Ərəbcədir, “Aləmin qibləsi” (hamının üz tutduğu tərəf) deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »...ifadəsi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bu, qibleyi-aləm padşahın hökmüdü. (“Koroğlunun qocalığı”)
Tam oxu »...алай алем; bitkilər aləmi набататрин алем; ** bir aləm, bir aləmcə са дуьнья, гзаф (кьадар), сан-гьисаб авачир кьван; gecənin bir aləmində йифен са ч
Tam oxu »...bitkilər ~i règne m végétal ; flore f ; bütün ~ tout l’univers ; le monde entier ; xarici ~ monde m extérieur ; heyvanlar ~i règne m animal ; faune f
Tam oxu »...üzü. Qış günü qurtarmaqda idi, üfüqlərdən qatı bir qaranlıq aləmə yayılırdı. M.İbrahimov. // Məc. mənada. Ey Füzuli, aləmin gördüm qamu nemətlərin; H
Tam oxu »...свет 2) какая-л. сфера жизни или область явлений в природе. Elm aləmi научный мир, mənəvi aləm духовный мир, maddi aləm материальный мир, insanın dax
Tam oxu »...m. xalq, camaat, cəmiyyət. Aləmi-bəqa’ əbədi aləm, axirət; aləmi-bərzəx 1) dünya ilə axirət arasında ruhların qiyamətə qədər duracaqları yer; 2) m. ə
Tam oxu »i. 1. (dünya) world; bütün ~də all over the world, the world over, in the whole world; 2. (sahə) world, kingdom; elm ~i the scientific world; mənəvi ~
Tam oxu »ALƏM I is. [ ər. ] Kainat, dünya, Yer kürəsi. Dumanla örtülmüş aləm işıqsız bir çadırı xatırladır (B.Bayramov). ALƏM II is. [ ər. ] Çoxlu, külli miqda
Tam oxu »[ər. aləm və fars. aşkar] прил., нареч. ашкара; вири алемдиз (виридаз) ашкара (малум) тир, чизвай; виридан вилин кӀаник квай
Tam oxu »I прил. всем известный, открытый, раскрытый, явный II нареч. открыто, явно III предик. aləm-aşkardır известно, видно
Tam oxu »в сочет.; rüsvayi-aləm etmək, eləmək позорить, опозорить на весь мир; rüsvayi-aləm olmaq позориться, опозориться на весь мир
Tam oxu »sif. və zərf [ər. aləm və fars. aşkar] Apaydın, açıqdan-açığa, hamıya məlum olan; hamının gözü qabağında olan
Tam oxu »aləm, dünya, kainat; * гьайванрин алем heyvanlar aləmi; набататрин алем bitkilər aləmi.
Tam oxu »|| АЛАМ араб, сущ.; -ди, -да; ар, ри, -ра 1) дуьнья. Ви буй-бухах авай, лагь, мад вуж ятӀа? Вахъ гекъигдай гъедни авач алемда. Ф. Н. Алпандин сурак
Tam oxu »qarışıqlıq düşmək, pis, üzücü hadisələr baş vermək; ~ ara qarışmaq, aləm bir-birinə dəymək (qarışmaq)
Tam oxu »...пад); 2. кьибле пад, леф пад; ** qibleyi-aləm куьгьн. къиблейи-алем (мусурманрин рагъэкъечӀдай пата гьукумдарриз муражиат ийидай форма).
Tam oxu »несов. 1. яру хьун; ал рангуна гьатун; яр ягъун. 2. яруз акун (яру затI), яру хьана акун; вдали алеют флаги яргъай пайдахар яру хьана аквазва.
Tam oxu »is. [ər. “ələm” söz. cəmi] Qəm, kədər, iztirab. Qəm yemə, təxfif ver alamına; Az çəkər, heykəl yaparlar namına. A.Səhhət. Hər kəs öz alamına bir şivə
Tam oxu »[ər.] 1. is. Hər hansı bir elm sahəsində mütəxəssis olan adam. Azərbaycan alimləri. Dünyada tanınmış alim. Alimin adını fikir tarixində ölməzləşdirən
Tam oxu »is. köhn. 1. Alacaq, tələb. Altıda alımı yox, beşdə verimi. (Məsəl). 2. Bir götürüm, bir tutum.
Tam oxu »...alətləri. – Ruzgarın piş-əz-vəqt dəyişilməsini bilməkdən ötrü bir alət ixtira ediblər ki, adına mizanülhava (barometr) deyirlər. H.Zərdabi. 2. Musiqi
Tam oxu »[ər.] bax adam. Səcdə qıl yarə könül, baxma o zahid sözünə; Adəm ol, mətləbi qan, eyləmə şeytan ilə bəhs. S.Ə.Şirvani. ◊ Adəm alması anat. – qığırdağı
Tam oxu »alımını vermək // alımını ətəyinə bükmək: (Şərur) abır vermək, məzəmmət etmək. – Getdim alımını ətəyinə bük’düm
Tam oxu »is. köhn. Karxana sahibi. Karxanaçı “qibleyi-aləm” sözünü eşidəreşitməz titrəməyə başladı. Çəmənzəminli.
Tam oxu »...bir vacib işdən ötrü. M.F.Axundzadə. [Xacə:] Qibleyi-aləm, qoca münəccimbaşı Mirzə Cəlaləddin hüzurunuza gəlmək istəyir. A.Şaiq.
Tam oxu »Bax: zənan. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qibleyi-aləm özü bizi göndərib ki, səni tutub öldürək, sonra da zənənini aparıb ona çatdıraq. (“Koroğlunun q
Tam oxu »...şikayət. Nə xoş sitəmkarsan, zalimü xunxar; Onun üçün səndən çox gileyim var. M.P.Vaqif. Mənim günahım çox, sənin gileyin; Onların nəhayət zamanı dey
Tam oxu »сущ. 1. то, что подлежит сбору 2. охапка (такое количество чего-л., которое можно взять, унести, обхватив руками); alımını vermək: 1
Tam oxu »шлем (жуьреба-жуьре метлебар патал кьилел алукIдай, вичикай элкъвей ва я шуькIуь кIукI авай ракьун ва я парчадин бармак хьтинди).
Tam oxu »...азербайджанские учёные, dünyada məşhur olan (dünya şöhrətli) алим учёный с мировым именем, alimlərin tədqiqatları исследования учёных, alimlər evi до
Tam oxu »is. [ər.] Dərd, qəm, kədər, qüssə. Ələm, məşəqqət adamı tez qocaldır. – Canə yetdim aləmi-hicran ilə, ey zalim! Rəhm qıl, canım üçün var isə bir dərma
Tam oxu »I сущ. 1. орудие. Kənd təsərrüfatı aləti сельскохозяйственное орудие, əmək alətləri орудия труда 2. инструмент: 1) прибор для извлечения музыкальных з
Tam oxu »сущ. устар. 1. человек 2. Адам (по библейскому сказанию: первый человек на Земле). Adəm oğlu сын Адама; adəm alması адамово яблоко, кадык; adəm ağacı
Tam oxu »I (Salyan) kəşkül. – Ələm dəbrişdə olardı II (Göyçay) üst dodağın ortasındakı çökək yer
Tam oxu »...Yalan söyləmədən, yalan danışmadan, aldatmadan. Nə eləyim, qibleyi-aləm sağ olsun, yalansız (z.) keçinmək olmur. “M.N.lətif.”
Tam oxu »...kimsənə bu tədbiri bilməyə və zənn etməyə ki, qibleyi-aləm ariyətən təxtü tacdan əl çəkir. M.F.Axundzadə.
Tam oxu »