"pir" sözü ilə başlanan adların əzizləmə forması (Bu vaxta qədər f. mənşəli hesab edilən "pir" türk sözüdür və "bir" Günəş və ya Tanrı, "pir" "Tanrı"
Tam oxu »Pir sözü ilə bağlıdır, “məsləhət verən” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »...xoşxasiyyət qadın və ya qız haqqında. Başına döndüyüm, ay qəşəng pəri; Adətdir, dərərlər yaz bənövşəni! Qurbani. Yox mənim başqa pərilərdə, gözəllərd
Tam oxu »is. Hər adam üçün ayrı-ayrı güvəclərdə bişirilən bozbaş. Piti bişirmək. – [Ümid:] [Hətəmovun] yağlı pitisi olmasa, canı dinclik tapmaz. B.Bayramov.
Tam oxu »нареч. 1. дири-дири, ччан аламаз; рекьин тавуна; 2. бегьем жакьун тавуна (мес. туькьуьнун).
Tam oxu »нареч. 1. живым, живьём. Diri-diri tutmaq поймать живым, живьем 2. разг. заживо ◊ diri-diri basdırmaq kimi заживо хоронить кого; diri-diri qəbrə girmə
Tam oxu »zərf 1. Diri halda, öldürmədən, ölməmiş. Quşu diri-diri tutmaq. – Amma razı olduqda özümü diri-diri od içinə salmış olurdum. T.Ş.Simurq. [Birinci kənd
Tam oxu »мест. 1. некий, кто-то, некто. Biri sizi çağırır кто-то вас зовёт 2. каждый из …, один из … Beş adamdan biri один из пяти, yüzdən biri один из ста ◊ b
Tam oxu »...ziriyə töküv içerəm (Qazax); – Gedə zirini sindidi (Zəngilan) II (Cəbrayıl) mis duzqabı. – Ziriyə duz qoy, gəti
Tam oxu »...Mingəçevir, Şuşa, Zəngilan) bax zır II. – Heç belə zırı adam görməmişəm (Ağdam); – Zırı adam zırılığın hər yerdə bildirər (Zəngilan) III (Başkeçid, Q
Tam oxu »(Bakı, Gəncə, Kürdəmir, Şəmkir) yaxşı bişməmiş. – Aşın düyüsü diri oluf, qonaxların yanında biyavır olajıyıx (Gəncə); – Diri düyüyü qavağına qoyufdu,
Tam oxu »...Qazax, Tovuz) bacarıqlı. – Həsən cırı adamdı (Qazax); – Məsim çox cırı uşaxdı, hər nə desən başarer (Gədəbəy); – Avdıllanın oğlu özünö:rə cırı döy (T
Tam oxu »əvəz. 1. Müəyyən olmayan şəxs, kim isə, bir adam. Biri irəli gəlib sual verdi. Biri varmış, biri yoxmuş… (nağıl başlanğıcı). – Bir gün sizlərdən birin
Tam oxu »...Öldürülməmiş, başı kəsilməmiş, canı çıxmamış. Diri quş. Diri balıq. – [Quşu] diri (z.) saxlamaq niyyəti ilə üsulluca çantaya salıb Eldarın yanına qay
Tam oxu »I прил. живой: 1) такой, который живет, обладает жизнью. Diri balıq живая рыба, diri toyuq живая курица 2) разг. перен. полный жизненных сил, подвижны
Tam oxu »сущ. пити (национальное блюдо из жирных кусков баранины, с горохом, картофелем и т.п., приготовленное в специальных глиняных горшочках)
Tam oxu »сущ. пери: 1. в мифол. джинны, воображаемые в образе прекрасной, привлекательной женщины 2. о женщине пленительной красоты, чарующего обаяния; ангел;
Tam oxu »i. fairy, nymph, houri; su ~si mermaid, water-nymph; (qədim Yunan ədəbiyyatında) siren
Tam oxu »Farsca “məlakə” deməkdir, ərəbcə buna huri deyirlər. Pərivəş “pəri üzlü” (vəş ərəbcə “üz”, “sifət”, “sayağı” deməkdir) anlamını verir. (Bəşir Əhmədov.
Tam oxu »yun. pyrites lithos – hərf. odçıxaran daş; pyr – od; adı piritin zərbə təsirindən qığılcım verməsi ilə əlaqədardır
Tam oxu »сущ. морск. пирс (причальное сооружение в акватории порта, предназначенное для швартовки судов с двух сторон)
Tam oxu »1 сущ. геол. пирит (минерал золотистого цвета с металлическим блеском, соединение железа с серой); серный или железный колчедан II прил. пиритовый, пи
Tam oxu »...başçısı, məzhəb başçısı; mürşid. Piri-meykədə bax piri-muğan; piri-muğan 1) meyxanaçı; 2) təriqət başçısı, məzhəb başçısı. PİR2 f. müxtəlif səbəblərə
Tam oxu »...düşünürdü ki, Xalıq deyəcək:] “Kişi kişinin namusuna toxunmaz, Piri. Mən bu sirri ürəyimdə qəbrə aparacağam. Amma boynuna al ki, əclaflıq eləmisən”.
Tam oxu »...qızları götürüb an pətəklərinin tamaşasına getdilər (S.S.Axundov); SƏBƏT Piri kişi: İndi onu tutub təzə arı səbətlərinə salmalıyıq (S.S.Axundov).
Tam oxu »...(тот или та, кто устраивает скандалы,) 2. тот, кто организует пиры, пиршества (устроитель пиров)
Tam oxu »sif. Yetim. [Piri kişi:] …Balanı ölümdən xilas etmək üçün bu atasızanasız yetimi bəlaya salmısan. S.S.Axundov.
Tam oxu »is. Dodaqların sorucu hərəkəti ilə çıxardılan marçamarç səsi. Piri bud sümüyünü boşqaba tullayıb yağlı barmaqlarını marçıltı ilə yaladı. İ.Məlikzadə.
Tam oxu »I (İmişli) xırda yarpaq (kolun ucunda). – Qoyunu yaxşı kökəldər kolun pırı II (Ağdam, Kürdəmir) barama kəpənəyi. – Pır baramadan çıxır (Kürdəmir)
Tam oxu »...təmizləyib saf hala salmaq. 2. məc. Sağlamlaşdırmaq, gümrah etmək. [Piri baba:] Erkən durmaq yaxşı şeydir, bədəni saflaşdırır. S.S.Axundov.
Tam oxu »...fars. …xanə] Kabab bişirilib satılan ictimai iaşə müəssisəsi. Piri maşını gölün qırağındakı kababxananın qabağında saxladı. İ.Məlikzadə.
Tam oxu »f. 1. Mır-mır etmək, mırıltı səsi çıxarmaq. İt mırıldayır. – Piri kişi bir yeni şəxs ilə tanış olanda Qara köpək … o adama dişlərini ağardıb mırıldasa
Tam oxu »...dəyər, yaxşı, gözəl, təriflənməli. [Çingiz:] Cəbi lələ, get, Piri babanın o tərifli balından kəs, gətir, yeyək. S.S.Axundov.
Tam oxu »is. Balaca səbət, qovsara. Bir cəvərən tut. – Piri kişi özü bir səbət götürdü və Qaraca qıza da bir cəvərən verdi. S.S.Axundov.
Tam oxu »...sirk artisti; kəndirbaz, akrobat. 2. məc. Oyunbaz. Hoqqabaz. [Piri:] Şiraslan, yaxşı bilirik ki, canbazsan. M.Süleymanov.
Tam oxu »is. bot. Üzü xovlu iri şaftalı növü; sarı şaftalı. [Piri baba:] Qızım, daha bəsdir, düş gedək bir qədər armud, üzüm və hulu yığaq. S.S.Axundov.
Tam oxu »1. SƏBƏT Piri kişi özü bir səbət götürdü və Qaraca qıza da bir cəvərən verdi (S.S.Axundov); DƏSGİRƏ (dial.) Gilası dəsgirəyə yığdım (ADDL). 2. səbət b
Tam oxu »1. Baba; ananın və ya atanın atası. 2. Dərvişlərin piri. 3. İxtiyar yaşlı; hörmət mənasında ixtiyar kişilərə müraciət. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası
Tam oxu »м (мн. пиры) köhn. böyük qonaqlıq, ziyafət, keyf məclisi; ◊ пир горой qonaqlıq boydan; yemək-içmək boydan; пир на весь мир böyük qonaqlıq (ziyafət); п
Tam oxu »[çin. çay və fars. …dan] 1. Ba x çayqabı. 2. Bax çaynik. Piri kişi … çaydandan iki fincan çay töküb süfrəyə qoydu. S.S.Axundov. Nigar pilətəni yandırı
Tam oxu »...ocaq; yaxşı oğul, yaxşı övlad"(övlad, xüsusən oğlan atanın biri piri-odu, ocağı hesab edilir) mənasındadır.
Tam oxu »...ocaq; yaxşı oğul, yaxşı övlad"(övlad, xüsusən oğlan atanın biri piri-odu, ocağı hesab edilir) mənasındadır.
Tam oxu »is. Dimdik. [Piri Fani:] Simurq adında bir quş uçub gələr, bu ağacda məskən edər, onu qoruyar. Sizlərdən hər biriniz özünüz üçün nə istəsəniz, Simurq
Tam oxu »...xasiyyəti olan. Vurağan inək. Vurağan keçi. Vurağan at. 2. Sancan. Piri kişi bir pətəyə çatdıqda dedi: – Bu pətəyin arıları çox vurağandırlar. Bunlar
Tam oxu »OVLAMAQ [Piri baba:] Yasəmən, gör sənə nə kök qırqovul ovlamışam (S.S.Axundov); SEYD ETMƏK Seyd etməyə bu Şaiqi-dil xəstəni ol yar; Düşmür üzə xal zül
Tam oxu »1. TAC (padşahların başlarına qoyduqları papaq) [Piri baba:] Sən də təzədən mənim başıma tac qoymaq istəyirsən (S.S.Axundov); ƏFSƏR Oldum vüsali-ruyin
Tam oxu »...dimdiyini suya vurub, oradan kiçik bir balıq çıxardı (S.Rəhimov); QAĞA [Piri Fani:] Sizlərdən hər biriniz özünüz üçün nə istəsəniz simurq qağası ilə
Tam oxu »...Əkib və qulluq edib böyütmək, becərmək, yetişdirmək. …Ağacların çoxunu [Piri kişi] özü öz əli ilə əkib-becərmişdi. S.S.Axundov. Siz indi gərək elə hə
Tam oxu »...rast gəldi. Çəmənzəminli. Qaraca qızın ürəkyandırıcı faciəsindən rəhmdil Piri kişi xeyli qəmgin oldu. S.S.Axundov.
Tam oxu »...rast gəldi. Çəmənzəminli. Qaraca qızın ürəkyandırıcı faciəsindən rəhmdil Piri kişi xeyli qəmgin oldu. S.S.Axundov.
Tam oxu »...rast gəldi. Çəmənzəminli. Qaraca qızın ürəkyandırıcı faciəsindən rəhmdil Piri kişi xeyli qəmgin oldu. S.S.Axundov.
Tam oxu »...rast gəldi. Çəmənzəminli. Qaraca qızın ürəkyandırıcı faciəsindən rəhmdil Piri kişi xeyli qəmgin oldu. S.S.Axundov.
Tam oxu »...Xain olsaq əgər bu dünyadə; İrzü namusumuz gedər badə. M.Ə.Sabir. [Piri baba:] Hansı bir rəiyyət qızının irz və namusuna ağalar toxunmamışdır. S.S.Ax
Tam oxu »...ürəyinazik, ürəyiyumşaq. Qaraca qızın ürəkyandırıcı faciəsindən rəhmdil Piri kişi xeyli qəmgin oldu. S.S.Axundov. Mən sənin bir rəhmdil səyyadınam, g
Tam oxu »...ürəyinazik, ürəyiyumşaq. Qaraca qızın ürəkyandırıcı faciəsindən rəhmdil Piri kişi xeyli qəmgin oldu. S.S.Axundov. Mən sənin bir rəhmdil səyyadınam, g
Tam oxu »is. İki lüləsi olan tüfəng, ya tapança. [Qəmər:] Piri baba meşəyə girdikdə qarşımıza dovşan çıxdı. Bunu gördükdə Şəmsi bəy nəzakətlə qoşalüləsini çiyn
Tam oxu »...onu evdən qovdular, qaldı küçədə. Ə.Haqverdiyev. [Həcər xanım:] Piri baba, Çingizin burada olmasının xatası yoxdur, Şahbaz bəyin qohum-əqrəbası dinc
Tam oxu »...şeh olan, üzərinə şeh düşmüş. Şehli kollar. Şehli otlar. – Ovçu Piri, lap ayağının ucundan qalxıb yaxındakı şehli yovşan koluna qonan çobanaldadandan
Tam oxu »1. ÇAYDAN (çay qaynatmaq və dəmləmək üçün qab) Piri kişi də süfrəni salıb pendir, çörək və yağ qoydu, sonra çaydandan iki fincan çay töküb süfrəyə qoy
Tam oxu »BOŞALTMAQ – DOLDURMAQ Piri kişi torbadakı arıları bir boş pətəyə boşaltdı (S.S.Axundov); Salatın dizi üstə çöküb onları yığdı, səliqə ilə qutuya doldu
Tam oxu »...(söyüş mənasında) [Umud:] Sürük buradan! (İ.Məlikzadə); CƏHƏNNƏM OLMAQ Piri: Cəhənnəm ol buradan (İ.Məlikzadə); İTİLMƏK Zəki əsəbi: Bu saatca durun,
Tam oxu »...çini qab. Qəhvə fincanı. Fincana şərbət tökmək. Çini fincan. – Piri kişi … çaydandan iki fincan çay töküb süfrəyə qoydu. S.S.Axundov. Nizamla əyləşdi
Tam oxu »...salmaq – çox yubatmaq, ləngitmək, gecikdirmək, bu gün-sabaha salmaq. [Piri:] Bir bu işi uzadıb, sabah-sabaha salan adamı verəydilər mənə… M.Süleymano
Tam oxu »...göy, səbzəvat. Göyərti qutabı. 5 dəstə göyərti. – [Heydərqulu:] Piri baba, xanım nənə mənə göyərti tapşırmışdır. S.S.Axundov.
Tam oxu »is. 1. Ovçunun işi, peşəsi, məşğuliyyəti. [Şəmsi bəy:] Piri baba, bunlar mənim ovçuluğumu lağa qoyub güldü, fəqət öz qüsurlarını açmaq istəmirlər. S.S
Tam oxu »...coddur, zil qaradır, arxaya darayır (G.Hüseynoğlu). YUMŞAQ – SƏRT Piri kişi yetmiş yaşında yumşaqtəbiətli bir qoca idi (S.S.Axundov); Dadaş çox sərt
Tam oxu »...– [Dəlilər] səhərdən kövşəndə ceyran ovlayırlar. “Koroğlu”. [Piri baba:] Yasəmən, gör sənə nə kök qırqovul ovlamışam. S.S.Axundov. // Balıq tutmaq. 2
Tam oxu »is. Kiçik quşların qanad çalmasından çıxan səs. Tula o saat özünü bildirçinin üstünə atdı. Bildirçin pırıltı ilə qalxdı
Tam oxu »qarş. Qanadları ilə pırıltı səsi çıxararaq buradan oraya uçmaq (çoxlu quş haqqında). Meşə xoruzları pırıldaşarkən; Durmuşdular hazır atların üstə
Tam oxu »f. Qanadları ilə pırıltı səsi çıxararaq, “pırr” edərək uçmaq (quşlar haqqında). Yolun altından bir dəstə göyərçin pırıldayıb qalxdı
Tam oxu »