Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

OBASTAN VİKİ
İşa Kanu
İşa namazı
İşa və ya Yatsı namazı ― İslam dinində 4 rəkət olaraq Şam namazından sonra yerinə yetirilən ibadət.
İnşallah xan İnşa
İnşallah xan İnşa (1756–1817)—urdu şairi. == Həyatı == İnşallah xan İnşa (1756-1817) Urdu dilinə son dərəcə hakim biri idi. Farsca, Urduca, Pəncabca, Puştuca, Türkcə (Çığatayca) gözəl bilirdi. “Dərya-ye Lətafət (1802)” adlı Urduca lüğət kitabı yazmışdır . Farsca və Urduca divanı vardı. “Rani Kitki ki Kahani” adlı hekayəsində Ərəbcə və Farsca tək bir kəlmə və tamlama içlətməmişdi . Eynı şəkildə “Silk-e Gauhar” adlı başqa bir hekayəsində də nöqtəli tək bir hərf işlətməmişdi . Bu əsərlər, onun dilə hakimiyətini göstərən ən yaxşı örnəkdilər.
İsa
İsa (ən tezi e.ə. 6 və ən geci e.ə. 4, Beytləhm, Roma imperiyası – 7 aprel 30 və ya 3 aprel 33) — xristianlıqda Tanrının bədənli mücəssəməsi. Həmçinin Məsih, Nazaretli, İnsan Oğlu, Xilaskar, Rəbb və s. adlanır. Xristianlığa görə İsa Beytləhmdə doğulub. Qüdsdə çarmıxa çəkilib. Manixeistlər, qnostiklər, müsəlmanlar, bəhailər və başqaları dinlərində İsa üçün önəmli yerlər tapdılar. Quran İsanın müsəlman olduğunu iddia edir. Bəhai təlimləri İsanı "Tanrının təzahürü" hesab edir.
Ayn İssa
Əyn-İsa (bəzi mənbələrdə Eyn-İsa, Ayn-İsa Ayn İssa; ərəb. عين عيسى‎‎, kürd. Bozanê‎, türk. Ayn İsa) — Suriyanın Raqqa mühafəzəsinin Təll-Abyad rayonunda qəsəbə. Qəsəbə Təll-Abyad ilə Raqqa şəhərləri arasında yerləşir. == Tarix == Eyn-İsa 2015-ci ilin iyun ayında Xalq Qoruma Dəstələri (YPG), Qadın Qoruma Dəstələri (YPJ) və Raqqa İnqilabçılar Briqadası tərəfindən ələ keçirilmişdir. Baxmayaraq ki, çox keçməmiş İraq Şam İslam Dövləti döyüşçüləri tərəfindən yenidən zəbt edilmişdir, YPG qəsəbənin iyul ayının əvvəllərində yenidən ələ keçirmişdir. Suriya Ərəb Respublikasına tabe qoşunlar Əsəd rejiminin Suriya Demokratik Qüvvələri ilə apardığı danışıqlardan sonra 14 oktyabr 2019-cu ildə Eyn-İsanın nəzarətini ələ keçirmişdir ki, qəsəbənin Sülh Bulağı əməliyyatı çərçivəsində Türkiyə nəzarətinə düşməsinin qarşısını alsın. === Eyn-İsa qaçqın düşərgəsi === 2016-cı ilin aprel ayından bəri qəsəbənin yaxınlıqlarında Eyn-İsa qaçqın düşərgəsi fəaliyyət göstərir, hansı ki, 2018-ci ilin iyul ayında 9.000 məcburi köçkünə ev sahibliyi edirdi. Bu məcburi köçkünlərin əksəriyyəti Deyr əz-Zövr və Rəqqə mühafəzələridən gəlirdi.
Çiçen-İtsa
Çiçen-İtsa — mayyalılar tərəfindən ən son klassik mədəniyyət dövründə tikilmiş Kolumb əvvəli şəhərdir. O, arxeoloji cəhətdən Meksinanın Yukatan ştatındakı Tinum bələdiyyəsində yerləşir. Çiçen-İtsa son klassik dövrdən (600-900) başlayaraq ən son klassik dövrdə (800-900) bütövlükdə və hətta post-klassik dövrün (900-1200) erkən illərində şimali mayya ovalıqlarının əsas fokus nöqtəsi olmuşdur. Ərazidə Şimali Mayya ovalıqlardakı Puuk və Çenes və həmçinin mərkəzi Meksikada rast gəlinən digər arxeoloji üslubların qalıqları cəmləşmişdir. Burada mərkəzi Meksika üslublarına rast gəlinməsi ilk öncə birbaşa miqrasiya və ya Meksika tərəfindən işğalın nəticəsi kimi başa düşülürdü, lakin ən müasir araşdırmalar bunun mədəni diffuziya nəticəsində baş verdiyini qeyd edir. Çiçen-İtsa mayya sivilizasiyasına aid ən böyük şəhərlərdən biri idi. == Ad və orfoqrafiya == Mayalılara məxsus “Chichen İtsa” adı “İtsa quyusunun ağzında” mənasını verir. Yəni, chi' sözü ağız və ya kənar, chʼen və ya chʼeʼen sözləri isə quyu kimi tərcümə olunur. Itzá isə şimali yarımadada iqtisadi və siyasi üstünlük əldə etmiş etnik qrupun adıdır. Bu sözün tərcüməsi ilə bağlı ehtimallardan biri “suyun sehrbazı (və ya sehri)” dir.
İnsa-dong
İnsa-dong (kor: 인사동,çin: 仁寺洞) a Koreya Respublikası Seul şəhəri Jongno-guda yerləşən hüquqi inzibati ərazidir. İnzibati ərazi olan Jongno-dong ərazisinin aşağı hissəsində yerləşir və İnsa-dong kəsişməsindən Anguk-dong dairəvi yolundan başlayaraq Jongno 2-gadakı Tapgol Parkına qədər olan ərazini əhatə edir. Əsas küçə Coson sülaləsi dövründən formalaşmış uzunluğu 0,7 km və eni 12 m olan İnsadong-gildir. Hazırkı İnsadong-gil 2000-ci ildə memar Kim Jin Ae-nin layihəsi ilə yenidən qurulmuşdur. Seulun əsas şəhər yolları ilə əlaqəlidir, ,Çongyeçon və Gyonbokqunq Sarayı kimi böyük turistik məkanlara yaxındır. == Xülasə == İnsa-dong, Coson sülaləsi dövründən başlayaraq təxminən 600 ildir ki, Seulun əsas küçəsi sayılır. Yapon müstəmləkə dövründə əsasən yaponları əsas götürərək antik əşyaların ticarəti ilə məşğul olan bazar formalaşmış, 1970-ci ildən başlayaraq qalereya, yazı fırçaları satan mağaza və kağızçılar meydana çıxmağa başlamışdı. İnsa-dong əcnəbilər üçün məşhur alış-veriş mərkəzi olmaqla yanaşı, eyni zamanda Məryəm Xiyabanı (Mary's Alley) olaraq da tanınır. İnsa-dongda bir çox antik mağaza var. Qiymətlər 10.000 vondan milyonlarla vona qədər dəyişir.
İnsa - dong
İnsa-dong (kor: 인사동,çin: 仁寺洞) a Koreya Respublikası Seul şəhəri Jongno-guda yerləşən hüquqi inzibati ərazidir. İnzibati ərazi olan Jongno-dong ərazisinin aşağı hissəsində yerləşir və İnsa-dong kəsişməsindən Anguk-dong dairəvi yolundan başlayaraq Jongno 2-gadakı Tapgol Parkına qədər olan ərazini əhatə edir. Əsas küçə Coson sülaləsi dövründən formalaşmış uzunluğu 0,7 km və eni 12 m olan İnsadong-gildir. Hazırkı İnsadong-gil 2000-ci ildə memar Kim Jin Ae-nin layihəsi ilə yenidən qurulmuşdur. Seulun əsas şəhər yolları ilə əlaqəlidir, ,Çongyeçon və Gyonbokqunq Sarayı kimi böyük turistik məkanlara yaxındır. == Xülasə == İnsa-dong, Coson sülaləsi dövründən başlayaraq təxminən 600 ildir ki, Seulun əsas küçəsi sayılır. Yapon müstəmləkə dövründə əsasən yaponları əsas götürərək antik əşyaların ticarəti ilə məşğul olan bazar formalaşmış, 1970-ci ildən başlayaraq qalereya, yazı fırçaları satan mağaza və kağızçılar meydana çıxmağa başlamışdı. İnsa-dong əcnəbilər üçün məşhur alış-veriş mərkəzi olmaqla yanaşı, eyni zamanda Məryəm Xiyabanı (Mary's Alley) olaraq da tanınır. İnsa-dongda bir çox antik mağaza var. Qiymətlər 10.000 vondan milyonlarla vona qədər dəyişir.
İssa Botaşlanı
İssa Botaşlanı və ya İssa Botaşov (qaraç.-balk. Боташланы Жарахматны жашы Исса: 6 sentyarb 1925, Gündələn, Nalçik dairəsi, RSFSR - 7 oktyabr 1991 Nalçik, RSFSR, SSRİ ) ― balkar şair, dramaturq, maarifçi. RSFSR əməkdar incəsənət xadimi, Kabarda-Balkarya Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının əməkdar artisti. Səhnə incəsənətinin təşkilatçısı, balkar dramaturgiyasının yaradıcılarından biri, balkar ədəbiyyatının klassiki, balkar poeziyasının və mahnı mədəniyyətinin inkişafına böyük töhfələr verib. == Həyatı == İssa Botaşlanı 1925-ci ildə Köndələn kəndində kəndli ailəsində anadan olub. 1941-ci ildə kənd məktəbini bitirib, biçinçi kimi işləməyə başlayıb. Sonradan isə kənddə olan kolxozda qeydiyyatçı işləyib. 1942-ci ildən 1943-cü ilə qədər Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının Elbrus rayon komitəsində təlimatçı kimi fəaliyyət göstərib. 1944-cü ilin mart ayına qədər Balkar Dram Teatrının artisti olub. Balkarlar sürgün edildikdən sonra Orta Asiyada yaşamağa başlayıb.
İssa Məhəmməd
İssa Məhəmməd (1 mart 1995) — Keniyalı üzgüçü. İssa Məhəmməd Keniyanı 2017-ci ildə XXXVII Su idman növləri üzrə Dünya Çempionatında təmsil etdi. == Karyerası == İssa Məhəmməd birinci dəfə Dünya Çempionatına 2017-ci ildə qatıldı. O, Budapeştdə baş tutan XXXVII Su idman növləri üzrə Dünya Çempionatında kişilər 50 m kəpənək stildə, təsnifat mərhələsində iştirak etdi. 25.12 saniyəlik nəticəsi ilə 89 üzgüçü arasında 48-ci oldu və yarımfinala vəsiqə qazana bilmədi.
IMSA GT
IMSA GT — Gran Turismo və idman avtomobilləri üçün yalnız dözümlülük yarışlarını əhatə edən və 1971-ci ildən 1998-ci ilə qədər ABŞ- da yalnız Avropa tipli dövrələrdə (ovallarda deyil) keçirilmiş Şimali Amerika avtomobil yarışları seriyasıdır. Bu seriya 1969-cu ildə Con və Peggy Bishop və Bill France, Sr. tərəfindən yaradılmışdır . 1971 mövsümü ilk yarış mövsümü idi və altı yarış davam etdi. Seriyanın ilk illərində dörd qrupa bölünmüş Avropa Qrup 2 və Qrup 4 siniflərinə bənzər GT avtomobilləri nümayiş etdirildi.
Ayn-İsa
Əyn-İsa (bəzi mənbələrdə Eyn-İsa, Ayn-İsa Ayn İssa; ərəb. عين عيسى‎‎, kürd. Bozanê‎, türk. Ayn İsa) — Suriyanın Raqqa mühafəzəsinin Təll-Abyad rayonunda qəsəbə. Qəsəbə Təll-Abyad ilə Raqqa şəhərləri arasında yerləşir. == Tarix == Eyn-İsa 2015-ci ilin iyun ayında Xalq Qoruma Dəstələri (YPG), Qadın Qoruma Dəstələri (YPJ) və Raqqa İnqilabçılar Briqadası tərəfindən ələ keçirilmişdir. Baxmayaraq ki, çox keçməmiş İraq Şam İslam Dövləti döyüşçüləri tərəfindən yenidən zəbt edilmişdir, YPG qəsəbənin iyul ayının əvvəllərində yenidən ələ keçirmişdir. Suriya Ərəb Respublikasına tabe qoşunlar Əsəd rejiminin Suriya Demokratik Qüvvələri ilə apardığı danışıqlardan sonra 14 oktyabr 2019-cu ildə Eyn-İsanın nəzarətini ələ keçirmişdir ki, qəsəbənin Sülh Bulağı əməliyyatı çərçivəsində Türkiyə nəzarətinə düşməsinin qarşısını alsın. === Eyn-İsa qaçqın düşərgəsi === 2016-cı ilin aprel ayından bəri qəsəbənin yaxınlıqlarında Eyn-İsa qaçqın düşərgəsi fəaliyyət göstərir, hansı ki, 2018-ci ilin iyul ayında 9.000 məcburi köçkünə ev sahibliyi edirdi. Bu məcburi köçkünlərin əksəriyyəti Deyr əz-Zövr və Rəqqə mühafəzələridən gəlirdi.
Dolkun Isa
Dolkun Isa (Uyğurca: دولقۇن ئەيسا) (2 sentyabr 1967, Sincan-Uyğur Muxtar Rayonu) — Çinin Sincan-Uyğur Muxtar Rayonunda yaşayan Uyğur xalqının insan haqqları üçün mübarizə edən Uyğur aktivist.
Eyn-İsa
Əyn-İsa (bəzi mənbələrdə Eyn-İsa, Ayn-İsa Ayn İssa; ərəb. عين عيسى‎‎, kürd. Bozanê‎, türk. Ayn İsa) — Suriyanın Raqqa mühafəzəsinin Təll-Abyad rayonunda qəsəbə. Qəsəbə Təll-Abyad ilə Raqqa şəhərləri arasında yerləşir. == Tarix == Eyn-İsa 2015-ci ilin iyun ayında Xalq Qoruma Dəstələri (YPG), Qadın Qoruma Dəstələri (YPJ) və Raqqa İnqilabçılar Briqadası tərəfindən ələ keçirilmişdir. Baxmayaraq ki, çox keçməmiş İraq Şam İslam Dövləti döyüşçüləri tərəfindən yenidən zəbt edilmişdir, YPG qəsəbənin iyul ayının əvvəllərində yenidən ələ keçirmişdir. Suriya Ərəb Respublikasına tabe qoşunlar Əsəd rejiminin Suriya Demokratik Qüvvələri ilə apardığı danışıqlardan sonra 14 oktyabr 2019-cu ildə Eyn-İsanın nəzarətini ələ keçirmişdir ki, qəsəbənin Sülh Bulağı əməliyyatı çərçivəsində Türkiyə nəzarətinə düşməsinin qarşısını alsın. === Eyn-İsa qaçqın düşərgəsi === 2016-cı ilin aprel ayından bəri qəsəbənin yaxınlıqlarında Eyn-İsa qaçqın düşərgəsi fəaliyyət göstərir, hansı ki, 2018-ci ilin iyul ayında 9.000 məcburi köçkünə ev sahibliyi edirdi. Bu məcburi köçkünlərin əksəriyyəti Deyr əz-Zövr və Rəqqə mühafəzələridən gəlirdi.
Həzrət İsa
İsa (ən tezi e.ə. 6 və ən geci e.ə. 4, Beytləhm, Roma imperiyası – 7 aprel 30 və ya 3 aprel 33) — xristianlıqda Tanrının bədənli mücəssəməsi. Həmçinin Məsih, Nazaretli, İnsan Oğlu, Xilaskar, Rəbb və s. adlanır. Xristianlığa görə İsa Beytləhmdə doğulub. Qüdsdə çarmıxa çəkilib. Manixeistlər, qnostiklər, müsəlmanlar, bəhailər və başqaları dinlərində İsa üçün önəmli yerlər tapdılar. Quran İsanın müsəlman olduğunu iddia edir. Bəhai təlimləri İsanı "Tanrının təzahürü" hesab edir.
Madinat-İsa
Madinat-İsa (ərəb. مدينة عيسى‎) — Manamadan cənub-qərbdə yerləşən, Bəhreyn krallığının Mərkəzi müzəfazasında yerləşən şəhərdir. Şəhərin əsası 1963-cü ildə qoyulmuşdur. 2010-cu il məlumatlarına əsasən şəhərin əhalisi 40000 nəfərdən azdır. == Etimologiya == Şəhər İsa ibn Salman Al-xəlifənin adı ilə adlandırılmışdır. Xəlifə 1961-ci ildən 1999-cu ilə qədər Bəhreynin kralı olmuşdur. == Tarixi == Madinat-İsa dövlət maliyyələşdirilməsi nəticəsində yaranmışdır və əsas plana əsasən tikilmişdir. Gələcəkdəki layihələrin daha çox ambisiyası üçün bu layihə nümunə oldu. Buna Həməd şəhərinin və Faşt-əl-Adxam şəhərlərinin layihəsini misal göstərmək olar. Şəhərin əsası 16 dekabr 1963-cü ildə qoyulmuşdur.
İsa Abbasov
İsa Faiq oğlu Abbasov (2 avqust 1996; Gəncə, Azərbaycan — 9 noyabr 2020; Şuşa rayonu, Azərbaycan) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi. == Həyatı == İsa Abbasov 1996-cı il avqustun 2-də Gəncə şəhərində anadan olub. 2003-2014-cü illərdə Gəncə şəhərində M. Abbaszadə adına 20 nömrəli tam orta məktəbdə təhsil alıb. 2014-2018-ci illərdə isə Gəncə Dövlət Universitetində (GDU) "Tarix müəllimliyi" üzrə ali təhsil alıb. Subay idi. == Hərbi xidməti == İsa Abbasov 2018-2019-cu illərdə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Azərbaycan Ordusunun əsgəri olan İsa Abbasov 2020-ci il sentyabrın 27-də Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Ermənistan işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa olunması üçün başlanan İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı Füzulinin, Hadrut qəsəbəsinin və Şuşanın azadlığı uğrunda gedən döyüşlərdə savaşıb. İsa Abbasov noyabrın 9-da Şuşanın azad edilməsi zamanı şəhid olub. Gəncə şəhərinin Şəhidlər Xiyabanında dəfn olunub. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi uğrunda döyüş əməliyyatlarına qatılan və hərbi hissə qarşısında qoyulmuş tapşırıqların icrası zamanı vəzifə borcunu şərəflə yerinə yetirdiyi üçün Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən İsa Abbasov ölümündən sonra "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edildi.Azərbaycan ərazilərinin işğaldan azad olunması zamanı döyüş tapşırıqlarını uğurla yerinə yetirdiyinə, düşmənin əsas qruplaşmalarının məhv edilməsi ilə qoşunların döyüş qabiliyyətinin qorunub saxlanılmasında fərqləndiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 18.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən İsa Abbasov ölümündən sonra "Cəsur döyüşçü" medalı ilə təltif edildi.Azərbaycanın Şuşa rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən İsa Abbasov ölümündən sonra "Şuşanın azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edildi.
İsa peyğəmbər
İsa (ən tezi e.ə. 6 və ən geci e.ə. 4, Beytləhm, Roma imperiyası – 7 aprel 30 və ya 3 aprel 33) — xristianlıqda Tanrının bədənli mücəssəməsi. Həmçinin Məsih, Nazaretli, İnsan Oğlu, Xilaskar, Rəbb və s. adlanır. Xristianlığa görə İsa Beytləhmdə doğulub. Qüdsdə çarmıxa çəkilib. Manixeistlər, qnostiklər, müsəlmanlar, bəhailər və başqaları dinlərində İsa üçün önəmli yerlər tapdılar. Quran İsanın müsəlman olduğunu iddia edir. Bəhai təlimləri İsanı "Tanrının təzahürü" hesab edir.
İsa qalası
İsa qalası (port. Forte Jesus de Mombaça) — Keniyadakı Mombasa adasında yerləşən qala. İtalyan Covanni Battista Kayrati tərəfindən dizayn edilmiş, Portuqaliya kralı II Filipin əmri ilə Mombasanın Köhnə Limanını qorumaq üçün 1593–1596-cı illərdə inşa edilmişdir. İsa qalası portuqaliyalıların Suahili Sahilində saxladığı yeganə qala və Qərb hakimiyyətinin Hind Okeanı ticarəti üzərində təsir qurma cəhdinin bir vəsiyyəti idi.Qalanın dizayneri Kairato, usta inşaatçı isə Qespar Rodriqes idi. Qala Kairatonun sonuncu xarici işi idi. İsa qalasının dizaynının İntibah memarlığının bir nümunəsi olmasına baxmayaraq, hörgü üsulları, tikinti materialları və əməyin yerli suahili xalqı tərəfindən təmin olunduğuna inanılır. Qala bir adam şəklində qurulmuşdur (havadan baxıldıqda). Təxmini forması kvadratdır və künclərində dörd dayaq var. Qala keçmiş İntibah hərbi istehkamlarının şah əsəri hesab olunur. İsa qalası 1631-ci ildə Portuqaliyalılar qalanı Mombasalı Sultan Yusuf ibn əl-Həsənə uduzduğu və 1895-ci ildə Britaniya hakimiyyəti altına düşdüyü və həbsxanaya çevrildiyi zamanlar arasında ən azı doqquz dəfə tutulmuş və geri alınmışdır.
İsa xan
İsa xan Gürcü — Şəki hakimi (1574-1580)
İsa Çələbi
İsa Çələbi (1378, Kütahya – sentyabr 1403, Əskişəhər) — 4-cü Osmanlı sultanı İldırım Bəyazidin oğlu, Fetrət dönəmində sultanlığını elan edən Osmanlı şahzadələrindən biri. == Həyatı == Şahzadə İsa Çələbi 1378-ci ildə Kütahyada dünyaya gəldi. Atası Sultan Murad Hüdavəndigarın oğlu və o illərdə Kütahya sancaqbəyi olan Şahzadə Bəyazid, anası isə Gərmiyanoğlu Süleyman bəyin qızı Dövlətşah Xatundur. 1387-ci ilin iyununda Bursa yaxınlığındakı Yenişəhərdə keçirilən mərasimlə qardaşları Ərtoğrul və Süleyman Çələbiylə birlikdə sünnət edildi. Eyni mərasimlə babası Sultan Murad Hüdavəndigar, atası Şahzadə Bəyazid və əmisi Şahzadə Yaqub Bizans imperatoru II Manuilin qızlarıyla evləndilər. 1389-cu ildə baş tutan Birinci Kosovo döyüşündə babası Sultan Murad Hüdavəndigar qələbə qazanmasına baxmayaraq sui-qəsd nəticəsində öldürüldü və ardından atası taxta çıxdı. Atası İldırım Bəyazidin Anadolu bəyliklərini birləşdirmə siyasəti nəticəsində, 1391-ci ildə işğal edilən Həmidoğulları bəyliyinin torpaqları İsa Çələbinin idarəsinə verildi. Bu vəzifədə ikən qardaşları kimi Niqbolu döyüşündə (1396) iştirak etməmiş, əmrindəki birliklərlə Anadolunu mühafizə etmişdir. Ankara döyüşündə (1402) isə atası İldırım Bəyazidin mərkəzdəki qüvvələrinin gerisində qardaşları Mustafa Çələbi və Musa Çələbiylə yer aldı. Məğlubiyyətin ardından döyüş meydanından qaçaraq Balıkəsir yaxınlarında bir köşkdə gizləndi.
İsa İsayev
İsayev İsa Hüseyn oğlu (15 aprel 1950, Məlikli, Zərdab rayonu) — Azərbaycan həkimi, Azərbaycanın Əməkdar Elm Xadimi , tibb elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi Milli Onkologiya Mərkəzinin şüa müalicəsi şöbəsinin rəhbəri . Beynəlxalq Ekoenergetika Akademiyasının müxbir üzvü, Amerika, Avropa və Rusiya terapevt-onkoloq-radioloq cəmiyyətlərinin həqiqi üzvü, professor, əməkdar elm xadimidir. 300-dən çox elmi işin, 8 monoqrafiyanın, tibbi dərsliklərinin müəllifidir. 20 tibb elmləri namizədi, 1 elmlər doktoru hazırlamışdır. İsa Hüseyn oğlu İsayev 15.04.2020 ildə Respublika Prezidenfi tərəfindən 2-ci dərəcəli “Əmək” ordeni ilə təltif edilmişdir. Həyatı İsa İsayev 1950-ci ildə Zərdab rayonunun Məlikli kəndində doğulub. == Təhsili == 1.09.1966-07.1972 - N.N.Nərimanov adına Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutu, müalicə-profilaktika fakultəsi; X.1975-X.1977 - SSRİ Tibb Elmləri Akademiyasının Tibbi Radiologiya İnstitutunda (Obninsk şəhəri) 2 illik «tibbi rentgenologiya və radiologiya» üzrə klinik ordinatura. X1.1987-X1.1989-ci illər-SSRİ Tibb Elmləri Akademiyasının N.N.Bloxin adına Onkoloji Elmi Mərkəzində (Moskva şəhəri) klinik onkoradiologiya üzrə doktorantura. Dissertasiyalar: 23.X1.1981- SSRİ TİBB Elmləri Akademiyasının Tibbi Radiologiya İnstitutunun (Obninsk şəhəri)Elmi Şurasının qərarı ilə tibb elmləri namizədi, 19.01.1990-ildə SSRİ Nazirlər Soveti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının qərarı ilə Tibb Elmləri Doktoru elmi dərəcəsi verilmişdir. == Əmək fəaliyyəti == 1972-1974-SSRİ Ordu sıralarında həkim.
İsa İsmayılov
İsa İsmayılov (tam adı: İsa Namaz oğlu İsmayılov 26 may 1946, Axta rayonu) – Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti, Fizikanın tədrisi texnologiyası kafedrasının professoru, FTT ixtisası üzrə elmi seminarın sədri, pedaqogika üzrə elmlər doktoru, ADPU-da FD 02.061 Müdafiə Şuasının üzvü, Şura yanında FTT ixtisası üzrə elmi seminarın sədri, Azərbaycan Respublikası elmi tədqiqatların əlaqələndirilməsi şurası, pedaqogika üzrə elmi şuranın üzvü. == Həyatı == 1946-cı ildə Qərbi Azərbaycanın Razdan (Axta) rayonunun Qayıqocalı(Axundov) kəndində anadan olub. 1956-cı ildə Axundov kənd səkkizillik məktəbin VI sinfini, 1962-ci ildə Saatlı rayonu Xanlar kənd orta məktəbini bitirmişdir. 1962–67-ci illər V.İ. Lenin adına APİ-nin fizika-riyaziyyat fakültəsini bitirmiş, 1967–71-ci illərdə Ç. İldırım adına Azərbaycan Politexnik İnstitutunda təhsilini davam etdirmişdir. 1967–70-ci illərdə Saatlı rayonunu Fətəli kənd orta məktəbində riyaziyyat-fizika müəllimi kimi pedaqoji fəaliyyətə başlamışdır. 1970–73-cü illər Azərbaycan Dövlət Elmi Tədqiqat Pedaqogika İnstitutunun əyani aspiranturasında təhsil almışdır. 1974–83-cü illərdə V.İ. Lenin adına APİ-də laborant, laboratoriya müdiri, 1983–85-ci illərdə APİ-nin "Fizikanın tədrisi metodikası" kafedrasının müəllimi, 1985-ci ildə İnstitut metod şurasının katibi, 2000–2004-cü illərdə ADPU-nun ixtisaslaşmış dissertasiya şurasının elmi katibi, 2014-cü ildən ADPU-nun metod şurasının sədr müavini, 2007–2016-cı ilə qədər "Testlərin keyfiyyətinə nəzarət və qəbulu" komissiyasının sədri, 2016–17-ci ildə "Fizika texnologiya" fakültəsinin metod şurasının sədri, Universitetin dissertasiya şurasının elmi katibi, 2013–15 və 2017-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının "Fəlsəfə, pedaqogika, psixologiya və fənlərin tədrisi metodikası üzrə ekspert şurasının üzvü kimi ictimai işləri yerinə yetirmişdir. 1985–89-cu illərdə baş müəllim və inistitut bilik cəmiyyətinin elmi katibi, 1989–2017-ci illərdə N.Tusi adına ADPU-nun "Fizikanın tədrisi metodikası" kafedrasının dosenti, 1996–2003-cü illərdə "Aspirantura, Doktorantura və Magistratura şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışmışdır. 1980-ci ildə Moskva Hərbi Siyasi Elmlər Akademiyasının generalı, Moskva Politexnik muzeyinin nəzdində "Texniki vasitələr və proqramlaşdırılmış təlim" fakültəsinin dekanı, prof. İ.İ.Tixonovun rəhbərliyi altında "Orta məktəbdə fizikanın tədrisində texniki vasitələr və proqramlaşdırılmış təlimdən kompleks istifadənin effektliyi" mövzusunda dissertasiya müdafiə edərək, fizikanın tədrisi metodikası ixtisası üzrə elmlər namizədi, 2011-ci ildə isə "Ümumtəhsil məktəblərində Fizikanın tədrisində yeni informasiya texnologiyalarından istifadənin nəzəri və praktik problemləri" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edərək, 2013-cü ildə pedaqogika üzrə elmlər doktoru(fizikanın tədrisi metodikası ixtisası üzrə) elmi dərəcəsini almışdır.
İsa İsmayılzadə
İsa Mustafa oğlu İsmayılzadə (15 mart 1941, Gürcüstan SSR – 14 iyul 1997, Bakı) — şair, tərcüməçi, publisist, 1969-cu ildən Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının üzvü, Azərbaycan SSR Lenin komsomolu mükafatı laureatı (1980). == Həyatı == İsa İsmayılzadə 1941-ci il martın 15-də Gürcüstanın Qarayazı (indiki Qardabani) rayonunda anadan olmuşdur. 1958–1963-cü illərdə burada orta məktəbi bitirdikdən sonra ADU-nun filologiya fakültəsində təhsil almışdır. == Əmək fəaliyyəti == 1963–1964-cü illərdə Qardabanidə orta məktəbdə müəllim, Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsində redaktor, Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası Baş redaksiyasında elmi redaktor (1966–1968), "Ədəbiyyat və incəsənət" qəzeti redaksiyasında ədəbi işçi, şöbə müdiri, baş redaktorun müavini, "Ulduz" jurnalı redaksiyasında şöbə müdiri (1968–1981), "Azərbaycan" jurnalı redaksiyasında baş redaktorun müavini vəzifələrində işləmişdir (1981-ci ildən ömrünün sonunadək). Eyni zamanda Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri Şirkətinin musiqili veriliş baş redaksiyasında (müqavilə ilə) musiqi mətnləri şöbəsinin müdiri kimi fəaliyyət göstərmişdir (1994-cü ildən). == Yaradıcılığı == Ədəbi fəaliyyətə tələbəlik illərində "Aprel çiçəkləri" (1959) almanaxında və "Azərbaycan gəncləri" qəzetində (19 iyun 1961-ci il) çap etdirdiyi ilk şeri ilə başlamışdır. Öz yaradıcılığında poetik tərcüməyə də xüsusi diqqət vermiş, sosialist ölkələri yazıçılarının Moskvada keçirilən birinci Beynəlxalq simpoziumunda (1977), Asiya və Afrika ölkələri yazıçılarının Yurmalada keçirilən seminar-müşavirəsində (1978) iştirak etmişdir. Şeir və poemaları keçmiş SSRİ xalqlarının dillərinə, habelə bir sıra xarici dillərə tərcümə edilmişdir. 1997-ci il iyulun 14-də vəfat etmişdir.
İsa Şükürov
İsa Şükürov (31 avqust 1985, Bakı) — Azərbaycanlı jurnalist, teleaparıcı və ShowNews.az saytının təsisçisi və baş redaktoru. == Həyatı == İsa Heydər oğlu Şükürov 1985-ci il avqust ayının 31-i Azərbaycan SSR-in paytaxtı Bakı şəhərində anadan olub. Atası Heydər Şükürov 30-35 il əsasən ticarətlə məşğul olan kiçik sahibkar olub. Anası Şükürova Gülnar İsa qızı 35 il müəllimə işləyib. 2017-ci ildə xərçəng xəstəliyindən vəfat edib.İsa Şükürov 2003-cü ildə 157 saylı orta məktəbi əla qiymətlərlə bitirib. Elə həmin il Bakı Dövlət Universitetinə daxil olub. Nəşriyyat işi və redaktəetmə ixtisasının bakalavr dərəcəsini 2007-ci ildə bitirən İsa Şükürov həmin il yüksək balla eyni ixtisasın magistraturasına daxil olub. 2010-cu ildə fərqlənmə diplomu ilə magistr dərəcəsinə yiyələnib. 2011-ci ildən ANS telekanalında aparıcı olaraq jurnalistikaya başlayıb. Heç vaxt ailəli olmayıb.
İsa Əhmədov
İsa Vəli oğlu Əhmədov (1 iyul 1941, Qazax rayonu – 2010, Bakı) — Azərbaycan iqtisadçı alimi, professor, BMT yanında Beynəlxalq İnformatizasiya Akademiyasının həqiqi üzvü və bu akademiya xətti ilə keçirilən "Dünya informasioloqlarının elitası" müsabiqəsinin qalibi olmaqla xüsusi diploma layiq görülmüşdür. Respublikamızda riyazi üsulların iqtisadiyyatda tətbiqi sahəsi üzrə ilkin tədqiqatçılardan olmaqla kənd təsərrüfatının idarəedilməsi sahəsində tədqiqat aparan ilk alim, Azərbaycan Elmi Tədqiqat Kənd Təsərrüfatının İqtisadiyyatı və Təşkili İnstitutunda "İqtisadi-riyazi üsullar" şöbəsinin təsisçisi və müdiri, Azərbaycan Respublikası Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı Akademiyasında prorektor, Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Kənd Təsərrüfatı Kreditləri üzrə Dövlət Agentliyi çərçivəsində icrası təmin edilən və Dünya Bankı tərəfindən maliyyələşən "Kənd Təsərrüfatının İnkişafı və Kreditləşməsi layihəsi"nin İnformasiya və məsləhət xidmətləri komponentinin rəhbəri. "Əmək şöhrəti" medalı ilə təltif olunmuşdur. == Həyatı == İsa Əhmədov 1 iyul 1941-ci ildə Qazax rayonunun Qaymaqlı kəndində anadan olmuşdur. 1949-cu ildə Qaymaqlı kəndindəki orta məktəbin 1-ci sinfinə getmiş və 1959-cu ildə həmin məktəbi bitirərək Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı institutunun Kənd təsərrüfatının iqtisadiyyatı fakültəsinə daxil olmuşdur. 1964-cü ildə ali məktəbi bitirdikdən sonra Azərbaycan Elmi Tədqiqat Kənd Təsərrüfatının İqtisadiyyatı və Təşkili İnstitutunda elmi işçi və mühəndis proqramlaşdırıcı vəzifəsində çalışmış, 1967-ci ildə Ümumittifaq Elmi Tədqiqat Kənd Təsərrüfatının İqtisadiyyatı İnstitutunda "İqtisadi hesablamalarda riyazi üsulların və elektron hesablayıcı maşınların tətbiqi" ixtisası üzrə aspiranturaya daxil olaraq, 1971-ci ildə "Kənd Təsərrüfat məhsullarının tədarük tapşırıqlarının optimal yerləşdirilməsi" mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir. Aspiranturanı qurtardıqdan sonra SSRİ Kənd Təsərrüfat Nazirliyinin Baş Hesablama mərkəzinə təyinatla işə göndərilmişdir. 1972-ci ildən 1979-cu ilə kimi Azərbaycan Elmi Tədqiqat Kənd Təsərrüfatının İqtisadiyyatı və Təşkili İnstitutuna "İqtisadi tədqiqatlarda riyazi üsullar" şöbəsinin müdiri vəzifəsinə təyin edilmişdir. 1979-cu ildən Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı Akademiyasında "İdarəetmə və hüquq" kafedrasının müdiri, 1990–2000-ci ilə kimi elmi işlər üzrə prorektor vəzifələrində çalışmışdır. 2000-ci ildən ömrünün son günlərinə kimi Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Kənd Təsərrüfatı Kreditləri üzrə Dövlət Agentliyi çərçivəsində icrası təmin edilən və Dünya Bankı tərəfindən maliyyələşən "Kənd Təsərrüfatının İnkişafı və Kreditləşməsi layihəsi"nin İnformasiya və məsləhət xidmətləri komponentinin rəhbəri vəzifəsində çalışmışdır.
İsa Əliyev
İsa Əliyev (1939, Noraşen rayonu – 24 dekabr 1997, Şərur rayonu, Naxçıvan Muxtar Respublikası) — Naxçıvanın əmək qabaqcılı, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı."Lenin" ordeni Kavaleri. üzümçü, Sov.İKP üzvü == Həyatı == 1939-cu ildə Naxçıvan MSSR (hazırda Azərbaycan Naxçıvan MR Şərur rayonu) Çomaxtur kəndində anadan olub. 1955-ci ildə "1 may" kolxozunda suçu, manqabaşı və briqadir kimi əmək fəaliyyətinə başlamışdır. İsa Əliyev 1955-ci ildə yüksək əmək göstəricisinə nail olmuşdur. Kalxozçuluq sahəsində qazandığı nailiyyətlərə görə bir çox orden və medallarla təltif edilmiş,plan və sosialist öhdəliklərinin yerinə yetirilməsində dövlətə taxıl, pambıq, üzüm, tərəvəz və digər kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalının və satışının artırılması üzrə Ümumittifaq sosializm yarışında qazandığı nailiyyətlərə görə 27 dekabr 1976-cı il tarixli SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin fərmanı ilə, əmək rəşadəti göstərdiyinə görə Əliyevə İsa Musa oğlu Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adına layiq görülüb. 2-dəfə "Lenin" ordeni,"Şərəf nişanı" ordeni ilə təltif olunub. Sov.İKP-nin XIX qurultayının da nümayəndəsi olub. 24 dekabr 1997-ci ildə vəfat edib..
İsa Əzimbəyov
İsa Əzimbəyov (?-?) — Azərbaycan arxeoloqu və epiqrafı, Azərbaycan Arxeologiya Komissiyasının üzvü, şair. == Həyatı == 1920-ci illərdə Azərbaycanı Tədqiq və Tətəbbö (Araşdırma) Cəmiyyətində, o cümlədən də Azərbaycan Arxeoloji komitəsində işləməyə başlayıb. Arxeoloqlarla birlikdə bütün respublikanı gəzmiş, maddi mədəniyyət abidələrini tədqiq etmişdir. O, qədim şərq yazıları üzrə əvəzedilməz mütəxxəsis idi. O, sadəcə kufi xətti ilə olan yazıları (qədimi olduğu kimi yeni kufini də oxuya bilirdi), həm də divani, nəsx və digər xətləri oxuya bilirdi. İ.Əzimbəyov Şirvanşahlar sarayında, Şəki xanları sarayında, Qız Qalası ərazisində və digər yerlərdə arxeoloji qazıntı və restavrasiya işlərində iştirak edib. O, sadəcə epiqrafik yazıları oxumaqla kifayətlənmir onları tədqiq və tərcümə də edirdi. َ 1929-cu ildən Azərbaycan asari-ətiqələri, incəsənət və təbiət abidələrinin mühafizəsi komitəsinin elmi işçisi işləmişdir. 1920-ci illərdə Azərbaycanın ilk arxeoloq və epiqrafçılarından olan Nardaran ziyalısı İsa Əzimbəyov doğma kəndinin qədim abidələrinin tarixini tədqiq edərək "Azərbaycan Arxeologiya Komitəsinin xəbərləri" adlı jurnalda bu barədə məqalə dərc etdirmişdi.1926-cı ildə Astara rayonu ərazisində epiqrafik abidələrin tədqiqinə təşəbbüs göstərilmişdir. 1928-ci ildə İrəvanda ekspedisiyada olmuşdur.
AFFA
Azərbaycan Futbol Federasiyaları Assosiasiyası və ya qısaca AFFA — Azərbaycanda futbola nəzarət edən qeyri-hökumət təşkilatıdır. AFFA FİFA və UEFA-nın üzvüdür. Qurumun baş qərargah Bakıda yerləşir. Qurumun region ofisləri də fəaliyyət göstərir. AFFA Azərbaycan Premyer Liqası, Azərbaycan Kuboku, milli komandaların oyunları, ümumilikdə bütün futbolun dəstəklənməsi, inkişafı və populyarlaşdırılması ilə məşğul olur. AFFA həm də hakimlik ilə məşğul olur. AFFA-nın tərkibinə Azərbaycan Premyer Liqası və Azərbaycan Birinci Liqası iştirak edən futbol klublarının üzvlüyünə əsaslanan Peşəkar Futbol Liqası (PFL), regional futbol federasiyalarını birləşdirən və müvafiq regionlarda futbolun inkişafı üçün cavabdeh olan Regional Futbol Federasiyaları, həvəskar futbol, uşaq və gənclər futbolu, futzal, əlillər futbolu, çimərlik futbolu, veteranlar futbolu və ya hər hansı başqa kateqoriyadan olan futbol növü ilə məşğul olan Sahə Futbol Federasiyaları və futbolçu, məşqçi, hakim, veteran, azarkeş və s. kimi futbol oyunu çərçivəsində birlikləri özündə birləşdirən və konkret funksiyanı aktiv olaraq icra edən şəxslərin maraq və məqsədləri ilə məşğul olan İctimai Futbol Təşkilatları daxildir. == Tarixi == AFFA assosiativ xarakterli müstəqil qeyri-hökumət təşkilatıdır və 3 aprel 1992-ci ildə Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyində 775 nömrə ilə dövlət qeydiyyatına alınmışdır.2003-cü ildə ölkənin rəsmi qurumlarının və beynəlalq futbol təşkilatlarının iştirakı ilə imzalanmış Sürix müqaviləsi ilə AFFA-nın yeni Nizamnamə layihəsi hazırlanıb. 2003-cü il dekabrın 29-da AFFA-nın növbəti VI hesabat-seçki konfransı keçirilib, yeni Nizamnaməyə əsasən, AFFA-nın yeni prezidenti Ramiz Mirzəyev seçilib.
Afta
Afta – bozumtul rəngli fibrinoz-ekssudativ ərplə örtülmüş və kənardan qırmızı rəngli haşiyə ilə əhatə olunmuş oval formalı eroziya. Aftanın əmələ gəlməsi ilə müşahidə olunan stomatitlərə aftoz stomatitlər deyilir. Adətən ağrılı xroniki gedişə malik və residivləşməyə meyilli olur. Etiologiyası tam aydın deyil, lakin buna səbəb olaraq stresslərin və psixo-emosional gərginliklərin, autoimmun və yüksək həssaslıq reaksiyalarının, xroniki resdiviləşən septiko-allergik vəziyyətlərin, hamiləliyin, infeksiyaların, xüsusilə də streptokok və stafilakokların böyük rolu göstərilir.
Arşa
Arşa Tiflis quberniyasının Duşet qəzasında kənd adı. == Toponimkası == Arşa- Tiflis quberniyasının Duşet qəzasında kənd adı. Azərbaycanda Quba qəzasında Arşalı (yenə orada) və Dağıstanın Darqin dairəsində Arşi, Şimali Qafqazın Ter əyalətinin Sunca dairəsində Arşiti (yenə orada) kənd adları ilə eynidir. Türk mənşəli Arşa tayfasının adındandır.
Avşa
Avşa adası (türk. Avşa Adası, yun. Αφουσία) — Müasir Türkiyə ərazisində, Mərmərə dənizinin cənubunda yerləşən ada. Cənubi Mərmərə arxipelaqına daxil olan bu ərazi Balıkəsir ilinin Mərmərə ilçəsinə aiddir. Sahəsi 36 km² olan ada 2005-ci ilə qədər ada "Türkeli" adlansada, sonradan dəyişdirilib Avşa adlandırıldı. == Coğrafiyası == Avşa adası böyüklüyünə görə arxipelaqın 3-cü adasıdır.(Mərmərə və Paşalimanı adalarından sonra) Ümumilikdə ada yerləşən arxipelaqda 12 ada var. Geoloji baxımdan adalar materikin, Kapıdağ yarımadasının suda olan davamıdır. Dördüncü dövürdə dəniz səviyyəsinin qalxması nəticəsində ərazi adaya çevrilmiş. Ada yaşı 570–225 milyon il arasında dəyişən qranit, qneys və mərmər süxurlardan təşkil olunub. Ərazidə qumsal və qumlu ərazilər üstünlük təşkil edir.
Fila
Fila (q.yun. φυλή) — qədim Attikada icma. Daha sonra bu icmaların yaşadığı Attikanın ərazi vahidləri filalar adlanmağa başlandı. Ata-baba filaları adətən üç (dorilərdə dörd) fratriyaya bölünürdü. Fila kahin və hərbi bölmələrini (onlar da həmçinin fila adlanırdı) yaratdı. Bu hərbi bölmənin başında Filarx (φύλαρχος) dururdu. == Afina == Solon dövründə Afinada dörd fila var idi ki, onlardan 100 nəfər şəhər məclisinə nümayəndə kimi göndərilirdi. Miladdan əvvəl 508-507-ci illərdə Klisfen on yeni inzibati fila yaratdı və zadəgan nəsillərinin təsiri altında qalan köhnələrə yalnız dini funksiyaların yerinə yetirilməsini həvalə etdi. Yeni filalar tritiya (şəhər, sahil, dağlar) və demlərə bölünürdü. Hər yeni filanı şəhər məclisində (bule) 50 nəfər təmsil edirdi.
İcma
İcma (Ərəbcə: إجماع) — bir İslam hüququ termini. == Ümumi məlumat == İcma – lüğətdə bir işə əzm etmək və bir mövzuda həmfikir olmaq mənasına gəlir. İslam hüquq terminalogiyasında isə Məhəmmədin ümmətindən olan müctəhidlərin Peyğəmbərin vəfatından sonrakı hər hansı bir dövrdə şəri-əməli bir hökm haqqında həmrəy olmalarıdır. Bu tərifə görə icmada aşağıdakı şərtlər olmalıdır: Müctəhid olmayanların ittifaqı dini bir dəlil sayılmaz. Müctəhid dəlillərdən dini-əməli hökmlər çıxarma mövzusunda bilik və qabiliyyətə malik olan kəsdir. Müctəhidlərin yekdilliyi, dini-əməli bir məsələnin hökmü üzərində ilk fikir birliyi meydana gələn zaman əsas alınır. Odur ki, daha sonra fikir dəyişdirməklə icma pozulmaz. Dinə aid olmayan mövzularda fikir birliyi icma sayılmaz. İcmanın bir dəlil olması Kitab və Sünnə dəlillərinə əsaslanır. Belə ki, Qurani-Kərimdə belə buyurulur: “Hər kəs özünə doğru yol aşkar olandan sonra Peyğəmbərdən üz döndərib möminlərdən qeyrisinin yoluna uyarsa, onun istədiyi (özünün yönəldiyi) yola yönəldər və Cəhənnəmə varid edərik.
İflas
Müflisləşmə — iflas, bankrotluq. var-yoxdan çıxmaq, öz öhdəliklərinə görə borclarını ödəməkdən imtina etmək, vəsaitin olmaması ucbatından borcunu ödəyə bilməmək, borcu ödəmək iqtidarında olmamaq; məcazi mənada - imkansızlıq, iflas olmaq, plan və ümidlərin məhv olması.
İftar
İftar - Ramazan ayında oruc tutan müsəlmanların gün batandan sonra yemək yemələridir. İftar əsasən iftar süfrəsi arxasında açılır. İftar süfrəsinə ilk olaraq su gətirilir. Daha sonra qatıq, doğramac və ayran verilə bilər. Isti, uzun günlü avqust ayında oruc tutmaq bir az çətindir. Oruc tutmaq istəyən bəzi adamları isə ən çox qoxrudan da məhz isti və uzun gündür. Bütün oruc tutanlar iftar sonrası səhərə qədər 2 litrə qədər su içməlidirlər. Ən azından 2 stəkan bitki çayı, ayran, qatıq və albalı kompotu içmək vacibdir. Iftar süfrəsi həddən artıq zəngin olmamalıdır. Acqarına, bütün günü dincələn orqanizmi qəfil ağır, yüksək kalorili qidalarla yükləmək düzgün deyil.
İmta
İmta yaxud Nibia (e. ə. XXII əsr – e. ə. XXII əsr) — ikinci Kuti hökmdarı.
İmza
İmza ya da Qol; bir adamın şəxsi yazılı işarətidir. == Yaxşı imzanın xüsusiyyətləri == Saxtalaşdırılmaya dözümlü. Təkrarlanmayan. İdentifikasiyalı (imza adətən adı, soyadı və ya insanın təxəllüsünü xatırladır). Yazılışın tezliyi. == Sənət == Rəsm və ya digər sənət əsərindəki imza həmişə sənətin qiymətləndirilməsində mühüm element olub. Saxta imzalar bəzən rəsmin dəyərini artırmaq üçün əlavə edilir və ya onun orijinallığını dəstəkləmək üçün saxta rəsmə əlavə olunur. Bədnam hadisə, sənət saxtakarı Han van Meegeren tərəfindən hazırlanmış saxta "Emmausda şam yeməyi" üzərində Yohannes Vermeerin imzası idi. Lakin rəssamların imzalarının zamanla tez-tez dəyişməsi (xüsusən də pre-modern və modern dövrlərdə) məsələni çətinləşdirə bilər. Bəzi rəssamlar imzalarını saxtakarlığın qarşısına keçmək üçün sənətvari formada yaradırlar.
İnna
İnna — qadın şəxs adı. İnna Rıskal — karyerasını başa vurmuş Azərbaycan voleybolçusu. İnna Çurikova — Rusiya aktrisası. İnna (müğənni) — Rumıniyalı müğənni.
İnqa
İnqa (lat. Inga) — paxlakimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
İnta
İnta — Rusiya Federasiyasında yerləşən şəhər. Komi Respublikasına daxildir.
İnza
İnza — Rusiya Federasiyasında yerləşən şəhər.
Afra Saraçoğlu
Afra Saraçoğlu - Türk televiziya ve kino aktrisası. == Həyatı == Afra Saraçoğlu 2 dekabr 1997-ci ildə anadan olmuşdur. Eskişehir Anadolu Universitetində bir şagird olan Afra Saraçoğlu, Özcan Deniz vasitəsilə ictimai medianı tapmaq imkanı tapdı. Afra Saraçoğlu, Özcan Deniz və Nurgül Yeşilçay'ın ikinci şanslı filmdə oynadığı, Yeşilçay'ın qızının qızı, oyunçu rolunu oynadı. Hal-hazırda bir çox filmlərdə rol alır. == Filmoqrafiya == == Mükafatları == Ən Yaxşı Aktrisa Mükafatı 45.
Artemisia afra
Artemisia afra (lat. Artemisia afra) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin yovşan cinsinə aid bitki növü.
Batidaea idea
Adi moruq (lat. Rubus idaeus) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin moruq cinsinə aid bitki növü. == Yayılması == Qırmızı moruq yabanı formada Azərbaycanın dağlıq yerlərində, meşə açıqlıqlarında, çayların kənarlarında, dərələrdə və bir qədər rütubətli torpaqlarda bitir. Moruq iyunda çiçəkləyir. Ağ rəngli ətirli çiçəkləri 1ay müddətində açılır. Külli miqdarda çiçəkləmə isə 2 həftə davam edir. Meyvələri çiçək açdıqdan 35-40 gün sonra, yəni iyul-avqustda yetişir. Meyvəsinin rəngi tünd qırmızı, açıq qırmızı, ağımtıl-sarı olur, yetişəndə tez tökülür. Meyvəsi yumru, oval və yastı-yumru formada olur. Dadı şirin, meyxoş və ətirlidir.
Bidens fixa
Acmella oleracea (lat. Acmella oleracea) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin acmella cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Anacyclus pyrethraria (L.) Spreng. Bidens fervida Lam. Bidens fixa Hook.f. Bidens fusca Lam. Bidens oleracea (L.) Cav. ex Steud. Cotula pyrethraria L. Pyrethrum spilanthus Medik. Spilanthes acmella var.
Chloroceryle inda
İkirəng yaşıl balıqçıl (lat. Chloroceryle inda) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin rakşikimilər dəstəsinin balıqçıllar fəsiləsinin yaşıl balıqçıl cinsinə aid heyvan növü.
Daşa Astafeva
Darya "Daşa" Viktorivna Astafeva (ukr. Дар'я Вікторівна Астаф’єва; 4 avqust 1985) — Ukrayna aktrisası, müğənnisi və fotomodeli.
Deşa Polanko
Deşa Yoleyn Polanko (ing. Dascha Yolaine Polanco; 3 dekabr 1982, Santo-Dominqo) — Dominikan-ABŞ aktrisası.
Dini icma
Dini icma — eyni dinə etiqad edən insanlar birliyi. Bu ifadə dar və geniş mənada istifadə olunur. Özlərinin xüsusi bir dinə etiqad etdiyini müəyyən edən edən insanlar həmin dinin icmasının üzvləri hesab olunurlar. Daha geniş mənada bu termin qruplar şəklində yaşayan və ya həmin dinə yaxın və ya həmin dinə qarışmış başqa dinlərə mənsub olan şəxslərlə yaşayan eyni dinə mənsub olan şəxslərin birliyi kimi başa düşülür. Gündəlik həyatda həmin şəxslər bir yerdə, məsələn, kilsə və ya məscid kimi həmin dinə məxsus məbədlərdə və ya ayrılıqda ibadət edə bilərlər. Nümunə kimi Belfastın Katolik icmasını və ya Fransada Yəhudi icmasını göstərmək olar. Bəzən şəxsin hər hansı icmanın üzvü kimi tanınması üçün onun həmin icma tərəfindən rəsmi olaraq qəbul edilməsi tələb oluna bilər. İsraildə ancaq eyni dini icmaya mənsub olan cütlüklər evlənə bilərlər. Dar mənada dini icma dedikdə dini məqsədlər üçün xüsusi olaraq bir araya gələn eyni dinə mənsub insanlar birliyi başa düşülür, məsələn, monastırda dini andlar kimi formal öhdəliklərin icrasını bura aid etmək olar.