Təqlidi sözdən (xorultu) əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Fars sözüdür. Türk dillərində onun yerinə, ayğır toyuq, erkək toyuq, avdan, ötən kimi sözlər işlədilib
Xoruzun səsi dan üzü bir km-dan uzağa gedə bilmir. Xoruz səsi eşitməyib: o deməkdir ki, “səninlə onun arasında bir kilometrdən uzaq məsafə olub”
Qızışmaq mənasında işlədilir. Görünür, xoruz döyüşü ilə bağlıdır (bu döyüşdə xoruzlar bərk qızışırlar)
Əsli “Xu Srava”dır, sasanilərdə titul olub (Kisra kimi də işlədilir). Poeziyada “Günəş” mənasında işlədilir, amma “şah” deməkdir
İki şəxsin pıçıltı ilə danışmasını bildirir. Güman edirəm ki, erməni dilindən keçib, onlarda danışmaq mənasını verən xosume kəlməsi var
Farscadır, mənası “xoş olma” deməkdir. Budən (olmaq) məsdərinin qrammatik əsası olan baş bizdə beş formasına düşüb
Şəxs adıdır, mənası “gözəl (yaxşı) gül” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Xalçanın tüklü üzünə “xovlu üz” deyirlər. Xov alınma sözdür. Türk dillərində onun yerinə, yunca kəlməsi işlədilib (“yun”, “tük” mənasında) indi də xov
Farsca xordən (yemək) feilindən əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Fars mənşəlidir, xoruzək kimi olub. Bu xəstəliyə tutulanlar çox öskürürlər (sanki xoruz banlayır). (Bəşir Əhmədov
yun. chrysos – qızıl + yun. beril
yun. chrysos – qızıl + yun. kolla – yapışqan; qədimdə qızıl məmulatları lehimləmək üçün tətbiq edilmişdir
yun. chrysos – qızıl + yun. lithos – daş
ing. chroma key – hərfi mənada: rəng açarı
Kökü (xoda) farscadır, “Tanri vergisi” deməkdir. “Artistdə iki fəzilətdən biri olmalıdır: ya Xudadilik, ya da Ustadlıq
Farscadır və onlarda xodadad kimi işlədilir. Mənası “Xudaverdi (Xudanın verdiyi)” deməkdir. (Bəşir Əhmədov
Fars sözüdür: xud –“öz” deməkdir, pəsənd isə “bəyənən”, “özünü bəyənən” (eqoist) deməkdir. (Bəşir Əhmədov
Alınma sözdür, şəxs adı ilə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Fars sözüdür, xor və çin hissələrindən ibarətdir. Xor “xörək”lə kökdaşdır, “azuqə” deməkdir, çin isə “yığmaq” deməkdir
Sözün birinci hissəsi farsca xord (xırda) kəlməsinin dəyişmiş formasıdır. Xəşil isə “əzilmiş, qarışmış” deməkdir
Fars mənşəlidir, rusca ona финик deyirlər. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Farsca xor “günəş” deməkdir, söz də bununla bağlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Farsca xordən (yemək) sözü ilə qohumdur. Xörək kəlməsi də buradandır. Bizdə “aşqara”ya deyirlər. (Bəşir Əhmədov
Ərəbcə “kömək” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə “qidalanmaq” deməkdir. Məişət sözü ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə “Allahın bəndələrini müdafiə edən” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
İbrahim adının əzizləmə formasıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Avraam sözünün dəyişmiş formasıdır. Saranın əri olub. Mənası “çoxlarının atası” (el atası) deməkdir. Qədim yəhudi sözüdür
Ərəbcə “öyrətmə”, “nəsihət” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
İbrət ərəbcə “öyrətmə” deməkdir, amiz (amuz) isə farscadır, amuxtən (öyrətmək) məsdəri ilə qohumdur. Söz sinonimlər birləşməsidir: “ibrət verən” (öyrə
Ərəb mənşəlidir. Mübtəda, ibtidai sözləri ilə kökdaşdır. “Başlanğıc, əvvəl” anlamlarında işlədilir. (Bəşir Əhmədov
Ərəb mənşəlidir, caiz sözü ilə eyni kökə malikdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəb mənşəlidir, cəbr, məcbur kimi sözlərlə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəb mənşəlidir, cəm, cəmiyyət, icma, camaat tipli sözlərlə kökdaşdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
1. İç-içəkü (bütün daxildəkilər), ciyərbənd, içələk formaları da qeydə alınıb. Alat komponenti şirin-alat, çinalat (farscada çini qablar çoxluğu), bül
İçalatın sinonimi olub: qarında yeyilə bilən şeylərə deyiblər. İç (daxil) və aş (yeyilən) sözlərindən əmələ gəlib
İç və yer sözlərindən törəyib, iç yer sadələşib, içəri formasına düşüb. Bəzən əri hissəsi yönlük hal şəkilçisi hesab edilir, amma o, yer sözü ilə qohu
İçmək feilindən əmələ gəlib. İç sözü həm də isim kimi işlədilir. İçmək –“içəriyə ötürmək” deməkdir (Anadolu türkləri siqareti də içirlər), içəri sözü
Qozun üstündəki qabığı (cкopлупа) sındırdıqdan sonra içəridə nazik qabıq (koжица) görünür və ləpələrin arasında yerləşir
İç və yer sözlərindən əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Dilimizdə “быть, находить, достигать, бытие” kimi müxtəlif mənalarda işlədilmiş ermək feili olub. İdi, imiş bağlamaları ayrılıqda yox, yalnız bu feill
Yakut dilində ide sözü var və “adət” anlamında işlədilir. Söz bununla bağlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
yun. idios – öz + yun. morphe – forma
Yunan mənşəlidir, “anadangəlmə ciddi zehni çatışmazlıq” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəb sözüdür, dərk, müdrik kimi sözlərlə kökdaşdır. “Anlama, başa düşmək, şüur” mənalarında işlədilir
Üpçün variantı da var. Mənası “yerli-yerində”, “tam təminatlı” deməkdir. Çin “yığmaq”dır, “yığcamlıq (səliqəlik)” anlamını əks etdirir, türkmən dilind
Ərəbcə “xeyirxah”, “namuslu” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə təfərrüat sözü ilə qohumdur, “çoxluq”, “artıqlıq” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcədir, fəxr, fəxarət sözləri ilə kökdaşdır. “Hörmət”, “şöhrət” və s. mənalarda işlədilib. (Bəşir Əhmədov