1. “Əymək”dən f.is. 2. Əyri, yay şəklində olan. [Səttar xanın] əymə və qövsi qaşları tez-tez qalxır(dı)
is. 1. Dişləni (əskeşi) qayışlar vasitəsilə xamuta (boyunduruğa) bənd etmək üçün istifadə edilən əyilmiş ağacdan ibarət qoşqu hissəsi
f. 1. Bir yana meyil etdirmək, aşağıya, yerə tərəf meyilləndirmək. Ağacın budağını əymək. – [Palıd:] Əssə külək, qopsa da tufan yenə; Əyməyə əsla gücü
sif. dan. Əyri, əyri olan, əyilmiş. Əyricə qaşı var, ucu əyməli; Kətan köynək geyib, köksü düyməli. Aşıq Kərəm
is. məh. Arıq, sısqa, cansız. Bu uşaq nə əyrəmcə uşaqdır?
sif. Əyri, əyri-üyrü. Dağ atları yolu ehtiyatla, elə bil ki, hər qarışı diqqətlə yoxlaya-yoxlaya gedirlər
sif. 1. Düz istiqamətdə olmayan, düz xətt təşkil etməyən (düz ziddi). Əyri yol. Əyri xətt. Əyri qılınc
zərf Ora-bura, o tərəfə-bu tərəfə. [Tələbələr] gecə səhərə kimi yatmır, əllərini ovxalayır, əyriyə-bəriyə gedirdilər
sif. məh. Çox əyri, əyriüyrü. Əyri-bulamac yollar. – …Şəhərin tarixini öyrənməklə bərabər, əyri-bulamac küçələrini də tanımağa başladıq
bax əyri-üyrü. Əyribüyrü ağac. – Yunan əlifbası girdələşə bilməyib, əyri-büyrü xətlər ilə yazılırdı. F
sif. Əyri-üyrü, dolanbaclı, düz xətt üzrə olmayan. Əyri-dolanbac dalan. – Darısqal, əyri-dolanbac küçələri … bu qəsəbəni qədim şəhərlərə oxşadırdı
bax əgər-əskik
top. Oğru, dələduz adamlar. Mirzə Qulam xan da yazda-yayda … valilərinə tabe olmayan əyri-oğruya qulaqburması verib, mal-dövlətini yoxlayıb çıxıb gedə
sif. 1. Çox yerindən əyilmiş, düz yeri olmayan. Əyri-üyrü ağac. Əyriüyrü məftil. – Müqim bəyin boynu qısa, qılçaları gödək, əyri-üyrü, qarnı qarpız ki
sif. Ağzı əyri olan. Əyriağız adam
sif. Ayaqları əyri olan. Əyriayaq kişi
sif. Beli əyilmiş, beli əyri olan. …Gecə-gündüz karxanasının fikrini çəkən əyribel Cavadın söz istəməsi aranı sakit etdi
sif. Boynu əyri olan. Körpə Aslanın yadına … əyriboyun dəvə və irigöz dəvə balası düşdü. S.Rəhimov
sif. Bədən quruluşu əyri, biçimsiz olan
sif. Burnu əyri olan
sif. Buynuzları əyri olan. Əyribuynuz qoç
sif. Az əyri, bir qədər əyri, yaxud çox əyri. Qabağımıza əyricə bir yol çıxdı. Əyricə ağac. // Qövs şəklində, yay kimi
sif. Cizgiləri əyri (çəp) olan. Əyricizgili dəftər
sif. Çiyni əyri olan. Əyriçiyin adam
sif. Dimdiyi əyri olan. Əyridimdik quş. – Bu, iri toyuq boyda, uzun, əyridimdik anac bir çil gülənşah idi
sif. riyaz. Əyri xətlərlə düzələn. Əyrixətli səth. Əyrixətli fiqur. Əyrixətli üçbucaq
sif. Qıçları əyri olan. Əyriqıç adam
bax əyriqıç
sif. Əyrisi, əyri yeri, ya yerləri olan. Belə əyrili çubuqdan səbət toxumaq olmaz. Əyrili yol
is. 1. Əyri şeyin halı. Tirin əyriliyi. Məftilin əyriliyi. 2. məc. Hiylə, biclik; düz, namuslu yolla getməmə (düzlük əksi)
“Əyrilmək”dən f.is
məch. Əyri hala düşmək, əyilmək
sif. məh. Sısqa. Əyrim adam
1. is. Döngə, dönüş. 2. sif. Əyrisi, döngəsi olan. Əyrim yol. ◊ Əyrim laləvər bot. – birillik iriyarpaqlı bitki
bax əyri-uyrü
bax əyri-üyrü. Əyrimüyrüm küçə. Kəndin arası ilə əyrim-üyrüm gedən bağ yoluna çıxdıq. – Elə bil əkin yerlərinə əyrim-üyrüm qara zolaqlar çəkmişdilər
is. məh. Üzük. Səksən oxu əyrimçədən keçirdim; Heç kamımda arzumanım qalmadı. “Koroğlu”. Əyrimçədən keçər beli qızların
bax əyriayaq. Əyripəncə ayı
zərf Əyri olaraq, çəpinə. Əyrisinə gedir. Sənə nə oldu, nə üçün düz yolda əyrisinə yeriyirsən?
sif. Əyri yeri olmayan, düz olan. Əyrisiz ağac olmaz, olsa da düz olmaz. (Məsəl)
“Əyritmək”dən f.is
bax əyiltmək
is. [ər. “yovm” söz. cəmi] Günlər, çağ, zaman, dövr. Keçən əyyam. Bu əyyamda (bu dövrdə). Biz gözəl əyyamda yaşayırıq
sif. və is. [ər.] Hiyləbaz, kələkbaz, çoxbilmiş, fırıldaqçı, dolandırıcı. Qara pəhləvan yaman güclü, həm də yaman əyyar idi
is. Oğruluq, fırıldaqçılıq, dolandırıcılıq. Bu qəzvinli Şeydadır ki, gündüz sərraflıq elər, gecə əyyarlıq
is. [ər.] Vaxtını eyş-işrətlə, sərxoşluqla keçirən adam, içki düşkünü. …Əyyaşların yurdu sayılan “Metropol” otelində bu gecə fövqəladəlik vardı
is. Vaxtını içki içməklə, eyşişrətlə keçirmə, içki düşkünlüyü. Əyyaşlıq böyük bədbəxtlikdir. – Əyyaşlığın sonu yorğunluq və səfalət, səfalətin sonu he
is. [ər.] klas. Əziyyət, zəhmət, məşəqqət, cəfa. Mən dəliyəmmi özümü məktəbə, dərsə sövq edəm; Dərsin əzası bir belə, xalqın ədası bir belə
is. [ər. “üzv” söz. cəmi] 1. Bədən üzvləri (Azərbaycan dilində bəzən “üzv” mənasında işlənir). Quzunun parçalardı əzasın; Sındırıb kəlləsin, qabırğası
is. [ər.] Yas, matəm. [Alim:] Onlar [tərəkəmələr] bir növ avam … tayfadırlar, əza məclisi və mərsiyəxan-zad tanımazlar, amma, əlhəmdülillah, yenə müsə