Tokio

Tokio və ya Tokyo (yap. 東京 ) — Yaponiyanın paytaxtı. Ölkənin əsas iqtisadi və mədəniyyət mərkəzi. Tokio Körfəzi sahilində liman şəhəri Tokio, Edo (körfəz qapısı) adı ilə tanınmışdı. Edo Qalası XII əsrdə güclü samuray qəbilənin-i Edo ailəsinin yurdu olaraq yapon tarixində meydana çıxdı. 1603de Tokugawa Şogunluğu banisi Tokugawa Ieyasu, Edoyu zərbənin rəhbərliyinin paytaxtı etdi. Şogunluk rejimi altında Edo, Yaponiyanın mədəni və iqtisadi, siyasi sahədə mərkəzinə inkişaf etmişdir. 1868-ci ildə Zərbənin hakimiyyətinə son qoyan İmperator Meiji, 3 sentyabr 1868-ci il tarixli Edonun adını Tokio etməsinə dair imperator fərmanı ilə Kioto Edo qalasındakı qədim zərbənin sarayına köç edib, qədim paytaxt Kioto şərqdə paytaxt olduğuna görə şəhərin adı Tokioya dəyişdi. Tokio, 12 sentyabr 1923-cü ildəki zəlzələdən böyük zərər gördü. Zəlzələdən sonra şəhər yenidən inşa edilib və bu dövrdə ətrafında şəhərətrafılar təşəkkül etməyə başladı.

Tokio və ya Tokyo (yap. 東京 ) — Yaponiyanın paytaxtı. Ölkənin əsas iqtisadi və mədəniyyət mərkəzi. Tokio Körfəzi sahilində liman şəhəri Tokio, Edo (körfəz qapısı) adı ilə tanınmışdı. Edo Qalası XII əsrdə güclü samuray qəbilənin-i Edo ailəsinin yurdu olaraq yapon tarixində meydana çıxdı. 1603de Tokugawa Şogunluğu banisi Tokugawa Ieyasu, Edoyu zərbənin rəhbərliyinin paytaxtı etdi. Şogunluk rejimi altında Edo, Yaponiyanın mədəni və iqtisadi, siyasi sahədə mərkəzinə inkişaf etmişdir. 1868-ci ildə Zərbənin hakimiyyətinə son qoyan İmperator Meiji, 3 sentyabr 1868-ci il tarixli Edonun adını Tokio etməsinə dair imperator fərmanı ilə Kioto Edo qalasındakı qədim zərbənin sarayına köç edib, qədim paytaxt Kioto şərqdə paytaxt olduğuna görə şəhərin adı Tokioya dəyişdi. Tokio, 12 sentyabr 1923-cü ildəki zəlzələdən böyük zərər gördü. Zəlzələdən sonra şəhər yenidən inşa edilib və bu dövrdə ətrafında şəhərətrafılar təşəkkül etməyə başladı.

Kita — Tokionun xüsusi rayonlarından biri.

Tokio Sarayı (fr. Palais de Tokyo ) — Parisin 16-cı bölgəsində, Trokadero meydanı ilə üzbəüz yerləşən müasir incəsənətə həsr olunmuş bina. Binanın şərq qanadı Paris şəhərinə aiddir və burada Müasir İncəsənət muzeyi yerləşir. Qərb qanadı Fransa dövlətinə aiddir və 2002-ci ildən etibarən, müasir incəsənətin müvəqqəti sərgilərinə həsr olunmuş Fransanın ən böyük muzeyi olan Tokio Sarayına / Site de création contemporaine-ə ev sahibliyi edir. Bina Sena çayından Nyu-York prospekti ilə ayrılır (əvvəllər Debilli və sonralar Tokio küçəsi (1918-ci ildən 1945-ci ilə qədər)). Binanın adı bu küçənin adından götürülmüşdür. Saray 1937-ci il Ümumdünya İncəsənət və Texnologiya Sərgisi zamanı 24 may 1937-ci ildə Prezident Albert Lebren tərəfindən açılmışdır.. Binanın əvvəlki adı Palais des Musées d'art moderne ("Müasir İncəsənət Muzeyləri Sarayı") idi. O vaxtdan bəri binada bir çox təşkilatlar, layihələr və yaradıcılıq məkanları yerləşmişdir. Onların arasında: İncəsənət və Gözəllik Muzeyi — (1977-1986) Milli Fotoqrafiya Mərkəzi — La Femi Sinema sarayı — (1986-cı il) Hazırkı müasir incəsənət mərkəzi 2002-ci ilin martında "Site de création contemporaine" (Müasir Yaradıcılıq Mərkəzi) yeni adı ilə ictimaiyyət üçün açılıb və inkişaf etməkdə olan Fransa və beynəlxalq incəsənət səhnəsində ixtisaslaşmışdır.

Hie məbədi (日枝神社, Hie-cinca) – Yaponiyanın Tokio şəhərinin Çiyoda rayonunda yerləşən şintoist məbədi. Məbəd kami Oyamakuiyə həsr olunmuşdur. == Tarixi == 1457-ci ildə Edo qəsrini tikdirən Ota Dokan Kavaqoe şəhərinin yaxınlığında yerləşən və Oyamakuiyə həsr olunan məbədin Edo qəsrinin yanına köçürülməsini əmr etmişdir. Daha sonra məbəd qəsrin xarici hissəsinə köçürülmüşdür. Tokuqava şoqunları Hie məbədinə böyük diqqət ayırmışdırlar. Belə ki, Tokuqava şoqunluğu məbədi Edo şəhərinin qoruyucusu hesab etmişdir. Bundan əlavə, məbəd şəhərin ən məşğul bölgəsində yerləşdiyi üçün Edo şəhərinin ən populyar məbədlərindən birinə çevrilmişdir. 1868-ci ildə şintoizmlə buddizmin rəsmi olaraq ayrılmasına qədər məbəd Sanno Qonqen (山王権現) adı ilə də tanınmışdır. == Xüsusiyyətlər == Hər ilin 10–16 iyun tarixlərində məbəddə Sanno festivalı baş tutur. Bu festival Kanda məbədinin festivalı ilə birlikdə Tokio şəhərinin iki əsas məbəd festivalından biridir.

Tokio Olimpiya Stadionu (yap. 国立競技場, Kokuritsu kyōgijō) — Yaponiyanın Tokio şəhərində yerləşən çox məqsədli bir stadion. Açılış və bağlanış mərasimləri üçün əsas stadion, eləcə də 1964 Yay Olimpiya Oyunlarında yüngül atletika yarışlarının keçirilmə yeri kimi xidmət etmişdir. Stadionda Yaponiya milli futbol komandasının ev matçları və ən iri futbol klublarının kubokfinalları keçirildi. Stadionun rəsmi tutumu 57 363 nəfərdir, lakin oturacaq tutumu yalnız 48 000 yerdir. 2015-ci ilin may ayında sökülmə başa çatdırılmış və yerində daha böyük tutumlu yeni Olimpiya Stadionu yenidən qurulmuşdur. Yeni stadion 2020 Yay Olimpiya Oyunları və 2020 Yay Paralimpiya Oyunlarının əsas məkanıdır. Yeni stadionun orijinal planları, 2015-ci ilin iyul ayında Yaponiya Baş naziri Şinzo Abe tərəfindən ləğv edildi, lakin bina xərclərinin artması səbəbiylə və xalqın etirazından sonra yenidən qurma elan edildi. Nəticə olaraq, yeni dizayn 2019 Reqbi Dünya Kuboku üçün əvvəlcədən nəzərdə tutulduğu kimi hazır deyildi. Memar Kengo Kuma tərəfindən yaradılan yeni dizayn, orijinal dizaynı əvəz etmək üçün 2015-ci ilin dekabrında seçilmiş və 2019-cu ilin noyabr ayında tamamlanmışdır.

Soqen məbədi (曹源寺, Soqen-ci) və ya Kappa məbədi (かっぱ寺, Kappa-dera) – Yaponiyanın Tokio şəhərinin Kappabaşi bölgəsində yerləşən buddist məbədi. Məbəd kappalarla olan əlaqəsinə görə tanınır. Soqen məbədi XVII əsrdə qurulmuşdur. Məbəd və məbədin yerləşdiyi bölgənin adı Kappa Kavataro adlı yerli plaş tacirinin adından gəlir. O, daşqınların qarşısını almaq üçün kanal tikintisinə pul ayırmışdır. Əfsanəyə görə kanalın tikintisi zamanı yüzlərlə kappa Sumida çayından gələrək Kavataroya kömək etmişdir. Kavataro 1814-cü ildə öləndə Soqen məbədində dəfn olunmuş və məbəd bundan sonra Kappa məbədi kimi tanınmağa başlamışdır. Soqen məbədi Tokionun Tayto xüsusi rayonunun Asakusa rayonunun qərbində, Kappabaşi bölgəsində yerləşir. Məbəddə bir çox kappa heykəlciyinə rast gəlmək mümkündür. Kappaların sevimli yeməyi xiyar hesab olunduğu üçün məbədin səcdəgahına tez-tez xiyarlar qoyurlar.

Soqen məbədi (曹源寺, Soqen-ci) və ya Kappa məbədi (かっぱ寺, Kappa-dera) – Yaponiyanın Tokio şəhərinin Kappabaşi bölgəsində yerləşən buddist məbədi. Məbəd kappalarla olan əlaqəsinə görə tanınır. Soqen məbədi XVII əsrdə qurulmuşdur. Məbəd və məbədin yerləşdiyi bölgənin adı Kappa Kavataro adlı yerli plaş tacirinin adından gəlir. O, daşqınların qarşısını almaq üçün kanal tikintisinə pul ayırmışdır. Əfsanəyə görə kanalın tikintisi zamanı yüzlərlə kappa Sumida çayından gələrək Kavataroya kömək etmişdir. Kavataro 1814-cü ildə öləndə Soqen məbədində dəfn olunmuş və məbəd bundan sonra Kappa məbədi kimi tanınmağa başlamışdır. Soqen məbədi Tokionun Tayto xüsusi rayonunun Asakusa rayonunun qərbində, Kappabaşi bölgəsində yerləşir. Məbəddə bir çox kappa heykəlciyinə rast gəlmək mümkündür. Kappaların sevimli yeməyi xiyar hesab olunduğu üçün məbədin səcdəgahına tez-tez xiyarlar qoyurlar.

Tokio Reklam Muzeyi (アド・ミュージアム東京, Ado Myuciamu Tokyo) – Yaponiyanın Tokio şəhərinin Minato rayonunda yerləşən muzey. Muzey Yaponiyada reklamçılığa həsr olunmuş yeganə muzeydir. Tokio Reklam Muzeyi 1 dekabr 2002-ci ildə Yoşida Hideo Memorial Fondu tərəfindən Yoşida Hideonun 100 illik yubileyi münasibətilə yaradılmışdır. 2017-ci ilin dekabrında muzeydə yenidənqurma işləri həyata keçirilmişdir. Ümumi sahəsi 1078,3 m2 olan muzeydəki sərgilər xronoloji ardıcıllıq yerləşdirilmişdir. Muzey Edo dövründə iş adamlarının istifadə etdikləri reklam hiylələrinə həsr olunmuş sərgi ilə başlayır. Burada hikifudalar, nişiki-elər və ebiralar sərgilənir. Sərgidəki məlumatların iddiasına görə həmin dövrdə yaşamış Takatoşi Mitsui dünyanın ilk marketinq dahisi olmuşdur. Muzeydə ümumilikdə təxminən 330 min reklam materialı saxlanılır. Şova dövründə Yaponiyada reklam işi Qərb mədəniyyətinin təsirinə məruz qalmışdır və muzeyin kolleksiyasında həmin dövrə aid "Shiseido", "Calpis" və "Morinaga Milk Caramel" kimi brendlərin reklam məhsulları sərgilənir.

Tokio alman kəndi (東京ドイツ村, Tokyo Doitsumura) – Yaponiyada yerləşən və alman mədəniyyətinə həsr olunmuş park. Adına baxmayaraq Tokioda deyil, Çiba prefekturasının Sodeqaura şəhərində yerləşir. Tokio alman kəndi layihəsinin əslində qolf meydançası olması planlaşdırılırdı, lakin 1980-ci illərin ortasında baş verən iqtisadi çətinliklər bu ideyanın tərk edilməsinə səbəb olmuşdur. Parkın qurucusu Almaniyaya səyahət etmiş, Almaniya təbiəti ilə Sodeqauranın təbiətinin çox oxşadığını görərək alman kəndi açmaq qərarına gəlmişdir. Park 2001-ci ildə açılmışdır. 2006-cı ildən etibarən parkda keçirilməyə başlanan "qış işıqlandırmaları" layihəsindən sonra parka gələnlərin sayı artmağa başlamışdır. Park 4 bölgəyə bölünüb: kənd bölgəsi, göl bölgəsi, market bölgəsi və park bölgəsi. Parkda qolf meydançaları, şeytan çarxı, uşaq meydançası, ev heyvanları zooparkı, balıqçılıq və qayıqçılıq üçün gölməçələr, şiitake istixanası, idman meydançaları, bazar yeri, çəmənliklər, kiçik bulaq, ferma sahələri, gül bağları yerləşir. Yaponiyada xizəkçilik üçün ən böyük yamac və Kanto regionundakı ən böyük atıcı qolf meydançası bu parkdadır. Ziyarətçilər Almaniyadan gətirilmiş qida məhsullarının (pivə, sosiska, donuz əti və s.) dadına baxa bilərlər.

Tokio Vətəndaş Günü (都民の日, Tomin no hi) – Yaponiyanın paytaxtı Tokio şəhərində hər ilin 1 oktyabr tarixində qeyd olunan əlamətdar gün. Günün yaranma tarixi Meyci dövrü ilə bağlıdır. 1889-cu ildə rəsmi şəkildə Tokio şəhəri təşkil olunmuşdur. Lakin bələdiyyə sistemində bir istisna olaraq Tokio şəhərinin meri və meriyası yox idi, vətəndaşların şəhər idarəetməsində iştirakı məhdudlaşdırılmışdı. Şəhər idarəetməsini vətəndaşlara açıq etmək üçün başlayan hərəkat uğurlu olmuş və 1 oktyabr 1898-ci ildə bu sistem ləğv olunmuşdur. Nəticədə, Tokio özünü idarə edən şəhər olmuşdur. Bu hadisəni xatırlamaq üçün 1 oktyabr tarixi Muxtariyyəti Anma Günü elan olunmuşdur. 1952-ci ildə isə günün adı Tokio Vətəndaş Günü olaraq dəyişdirilmişdir. Tokio Vətəndaş Gününün yaddaqalan xüsusiyyətlərindən biri 1956–1997-ci illərdə satılmış xüsusi xatirə döş nişanları olmuşdur. 1959-cu ildən etibarən bu döş nişanları kappa təsviri ilə hazırlanmışdır.

Tokio Elm Universiteti (東京理科大学, Tōkyō Rika Daigaku) — Yaponiyanın Şincuku şəhərində yerləşən özəl tədqiqat universiteti. Tokio Elm Universiteti 1881-ci ildə Tokio Universitetinin (o zaman İmperator Universiteti adlanırdı) Elm Fakültəsinin Fizika bölməsinin məzunları tərəfindən Tokio Fizika Akademiyası kimi təsis edilmişdir. 1883-cü ildə Tokio Elm Kolleci adlandırıldı və 1949-cu ildə universitet statusunu qazanaraq Tokio Elm Universiteti adına layiq görüldü. 2016-cı ildən etibarən Yaponiyada Nobel mükafatı laureatları olan yeganə özəl universitetdir və Asiyada təbiət elmləri üzrə Nobel mükafatı laureatları yetişdirən yeganə özəl universitetdir. Dünya Universitetlərinin Akademik Reytinqində Tokio Elm Universiteti Yaponiyada 13-cü yerdə qərarlaşıb. "Eduniversal" agentliyi Yaponiyada "Əhəmiyyətli beynəlxalq təsirə malik ən yaxşı biznes məktəbi" reytinqində Tokio Elm Universitetini ikinci yerdə qərarlaşdırmışdır. Dünyanın ən böyük müəssisə liderlərinin Times Higher Education reytinqində Tokio Elm Universiteti Yaponiya universitetləri arasında üçüncü yerdədir. Tokio Elm Universitetinin dörd fərqli sahədə kitabxanaları var: Kagurazaka Noda Katsuşika Oşamambe Tokio Elm Universitetinin kampuslarında olan digər istirahət yerlərinə aşağıdakılar daxildir: Elm və Texnologiya Muzeyi İdman zalları Seminar evi Təlim Mərkəzi Morito Memorial zalı Elm şöbəsi Mühəndislik Əczaçılıq elmləri Elm və Texnologiya Sənaye Elmi və Texnologiyası İdarəetmə Elm Kimya Elmləri və Texnologiyası Riyaziyyat və Elm Təhsili Mühəndislik Əczaçılıq elmləri Elm və Texnologiya Sənaye Elmi və Texnologiyası İdarəetmə Biologiya Elmləri İnnovasiya Araşdırmaları Elm və Texnologiyanın İdarəedilməsi İntelektual Mülkiyyət Masteri Riyaziyyat şöbəsi Universitet Tədqiqat İdarəetmə Mərkəzi Planlaşdırma və İdarəetmə İnstitutu Tədqiqat Strategiyasının Formalaşdırılması İnstitutu Tədqiqat və Sənaye Universitetinin Əməkdaşlıq Dəstəkləmə İnstitutu Regional Alyans və Kommersiyalaşdırmanın Təşviqi İnstitutu Elm və Texnologiya üzrə Tədqiqat İnstitutu Yanğın Təhlükəsizliyi Elmləri və Texnologiyaları Mərkəzi IR FEL Araşdırma Mərkəzi Hirality Araşdırma Mərkəzi Fotokataliz Araşdırmalar Mərkəzi Tərcümə Araşdırmaları Mərkəzi Sərhəd Gömrük Mərkəzi Su Tədqiqatları Elm və Texnologiya Mərkəzi Kosmik Koloniya Araşdırma Mərkəzi Nanokarbon Tədqiqatları bölməsi Farmasiya bölməsi Oşamambe şəhərinin İnteqrasiya Elmləri bölməsi Qabaqcıl Kommunikasiya Araşdırmaları bölməsi İnterfasial Termo-maye Dinamikasının Beynəlxalq Tədqiqat bölməsi Koordinasiya Sistemlərinin bölməsi Qabaqcıl Urbanizm və Memarlıq bölməsi Akademik Təfərrüatlar Bazası bölməsi Tibb-Elm-Mühəndislik əməkdaşlığı bölməsi Riyazi modelləşdirmə və onun riyazi təhlili bölməsi Su sərhədləri Elmi Tədqiqat bölməsi Fotovoltaik Elm və Texnologiya Tədqiqat bölməsi Qabaqcıl EC Cihaz Tədqiqat bölməsi Aqrobiotexnologiya bölməsi Əşyalar və Sistemlər bölməsi Atmosfer Elmi Tədqiqat bölməsi Super Paylanmış Ağıllı Sistemlər bölməsi Beyin Fənlərarası Tədqiqat bölməsi İntellektual Sistem Mühəndisliyi bölməsi Qabaqcıl Kənd Təsərrüfatı Enerjisi Elm və Texnologiya Tədqiqat bölməsi Yanğın Təhlükəsizliyi Elmi Tədqiqat Mərkəzi Fotokataliz Araşdırmalar Mərkəzi İmmunobiologiya bölməsi Molekulyar biologiya bölməsi Biosiqnallaşdırma bölməsi Molekulyar Patologiya bölməsi İnkişaf və Yaşlanma bölməsi Eksperimental Heyvan İmmunologiyası bölməsi Klinik Tədqiqat bölməsi Əyani Əməkdaşlıq bölməsi Qiyabi Əməkdaşlıq bölməsi Tədqiqat Avadanlığı Mərkəzi Məlumat Elmləri Mərkəzi 2016-cı ildən etibarən Tokio Elm Universitetinin 75 xarici universitet və tədqiqat institutları ilə, o cümlədən departamentlər və şöbələr arasında akademik mübadilə müqavilələri var.

Tokio Milli Muzeyi (東京国立博物館, Tokyo Kokuritsu Hakubutsukan) — Yaponiyanın ən qədim və ən böyük muzeyi. Muzeyin təxminən 100 min m². sahədə beş binası var: Əsas bina, Şərq binası, Heyseykan binası, Mərasim binası, Kuroda Memorial zalı. Tokio Milli Muzeyi nəhəng bir mədəniyyət mərkəzidir. Burada Qədim və Orta əsrlərə aid yapon incəsənətinə, eləcə də İpək Yolu boyunca Asiyadan olan incəsənət və mədəniyyət əsərlərinin geniş kolleksiyası toplanılıb, qorunur və nümayiş etdirilir. Muzeydə yunan-buddist sənətinin böyük kolleksiyası, həmçinin, fiziki şəxslər və təşkilatlar tərəfindən əmanət edilmiş 2651 mədəni sərvət var. Rəsmi olaraq muzeydə 89 milli xəzinə, 319 Horyuci xəzinəsi və 649 əhəmiyyətli mədəni əmlak daxil olmaqla təxminən 120.000 mədəni əmlak var. Bunlardan 3000 əşya eyni anda nümayiş etdirilir, hər bir element 4–8 həftə ərzində dəyişdirilir. Muzey Tokionun Ueno Şəhər parkında yerləşir. Muzeyin ərazisində restoran və mağazalar, eləcə də açıq hava sərgiləri və ziyarətçilərin mövsümi mənzərələrdən həzz ala biləcəyi bağ var.

Tokio Qakugei Universiteti (TQU) — Tokionun Koganey şəhərində milli universitet. 1873-cü ildə əsası qoyulmuş və 1949-cu ildə universitet kimi təsis edilmişdir. Universitetin Koganei şəhərciyi ilə yanaşı, Tokionun müxtəlif yerlərində ibtidai, orta və xüsusi təhsil proqramları təklif edən dövlət məktəbləri də var. Universitet 1873-cü ildə yaradılmışdır. O, 1949-cu ildə 4 Pedaqoji institutunun birləşdirilməsindən sonra rəsmi olaraq universitet kimi təsis edilmişdir. 1966-cı ildə Tokio Gakugei Universitetinin Ali Məktəbi yaradılmış və 1996-cı ildən Çiba Universiteti, Saitama Universiteti və Yokohama Milli Universitetinin daxil olduğu təhsil müəssisələrinin koalisiyasının bir hissəsi olaraq təhsil sahəsində doktorluq dərəcələri təklif etmişdir. Son illərdə Tokio Qakugei Universiteti peşəkar məktəb müəllimləri üçün proqramlar hazırlayıb. Universitet həmçinin təhsillə bağlı sahələrdə bir sıra milli tədqiqat mərkəzlərinə malikdir.

Polis Muzeyi (警察博物館, Keysatsu Hakubutsukan) – Yaponiyanın paytaxtı Tokionun Kyobaşi bölgəsində yerləşən muzey. Muzey Yaponiya polisinin və Tokio Metropolitan Polis Departamentinin tarixinə həsr olunmuşdur. == Tarixi == Muzeyin əsası 1961-ci ildə Polislə İctimai Əlaqələr Mərkəzi kimi qoyulmuşdur. 1987-ci ildə indiki binaya köçürülmüşdür. 1994-cü ildə Tokio Metropolitan Polis Departamentinin 120 illiyi münasibətilə muzey kimi açılmışdır. 2016-cı ildə muzeydə yenidənqurma işləri aparılmış və 2017-ci ilin aprelində yenidən açılmışdır. == Ekspozisiya == Muzey Yaponiya polisinin tarixinə və fəaliyyətinə həsr olunmuşdur. Muzeydə polislərin işi haqqında animasiyalar nümayiş etdirilir, uşaqlar üçün polis simulyasiyası təşkil olunur. Muzeyin kolleksiyasına Tokio Metropolitan Polis Departamenti aid 1000-dən çox sənəd daxildir. Muzey binası 6 mərtəbədən ibarətdir.

Tokio Qakuqey Universiteti (TQU) — Tokionun Koganey şəhərində milli universitet. 1873-cü ildə əsası qoyulmuş və 1949-cu ildə universitet kimi təsis edilmişdir. Universitetin Koganei şəhərciyi ilə yanaşı, Tokionun müxtəlif yerlərində ibtidai, orta və xüsusi təhsil proqramları təklif edən dövlət məktəbləri də var. == Tarixi == Universitet 1873-cü ildə yaradılmışdır. O, 1949-cu ildə 4 Pedaqoji institutunun birləşdirilməsindən sonra rəsmi olaraq universitet kimi təsis edilmişdir. 1966-cı ildə Tokio Gakugei Universitetinin Ali Məktəbi yaradılmış və 1996-cı ildən Çiba Universiteti, Saitama Universiteti və Yokohama Milli Universitetinin daxil olduğu təhsil müəssisələrinin koalisiyasının bir hissəsi olaraq təhsil sahəsində doktorluq dərəcələri təklif etmişdir. Son illərdə Tokio Qakugei Universiteti peşəkar məktəb müəllimləri üçün proqramlar hazırlayıb. Universitet həmçinin təhsillə bağlı sahələrdə bir sıra milli tədqiqat mərkəzlərinə malikdir.

Böyük Tokio aqlomerasiya regionu (Yaponca. 首都 圏 Shuto Ken; 東京圏 Tokyo Ken, 東京都市圏 Tokyo Toshi Ken) Yaponiyada başda Tokio aqlomerasiya regionu ilə birlikdə Chiba, Kanagawa, Saitama prefekturaları ilə birlikdə bu prefekturaların böyük hissəsindən formalaşmış aqlomerasiya regionudur. Böyük Tokio anlayışı "yalnız Tokio" anlayışı ilə eyni deyil, Tokio ilə bitişik olub prefekturanın hüdudlarından kənara çıxan bütün şəhər ərazisini əhatə edir. Yaponiya hökuməti tərəfindən təyin olunmuş Milli Paytaxt Regionu Kantō bölgəsindən əlavə (首都圏 Shuto-ken) Yamanashi prefekturasını da əhatə edir. Böyük Tokio aqlomerasiya regionunun əhalisi 2014-cü ilə görə 37,832,892 nəfərdir və dünyanın ən sıx məskunlaşıldığı metropolisdir. Təxminən 13,500 km² ərazini əhatə etməsi əhalinin sıxlığının hər km²-ə 2617 nəfər olduğunu göstərir. Əhatə etdiyi xalis sahəsi 7.800 km² ilə dünyada ikinci yerdədir. Yalnız New York şəhərinin əhatə etdiyi şəhər sahəsi 8.700 km² olaraq Böyük Tokio aqlomerasiya regionundan daha çoxdur.

Tokyo Hotel (əvvəldən "Devilish") — 2001-ci ildə Maqdeburqda Bill Kaulitz və onun əkiz qardaşı Tom Kaulitz tərəfindən yaradılmış məşhur alman pop-rok qrupu. İlk albomu "Schrei" 2005-ci ildə çıxardı. İlk sinqlləri "Durch dan Monsoon" çıxdıqdan sonra sürətli bir şəkildə adını eşitdirdi. 20 avqustda alman musiqi siyahılarında 15-ci olaraq özünü göstərdi və 26 avqustda Avstriya musiqi siyahılarında 1-ci oldu. İkinci sinqlləri "Schrei", alman siyahılarında 5-ciliyə yüksəldi. 2006-cı ilin əvvəllərində, üçüncü sinqlləri "Rette Mich" çıxdı və siyahılarda 1-ci oldu. Yeni sinqlləri "Übers Endə der Welt" 26 fevral 2007-ci ildə çıxdı və o da siyahılarda 1-ci oldu. Yeni albomları "Zimmer 483" turunun mart ayında başladılması düşünülürdü, ancaq iki həftə gecikdirildi. Çünki qrup yeni bir səhnə istifadə etmək istəmişdi.

Tokio Universiteti (yap. 東京大学) — Yaponiyanın paytaxtı Tokio şəhərində yerləşən ali təhsil müəssisəsi; ölkənin ən aparıcı ali təhsil ocaqlarından olan Yeddi Milli Universitetdən və dünyanın ən nüfuzlu elmi-tədqiqat mərkəzlərindən biridir. 1877-ci ildə Meydzi hakimiyyəti hüquq, elm, ədəbiyyat və tibb departamentlərindən ibarət olan universitet yaradır və bu ali təhsil ocağına Tokio Daigaku, qısa olaraq Todai adı verilir. 1886-cı ildə ali məktəbin adı dəyişdirilərək İmperator, 1897-ci ildə isə Tokio Universiteti olur. 1890-cı ildə universitetin nəzdində Kənd Təsərrüfatı və Dendrologiya kolleci, 1916-cı ildə Added İnfeksion Xəstəliklər İnstitutu istifadəyə verilir. 1919-cu ildə imperatorun sərəncamı ilə təhsil müəssisəsində iqtisadiyyat fakültəsi açılır. 1921-ci ildə burada Aviasiya Elmi-Tədqiqat İnstitutu və Astronomiya rəsədxanası, 1942-ci ildə mühəndislik fakültəsi, 1946-cı ildə universitet xəstəxanaları, dəniz bioloji stansiyası, botanika bağı, universitet meşəsi, kənd təsərrüfatı mərkəzi, Balıqçılıq mühəndisliyi tədqiqatları laboratoriyası, İctimai Elmlər İnstitutu yaradılır. 1947-ci ildə Yaponiyanın II Dünya müharibəsində məğlubiyyətindən sonra universitetin ilkin adı özünə qaytarılır. 1949-cu ildə burada pedaqogika fakültəsinin nəzdində filologiya fakültəsi, Zəlzələ Elmi-Tədqiqat, Şərqşünaslıq Mədəniyyəti, Sənaye, Jurnalistika institutları açılır. 1953-cü ildə Tokio Universitetində Kosmik Rey tətbiqi mikrobiologiya laboratoriyası, 1955-ci ildə Nüvə Tədqiqatları, 1957-ci ildə Bərk Cisimlər Fizikası, 1962-ci ildə Okeanın Tədqiqatı, 1966-cı ildə kompüter və tibb mərkəzləri, 1967-ci ildə Kriogen Mərkəz yaradılır, İnfeksion Xəstəliklər İnstitutunun adı dəyişdirilərək Tibb Elmləri İnstitutu olur.

Tokio körfəzi (yap. 東京湾) — Sakit okeanın Yaponiya sahillərində erləşir. Körfəzin sahilində dünyanın ən böyük aqlomerasiyalarından biri yerləşir. Burada 33 milyon insan yaşayır. Şimaldan cənuba uzunluğa 60 km, şərqdən qərbə olan məsafə isə 40 km təşkil edir. Burada həmcinin Asiyanın ən böyük limanlarlnda biri yerləşir. Körfəzi okeandan Boso yarımadası ayırır. Körfəzin sahəsi 1 320 km² təşkil edir. Körfəzə Tama, Ara, Edo və Surumi çayları axır. Körfəzi okeanla birləşdirən boğazın darlığı və bura çixlu sayda çayların tökülməsi suyunu nisbətən şirin edir.

Tokio metrosu (yap. 東京メトロ, Tōkyō Metoro) — Yaponiyanın Tokio şəhərində Tokyo Metro Co şirkəti tərəfindən idarə olunan əsas metro sistemidir. O, Tokioda fəaliyyət göstərən yeganə metro sistemi olmasa da, iki operator arasında daha çox sərnişinə malikdir: 2014-cü ildə Tokio Metrosunda orta gündəlik 6,84 milyon sərnişin, digər sistem olan Toei Metrosunda isə 2,85 milyon orta gündəlik gediş var idi. Tokio Metrosu Yaponiya Hökuməti və Tokio Böyükşəhər Hökumətinin birgə mülkiyyətində olan özəl səhmdar şirkəti olan Tokyo Metro Company, Ltd. (東京地下鉄株式会社, Tōkyō Chikatetsu Kabushiki-gaisha, Tokyo Metro Stock Company) tərəfindən idarə olunur.

Tokio məscidi (東京ジャーミイ, Tōkyō-jāmii) – Yaponiyanın paytaxtı Tokio şəhərinin Şibuya rayonunda, Oyama məhəlləsində yerləşən türk məscidi. Yaponiyadakı ən böyük məsciddir. Məscidin əsası Oktyabr inqilabı nəticəsində Rusiyadan gəlmiş başqırd və tatar immiqrantlar tərəfindən 12 may 1938-ci ildə qoyulmuşdur. Əbdürrəşif İbrahimov (həm də məscidin ilk imamı) və Məhəmməd Qabdulxay Qurbanqaliyevin başçılığı altında tikilmişdir. Məscid 12 may 1938-ci ildə istifadəyə verilib. Məscid türk müsəlmanların və yerli yaponların dəstəyi hesabına tikilib. Açılış mərasimində Yəmən şahzadəsi, Səudiyyə Ərəbistanın Londonda olan və kral tərəfindən göndərilən səfiri, Misir kralı tərəfindən göndərilmiş səfir, Mitsuru Toyama, general İvare Matsui, təhsil naziri, Tokioda yaşayan yüzlərlə tatar müsəlmanlar və yaponlar iştirak ediblər. Məscidin tikintisi üçün 120.000 yen toplanılıb və bu məbləğin 20 mini Mitsubishi Bank prezidenti Kiyoşi Seşino tərəfindən verilib. Karnesaburo Yamaşita məscidin ərazisi üçün 1,655 m2 torpaq bağışlayıb. Tikinti işləri 1937-ci ilin oktyabrında Ivlorota Construction şirkəti tərəfindən başladılıb.

Tokio Fond Birjası (TSE ) — Tokioda qurulmuş bir birjadır və Asiya qitəsindəki market cap baxımından ən böyük birjadır. Həmçinin dünyanın da ən böyük ikinci birjasıdır. Dekabr 2011 etibarilə birjada ümumi market cap dəyəri 3.9 trilyon US $ olan 2.292 şirkət əməliyyat etməkdədir. Birjanın sahibi Japan Exchange Group şirkətidir.

Tokyo Skytree, ( İvrit :東京スカイツリー, Tokyo Sükan Tsurī), indi Yaponiyanın ən yüksək və dünyada Bürc Xəlifə "dən sonra ən yüksək 2-ci binası. 634 m yüksəkliyə sahibdir. Gecə saatlarında LED işıqları ilə işıqlandırılır. Əslində, Tokio teleqülləsi ilə eyni vəzifəni daşıyır. Tokyo qülləsi 333 m, Tokyo Skytree isə 634 m hündürlüyə sahibdir. Tokyo Skytreenin 5 əsas dizaynı vardır. Yaponiya dizaynını və ənənəvi gözəlliyini göstərir. Şəhərin dirçəlişi üçün katalizator rolunu oynayır.. Zəlzələyə çox davamlıdır. Çox güclü küləklərə davam edə bilər.

Tokio Texnologiya İnstitutu (yap. 東京工業大学) — Yaponiyanın Tokio şəhərində yerləşən ali təhsil müəssisəsi; dünyanın ən nüfuzlu elmi-tədqiqat mərkəzlərindən biridir. 1881-ci il mayın 26-da, Meydzi hakimiyyəti bərpa edildikdən 14 il sonra Tokio şəhərində Tokio Texniki Peşə Məktəbi yaradılır. 1890-cı ildə həmin məktəb Tokio Texnikumu, 1901-ci ildə isə Tokio Ali Texniki Məktəbi adlandırılır. Meydzi hökuməti dövlətin inkişaf səviyyəsi üzrə Qərbi ötüb keçmək üçün, ilk növbədə, ölkədə modernləşmiş mühəndis və sənətkar hazırlığına diqqət ayırır. İlk vaxtlar məktəb Tokio şəhərinin şərqində Kuramae ərazisində yerləşir. Lakin 1923-cü ildə baş vermiş Böyük Kanto zəlzələsi zamanı məktəbin binaları dağıntıya məruz qalır. 1929-cu ildə məktəb Tokionun cənubundakı Ookayama ərazisinə köçürülür və Milli Universitet statusu qazanır. II Dünya müharibəsindən sonra, 1949-cu ildə Yaponiyada yeni təhsil sistemi qəbul edilir. Ali məktəbin Tokio Milli Universiteti adı Tokio Texnologiya İnstitutu ilə əvəz olunur.

Edvard Bikkerstet (ing. Edward Bickersteth; 27 iyun 1850, Banningem[d], Norfolk qraflığı – 5 avqust 1897, Çiseldon[d], Uiltşir[d]) – Cənubi Tokio yepiskopu olmuş missioner. == Həyatı == Edvard Bikkerstet 26 iyun 1850-ci ildə Norfolkun Banningem kəndində doğulmuşdur. Atası Edvard Henri Bikkerstet Ekseter yepiskopu olmuşdur. Anası Roza isə Samuel Biqnoldun qızı idi. Bikkerstet Haygeyt məktəbində təhsil almış, 1869-cu ildə Pembrok kollecində təhsil almaq üçün təqaüd qazanmışdır. 1873-cü ildə bakalavr, 1876-cı ildə magistr dərəcəsi ilə məzun olmuşdur. 1874-cü ildə Şolefild və Evans mükafatlarını qazanmışdır. O, London yepiskopluğundan 1873-cü ildə diakon, 1874-cü ildə isə keşiş titulu almışdır. 1873–1875-ci illərdə Hempsteddə Müqəddəs Üçlüyün kuratoru olmuşdur.

Forsaj 3: Tokio Drifti (ing. The Fast and the Furious: Tokyo Drift) — 16 iyun 2006-cı ildə yayımlanmış, rejissoru Justin Lin, ssenaristi Kris Morqan tərəfindən edilmiş Forsaj filmlər seriyasının üçüncü filmidir. == Mövzu == 17 yaşlı Şon Bosvell, qanunsuz küçə yarışları ilə maraqlanan bir yeniyetmədir. İştirak etdiyi yarışlar həmişə qəzalarla nəticələndiyindən polislə problemlər yaşayır və anası oğlunun həbsxanaya getməsindən qorxduğu üçün, onu Tokioda yaşayan hərbçi atasının yanına göndərir. Özünü tamamilə fərqli bir mədəniyyətin içində görən Şonun Tokiodakı cansıxıcı həyatı, Tvinki ilə tanış olduqdan sonra dəyişməyə başlayır. Tvinki sayəsində o, qəfildən Tokionun drift yarışlarında iştirak etməyə başlayır. Bu yarışlar onun əvvəllər alışdığı küçə yarışlarından çox fərqlidir. Əlavə: Serianın bu filmi digər filmlərdən fərqlidir və vaxt etibarilə də onlardan qabaqdadır. Təxminlərə görə bu filmdə baş verən hadisələr zaman etibarilə Forsaj 6 filmindən sonrakı hadisələri əhatə edir. Bəzi epizodları ilə isə 6-cı bölümü 7-ci bölümə bağlayır.

Kiçik Tokioda hesablaşma (ing. Showdown in Little Tokyo) – 1991-ci ildə istehsal olunmuş ABŞ bədii filmidir. Filmin orijinal davam etmə müddəti 79 dəqiqə, qısaldımış variantı isə 76 dəqiqədir. == Məzmun == Filmdəki hadisələr 1980-cı illərdə Los-Anceles şəhərində təsadüf edir. Polis işçisi Kris Kenner Los Ancelesin Yapon rayonu Tokio şəhərciyində işləyir. Krisin valideynləri yapon əsilli olmuşlar. Onlar Yapon Yakudza bandası tərəfindən qətlə yetirilmişlər. Kris həmişə valideynləri öldürən qatilin daxili xüsusiyyətlərini yadında saxlamağa çalışır. Polis xidməti onun yanına Conni Muratu adlı yapon yoldaşı göndərir. Conni də yapon əsilli polisdir, kiçik yaşlarında ABŞ-yə köçüb, buranın mədəniyyəti ilə yaşayır.

Müqəddəs Mariya Kafedralı (yap. カトリック関口教会) - Tokio şəhərində yerləşən Roma-Katolik kilsəsinə mənsub kilsə. Kilsə kompleksi 1964-cü ildə yapon memarı Kenzo Tanqe tərəfindən inşa edilmişdir. Kilsənin yerləşdiyi ərazidə 1899-cu ildə taxta konstruksiyadan inşa edilən qotik üslublu məbəd II Dünya müharibəsi zamanı müttəfiq dövlətlərin bombardımanı zamanı dağıldılmışdır. Müasir kilsəni isə 1987-ci ildə Pritsker mükafatı qazanmış Kenzo Tanqe lahiyələndirmişdir. 1964-cü ildə tamamlanan kilsə ən modern Roma-Katolik kilsələrindən biri hesab olunur.

Müqəddəs Mariya Kafedralı (yap. カトリック関口教会) - Tokio şəhərində yerləşən Roma-Katolik kilsəsinə mənsub kilsə. Kilsə kompleksi 1964-cü ildə yapon memarı Kenzo Tanqe tərəfindən inşa edilmişdir. Kilsənin yerləşdiyi ərazidə 1899-cu ildə taxta konstruksiyadan inşa edilən qotik üslublu məbəd II Dünya müharibəsi zamanı müttəfiq dövlətlərin bombardımanı zamanı dağıldılmışdır. Müasir kilsəni isə 1987-ci ildə Pritsker mükafatı qazanmış Kenzo Tanqe lahiyələndirmişdir. 1964-cü ildə tamamlanan kilsə ən modern Roma-Katolik kilsələrindən biri hesab olunur.

Forsaj 3: Tokio Drifti (ing. The Fast and the Furious: Tokyo Drift) — 16 iyun 2006-cı ildə yayımlanmış, rejissoru Justin Lin, ssenaristi Kris Morqan tərəfindən edilmiş Forsaj filmlər seriyasının üçüncü filmidir. == Mövzu == 17 yaşlı Şon Bosvell, qanunsuz küçə yarışları ilə maraqlanan bir yeniyetmədir. İştirak etdiyi yarışlar həmişə qəzalarla nəticələndiyindən polislə problemlər yaşayır və anası oğlunun həbsxanaya getməsindən qorxduğu üçün, onu Tokioda yaşayan hərbçi atasının yanına göndərir. Özünü tamamilə fərqli bir mədəniyyətin içində görən Şonun Tokiodakı cansıxıcı həyatı, Tvinki ilə tanış olduqdan sonra dəyişməyə başlayır. Tvinki sayəsində o, qəfildən Tokionun drift yarışlarında iştirak etməyə başlayır. Bu yarışlar onun əvvəllər alışdığı küçə yarışlarından çox fərqlidir. Əlavə: Serianın bu filmi digər filmlərdən fərqlidir və vaxt etibarilə də onlardan qabaqdadır. Təxminlərə görə bu filmdə baş verən hadisələr zaman etibarilə Forsaj 6 filmindən sonrakı hadisələri əhatə edir. Bəzi epizodları ilə isə 6-cı bölümü 7-ci bölümə bağlayır.

Tokioda List adına Macar Mədəniyyət İnstitutu (mac. Liszt Intézet Magyar Kulturális Központ Tokió; yap. リスト・ハンガリー文化センター東京) – Yaponiyanın paytaxtı Tokio şəhərində yerləşən və Macarıstan mədəniyyətinə həsr olunmuş mədəniyyət mərkəzi. Mədəniyyət mərkəzi XIX əsrdə yaşamış Macarıstan bəstəkarı Ferens Listin şərəfinə adlandırılmışdır və Macarıstanın Yaponiyada yerləşən səfirliyinin tabeliyindədir. List Tokio İnstitutu (mac. Liszt Intézet Tokió; yap. リスト・インテゼット東京) adı ilə də tanınır. 2019-cu il Macarıstan ilə Yaponiya arasındakı diplomatik əlaqələrin qurulmasının 150 illiyi kimi qeyd olunmuşdur. Bu münasibətlə 9 dekabr 2019-cu ildə Tokionun Minato rayonunun Azabu-Cuban bölgəsində Macar Mədəniyyət İnstitutunun açılışı baş tutmuşdur. Açılışda Macarıstanın Yaponiyadakı səfiri Norbert Palanoviç iştirak etmişdir.

Kiçik Tokioda hesablaşma (ing. Showdown in Little Tokyo) – 1991-ci ildə istehsal olunmuş ABŞ bədii filmidir. Filmin orijinal davam etmə müddəti 79 dəqiqə, qısaldımış variantı isə 76 dəqiqədir. == Məzmun == Filmdəki hadisələr 1980-cı illərdə Los-Anceles şəhərində təsadüf edir. Polis işçisi Kris Kenner Los Ancelesin Yapon rayonu Tokio şəhərciyində işləyir. Krisin valideynləri yapon əsilli olmuşlar. Onlar Yapon Yakudza bandası tərəfindən qətlə yetirilmişlər. Kris həmişə valideynləri öldürən qatilin daxili xüsusiyyətlərini yadında saxlamağa çalışır. Polis xidməti onun yanına Conni Muratu adlı yapon yoldaşı göndərir. Conni də yapon əsilli polisdir, kiçik yaşlarında ABŞ-yə köçüb, buranın mədəniyyəti ilə yaşayır.

Tokio "Göyqurşağı" Kanalizasiya Muzeyi (東京都虹の下水道館) – Yaponiyanın paytaxtı Tokioda yerləşən kanalizasiya muzeyi. Muzey 1997-ci ildə Tokionun Koto rayonunda yerləşən Ariake Su Təmizləmə Mərkəzində açılmışdır. 2013-cü ildə aparılmış yenidənqurma işlərindən sonra yenidən açılışı keçirilmişdir. Muzey Tokio Metropolitan Hökumətinin Kanalizasiya Bürosu tərəfindən nəzarət olunan kanalizasiya sistemi haqqında məlumat verir. Burada kanalizasiya borularının, nasos stansiyalarının, su təmizləmə mərkəzinin reproduksiyaları nümayiş etdirilir. Muzey 6 əsas bölmədən ibarətdir: "Göyqurşağı kinoteatrı", "Yer-kunun evi", "Giriş və kanalizasiya meydanı", "Kanalizasiya borusu", "Su təmizləmə mərkəzi". "Göyqurşağı" kinoteatrında kanalizasiya sistemi və kanalizasiya işçilərinin həyatı haqqında videomateriallar nümayiş etdirilir. "Giriş və kanalizasiya meydanı" bölməsində ziyarətçilər optik illüziya ilə işləyən interaktiv alət qarşısında dayanananda öz hərəkətləri ilə kanalizasiya axınının istiqamətinə təsir göstərə bilirlər. Bu bölmədə kanalizasiya ilə bağlı tədbirlər keçirilir. "Yer-kunun evi" bölməsində tualet düyməsinə basandan sonra su axınının hərəkətini şüşə ilə əhatə olunmuş yeraltı borulardan müşahidə etmək mümkündür.