Lüğətlərdə axtarış.

Qoral (lat. Naemorhedus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin cütdırnaqlılar dəstəsinin boşbuynuzlular fəsiləsinə aid heyvan cinsi. Bu canlılar əsasən orta ölçülərə malik olurlar. Yayılmasına gəldikdə isə isə əsasə Cənub-Şərqi Asiya, Şərqi Asiya və Uzaq Şərq bölgələrində yayılmışlar.

Qoğal — Azərbaycan mətbəxində geniş yayılmış un məmulatı.

Qlobal cəmiyyət — "Cəmiyyət" istilahı gündəlik elmi dildə müxtəlif mənalarda istifadə edilir. Sosiologiya cəmiyyət haqqında elm kimi meydana gəlmişdir, yəni ictimai fikrin uzun müddət davam edən inkişafı gedişində ictimai həyatın dövlət, din və onların doğurduğu təsisat və məqsədli qruplar kimi təşkil olunmuş formaları ilə yanaşı, həm də spontan proseslərin də baş verdiyi aşkar edildikdə yaranmışdır. Onlar həm birgə yaşayış formalarını yaradır, həm də onları dəyişdirir və insanın iradəsindən asılı olmayaraq özlərinin təbii qanunları ilə idarə olunur. Bu spontan yaranan və meydana çıxan proses və formalar müəyyən bütövlük, adamların ictimai həyatının həm məqsədəuyğun şəkildə təşkil edilmiş, həm də spontan surətdə baş verən bütün hadisələrinə təsir göstərən tamlıq yaradır. XVIII əsrdə cəmiyyət anlayışı meydana çıxan zaman o, müxtəlif şərhlərə yol verən geniş məna daşıyırdı. Bunun nəticəsində ədəbiyyatda "cəmiyyət" istilahının həm də müxtəlif istifadə edilmə üsulları əmələ gəlir. Bu istilaha aşağıdakı müxtəlif mənaları göstərmək olar: Cəmiyyətin geniş və ya geniş toplu kimi başa düşüldüyü təriflər. Bəziləri cəmiyyətin yer üzündə yaşayan bütün adamları əhatə etdiyini hesab edərək, bu anlayışın tutumu ilə "bəşəriyyət" anlayışının tutumunu eyniləşdirirlər. Digərləri onun tutumunu ərazi birliklərinə qədər daraldır, məsələn, Azərbaycan cəmiyyəti Azərbaycan Dövləti sərhədləri daxilində yaşayan bütün adamları və mövcud olan bütün ictimai həyat formalarını əhatə edir. Polşa sosioloqu F.Znanieski cəmiyyəti birgə mövcud olan və çarpazlaşan, dövlət, millət, din kimi vahid hakim qrupa tabe olan qruplar sırası kimi müəyyən edir və bu mənada milli, katolik və s.

Qlobal dəyişən (ing. global variable, rus. глобальнaя переменная) - fəaliyyət sahəsi proqramın bütün blokları və ya modulları olan dəyişən. Global dəyişən, adətən, proqramın əsas (yuxarı səviyyəli) blokunda elan olunur. Onun qiyməti proqramın istənilən deyimi (STATEMENT) tərəfindən istifadə edilə və dəyişdirilə bilir. Bu hal proqramın sazlanmasını və dəyişdirilməsini çətinləşdirdiyindən, qlobal dəyişənlərin sayını mümkün qədər məhdudlaşdırmaq lazımdır. İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 996 s.

İqlim dəyişikliyi — həm insanlardan qaynaqlanan emissiyanın səbəb olduğu istixana qazlarının hərəkətə gətirdiyi qlobal istiləşməni, həm də bunun nəticəsində hava modellərində özünü göstərən böyükölçülü dəyişiklikləri əhatə edir. Əvvəlki dövrlərdə də iqlim dəyişiklikləri olmasına baxmayaraq, 20-ci əsrin ortalarından bəri insanlar Yer kürəsinin iqlim sisteminə misli görünməmiş dərəcədə təsir göstərmiş və qlobal miqyasda dəyişikliklərə səbəb olmuşdur. İstiləşmənin ən əsas hərəkətverici qüvvəsi 90%-dən çoxu karbon qazı (CO2) və metandan ibarət olan istixana qazlarının emissiyasıdır. Bu emissiyaların əsas mənbəyi enerji istehlakı üçün təbii yanacaqların (kömür, neft və qaz) yandırılması olsa da, bunda kənd təsərrüfatının, ağacların kəsilməsinin və sənaye proseslərinin də rolu var. Milli və ya beynəlxalq arenada tanınan heç bir qurum iqlim dəyişikliyindəki insan faktoruna qarşı çıxmır. İqlim dəyişikliyinə verilən reaksiyalar – günəşi əks etdirən qar və buz örtüyünün yox olması, artmış su buxarı (istixana qazının özü) və quru və okeandakı karbon uducularda baş verən dəyişikliklər – temperatur artımını sürətləndirir və ya yavaşıdır. Qurudakı temperatur artımı qlobal orta artımın təxminən iki qatına bərabərdir, bu da öz növbəsində səhraların ekspansiyasına (genişlənməsinə), isti hava dalğalarının və meşə yanğınlarının artmasına səbəb olur. Artan buxarlanma göstəriciləri daha güclü fırtınalara və ekstremal hava şəraitinə gətirib çıxarır. Temperatur artımı Arktikada amflikasiya olur, bu da permafrostun əriməsinə, buzlaqların geri çəkilməsinə və dəniz buzlarının yoxa çıxmasına təkan verir. Əlavə istilik həmçinin tətikləyici kritik faktorlar riskini də artırır.

Qlobal vətəndaşlıq – insanın şəxsiyyətinin coğrafi və ya siyasi sərhədləri aşması və məsuliyyətlərin və ya hüquqların daha geniş bir sinfə: "insanlıq"a mənsub olmaqdan irəli gəlməsi ideyası. Bu o demək deyil ki, belə bir şəxs öz milli mənsubiyyətini və ya digər daha yerli kimliklərini inkar edir və ya ondan imtina edir, lakin bu kimliklər onların qlobal birliyə üzvlüyündən "ikinci yerdə" yerləşdirilir.Bu fikir qloballaşma dövründə qlobal cəmiyyətin vəziyyəti ilə bağlı suallar doğurur. Ümumi istifadədə bu termin "dünya vətəndaşı" və ya kosmopolit kimi eyni məna daşıya bilər, lakin müxtəlif kontekstlərdə əlavə, xüsusi mənalara malikdir. Dünya Xidmət Təşkilatı kimi müxtəlif təşkilatlar qlobal vətəndaşlığı müdafiə edir. Təhsil sistemi daxilində qlobal vətəndaşlıq təhsili (GCI) konsepsiyası multikultural təhsil, sülh təhsili, insan hüquqları təhsili, Dayanıqlı İnkişaf üçün Təhsil və beynəlxalq təhsil kimi hərəkatları əvəz etməyə və ya onlardan üstün olmağa başlamışdır. Qlobal vətəndaşlıq anlayışı bəşəriyyətə kömək üçün verilən mükafatlarla əlaqələndirilmişdir.Müəllimlərə sosial dəyişikliyin agentləri olmaq məsuliyyəti verilir.Lids Universitetində Vətəndaşlıq və İnsan Hüquqları üzrə Təhsil Mərkəzinin direktoru Audrey Osler təsdiq edir ki, "təhsil bir-birindən asılı dünyada birlikdə yaşamaq üçün əlavə deyil, fundamental təməldir". YŞED-in diqqət çəkməsi ilə akademiklər bu sahəni araşdırır və perspektivlər inkişaf etdirirlər. Aşağıda ən ümumi perspektivlərdən bir neçəsi verilmişdir: Tənqidi və transformativ perspektiv. Vətəndaşlıq hüquq və vəzifələrə malik üzv olmaqla müəyyən edilir. Buna görə də YSIA fəal iştirakını təşviq etməlidir.

Qlobal şəbəkə — bütün Yer kürəsini əhatə edən istənilən kommunikasiya şəbəkəsi. Termin daha məhdud şəkildə ikiistiqamətli kommunikasiya şəbəkələrinə və texnologiya əsaslı şəbəkələrə aid edilir. İlk qlobal şəbəkə elektrik teleqrafından istifadə edilərək qurulmuş və 1899-cu ildə qlobal miqyasda yayılmışdır. Telefon şəbəkəsi 1950-ci illərdə qlobal statusa çatan ikinci belə şəbəkə olmuşdur. Daha yaxın dövrdəki bir-birinə bağlı IP şəbəkələri (əsasən 2014-cü ildə dünya üzrə 2,5 milyard istifadəçisi olan internet) və GSM mobil rabitə şəbəkəsi (2014-cü ildə dünya üzrə 6 milyarddan çox istifadəçisi ilə) ən böyük qlobal şəbəkələri təşkil edir. Qlobal şəbəkələrin qurulması onilliklər boyu davam edən olduqca bahalı və uzun səylər tələb edən prosesdir. Mürəkkəb qarşılıqlı əlaqələr, kommutasiya və marşrutlaşdırıcı qurğular, quru və sualtı kabellər və yer stansiyaları kimi fiziki məlumat daşıyıcılarının tənzimlənməsi lazımdır. Bundan əlavə, burada beynəlxalq kommunikasiya protokolları, qanunvericilik və müqavilələr iştirak edir. Qlobal şəbəkələr həmçinin qlobal problemlərin idarə edilməsi, yumşaldılması və həlli üçün yaradılan dünya üzrə fərdlərin, icmaların və təşkilatların şəbəkələrinə istinad edə bilər. Qlobal mobil kommunikasiya bazarının 80%-nin 212-dən çox ölkə və ərazidə mövcud olan GSM standartından istifadə etdiyi təxmin edilir.

Genişmiqyaslı şəbəkə və ya qısaca WAN (ing. Wide area network) — böyük coğrafi əraziyə yayılan telekommunikasiya şəbəkəsi. Bu şəbəkə tez-tez icarəyə götürülmüş telekommunikasiya sxemləri ilə qurulur. Bizneslər, eləcə də məktəblər və dövlət qurumları məlumatları dünyanın müxtəlif yerlərindən olan işçilərə, tələbələrə, müştərilərə, alıcılara və təchizatçılara ötürmək üçün genişmiqyaslı şəbəkələrdən istifadə edirlər. Əslində bu telekommunikasiya rejimi biznesə yerindən asılı olmayaraq gündəlik funksiyasını səmərəli şəkildə yerinə yetirməyə imkan verir. İnternet genişmiyqaslı şəbəkə hesab edilə bilər. Ancaq WAN adətən müəyyən bir təşkilat üçün qurulur və özəldir. WAN-lar lokal şəbəkələrdən (LAN) ayrıla bilər, çünki LAN fiziki cəhətdən proksimal şəbəkələrə aiddir. WAN-ın dərslik tərifi coğrafi bölgələri əhatə edən kompüter şəbəkəsidir. Rabitə protokollarının və konsepsiyalarının tətbiqi baxımından WAN-lara məlumatların uzun məsafələrə və müxtəlif şəbəkələr arasında ötürülməsi üçün istifadə olunan kompüter şəbəkəsi texnologiyaları kimi baxmaq daha yaxşı olar.

Qubal boğazı - Hind okeanınında yerləşən Sinay yarımadasını Qırmızı dənizin daxilində yerləşən mərcan rifləri ilə Ras-Məhəmməd burnu arasında yerləşir. Ümumən dayazdır və dərinliyi 40-50 arası dəyişir. Hal-hazırda boğaz əsasən batmış gəmiləri tətqiq edənləri (Dalğıclıq) bu əraziyə cəlb edir.

Sinəm Kobal (14 avqust 1987, İstanbul, Türkiyə) — Türkiyə aktrisası. Əslən Rizə, həmşinli bir ailənin qızıdır. Atası inşaat mühəndisi, anası ev xanımıdır. "Selena" serialında Atacan Baybars adlı obrazı canlandıran Kərəm adında bir qardaşı var. Star TVdə "Hürrəm Sultan" serialında Ayşə obrazını canlandırmışdır. Sinəm Kobal dörd yaşında "Alper" balet məktəbində başladığı balet təhsilini səkkiz il davam etmişdir. Royal Akademiyasından diplom almışdır. "İstəf" Fondu Xüsusi Badamlı Liseyini 2001-ci ildə bitirmişdir. Sinəm Kobal məktəbdə şagird ikən voleybolda ikinci, stepdə birinci yer tutmuşdur. İndi isə latın rəqsləri və aykido idmanı ilə məşğuldur.

Şirin qoğal Azərbaycanın milli şirniyyat növlərindən biridir. 1kq un 2 yumurta 1/2(yarım) çay qaşığı sarıkök 1 çay qaşığı dolu duz 2-2,5 stəkan süd 1 çay qaşığı quru maya 1 stəkan un 1 stəkan şəkər tozu x.q əridilmiş kərə yağı, 1/4 (dörddəbir) çay qaşığı hil 1 stəkan çəkilmiş qoz (istəyə görə) 1stəkan şəkər tozu *1/4 çay qaşığı 400-450 qram kərə yağı 1 ədəd yumurta Xaşxaş Xəmiri hazırlamaq üçün stəkana mayanı töküb ilıq suda qarışdırırıq. 5-10 dəqiqə qalıb köpüklənir.Südü ilıq qızdırıb sarıkök töküb qarışdırırıq.Bir qaba unu ələyirik. Unun ortasını açırıq. Yumurtanı sındırırıq, duzu səpirik, mayanı və sarıköklü südü əlavə edirik.Xəmiri qarışdırıb tam həll olananadək yoğururuq. Yumşaq xəmir olur. Xəmirin üstünə klyonka çəkib dəsmal qoyub acıması üçün üstünü örtürük.İndi isə içliyi hazırlayaq. Unu tavaya töküb qazın üstündə qızılı rəngdə olanadək dayanmadan qarışdıra-qarışdıra qovururuq.Hazır olanda əridilmiş yağı əlavə edib yaxşı qarışdırırıq.Hazır kütləni başqa bir qaba boşaldırıq. Kütlə soyuduqda şəkər tozunu və hili əlavə edib yaxşı qarışdırırıq. İçlik hazırdır.Yuxaları yağlamaq üçün yağı qabda əridirik .Üzünə çəkmək üçün yumurtanı bir qaba sındırırıq.Xəmir 2 saata açıyır.

Şor qoğalı — Azərbaycanda milli şirniyyat növü. Xəmir: Maya 30 qr Yumurta 1 əd. Qızdırılmış süd 0,5 l Un təxminən 1 kq Yağ 250 qr İç: Buğda unu, duz, sarıkök, istiot, razyana, cirə, ərinmiş yağ. Şorqoğalı Azərbaycanın bir sıra rayonlarında Novruz, Ramazan bayramlarında və ehsanda mütləq süfrəyə qoyulur. İç bir az undan, sarıkök, razyana, cirə, duz və istiot əlavə edilərək hazırlanır. Bunların üstünə istilənmiş ərinmiş yağı çiləyin və kütləni yığın. Ələ alanda böyük bir "küftə" olur. Şorqoğalıda kündələrin sayı mütləq deyil, amma 8-dən az olmamalıdır. Kündələr nazik yayılır, taxtanın üstünə qoyulub hər laya yağ sürtülür. Laylar üst-üstə yığılır.

Qlobal kənd — media texnologiyalarının bütün dünyada yayılması nəticəsində dünya əhalisinin bir-birinə daha çox bağlı olması fenomeni. Bu termin kanadalı media nəzəriyyəçisi Marşall MakLuhan tərəfindən "Qutenberq qalaktikası: Tipoqrafik insanın yaradılması" (1962) və "Medianı anlamaq" (1964) kitablarında işlədilmişdir. Ədəbiyyatçı alim Syu-İm Li qlobal kənd termininin "transmilli ticarət, miqrasiya və mədəniyyət tərəfindən dəyişdirilmiş qlobal birgəyaşayışı ifadə etmək üçün dominant termin" kimi necə müəyyən edildiyini təsvir edir. İqtisadi jurnalist Tomas Fridman qlobal kəndi "vahid qloballaşan bazar və kəndə bağlanmış dünya" kimi tərif etmişdir. İnsanlar fiziki cəhətdən bağlı olmadıqları, lakin zehni olaraq bağlandıqları rəqəmsal cəmiyyətə uyğunlaşmaq üçün texnologiyadan istifadə edirlər. Hər bir sosial media platforması fərdlər üçün rəqəmsal ev rolunu oynayır və insanlara qlobal kənd vasitəsilə özlərini ifadə etməyə imkan verir. "Ümumi semantikanın icmalı" adlı kitabda media ekologiyasının, yeni medianın media mətnlərini yaratmaq və onlara baxmaq imkanı olan şəxslərin genişləndiyi iddia edilir. Kütləvi informasiya vasitələri yarandığı gündən dünyanın qərbləşməsinə çağırış edilir. Kütləvi informasiya vasitələri olmasa, digər ölkələr dünyadakı başqa xalqların əldə etdikləri şeylərin nədən ibarət olduğundan xəbərdar olmaya bilər. İnkişaf etməkdə olan ölkələrin əksəriyyəti xəbərləri və əyləncə resurslarını ABŞ kimi inkişaf etmiş dövlətlərdən alır, bu isə inkişaf etmiş ölkələrin xeyrinə qərəzli ola bilər.

Qlobal Bakı Forumu — Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə keçirilən ənənəvi Forumdur. 2013-2021-ci illər aralığında sayca 7 forum keçirilmişdir. Cənubi Qafqaz Forumu 2013-cü ilin 7–8 may tarixində keçirilmişdir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və xanımı Mehriban Əliyeva Forumun rəsmi açılış mərasimində iştirak etmişlər. Forumda qadın məsələləri, dinlərarası, mədəniyyətlərarası dialoq, regionda gedən proseslər, Dağlıq Qarabağmünaqişəsi və bölgədəki digər münaqişə ocaqları ilə bağlı vəziyyət müzakirə olunmuşdur. İki gün davam edən foruma İordaniya kraliçası xanım Nur, BMT Baş Katibinin xüsusi müşaviri Nafis Sadek, Türkiyənin sabiq prezidenti Süleyman Dəmirəl və bir sıra ölkələrin sabiq prezidentləri ilə yanaşı, ümumilikdə dünyanın 40-dan çox ölkəsindən 200-ə yaxın tanınmış ictimai-siyasi xadim qatılmışdır. 2014-cü ilin 28–30 aprel tarixlərində Diasporla iş üzrə Dövlət Komitəsinin dəstəyi, Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzi və Madrid Klubunun birgə təşkilatçılığı Bakıda keçirilən II Qlobal Açıq Cəmiyyətlər Forumu keçirilmişdir. Forumun açılışında Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev də iştirak etmiş, nitq söyləmişdir. 2015-ci il və ondan sonrakı mərhələdə dünyanın davamlı inkişafı proqramına həsr olunan beynəlxalq Forumda 57 ölkədən 200-ə yaxın tanınmış ictimai və siyasi xadim iştirak etmişdir. Dəvət olunanlar arasında 32 ölkənin sabiq dövlət və hökumət başçısı da olmuşdur.Tədbirdə Latviyanın sabiq prezidenti, Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin həmsədri və Madrid Klubunun vitse-prezidenti Vayra Vike-Freyberqa, İsgəndəriyyə kitabxanasının direktoru İsmail Serageldin, Bolqarıstan, Serbiya, Rumıniya, Moldova, İsrail və digər ölkələrin sabiq dövlət və hökumət rəhbərləri iştirak edirlər.

Qlobal Mövqe təyinetmə Sistemi (ingiliscə GPS — Global Positioning System) dünya üzrə tətbiq olunan naviqasiya sistemdir. Bu ilk dəfə olaraq 1980-ci ildə ABŞ müdafiə nazirliyi tərəfindən (NAVSTAR-GPS) mövqe təyinetmə və vaxt ölçmə üçün yaradılıb inkişaf etdirilmişdir. Bu sistem peyk şəbəkələrindənibarət olmaqla, fasiləsiz rejimdə işləyərək Yerə elektromaqnit siqnalları göndərir. Bu siqnallar xüsusi qurğularla (qəbuledicilər) qəbul edilir. Bu qəbuledicilərlə peyklərə qədər olan məsafəni, yer səthindəki obyektin yerini yüksək dəqiqliklə müəyyən etmək olur. Qlobal Mövqe təyinetmə Sistemi xüsusi qəbuledicinin köməyilə dünyanın istənilən nöqtəsində koordinatların (dəqiqlik 1–100 metr aralığında dəyişə bilər), eləcə də Yer səthində və fəzada müxtəlif obyektlərin hərəkət sürətinin avtomatik olaraq tez təyin olunmasına imkan verən peyk sistemi. ABŞ hökumətinə məxsus 24 geostasionar peykdən ibarətdir. Mülki məqsədlər üçün 1575.42 MHs, hərbi məqsədlər üçün isə 1227.6 MHs tezliyindən istifadə edir. GPS qəbulediciləri avtomobillər üçün naviqasiya sistemləri, eləcə də cib kompüterləri və hücrəsəl telefonlarda quraşdırılan modullar şəklində istehsal olunur. NAVSTAR-GPS sisteminin tətbiqi ilə ABŞ dəniz donanması üçün təyin olunmuş köhnə NNSS (Tranzit) və atom bombalarının yerini təyinetmə sisitemi Velanı əvəz etdi.

Qlobal maliyyə sistemi investisiya və ticarətin maliyyələşdirilməsi məqsədləri üçün maliyyə kapitalının beynəlxalq axınlarını birlikdə asanlaşdıran hüquqi müqavilələrin, institutların və həm rəsmi, həm də qeyri-rəsmi iqtisadi aktorların qlobal çərçivəsidir. XIX əsrin sonlarında iqtisadi qloballaşmanın ilk müasir dalğası zamanı yarandığı üçün onun təkamülü beynəlxalq bazarların şəffaflığının, tənzimlənməsinin və effektivliyinin artırılmasına yönəlmiş mərkəzi bankların, multilateralizm müqavilələrinin və hökumətlərarası təşkilatların yaradılması ilə əlamətdar olmuşdur.:74:1 1800-cü illərin sonlarında dünya miqrasiya və kommunikasiya texnologiyaları beynəlxalq ticarət və investisiyalarda görünməmiş artıma şərait yaratdı. Birinci Dünya Müharibəsinin başlanğıcında valyuta bazarları pul bazarının qeyri-likvidliyi səbəbindən iflic vəziyyətinə düşdüyündən ticarət daraldı. Ölkələr proteksionist siyasətləri ilə xarici şoklardan qorunmağa çalışdılar və 1933-cü ilə qədər ticarət demək olar ki, dayanmış, bir sıra ikitərəfli ticarət sazişləri bütün dünyada tarifləri tədricən azaldana qədər qlobal Böyük Böhranın təsirləri daha da pisləşdi. İkinci Dünya Müharibəsindən sonra beynəlxalq pul sisteminin yenilənməsi səyləri məzənnə sabitliyini yaxşılaşdırdı və nəticədə qlobal maliyyədə rekord artım oldu. 1970-ci illərdə baş verən bir sıra valyuta devalvasiyaları və neft böhranları əksər ölkələri valyutalarını dəyişməyə vadar etdi. Dünya iqtisadiyyatı 1980–1990-cı illərdə kapital hesablarının liberallaşdırılması və maliyyə deregulyasiyası səbəbindən getdikcə daha çox maliyyə inteqrasiyasına çevrildi. Avropa, Asiya və Latın Amerikasında bir sıra maliyyə böhranları qeyri-sabit kapital axınına daha çox məruz qalması səbəbindən yoluxucu təsirlərlə müşayiət olundu. 2007-ci ildə ABŞ-də yaranan qlobal maliyyə böhranı tez bir zamanda digər ölkələr arasında yayıldı və dünya miqyasında Böyük Resessiyanın katalizatoru kimi tanındı. Yunanıstanın 2009-cu ildə pul birliyinə əməl etməməsinə yönəlik Avropa ölkələri arasında bazar tənzimlənməsi Avrozona böhranı kimi tanınan suveren borc böhranını alovlandırdı.

Genişmiqyaslı şəbəkə və ya qısaca WAN (ing. Wide area network) — böyük coğrafi əraziyə yayılan telekommunikasiya şəbəkəsi. Bu şəbəkə tez-tez icarəyə götürülmüş telekommunikasiya sxemləri ilə qurulur. Bizneslər, eləcə də məktəblər və dövlət qurumları məlumatları dünyanın müxtəlif yerlərindən olan işçilərə, tələbələrə, müştərilərə, alıcılara və təchizatçılara ötürmək üçün genişmiqyaslı şəbəkələrdən istifadə edirlər. Əslində bu telekommunikasiya rejimi biznesə yerindən asılı olmayaraq gündəlik funksiyasını səmərəli şəkildə yerinə yetirməyə imkan verir. İnternet genişmiyqaslı şəbəkə hesab edilə bilər. Ancaq WAN adətən müəyyən bir təşkilat üçün qurulur və özəldir. WAN-lar lokal şəbəkələrdən (LAN) ayrıla bilər, çünki LAN fiziki cəhətdən proksimal şəbəkələrə aiddir. WAN-ın dərslik tərifi coğrafi bölgələri əhatə edən kompüter şəbəkəsidir. Rabitə protokollarının və konsepsiyalarının tətbiqi baxımından WAN-lara məlumatların uzun məsafələrə və müxtəlif şəbəkələr arasında ötürülməsi üçün istifadə olunan kompüter şəbəkəsi texnologiyaları kimi baxmaq daha yaxşı olar.

Qlobal İnnovasiya İndeksi Ümumdünya Əqli Mülkiyyət Təşkilatı (ÜƏMT) tərəfindən dərc edilən ölkələrin innovasiya imkanlarına və nailiyyətlərinə görə illik reytinqidir. 2007-ci ildə INSEAD və World Business: 203 tərəfindən nəşr olunan Britaniya jurnalıdır.:203 ÜƏMT tərəfindən 2021-ci ilə qədər Kornell Universiteti, INSEAD və digər qurum və təşkilatlarla əməkdaşlıqda nəşr edilmişdir.:333 O, Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqı, Dünya Bankı və Dünya İqtisadi Forumu da daxil olmaqla müxtəlif mənbələrdən alınan həm subyektiv, həm də obyektiv məlumatlara əsaslanır.:203 İndeks 2007-ci ildə INSEAD və Britaniya jurnalı olan World Business tərəfindən yaradılmışdır. Sumitra Dutta tərəfindən hazırlanmışdır. İndeks iki alt indeks üzrə xalların sadə ortalaması alınmaqla hesablanır: müvafiq olaraq beş və iki sütundan ibarət olan İnnovasiya Giriş İndeksi və İnnovasiya Çıxışı İndeksi. Bu sütunların hər biri innovasiyanın aspektini təsvir edir və balları orta çəkili metodla hesablanan beşə qədər göstəricidən ibarətdir. 2007-ci ildə yarandığı gündən bəri artan sayda hökumətlər öz illik GII nəticələrini sistematik şəkildə təhlil edir və performanslarını yaxşılaşdırmaq üçün mövqelərini tərtib edirlər. İndeks 19 dekabr 2019-cu ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyası tərəfindən qəbul edilmiş dayanıqlı inkişaf üçün elm, texnologiya və innovasiyalar üzrə qətnaməyə daxil edilib. İndeks innovasiyanın tərkib hissəsi olmayan amillərə həddindən artıq əhəmiyyət verdiyi üçün tənqid olunub. Məsələn, "Vergilərin ödənilməsinin asanlığı", "Elektrik enerjisinin istehsalı" (yarım çəki) və "Minoritar İnvestorları Müdafiə Asanlığı" "Kredit əldə etmək asanlığı" və "Vençur Kapitalı Sövdələşmələri" ilə yanaşı amillərdir.

Qiyamət anbarı — "Qlobal Toxum Anbarı" layihəsidir. Anbarda dünyadakı bütün bitki toxumlarından var. Bill Qeyts də daxil olmaqla dünyanın bütün zənginlərinin uzun illərdir ki, dağın altında anbar yaratdıqları ortaya çıxıb. "Qlobal Toxum Anbarı" layihəsi 1983-cü ildən bəri Norveçdə həyata keçirilir. Anbar əgər bir gün qiyamət qoparsa, "Nuhun gəmisi" rolunu oynamalıdır. Əfsanəyə görə Nuh peyğəmbər böyük tufan baş verərkən gəmisinə hər canlı növündən bir cüt götürüb və dünyada həyatın davamını təmin edib. Norveçin şimalındakı Şpitsbergen adasında, buzlaqların arasında nəhəng bir dağın 130 metr dərinliyində tikilən və 9 milyon dollara başa gələn "Svalbard Qlobal Toxum Anbarı" 2008-ci ilin mart ayından bəri fəaliyyət göstərir. Divarları nüvə bombalarına qarşı belə dözümlü olan anbarda dünyanın dörd bir tərəfindən gətirilən təxminən 4 milyon ədəd müxtəlif toxum saxlanır. Anbar dünyada nüvə müharibəsi və qlobal istiləşmə kimi hər hansı bir fəlakətdən sonra Yerdə həyatın davam etməsi üçün yaradılıb. Təxminən yüz ölkədəki "bitki mənşəli gen bankları"nda olan toxum nümunələri Qiyamət Anbarı (Doomsday Vault) adlandırılan bu nəhəng anbarda yığılır.

Karl Albert Qoba (21 may 1843[…], Tramlan[d] – 16 mart 1914[…], Bern, İsveçrə) — İsveçrəli hüquqşünas, təhsil inzibatçısı və Eli Dükommen ilə birlikdə Beynəlxalq Sülh Bürosuna rəhbərlik etdikləri üçün 1902-ci ildə Nobel Sülh mükafatı laureatı. == Həyatı və təhsili == Qoba 21 may 1843-cü ildə İsveçrənin Tramelan şəhərində anadan olub. Protestant keşişinin oğlu və Qüds yepiskopu olmuş missioner Samuel Qobanın qardaşı oğlu idi. Bazel,Heydelberq,Bern və Paris Universitetlərində təhsil almışdır. 1867-ci ildə Heydelberq Universitetində hüquq doktoru dərəcəsini aldı. == Siyasi və hüquq karyerası == Doktorluq dərəcəsini başa vurduqdan sonra Qoba Berndə vəkillik fəaliyyətinə başladı və Bern Universitetində Fransız mülki hüququ mövzusunda da mühazirələr oxudu. Daha sonra Bern kantonunda Delemontda ofis açdı və qısa müddət ərzində bu bölgənin aparıcı hüquq firması oldu. On beş il vəkillik etdikdən sonra siyasət və təhsilə yönəldi. 1882-ci ildə, otuz il çalışdığı Bern kantonuna ictimai təlimatın müdiri təyin edildi. Təhsil fəlsəfəsində daha qabaqcıl idi və təhsil sistemində bir çox mühüm islahatlara imza atdı.

Abdolbari Gozal (23 avqust 1949, Maku, Qərbi Azərbaycan ostanı) — iş adamı, Azersun Holdinqin Müşahidə Şurasının sədri. == Həyatı == Abdolbari Gozal 23 avqust 1949-cu ildə İranın Maku şəhərində, Cəlali qəbiləsindən Rza ağanın ailəsində dünyaya gəlib. Daha sonradan isə buradan Türkiyənin Muş əyalətində yaşayan nənəsinin yanına köçmüşdür. O 1956–1961-ci illərdə ibtidai təhsilini Türkiyədə başa vurduqdan sonra, 1962–1965-ci illərdə orta təhsilini İranda tamamlamışdır. Onun oğlu Tahir Gözəl "Qarabağ" futbol klubunun prezidentidir. == Fəaliyyəti == === Erkən biznes fəaliyyəti === Gənc yaşlarından atasının yanında topdan qida və ərzaq (düyü, yağ, çay) ticarəti və satışı ilə məşğul olmuşdur. 1968-ci ildə ticarət həcmini böyüdərək, həmin tarixdə illik həcmi 50–60 milyon dollara çatdırmışdır. 1981-ci ildə baş verən İran İslam inqilabından sonra Türkiyənin Ankara şəhərinə keçmiş və buradan İsveçrəyə getməyi planlaşdırmışdır. Lakin o vaxtlar baş nazir müavini, daha sonra Prezident olan rəhmətlik Turqut Özalın israrlı məsləhətindən sonra Türkiyədə qalmış və Ankarada "Etsun A. Ş." şirkətini qurmuşdur. 1992-ci ilə qədər BƏƏ, Türkiyə, İran, İraq, Suriya, İordaniya kimi ölkələrdə müxtəlif şirkətlər yaradaraq iş fəaliyyətini birləşdirməyi planlaşdırırdı.

Haber Global — 2018-ci ildə azərbaycanlı iş adamlarının Türkiyədə təsis etdiyi Azərbaycan və Türkiyə hakimiyyəti yönümlü xəbər kanalı. Kanalın Direktorlar Şurasının sədri Elnur Abdullayev, İdarə Heyətinin sədri isə Məmməd Gülməmmədovdur. Global Media Groupa daxildir. == Tarixçə == 2018-ci ilin aprel ayında Türkiyə mediası azərbaycanlı iş adamları Elnur Abdullayev və Məmməd Gülməmmədovun "TR24" adlı yeni xəbər kanalı yaradacaqlarını yazırdı. Lakin həmin ilin iyun ayında Türkiyənin Radio-Televiziya Ali Şurası "TR24" markasının başqa teleşirkət tərəfindən patentləşdirilməsini əsas gətirərək "TR24" adıyla müraciət olunan lisenziya üçün müsbət cavab vermədi. Bunu nəzərə alan şirkət rəhbərliyi "Haber Global" adıyla lisenziya üçün müraciət etdikdən sonra müsbət cavab ala bildi. Bu qərardan təxminən 2 ay sonra isə Haber Global yayıma start verdi. İlk yayımında telekanalı Osman Girgin elan etdi. Telekanalın ilk rəhbəri Suat Toxdaş olsa da, o, bir neçə həftə sonra "telekanal sahibi ilə anlaşılmazlıq" olduğunu iddia edərək istefa verdi. Daha sonra bu vəzifəyə əvvəl CNN Türk rəhbərliyi vəzifəsində çalışmış Ərdoğan Ağdaş təyin olundu.

"J2 Global, Inc." — ABŞ texnologiya holdinqi. Baş qərargahı Kaliforniya ştatının Los-Anceles şəhərində yerləşir. Şirkət iki bölmə vasitəsilə internet xidmətləri göstərir. == TarixI == "J2 Global" 1995-ci ilin dekabrında "JFax.com" kimi Cey Müller və Cek Rayli tərəfindən təsis edilmişdir. Şirkət 2000-ci ilin avqustunda "J2 Global Communications, Inc." kimi qeydiyyatdan keçmiş və 7 dekabr 2011-ci ildə adını yenidən "J2 Global" olaraq dəyişdirmişdir. == Mükafatlar == 2012-ci ilin sentyabrında "j2 Global" şirkəti "InformationWeek" nəşrinin 500 texnologiya şirkətləri siyahısında yer almışdır. "J2 Global" 2013-cü ildə "Forbes"un "Amerikanın ən yaxşı kiçik şirkətləri" siyahısında 39-cu yerdə qərarlaşmışdır. == Məhkəmə işi == "J2 Global" şirkəti "CallWave", "Comodo", "EasyLink Services International Corporation", "Open Text", "Packetel, "Protus", "Venali" və "Vitelity" daxil olmaqla bir neçə şirkətə qarşı patent ilə bağlı məhkəmə işi başlatmışdır. Bəzi şirkətlər Şerman aktının 2-ci bölməsinin və Kaliforniyanın biznes və peşələr haqqında məcəlləsinin 16720 və 17200 saylı maddələrində qeyd olunan antiinhisar pozuntularını iddia edən əks iddialar irəli sürmüşdülər. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == j2global.com — Rəsmi saytı Internet faxing grows more popular - Wailin Wong MyFax Official Website Inside MyFax Q&A: What Is The Best Online Fax Service?

Kaspi Global — 2011-ci ildə yaradılan istehsalçı Azərbaycan şirkəti. == Tarixi == Kaspi Global şirkəti 2011-ci ilin mart ayında yaradılıb. Şirkət əsas reklam, televiziya proqramları, film, serial çəkilişləri üzrə ixtisaslaşıb. Qısa müddət ərzində "Son hədd", "Çaqqal nəfəsi", "Aydın" adlı seriallar istehsal edib. Hər üç serialda çalışan yaradıcı heyət, dünyanın müxtəlif ölkərindən dəvət edilmiş peşəkar komandalardan ibarətdir. "Son hədd" serialı Azərbaycan, "Çaqqal nəfəsi" İran, "Aydın" serial isə alman və gürcü kino əməkdaşlarından təşkil edilib. Şirkətdə çəkiliş və istehsal üçün yalnız müasir, yüksək səviyyəli texniki avadanlıqdan istifadə edilir. Çəkilən məhsulların montaj prosesi, qrafika işləri və səs efektləri “Adobe Premiere”, “Avid”, ”Final Cut Pro X”, “3Ds Max”, “Adobe After Effects”, “DaVinci Resolve”, “Pro Tools HD” proqramlarında aparılır. Bundan başqa şirkətin 626 kv/m² və 825kv/m² sahəli studiyalar var. Ayrıca 33 kv/m², 63 kv/m² sahəli pavilyonlar, 6 studiya, 1 xromokey otağı, qrim və kostyum otaqlarıda şirkətin nəzdindədir.

Abdolbari Gozal (23 avqust 1949, Maku, Qərbi Azərbaycan ostanı) — iş adamı, Azersun Holdinqin Müşahidə Şurasının sədri. == Həyatı == Abdolbari Gozal 23 avqust 1949-cu ildə İranın Maku şəhərində, Cəlali qəbiləsindən Rza ağanın ailəsində dünyaya gəlib. Daha sonradan isə buradan Türkiyənin Muş əyalətində yaşayan nənəsinin yanına köçmüşdür. O 1956–1961-ci illərdə ibtidai təhsilini Türkiyədə başa vurduqdan sonra, 1962–1965-ci illərdə orta təhsilini İranda tamamlamışdır. Onun oğlu Tahir Gözəl "Qarabağ" futbol klubunun prezidentidir. == Fəaliyyəti == === Erkən biznes fəaliyyəti === Gənc yaşlarından atasının yanında topdan qida və ərzaq (düyü, yağ, çay) ticarəti və satışı ilə məşğul olmuşdur. 1968-ci ildə ticarət həcmini böyüdərək, həmin tarixdə illik həcmi 50–60 milyon dollara çatdırmışdır. 1981-ci ildə baş verən İran İslam inqilabından sonra Türkiyənin Ankara şəhərinə keçmiş və buradan İsveçrəyə getməyi planlaşdırmışdır. Lakin o vaxtlar baş nazir müavini, daha sonra Prezident olan rəhmətlik Turqut Özalın israrlı məsləhətindən sonra Türkiyədə qalmış və Ankarada "Etsun A. Ş." şirkətini qurmuşdur. 1992-ci ilə qədər BƏƏ, Türkiyə, İran, İraq, Suriya, İordaniya kimi ölkələrdə müxtəlif şirkətlər yaradaraq iş fəaliyyətini birləşdirməyi planlaşdırırdı.

== Goal.com == Goal.com, 19 dildə və 36 ayrı edisyonla nəşr edən Goal, dünyanın ən məşhur futbol web saytı olaraq bilinməkdədir. Saytda son dəqiqə xəbərləri, xüsusi matç əvvəli analizləri, redaksiya, xüsusi xəbərlər yayımlanır. Canlı hesab xidməti təmin edilməkdədir. Goal, 2011-ci ilin fevral ayında, Əli Slipper və Simon Denyerinn sahibi olduğu qlobal rəqəmsal idman naşiri [Perform Group] tərəfindən 30 milyon dollar qarşılığında satın alındı. Bu satın alımda sonrakı müddətdə Goalın trafiki təxminən iki qatına çıxdı.

Çöldonuzu və ya qaban (lat. Sus scrofa) — donuzlar fəsiləsindən gövşəməyən cütdırnaqlı məməli heyvan. Bədənin uzunluğu 130–175 sm, kütləsi 60–150 kq. Ayaqları qısa, nisbətən nazikdir. Qaban ölçüləri və proporsiyaları müxtəlifdir. Başı iri, pazşəkillidir. Baş bədənin 1/3 hissəsini təşkil edəcək qədər böyükdür. Başın ölçü və forması yeri qazmaq üçün əlverişlidir. Boyun əzələləri güclüdür. Gözləri xırdadır və nisbətən dərində yerləşir.

Qabil — Kişi adı və təxəllüs.

«Global Television Network» - Qlobal Televiziya Şəbəkəsi (daha çox "Qlobal" və ya bəzən Qlobal TV- də adlandırılır), Kanada ingilisdilli telekanallarından biri. Hazırda Kanadada CTV-dən sonra daha çox izlənilən ikinci televiziya kanalı. Kanal Corus Entertainment şirkəti tərəfindən - Kanadalı biznesmen JR Shaw (ing. James Robert Shaw) və onun ailəsinin media holdinqlərinə məxsusdur. Yayıma 6 yanvar 1974-cü ildə başlamışdı. == Proqramlaşdırma == === Dram === «İşə yeni cəlb olunmuş polislər» (ing.

GUID (Global unikal identifikator) (ing. Globally Unique Identifier) — 128-bitlik unikal identifikator. Onun başlıca özəlliyi, üst-üstə düşmə səbəbindən yaranan toqquşmalar təhlükəsindən çəkinmədən genişlənən servislər və tətbiqi proqramlar yaratmağa imkan verən bənzərsizlikdir. Hər bir ayrıca GUID üçün unikallığa zəmanət verilməsə də, bənzərsiz açarların ümumi sayı o qədər böyükdür ki, (2128 və ya 3.4028×1038) dünyada bir-birindən asılı olmadan üst-üstə düşən iki açarın generasiya olunması ehtimalı son dərəcə azdır. Bununla belə, üst-üstə düşmə halı olmuşdur: Windows 95 əməliyyat sistemində DOS-proqramların (.pif) və ZipMagic 2000 proqramının başlatma simgəsinin GUID-ləri üstə-üstə düşmüşdür. Mətndə GUID defislərlə qruplara bölünmüş və fiqurlu mötərizəyə alınmış 32 ədəd onaltılıq rəqəmdən ibarət sətir şəklində yazılır. Məsələn: {6F9619FF-8B86-D011-B42D-00CF4FC964FF} Java proqramlaşdırma dilinin ehtimalını hesablamaq üçün proqram: == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.

IBM Global Financing (və ya qısaca IGF) - IBM-in bir bölümüdür. Hazırda dünyanın ən böyük informasiya texnologiyaları maliyyələşdirmə şirkəti hesab olunur. == Məqsədi == IGF özəlliklə IBM məhsullarını və xidmətlərini effektiv, ucuz və strateji yollarla müşətərilərə çatdırmaq üçün yaradılıb. Lakin müştərilər müxtəlif maliyyələşdirmə metodlarından istifadə edərək istədikləri həm IBM məhsullarına, həm də qeyri-IBM məhsullarına asanlıqla sahib ola bilirlər. == Mahiyyəti == Müxtəlif təşkilatların IBM və qeyri-IBM məhsullarına (hardware, software və xidmətlərə) olan tələbatları yüksək olduğu halda onları dərhal ödəyib almağa büdcəsi yol vermədiyi üçün onlara müxtəlif növ maliyyələşdirmə imkanları təklif olunur ki, bu da IBM məhsullarını daha asan şərtlərlə əldə etməyə imkan verir. IBM-in bu cür maliyyələşməni yaratmaqda məqsədi müştəriləri kredit institutlarından borc götürməkdən, eləcə də digər vaxt və xərc tələb edən mərhələlərdən azad etməkdir. Bu məqsədlə şirkət kreditqabiliyyətli təşkilatlara şərait yaradır ki, onlar uzunmüddətli strategiyalarını və xərclərini müəyyənləşdirərək daha az risklə IBM məhsullarına sahib olsunlar. Bu əsasən 3 formada həyata keçirilir: IBM Project Financing™ (IBM layihələ maliyyələşdirilməsi); Lizinq və kredit; Xidmətlərin maliyyələşdirilməsi. Bununla da IBM: Birdəfəlik böyük məbləğli ödəmələr əvəzinə periodik və daha az məbləğli ödəmələr təklif edir; Layihənin gəlirlərinə əsasən ödəmə planlarını müəyyən edir; ROI (return on income – gəlirə töhfə) artımı və ödəmə qabiliyyətli mexanizm yaradır; Sahiblik üçün bütün xərcləri azadldır; Strateji bizneslər üçün nağd ödəmə və kredit xətləri açaraq əməkdaşlığı asanlaşdırır; Layihələr üçün riski azaldır və bəzən hətta sıfra endirir == Fəaliyyət miqyası == IGF-in aktivləri 36 milyard ABŞ dollarıdır və FORTUNE 100 siyahısında olan şirkətlərin 75 faizindən çoxu IGF-in müştərisidir. IGF-in müştəriləri arasında hətta 10 işçisi olan kiçik təşkilatlar da var.

Global System for Mobile Communications (abr. GSM; azərb. Mobil Rabitə üzrə Qlobal Sistem‎) — Avropa Telekommunikasiya Standartları İnstitutu (ATSİ) tərəfindən mobil telefon və planşetlər kimi mobil cihazlar tərəfindən istifadə edilən ikinci nəsil (2G) rəqəmsal mobil şəbəkələr üçün hazırlanmış protokollar standartı. "GSM" həm də "GSMA"ya məxsus əmtəə nişanıdır. "GSM" həmçinin, "Full Rate" səs kodekinə də aid edilir. Bu, ilk dəfə 1991-ci ilin dekabrında Finlandiyada tətbiq edilmişdir. 2010-cu illərin ortalarında 90%-dən çox bazar payına çatmış, 193-dən çox ölkə və ərazidə fəaliyyət göstərən mobil rabitə üçün qlobal standarta çevrilmişdir. "GSM" sistemləri və xidmətləri "ETSI" tərəfindən idarə olunan bir sıra standartlarda təsvir edilmişdir. 2G şəbəkələri birinci nəsil (1G) analoq mobil şəbəkələri əvəz etmək üçün hazırlanmışdır. "GSM" standartı əvvəlcə tam dupleks səsli telefoniya üçün optimallaşdırılmış rəqəmsal, dövrə keçidli şəbəkəyə aid edilirdi.

KOBOL (COmmon Business Oriented Language) – 1959-cu ildə, ABŞ-dəki kompüter istehsalçıları, xüsusi sektor və dövlət sektorundakı kompüter istifadəçilərindən ibarət yaranan bir qrup tərəfindən inkişaf etdirilmişdir. Kobol dilinin inkişaf etdirilməsində məqsəd informasiya mübadiləsində, analitik araşdırmalarda və biznes-əlavələrdə istifadə ediləcək daşına bilən bir proqramlaşdırma dili istifadə etməkdir. Kobol dili hələ də ABŞ-də bəzi proramistlər tərəfindən istifadə edilməkdədir. Kobol dilinin strukturu ingilis dilinə çox yaxındır. == Hello world == == Digər proqramlaşdırma dilləri == Ada Assembler Basic C C++ C# Fortran JAL Java LISP Objective-C Pascal Perl PHP Prolog Python Ruby Scheme Delphi == Ədəbiyyat == Роберт В Себеста, "Concepts of Programming Languages", 2001. Əliquliyev R.M., Salmanova P.M. İnformasiya cəmiyyəti: maraqlı xronoloji faktlar. Bakı: “İnformasiya Texnologiyaları” nəşriyyatı, 2013, 169 səh.

Kobalt (Co), tarixi Azərbaycandilli mənbələrdə Zırnıxdaşı (az.-əski. زرنخ داشى‎) adlanırdı – D.İ. Mendeleyevin elementlərin dövri sistemində 27-ci element. == Adı == Kobalt sözü almanca kobold (damdabacaya bənzər bir varlıq) sözündən gəlmişdir. Bu ad mədənçilər tərəfindən bəzi batil inanclara görə verilmişdir. Azərbaycanca tarixi mənbələrdə isə bu kimyavi elementin adı Zırnıxdaşı (az.-əski. زرنخ داشى‎) deyə keçir. Zırnıx əslində Sıçanotu (Arsenic) deməkdir və ərəbcə əl-Zərnix (الزرنيخ) sözündər gəlir; bunun səbəbi kobaltın ilkin filizləri tərkibində həmişə arsen (arsenik) olmasıdır, filizin əridilməsi arseni yüksək zəhərli və uçucu arsen oksidinə oksidləşdirir və filizin əhəngini artırır. == Tərkibi == Kobalt (Co) elementi B12 vitamininin tərkibinə daхildir. Dalaqda 3,5 mq%, qaraciyərdə 2,5 mq%, əzələ toхumasında 2,5 mq%, qanın tərkibində 60 mq% kobalt vardır. Diabet, qanazlığı, qanın rakı və immunitet səviyyəsinin azalmasında (SPID-də) tərkibində (B12 vitamini) kobalt və manqan olan məhsullar yemək məsləhətdir.

Kokal (q.yun. Κώκαλος) — yunan mifologiyasında personaj. Mikena kitabələrində ko-ka-ro (Kokal) adına rast gəlinir. Kokal Siciliyada Kamik və ya İnikanın hakimi olmuşdur. O, siklopların məhv edilməsindən sonra Siciliyanı idarə etmişdir. O,sikanların padşahı olmuşdur. Kokal padşah Minos səbəbilə Kritdən qaçan Dedalı qəbul etmişdir. Aristofanın "Kokal" komediyasının baş qəhrəmanıdır. == Mənbə == === İstinadlar === === Ədəbiyyat === «Мифы Древней Греции. Словарь-справочник.» EdwART, 2009 год.

Kotal — Azərbaycanın Qaradağ rayonunda qəsəbə.

Lobaç (həmcinin Obaç Şorin dağları, tatar. Лабач, yerli adı tatar. Айгыр-тау) — Tatarıstanın Kamsk-Ust rayonu ərazisində, Volqanın sağ sahilində, Kama cayı ilə birləşdiyi yerin qarşı tərəfində yerləşən yüksəklik 1991-ci ildə lanşaft yazaqlığı elan edilmişdir. == Fiziki-Coğrafi xüsusiyyətləri == Dağ öz növbəsində tənha bir qayanı xatırladır. Zirvənin yüksəkliyi 136 metrdir. Zirvə Kamsk Ust qəsəbəsindən cənub-şərqdə yerləşir. Bəzi mənbələrdə Boqorod dağlarına aid edilir. Sahəsi 241 ha-dır. Dağ öz növbəsində bir lanşaft, tarixi və geoloji bir abidədir. Burada dolomit və əhəng daşı materiallarını görmək olar.

Mobil (Alabama) — ABŞ-də, Alabama ştatında şəhər. Mobil telefon — rabitə vasitəsi. Mobil körfəzi — ABŞ-nin Alabama ştatı ərazində, Meksika körfəzində buxta. Mobil bulud texnologiyaları — Mobil genetik elementlər — ilk dəfə olaraq Barbara Mak-Klintok tərəfindən müəyyənləşdirilib. Adlar Mobil Babayev — azərbaycanlı bəstəkar, Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2007). Mobil Əhmədov — azərbaycanlı teatr aktyoru, vokal ifaçı, Azərbaycan Respublikasının xalq artisti (2000).

Motal — müxtəlif süd məhsullarını uzun müddət saxlamaq üçün xırdabuynuzlu heyvan dərisindən hazırlanmış qab. Pendir, yağ və şor maldar əhali arasında əsasən motallarda saxlanılır. Azərbaycanda bir-birinə oxşar iki motal növü var: Xırdabuynuzlu heyvan dərisinin iyidilərək yunu yonulur və duzlanaraq qurudulur. Sonra dəri yenidən yumşaldılaraq içəri tərəfə çevrilir. Dərinin qolları iplə möhkəm bağlanır. Motala pendir yığılanda onun içərisinə bir qədər üzlü süd, dələmə və ya qaymaq tökülür ki, pendir həm yaxşı qalsın, həm də yağlılığı və dadı artsın. Ağzı bağlanan motalı uzun müddət saxlamaq olur. Xalq arasında buna Qarabağ motalı deyilir. Qazax motalı adı ilə tanınan digər motal Azərbaycanın qərb zonasında geniş yayılmışdır. Bu növ motalı hazırlamaq üçün yenə də dəri duzlanır və günün altında möhkəm qurudulur.

Gogan — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Azərşəhr şəhristanının Gogan bəxşində yerləşən bir şəhərdir. 2006-cı ilin siyahıya alınması əsasında bu şəhər 10,949 nəfər və 3,109 ailədən ibarət idi. Əhalisinin əksəriyyəti azərbaycanlılardan ibarətdir və Azərbaycan dilində danışırlar.

Qalal — Azərbaycan Respublikasının Zaqatala rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Əli Bayramlı, Qas Əzgilli və Qarqay kəndləri ilə birlikdə Əli Bayramlı bələdiyyəsinin tərkibindədir.