Azərbaycan əlifbasının iyirmi yeddinci hərfi. bax te
əd. 1. Bir şeyin başlandığı nöqtəni bildirir; lap (ondan sonrakı isim çıxışlıq halda olur). …Dənizin ta göbəyindən qopub gələn dalğalar … gəmini bir t
is. [ər.] 1. Xörək, yemək, bişmiş. Taam bişirmək. – [Pişxidmətbaşı:] Tapşırmışam, aşpazlar şam üçün taam hazır etməyə məşğuldurlar
is. [ər.] Bir-birini tanıma, birbiri ilə tanış olma, bir-birini tanıma
is. [fars.] Güc, qüvvət, taqət. Əlinin tabı yoxdur. – Yatmaq üçün gözlərimin xabı var; Dərd çəkməyə mən yazığın tabı var
is. [fars.] Güc, qüvvət, taqət, tavan. [Zəhra:] Qalmamış məndə zərrə tabü-tavan; Məni qəhr et də, lakin atma, aman!… H
is. Düyü, buğda və s. hövsərləmək, yaxud şey qoymaq və ya başqa məqsədlər üçün enli taxtadan oyulmuş ağacdan hazırlanan dayaz, girdə, ya uzunsov qab
is. Kiçik tabaq, balaca tabaq. Tabaqçada xəmir yoğurmaq
“Tabaqçalanmaq”dan f.is
bax tabaqlanmaq. Qızılgül axçalandı; Gülü tabaqçalandı; Can verəndə gəlmədin; Qəbrim də mıxçalandı. (Bayatı)
is. köhn. 1. Tabaqda şey gəzdirib satan adam. Naməlum şəxs tez-tez saatına baxır, tabaqçı müsəlmandan şeylərini götürüb oradan başqa yerə getməsini tə
“Tabaqlanmaq”dan f.is
f. Tabaq kimi enli – yastı olmaq; açmaq. Vaxt yetişib vədə çatanda, qızılgül kolları da düymələnib qönçələnir, sonra tabaqlanıb açır, bağçanın təmtəra
is. [fars.] köhn. Parlaq, parıldayan, işıqlı
cəm Dağıstanın Tabasaran və Xiv rayonlarında yaşayan, iberQafqaz dillərinin ləzgi qrupuna daxil olan bir dildə danışan kiçik xalq və bu xalqa mənsub a
is. [fars.] Kimya, rezin və s. sənaye sahələrində işlədilən yumşaq ağ əhəngdaşı. // Həmin əhəngdaşının yazmaq, bir şeyi ağartmaq və s
sif. 1. Tabaşir tozu qonmuş, tabaşirə bulanmış. Əlləri bütün tabaşirlidir. 2. Tərkibində tabaşir olan
is. [ər.] Başqasının tabeliyində, hökm və iradəsi altında olan, ondan asılı olan, onsuz heç bir şey edə bilməyən, tabe olan
[ər.] köhn. bax tabelik. [Şah:] Mirzə Təqi xan, mən də istəmirəm, mənim tabeiyyətimdə olan məmləkətdə zülm olsun
[alm. Tabella] 1. Cədvəl. 2. Fəhlə və qulluqçuların işə gəlibgetmələrini qeydə almaq üçün jetonlu lövhə (habelə jetonun özü) və ya dəftər
is. İdarə və müəssisələrdə işçilərin işə gəlib-getmələrinin tabel üzrə uçotunu aparan işçi
sif. : tabeli mürəkkəb cümlə qram. – budaq cümləsi baş cümləyə tabe olan mürəkkəb cümlə; məs.: Yasəmən Qaraca qızı səslədi ki, gəlib onun başına su tö
is. Tabe olma, asılılıq, tabeiyyət. □ Tabelik göstərmək – tabe olmaq. Tabeliyində olmaq – birindən asılı vəziyyətdə olmaq, sərbəst olmamaq
sif. : tabesiz mürəkkəb cümlə qram. – iki və daha artıq müstəqil cümlədən düzələn mürəkkəb cümlə; məs
“Tablamaq”dan f.is
bax tablaşmaq. Bu dərdə tablamaq müşkül olsa da; Eşqsiz ürəyi daş sanıram mən. B.Vahabzadə. – De, niyə qaçaqsan aran yerindən? – Doğrusu, istiyə tabla
“Tablaşmaq”dan f.is
f. Tab gətirmək, davam gətirmək, dözmək, tablamaq. [Bayram:] [Pərzadın] ölümünə heç vaxt razı ola bilmərəm və Tarverdiyə də arvad olmağına tablaşmanam
sif. Dözümlü, dayanıqlı, davam gətirən, davamlı. Məni belə tablı edən; Ancaq onun öz əlidir. M.Rahim
[fr. tableau] 1. rəss. Şəkil, rəsm, iri şəkil. Güldanın üzərində Bağdad həyatının cürbəcür tabloları var idi
is. 1. Bir yerdən başqa yerə köçən qaraçı dəstəsi, habelə onların düşərgəsi, atarabası. Dağların ətəyində yerləşən üzüm bağlarının kənarında köçəri qa
sif. Gücsüz, taqətsiz, qüvvətsiz
“Tabsızlaşmaq”dan f.is
f. Tabdan düşmək, taqətsiz olmaq, gücdən düşmək
[Polineziya dilindən] 1. İbtidai xalqlarda: əfsanəvi etiqadlara, mövhumi təsəvvür və zehniyyətlərə görə işlənməsi (dilə gətirilməsi) mütləq bədbəxtliy
[rus.] bax kətil 1-ci mənada. Tahir böyründəki taburetdə [Lətifəyə] yer göstərdi. M.Hüseyn. Gülzar … qayıdıb, yaş taburetkaları divar dibindən çəkdi
is. [ər.] Cənazəni qoymaq üçün iri qutu. Mehralı bəyin tabutunu xanlıq imarətinin bağına qoymuşdular
is. [fars.] 1. Hökmdarlıq rəmzi olaraq padşahların başlarına qoyduqları qızıl və cavahiratla bəzənmiş papaq
bax taxt-tac. [Qızıl Arslanı] Həmədana çağırıb hörmət göstərmək və əlahəzrətin tac-taxtına sədaqət göstərməsi üçün təminat almaq lazımdır
is. bot. Kolluq sahələrdə və meşənin açıq yerlərində bitən çoxillik ot bitkisi
is. bot. Gülün, ayrı və ya bitişik ləçəklərdən ibarət hissəsi; tac
is. [fars.] Padşah, hökmdar (adətən şahlara, padşahlara təntənəli müraciət zamanı işlədilən epitet). Dedi Xubçöhr: – Ey şəhi-tacdar; Hüzurunda olsam g
is. Tacikistanın əsas əhalisini təşkil edən irandilli xalq və bu xalqa mənsub adam
sif. və zərf Tacik dilində. Tacikcə kitab. Tacikcə öyrənmək
is. [ər.] Ticarətxanası olan; xüsusi ticarətlə məşğul olan adam. [Yaşlı kişi:] Hacı Ramazan adlı bir tacirin ticarətxanasında ayda otuz manat maaşla q
is. Xüsusi ticarətlə məşğul olma. Qasım bəydə tacirlik damarı daha qüvvətli idi. A.Şaiq. [Əsgər:] …Mən Hacı Mürsəl oğlu Əsgərəm, sənətim də tacirlikdi