Aran xalçası

Aran xalçaları
	Xalça
Aran xalçaları

Aran xalçaları — Qarabağ tipinin yüksək kateqoriyalı xalça növü.

Ümumi məlumat[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qarabağ tipinə aid olan bu xalçaların istehsalının mərkəzi Bərdə olmuşdur. XIX əsrin II yarısından başlayaraq, bu xalçalar Cəbrayılın xalçaçılıq müəssisələrində də istehsal edilməyə başladı. Haqqında danışılan xalçanın əsil adı – "Ərran"dır. Ərran (Aran) – Azərbaycanın şimal hissəsindən başlayan və Şirvanın cənub-qərb rayonlarını əhatə edən (Kür və Araz çayları arasında) çox geniş bir ərazidir. Tarixi mənbələrdən məlumdur ki, IX-X əsrlərdə Aranın mərkəzi Bərdə şəhəri olmuşdur. Son zamanlar "Aran" xalçaları Cəbrayılın xalçaçılıq müəssisələrində geniş istehsal olunmağa başlandığı üçün onu "Cəbrayıl" adlandırırlar.

Bədii analiz[redaktə | mənbəni redaktə et]

"Aran" xalçalarının orta sahəsindəki kompozisiyanın bəzəyi "Qotazlı buta"dan ibarətdir. Bu butalar – əsas elementlər – orta sahədə tək – tük, lakin butalı xalçalar üçün səciyyəvi olan qaydada yerləşdirilmişdir. Butanın arasında quş və müxtəlif formalı elementlərin təsviri verilir.

Texniki xüsusiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

"Aran" xalçaları müxtəlif formatlarda toxunur. 125X175 formatlı (xalq arasında 5 verşok – 7 verşok xalçalar adlanır) xalçalar digər formatlı xalçalardan daha yaxşı görünür. Düyünlərin sıxlığı: hər kvadrat desimetrdə 40X40 düyün yerləşdirilir (hər kvadrat metrdə 160.000 düyün). Xovun uzunluğu 7 millimetrdir.

"Aran" xalçaları Qarabağ tipinin yüksək kateqoriyalı xalçaları hesab olunur.