Almaniya–Türkiyə münasibətləri

Türkiyə—Almaniya münasibətləri — Almaniya ilə Türkiyə arasında ikitərəfli diplomatik münasibətlər. Almaniyada böyük türk diasporu yaşayır ki, bu da ölkələr arasındakı münasibətləri tarixən əhəmiyyətli edir. Alman-Türk münasibətləri, 2016-cı ildə Türkiyədə daxili qeyri-sabitlik dövrü başladığından və Die Welt, Dəniz Yücəl, jurnalistlərin həbsi də daxil olmaqla, ölkənin avtoritarizmə doğru dönüşündən sonra xeyli pisləşdi[1][2][3][4][5].

Almaniya–Türkiyə münasibətləri
Almaniya və Türkiyə
 Almaniya  Türkiyə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Birinci Dünya Müharibəsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Alman İmperatorluğunun Bağdada dəmir yolu çəkmək təklifi İngilisləri İngilis Hindistanı ilə əlaqələrini təhdid etdikləri üçün həyəcanlandırdı. 1914-cü ilin fevralında bu ziddiyyətlər sülh yolu ilə həll edildi, lakin imperiyalar arasındakı münasibətlərdə yeni bir böhran dövrü Birinci Dünya Müharibəsinin başlanmasının səbəblərindən biri oldu. 2 avqust 1914-cü ildə, Birinci Dünya Müharibəsinin başlamasından qısa müddət sonra Almaniya ilə Osmanlı İmperiyası arasında Gizli İttifaq Müqaviləsi bağlandı. 1915-ci ilin yanvarında müqavilə əsasında tam hüquqlu hərbi ittifaq bağlandı və Osmanlı İmperiyası Almaniyanın tərəfində müharibəyə başladı[6][7][8].

Alman generalı Otto Liman fon Sanders, Çanaqqala əməliyyatı zamanı Osmanlı İmperiyasının 5-ci Ordusuna komandanlıq etdi. Alman generalları Erix fon Falkenhain və Otto Liman fon Sanders, Sinay-Fələstin kampaniyası əsnasında Ordu Qrupu Yıldırıma komandanlıq etdilər.

Ticarət əlaqələri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Almaniya ilə Türkiyə arasında uzun müddət güclü iqtisadi əlaqələr mövcuddur. Almaniyanın Türkiyəyə ixracatı: maşınlar, elektrik malları və avtomobillər, həmçinin avtomobillər üçün ehtiyat hissələri. Türkiyənin Almaniyaya ixracatı: tekstil, dəri məhsulları, qida məhsulları, nəqliyyat vasitələri və elektrik malları. Türk şirkətləri Almaniyada təxminən 200.000 insanı işləyir. 2012-ci ildə bu şirkətlərin illik dövriyyəsi 45 milyard avroya çatdı. Türkiyəni ildə üç milyondan çox Alman turist ziyarət edir.

Türkiyədə 4000-dən çox Alman şirkəti təmsil olunur. Almaniya, xarici ticarət, maliyyə və texniki əməkdaşlıq, turizm və müdafiə sənayesi kimi sahələrdə Türkiyənin əsas tərəfdaşıdırAlmaniya ilə Türkiyə arasında uzun müddət güclü iqtisadi əlaqələr mövcuddur. Almaniyanın Türkiyəyə ixracatı: maşınlar, elektrik malları və avtomobillər, həmçinin avtomobillər üçün ehtiyat hissələri. Türkiyənin Almaniyaya ixracatı: tekstil, dəri məhsulları, qida məhsulları, nəqliyyat vasitələri və elektrik malları [9]. Türk şirkətləri Almaniyada təxminən 200.000 insanı işləyir. 2012-ci ildə bu şirkətlərin illik dövriyyəsi 45 milyard avroya çatdı. Türkiyəni ildə üç milyondan çox Alman turist ziyarət edir. Türkiyədə 4000-dən çox Alman şirkəti təmsil olunur. Almaniya, xarici ticarət, maliyyə və texniki əməkdaşlıq, turizm və müdafiə sənayesi kimi sahələrdə Türkiyənin əsas tərəfdaşıdır [27]..

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Turkey quickly sliding into authoritarian rule after move to increase Erdogan's powers". The Independent. 2016-12-30. 2017-01-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-01-09.
  2. ↑ Chan, Sewell. "Turkey's Parliament Starts Debate on Expansion of President's Powers". The New York Times. 2017-01-09. 2017-01-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-01-09.
  3. ↑ Dombey, Daniel. "Turkey's Erdogan lurches toward authoritarianism". Financial Times. 2017-01-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-01-10.
  4. ↑ "Can Turkey's Democracy Survive President Erdogan?". The New York Times. 2016-11-01. 2017-02-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-01-10.
  5. ↑ Braun, Stefan. "Europarat sieht Türkei auf dem Weg in die Autokratie" (alman). Süddeutsche Zeitung. 2017-03-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-03.
  6. ↑ Hew Strachan, The First World War: Volume I: To Arms. Vol. 1. Oxford University Press, 2003) pp 644-93.
  7. ↑ Gerard E. Silberstein, «The Central Powers and the Second Turkish Alliance, 1915.» Slavic Review 24.1 (1965): 77-89. in JSTOR Arxivləşdirilib 2017-03-13 at the Wayback Machine
  8. ↑ Frank G. Weber, Eagles on the Crescent: Germany, Austria, and the diplomacy of the Turkish alliance, 1914—1918 (Cornell University Press, 1970).
  9. ↑ "diplo - Startseite - HTTP Status 404" (alman). Auswaertiges-amt.de. 2016-03-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-05-09.