Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • ЦӀАЯР

    (-и, -а) “цӀай”ın cəmi; bax цӀай¹; * цӀаяр атун kütləvi şəkildə yayılan malyariya xəstəliyi haqqında.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • цӀаяр

    мн. ч. от цӀай.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ЦӀАЯР

    цӀай.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • SARA-SARA

    Sarıya-sarıya, dolaya-dolaya. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dastanlarının leksikası
  • SARR

    ə. sevindirən, şadlandıran

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • SARAR

    əhatə eləmə, ətrafı tutma; qucaqlama; sarıma, bağlama

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • SAAM

    I сущ. саам, саамка; saamlar саамы (народ, живущий в России на Кольском полуострове и на севере Скандинавии) II прил. саамский. Saam dili саамский язы

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SUAR

    (Mingəçevir, Oğuz, Ucar) gec. – Keçən il armud suar yetişdi (Ucar) ◊ Suara qalmağ (Göyçay) – gecikmək. – Mən bazara gedəcəydim, yatıb suara qalmışam

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • SARA

    saf, xalis, təmiz; xanım.

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • ŞAYAR

    hörmətli, möhtərəm

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ŞANAR

    şanlı, şöhrətli, adlı-sanlı ər; tanınmış qəhrəman

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ŞAİR

    şeir yazan şəxs.

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • SANAR

    sayar; hörmət edər; künc-bucaq; tayfa adı.

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • SAİR

    I прил. другой, иной, прочий. Sair vətəndaşlar другие граждане, sair şəxslər другие лица, sair əşyalar прочие вещи, sair sənədlər другие документы; sa

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SALAR

    başçı, rəis; komandir, sərkərdə

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • SAAT

    vaxtı təyin edən cihaz; 60 dəqiqəlik vaxt ölçüsü

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • САХАР

    шекер

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • САХАР

    şəkər, qənd

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ŞÜAR

    лозунг

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ŞAİR

    поэт, стихотворец

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SAAT

    ...часа, üç saat gözləmək ждать три часа, iş neçə saata hazır olar? за сколько часов работа может быть готова? 2) мера времени в 60 минут, исчисляемая о

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SALAR

    сущ. устар. 1. глава, предводитель 2. начальник

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SARA

    f. xalis, saf.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • SAAT

    saat bax vaxt

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • SALAR

    f. 1) başçı, rəis; 2) komandan, komandir

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • SAİR

    ə. 1) seyr edən, hərəkət edən; yeriyən; 2) keçən, işlənən; 3) başqa, o biri, digər; 4) astronomiyada: səyyarə.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ŞÜAR

    i. slogan, catchword, watchword; ~ irəli sürmək to advance a slogan; sülh ~ı peace slogan

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ŞAİR

    i. poet; xalq ~i People’s Poet; Azərbaycanın xalq şairi People’s Poet of Azerbaijan; tanınmış ~ a well-known poet; məşhur ~ a famous poet

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • SAİR

    sair(ə) i. 1. etcetera (qısa forması: etc.); və ~ and so on; 2. some; other

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • SAAT

    I. i. (əşya-stol, yaxud divar saatı) clock; (cib, yaxud qol saatı) watch; qol ~ı wrist-watch; zəngli ~ alarm clock; danışan ~ talking clock; qum ~ı sa

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ŞAİR

    ŞAİR (şeir yazan yazıçı, şəxs) İlk yaradıcılığa lirik şeirlərlə başlayan şair [S.Vurğun] gənc yaşlarında, əlbəttə, dramaturgiyadan çox uzaq idi (M.Ari

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ŞİAR

    şüar

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • SAVAR

    прил. устар. поздний (обладающий способностью созревать, расти позже обычного времени). Savar güllər поздние цветы, savar taxıl поздний хлеб

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ŞAMAR

    sillə, şapalaq, qapaz; şamar oğlanı – qapazaltı şapalaq

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • ŞAİR

    şair

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • SAKAR

    naqolay

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • SAAT

    saat

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • ŞÜAR

    çağırış

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ŞÜAR

    ...şüarlar антивоенные лозунги, partiya şüarları партийные лозунги, şüar irəli sürmək выдвинуть лозунг 2. плакат с таким призывом. Şüarları asmaq повеси

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ŞÜAR

    ...və ya tələbini ifadə edən kəlam və ya ifadə. Hacı Rüstəmin həmişə şüarı bu idi: “Fürsəti fövt eyləməz aqil, məgər nadan ola”. Ə.Haqverdiyev. Oxumaq,

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ŞAİR

    ...Şair taleyi поэтова судьба, şair ilhamı поэтическое вдохновение, şair gənclər поэтическая молодёжь, şairlər mühiti поэтическая среда

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SAAT

    1. часы; 2. час;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ŞAİR

    is. [ər.] Şeir söyləyən və ya yazan şəxs; təbiətində şeir söyləmək və yazmaq qabiliyyəti olan şəxs. Sabir Azərbaycanın böyük satirik şairidir. – Bizdə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SAVAR

    ...düz” [qonşu kolxoza] verilməzsə, pambıq üçün də torpaq bəs edər, savar səpilən gömgöy taxılı çevirib pambıq əkməzlər. Ə.Əbülhəsən.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SAİR

    sif. [ər.] Başqa, qeyri, digər. Sair məsələlər. – Şabanın getməyini eşidib sair bikar tamaşaçılar da kənardan yığılmışdılar. Ə.Haqverdiyev. // İs. mən

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SAAT

    ...təşkil edən və 60 dəqiqədən ibarət olan vaxt ölçüsü vahidi. // Saat ölçüsü vahidi. İki saat işləmək. Üç saat gözləmək. Təyyarə iki saat gecikir. – Bi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ASAR

    сущ. устар. 1. следы, знаки, признаки 2. произведения, труды, сочинения 3. памятники

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ASAR

    1. произведения; 2. памятники; 3. следы, знаки, признаки;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ASAR

    ...qılaq, tainki bizim Azərbaycan şüəra və üdəbamızın əşar və asari və özlərinin nam və nişanələri unudulub, əbnayivətənin xatirindən çıxmasın. F.Köçərl

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • САХАР

    м şəkər, qənd; ◊ сахар-медович yaltaq; чай да сахар! nuş olsun!

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ŞÜAR

    ə. 1) əlamət, nişan, əsər; 2) qısa yazılı müraciət; çağırış; 3) adət, vərdiş

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ŞİAR

    ə. bax şüar.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ŞAİR

    ə. şeir yazan sənətkar.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ASAR

    ə. «əsər» c. əsərlər. Asari-ətiqə köhnədən qalmış mədəniyyət abidələri, tarixi abidələr; asari-güzidə seçilmiş əsərlər.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • БЕДБАХТВИЛИН

    прил. инсандиз хаталу. ЦӀаяр кьунин нетижаяр бедбахтвилинбур я. ЛГ, 2002, 26. XӀӀ. Синоним: бахтлувилин. Антоним: бахтсузвилин.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ПОЖАРИНКВАЛ

    сущ.; -или, -иле; -илер, -илери, -илера цӀаяр хкадардай пешекарвал; пожарар хкадардай пешекарвал. * пожарниквал авун гл., ни пожарникдин пеше кьилиз

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЦӀАЙ

    ...азар. 1912 – 16 йисара адаз (С. Сулейманаз. -А. Г.) далбадал цӀаяр атана. А. А. СтӀал Сулейман. Абуруз дуьзенрин жумарт, берекатлу чилер рикӀин де

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ГЬЕЙРАН

    нар., шадвални мягьтелвал какахьнаваз Элкъвез виликай, чанда цӀаяр тваз фида вун зин, Гьейран туна, акъудна акьул гваз фида вун зин. Е. Э. Алагуьзли

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ПОЖАРНИК

    урус, сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра еке цӀаяр хкадардай пешекар. Исятда за пожарникриз хабар гуда. Адан дуван гьабуру аквада. Б. Гь. Вили вилер.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЦӀИВИН

    ...амукьдай чӀулав кӀусар. Пакамахъ атана, самоварра ятар цана, цӀаяр кутунай. Мангъалар михьна, цӀивинар вегьена. С. Ярагъви ашукь Уьзден. * къванцин

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЦӀАЙ

    (цӀу, цӀа, цӀаяр) 1) n. fire, flame; light; цӀун мурз n. fire, flame, blaze; цӀун мусибат hell(slung),; цӀай кутун a) v. set on fire, fire; b) v. disp

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ПЕРПИЛАГ

    ...куьрсна гьавада галтад жез къугъвадай затӀ. Хуьре-хуьре яран цӀаяр хъувунва, Хуьре-хуьре перпилагар кутунва. Х. Х. Масан баде. Перпилагдиз акьахна,

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • TƏXRİBAT

    ...къене чинебан душман тир тешкилатри, дестейри, агентри кьиле тухудай цӀаяр ягъунин, хъиткьинрунин ва мс. зиян гунин крар).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ЯР

    ...мартдин 21-й числодилай алукьзавай 15 югъ. Гатфар къвезва! Яран цӀаяр гур хьурай - Аялри хьиз хкадарда чнани! А. С. Вилик жерге. * яран сувар сущ

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХКАДАРУН

    ...хкадардай шемер хьиз. А. С. Дидедин кьисас. Са шешел къумадалди цӀаяр хкадриз жедайди туш эхир. ЛГ, 2004, 30. ӀX. Синонимар: туьхуьрун, элуьхъарун.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • МЕКЬ

    ...кьван, яман. Х. Х. Рагъ акӀидай патан цавара гумар гьатнавай, чилера цӀаяр, Катрамаканда лагьайтӀа, мекьни каш, шелшуванар, хажалатар, магърумвиле

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ШЕШЕЛ

    ...тӀалабир кьван. "Самур" газ., 2002, 19. Ш. Са шешел къумадалди цӀаяр хкадриз жедайди туш эхир. ЛГ, 2004, 30. ӀХ.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЪУТУР

    ...кьадай фикирни касдихъ авачир. З. Э. Муькъвел гелер. А вахтунда аялар цӀаяр атунин, хъутурар, гачалар, нитӀер... акатунин азаррикди начагъ жедай. Ж

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • НИЗАМ

    ...низам туькӀуьрдалди, лезгийри хурук акатайди кьена, чадурайриз цӀаяр яна. З. Р. Гьажи Давуд. Хуьре къайда, низам, адалат мягькемарун нин хиве ава

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • цӀай

    (цӀу, цӀа, цӀаяр) - 1. огонь : цӀун - огненный; цӀун мурз - пламя; цӀун мусибат (перен.) - ад; цӀай кутун - а) поджигать (что-л.), разводить огонь; б)

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • МАГЬРУМВАЛ

    ...деринрин булахар. Рагъ акӀидай патан цавара гумар гьатнавай, чилера цӀаяр, Катрамаканда лагьайтӀа, мекьни каш, шел-шуванар, хажалатар, магьрумвиле

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • УРТАХ

    ...тӀвар я ам - Шарвилидин тӀвар, Рухваяр, давамра чи тарихдин цӀаяр. Х. Х. Талгьурай бязида... ЦицӀигърин жемятдин уртах мулкунин кьадарни гзаф тушир.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АШНА

    ...Ярдиз Я дуст чидайд туш, я ашна, И зулумдиз вучин чна? С. С. ЦӀаяр атайла. 3) вичиз паб ва я гъуьл аваз ашервал ийиз нин патав физватӀа, гьам. Гьа

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЦӀАЙ¹

    (цӀу, цӀа, цӀаяр) 1. od, atəş; alov; барутни цӀай сад садав кьадач. Ata. sözü barıt ilə odun dostluğu olmaz; 2. tonqal; məşəl; цӀай авун tonqal qalama

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • КАТУН

    ...биянар хкуддай чкада, тухдалди недай затӀ авачиз яшамиш хьана, цӀаяр атана ва эхир, къатламишиз тахьана, зун катна. С. С. Жувакай ихтилат. Гъуд ве

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КЪУРХУ

    ...Мехъер куьтягь тахьанмаз. * къурху гун гл., ни низ-квез кичӀерар гун. - ЦӀаяр кьведа, куьн рекьида, гьар жуьре къурхуяр гудай. А. Ф. Эм-Тэ-Эс. Антон

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • МАЙВА

    ...салатдин, шивитдин, редискадин тумар цада. ЛГ, 1998, 26. ӀX. Яру цӀаяр хьтин памадурар, къацу векьер хьтин афнияр, чичӀекар, хъчар ва мадни маса май

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • СЕКИНАРУН

    ...садлагьана дегиш хьана А. Къ. Аскервал башламишай югъ. КӀанзавачир пехъи цӀаяр хъиткьинна, КӀанзавай гьакӀ ватандашар секинна. К. Агьмедов. Кьисмет

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • атӀун

    ...кого-л.); умуд атӀун - терять надежду, переставать надеяться; цӀаяр атӀун - переставать болеть малярией; яд атӀун - запруживать, отключать воду. ӀӀ (

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • КӀАНИ

    ...гьерер незва лугьун дуьз туш, Хачмазаз кӀанзавайди цӀелхем я, цӀаяр вичиз кӀанибур ийида. М. Б. За бананар недач. 4) муьгьуьббатдин гьиссер авай.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЭЛКЪУЬН

    ...фин мураддалди ийидай сифте гьерекатун. Элкъвез виликай, чанда цӀаяр тваз фида вун зин. Е. Э. Алагуьзлидиз. 3) кьиливди кьулухъ ва я кӀвачерихъ ки

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • РАК

    ...ни нин кӀвализ илифдай ихтияр тӀалабун. Дуьнья са пад хьайитӀани, Цавай цӀаяр къвайитӀани, Чил кьве патахъ хьайитӀани, Зун жеда вахъ галаз, яр.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АЛАТУН

    ...БалкӀанрай хьиз, абурал алай ксарайни алат тийидай бугъу-бугъри «цӀаяр» акъудзавай. Б. Гь. Заз эвера. Алатзавач яр залай, КӀвал- югъ жедай ва

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХУЬР

    ...хуьрехуьре. * хуьре-хуьре нар. вири хуьрера. Хуьре-хуьре яран цӀаяр хъувунва, Хуьре-хуьре перпилагар кутунва. Х. Х. Масан баде. Синоним: хуьрба-хуьр.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ШЕЛ

    ...акъуддай сесер. Рагъ акӀидай патан цавара гумар гьатнавай, чилера цӀаяр, Катрамаканда лагьайтӀа, мекьни каш, шел-шуванар, хажалатар, магьрумвилер

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АТӀУН

    ...помидорар ~; 7 ) амачир гьалдиз гъун. # яд ~, сес ~, рахунар, цӀаяр ~, умуд ~, пенсия ~. * атӀай гаф [жаваб ] сущ.; вуч эхиримжи жаваб, гаф. Абур за

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЭКУЬ

    ...экуь-вили вилер акваз кӀанзавай. А. Къ. Нехирбанни лекь. Адал яру цӀаяр хьтин къизилгуьллери тӀарамарнавай перем алай, гарданда – экуь-вили яйлух

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЦАВ

    ...фикирдин гужлувал артухардай ибара. Дуьнья са пад хьайитӀани, Цавай цӀаяр къвайитӀани, Чил кьве патахъ хьайитӀани, Зун жеда вахъ галаз, яр. А. С

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЧАН

    ...гьатнавай Къази Даниялал тепилмиш хьана. С. Гь. КӀири Буба. * чанда цӀаяр тун гл., ни нин кӀанивилин гьиссер артухарун. Элхкъвез виликай чанда цӀая

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Saar
Saarland (alm. Saarland‎) — Almaniyanın bir əyalətidir. Paytaxtı Saarbrükken şəhəridir. Əyalət Almaniyanın cənub-qərbində yerləşir. Qərbdə və cənubda Fransa ilə, qərbdə Luksemburq ilə, şimalda və şərqdə isə Reynland-Pfalts əyaləti ilə həmsərhəddir. Əyalət öz adını Reyn çayının bir qolu olan Saar çayından götürmüşdür. Ərazisi 2,568.65 km², əhalisi isə təxminən 1 milyon nəfərdir. Saar Almaniyada ən kiçik əyalətlərdən biridir, ərazisinə görə 4-cü, əhalisinə görə isə 2-ci ən kiçik əyalətdir. 20-ci əsrdə müxtəlif illərdə Fransanın tərkibində olsa da, yenidən Almaniyaya birləşdirilmişdir.
Erjebet Şaar
Erjebet Şaar (mac. Schaár Erzsébet; 27 iyul 1908[…] – 29 avqust 1975[…], Budapeşt) — Macarıstan heykəltaraşı, Mihai Munkaçı mükafatı laureatı (1962), Macarıstan Xalq Respublikasının əməkdar heykəltaraşı (1972). == Həyatı == Usta Jiqmond Kişfaludi-Ştrobl onun müəllimi olmuşdur. 1932-ci ildə o, ən yaxşı gənc rəssam nominasiyasında "Siney" mükafatına layiq görüləndə, ilk peşəkar sərgisini təşkil etdi və mütəxəssislərin diqqətini çəkdi. 1935-ci ildə heykəltaraş Tibor Vilt ilə evləndi. Qadın fiqurları, cütlükləri və ölən əsgərləri təsvir edən bir sıra heykəllərin müəllifidir. Heykəllər təbii görünsün deyə asan kəsilən yüngül polistirol materialından istifadə edirdi. 1970-ci ildə Budapeştin Müçarnok salonunda sərgi keçirdi və iki il sonra Antverpen və Cenevrədə sərgisi təşkil olundu. 1977-ci ildə Şaarın ölümündən sonra Duysburq şəhərindəki Lembruk muzeyində sərgi keçirildi. Şaarın düzəltdiyi məşhur heykəllər Budapeşt, Keçkemet, Mişkolts, Peç, Tihani və digər şəhərlərdə yerləşirlər.
Saar Protektoratı
Saar Protektoratı (Almanca: Protectorat de Sarre) — Nasist Almaniyasından İkinci Dünya Müharibəsində məğlub olduqdan sonra ayrılan qısamüddətli protektorat. Dördüncü Fransa Respublikası tərəfindən idarə edilmişdir. 1957-ci ildə Qərbi Almaniyaya birləşdirildikdən sonra ən kiçik Almaniya regionuna çevrilmişdir (Bremen, Berlin və Hamburq şəhər dövlətləri istisna olmaqla). Adı Saar çayından götürülmüşdür. Saar çayı və onun qolları ətrafında səpələnmiş ərazi etnik almanların yaşadığı minerallarla zəngin, iqtisadi cəhətdən əhəmiyyətli və sənayeləşmiş bir regiondur. Rur bölgəsindən və Yuxarı Sileziya kömür bölgəsindən sonra, 1900-cü illərdə Almaniya İmperiyasının üçüncü ən vacib kömür, dəmir və polad sənayesinə malik olub və sənaye inqilabından sonra Almaniyanın əhəmiyyətli nəqliyyat mərkəzlərindən biridir. 1920-1935-ci illər arasında Birinci Dünya Müharibəsinin nəticələrindən biri olaraq Millətlər Liqasının mandatı altında olan bölgə İkinci dünya müharibəsinin sonuna doğru strateji əhəmiyyətinə görə müttəfiqlər tərəfindən bombalanmışdı. Bu gün bu bölgə coğrafi cəhətdən Saarland əyalətindədir (1 yanvar 1957-ci ildə Qərbi Almaniya ilə birləşdirilmişdir). 1951-ci ilə qədər bölgədəki müttəfiqlər tərəfindən sənayeləşmə siyasəti tətbiq edildi və 1947-ci ildə Fransanın himayəsinə verildi. Soyuq müharibə dövründə daha güclü bir Qərbi Almaniya üçün yenidən sənayeləşmə prosesi başladılmış və 1957-ci ildə fransızlar bölgənin idarəsini Qərbi Almaniyaya təhvil vermişdirlər.
Saar bölgəsi
Saar bölgəsi, Birinci Dünya Müharibəsində Almaniya İmperiyasının məğlubiyyətindən sonra imzalanan Versal sülh müqaviləsi (Versailles) ilə qurulmuş yarı müstəqil inzibati bir bölgədir. Bir müddət Fransanın hakimiyyəti altında mövcud olmuş və 1935-ci ildən Almaniyanın və ya rəsmi adı ilə yeni qurulmuş Nasist Almaniyasının idarəsi altında kiçik bir region olaraq idarə edilmişdir. 1945-ci ildə başa çatmış İkinci dünya müharibəsində müttəfiq dövlətlərin qələbəsindən sonra İşğal Almaniyasının hakimiyyəti (hüquqi və beynəlxalq idarəetmə forması) altında bir protektorat (Saar Protektoratı) olaraq müstəqilliyinə qovuşmuşdu, ancaq 1957-ci ildə yenidən Qərbi Almaniyanın hakimiyyəti altına düşmüşdü. Bu gün yenə də Almaniya Federativ Respublikasının və ya geniş yayılmış adı ilə Almaniyanın ən kiçik regionu olaraq Saarland adı altında mövcudluğunu davam etdirir.
Saar regionu
Saar bölgəsi, Birinci Dünya Müharibəsində Almaniya İmperiyasının məğlubiyyətindən sonra imzalanan Versal sülh müqaviləsi (Versailles) ilə qurulmuş yarı müstəqil inzibati bir bölgədir. Bir müddət Fransanın hakimiyyəti altında mövcud olmuş və 1935-ci ildən Almaniyanın və ya rəsmi adı ilə yeni qurulmuş Nasist Almaniyasının idarəsi altında kiçik bir region olaraq idarə edilmişdir. 1945-ci ildə başa çatmış İkinci dünya müharibəsində müttəfiq dövlətlərin qələbəsindən sonra İşğal Almaniyasının hakimiyyəti (hüquqi və beynəlxalq idarəetmə forması) altında bir protektorat (Saar Protektoratı) olaraq müstəqilliyinə qovuşmuşdu, ancaq 1957-ci ildə yenidən Qərbi Almaniyanın hakimiyyəti altına düşmüşdü. Bu gün yenə də Almaniya Federativ Respublikasının və ya geniş yayılmış adı ilə Almaniyanın ən kiçik regionu olaraq Saarland adı altında mövcudluğunu davam etdirir.
SOCAR
Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti və ya qısaca SOCAR (ing. SOCAR - State Oil Company of Azerbaijan Republic) — dünyanın ən böyük milli neft şirkətlərindən biridir. Neftin çıxarılması, daşınması, emalı və istehlakında olduğu üçün inteqrasiya olunmuş şirkətdir. Azərbaycan Respublikasının neft sərvətlərindən istifadəni vahid dövlət siyasəti əsasında həyata keçirmək, neft sənayesinin idarəetmə strukturunu təkmilləşdirmək, yanacaq-enerji kompleksinin inkişafını təmin etmək məqsədilə Azərbaycan respublika prezidentinin 13.09.1992-ci il Fərmanı ilə Azərineft Dövlət Konserninin və Azərnefkimya İstehsalat Birliyininin bazasında Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti yaradılmışdır. Ümumiyyətlə, ayrı-ayrı vaxtlarda Azərbaycanda neft sənayesini özündə birləşdirən Azərneft birləşdirdiyi və idarə etdiyi müəssisələrin xüsusiyyətindən asılı olaraq İttifaq əhəmiyyətli trest və ya birlik kimi müxtəlif ittifaq və respublika təşkilatlarına (Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Soveti, SSRİ Ali Xalq Təsərrüfatı Şurası, SSRİ Ağır Sənaye Nazirliyi, Azərbaycan SSR Xalq Təsərrüfatı Şurası) tabe olmuş və "Azərneftkomitə", "Azərneftkombinat" (sonralar "Azərneft", "Azərneftzavodlar" və "Azərneftmaşınqayırma" birliklərinə ayrılmış), "Azərneftçıxarma" Birliyi adlanmışdır. Şirkətin nəzdində iki neftayırma zavodu, bir neçə beynəlxalq neft-qaz boru kəməri və bir neçə mühəndislik şirkəti var. Hal-hazırda ARDNŞ kapital həcminə görə dünyanın 68-ci ən böyük şirkətidir. == Tarixi == Azərneftin əsasında Azərbaycan SSR Neft Sənayesi Nazirliyi (1954–1959), Azərbaycan SSR Neftçıxarma Sənayesi Nazirliyi (1965–1970) yaradılmışdır. 1970-ci ilin avqustunda yenidən "Azərneft" adlandırılmışdır. Azərneft Azərbaycanın neft sənayesinə rəhbərliyi həyata keçirmək, dağıdılmış neft təsərrüfatını bərpa etmək, neft və neft məhsulları istehsalını artırmaq üçün yaradılmış bir təşkilatdır.
SOKAR
Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti və ya qısaca SOCAR (ing. SOCAR - State Oil Company of Azerbaijan Republic) — dünyanın ən böyük milli neft şirkətlərindən biridir. Neftin çıxarılması, daşınması, emalı və istehlakında olduğu üçün inteqrasiya olunmuş şirkətdir. Azərbaycan Respublikasının neft sərvətlərindən istifadəni vahid dövlət siyasəti əsasında həyata keçirmək, neft sənayesinin idarəetmə strukturunu təkmilləşdirmək, yanacaq-enerji kompleksinin inkişafını təmin etmək məqsədilə Azərbaycan respublika prezidentinin 13.09.1992-ci il Fərmanı ilə Azərineft Dövlət Konserninin və Azərnefkimya İstehsalat Birliyininin bazasında Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti yaradılmışdır. Ümumiyyətlə, ayrı-ayrı vaxtlarda Azərbaycanda neft sənayesini özündə birləşdirən Azərneft birləşdirdiyi və idarə etdiyi müəssisələrin xüsusiyyətindən asılı olaraq İttifaq əhəmiyyətli trest və ya birlik kimi müxtəlif ittifaq və respublika təşkilatlarına (Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Soveti, SSRİ Ali Xalq Təsərrüfatı Şurası, SSRİ Ağır Sənaye Nazirliyi, Azərbaycan SSR Xalq Təsərrüfatı Şurası) tabe olmuş və "Azərneftkomitə", "Azərneftkombinat" (sonralar "Azərneft", "Azərneftzavodlar" və "Azərneftmaşınqayırma" birliklərinə ayrılmış), "Azərneftçıxarma" Birliyi adlanmışdır. Şirkətin nəzdində iki neftayırma zavodu, bir neçə beynəlxalq neft-qaz boru kəməri və bir neçə mühəndislik şirkəti var. Hal-hazırda ARDNŞ kapital həcminə görə dünyanın 68-ci ən böyük şirkətidir. == Tarixi == Azərneftin əsasında Azərbaycan SSR Neft Sənayesi Nazirliyi (1954–1959), Azərbaycan SSR Neftçıxarma Sənayesi Nazirliyi (1965–1970) yaradılmışdır. 1970-ci ilin avqustunda yenidən "Azərneft" adlandırılmışdır. Azərneft Azərbaycanın neft sənayesinə rəhbərliyi həyata keçirmək, dağıdılmış neft təsərrüfatını bərpa etmək, neft və neft məhsulları istehsalını artırmaq üçün yaradılmış bir təşkilatdır.
Sakar
Sakar — Türkmənistan Respublikasının Lebap vilayətində şəhər tipli qəsəbə, Sakar etrapının inzibati mərkəzi. Yaşayış məntəqəsinin adı etnotoponimdir və burada məskun olan Sakar tayfasının adından yaranmışdır. Qəsəbənin təxminən 1 km qərbindən Türkmənabad – Atamurad avtomobil şossesi keçir, 10 km şimal-şərqində isə Ceyhun çayı axır. Qəsəbə ölkənin paytaxtı Aşqabaddan 700 km, vilayətin inzibati mərkəzi Türkmənabaddan isə 20 km uzaqlıqda yerləşir.
Salar
Salarlar — Çin Xalq Respublikasında yaşayan Türk xalqlarından biri. Sayları 104.503 nəfərdir . == Din == Salırlar Sünni müsəlmanlarıdırlar, Hənafi-Məturudi məzhəbinə aiddirlər. Salırlar öz ənənəvi yaşayış yerlərindən də başqa böyük şəhərlərdə Döngən kimi tanınan müsəlman Çinlilərlə bir arada yaşayırlar. İslam təhsili Sanlanbahai bölgəsində Jiezi kəndində Gaizi Mişit adı verilən bir mədrəsədə alırlar.
Samar
Samar adası var. Samar (12°03′ şm. e. 125°07′ ş. u.) — Filippin arxipelaqının mərkəzində yerləşir. Adanın sahəsi 12 849,4 km² təşkil edir. == Tarixi == Ada ilk dəfə ispaniyalı dənizçi Rui Lopes de Vilyalobos (isp. Ruy López de Villalobos) tərəfindən 1543-cü ildə kəşf edilir. == Əhalisi == Adanın ən iri şəhəri Kalbayoqdur. Ada inzibati cəhətdən Samar (733,377 nəf), Şimali Samar (589,013 nəf) və Şərqi Samar (428 877 nəf) cilayətlərinə bölünür.
Seara
Seara (port. Ceará) — Braziliyanın şimal-qərbində yerləşən ştat. İnzibati mərkəzi Fortaleza. == Coğrafiyası == Ştatın Atlantik okean sahili əraziləri əsasən düzənlik relyefə malikdir. Şimal-şərqi isə Braziliya alcaq dağlığıdır. Sahəsi 148 920,5 km² təşkil edir. == Əhalisi == Ştatın əhalisi 1970-ci ildə əhalisi 4,5 milyon, 2010-cu ildə isə əhalinin sayı 8,5 milyon nəfərə qədər artmışdır. Qarışıq əhali ştatın 60 % təşkil edir. Qaralar cəmi 3 %, ağlar isə 37 %-dir. Portaleza şəhərinin əhasili əsasən qara dərililərdən və onların hindularla qarışığından ibarətdir.
Sezar
Qay Yulius Sezar (lat. Gaius Iulius Caesar; ən tezi 12 iyul e.ə. 100 və ən geci 13 iyul e.ə. 100[…], Roma – 15 mart e.ə. 44[…], Pompey teatrı[d], Roma respublikası), Romalı hərbçi, siyasi lider, Qeysər ünvanının sahibi və güclü yazıçı olan Sezar, dünya tarixinin ən güclü insanlarından biri olaraq qəbul edilir. Etdikləri sayəsində Roma Respublikasının Roma İmperiyasına çevrilməsində əsas rol oynamışdır. Roma senatındakı optimates klikinə mənsub müxalifləri Markus Porcius Kato və Markus Kalpurnius Bibulusa qarşı çevirərək, populares klikinə mənsub siyasətçi kimi, Markus Licinius Krassus və Gnaeus Pompeius Maqnusla birlikdə qeyri-rəsmi olaraq Roma siyasi həyatına bir necə illiyinə yön verəcək olan I Triumviratı qurdu. Qalliyanı fəth edərək Roma torpaqlarını Atlantik okeanına qədər genişləndirdi və eyni zamanda da e.ə. 55-ci ildə Britaniyanın Roma tərəfindən ilk işğalını reallaşdırdı. Triumviratın dağılması ilə birlikdə Pompey və Senatla münasibətləri korlandı.
Siara
Siara Prinsess Vilson (ing. Ciara Princess Wilson; qızlıq soyadı: Harris; 25 oktyabr 1985, Fort Cavazos) — ABŞ müğənnisi.
Sinar
Sinar (fr. Sinard) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — İzer. Matezin-Triyev kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Qrenobl. INSEE kodu — 38492. Kommunanın 1999-cu il üçün əhalisi 579 nəfər təşkil edirdi. Kommuna dəniz səviyyəsindən 485 ilə 1005 qədər metr yüksəklikdə yerləşir. Kommuna Parisdən təxminən 460 km cənub-şərqdə, Liondan 115 km cənub-şərqdə, Qrenobldan 28 km cənubda yerləşir.
Siqar
Puro və ya siqar — Silindrik formada yuvarlanan tütün yarpaqlarından ibarət tütün məmulatıdır. Ortada tütün hissəcikləri olan "tutucu" yarpağı və ətrafına spiral şəklində bükülmüş "sarğı" yarpağı var. Puronun ən bahalı hissəsi olan sarğı yarpağı; güclü, çevik və ipək kimi quruluşa malik olmalı, nizamlı yanmağı təmin etmək üçün xoş ətirli və yanar xüsusiyyətə malik olmalıdır. Qısa puro da adətən "siqarillo" termini ilə tanınır. Daha çox Kuba və Dominikan Respublikası kimi ölkələrdə yetişdirilir.
Sitar
Sitar — hind klassik musiqisini ifa etmək üçün istifadə olunan çoxsimli musiqi aləti. Simli-mizrablı çalğı alətləri qrupuna daxildir. == Quruluşu == Sitarın əsas 7 simi var (5 melodik və 2 burdon). Bundan əlavə , sitarda hələ 9-13 rezonans edən simlər də var ki , onların ümumi adı "tərəf" , yəni orkestrdir.Həmin simlər əsas simlərin səsinə rezonansla cavab verməklə sitarı digər alətlərdən fərqləndirən həmin unikal səslənməni yaradır. Simlərdən səsləri ifaçının adsız barmağına taxılan mizrabla çıxarırlar. Sitarın iki balqabaq çanaqlı rezonatoru var : içi boş gövdəli qrifin aşağısı və yuxarısında.Alətin dekası palisandr və fil sümüyü ilə bəzədilir.Metal pərdələr qövsvaridir.
Soara
Siqor (yun. Σηγώρ), həmçinin Soar və ya Soara (q.yəh. צוער‎ ‎ “kiçik”; lat. Zoara, yun. Ζογορα) — Əhdi-ətiqdə Sodom pentapolunun beş şəhərindən biri. Əksər tərcüməçilərə görə, şəhər Ölü dənizin cənub-şərq ucunda, Kerek vadisində, Moav dövləti ilə sərhəddə yerləşir. Şəhər İosif Flavi, Ptolemey, Yevsevi və İyeronim tərəfindən xatırlanır. Şəhər Lut və qızları üçün sığınacaq olması və məqsədilə Sodom və Qomorranı məhv edən faciədən xilas edilmişdir.Şəhər əvvəllər Bela kimi də tanınırdı (ivr. ‏בלע‏‎) və kiçik bir dövlətin paytaxtı idi. Səlibçilər şəhəri "villa palmarum" adlandırırdılar.
Sohar
Sohar (ərəb. صحار‎ing. Sohar) Oman Sultanlığının paytaxtı Maskat şəhərindən başqa ən inkişaf etmiş şəhərdi. Maskat şəhərinin şimalında yerləşən Sohar şəhəri ölkənin ən qədim paytaxtlarından birisi və Sindibadın doğulduğu inanılan şəhərdir. Qədim bir dənizcilik tarixi və tarixi bir balıkçı qəsəbəsi olmaqla yanaşı daha çox Sohar Sənayi limanında tikilməsindən sonra yaranan və inkişaf edən sənayesi ilə məşhurdur. 2010-cu ilin siyahıya alınmasına görə şəhərin əhalisi 140.006 nəfərdir. Buna görə Oman Sultanlığının 5-ci ən böyük əhaliyə malik şəhəri sayılır. == Sənaye == Sohar şəhəri bir çox yerli və xarici investorların və işadamlarının diqqət mərkəzinə çevrilmiş şəhərə böyük miqdarda investisiya qoyulmuşdur.Bu investisiya sayəsində 2002-ci ildə Sohar Limanının ətrafında Sohar Sənaye Ərazisində yaranan bir neçə investisiya layihələri ilə sənaye inkişaf etmiş, iqtisadiat yüksəlmişdir. həmçinin Hörmüz boğazına yaxınlığı ilə əlaqəli stratejik bir dəyərə də malikdir. Liman Sohar Sənaye Limanı Şirkəti (SIPC) tərəfində beynəlxalq bir liman kimi idarə olunur.Sohar Sənaye Limanı 12 milyard dollardan çox mövcud olan investisiya ilə dünyanın ən böyük liman inkişaf layihələri arasında yerini tapır.
Sonar
Sonar (Sound Navigation and Ranging (az: Səs naviqasiyası və dəyişmə)) səs dalğalarından istifadə edərək obyektin ölçüsünü, məsafəsini və digər məlumatlarını görməyə imkan verən cihazdır. Səsin su altında yayılması xüsusiyyətindən istifadə edərək sualtı/suüstü səyahət, xəbərləşmə və digər cisimlərin aşkarlanmasına imkan verən bir texnikadır. Sonar, İngilis dilindəki “Sound Navigation and Ranging” ifadəsinin qısaltmasıdır və səs dalğaları olan bir obyektin məsafəsi, ölçüsü və digər məlumatları haqqında məlumat almaq üçün istifadə olunan alətin adıdır. Sonar sistem əvvəlcə sualtı qayıqlar üçün istehsal edilmişdir. Suyun altında dalğaların yayılmasından istifadə edərək su altında/ üstündə gəzməyi, məsafələr aralığını hesablamağı, xəbərləşməyi və digər cisimlər haqqında məlumat əldə etməyi təmin edən bir texnikadır. Sonarı delfinlər ünsiyyət üçün, yarasalar isə istiqamətlərini tapmaq üçün istifadə edirlər. Sistem aktiv və passiv olaraq ikiyə bölünür. Passiv sonar gəmilərin səsini eşitməkdir; Aktiv sonar atış səsləri yayır və əks-sədaları dinləyir. == Tarixi == Bəzi heyvanlar (delfinlər və yarasalar) milyonlarla ildir ünsiyyət və cismin aşkarlanması üçün səslərdən istifadə etsələr də, insanın sudan istifadəsi ilk dəfə 1490-cı ildə Leonardo da Vinçi tərəfindən qeydə alınmışdır. XIX əsrdə mayakları təhlükə barədə xəbərdar etmək üçün bir köməkçi sualtı zəng istifadə edilmişdir.
Sumar
Sumar — İranın Kirmanşah ostanının Qəsri Şirin şəhristanının Sumar bəxşində şəhər və onun mərkəzi. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 20 nəfər və 15 ailədən ibarət idi ki bu cəhətdən İranın ən az əhalisi olan yaşayış məntəqəsi oldu ki şəhər statusu var.
Şapar
Şapar (çuvaş Шӑпӑр, rus. Шапар), Şabr (çuvaş Шӑбр, rus. Шабр), Şıbır (çuvaş Шыбыр) və ya Puzır (rus. Пузырь) — türkdilli çuvaşlara məxsus tuluq zurnası. Müasir dövrlərə qədər şapardan sadəcə toy mərasimlərində istifadə edilirdi.
Şualar
"Şualar" — Səid Nursinin əsəri. Risale-i Nur Külliyatını təşkil edən ən önəmli əsərlərdən biridir. Əsasən 1936–1949 illər arasında Eskişehirdə yazılmışdır.
Şubar
Şubar - türk və altay dastanlarında adı çəkilən əfsanəvi at. Çubar şəklində də deyilər. Bayşubar və ya Kökşubar olaraq da bilinər. Alpamış Xanın atıdır. Qeyri-adi xüsusiyyətləri vardır. Türk əfsanələrindəki fövqəladə atların xüsusiyyətlərinin hamısını daşıyar. Uça bilər, danışar, sahibini əvvəldən xəbərdar edər, tək buraxmaz, bir aylıq yolu bir gündə gedər, sahibinin nə vəziyyətdə olduğunu hiss edərək ona görə davranar. Qızıl yallı, gümüş üzengili, quyruğu doqquz hörgülü, doqquz qolanlı olaraq təsvir olunur. Atası sudan çıxmadır. Çox rənglidir.
Şükar
Şükar kəndi — Qərbi Azərbaycanın Qarakilsə (indiki Sisian) rayonunda Ərikli dağının ətəyində yerləşirdi. == Tarixi == Şükar - Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Zəngəzur qəzasında, indiki Sisian rayonu ərazisində kənd olmuşdur. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir. 1918-cı ildə Şükar ermənilər tərəfindən ermənilər tərəfindən darmadağın edilmiş, əhalisinin bir qismi Naxçıvana qaçmış, qalanları isə məhv edilmişdir. Kəndin yalnız xarabalıqları qalır.
Setar
Setar (fars. سه‌تار‎, pronounced [seˈt̪ʰɒːɾ]; üç + sim) — mizrabla çalınan qədim simli musiqi aləti. Setar üzü nazik taxta ilə örtülmüş armudabənzər çanaqdan, uzun qol və aypıqlar yerlətən kəllə issədən ibarətdir (ümumi uzunluğu 900–2,000 mm-dir). Qolun üzərinə, adətən bağırsaqdan 12–15 pərdə bağlanır. Simləri metaldandır. Əvvəlcə üç simli alət idi, dördüncü sim isə XIX əsrin ortalarında əlavə olunmuşdur.Setarın b.e. IX əsrində İranda meydana gəldiyi ehtimal edilir. Daha mühafizəkar hesablamalara görə, "XV əsrdə və ya daha əvvəl yaranmışdır". Orta əsrlərdə Azərbaycanda tənbur adı ilə geniş yayılmış, Nizami, Nəsimi, Füzulinin əsərlərində tərənnüm edilmişdir. Setar bir çox şərq xalqları, o cümlədən hindlilər arasında geniş yayılmışdır.