 fevralda "Levante" ilə qarşılaşmada 106-cı məhsuldar ötürmə ilə qeyd etdi, həmçinin bu görüşdə o, het-triklə də yadda qaldı.[260][261][262] Messi "Atletik Bilbao" ilə 30 may tarixində Kopa del Rey finalında iki dəfə fərqləndi. Onun ilk qolu karyerasının ən gözəl qollarından biri kimi qeyd edildi; o, topu meydanın mərkəz xətti yaxınlığında qəbul etdi və dörd rəqib oyunçunu keçdi və topu yaxın küncə göndərdi.[263]
Çempionlar Liqasında "Bayern Münhen"ə qarşı yarımfinal oyununda Messi iki dəfə fərqləndi və bir məhsuldar ötürmə ilə yadda qaldı.[264] O. ikinci qolu ilk qoldan üç dəqiqə sonra vurmuşdu. Xerom Boatyenqi keçdikdək sonra müdafiəçi öz müvazinətini itirdi və yerə yıxıldı; Bu qol UEFA tərəfindən keçirilən onlayn səsvermədə mövsümün qolu seçildi.[265][266] İkinci matçda Messinin yoxluğuna baxmayaraq "Barselona" UEFA Çempionlar Liqasının finalına yüksələ bildi. 6 iyunda Berlində keçirilmiş oyunda onlar "Yuventus"u 3–1 hesabı ilə məğlub edərək ikinci dəfə eyni mövsümdə həm ölkə çempionatı, həm kubokun, həm də UEFA Çempionlar Liqasını qazanan ilk klub tarixə düşdü.[267][268] Messi bu görüşdə fərqlənə bilməsə də, öz cinahından vurulan hər iki qolda, xüsusilə də ikinci qolda köməklik göstərdi.[256] 6 məhsuldar ötürmə ilə bu göstəricidə hamını qabaqlamasından əlavə 10 qolla turnirin bombardiri oldu, həmçinini ardıcıl 5 mövsüm bu yarışda bombardir olaraq yeni rekorda imza atdı.[269][270] Messi bu mövsüm ikinci dəfə UEFA Avropada Ən Yaxşı Oyunçu mükafatını qazandı.[271]
2015–2016 mövsümü
[redaktə | mənbəni redaktə et]Messo 2015–16 mövsümünü "Sevilya"ya qarşı UEFA Superkuboku oyununda açdı. Bu görüşdə o iki dəfə cərimə zərbəsindən fərqlənərək "Barselona"nın 5–4 hesabı ilə qələbə qazanmağına kömək etdi.[272] İspaniya Superkuboku uğrunda görüşdə "Atletik Bilbao" ilə qarşılaşmada iki oyunun nəticəsinə görə "Barselona" 5–1 hesabı ilə məğlub oldu və komandasının yeganə qolunun müəllifi Messi oldu.[273] 16 sentyabrda o UEFA Çempionlar Liqasında 100-cü oyununu keçirən ən gənc oyunçu oldu. Əlamətdar görüşdə "Barselona" səfərdə "Roma" ilə 1–1 hesablı heç-heçəyə razılaşdı.[274] 26 sentyabr tarixində "Las Palmas" ilə qarşılaşmada Messi zədələndi; müayinədən keçdikdən sonra onun səkkiz həftə yaşıl meydandan uzaq qalacağı müəyyənləşdi.[275] O, nəhayət 21 noyabrda "Real Madrid"lə El Klasiko qarşılaşmasında əvəzetmədən meydana daxil oldu.[276] Messi ili 20 dekabrda 2015 FIFA Dünya Kubokunun finalında 36-cı dəqiqədə fərqlənərək qapatdı. Qeyd olunan görüşdə "Barselona" "River Pleyt"i 3–0 hesabı ilə məğlub etdi və beşinci dəfə mükafata yiyələndi.[277] 30 dekabr tarixində Messi "Barselona" formasında 500-cü oyununa çıxdı, bu hadisə "Real Betisi" 4–0 hesabı ilə məğlub etdikləri ev oyununa təsadüf etdi.[278]
6 yanvar 2016-cı ildə Kopa del Reyin 1/8 final görüşündə Kamp Nou arenasında "Espanyol"u 4–1 hesabı ilə məğlub etdikləri derbidə Messi iki qol və bir məhsuldar ötürmə ilə yadda qaldı.[279] 11 yanvar 2016-cı ildə Messi öz karyerasında beşinci dəfə FİFA Qızıl Top mükafatını qazandı.[280] 3 fevralda o, "Barselona"nın "Valensiya"nı 7–0 hesabı ilə məğlub etdiyi Nou Kampda keçirilən Kopa del Reyin ilk yarımfinal oyununda het-trik etdi və həmçinin gənclər arasında yarışlar da daxil olmaqla karyerasında 500-cü qolunu vurdu.[281] Komanda yoldaşı Luis Suarezin dörd qol müəllifi olduğu bu oyun 1956-cı ildə Luis Suarez Miramontez və Yusto Teyadadan sonra Nou Kampda keçirilmiş oyunlarda iki oyunçunun ən azı üç qol vurduğu ilk qarşılaşma idi. Bu ustalıq klub tarixində indiyədək cəmi üç dəfə baş vermişdi.[282] "Selta Viqo"nu 6–1 hesabı ilə məğlub etdikləri növbəti liqa qarşılaşmasında Messi penalti zərbəsindən Suarezə ötürmə verdi. Bəziləri bunu "dahinin toxunuşu" kimi təqdim edərkən, başqaları bunu rəqibə qarşı hörmətsizlik kimi dəyərləndirdi, lakin "Selta"nın oyunçuları bundan şikayət etmədi və məşqçiləri də etiraz etmədi, o belə qeyd etdi:""Barsa"nın hücumçuları çox sayğılıdırlar". Bu penalti hərəkəti 1982-ci ildə "Barsa"nın simvolu sayılan Yohan Kruyfla müqayisə olundu, bir çox fanatlar bunu ona hədiyyə kimi qiymətləndirdi. Kruyf özü bunu qaydalar çərçivəsində və əyləncəli zərbə adlandırdı.[283][284][285] 17 fevralda Messi "Sportinq Qiyon"la səfər qarşılaşmasında özünün 300-cü liqa qolunu vurdu.[286] Bir neçə gün sonra o, "Barselona"nın "Arsenal"la Emireytz Stadionun keçirilən UEFA Çempionlar Liqasının 1/8 final qarşılaşmasında görüşdəki hər iki qolun müəllifi oldu. Onun vurduğu ikinci qol "Barselona"nın rəsmi oyunlarda vurduğu 10000-ci qol kimi tarixə düşdü.[287]
2016–2017 mövsümü
[redaktə | mənbəni redaktə et]Klub statistikası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Son yeniləmə:10 aprel 2016
| Klub | Mövsüm | Liqa | Kopa del Rey | Avropa | Başqa | Cəmi | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Liqa | Oyun | Qol | Oyun | Qol | Oyun | Qol | Oyun | Qol | Oyun | Qol | ||
| Barselona C | 2003–04[29] | Tercera Divizyonu | 10 | 5 | — | — | — | 10 | 5 | |||
| Barselona B | 2003–04[288] | Sequnda Diviziya B | 5 | 0 | — | — | — | 5 | 0 | |||
| 2004–05[289] | 17 | 6 | — | — | — | 17 | 6 | |||||
| Cəmi | 32 | 11 | — | — | — | 32 | 11 | |||||
| Barselona | 2004–05[289] | La Liqa | 7 | 1 | 1 | 0 | 1 | 0 | — | 9 | 1 | |
| 2005–06[290] | 17 | 6 | 2 | 1 | 6 | 1 | 0 | 0 | 25 | 8 | ||
| 2006–07[291] | 26 | 14 | 2 | 2 | 6 | 1 | 2 | 0 | 36 | 17 | ||
| 2007–08[292] | 28 | 10 | 3 | 0 | 9 | 6 | — | 40 | 16 | |||
| 2008–09[293] | 31 | 23 | 8 | 6 | 12 | 9 | — | 51 | 38 | |||
| 2009–10[294] | 35 | 34 | 3 | 1 | 12 | 8 | 3 | 4 | 53 | 47 | ||
| 2010–11[295] | 33 | 31 | 7 | 7 | 13 | 12 | 2 | 3 | 55 | 53 | ||
| 2011–12[296] | 37 | 50 | 7 | 3 | 12 | 15 | 4 | 5 | 60 | 73 | ||
| 2012–13[297] | 32 | 46 | 5 | 4 | 11 | 8 | 2 | 2 | 50 | 60 | ||
| 2013–14[298] | 31 | 28 | 6 | 5 | 7 | 8 | 2 | 0 | 46 | 41 | ||
| 2014–15[298] | 38 | 43 | 6 | 5 | 13 | 10 | — | 57 | 58 | |||
| 2015–16[299] | 27 | 22 | 4 | 5 | 6 | 6 | 4 | 4 | 41 | 37 | ||
| Cəmi | 342 | 308 | 54 | 39 | 105 | 83 | 22 | 19 | 523 | 449 | ||
| Karyera cəmi | 374 | 319 | 54 | 39 | 105 | 83 | 22 | 19 | 555 | 460 | ||
Milli komanda karyerası
[redaktə | mənbəni redaktə et]İspaniya və Argentina milli komandaları Messini heyətinə cəlb etməyə çalışırdı. 2004-cü ildə bu mübarizə kəskinləşdi. Messiyə İspaniyanın 21 yaşadək futbolçulardan ibarət komandasında oynamaq təklif edildi. Messi bu təklifi rədd etdi və 2004-cü ilin aprelində Argentinanın 20 yaşlı futbolçularından ibarət komandasının heyətində Paraqvaya qarşı yoldaşlıq görüşündə meydana çıxdı.[300] Messi Paraqvayla görüşdə bir dəfə, iyulda Uruqvayla qarşılaşmada isə iki dəfə fərqləndi.[301] 2005-ci ildə Kolumbiyada keçirilən Cənubi Amerika Gənclər Çempionatında komandasının əsas üzvlərindən biri oldu və üçüncü yeri tutdular. O, komandası ilə birgə həmin ildə Niderlandda təşkil olunan FİFA Dünya Gənclər Çempionatının qalibi oldu. Messi Argentinanın son dörd oyununda fərqləndi və vurduğu topların sayını altıya çatdırdı, bu nəticələrlə Qızıl top və Qızıl buts mükafatlarını da qazandı.[302]
Messi əsas milli komandada debütütünü hələ 18 yaşında olarkən 17 avqust 2005-ci ildə Macarıstan komandasına qarşı oyunda etdi. O, oyunun 63-cü dəqiqəsində meydana daxil oldu, cəmi 2 dəqiqə sonra formasını dartan Vilmos Vanczaka dirsəyi ilə zərbə endirdiyi üçün hakim Markus Merk tərəfindən oyundan qovuldu. Bu mübahisəli vəziyyətdən sonra Dieqo Maradona bu vəziyyətin əvvəlcədən planlaşdırıldığını iddia etdi. Messi bu qərardan sonra soyunub-geyinmə otağında ağladığı bildirdi.[303][304] Messi milli komandaya 3 sentyabrda 2006-cı il dünya çempionatının seçmə mərhələsində Paraqvayla qarşılaşmada qayıtdı. Oyundan əvvəl Messi "Bu, növbəti debütdür. İlki çox qısa idi" demişdi.[305] O, Peruya qarşı seçmə mərhələ oyununda da meydana çıxdı və komandasına qələbə gətirən 11 metrlik cərimə zərbəsi qazandırdı. Oyundan sonra baş məşqçi Joze Pekerman Messini "qiymətli daş" adlandırdı.[306] Messi Argentina milli komandasında ilk qolunu 1 mart 2006-cı ildə Xorvatiya ilə yoldaşlıq görüşündə vurdu.[307]
FİFA Dünya Kuboku 2006
[redaktə | mənbəni redaktə et]2005–2006-cı illər mövsümünün sonlarında zədə səbəbindən iki ay meydandan kənarda qalan Messinin dünya çempionatında meydana çıxmamaq təhlükəsi yaranmışdı. Buna baxmayaraq Messinin adı 15 may 2006-cı ildə Argentina milli komandasının heyətinə əlavə olundu. O, dünya çempionatından əvvəl Argentinanın 20 yaşadək milli komandasına qarşı oyunda 15 dəqiqə və Anqola komandası ilə yoldaşlıq görüşündə 64-cü dəqiqədən etibarən meydanda oldu.[308][309] O, Kot-d'İvuara qarşı oyunu ehtiyat oyunçular skamyasından izləyib.[310]
Serbiya və Monteneqro komandasına qarşı növbəti oyunda Messi 74-cü dəqiqədə Maksi Rodrigesin əvəzinə meydana daxil olaraq Argentinanın heyətində dünya çempionatları tarixində ən gənc oyunçu kimi tarixə düşdü.[311][312] O, oyuna daxil olduqdan bir neçə dəqiqə sonra Hernan Krespoya məhsuldar ötürmə verdi və oyunda Argentinanın sonuncu qolunun müəllifi olaraq 6–0-lıq qələbədə pay sahibi oldu. Bu qolla o, bu mundialda qol vuran ən gənc oyunçu və ümumiyyətlə, mundiallar tarixində qol vuran ən gənc altıncı vuran futbolçu oldu.[312] Messi Argentinanın Niderlandla 0–0 heç-heçə etdiyi oyunda əsas heyətdə meydana çıxdı.[313] Çempionatda növbəti dəfə Meksika ilə oyunda meydana çıxdı. Messi bu görüşdə 84-cü dəqiqədə meydana daxil olaraq topu qapıdan keçirdi, amma bu qol oyundan kənar vəziyyətdən vurulduğu üçün qeydə alınmadı. Əsas vaxt 1–1 hesabı ilə başa çatdığı üçün oyun əlavə vaxta qədər uzandı.[314][315] Joze Pekerman penalti zərbələrində 4–2 hesabı ilə məğlub olduqları Almaniya ilə 1/4 final qarşılaşmasında Messiyə şans vermədi.[316]
Kopa Amerika 2007
[redaktə | mənbəni redaktə et]Messi Kopa Amerika turnirində ilk oyununu 29 iyun 2007-ci ildə Argentinanın ABŞ-yə 4–1 hesabı ilə qalib gəldiyi qarşılaşmada keçirib. Oyunda o pleymeyker kimi öz bacarıqlarını göstərdi. O, hücumçu Hernan Kresponun qol vurması üçün ötürmələr verdi və özü də qapıya bir neçə zərbə endirdi. Karlos Tevez 79-cu dəqiqədə Messini əvəzlədi və bir neçə dəqiqə sonra qol vurdu.[317]
Onun ikinci oyunu Kolumbiya komandasına qarşı oldu, o komandasına penalti qazandırdı, Krespo zərbəni dəqiq yerinə yetirərək hesabı 1–1-dən öz xeyirlərinə dəyişdi. O həmçinin Argentinanın ikinci qolunda da böyük iş gördü, cərimə meydançasından kənarda kobudluğa məruz qaldığı üçün hakim cərimə zərbəsi təyin etdi. Zərbəni dəqiq yerinə yetirən Xuan Roman Riquelme hesabı 3–1 etdi. Oyunun yekun nəticəsi 4–2 oldu və bu, onların 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazanmalarını təmin etdi.[318]
Paraqvayla turnirdəki üçüncü oyunda Messi əsas heyətdə meydana çıxmadı, baş məşqçi ona 1/4 final oyunu üçün istirahət verdi. Messi 64-cü dəqiqədə hesab 0–0 olarkən Esteban Kambiassonu əvəzlədi. 79-cu dəqiqədə Xavier Maskeranonun vurduğu qolun ötürməsinin müəllifi oldu.[319] 1/4 final mərhələsində Argentina Peru ilə qarşılaşdı, Messi oyunda ikinci qolun müəllifi oldu. Görüş 4–0 hesabı ilə başa çatdı.[320] Meksika komandasına qarşı yarımfinal qarşılaşmasında Messi topu Osvaldo Sançezin üzərindən aşıraraq qapıya göndərdi, oyun 3–0 hesabı ilə Argentinanın xeyrinə başa çatdı.[321] Argentina finalda Braziliyaya 3–0 hesabı ilə məğlub oldu.[322] Messi turnirin ən yaxşı gənc futbolçusu seçildi.[323]
Yay Olimpiyadası 2008
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Messinin Argentinanın heyətində 2008 Yay Olimpiya Oyunlarında iştirakında problem yaranmışdı,[324] daha sonra Messi baş məşqçi Pep Qvardiola ilə danışaraq klubun onu buraxmasına razılıq almışdı.[325] O, milliyə qoşuldu və ilk qolunu Kot-d'İvuar komandasının qapısına vurdu.[325] O, daha sonra Niderland komandası ilə görüşdə hesabı açmış və əlavə vaxtda komandasına qələbə gətirən, Angel di Mariyanın müəllifi olduğu qolun məhsuldar ötürməsini vermişdi.[326] O həmçinin Argentinanın Braziliyanı 3–0 hesabı ilə məğlub etdiyi oyunda da iştirak etmişdi. Bu nəticə ilə Argentina finala çıxmışdı. Final oyununda Messi oyunda yeganə qolun müəllifi olan Di Mariyaya məhsuldar ötürmə vermişdi. Nigeriyaya qalib gələn Argentina turnirin qalibi olmuşdu.[327]
Dünya kuboku 2010 seçmə mərhələ
[redaktə | mənbəni redaktə et]28 mart 2009-cu ildə Dünya kubokunun seçmə mərhələsi çərçivəsində Venesuala ilə qarşılaşmada Messi ilk dəfə 10 nömrəli formada meydana çıxdı. Bu oyun Dieqo Maradonanın Argentina komandasına başçılıq etdiyi ilk oyun idi. Messinin hesabı açdığı oyunu Argentina 4–0 hesablı qələbə ilə başa vurmuşdu.[328] Ümumilikdə, Mssi seçmə mərhələ çərçivəsində 18 oyunda 4 dəfə fərqlənmişdi.[329]
Dünya kuboku 2010
[redaktə | mənbəni redaktə et]2010-cu il dünya çempionatında Messi ilk dəfə əsas turnirdə 10 nömrəli formada meydana çıxdı. O, Argentinanın Nigeriyanı 1–0 hesabı ilə məğlub etdiyi açılış oyununda meydana çıxdı. Onun qol vurmaq üçün bir neçə şansı olsa da, Nigeriyanın qapıçısı Vinsent Enyeamanı məyus edə bilmədi,[330] buna baxmayaraq Messi FİFA tərəfindən görüşün oyunçusu seçilmişdi.[331] Messi Argentinanın Koreya Respublikasına 4–1 hesabı ilə qalib gəldiyi oyunda da start heyətində meydana çıxmışdı. O, Maradonanın tapşırığı ilə hücumameyilli yarımmüdafiəçi və oyun qurucusu mövqelərində oynayırdı,[332][333] Messi komandasının bütün qollarının vurulmasında iştirak etmişdi.[334] Yunanıstan komandası ilə qrup oyununda Messi komandasının kapitanı olmuşdu. Növbəti dəfə oyun Messinin üzərində qurulmuşdu, o, hər iki qolda böyük pay sahibi idi[335] və oyunun oyunçusu seçilmişdi.[336]
1/8 final mərhələsində Messi Argentinanın Meksikanı 3–0 hesabı ilə məğlub etdiyi qarşılaşmada komandasının ilk qolunun müəllifi olan Karlos Tevezə məhsuldar ötürmə vermişdi. Argentina Dünya kubokunun 1/4 final mərhələsində Almaniyaya 4–0 hesabı ilə məğlub olaraq mübarizəni dayandırmışdı.[337]
Messinin adı FİFA Texniki Tədqiqat Qrupu tərəfindən Qızıl topa namizədlər siyahısına salınmışdı. Qrup Messini bu sözlərlə təsvir etmişdi: "Sürəti, komanda üçün yaradıcılığı, möhtəşəm və effektiv driblinqi, zərbələri, ötürmələri ilə ön planda".[338]
2011 Kopa Amerika
[redaktə | mənbəni redaktə et]
17 noyabr 2010-cu il tarixində Dohada keçirilən yoldaşlıq görüşündə Messi Braziliya komandasına vurduğu son dəqiqə qolu ilə komandasına minimal hesablı qələbə qazandırmışdı. Bu, Messinin peşəkar karyerasında Braziliya komandasına vurduğu ilk qol idi.[339] Messi növbəti son dəqiqə qolunu 9 fevral 2011-ci ildə yoldaşlıq görüşündə Portuqaliya komandasının qapısından keçirmişdi. İsveçrənin Cenevrə şəhərində keçirilən oyunda Messi 11 metrlik cərimə zərbəsindən fərqlənərək komandasına 2–1 hesablı qələbə qazandırmışdı. O həmçinin ilk qolun məhsuldar ötürməsini vermişdi.
Messi 2011-ci ildə Kopa Amerika turniri üçün Argentina komandasının heyətinə cəlb olunmuşdu. Bu turnirdə o, qol vura bilməsə də, üç məhsuldar ötürmə ilə bu göstəricidə hamını qabaqlamışdı.[340] O, qrup mərhələsində 1–1 hesabı ilə başa çatan Boliviya və 3–0 hesabı ilə başa çatan Kosta-Rika komandaları ilə qarşılaşmalarda oyunun oyunçusu seçilmişdi. Argentina 1/4 final mərhələsində turnirin son qalibi Uruqvaya əsas vaxtı 1–1 hesabı ilə başa çatan qarşılaşmada 11 metrlik cərimə zərbələrində məğlub olaraq turnirdə mübarizəni dayandırmışdı.[341] Messi bu oyunda 17-ci dəqiqədə fərqlənən Qonzalo Hiquainə məhsuldar ötürmə verərək yadda qalmışdı.[341]
Dünya kuboku 2014 seçmə mərhələ
[redaktə | mənbəni redaktə et]Argentinanın Kopa Amerikada uğursuz çıxışından sonra baş məşqçi Serjio Batista öz yerini Aleyandro Sabellaya vermişdi. avqust 2011-ci ildə Sabella milli komandanın kapitanlıq sarğısını Messiyə verdi.[342] Messinin milli komandadakı ilk het-triki 29 fevral 2012-ci ildə 3–1 hesabı ilə qalib gəldikləri İsveçrə ilə oyunda reallaşmışdı.
9 iyun 2012-ci ildə Messi Braziliya ilə yoldaşlıq görüşündə ikinci het-trikini rəsmiləşdirmişdi. Oyun 4–3 hesabı ilə Argentinanın qələbəsi ilə başa çatdı və qarşılaşmanın oyunçusu Messi seçildi.[343] Bununla, Messi milli komandada 70 oyunda 26-cı qolunu vurdu və 2012-ci ildə 3 oyunda 7 dəfə fərqlənmiş oldu. Bu, həmçinin onun həm klub, həm də milli komandada mövsüm ərzində vurduğu 82-ci qol idi.[344] Bu qollarla o Argentina komandasında məhsuldar futbolçular sırasında dördüncü yerə yüksəldi.[345]
7 sentyabrda Messi Argentinanın Paraqvayı 3–1 hesabı ilə məğlub etdi Dünya kubokunun seçmə mərhələ oyununda millidəki 28-ci qolunu vurdu. Bu nəticə Argentinanı seçmə mərhələdə liderliyə yüksəltdi. Bu, onun cari seçmə mərhələdə dördüncü, bütün dünya kuboku seçmə mərhələ oyunlarındakı səkkizinci qolu idi. Bununla o, dünya kuboku seçmə mərhələ qarşılaşmalarında Argentinanın heyətində ən çox qol vuran üçüncü oyunçu oldu. Bu həmçinin onun Argentina komandasında son altı oyunda vurduğu onuncu qol idi, son doqquz qolunu Messi 2012-ci ildə keçirdiyi beş oyunda vurmuşdu.[346] Oktyabrda bir dəfə Çili və iki dəfə Uruqvayla qarşılaşmalarda fərqlənərək Messi 2012-ci ildəki göstəricisini 9 oyunda 12 qola çatdırmışdı.[347]
22 mart 2013-cü il tarixində Messi Dünya kuboku seçmə mərhələsi çərçivəsində Venesuela ilə keçirilən qarşılaşmada penaltidən fərqlənmişdi. Bu, onun 2013-cü ildəki ilk qolu idi. Argentinanın 3–0 hesabı ilə qalib gəldiyi qarşılaşmada komandasının digər qollarının müəllifi olan Qonzalo Hiqainə iki məhsuldar ötürmə vermişdi.[348] 14 iyun 2013-cü ildə Messi Qvatemalaya 4–0 hesabı ilə qalib gəldikləri yoxlama oyununda het-trik etmişdi. Bu qollarla Messi milli komandadakı məhsuldarlıqda 34 qol vuran Dieqo Maradonanı arxada qoymuş və 35 qol vuran Hernan Kresponun göstəricisə çatmışdı.[349] Messi növbəti seçmə mərhələ qarşılaşmasında penaltilərdən iki qol vuraraq Kresponu da arxada qoymuşdu. Həmçinin o, bu görüşdə Serxio Aqüeroya məhsuldar ötürmə vermişdi. Argentia 5–2 hesabı ilə qələbə qazandığı oyunla sona iki tur qalmış Dünya kubokuna vəsiqəni təmin etmişdi. Messi Cənubi Amerika zonası üzrə seçmə mərhələdə 10 qolla ən məhsuldar ikinci oyunçu olmuşdu.[350] 7 iyun 2014-cü ildə Dünya kubokuna hazırlıq məqsədilə Sloveniya komandası ilə oynadıqları yoxlama görüşündə Messi əvəzetmədən meydana daxil olaraq fərqlənmişdi; bu, onun 2014-cü ildəki ilk qolu idi.[351]
Dünya kuboku 2014
[redaktə | mənbəni redaktə et].jpg)
Messi Dünya Kuboku 2014-ün ilk qarşılaşmasında komandasını meydana kapitan olaraq çıxarmışdı. Bosniya və Herseqovina komandası ilə 15 oyunda keçirilən qarşılaşmada Argentina 2–1 hesabı ilə qələbə qazanmışdı.[352] Argentinanın ilk qolu Messinin cərimə zərbəsindən topu ötürməsindən sonra vuruldu. Marko Rozonun zərbəsindən sonra top bosniyalı Sead Kolaşinaça dəyərək qapıya daxil oldu.[352] 65-ci dəqiqədə Messi üç oyunçunu keçərək topu qapıya göndərdi və komandasının ikincini qolunu vurdu.[353] Bu Messinin Serbiya və Monteneqro ilə debüt oyununda vurduğu qoldan sonra Dünya kubokundakı ilk qolu idi. Argentina-İran oyununda Messi təxminən 23 metr məsafədən son dəqiqələrdə topu qapının sol küncünə göndərərək komandasına qələbə gətirən qolu vurmuşdu.[354] Bu, Messinin milli komandadakı 40-cı qolu idi və bu nəticə ilə Argentina növbəti mərhələyə vəsiqəni özünə təmin etmiş oldu.[355][356] 25 iyunda qrup mərhələsindəki üçüncü oyunda Messi turnirdə vurduğu qolların sayını dördə çatdırdı; Nigeriya komandasına qalib 3–2 hesabı ilə qalib gəldikləri oyunda o, iki dəfə fərqlənmişdi, Messi ikinci qolunu cərimə zərbəsindən vurmuşdu. Argentina qrup mərhələsini lider kimi tamamladı.[357] Messi bütün qrup oyunlarında oyunun oyunçusu seçildi.[358][359][360]
1/8 final mərhələsində keçirilən Argentina-İsveçrə qarşılaşmasında Anxel di Mariyanın vurduğu və oyundakı yeganə olan qolun məhsuldar ötürməsini Messi vermişdi. Oyunun 118-ci dəqiqəsində Rodrigo Palasiyodan topu qəbul edən Messi driblinq edərək Fabian Şerı arxada qoymuş və topu Anxel di Mariyaya ötürmüşdü.[361] Messi növbəti dəfə oyunun oyunçusu seçilmişdi.[362] Messinin start heyətində meydana çıxdığı 1/4 final mərhələsində Belçika ilə qarşılaşmada Argentina Hiquainin vurduğu qolla 1990-cı ildən bəri ilk dəfə mundialın yarımfinal mərhələsinə yüksəlmişdi.[363] Argentinanın mübarizədən kənarlaşdırdığı növbəti komanda Niderland oldu. Əsas vaxtı 0–0 hesabı ilə başa çatan qarşılaşmanın nəticəsi penaltilər seriyasında müəyyənləşdi, burada Argentina 4–2 hesabı ilə qalib gələrək 24 il sonra finala yüksəldi. Messinin oyunun alınmasına hollandlar mane olsa da,[364] o, komandasının ilk penalti zərbəsini dəqiq yerinə yetirməyi bacardı.[365]
11 iyul tarixində turnirin ən yaxşı oyunçusu üçün veriləcək Qızıl top mükafatına namizədlər siyahısına FİFA Texniki Komitəsi tərəfindən Messinin adı əlavə olundu.[366] 13 iyulda 1990-cı il finalının iştirakçıları yenidən Dünya kubokunun final oyununda üz-üzə gəlməli oldu. Bu oyun Messinin dünyanın ən yaxşı oyunçusu, Almaniyanın isə dünyanın ən yaxşı komandası olduğunu təsdiqlədi.[364][367] 29-cu dəqiqədə Messi Hiquainin qol vurması üçün şərait yaratdı, lakin burada doğru olaraq oyundan kənar vəziyyət qeydə alındı. Messi oyunda hesabı açmaq üçün bir neçə şansı qaçırdı. 47-ci dəqiqədə onun zərbəsindən sonra top az fərqlə dirəyin üstündən keçmişdi. Oyun Almaniyanın Mario Götzeni meydana daxil etməsinə qədər qolsuz davam edirdi. Götze meydana daxil olmasından bir neçə dəqiqə sonra, 113-cü dəqiqədə fərqləndi, oyunun son dəqiqələrində Messinin cərimə zərbəsi təhlükəli alınmışdı. Oyunda başqa qol olmadı və Almaniya 1–0 hesabı ilə qalib gələrək Dünya Kubokunun qalibi oldu.[368]
Messi dörd qolla turnirdə ən çox qol vuran üçüncü oyunçu oldu, lakin eyni nəticəni göstərmiş Neymar Messidən daha az oynadığı üçün Bürünc Buts mükafatı ona verildi. Messinin Nigeriya və Bosniya və Herseqovinaya vurduğu qollar turnirin ən yaxşı qolu mükafatına namizəd oldu və səsvermə nəticəsində müvagiq olaraq 9-cu və 8-ci oldular.[369] Messinin dörd oyunda oyunun oyunçusu seçilməyi istənilən turnirdə əlçatmaz göstərici idi.[370]
Dünya Kuboku finalının yekununda Messi Tomas Mülleri və Aryen Robbeni qabaqlayaraq turnirin ən yaxşı oyunçusu kimi Qızıl top mükafatını qazandı. Messi ən çox şans yaradan, ən çox uğurlu driblinqlər edən, cərimə meydançasında ən çox top qəbul edən və Dünya Kuboku ərzində digər oyunçuları ən çox topla təmin edən oyunçu idi.[371] Lakin, mükafatın Messiyə verilməsi onun 1/8 final mərhələsindən finala qədər qol vurmadığı və məhsuldar ötürmə etmədiyi üçün mediyada fikir ayrılığı yaratdı. FİFA prezidenti Sepp Blatter Qızıl topun Messiyə verilməsinə təəccübləndi, Argentinanın əfsanəvi futbolçusu Dieqo Maradona bunu belə dəyərləndirdi ki, "marketinq əhalisi" mükafat üçün seçimi səhv edib.[372][373] Finaldan sonra Messi belə şərh verdi: "Məni Qızıl Top maraqlandırmır. Şansları qaçırdığım üçün məyusam. Bizim gözəl şanslarımız oldu. Biz bilirdik ki, oyuna nəzarət edə bilməyəcəyik, amma biz bunu etməyə çalışırdıq. İndi mən öz mükafatımla maraqlanmıram. Kuboku qaldırmağı və Argentinaya aparmağı istəyirdim. Dərd çox böyükdür"[374]
Kopa Amerika 2015
[redaktə | mənbəni redaktə et]Çilidə keçirilən Kopa Amerika turniri Messinin bu yarışdakı üçüncü iştirakı idi. Bundan əvvəl 2007 və 2011-ci illərdə də Argentina millisinin heyətinə cəlb olunmuşdu. "Barselona"nın əvvəlki baş məşqçisi Tata Martinonun başçılığı altında son dünya çempionatının finalçısı kimi Argentina yarışın favoritlərindən biri olaraq göstərilirdi.[375][376] Paraqvaya qarşı açılış oyununda fasiləyə Argentina iki top fərqi ilə irəlidə yollandı, amma hesabı qoruya bilmədilər və oyun 2–2 hesabı ilə başa çatdı; bu görüşdə Messi penaltidən turnirdəki yeganə qolunu vurdu.[377] Son çempion Uruqvayı 1–0 məğlub etdikləri oyunun ardından Yamayka üzərində eyni hesablı qələbə qazandılar, bu görüş Messinin millinin heyətində keçirdiyi 100-cü oyun idi. Messi bu göstəriciyə çatan beşinci argentinalı futbolçu oldu.[378][379] Keçirdiyi 100 görüşdə Messi Argentinanın heyətində 46 dəfə fərqlənib, bu qolların da 22-i rəsmi oyunlarda vurulub.[379][380]
Messi komandanın lideri kimi Argentinanı qrup qalibi olaraq növbəti mərhələyə daşıdı.[381][382] 1/4 final mərhələsində onlar çoxlu şanslar əldə etdilər, lakin bütün cəhdlər Kolumbiyanın qapıçısı tərəfindən qaytarıldı və oyun qolsuz bərabərlikdə başa çatdı, penaltilər seriyasına qədər uzanan qarşılaşmada Argentina 5–4 hesabı ilə qələbə qazana bildi.[383] Yarımfinal mərhələsində Messi pleymeyker kimi özünü göstərdi, o üç məhsuldar ötürmə verdi və Argentina Paraqvay üzərində 6–1 hesabı ilə qələbə qazandı.[381] Argentina Kopa Amerikanın finalında Argentina Çili ilə qarşılaşdı və əsas və əlavə vaxtı qolsuz bitən qarşılaşmada penaltilər seriyasında 4–1 hesabı ilə məğlub olaraq gümüş medalla kifayətlənməli oldu. Messi oyunda rəqib oyunçuların aqresiyası ilə üzləşdi və öz standartlarından aşağı çıxış elədi. Buna baxmayaraq Argentinanın heyətində penalti zərbəsinin dəqiq yerinə yetirən yeganə oyunçu oldu.[384][385] Turnirin bağlanışında o, Ən Dəyərli Oyunçu mükafatının qalibi seçildi, amma bundan imtina etdi.[386] Beləliklə, Argentina 1993-cü ildən başlayan kuboku uğursuzluğunu davam etdirdi, Dünya Kuboku və Kopa Amerika məğlubiyyətlərin yenidən Messiyə Argentina mətbuatı və azarkeşləri tərəfindən sərt tənqid gətirdi.[387][388]
Milli komandada oyunlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]Son yeniləmə: 10 aprel 2016
Mənbə:[389]
 Argentina milli futbol komandası
| ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| İl | Yoldaşlıq | Dünya K. | Dünya K. s/m | Kopa A. | Başqa | Cəmi | ||||||
| Oyun | Qol | Oyun | Qol | Oyun | Qol | Oyun | Qol | Oyun | Qol | Oyun | Qol | |
| 2005 | 2 | 0 | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 5 | 0 |
| 2006 | 4 | 0 | 5 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 9 | 1 |
| 2007 | 4 | 2 | 0 | 0 | 4 | 2 | 6 | 2 | 0 | 0 | 14 | 6 |
| 2008 | 2 | 1 | 0 | 0 | 6 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 8 | 2 |
| 2009 | 2 | 2 | 0 | 0 | 8 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 10 | 3 |
| 2010 | 5 | 2 | 5 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 10 | 2 |
| 2011 | 5 | 2 | 0 | 0 | 4 | 2 | 4 | 0 | 0 | 0 | 13 | 4 |
| 2012 | 4 | 7 | 0 | 0 | 5 | 5 | 0 | 0 | 0 | 0 | 9 | 12 |
| 2013 | 2 | 3 | 0 | 0 | 5 | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 7 | 6 |
| 2014 | 7 | 4 | 0 | 0 | 7 | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 14 | 8 |
| 2015 | 2 | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 6 | 1 | 0 | 0 | 6 | 1 |
| Cəmi | 39 | 27 | 15 | 5 | 35 | 14 | 16 | 3 | 0 | 0 | 105 | 46 |
Milli komandada qollar
[redaktə | mənbəni redaktə et]Son yeniləmə:13 iyun 2015
Mənbə:[43][301][390][391][392]
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Oyun tərzi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Messi fiziki ölçüləri və oyun tərzi ilə həmvətəni Dieqo Maradonaya bənzədilir.[393] Digər futbolçulara nisbətən yüngül ağırlıq mərkəzi ona istiqamətini sürətlə dəyişməyə, çevik olmağa, maneələrdən yayınmağa kömək edir.[394] Onun qısa, güclü ayaqları sürətini tez artırmağa imkan verir və həmçinin o sürətli ayaqları ilə driblinqlər zamanı topa nəzarət edə bilir.[395] "Barselona"da rəhbərliyi altında oynadığı Pep Qvardiola belə qeyd etmişdi: "Messi topa sahib olduqda topsuz olduğundan daha sürətlə qaça bilən yeganə futbolçudur"[396] Maradona kimi Messinin də işlək ayağı sol ayaqdır.[397] O, komanda yoldaşlarına məhsuldar ötürmə vermək və topu onlara ötürmək üçün ayağının iç tərəfini istifadə etdiyi halda sol ayağının çölü ilə adətən driblinq etməyə başlayır.[394] Portuqaliyalı futbolçu Kriştiano Ronaldo ilə birlikdə Messi hal-hazırda dünyadakı ən yaxşı iki oyunçusundan biri və dünya futbolu tarixinin ən yaxşı oyunçularından biri sayılır.[7][8][10][11][12] Messi, adətən, meydanın sağ cinahından və ya mərkəzdən əks hücumlara çıxarkən rəqib qapısına doğru driblinq edərək irəliləyir. O həm də xüsusilə komanda yoldaşları Xavi və Andres İnyesta ilə gözəl anlaşaraq, ötürmələr edərək və kombinasiyalar quraraq komanda oyununa da töhfəsini verir.[398][399][400] O həmçinin penalti zərbələrini dəqiq yerinə yetirir.[401] Onun driblinq bacarığı ilə haqda Maradona belə söyləyib:"Top onun ayağına yapışır; Mən öz karyeram boyu böyük futbolçular görmüşdüm, amma mən Messi kimi topla davranan başqasını görməmişdim"[402] Maradona Messini hal-hazırda dünyanın ən yaxşı oyunçusu hesab edir.[403][404]
Taktiki cəhətdən Messi son nöqtəni qoyma, sürəti, istedadı, driblinqi, tarazlığı, mövqe seçməyi, meydanı görməyi və ötürmə bacarığı ilə mərkəz hücumçu və bəzən pleymeyker mövqeyində oynayır,[55][399][405] O, meydançanın mərkəzindən və hər iki cinahdan hücuma çıxa bilir.[406] O, karyerasına mərkəz və cinah hücumçusu kimi başlayıb, amma daha sonra keçmiş baş məşqçisi Frank Raykard tərəfindən sağ cinahda da oynadılıb. Messi müdafiənin arxasına meydanın mərkəzinə doğru asanlıqla keçə bilirdi, bu, ona sol ayağı ilə qapıya doğru topun istiqamətini dəyişdirərək zərbə endirməsinə imkan verirdi.[407] O, Qvardiolanın rəhbərliyi altında geridə oynayan hücumçu mövqeyində çıxış edib.[408] Bu mövqe Messinin tək hücumçu və ya mərkəz hücumçusu kimi oynamaq ənənəsi ilə xarakterizə olunur. Messi tez-tez geriyə qayıdaraq hücumçular və hücumameyilli müdafiəçilərin açılmaları üçün boş mövqe yaratmağa, onlara məhsuldar ötürmə verməyə və ya topla irəliləyərək qol vurmalarına, hücum etmələrini təmin etməyə çalışır.[408] Argentina milli komandasının heyətində Messi adətən ön xətdə oynayır. O mərkəz və ya cinah hücumçu kimi oynamağa başlasa da, xüsusilə Maradonanın başçılığı altında pleymeyker və hücumameyilli yarımmüdafiəçi mövqlərində də oynayırdı.[332][333]
Futboldan kənar
[redaktə | mənbəni redaktə et]Şəxsi həyatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Messinin onun vətənindən, Rosariodan olan Makarena Lemos ilə adı hallanırdı. O, 2006-cı il dünya çempionatının başlanmasına bir neçə gün qalmış zədəsini sağaltmaq üçün Rosarioya qayıdanda Lemosla Messinin qızın atasının vasitəsilə tanış olduğu deyildi.[409][410] O, həmçinin argentinalı qlamur model Lusiana Salazarla da münasibətdə olub.[411][412]
Messi 2009-cu ilin yanvarında Kanal 33-də "Het Trik Barça" proqramında şəxsi həyatı ilə bağlı belə açıqlama vermişdi: "Mənim sevgilim var və o Argentinada yaşayır. Mən rahatam və xoşbəxtəm".[412] O, "Barselona"-"Espanyol" derbisindən sonra Sitgesdə karnavalda Antonella Rokkuzzo ilə birgə olduğu məlum oldu.[413] Rokkuzzonun da ana vətəni Rosario idi.[414] 2 iyun 2012-ci ildə Messi FİFA Dünya Kuboku 2014-ün seçmə mərhələsi çərçivəsində Ekvadorla qarşılaşmada məhsuldar ötürmə etdi və qol vurdu. Argentinanın heyətində 23-cü qolu vurduqdan sonra topu formasının altına qoyaraq sevgilisinin 12 həftəlik hamilə olduğuna işarə etdi. Sevgilisi Twitter hesabında uşağın sentyabr ayında dünyaya gələcəyini paylaşmışdı.[415] Messi oğlunun oktyabrda anadan olacağını və adını Tyaqo qoymaq istədiklərini bildirdi,
lakin doğum gözləniləndən daha gec baş verdi. 2 noyabr 2012-ci ildə Messi ilk dəfə ata oldu. Gözlənildiyi kimi uşağın adını Tyaqo qoydular. "Barselona" klubunun rəsmi saytı "Leo Messi atadır" başlıqlı xəbər paylaşdı. Bununla yanaşı, argentinalı hücumçu Facebook səhifəsində bunları yazdı: "Bu gün mən dünyanın ən xoşbəxt insanıyam, mənim oğlum dünyaya gəlib və bu hədiyyə üçün Allaha təşəkkür edirəm".[23][416] O, həmçinin sol baldırına oğlunun adını və barmaq izini həkk etdirdi.[417]
Oğlunun ilk ad gününü keçirmək üçün Messi və Tyaqo UNICEF-in sosial kampaniyasının iştirakçısı oldular.[418] Sosial-mediya kampaniyasında iştirak edən və imzalayan hər kəs Messinin imzalı forması və ya butsunu əldə etmək şansı qazandı.[418]
Messinin futbol aləmində iki yaxın qohumu var: Paraqvayın "Klub Olimpiya" komandasının cinah hücumçusu Maksi Biançuçi və Paraqvayın "İndepentiente" klubunun yarımmüdafiəçisi Emanuel Biançuççi.[419][420]
2013-cü ildə Messi Vatikanda Argentina klubu "San Lorenzo de Almaqro"nun azarkeşi olan Papa Françislə görüşdü. Messi görüşü bu sözlərlə ifadə etdi:"Şübhəsiz, bu, mənim həyatım ən önəmli günlərindən biridir. Biz meydançada və kənarında fərqlənməliyik"[421]
Messi ailəsi İspaniyadan köçdükdən bəri Rosario ilə əlaqələrini qorumuşdur və onlarla maraqlanmaq üçün uzun məsafələr qət etmişdir. O, çoxu "87-ci ilin maşınları"nın üzvləri olan azsaylı yaxın dostları ilə gündəlik telefonla əlaqə saxlayır. Bir dəfə o milli komandanın heyətində Buenos Ayresdə təlim-məşq toplanışında olduqları zaman məşqdən sonra ailəsi ilə nahar etmək üçün maşınla Rosarioya üç saatlıq yol qət etmişdi. Messi gecəni ailəsi ilə keçirdi və növbəti gün məşq üçün Buenos Ayresə qayıtdı. Messi həmçinin Rosariodakı köhnə evini saxlamışdı. O, anasının uzun müddət yaşadığı xudmani mənzillə də maraqlanır.[23]
Xeyirxahlıq
[redaktə | mənbəni redaktə et]2007-ci ildə Messi ehtiyacı olan uşaqların təhsilinə və sağlamlığına dəstək olmaq məqsədilə Leo Messi Fondunun əsasını qoydu.[422][423] Messinin öz uşaqlığında sağlamlığından çəkdiyi əziyyətlərə görə Leo Messi Fondu öz hesabına argentinalı uşaqların İspaniyada müayinədən keçməsini təşkil etdi.[424] Messinin fonduna əlavə yardım Herbalife tərəfindən təmin edilir.[425]
11 mart 2010 tarixində Messinin UNICEF-in xoşməramlı səfiri olduğu elan edildi.[426] Messinin UNICEF səfiri kimi fəaliyyəti uşaqların hüquqlarının qorunmasına yönəlir. Messinin bu fəaliyyəti həmçinin UNICEF-lə yaxşı əlaqələri olan "Barselona" tərəfindən də dəstəklənir.[427]
O və Newell's arasında uzun müddət davam edən ictimai çəkişməsi də başa çatdı. Messi klubun gənclər akademiyası üçün stadion, həmçinin yeni idman zalının tikilməsi üçün maddi dəstək oldu. Öz növbəsində, Newell's Messi ilə əlaqələri genişləndirdi və onun oğluna klubun üzvlük kartını verməyi planlaşdırdı.[23]
2013-cü ilin mart ayında Messi onun doğma vətəni olan Rosarioda uşaq xəstəxanasının təmiri üçün 600000 € bağışladı. Bu məbləğ Viktor J Vilela Uşaqlar Xəstəxanasında onkologiya bölməsinin təmiri, həmçinin həkimlərin təlimlər üçün Barselonaya səfəri üçün xərcləndi.[428]
Zənginlik
[redaktə | mənbəni redaktə et]2010-cu ilin martında Frans Futbol Messini son 12 ayda qazandığı maaşı, bonusları və meydandan kənar qazancı daxil olmaqla €33 milyon ($45 milyon) ilə Devid Bekhem və Kriştiano Ronaldodan sonra üçüncü ən varlı futbolçu kimi dəyərləndirdi.[429][430] 2014-cü ilin mayında Forbes son 12 ayda $65 milyon gəlir əldə edən Messini Kriştiano Ronaldodan sonra gəliri ən çox olan ikinci futbolçu kimi qiymətləndirdi.[431]
Maaş
[redaktə | mənbəni redaktə et]2012-ci ilin dekabr ayında "Barselona" Messi ilə 5 illik müqavilə imzaladığını, 2018-ci ilədək klubda qalacağını və maaşının 16 milyon €-a (21.2 milyon $) qədər artırıldığını elan etdi. Bununla Messi ən yüksək maaşlı futbolçu oldu. İspaniyada 56% olan gəlir vergisini ödəməyi də "Barselona" öz üzərinə götürdü; "Barselona" Messiyə 20 milyon €-dan (26.5 milyon $) bir qədər artıq əlavə pul da ödəyəcək.[432] Onu öz heyətinə cəlb etmək istəyən klub "Barselona"ya 250 milyon € ödəməli olacaq.[433]
Sponsorluq
[redaktə | mənbəni redaktə et]2012-ci ilin sentyabr tarixində Messi Türk Hava Yollarının qlobal marka siması oldu.[434] Messi hava yolları üçün NBA ulduzu Kobe Bryant ilə kommersiya reklam çarxlarına çəkildi. Son reklamda cütlük gənc oğlanın diqqətini cəlb etməyə çalışırdı.[435] Messi appeared in a 2012 television advert for Japanese face wash Scalp-D.[436] dekabr 2013-cü il tarixində Messi alman futbol əfsanəsi Frans Bekenbauerin başçılıq etdiyi "Qalaksi XI" komandasının kapitanı kimi 10 futbolçu ilə birgə Cənubi Koreya kompaniyası Samsungun reklamında da çəkilib.[437]
2014-cü ilin fevralında Messi tennis ulduzu Rojer Federer ilə birlikdə Gillette markasının reklamında çəkildi. Onun kompaniyanın beynəlxalq futbol kampaniyasının qlobal siması olduğu elan edildi. Gilletle həmçinin Leo Messi Fondunun misiyasını dəstəkləmək üçün onunla əməkdaşlıq edir.[438]
Vergidən yayınma
[redaktə | mənbəni redaktə et]Messinin atası Jorc Horasio Messi 2007–2009-cu illərdə 4 milyon € məbləğində vergidən yayındığı iddiası ilə istintaqa cəlb olunmuşdu. Messi və atasının vergini ödəməkdən yayınmaq üçün Böyük Britaniya, İsveçrə, Beliz və Uruqvayda saxta şirkətlər qurduğu iddia edilirdi.[439][440]
Atası 2013-cü ilin avqustunda ödənməmiş 5 milyon € məbləğində vergini faizi ilə ödədi. Prokuror Jorgenin vergi məsələsində məsuliyyət daşıdığına razılaşdı və ittihamların ləğv olunmasını məsləhət gördü, lakin Barselona məhkəməsi sübut edilmiş kifayət qədər dəlil olduğu üçün 2014-cü ilin payızında yenidən məhkəmə qarşısına çıxmalı olduğunu bildirdi.[441][442][443]
Mediya
[redaktə | mənbəni redaktə et]Messi Pro Evolution Soccer 2009 və Pro Evolution Soccer 2011 videooyunlarının üz qabığında yer aldı. Həmçinin o, bu oyunlar üçün reklam kampaniyasında də iştirak etdi.[444][445] Messi və Fernando Torresin şəkli Pro Evolution Soccer 2010 oyununun üz qabığında birgə həkk olundu.[446][447][448][449] 2011-ci ilin noyabrında Messi PES-in rəqibi olan FIFA videooyunlar seriyasının yeni siması olmağı qəbul etdi. Onun debütü 2012-ci ildə FIFA Street oyununun siması olmaqla reallaşdı. Messi həmçinin FIFA 13 və FIFA 14-ün də siması oldu.[450] Bunlardan əlavə alman idman geyimi kompaniyası Adidas Messiyə sponsorluq edir və Messi onun televiziya reklamlarında çəkilir.[451] iyun 2010-cu ildə Messi Leo Messi Fonduyla əməkdaşlıq edən Herbalife ilə üç illik müqavilə imzaladı.[452]
Messinin adı iki dəfə, 2011[453] və 2012-ci illərdə[454] Time jurnalının dünyanın ən nüfuzlu 100 adamı siyahısına əlavə edilib.
2011-ci ilin aprel ayında Messinin Facebook səhifəsini yaratmasından bir neçə saat sonra altı milyondan çox izləyici səhifəyə qoşuldu[455] və 2013-cü ildə Messi Kriştiano Ronaldodan sonra 50 milyon izləyici həddini keçən ikinci futbolçu oldu.[456]
SportsPro qəzetinin dünyanın ən tezsatıla bilən oyunçuları siyahısında Messi Neymardan sonra ikinci yerdə dəyərləndirilib.[457]
Yapon zərgər Qinza Takana 25 kq ağırlığında Messinin sol ayağının qızıl maketini hazırladı. Bu, 2013-cü ilin martında Senday zəlzələsi və sunamidən əziyyət çəkənlərə yardım məqsədilə Yaponiyada satışa qoyuldu. Onun dəyəri 5.25 milyon $ idi.[458]
Uğurları
[redaktə | mənbəni redaktə et]Barselona
[redaktə | mənbəni redaktə et],_Lionel_Messi_(R)_%E2%80%93_Portugal_vs._Argentina,_9th_February_2011_(1).jpg)
- La Liqa: Qalib (7): 2004–05, 2005–06, 2008–09, 2009–10, 2010–11, 2012–13, 2014–15; İkincilik (3): 2006–07, 2011–12, 2013–14;
- Kopa del Rey: Qalib (3): 2008–09, 2011–12, 2014–15; İkincilik (2): 2010–11, 2013–14;
- İspaniya Superkuboku: Qalib (6): 2005, 2006, 2009, 2010, 2011, 2013
- UEFA Çempionlar Liqası: Qalib (4): 2005–06, 2008–09, 2010–11, 2014–15;
- UEFA Super Kuboku: Qalib (3): 2009, 2011,2015; Finalçı (1): 2006;
- FIFA Klublararası Dünya Kuboku: Qalib (3): 2009, 2011, 2015.
Argentina
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Yay Olimpiya Oyunları: Qalib (1): 2008;
- FIFA 20 yaşadək futbolçuların Dünya Kuboku: Qalib (1): 2005;
- FIFA Dünya Kuboku;İkincilik (1): 2014
- Kopa Amerika: Qalib (1): 2007;
- Cənubi Amerika Gənclər Çempionatı: Üçüncülük (1): 2005.
Şəxsi
[redaktə | mənbəni redaktə et]- FIFA Qızıl top (7): 2010, 2011, 2012, 2015, 2019, 2021-ci illərdə alıb.
- Qızıl top (1): 2009. Bu mükafat2009-cu ildə ləğv olunub.
- FIFA Dünyada İlin Oyunçusu (1): 2009. 2009-cu ildə ləğv olunub.
- Dünya İlin Futbol Oyunçusu (3): 2009, 2011, 2012.
- Dünya Futbolunun Ən Yaxşı On Birliyi: 2013.
- Onze d'Or (3): 2009, 2011, 2012. 2010-cu ildə qalib olmayıb.
- Avropa Qızıl Buts (3): 2010, 2012, 2013.
- UEFA Avropada Ən Yaxşı Oyunçu Mükafatı (1):2010–11. 2011-ci ildə təsis olunub.
- UEFA İlin Klub Futbolçusu (1): 2009. 2010-da ləğv olunub.
- FİFA Klublararası Dünya Kuboku Qızıl Top (2): 2009, 2011.
- UEFA Çempionlar Liqası Finalının Oyunçusu (1): 2011.
- UEFA Çempionlar Liqasının Bombardiri (4): 2009, 2010, 2011, 2012.
- L'Équipe Çempionlar Çempionu : 2011.
- FIFA 20 yaşadək futbolçuların Dünya Kubokunun oyunçusu (1): 2005.
- FIFA 20 yaşadək futbolçuların Dünya Kuboku bombardiri (1): 2005.
- LFP Ən Yaxşı Oyunçu (5): 2009, 2010, 2011, 2012, 2013.
- La Liqa İlin Oyunçusu (3): 2009, 2010, 2011.
- La Liqa İlin Legioner Oyunçusu (3): 2007, 2009, 2010. 2010-cu ildə ləğv olunub.
- Piçiçi Mükafatı (3): 2010, 2012, 2013.
- LFP Ən Yaxşı Hücumçu (5): 2009, 2010, 2011, 2012, 2013.
- UEFA Çempionlar Liqası İlin Hücumçusu (1): 2009. 2010-cu ildə ləğv edilib.
- La Liqa İlin İber Amerikan Futbolçusu (5): 2007, 2009, 2010, 2011, 2012.
- FIFPro Dünyada İlin Gənc Oyunçusu (3): 2006, 2007, 2008.
- World Soccer qəzeti, İlin Gənc Oyunçusu (3):2006, 2007, 2008.
- Bravo Mükafatı (1):2007.
- Qızıl Oğlan mükafatı (1): 2005.
- Marca Leyenda Mükafatı (1):2009.
- Trofeo Alfredo Di Stéfano (3): 2008–09, 2009–10, 2010–11
- ESPU Ən Yaxşı Beynəlxalq İdmançı Mükafatı (1):2012.
- El País Avropa Futbolunun Kralı mükafatı (4): 2009, 2010, 2011, 2012.[459]
- IFFHS Dünyanın Ən Məhsuldar Futbolçusu (2): 2011, 2012.[460]
- IFFHS Dünyanın Yüksək Liqalarında Ən Məhsuldar Oyunçu (1): 2012.[461]
- FIFPro Dünya On Birliyi (7): 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2015.[462]
- UEFA İlin Komandası (5): 2008, 2009, 2010, 2011, 2012.
- Avropa İdman Qəzetləri İlin Komandası (7):2006, 2008, 2009, 2011, 2012, 2013
- Kopa Amerika Turnirin Gənc Futbolçusu (1): 2007.
- Kopa Amerika Ən Çox Məhsuldar Ötürmə Verən (1): 2011.
- Kopa del Rey ən məhsuldar futbolçu (2): 2010–11, 2013–14.
- Argentinada İlin İdmançısı Mükafatı (1): 2011.
- Argentinada İlin Futbolçusu (8): 2005, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013.
- FİFA Dünya Kuboku 2014 Ən Yaxşı Oyunçu
Rekordlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]Son yeniləmə: 5 iyun 2014
Dünya
[redaktə | mənbəni redaktə et]- FİFA Qızıl top mükafatını ən çox qazanan: 7[463]
- İl ərzində ən çox qol vurmaqla Ginnesin Rekordlar Kitabına düşüb: 91 qol[464]
- İl ərzində rəsmi oyunlarda ən çox qol vuran: 25 qol (Vivian Vudvardla birgə)
- Ölkə çempionatı oyunlarında ən uzun qol vurma seriyasına malik: 21 oyun (33 qol)[465]
- Ölkə çempionatlarında bütün komandalara qol vuran ilk oyunçu[466]
Avropa
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Ən çox Avropa Qızıl Buts mükafatını qazanan: 6[467]
- Bir mövsümdə klubun heyətində ən çox qol vuran:73 qol[468]
- İl ərzində klubun heyətində ən çox qol vuran: 79 qol[469]
- Avrokuboklarda ən çox bombardir olan 4 dəfə (Gerd Müllerlə birlikdə)[470]
- Avrokuboklarda ən çox ardıcıl bombarder olan: 4 dəfə[470]
- UEFA Çempionlar Liqasında ən çox het-trik edən:4 het-trik[230]
- UEFA Çempionlar Liqasında bir oyunda ən çox qol vuran: 5 qol[471]
- UEFA Çempionlar Liqasında 1/8, 1/4, 1/2 və final oyunlarında ən çox qol vuran: 31 qol
- Avrokuboklarda 21 müxtəlif şəhərdə qol vuran yeganə oyunçu.
Argentina
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Milli komandada bir ildə ən çox qol vuran: 12 qol (Qabriel Batistuta ilə birgə)[472]
İspaniya
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Bir klubdun heyətində ən çox qol vuran: 354 qol
- La Liqa tarixində səfər oyunlarında ən çox qol vuran:107 qol[473]
- La Liqada bir mövsümdə ən çox qol vuran: 50 qol[474]
- La Liqada ən uzun qol vurma seriyasına malik: 21 oyun, 33 qol[465]
- Bir mövsümdə La Liqada ən çox het-trik edən: 8 het-trik[475]
- La Liqada 200 qol həddini keçən ən gənc oyunçu: 25 yaş[476]
- 5 ardıcıl La Liqa mövsümündə 25 qol həddini keçən ilk oyunçu (Kriştiano Ronaldo ilə birgə)
- El Klassikolarda ən çox qol vuran: 23 qol
- El Klassikolarda ən çox het-trik edən: 2 het-trik
- İspaniya Superkubokunda ən çox qol vuran: 12 qol
Barselona
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Rəsmi oyunlarda ən çox qol vuran: 416 qol
- La Liqada ən çox vuran: 266 qol
- UEFA Çempionlar Liqasında ən çox qol vuran: 75 qol
- Avrokuboklarda ən çox qol vuran: 68 qol
- Beynəlxalq turnirlərdə ən çox qol vuran: 72 qol
- Rəsmi oyunlarda ən çox het-trik edən:30 het-trik
- La Liqada ən çox het-trik edən: 25 het-trik
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 Lionel Andrés Messi // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- ↑ 1 2 Lionel Andrés Messi // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- ↑ 1 2 Deutsche Nationalbibliothek Record #137928408 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- ↑ 1 2 Messi obtiene la nacionalidad española (isp.). 2005.
- ↑ 1 2 Frate C. d. Messi è residente a Recanati: il Comune gli manda il certificato elettorale (it.). Milano: RCS MediaGroup, 2019. ISSN 1120-4982; 1128-2568; 2499-2542
- ↑ 1 2 3 https://www.fcbarcelona.com/football/first-team/staff/players/2018-2019/messi.
- ↑ 1 2 "Del Potro: Messi's the best player in the world". Marca.com. 2019-04-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 sentyabr 2013.
- ↑ 1 2 "Simunic: Messi's the best of all time". FIFA. 2013-01-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 dekabr 2012.
- ↑ Smith, Ben. "Lionel Messi: Goals record caps golden year for Barcelona star". BBC Sport. 2014-03-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 dekabr 2012.
- ↑ 1 2 "Lionel Messi hailed as 'incredible' and 'gigantic' by Gerd Muller after Barcelona star breaks record for most goals". London: Telegraph Sport. 10 dekabr 2012. 2018-07-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 dekabr 2012.
- ↑ 1 2 "Arsène Wenger hails Barcelona's Lionel Messi after four-goal display". The Guardian. London. 7 aprel 2010. 2011-03-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 dekabr 2012.
- ↑ 1 2 "David Beckham: Lionel Messi is the best". ESPN. 2013-10-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2013.
- ↑ "Maradona proclaims Messi as his successor". China Daily. Reuters. 25 fevral 2006. 2019-04-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 oktyabr 2006.
- ↑ "El crack que desea victorias de regalo" (İspan). Canchallena. 2011-07-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-06-01.
- ↑ Carlin, John. "Lionel Messi: Magic in his feet". The Independent. UK. 27 mart 2010. 2019-03-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 aprel 2010.
- ↑ Veiga, Gustavo. "Los intereses de Messi" (İspan). Página/12. 2016-01-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 may 2009.
- ↑ 1 2 3 Hawkey, Ian. "Lionel Messi on a mission". The Times. London. 20 aprel 2008. 30 August 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 may 2009.
- ↑ Aguilar, Alexander. "El origen de los Messi está en Italia" (İspan). Al Día. 24 fevral 2006. 2012-11-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyul 2009.
- ↑ Cubero, Cristina. "Las raíces italianas de Leo Messi" (İspan). El Mundo Deportivo. 7 oktyabr 2005. 2011-07-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyul 2009.
- ↑ "Lionel Messi bio". NBC. 12 October 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 may 2009.
- ↑ Caioli, 2012. səh. 9–10
- ↑ 1 2 3 4 Williams, Richard. "Messi has all the qualities to take world by storm". The Guardian. London. 26 fevral 2006. 6 September 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 may 2008.
- ↑ 1 2 3 4 Thompson, Wright. "Here & Gone". Outside the Lines. ESPN FC. 7 oktyabr 2012. 2019-05-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 oktyabr 2012.
- ↑ White, Duncan. "Franck Ribery the man to challenge Lionel Messi and Barcelona". The Daily Telegraph. UK. 4 aprel 2009. 2017-08-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyul 2009.
- ↑ FT Weekend Magazine, 28 – 29 may 2011, 'Lionel Messi' by Ronald Reng
- ↑ 1 2 "The new messiah". FIFA. 5 mart 2006. 2013-12-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 iyul 2006.
- ↑ "Barcelona almost let Lionel Messi leave for free". GiveMeSport.com. 2019-04-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 sentyabr 2013.
- ↑ Sarmiento, Sandra; Marcet, Jaume. "From 'Infantil B' to World number one". FCBarcelona.com. 18 sentyabr 2009. 2009-10-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2012.
- ↑ 1 2 "Lionel Messi Match History Statistics". Mika Kähkönen. 2012. 2022-07-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 dekabr 2013.
- ↑ "Messi debuta en elBarça C en el derbifrente al Europa" (İspan). 2023-07-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 sentyabr 2011.
- ↑ "Messi estará en el stage de Peralada" (İspan). 2023-07-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 sentyabr 2011.
- ↑ 1 2 "Lionel Andres Messi — FCBarcelona and Argentina". Football Database. 2008-05-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 avqust 2006.
- ↑ Tutton, Mark; Duke, Greg. "Profile: Lionel Messi". CNN. 22 may 2009. 11 April 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 may 2009.
- ↑ "Meteoric rise in three years". fcbarcelona.com. 6 September 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 may 2008.
- ↑ Nogueras, Sergi. "Krkic enters the record books". fcbarcelona.cat. 21 oktyabr 2007. 2011-08-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 iyul 2009.
- ↑ "Messi: "Rijkaard gave us more freedom"". Soccerway. 10 dekabr 2009. 2017-09-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-06-02.
- ↑ "Is Barcelona's Lionel Messi the greatest-ever footballer?" Arxivləşdirilib 2012-04-08 at the Wayback Machine. BBC. 12 May 2014-cü ildə istifadə olunub
- ↑ "Good news for Barcelona as Messi gets his İspan passport". The Star. 28 may 2005. 30 October 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 may 2009.
- ↑ "Ronaldinho scores the goals, Messi takes the plaudits". Rediff. Reuters. 28 sentyabr 2005. 2019-04-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 avqust 2006.
- ↑ "Frustrated Messi suffers another injury setback". ESPN Soccernet. 26 aprel 2006. 2012-10-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 iyul 2006.
- ↑ Wallace, Sam. "Arsenal 1 Barcelona 2: Barcelona crush heroic Arsenal in space of four brutal minutes". The Independent. Paris. 18 may 2006. 24 April 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 iyun 2009.
- ↑ "Barca retain İspan league title". BBC Sport. 3 may 2006. 15 September 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 iyun 2009.
- ↑ 1 2 "Lionel Messi NFT profili". National-football-team.com. 2017-06-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 avqust 2014.
- ↑ "Doctors happy with Messi op" (Press-reliz). FCBarcelona.com. 14 noyabr 2006. 2013-10-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 noyabr 2006.
- ↑ "Messi to miss FIFA Club World Cup". FIFA.com/Reuters. 13 noyabr 2006. 2007-12-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 yanvar 2006.
- ↑ "Barcelona — Racing Santander". The Offside. 19 yanvar 2008. 30 May 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 may 2009.
- ↑ Hayward, Ben. "Magical Messi is Barcelona's hero". The Independent. UK. 11 mart 2007. 6 September 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 may 2009.
- ↑ "Inter beat AC, Messi headlines derby". FIFA. 11 mart 2007. 3 August 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 may 2009.
- ↑ White, Duncan. "Lionel Messi 2006/07 season statistics". London: ESPN Soccernet. 4 aprel 2009. 2017-08-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 iyun 2009.
- ↑ 1 2 Lowe, Sid. "The greatest goal ever?". The Daily Telegraph. UK. 20 aprel 2007. 2019-04-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyul 2009.
- ↑ "Messi dazzles as Barça reach Copa Final". ESPN Soccernet. 18 aprel 2007. 2012-10-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-06-17.
- ↑ "Can 'Messidona' beat Maradona?". The Hindu. Chennai. 14 iyul 2007. 2013-10-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-06-17.
- ↑ Lowe, Sid. "The greatest goal ever?". The Daily Telegraph. UK. 20 aprel 2007. 7 April 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 may 2007.
- ↑ 1 2 Mitten, Andy. "Hand of Messi saves Barcelona". The Times. UK. 10 iyun 2007. 2008-10-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 yanvar 2008.
- ↑ 1 2 Reng, Ronald. "Lionel Messi". Financial Times. 27 may 2011. 7 March 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 iyun 2012.
- ↑ "Barcelona 3-0 Lyon: Messi orchestrates win". ESPN Soccernet. 19 sentyabr 2007. 24 October 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 may 2009.
- ↑ "Barcelona vs. Sevilla". Soccerway. 22 sentyabr 2007. 10 May 2010 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 may 2009.
- ↑ Isaiah. "Barcelona 4-1 Zaragoza". The Offside. 26 sentyabr 2007. 11 March 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 may 2009.
- ↑ "Xavi late show saves Barca". FIFA. 27 fevral 2008. 3 August 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 may 2009.
- ↑ "Barcelona's Lionel Messi sidelined with thigh injury". Canadian Broadcasting Corporation. 5 mart 2008. 2013-01-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 iyun 2009.
- ↑ "FIFPro World XI". FIFPro. 9 October 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 may 2009.
- ↑ Villalobos, Fran. "El fútbol a sus pies". Marca (İspan). İspan. 10 aprel 2007. 2017-07-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyul 2009.
- ↑ Fest, Leandro. "Si Messi sigue trabajando así, será como Maradona y Pelé". Sport (İspan). Spain. 2011-08-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyul 2009.
- ↑ "Totti le daría el Balón de Oro a Messi antes que a Kaká". Marca (İspan). Spain. 29 noyabr 2007. 2016-11-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyul 2009.
- ↑ "2007 IFFHS World's Best Playmaker Award". 2022-02-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 avqust 2012.
- ↑ "Messi Inherits Ronaldinho's No. 10 Shirt". Goal.com. 4 avqust 2008. 2010-05-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyun 2009.
- ↑ "Late Messi brace nicks it". ESPN Soccernet. 1 oktyabr 2008. 24 October 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 may 2009.
- ↑ "Barcelona 6-1 Atletico Madrid". Bleacher Report. 4 oktyabr 2008. 1 February 2010 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 may 2009.
- ↑ "Goal rush for Barcelona". ESPN Soccernet. 4 oktyabr 2008. 10 August 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 may 2009.
- ↑ "Messi magical, Real miserable". FIFA. 29 noyabr 2008. 2014-08-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyun 2009.
- ↑ "Barcelona 2-0 Real Madrid". BBC Sport. 13 dekabr 2008. 25 February 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 may 2009.
- ↑ "2008 World's Best Playmaker Award". 2022-03-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 avqust 2012.
- ↑ "Messi scores hat trick in Barca's 3–1 win over Atletico". Shanghai Daily. 7 yanvar 2009. 12 May 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 may 2009.
- ↑ "Supersub Messi fires 5,000-goal Barcelona to comeback victory". Agence France-Presse. 1 fevral 2009. 2009-02-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 fevral 2009.
- ↑ "Barcelona hit Malaga for six". Al Jazeera English. 23 mart 2009. 2011-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyun 2009.
- ↑ Logothetis, Paul. "Barcelona returns to earth with league match". USA Today. 9 aprel 2009. 2012-03-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyul 2009.
- ↑ "Messi leads Barcelona to 1-0 win over Getafe". Shanghai Daily. 19 aprel 2009. 2013-10-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyun 2009.
- ↑ Lowe, Sid. "Barcelona run riot at Real Madrid and put Chelsea on notice". The Guardian. 2 may 2009. 4 March 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 may 2009.
- ↑ "Real Madrid Fan Poll Says Barcelona Loss Is Most Painful In Club History". Goal.com. 3 may 2009. 10 July 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 may 2009.
- ↑ "What Lionel Messi's T-Shirt At The Bernabeu Meant". Goal.com. 2 may 2009. 10 July 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyun 2009.
- ↑ "Barcelona defeat Athletic Bilbao to win Copa del Rey". The Daily Telegraph. UK. 14 may 2009. 17 May 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 may 2009.
- ↑ "Messi sweeps up goalscoring honours". UEFA. 27 may 2009. 2 November 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 iyun 2009.
- ↑ "Messi sweeps up Golcoring honours". uefa.com. 27 may 2009. 2 November 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 iyun 2009.
- ↑ "Messi recognised as Europe's finest". UEFA. 28 avqust 2009. 2018-12-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 avqust 2009.
- ↑ "Barcelona win treble in style". Gulf Daily News. 28 may 2009. 3 July 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 may 2009.
- ↑ "Barcelona eclipse dream team with historic treble". Agence France-Presse. 31 may 2009. 25 October 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 iyun 2009.
- ↑ Cross, John. "Wenger: Unstoppable Messi is like a PlayStation". Daily Mirror. 6 aprel 2010. 2014-01-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 noyabr 2013.
- ↑ "'Messi es el mejor jugador que veré jamás'" (İspan). El Mundo Deportivo. 29 avqust 2009. 2019-03-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 avqust 2009.
- ↑ "Leo Messi extends his stay at Barça". fcbarcelona.com. 18 sentyabr 2009. 2011-09-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 sentyabr 2009.
- ↑ "Messi signs new deal at Barcelona". BBC Sport. 18 sentyabr 2009. 2019-04-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 sentyabr 2009.
- ↑ "Messi and Ibrahimovic put Racing to the sword". ESPN Soccernet. 22 sentyabr 2009. 2012-10-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2009.
- ↑ "Barcelona 2-0 Dynamo Kiev: Messi & Pedro Unlock Stubborn Ukrainians". Goal.com. 29 sentyabr 2009. 2018-07-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 oktyabr 2009.
- ↑ "Xavi: All is well at Barca". ESPN Soccernet. 26 oktyabr 2009. 2012-10-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 noyabr 2009.
- ↑ "Barcelona thrashes Zaragoza to go clear at top". CNN. 25 oktyabr 2009. İstifadə tarixi: 28 noyabr 2009.[ölü keçid]
- ↑ "Barcelona forward Lionel Messi wins Ballon d'Or award". BBC Sport. 1 dekabr 2009. 2017-09-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 dekabr 2009.
- ↑ "Messi wins prestigious Ballon d'Or award". ABC Sport. 1 dekabr 2009. 2011-06-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 dekabr 2009.
- ↑ "Lionel Messi: A rare talent". UK. 1 dekabr 2009. 2019-03-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 dekabr 2009.
- ↑ "Messi takes Ballon d'Or". ESPN Soccernet. 1 dekabr 2009. 2012-10-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 dekabr 2009.
- ↑ "2009 IFFHS World's Best Playmaker Award". 2022-03-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 avqust 2012.
- ↑ "Messi seals number six". ESPN Soccernet. 19 dekabr 2009. 2012-10-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 dekabr 2009.
- ↑ "FC Barcelona's Messi wins World Player of the Year". ESPN Soccernet. 21 dekabr 2009. 2012-10-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 dekabr 2009.
- ↑ 1 2 "Tenerife 0-5 Barcelona: Messi Masterclass Sees Barca Back On Top". Goal.com. 10 yanvar 2010. 2016-01-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 yanvar 2010.
- ↑ "Barcelona back on top after 2-1 win over Malaga". DNA India. 28 fevral 2010. 2012-11-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2010.
- ↑ "Almeria 2-2 Barcelona: Blaugrana Drop More Points At La Liga Summit". goal.com. 6 mart 210. 2016-01-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2010.
- ↑ "Messi hat-trick as Barcelona beats Valencia 3-0". si.com. 14 mart 2010. 2011-07-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2010.
- ↑ "Messi inspires Barca". 18 mart 2010. 2012-10-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 mart 2010.
- ↑ "Real Zaragoza 2 – 4 Barcelona". UK. 21 mart 2010. 2012-03-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 mart 2010.
- ↑ "Nadie marcó dos 'hat trick' seguidos" (İspan). 23 mart 2010. 2011-08-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 mart 2010.
- ↑ "Match facts: Barcelona v Inter". UEFA.com. 25 aprel 2010. 2018-09-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2010.
- ↑ "Messi scores four as Barcelona beats Arsenal 4-1". 6 aprel 2010. 2012-03-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2010.
- ↑ "Wenger salutes genius Messi after Barcelona down Arsenal 4-1". India Times. 6 aprel 2010. 2010-04-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2010.
- ↑ "Messi scores 4 Gol to lead Barca over Arsenal". NDTV. 7 aprel 2010. 2023-07-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2010.
- ↑ "Barcelona 4-1 Arsenal". BBC Sport. 6 aprel 2010. 2018-07-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 aprel 2010.
- ↑ "BBC Sport – Football – Barcelona secure crucial win over rivals Real Madrid". BBC News. 10 aprel 2010. 2017-08-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2010.
- ↑ "Messi double puts Barcelona back on track". UK. 21 aprel 2008. 2010-05-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyun 2010.
- ↑ Spain. "Barcelona 4-1 Tenerife: Blaugrana Go Four Points Clear Of Real Madrid With Home Win". Goal.com. 4 may 2010. 10 July 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyun 2010.
- ↑ Reuters. "Barcelona survive late Sevilla scare to edge closer to La Liga title". UK. 9 may 2010. 12 May 2010 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyun 2010.
- ↑ Spain. "Barcelona Striker Lionel Messi Could Equal Ronaldo's 34 Goal Haul In Primera Liga". Goal.com. 4 may 2010. 10 July 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyun 2010.
- ↑ "Lionel Messi Chases Ronaldo's Goal Record". Bleacher Report. 14 aprel 2010. 2010-04-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyun 2010.
- ↑ "Messi Peroleh Gelar El Pichichi Dan Sepatu Emas". berita8.com. 17 may 2010. 7 July 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyun 2010.
- ↑ "Messi se corona como el mejor jugador de la Liga". marca.com. 3 iyun 2010. 2018-07-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 iyun 2010.
- ↑ "Fifa Ballon d'Or 2012: Lionel Messi rewarded for displays no rival could ever match" Arxivləşdirilib 2019-03-27 at the Wayback Machine. Telegraph.
- ↑ "Sevilla: Brilliant Blaugrana Outclass Rojiblancos To Lift Supercopa". Goal.com. 22 avqust 2010. 2010-08-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 avqust 2010.
- ↑ "Messi injured". FCBarcelona.cat. 20 sentyabr 2010. 2011-08-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 sentyabr 2010.
- ↑ "Gitti Messi gitti!.. Tomas Ujfalusi sakatlamıştı..." Sporx. 17 iyun 2011. 2011-08-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 avqust 2011.
- ↑ "Villa on Messi's injury". FCBarcelona.cat. 20 sentyabr 2010. 2011-09-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 sentyabr 2010.
- ↑ "Champions: Messi pone al Barcelona como líder de su grupo (2-0)". Goal.com. 20 oktyabr 2010. 2010-10-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 oktyabr 2010.
- ↑ "Liga BBVA: Un gol de Messi encarriló el camino a la victoria para los azulgrana en el Coliseo". Goal.com. 7 noyabr 2010. 2011-08-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 noyabr 2010.
- ↑ "Jornada 12 – UD Almería 0-8 FC Barcelona". www.entradasfcbarcelona.com. 20 noyabr 2010. 2011-07-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 noyabr 2010.
- ↑ "El Barça pasa a octavos... ¡y ahora, a por el Madrid!". www.sport.es. 24 noyabr 2010. 2015-12-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 noyabr 2010.
- ↑ "El Barça humilla al Madrid con otra 'manita' histórica". www.sport.es. 29 noyabr 2010. 2016-02-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 noyabr 2010.
- ↑ "El Barça, sin bajar del autocar". www.sport.es. 4 dekabr 2010. 2016-02-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 dekabr 2010.
- ↑ "Messi, 17 goles y 9 asistencias". www.sport.es. 19 dekabr 2010. 2008-10-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 dekabr 2010.
- ↑ "Otro recital de campeón". www.sport.es. 8 yanvar 2011. 2016-02-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2011.
- ↑ "Lionel Messi wins the first FIFA Ballon d'Or". 10 yanvar 2011. 2011-08-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 yanvar 2011.
- ↑ "Argentina's Lionel Messi wins Fifa Ballon d'Or award". 10 yanvar 2011. 2018-10-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 yanvar 2011.
- ↑ "El Barça golea al Racing y mete más presión al Madrid". 22 yanvar 2011. 2008-10-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 yanvar 2011.
- ↑ "Lionel Messi Fined For Wishing Mother Happy Birthday". 26 yanvar 2011. 2016-01-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 yanvar 2011.
- ↑ "'Manita' de goles y un pie en la final". 26 yanvar 2011. 2008-10-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 yanvar 2011.
- ↑ "Hércules sufrió la ira de los Dioses". 29 yanvar 2011. 2008-10-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 yanvar 2011.
- ↑ "Barça set 16 wins consecutive league wins" (İspan). MARCA.com. 5 fevral 2011. 2018-09-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 fevral 2011.
- ↑ "Messi talks about the record" (İspan). MARCA.com. 5 fevral 2011. 2016-01-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 fevral 2011.
- ↑ "Messi saca al Barça de la boca de los 'leones'". 20 fevral 2011. 2008-10-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 fevral 2011.
- ↑ "El Barça desactiva el 'efecto Laudrup'". 27 fevral 2011. 2008-10-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 fevral 2011.
- ↑ "El Barça prende la mecha de la Liga en Mestalla". 2 mart 2011. 2008-10-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 mart 2011.
- ↑ "FC Barcelona Vs. Arsenal 2011: Lionel Messi Penalty Puts Barca Ahead". 2016-02-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 mart 2011.
- ↑ "Messi desatascó al Barça antes del clásico". 2016-03-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 aprel 2011.
- ↑ "Trámite resuelto y ahora... ¡a por el Madrid!". 2016-02-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 aprel 2011.
- ↑ "Un punto que vale una Liga". 2016-02-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 aprel 2011.
- ↑ "Messi es el "puto amo"". 2016-03-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 aprel 2011.
- ↑ "The Good, the Bad and the Ugly in the aftermath of the Clásico series". 5 may 2011. 8 May 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 may 2011.
- ↑ "Barcelona 3 Manchester United 1". 28 may 2011. 29 May 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 may 2011.
- ↑ "Messi salvó al fútbol". Sport. Spain. 17 avqust 2011. 2012-04-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 avqust 2011.
- ↑ "Súper Messi da la Supercopa al Barça". Sport. Spain. 26 avqust 2011. 2011-10-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 avqust 2011.
- ↑ "Avrupa'nın en büyüğü Barcelona: 2-0". 26 avqust 2011. İstifadə tarixi: 27 avqust 2011.[ölü keçid]
- ↑ "Liga Champions: new and improved version". 29 avqust 2011. 2011-11-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 avqust 2011.
- ↑ "Super 8 (8-0)". 17 sentyabr 2011. 2011-11-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 sentyabr 2011.
- ↑ "Esta Liga no es de dos sino de Messi". 25 sentyabr 2011. 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 sentyabr 2011.
- ↑ "El Barça se aficiona a las 'manitas'". 28 sentyabr 2011. 2019-04-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 sentyabr 2011.
- ↑ "Messi iguala a Kubala y afirma que sería "hermoso" superar a César". 28 sentyabr 2011. 2016-03-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 sentyabr 2011.
- ↑ "El Barça consolida su liderato con otro recital de Messi". 16 oktyabr 2011. 2016-03-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 oktyabr 2011.
- ↑ "1, 2, 3... Messi responde otra vez". 29 oktyabr 2011. 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2011.
- ↑ "Messi es infalible: hat trick... ¡y a octavos!". 1 noyabr 2011. 2016-03-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 noyabr 2011.
- ↑ "El 'rey león' Messi salvó un punto". 6 noyabr 2011. 2015-12-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 noyabr 2011.
- ↑ "El Barça se vacuna del virus FIFA con goleada". 20 noyabr 2011. 2015-12-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 noyabr 2011.
- ↑ "Victoria de campeón del Barça en San Siro". 23 noyabr 2011. 2015-12-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 noyabr 2011.
- ↑ "Alexis maravilla y el Barça golea". 29 noyabr 2011. 2015-12-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 noyabr 2011.
- ↑ "El huracán Barça engulle al Levante antes del Clásico". 3 dekabr 2011. 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 dekabr 2011.
- ↑ "Messi, el astro rey". 19 dekabr 2011. 2018-07-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 dekabr 2011.
- ↑ "2011 IFFHS World's Top Goalscorer Award". 2022-03-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 avqust 2012.
- ↑ 1 2 "Lionel Messi Bio, Stats, News". ESPN Soccernet. 2012-05-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 noyabr 2010.
- ↑ "Messi's a world treasure says Johan Cruyff" Arxivləşdirilib 2012-04-26 at the Wayback Machine. The Mirror. Retrieved 16 may 2013
- ↑ Jenson, Peter. "Lionel Messi Equals José Altafini's Record of 14 Goals in a Single European Cup Season". The Daily Telegraph. London. 4 aprel 2012. 2021-09-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-30.
- ↑ İmkansız diye bir şey yokmuş! Arxivləşdirilib 2012-04-28 at the Wayback Machine, Sporx, 24 aprel 2012.
- ↑ Marca, Messi'yi bitirdi! Arxivləşdirilib 2012-04-28 at the Wayback Machine, Sporx, 25 aprel 2012.
- ↑ "Messi's a world treasure says Johan Cruyff" Arxivləşdirilib 2012-04-26 at the Wayback Machine. The Mirror. 16 May 2013-cü ildə yoxlanılıb
- ↑ Barça'da kayıp yok! Geliyorlar… Arxivləşdirilib 2012-04-15 at the Wayback Machine, Sporx, 11 aprel 2012.
- ↑ Messi çıldırdı, Müller'i tarihe gömdü! Arxivləşdirilib 2012-05-08 at the Wayback Machine, Sporx, 2 may 2012.
- ↑ Çıl-dır-dı! Alem buysa 'kral' Messi! Arxivləşdirilib 2012-05-08 at the Wayback Machine, Sporx, 6 may 2012.
- ↑ "No" Clasico! Arxivləşdirilib 2012-04-30 at the Wayback Machine, Sporx, 21 aprel 2012.
- ↑ San Mames'te mutlu son! Arxivləşdirilib 2012-05-07 at the Wayback Machine, Sporx, 3 may 2012.
- ↑ Messi'nin yetişemediği Türk! Arxivləşdirilib 2017-09-25 at the Wayback Machine, Sporx, 18 may 2012.
- ↑ Josep Guardiola kupayla veda etti Arxivləşdirilib 2017-09-25 at the Wayback Machine, Sporx, 26 may 2012.
- ↑ Messi 301 gole ulaştı. Arxivləşdirilib 2012-11-03 at the Wayback Machine, Spor Futbol, 28 oktyabr 2012.
- ↑ Riach, James. "Barcelona vs Real Madrid: 3–2 – Supercopa de España 2012". The Guardian. London. 23 avqust 2012. 2012-08-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 avqust 2012.
- ↑ "Cristiano Ronaldo seals Super Cup win for Real Madrid despite wonder free-kick from Lionel Messi". The Independent. London. 30 avqust 2012. 2015-09-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 avqust 2012.
- ↑ "Real Madrid beat Barcelona to win İspan Super Cup". BBC Sport. 2019-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 avqust 2012.
- ↑ "Iniesta beats Messi & Ronaldo to UEFA award". 2012-09-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 avqust 2012.
- ↑ "Messi brace helps see off Getafe". 2014-07-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 sentyabr 2012.
- ↑ "Messi brace bails out shaky Barca vs Spartak". 2020-04-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 sentyabr 2012.
- ↑ "Lionel Messi eclipses Pelé with 76th goal of year in Barcelona victory" Arxivləşdirilib 2012-11-15 at the Wayback Machine. The Guardian.14 noyabr 2012-ci ildə yoxlanılıb
- ↑ "Messi does it again". Allaboutfcbarcelona.com. 17 noyabr 2012. 2014-03-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 noyabr 2012.
- ↑ "Messi closing in on Muller record". Allaboutfcbarcelona.com. 20 noyabr 2012. 2012-11-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 noyabr 2012.
- ↑ "Four-star Barca march on". Allaboutfcbarcelona.com. 25 noyabr 2012. 2012-11-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 noyabr 2012.
- ↑ "Messi equals César's record". fcbarcelona. 12 dekabr 2012. 2016-03-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-16.
- ↑ "Lionel Messi of Barcelona sets new goal-scoring record" Arxivləşdirilib 2014-03-26 at the Wayback Machine. BBC Sport. 10 dekabr 2012-ci ildə yoxlanılıb
- ↑ Rogers, Iain. "Messi sets record of 86 for goals in a year". Reuters. 9 dekabr 2012. 2015-09-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 dekabr 2012.
- ↑ "Mueller gets Messi's No. 10 Barcelona shirt". SI.com. Associated Press. 17 yanvar 2013. 14 May 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 may 2014.
- ↑ "Messi reaches 90 goals as Barca win". espnstar.com. 16 dekabr 2012. 2012-12-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 dekabr 2012.
- ↑ "Fifa refuses to back Lionel Messi or Godfrey Chitalu for goal record". BBC Sport. 14 dekabr 2012. 2012-12-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyun 2013.
- ↑ "Barça has renewed the contracts of Carles Puyol, Xavi Hernández and Leo Messi". fcbarcelona.com publisher=FC Barcelona. 18 dekabr 2012. 2019-05-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 dekabr 2012. (#missing_pipe)
- ↑ "Messi extends contract through 2018: "It's a fantastic day"". FCBarcelona.com. 7 fevral 2013. 2019-05-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 fevral 2013.
- ↑ Chowdhury, Saj. "Ballon d'Or contenders Messi, Ronaldo and Iniesta in profile". BBC. 6 yanvar 2013. 2014-03-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 yanvar 2013.
- ↑ "Messi crowned world's best for record fourth time". CNN. 7 yanvar 2013. 2021-05-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 yanvar 2013.
- ↑ "Lionel Messi wins Ballon d'Or ahead of Ronaldo & Iniesta". BBC. 7 yanvar 2013. 2019-06-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 yanvar 2013.
- ↑ Cairns, Dan. "How does Lionel Messi stack up against football legends?". BBC. 8 yanvar 2013. 2014-10-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 yanvar 2013.
- ↑ McNulty, Phil. "Lionel Messi's fourth Ballon d'Or confirms player's legendary status". BBC. 8 yanvar 2013. 2015-10-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 yanvar 2013.
- ↑ "Leo Messi breaks the 200-goal barrier in La Liga". 2019-05-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 yanvar 2012.
- ↑ "Primera Liga round-up: Lionel Messi inspires Barcelona as Malaga triumph". TEAMtalk. 16 fevral 2013. 2013-03-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 mart 2013.
- ↑ Elkington, Mark. "Lionel Messi passes 300 goals for Barcelona..." Stuff.co.nz. 17 fevral 2013. 2018-07-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 mart 2013.
- ↑ Messi brace pushes Barça past Granada Arxivləşdirilib 2014-07-09 at the Wayback Machine FIFA.com. 18 fevral 2013-cü ildə yoxlanılıb
- ↑ "Messi equals Di Stefano's Clasico goals record". Yahoo Sports. 2 mart 2013. 2019-05-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 mart 2013.
- ↑ Lionel Messi's delicate chip seals Barcelona's victory over Deportivo Arxivləşdirilib 2013-03-22 at the Wayback Machine, The Guardian, 9 mart 2013.
- ↑ "Messi's Record Goal Scoring Streak Ends". 2013-09-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 iyun 2013.
- ↑ "Round of 16( CL 2013)". Fc Barcelona. 2018-06-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 mart 2013.
- ↑ "Leo Messi captains FC Barcelona for the first time in an official match". FC Barcelona. 18 mart 2013. 2014-03-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-16.
- ↑ "Leo Messi's record-breaking run continues; becomes first player to score against 19 opponents consecutively". FC Barcelona. 30 mart 2013. 2016-03-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-16.
- ↑ "Champions League quarter-final Barcelona vs Paris St-Germain first leg". BBC Sport. 2 aprel 2013. 2015-06-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-16.
- ↑ "Messi unable to finish match due to injury". Marca. 12 may 2013. 3 September 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 August 2014.
- ↑ "Messi may miss last three games of the season". BBC Sport. 14 may 2013. 26 March 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 August 2014.
- ↑ Lowe, Sid. "Barcelona hail half-fit Lionel Messi for changing game against PSG". The Guardian. London. 11 aprel 2013. 2013-06-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 iyun 2013.
- ↑ "Barca equals 100 La Liga points record". 2014-06-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 iyun 2013.
- ↑ "UEFA Best Player in Europe Award". 2013-09-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 avqust 2013.
- ↑ "Ribery voted Europe's best". Sport24.com. 2019-03-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 sentyabr 2013.
- ↑ "Ribery beats Messi and Ronaldo to UEFA prize". Yahoo.com. 2015-04-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 sentyabr 2013.
- ↑ "Lionel Messi shines, Neymar debuts in Barcelona rout of Levante". CNN. 18 avqust 2013. 2013-10-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 avqust 2013.
- ↑ "Leo Messi breaks more records at Mestalla". FCBarcelona.com. 2015-09-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 sentyabr 2013.
- ↑ "Lionel Messi hattrick puts Barcelona on path to victory at Valencia". The Gurdian. 2019-05-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 sentyabr 2013.
- ↑ "Messi fires home his 23rd career hat trick for Barcelona". Toronto. 2013-09-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 sentyabr 2013.
- ↑ 1 2 "Messi becomes first player to score 4 hat tricks in the Champions League". FCBarcelona.com. 2013-09-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2013.
- ↑ "Real Betis vs. Barcelona: Messi injury sours Barca win". 2014-05-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 dekabr 2013.
- ↑ "Lionel Messi scores twice for Barcelona on injury return". BBC. 8 yanvar 2014. 2015-11-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-17.
- ↑ "Ballon d'Or: Cristiano Ronaldo beats Lionel Messi and Ribery". BBC Sport. 13 yanvar 2014. 2018-11-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-17.
- ↑ "Barcelona 6–0 Rayo Vallecano". BBC. 15 fevral 2014. 2015-11-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-17.
- ↑ "Real Madrid v Barcelona: Has Ronaldo overtaken Messi?". BBC. 22 mart 2014. 2019-04-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-17.
- ↑ "Lionel Messi becomes top El Clasico scorer as Barcelona beats Real Madrid in 4–3 thriller". NBC. 23 mart 2014. 2019-02-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-17.
- ↑ "Messi surpasses Hugo Sánchez as the second all-time scorer in La Liga and Di Stéfano as the top all-time scorer in Clásicos". 2016-03-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyul 2014.
- ↑ "Ronaldo clinches 'Pichichi' and shares Golden Shoe" Arxivləşdirilib 2022-03-31 at the Wayback Machine. Marc's. 22 may 2014-cü ildə yoxlanılıb
- ↑ "Agreement with Leo Messi". FC Barcelona. 16 may 2014. 3 March 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 August 2014.
- ↑ "Messi scores double as a 10-man Barcelona open La Liga season with comfy win". Foxsports.com. 24 avqust 2014. 2019-03-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 sentyabr 2014.
- ↑ Adriano Seu. "Liga, Villarreal-Barcellona 0-1: Il Barca va, Messi si ferma". gazzetta.it. 31 avqust 2014. 2022-03-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 sentyabr 2014.
- ↑ Adriano Seu. "Liga, Barcellona-Granada 6-0: tripletta di Neymar, Messi 401 gol in carriera". gazzetta.it. 27 sentyabr 2014. 2019-03-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 sentyabr 2014.
- ↑ ""Lionel Messi hails 400 goals for Barcelona and Argentina"" (İngilis). BBC. 28 sentyabr 2014. 2015-04-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 fevral 2015.
- ↑ "AdTech Ad Primera Division: Messi hits 250-goal mark as Barcelona see off Eibar". SkySports. 19 oktyabr 2014. 2019-06-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 fevral 2015.
- ↑ "The best quotes about Lionel Messi's 10 years at Barcelona". Espn fc. 2019-03-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 fevral 2015.
- ↑ Brookman, Derek. "Messi matches goal record as Barcelona advance". UEFA. 5 noyabr 2014. 2018-11-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 fevral 2015.
- ↑ "Barcelona 5-1 Sevilla". BBC Sport. 22 noyabr 2014. 2015-11-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 fevral 2015.
- ↑ "Apoel Nic 0-4 Barcelona". BBC Sport. 25 noyabr 2014. 2015-11-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 fevral 2015.
- ↑ "Messi se apunta al 'hat-trick': tres en los últimos cuatro partidos". Marca.com. 7 dekabr 2014. 16 May 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 January 2015.
- ↑ ""Barcelona 3-1 Atletico Madrid: Lionel Messi, Luis Suarez and Neymar combine to lift the gloom"" (İngiliscə). Daily Mail. 12 yanvar 2015. 2021-07-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 fevral 2015.
- ↑ "Ballon d'Or: Cristiano Ronaldo can inspire Lionel Messi to win again, says Graham Hunter". 12 yanvar 2015. 2016-04-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 fevral 2015.
- ↑ Lowe, Sid. "Barcelona Transform Their Season from Trouble to a Possible Treble". The Guardian. 18 may 2015. 9 June 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 avqust 2015.
- ↑ West, Andy. "Motivated Lionel Messi Transforms Barcelona's Hopes for Trophy Treble". BBC Sport. 19 mart 2015. 2015-11-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 avqust 2015.
- ↑ Lowe, Sid. "Messi's Best-Ever Form?". ESPN FC. 8 may 2015. 9 March 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 avqust 2015.
- ↑ Tomas, Francesc. "Barcelona Increasingly Gaining Messi Independence (and It's a Good Thing)". ESPN FC. 22 aprel 2015. 2015-04-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 avqust 2015.
- ↑ 1 2 Lowe, Sid. "Barcelona's Luis Suárez, Leo Messi and Neymar Too Good for Juventus". The Guardian. 6 iyun 2015. 12 April 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 August 2015.
- ↑ 1 2 "Lionel Andrés Messi Cuccittini: Matches 2014–15". BDFutbol. 2022-08-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 avqust 2015.
- ↑ Rice, Simon. "Barcelona Win La Liga: Lionel Messi Strike Sees Barca Clinch 23rd Title at Home of Reigning Champions Atletico Madrid". The Independent. 17 may 2015. 25 September 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 avqust 2015.
- ↑ "Supporters, Superstars and Goals Galore". FIFA. 11 mart 2015. 2015-10-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 avqust 2015.
- ↑ "Spanish Primera División Statistics: Top Assists 2014–15". ESPN FC. 2019-03-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 avqust 2015.
- ↑ "Messi También Es Leyenda en el Ranking Histórico de Asistencias" (Spanish). La Liga BBVA. 19 fevral 2015. 2015-07-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 avqust 2015.
- ↑ Corrigan, Dermot. "Messi Notches Assist Record". ESPN FC. 15 fevral 2015. 2019-04-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 avqust 2015.
- ↑ Corrigan, Dermot. "Treble Comes into Focus as Messi Marches Barcelona to Copa Title". ESPN FC. 30 may 2015. 5 February 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 avqust 2015.
- ↑ Newman, Blair. "If Lionel Messi Makes Pep Guardiola Feel Helpless, What Chance Do the Rest Have?". The Guardian. 7 may 2015. 9 June 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 avqust 2015.
- ↑ "Jérôme Boateng Memes Ridicule Bayern Munich Defender after Lionel Messi Turns Him Inside-Out in Barcelona Win". The Daily Telegraph. 7 may 2015. 4 November 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 sentyabr 2015.
- ↑ Chavez, Christopher. "Messi's Goal vs. Bayern Voted Europe's Best in 2014–15". Sports, Illustrated. 27 avqust 2015. 11 January 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 September 2015.
- ↑ Jurejko, Jonathan. "Bayern Mun 3–2 Barcelona". BBC Sport. 12 May 2015. 12 May 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 avqust 2015.
- ↑ Borden, Sam. "Barcelona Overwhelms Juventus to Win Fifth Champions League Title". The New York Times. 6 iyun 2015. 2022-06-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 avqust 2015.
- ↑ "UEFA Champions League 2014–15: Statistics". UEFA. 2015-08-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 avqust 2015.
- ↑ Hannah, Ralph. "The Ultimate Record-Breaking Preview to the UEFA Champions League Final". Guinness World Records. 5 iyun 2015. 2022-03-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 avqust 2015.
- ↑ Gonzalez, Roger. "Messi Beats Ronaldo for 2014–15 UEFA Best Player in Europe Award". CBS Sports. 4 sentyabr 2015. 2015-08-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-03.
- ↑ "Lionel Messi Says Free Kick Goals in UEFA Super Cup Were 'Lucky'". ESPN FC. 11 avqust 2015. 2020-02-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 sentyabr 2015.
- ↑ Corrigan, Dermot. "Barcelona Disappoint as Athletic Bilbao Deservedly Win the Spanish Super Cup". ESPN FC. 17 avqust 2015. 2018-09-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 sentyabr 2015.
- ↑ John Molinaro. "Florenzi's goal vs. Barca one for the ages". Sports Net. 16 sentyabr 2015. 2022-04-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 sentyabr 2015.
- ↑ "Leo Messi out for seven to eight weeks". FC Barcelona. 26 sentyabr 2015. 2016-06-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 sentyabr 2015.
- ↑ Gary Rose. "Real Madrid 0 – Barcelona 4". BBC Sport.com. 21 noyabr 2015. 2016-01-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 dekabr 2015.
- ↑ Dermot Corrigan. "Lionel Messi: Club World Cup triumph proves Barcelona are 'best in the world'". ESPN FC. 20 dekabr 2015. 2020-02-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 dekabr 2015.
- ↑ Michael Toll. "FC Barcelona claim 4–0 victory over Betis and top spot to end 2015". FC Barcelona. 30 dekabr 2015. 2018-09-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 dekabr 2015.
- ↑ "Lionel Messi inspires Barcelona to win over Espanyol on Arda Turan's debut". The Guardian. 6 yanvar 2016. 2022-03-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 yanvar 2016.
- ↑ Dermot Corrigon. "Lionel Messi wins 2015 Ballon d'Or ahead of Cristiano Ronaldo, Neymar". 12 yanvar 2016. 2016-01-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-01-25.
- ↑ Des Bieler. "Lionel Messi's 500th goal shows off scintillating skill". The Washington Post. 3 fevral 2016. 2020-02-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 fevral 2016.
- ↑ "Luis Suárez and Lionel Messi make history at Camp Nou". FCBarcelona.com. 4 fevral 2016. 2016-06-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-13.
- ↑ "Barcelona penalty: Was it disrespectful or a touch of genius?". BBC Sport. 15 February 2016. 18 July 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 April 2016.
- ↑ "Messi, Suarez team up for audacious penalty kick". FOX News. 14 fevral 2016. 2018-09-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-13.
- ↑ "Lionel Messi and Luis Suarez penalty makes Johan Cruyff 'very happy'". ESPN FC. 17 fevral 2016. 2020-06-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-13.
- ↑ "Leo Messi breaks the 300 goal barrier in the league". FCBarcelona. 18 fevral 2016. 2016-02-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-13.
- ↑ "Barça reach 10,000 goals in official competition". FCBarcelona. 23 fevral 2016. 2016-02-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-13.
- ↑ "Messi: Lionel Andrés Messi Cuccittini: 2003–04". BDFutbol. 2015-06-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 dekabr 2013.
- ↑ 1 2 "Messi: Lionel Andrés Messi Cuccittini: 2004–05". BDFutbol. 2015-06-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 dekabr 2013.
- ↑ "Messi: Lionel Andrés Messi Cuccittini: 2005–06". BDFutbol. 2015-06-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 dekabr 2013.
- ↑ "Messi: Lionel Andrés Messi Cuccittini: 2006–07". BDFutbol. 2015-06-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 dekabr 2013.
- ↑ "Messi: Lionel Andrés Messi Cuccittini: 2007–08". BDFutbol. 2015-06-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 dekabr 2013.
- ↑ "Messi: Lionel Andrés Messi Cuccittini: 2008–09". BDFutbol. 2021-12-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 dekabr 2013.
- ↑ "Messi: Lionel Andrés Messi Cuccittini: 2009–10". BDFutbol. 2022-03-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 dekabr 2013.
- ↑ "Messi: Lionel Andrés Messi Cuccittini: 2010–11". BDFutbol. 2015-06-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 dekabr 2013.
- ↑ "Messi: Lionel Andrés Messi Cuccittini: 2011–12". BDFutbol. 2022-03-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 dekabr 2013.
- ↑ "Messi: Lionel Andrés Messi Cuccittini: 2012–13". BDFutbol. 2022-03-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 dekabr 2013.
- ↑ 1 2 "L. Messi". Soccerway. 2022-09-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 dekabr 2013.
- ↑ "Lionel Andrés Messi Cuccittini: Matches 2015–16". BDFutbol. 2022-08-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 sentyabr 2015.
- ↑ "Lionel Messi Biography". Lionelmessi.com. 2008-08-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyul 2009.
- ↑ 1 2 Estreno espectacularde Messi Arxivləşdirilib 2018-12-19 at the Wayback Machine. El Mundo Deportivo, 1 iyul 2004; Messi brilla otra vez con la Sub-20 albiceleste Arxivləşdirilib 2022-03-28 at the Wayback Machine. El Mundo Deportivo, 4 iyul 2004
- ↑ "FIFA World Youth Championship Netherlands 2005". FIFA. 2013-12-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyul 2009.
- ↑ Vickery, Tim. "Messi handles 'new Maradona' tag". BBC Sport. 22 avqust 2005. 2019-04-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyul 2009.
- ↑ "Argentine striker Messi recalled for World Cup qualifier". People's Daily. 20 avqust 2005. 2014-11-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyul 2009.
- ↑ "Messi tries again as Argentina face Paraguay". ESPN Soccernet. 2 sentyabr 2005. 2012-10-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyul 2009.
- ↑ Homewood, Brian. "Messi is a jewel says Argentina coach". Rediff. 10 oktyabr 2005. 2016-03-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyul 2009.
- ↑ "Lionel MESSI enters Argentina Top 10". 2013-01-31 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 iyun 2012.
- ↑ Vickery, Tim. "Messi comes of age". BBC Sport. 5 iyun 2006. 2006-06-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyul 2009.
- ↑ "Argentina allay fears over Messi". BBC Sport. 30 may 2006. 3 September 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyul 2009.
- ↑ "Messi weiter auf der Bank" (German). Kicker.de. 13 iyun 2006. 2018-07-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyul 2009.
- ↑ "Lionel Messi profile" Arxivləşdirilib 2019-03-22 at the Wayback Machine. UEFA.com. Retrieved 27 iyun 2014
- ↑ 1 2 "Argentina 6–0 Serbia & Montenegro". BBC Sport. 16 iyun 2006. 2017-08-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyul 2009.
- ↑ "Holland 0–0 Argentina". BBC Sport. 21 iyun 2006. 2017-09-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyul 2009.
- ↑ Walker, Michael. "Rodríguez finds an answer but many questions still remain". The Guardian. UK. 26 iyun 2006. 2013-10-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyul 2009.
- ↑ "Argentina 2–1 Mexico (aet)". BBC Sport. 24 iyun 2006. 2017-09-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyul 2009.
- ↑ "Germany 1–1 Argentina". BBC Sport. 30 iyun 2006. 2019-05-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyul 2009.
- ↑ "Tevez Nets In Argentina Victory". BBC Sport. 29 iyun 2007. 2017-09-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 oktyabr 2008.
- ↑ "Argentina into last eight of Copa". BBC Sport. 3 iyul 2007. 2017-09-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 oktyabr 2008.
- ↑ "Argentina-Paraguay". Conmebol. 5 iyul 2007. 29 September 2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 may 2009.
- ↑ "Argentina and Mexico reach semis". BBC Sport. 9 iyul 2007. 2017-09-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 oktyabr 2008.
- ↑ "Messi's Magic Goal". BBC Sport. 12 iyul 2007. 2017-09-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 oktyabr 2008.
- ↑ "Brazil victorious in Copa America". BBC Sport. 16 iyul 2007. 10 October 2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 may 2009.
- ↑ "Player Profile: Lionel Messi – Player to Watch". 2018-06-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 iyun 2012.
- ↑ "Lionel Messi out of Olympics after Barcelona win court appeal against Fifa". The Daily Telegraph. UK. 6 avqust 2008. 29 June 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 may 2009.
- ↑ 1 2 "Barcelona give Messi Olympics thumbs-up". Agence France-Presse. 7 avqust 2008. 11 July 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 may 2009.
- ↑ "Messi sets up Brazil semi". FIFA. 16 avqust 2008. 12 April 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 may 2009.
- ↑ Millward, Robert. "Argentina beats Nigeria 1–0 for Olympic gold". USA Today. 23 avqust 2008. 2012-03-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 may 2009.
- ↑ "Argentina 4–0 Venezuela: Messi the star turn". Allaboutfcbarcelona.com. 28 mart 2009. 2012-10-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyul 2009.
- ↑ "2010 FIFA World Cup top-scorers in preliminaies". FIFA. fifa.com. 2014-02-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 iyul 2013.
- ↑ Chadband, Ian. "Argentina 1 Nigeria 0: match report". The Daily Telegraph. UK. 12 iyun 2010. 2010-06-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyun 2010.
- ↑ "World Cup 2010: Gabriel Heinze gives Argentina the perfect start". The Guardian. 12 iyun 2010. 2020-02-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 avqust 2013.
- ↑ 1 2 "Argentina vs. S. Korea, 2010 World Cup – Formations" (PDF). 2010-07-05 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 iyun 2012.
- ↑ 1 2 "Argentina vs. Korea: 4–1 – World Cup 2010". 2013-01-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-23.
- ↑ Chadband, Ian. "Argentina 4 South Korea 1: match report". The Daily Telegraph. UK. 17 iyun 2010. 2010-06-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 iyun 2010.
- ↑ "World Cup 2010: Argentina's two late goals send Greece packing". The Guardian. 22 iyun 2010. 2022-07-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 avqust 2013.
- ↑ Smith, Rory. "Greece 0 Argentina 2: match report". The Daily Telegraph. UK. 22 iyun 2010. 2010-06-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 iyun 2010.
- ↑ White, Duncan. "Argentina 0 Germany 4: match report". The Daily Telegraph. UK. 3 iyul 2010. 2010-07-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 iyul 2010.
- ↑ "adidas Golden Ball nominees announced". FIFA. 9 iyul 2010. 2011-09-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 sentyabr 2011.
- ↑ "Magic Messi leads Argentina over Brazil". lionel-messi.co.uk. 17 noyabr 2010. 2013-07-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 noyabr 2010.
- ↑ "2011 Copa América Statistics: Player Goal Assists". 2021-04-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 sentyabr 2013.
- ↑ 1 2 "Argentina 1 Uruguay 1 (aet Uruguay win 5–4 on pens): Tevez penalty miss costs hosts place in semis" Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine. DailyMail. 26 may 2014-cü ildə istifadə olunub
- ↑ "Messi named Argentina captain". ESPN. 30 avqust 2011. 2013-12-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-23.
- ↑ "Argentina vs. Brazil: 4–3". The Daily Telegraph. London. 10 iyun 2012. 2021-05-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 iyun 2012.
- ↑ "Lionel Messi's 2nd international hat trick leads Argentina over Brazil 4–3 in exhibition". İstifadə tarixi: 10 iyun 2012.[ölü keçid]
- ↑ "Messi ends season with 82 goals". 2016-05-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 sentyabr 2012.
- ↑ "Argentina coach Sabella: Messi is happy". 2013-02-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 sentyabr 2012.
- ↑ Mohamed, Majid. "Barcelona's Lionel Messi becomes most decorated player in history after winning unprecedented fourth straight Ballon d'Or". London: The Independent. 7 yanvar 2013. 2019-06-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-23.
- ↑ "Messi, Higuain power Argentina past Venezuela". FIFA. 23 mart 2013. 2014-03-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-23.
- ↑ "Lionel Messi overtakes Maradona's Argentina tally with hat-trick". The Guardian. London. 15 iyun 2013. 2013-07-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyun 2013.
- ↑ "Top scorers". FIFA. 2014-07-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 oktyabr 2013.
- ↑ "Argentina 2–0 Slovenia: Lionel Messi scores to lay down marker ahead of World Cup". Daily Mail. 2020-09-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 iyun 2014.
- ↑ 1 2 "Argentina 2–1 Bosnia Herzegovina" Arxivləşdirilib 2016-01-14 at the Wayback Machine. BBC Sport. 27 iyun 2014-cü ildə istifadə olunub
- ↑ "World Cup 2014: Watch Messi score wonder goal for Argentina against Bosnia". Daily Mirror. 16 iyun 2014. 2018-07-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 iyun 2014.
- ↑ "Argentina vs Iran, World Cup 2014" Arxivləşdirilib 2014-06-24 at the Wayback Machine. The Telegraph. 27 iyun 2014-cü ildə istifadə olunub
- ↑ "Argentina 1–0 Iran". BBC. 21 iyun 2014. 2019-01-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 iyun 2014.
- ↑ "Argentina v Iran: World Cup 2014 – as it happened". The Guardian. 21 iyun 2014. 2022-07-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 iyun 2014.
- ↑ "Nigeria 2–3 Argentina". BBC. 25 iyun 2014. 2019-06-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 iyun 2014.
- ↑ "2014 FIFA World Cup – Argentina vs. Bosnia: 2–1; Man of the Match: Lionel Messi". 2018-07-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-06-27.
- ↑ "2014 FIFA World Cup – Argentina vs. Iran: 1–0; Man of the Match: Lionel Messi". 2018-07-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-06-27.
- ↑ "2014 FIFA World Cup – Nigeria vs. Argentina: 2–3; Man of the Match: Lionel Messi". 2014-07-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-06-27.
- ↑ "Argentina 1–0 Switzerland". BBC. 1 iyul 2014. 2015-11-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyun 2014.
- ↑ "Argentina vs. Switzerland: 1–0 – Man of the Match: Lionel Messi". 2014-06-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyul 2014.
- ↑ "Mondiale, Argentina-Belgio 1–0. Higuain scaccia il tabù quarti". 2018-07-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyul 2014.
- ↑ 1 2 "Arxivlənmiş surət". 2014-10-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-23.
- ↑ "Netherlands vs Argentina: 0–0 (2–4)". 2019-04-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyul 2014.
- ↑ "World Cup 2014: Fifa announces Golden Ball shortlist". BBC. 11 iyul 2014. 2019-12-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2014.
- ↑ "The World Cup Final: The Best Team vs. the Best Player" Arxivləşdirilib 2014-10-10 at the Wayback Machine. Wall Street Journal. 15 iyul 2014-cü ildə istifadə olunub
- ↑ "LIONEL MESSI WATCH: Argentina's star left to rue missed chances as Germany strike late to claim World Cup 2014 crown". 2020-08-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 iyul 2014.
- ↑ "2014 FIFA World Cup Brazil Goal of the Tournament". www.fifa.com. 2014-09-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 iyul 2014.
- ↑ "Lionel Messi Wins Golden Ball at 2014 World Cup". 2014-07-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyul 2014.
- ↑ "World Cup Final: Was Lionel Messi really a disappointment in Brazil or have we just become numb to his genius?". 2014-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-07-14.
- ↑ "World Cup 2014: Lionel Messi Golden Ball surprised Sepp Blatter" Arxivləşdirilib 2016-01-27 at the Wayback Machine. BBC Sport. Retrieved 15 iyul 2014
- ↑ "Diego Maradona: Lionel Messi didn't deserve Golden Ball" Arxivləşdirilib 2017-01-01 at the Wayback Machine. CBC. 15 iyul 2014-cü ildə istifadə olunub
- ↑ "Inconsolable Messi admits Golden Ball 'means nothing" Arxivləşdirilib 2021-04-28 at the Wayback Machine. Irish Independent. 15 iyul 2014-cü ildə istifadə olunub
- ↑ "Gerardo 'Tata' Martino Appointed Argentina Coach". CNN. 13 avqust 2014. 2016-08-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 avqust 2015.
- ↑ Gowar, Rex; Torres, Santiago; Palmer, Justin. "Messi Bemoans Scoring Difficulties at Copa América". Reuters. 29 iyun 2015. 2015-10-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 avqust 2015.
- ↑ "Argentina 2–2 Paraguay". BBC Sport. 13 iyun 2015. 2018-09-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 avqust 2015.
- ↑ "Agüero Header Gives Argentina Copa América Win over Uruguay". The Guardian. 17 iyun 2015. 2022-08-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 avqust 2015.
- ↑ 1 2 Long, Gideon; Jimenez, Tony. "Messi Wins 100th Argentina Cap". Reuters. 21 iyun 2015. 2019-05-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 avqust 2015.
- ↑ Mamrud, Roberto. "Lionel Andrés Messi – Century of International Appearances". Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. 2019-04-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 avqust 2015.
- ↑ 1 2 Wilson, Jonathan. "Even Hostile Chile Fans Forced to Acknowledge Lionel Messi's Greatness". The Guardian. 1 iyul 2015. 2022-07-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 avqust 2015.
- ↑ Wilson, Jonathan. "Argentina Win Group B after Hard-Fought Victory over Jamaica". FOX Soccer. 20 iyun 2015. 2019-03-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 avqust 2015.
- ↑ "Argentina Beat Colombia on Penalties to Reach Copa America Semifinal". ESPN FC. 26 iyun 2015. 2020-02-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 avqust 2015.
- ↑ Wilson, Jonathan. "Hosts Chile Stun Argentina to Claim First Copa América Title on Penalties". The Guardian. 5 iyul 2015. 2022-08-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 avqust 2015.
- ↑ O'Brien, Rosalba. "Argentina Odds-On Favorites to Lift Copa America". Reuters. 1 iyul 2015. 2015-09-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 avqust 2015.
- ↑ Garcia, Adriana. "Argentina's Lionel Messi Grateful for Support after Copa América Defeat". ESPN FC. 7 iyul 2015. 2020-02-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 avqust 2015.
- ↑ Delaney, Miguel. "Copa America 2015: 'Destroyed' Lionel Messi Hit by Argentina Trophy Drought". The Independent. 5 iyul 2015. 2015-10-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 avqust 2015.
- ↑ Ferris, Ken. "Coach: I'd Have Stopped Playing for Argentina if I Was Messi". The New York Times. 5 avqust 2015. İstifadə tarixi: 14 avqust 2015.[ölü keçid]
- ↑ Roberto Mamrud. "Lionel Andrйs Messi – Goals in International Matches". IFFHS. 24 iyul 2014. 2019-04-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 avqust 2014.
- ↑ "Lionel Andrés Messi – Goals in International Matches". RSSSF. 2019-04-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 fevral 2011.
- ↑ "Lionel Messi: A Career in Numbers". 19 May 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 may 2012.
- ↑ "Lionel Messi: Career Statistics". 31 January 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 may 2012.
- ↑ "Maradona proclaims Messi as his successor". 2019-04-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 iyul 2012.
- ↑ 1 2 "Esplora il significato del termine: Controllo, corsa, tocco di palla Perché nel calcio piccolo è bello]". 2011-02-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 iyul 2012.
- ↑ "Lionel Messi – the new Maradona?". 2017-10-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 iyul 2012.
- ↑ "Lionel Messi". 2014-12-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 iyul 2012.
- ↑ "Diego Maradona believes Lionel Messi is better than Cristiano Ronaldo". 2012-07-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 iyul 2012.
- ↑ "10: Strength – Lionel Messi: 10 reasons why he's the world's greatest player". The Daily Telegraph. London. 30 mart 2010. 2018-07-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 iyul 2012.
- ↑ 1 2 "Lionel Messi: The Complete Footballer (Part Two: Passing/Vision)". 2015-09-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 iyul 2012.
- ↑ "Real Madrid 1 Barcelona 3: Lionel Messi once again lights up El Clasico". 2013-06-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 sentyabr 2012.
- ↑ "From Messi to Ronaldo – the world's best free-kick takers". 2013-01-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 iyul 2012.
- ↑ "Controllo, corsa, tocco di palla Perché nel calcio piccolo è bello". 2023-07-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 iyul 2012.
- ↑ "Diego blasts Pele's Messi-Neymar claim". 2012-08-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 iyul 2012.
- ↑ "Maradona: Cristiano Ronaldo will never reach Messi's level". 2019-05-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 iyul 2012.
- ↑ "Lionel Messi". 2013-01-31 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 sentyabr 2012.
- ↑ "Leo Messi: Professional Profile". 2012-08-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 iyul 2012.
- ↑ "Lionel Messi". 2016-03-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 iyul 2012.
- ↑ 1 2 "The False 9: Guardiola's Barcelona-Reinventing Total Football". 2012-09-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 iyul 2012.
- ↑ "Lionel me prometió venir a mi cumple de quince después del Mundial" (İspan). Gente Online. 2013-01-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 iyun 2009.
- ↑ "Aún le mueve el tapete a Messi" (İspan). El Universal. 19 iyun 2008. 31 May 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 iyun 2009.
- ↑ "Luciana Salazar, ¿la nueva novia de Messi?" (İspan). El Comercio. 20 iyun 2008. 2016-01-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 iyun 2009.
- ↑ 1 2 "Messi y Antonella pasean por el Carnaval de Sitges su noviazgo". El Periódico de Catalunya (İspan). 25 fevral 2009. 2009-06-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 iyun 2009.
- ↑ "Messi, a dicembre... sogni d'oro" (İtalyan). Calcio Mercato News. 21 aprel 2009. 2010-10-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyul 2009.
- ↑ "La verdad sobre la nueva novia de Messi" (İspan). Taringa. 24 fevral 2009. 2012-03-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 iyun 2009.
- ↑ "Messi show...da papà!". 2019-03-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 iyun 2012.
- ↑ "Lionel Messi's girlfriend gives birth to baby boy -Thiago". 2013-01-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 noyabr 2012.
- ↑ "Lionel Messi Has Tattoo Of Son Thiago's Handprints". Huffington Post. 21 mart 2013. 28 October 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 may 2014.
- ↑ 1 2 "Leo & Thiago Messi Celebrate Life". 2014-08-31 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 iyun 2014.
- ↑ "Maxi afirma que Messi deve vir ao Brasil para vê-lo jogar" (portuqal). Último Segundo. 20 avqust 2007. 2009-02-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 noyabr 2009.
- ↑ mayer, Claudius. "Hört mir auf mit Messi!" (alman). TZ Online. 20 oktyabr 2009. 2012-02-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 noyabr 2009.
- ↑ "Pope Francis welcomes Argentine and Italian football stars to the Vatican" Arxivləşdirilib 2018-06-12 at the Wayback Machine. Catholic Herald. 8 iyun 2014-cü ildə yoxlanılıb
- ↑ "Fundación Leo Messi – Nuestra Fundación". Fundacíon Leo Messi. 2014-10-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyun 2010.
- ↑ "Fundación Leo Messi – Home". Fundacíon Leo Messi. 2013-01-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyun 2010.
- ↑ "Foundation Lionel Messi". En.leo-messi.net. 2010-05-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyun 2010.
- ↑ "Barcelona agree to multi-million deal with Herbalife". Totalbarca.com. 3 iyun 2010. 2011-07-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 avqust 2011.
- ↑ "UNICEF to announce Lionel Messi as Goodwill Ambassador". Press centre. UNICEF. 2016-01-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 mart 2010.
- ↑ "Press centre – UNICEF to announce Lionel Messi as Goodwill Ambassador". UNICEF. 2016-01-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyun 2010.
- ↑ "Messi helps mission against child cancer". Marca.com. 9 mart 2013. 2018-06-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 mart 2013.
- ↑ Peck, Brooks. "Davey Becks no longer the world's best paid footballer". Yahoo!. 23 mart 2010. 2017-08-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2012.
- ↑ "Messi tops rich list ahead of Beckham – Sports – Football – ibnlive". Ibnlive.in.com. 23 mart 2012. 2019-05-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 iyul 2012.
- ↑ "The world's highest paid football players". Forbes.com. 7 may 2014. 10 May 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 may 2014.
- ↑ Fontevecchia, Agustino. "FC Barcelona Giving Lionel Messi A Raise After A Record 2012". Forbes.com. 19 dekabr 2012. 1 December 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 may 2014.
- ↑ Lowe, Sid. "Lionel Messi agrees new contract to stay at Barcelona until 2018". The Guardian. London: Guardian News and Media. 18 dekabr 2012. 30 June 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 may 2014.
- ↑ "Argentine Soccer Star Leo Messi Named Global Brand Ambassador For Turkish Airlines". Turkish Airlines. 6 dekabr 2012. İstifadə tarixi: 6 dekabr 2012.[ölü keçid]
- ↑ "Kobe vs Messi: Legends on Board". Turkish Airlines. 6 dekabr 2012. 2019-04-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 dekabr 2012.
- ↑ "The Goal Rich list 2013: 2. Lionel Messi (Barcelona) – £115.5m". Goal.com. 25 fevral 2013. 12 June 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 may 2013.
- ↑ "Rooney boxing, Ronaldo playing volleyball and Messi stopped on the street by Beckenbauer as they team up for the World XI" Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine. Daily Mail. 25 avqust 2014-cü ildə yoxlanılıb
- ↑ "Gillette Announces Lionel Messi as New Global Ambassador". 2 fevral 2014. 2014-05-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-30. (#first_missing_last)
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2021-12-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-30.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2016-03-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-30.
- ↑ [1] [ölü keçid]
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2018-06-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-30.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2019-05-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-30.
- ↑ "Konami names Messi as face of PES 2009". Gamezine.co.uk. 1 avqust 2008. 2013-01-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 iyun 2009.
- ↑ "Messi". PES Unites. 2009-06-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 iyun 2009.
- ↑ Orry, James. "Torres signs for PES 2010". Videogamer.com. 23 iyun 2009. 2018-06-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyul 2009.
- ↑ "Motions and Emotions in Barcelona". Konami. 8 iyun 2009. 2014-03-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 iyun 2009.
- ↑ "E3 2009: PES 2010: Messi fronts exclusive E3 trailer". Konami. 2 iyun 2009. 2014-03-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 iyun 2009.
- ↑ "MOTD magazine crew meet Messi in Barcelona". PESFan (Match of the Day Magazine). 2013-01-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 iyun 2009.
- ↑ Drayton, John. "Bale and Messi take centre stage on FIFA 14 front cover". Daily Mail. London. 11 sentyabr 2013. 2015-06-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 sentyabr 2013.
- ↑ "Watch Zinedine Zidane and Lionel Messi in Adidas ad". The Guardian. UK. 27 may 2009. 29 March 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 avqust 2009.
- ↑ "Herbalife Becomes New Sponsor". 2 iyun 2010. 2010-06-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyun 2010.
- ↑ Henry, Thierry. "The 2011 Time 100". Time. 21 aprel 2011. 17 April 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 may 2014.
- ↑ "Lionel Messi among Time's 100 most influential people". Time. 19 aprel 2012. 2013-08-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-30.
- ↑ "Messi opens Facebook". The Daily Star. Bangladesh. AFP. 8 aprel 2011. 28 March 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 may 2014.
- ↑ "Most Facebook Fans." Arxivləşdirilib 2018-02-11 at the Wayback Machine. Reuters. 21 iyun 2014-cü ildə yoxlanılıb
- ↑ "Neymar retains position as World's Most Marketable Athlete". SportsPro. 13 may 2013. 27 March 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 may 2014.
- ↑ "Messi's left foot – yours for $5.25 million". CNN. 6 mart 2013. 15 September 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 may 2014.
- ↑ "Leo Messi y Vicente Del Bosque elegidos como 'Reyes de Europa'". Futbol.as.com. 30 dekabr 2012. 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 dekabr 2012.
- ↑ "IFFHS World's Top Goal Scorer 2011". 2022-03-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 avqust 2012.
- ↑ "IFFHS World's best Top Division Goal Scorer 2012". 2022-03-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 dekabr 2012.
- ↑ "FIFPro Presents the 2014 FIFA FIFPro World XI". FIFPro. 12 yanvar 2015. 2015-01-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 sentyabr 2015.
- ↑ "Messi, Wambach, del Bosque and Sundhage triumph at FIFA Ballon d'Or 2012". FIFA.com. 2013-01-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 yanvar 2013.
- ↑ "Barselona star Lionel Messi sets new goal-scoring record". Guinness World Records. İstifadə tarixi: 13 dekabr 2012.
- ↑ 1 2 "Messi worry mars Barca's title joy". CNN.com. 13 may 2013. İstifadə tarixi: 2 sentyabr 2013.[ölü keçid]
- ↑ Jenson, Pete. "Messi breaks another record by completing stunning scoring circle against every La Liqa team". London: DailyMail.com. 30 mart 2013. 2016-11-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 sentyabr 2013.
- ↑ "Messi, three-time winner of the Pichichi Trophy and Golden Shoe award". FCBarselona.com. 2022-05-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 sentyabr 2013.
- ↑ "Messi ends season with 82 goals". FCBarselona.com. 2022-03-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 dekabr 2012.
- ↑ "Messi ends 2012 with 91 goals". FCBarselona.com. 2022-03-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 sentyabr 2013.
- ↑ 1 2 "Record-breaking Messi takes top scorer honour". UEFA.com. 2019-05-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 sentyabr 2013.
- ↑ "Five-goal Messi leaves Leverkusen spellbound". UEFA.com. 2019-06-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2013.
- ↑ "Messi finally conjures up his goal-scoring magic for Argentina in 2012". FoxNews.com. 16 noyabr 2012. 2015-09-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 dekabr 2012.
- ↑ "Leo Messi breaks more records at Mestalla". FCBarselona.com. 2022-03-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 sentyabr 2013.
- ↑ "50 La Liqa goals for Messi". FCBarselona.com. 2022-03-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 sentyabr 2013.
- ↑ "Lionel Messi's incredible record-breaking year in numbers". TheGuardian.com. 2014-10-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 sentyabr 2013.
- ↑ "Messi youngest to score 200 goals in La Liqa". USA Today. 27 yanvar 2013. 2022-07-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-31.
- Qeydlər
- ↑ Məhsuldar ötürmələrin statistiaksı 1990-cı ildə başlayıb.
Xarici keçidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Rəsmi vebsaytı
- Barselona FK saytında səhifəsi
- BDFutbol səhifəsi
- La Liqa səhifəsi Arxivləşdirilib 2013-06-02 at the Wayback Machine
- Soccerbase saytında Messinin karyera statistikası Arxivləşdirilib 2005-09-04 at the Wayback Machine
- ESPN səhifəsi
- Nationall-football-teams saytında səhifəsi
- UEFA-nın saytında səhifəsi
- FİFA-nın saytında səhifəsi Arxivləşdirilib 2014-08-03 at the Wayback Machine
| Foto, video və audio | ||||
|---|---|---|---|---|
| Tematik saytlar | AS.com · BDFA · BDFutbol · ESPNFC.com · FootballDatabase.eu · FootballFacts.ru · Fussballdaten.de · Kooora · L’Équipe · MLS · National Football Teams.com · Olympedia · Olympic Channel · Soccerbase (oyunçu) · Soccerway · Sportbox.ru · playmarkerstats.com (oyunçu) · Transfermarkt (oyunçu) · worldfootball.net (oyunçu) · УЕФА · AllMovie · AlloCiné · Česko-Slovenská filmová databáze · IMDb · Kinopoisk · Giant Bomb | |||
| Lüğətlər və ensiklopediyalar | ||||
| Şəcərə və nekropolistika | ||||
| ||||
