Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • aqat

    aqat

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • AQAT

    i. miner. agat (qiymətli daş)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • AQAT

    ...(полудрагоценный камень из породы кварцев) II прил. агатовый. Aqat həvəng агатовая ступка

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • aqat

    is. miner. 1) agate f (qiymətli daş) ; 2) ~ gözlər (arqo) les agates

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • АГАТ

    əqiq (qiymətli daş)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • АГАТ

    мин. гьакьекь (къиметлу кIеви са минерал)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • АГАТ

    м miner. əqiq (qiymətli daş)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • агат

    ...полудрагоценный камень (применяется в технике и ювелирном деле) Бусы из агата.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • АГЬАТ

    dial. qab (novruz içkisi bişirmək üçün).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • АГЬАТ

    dial. qab (novruz içkisi bişirmək üçün).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • АГЬАТ

    ...тӀач ргадай къаб. - ТӀач гзаф ава. За кьвед лагьай агьатни ргазва. Гь. Къ. Четин бахт. Синоним: чуква.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • AĞAC-AĞAC

    игра с палками;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AQAR-AQAR

    сущ. тех., биол. агар-агар (растительный студень, получаемый из некоторых морских водорослей)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AĞAC-AĞAC

    i. a kind of game played with sticks; ağac-ağaca çıxmaq bax dalaşmaq

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • АГАР-АГАР

    АГАР-АГАР, АГАР м aqar-aqar (dəniz yosunlarından alınan, bakteriologiyada və qənnadı işlərində işlədilən qatı bitki həlimi).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ağac-ağac

    ağac-ağac

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • aqar-aqar 2021

    aqar-aqar

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • агар-агар

    -а; м. (от малайск. agar - желе) см. тж. агаровый Студенистое вещество, получаемое из морских водорослей (применяется в лабораторной практике, бумажно

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • AĞAC-AĞAC

    сущ. игра с палками

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AĞAN

    sənin ağan, sənin böyüyün.

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • AĞOT

    бот. ковыль

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AFAT

    is. [ər. “afət” söz. cəmi] bax afət 1-ci mənada. [Nəsib:] Mat-məəttəl qalmışam ki, bu nə bəladı, nəzərdi, gözdü, afatdı … nədi, bilmirəm! Mir Cəlal. □

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AGAH

    ...Dəhanın sirrinə yüz kərrə iczin etiraf eylər. S.Ə.Şirvani. □ Agah etmək – xəbərdar etmək, bildirmək. Olmuya qorxursunuz ki, əyilib camaatın qulağına

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AĞAC

    ...və bərk gövdəsi olan çoxillik bitki. Armud ağacı. Qoz ağacı. Ağac əkmək. Qollu-budaqlı ağac. – Ağac bar gətirdikcə başını aşağı dikər. (Ata. sözü). /

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ADAT

    is. [ər. “adət” söz. cəmi] bax adət. Məstəli Şirvani hər iki səyahətində dünyanın yarısını gəştü güzar edib, altmışdan ziyadə müxtəlif ayin və adat üz

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AĞAZ

    [fars.] : ağaz etmək köhn. – başlamaq. Nə taledir bu kim, aləmdə ağaz etmədim bir iş. Füzuli. Gündə bir şəbədə ağaz etdin; Çox olan lütfü bizə az etdi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ÁYAT

    ...bir molla olub soymağa məxluqatı; Xahişi-nəfslə şərh eylər idi ayatı. A.Səhhət.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ARAT

    ...toxum səpilmiş yer. // Toxum səpmədən əvvəl şumun sulanması. Arat torpağın fiziki xassəsini yaxşılaşdırır. – Arat olunmuş torpaq yaxşı qurumayıb, hav

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AFAT

    шустрый, бойкий

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AGAH

    осведомленный, сведущий

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ALAT

    (Ordubad) qapı və ya pəncərə çərçivəsi. – Əbxalıx, pəncərə:n alatun mö:- kəm bəğla

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • AĞAZ

    вступление, начало

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AĞAC

    1. дерево; 2. палка, дубина, посох, трость; 3. лесной материал, строительный лес, обломки строительного леса; 4

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ARAT

    арат; орошение, поливка вспаханной земли перед посевом

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AĞAŞ

    "ağa" tərkibli mürəkkəb adların əzizləmə forması.

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • AĞVAT

    (Gədəbəy) ehtiyat. – İşi ağvatnan tutor bizim arvat

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • AFAT

    ...biridi, Mamay Mə:mmət, yaxşı tani:rəm II (Qazax) tufan, çovğun Afatı alınmax (Çənbərək) – gücdən, qüvvədən düşmək, zəifləmək. – Afadım alnıf də:n, a

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • АГНАТ

    kişi tərəfindən qohumluğu olan

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ARAT

    səpindən qabaq torpağın şumlanması; ərlər, hərbçilər; qorxmaz

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • AYAT

    "Quran" surələrindəki "ayə" sözünün cəmi; əlamət, nişan

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • AĞAR

    ağ kişi; böyük qəhrəman, cəsur pəhləvan.

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • AGAH

    bilən, xəbərdar, gözüaçıq, ayıq

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • AFAT

    gözəllər; bədbəxtlik, fəlakət; müsibətlər

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • АХАТЬ

    несов. разг. 1. агь чIугун, агь-вай авун. 2. пагь алахьун, пагь акъатун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • АДАТ

    адет.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • AGAH

    ...сведущий 2. бдительный 3. трезвый 4. предупрежд ённый о чём-л.; agah etmək (eləmək) kimi осведомлять, осведомить кого, дать знать кому; agah et bizi

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AĞAC

    1 сущ. 1. дерево. Ağac budağı ветка дерева, ağacın yaşı возраст дерева 2. палка, посох. Ağacla gəzmək ходить с палкой 3. шест. Uzun ağac длинный шест

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AĞAZ

    сущ. устар. начало, вступление; ağaz etmək начать, приступить

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AĞOT

    сущ. ковыль (многолетний засухоустойчивый злак)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ADAT

    сущ. устар. адат (у мусульманских народов: совокупность обычаев в противоположность религиозному нраву – шариату)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • BAĞAT

    bax bağ-bağat. Qoy bağ olsun, bağat olsun qapımızın dörd yanı. S.Vurğun.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ЛГАТЬ

    1. Yalan danışmaq; 2. Böhtan atmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЛГАТЬ

    несов. 1. ттаб авун, ттапарарун. 2. буьгьтен вигьин, авачирди лугьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЛЯГАТЬ

    несов. кIурув (кIурарив) ягъун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ШАГАТЬ

    несов. 1. ккамар къачун; ккамар ягъун; фин, вилик фин; къекъуьн. 2. ккам яна элячIун, ккам ягъун (мес. хулелай).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • гьакьекь

    агат : гьакьекьдин - агатовый; гьакьекьар хьтин чӀулав вилер - чёрные как агат глаза.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • АГАТУН

    ...-на; -из, -зава; - ин, -0, -ин, -рай, -мир; агат авун, агат тавун, агат тахвун, агат хъийимир яхун хьун, юхсул хьун. Азардикди ам гзаф агатнава. Р.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ƏQİQ

    минер. агат (полудрагоценный камень)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ƏQİQ

    qiymətli daş-qaş, aqat.

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • ƏQİQƏ

    qiymətli daş-qaş, aqat.

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • НЕОБЩИТЕЛЬНЫЙ

    инсанрик акахь тийир, агат тийир.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • АГАТОВЫЙ

    агат söz. sif.; əqiqdən qayrılmış; ◊ агатовые глаза qara parlaq gözlər.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ДИЧИТЬСЯ

    несов. регъуьвал авун, регъуь хьун, агат тавун, инсанрихъай катун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ŞƏVƏ

    1. агат (драгоценный черный камень); 2. перен. черный (о глазах, волосах);

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YOVUŞMAZ

    прил. акахь тийир, садавни агат (эгечӀ) тийир (мес. кас).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ÜNSİYYƏTSİZ

    прил. инсанрив агат тийир, акахь тийир, авсият техуьр, къайи.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • агатовый

    см. агат; -ая, -ое. А-ая ваза. Выражение - агатовые глаза

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ДИКАРЬ

    м 1. вагьши инсан, вагьши. 2. пер. инсанрив агат тийир гзаф регъуь инсан.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЧУРАТЬСЯ

    несов. разг. катун, яргъа хьун, агат тийиз яргъаз акъвазун (мес. инсанривай).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • АГАТУН²

    (-из, -на, агат) f. 1. sınıxmaq, arıqlamaq, cılızlaşmaq, zəifləmək; 2. yığılmaq, gödəlmək, qısalmaq, daralmaq.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • QANISOYUQLUQ

    сущ. акахь тавун, инсанрив агат тавун, инсанрикай катун; туькьуьл (къайи) касдин хесет.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • CƏMİYYƏTDƏNQAÇAN

    прил. инсанрикай катдай, инсанрив агат тийир, инсанрик акахь тийир, инсанрихъ галаз авсият техуьр.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ADAMAYOVUŞMAZ

    ...инсанрикай катдай, кхундай; атӀугъай, муькӀуь; 2. пер. къван хьтин, агат тийир.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • QANISOYUQ

    прил. акахь тийир, инсанрив агат тийир, инсанрикай катдай, къайи; ччин чӀуру; туькьуьл (мес. кас).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ƏQİQ

    I сущ. геол. 1. агат (минерал, разновидность халцедона) 2. сердолик (полудрагоценный поделочный камень) II прил. 1. агатовый 2. сердоликовый

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ПОДСТУПИТЬСЯ

    ...агатун; мукьув фин; сегодня к нему не подступиться къе адан мукьув агат жедайвал туш.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЧУЖДАТЬСЯ

    несов. 1. катун; агат тавун; яргъа хьун; яргъаз акъвазун (мес. инсанрик акахь тийиз). 2. яргъа хьун, квайди тахьун (мес. хесет).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • АГАТУН¹

    (-из, -на, агат) f. 1. yaxınlaşmaq, yanaşmaq; yaxın gəlmək (getmək, düşmək); 2. ünsiyyət saxlamaq, yaxın əlaqə yaratmaq; 3. sıx yaxınlaşmaq, təmas etm

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ŞƏVƏ

    [fars.] сущ. 1. гьакьекь, агат (къиметлу минерал, къван); 2. пер. чӀулав; şəvə saqqal чӀулав ччуру; şəvə kimi чӀупчӀулав; // чӀулав кагьраба; чӀулав р

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • Б

    пӀузарар игис агат хьана акъатдай, простой ванлу сес-фонема. Гафунин сифте кьиле, юкьва ва эхирда гьалтда: багъ, барут, абур, садбур, ктаб, кӀалуб в

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АГАТУН

    гл., - да, -на; -из, -зава; -а || -0, - ин, -рай, -мир; агат тавун, ахгатун, агат тахвун || агат хъувун тавун, агат хъийимир. 1) вуж нив, квев мукьу

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АГАТУН

    (-из, -на, агат/-а) 1) v. go with, match; fit, be suitable; pertain; come; approach; 2) v. become peaky; become thin and hollow cheeked; 3) v. close;

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ŞƏVƏ

    ŞƏVƏ I is. Aqat, qiymətli qara daş. Fatmanı qapı qonşudan yığma qızıllarla bəzəmişdilər: araqçının qabağında qızıl pilək, boynunda mərcan, inci, qızıl

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti
  • ŞƏVƏ

    I сущ. 1. агат (полудрагоценный камень, применяемый для украшений и мелких изделий) 2. чёрный янтарь II прил. 1. чёрный (о волосах, глазах). Şəvə saçl

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • агатун

    (-из, -на, агат/-а) - 1. подходить, приближаться вплотную, пододвигаться. 2. похудеть (с лица), осунуться. 3. (перен.) общаться, сближаться : ам агатд

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • YANAŞMAQ

    ...къвал-къвала хьун; ata qabaqdan yanaş, itə daldan. Ata. sözü балкӀандив виликай агат, кицӀив – кьулухъай; 2. агатун, мукьва хьун, игис хьун; 3. эгечӀ

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ДИКИЙ

    ...къилих). 6. пер. къариб, кьил, акъат тийир (фикир). 7. регъуь, агат тийир (мес. аял). ♦ дикий виноград къереяр, чIуру ципицIар; дикое мясо хирен к

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • УСПАГЬИВИЛЕЛДИ

    ...кужуммавай ичинин къваларив акьван хъуьтуьлдаказ, успагьивилелди агат хьанва хьи, гьатта абурал Велиметан темягь физва. М. В. Гьарасатдин майдандал

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ШЕМ

    ...кужумнавай ичинин къваларив акьван хъуьтуьлдаказ, успагьивилелди агат хьанва хьи, гьатта абурал Велиметан темягь физва. М. В. Гьарасатдик майдандал

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • СЕНАЖ

    ...XӀӀ. Сенаж гзафни-гзаф яргъи траншейра ( къанавра ) адав гьава агат тийидайвал твада. З. А. К. ТӀебиат чирун.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • UZAQLAŞMAQ

    ...uzaqlaşmaq хуьруьвай яргъа хьун; 2. сад-садавай къакъатун, сад-садав агат тавун, алакъа техуьн; 3. къвердавай яргъаз акъатун, яргъай ван къвез хьун в

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • АЮХ

    ...тариф авур чӀавуз Адан кефи куьк жедай. Ж. Тарифри алдатмишна. Агат тавурай лугьуз Саларив нуькӀер, Саларбанди аюхдал АлукӀна пекер. Ж. Аюх. 3) куь

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • UZAQ

    ...несил алатирдивай къакъатнавай мукьвад; uzaq olmaq яргъаз хьун, агат тавун, яргъаз акъвазун (мес. пис краривай); uzaq ol(un) буйр. ф. яргъаз хьухь, я

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ЯРГЪА

    ...риваят. * яргъа хьун гл. 1) мукьва тушир чкада хьун. 2) вуж квев агат тавун. Къачу кьарандашни кагъаз, Илимдивай жемир яргъаз, С. С. Назани.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • KƏNAR

    ...алакъа атӀун, яргъаз хьун; kənar olmaq яргъаз хьун, мукьув эгечӀ (агат) тавун, къерехдихъ хьун; kənar(a) atmaq а) са къерехдихъ вегьин, гадарун; б) п

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • YAXIN

    ...фин; б) куьмекдиз атун, гъил кьун, куьмекун; yaxın durmamaq а) мукьув агат тавун, мукьув татун, патав тефин; б) гьич гъилни ягъун тавун, майилвал тав

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ТЕМЯГЬ

    ...кужумнавай и чинин къваларив акьван хъуьтуьлдаказ, успагьивилелди агат хьанва хьи, гьатта абурал Велиметан темягь физва. М. В. Гьарасатдин майданда

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • GERİ

    ...галамай, гуьгъуьна амай; ** geri durmaq кьулухъ акъвазун, яргъаз хьун, агат тавун, мукьвал татун; geri götürmək кьулухъ къахчун а) вуганвай затӀ хкӀа

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ШУЬКӀУЬ

    ...кужумнавай ичинин къваларив акьван хъуьтуьлдаказ, успагьивилелди агат хьанва хьи, гьатта абурал Велиметан темягь физва. М. В. Антонимар: яцӀу, гьярк

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • YAXA

    ...yaxasını ələ verməmək хев гъиле тагун, вич гъиле тагун, катун, мукьув агат тавун; yaxasını qırağa (kənara) çəkmək хев къакъудун, са къерехдихъ хьун,

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • РАЗИ

    ...Яран дидед зал ийизва дамах, къуншияр вири рази я залай. Б. С. Агат тавуртӀа. 2) квел авай, жедай гьал гьикӀ ятӀа, гьакӀ кьабул хьун. [Гегьвер].

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • МУКЬВА

    ...* мукьва хьун гл., вуж-вуч нив-квев вуж-вуч ятӀани авай, алай чкадив агат хьун. Чпин ватандиз мукьва жердавай чӀехи стхайрин пехилвал артух жезва

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • AĞATƏBİƏTLİ

    прил. см. ağatəbiət

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AĞATƏBİƏT

    прил. благонравный, благовоспитанный

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AĞATƏBİƏT

    благонравный, благовоспитанный

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
OBASTAN VİKİ
Aqata Barbara
Aqata Barbara (ing. Agatha Barbara 11 mart 1923 – 4 fevral 2002) — Maltanın dövlət xadimi və siyasətçisi, 1982-1987-ci illərdə Malta prezidenti. == Bioqrafiyası == Karyerasına məktəbdə müəllim kimi başlamışdır (1942-1947). 1946-cı ildən siyasətdə fəal iştirak edir və Leyborist Partiyasına qoşulur. 1947-ci ildə Malta Leyborist Partiyasının İcraiyyə Komitəsinin üzvü olur və Maltanın Nümayəndələr Palatasına seçilir. Ölkədə ilk qadın millət vəkili kimi tarixə düşür. Sonradan 1982-ci ildə deputatlıqdan könüllü istefaya qədər Malta Parlamentinin də istisnasız olaraq bütün seçkilərdə deputat seçilir. 1955-ci ildə təhsil və mədəniyyət nazirinin portfelini təhvil alır. Bununlada ilk Malta qadın naziri olur. Təhsilin geniş əhali üçün daha əlçatan olmasına yönəlmiş bir islahatı həyata keçirir.
Aqata Kristi
Aqata Meri Klarissa Miller (ing. Agatha Mary Clarissa Miller; 15 sentyabr 1890[…] – 12 yanvar 1976[…]) — ingiltərəli yazıçı, dramaturq, detektiv janrının kraliçası. Daha çox birinci ərinin soyadı ilə Aqata Kristi (ing. Agatha Christie) kimi tanınır. O, dünyanın ən məşhur detektiv yazıçılarından biridir. Aqata Kristinin əsərləri bəşər tarixində (Bibliya və Uilyam Şekspirin əsərlərindən sonra ikinci) ən çox nəşr olunan, eyni zamanda ən çox tərcümə olunan əsərlərdən birinə çevrildi (7236 tərcümə). O, 60-dan çox detektiv romanı, 6 psixoloji romanı (Mary Westmacott təxəllüsü ilə) və 19 hekayələr toplusunu nəşr etdirib. Onun 16 pyesi London teatrlarında tamaşaya qoyulub. Kitabları 4 milyard nüsxədən çox nəşr olunub və 100-dən çox dilə tərcümə olunub. O, həmçinin bir əsərin teatr tamaşalarının maksimum sayına görə rekorda sahibdir.
Aqata mükafatı
Aqata mükafatı — Aqata Kristinin şərəfinə ədəbiyyatçılara təltif olunan mükafat. Bundan əlavə bir neçə il mistika janrında dəyərli fəaliyyəti olan fəxri şəxslərə ənənəvi olmayan Poirot mükafatı verildi. Lakin bu davamlı mükafat deyil. Aqata mükafatı mistika və cinayət janrının klassik mistika bölməsində (seksual və zorakılıq səhnəsi olmayan həvəskar detektiv janrı) yazan yazıçılara təltif olunur. Bu mükafat növü adətən hər il Vaşinqtonda Malice Domestic Ltd tərəfindən altı kateqoriyada verilir: Ən yaxşı roman. İlk ən yaxşı mistika. Ən yaxşı tarixi roman. Ən yaxşı qısa hekayə. Ən yaxşı qeyri-bədii əsər. Ən yaxşı uşaq mistikası.
Aqatis
Aqatis (lat. Agathis) — bitkilər aləminin çılpaqtoxumlular şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin i̇ynəyarpaqlılar dəstəsinin araukariyakimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Aqatti
Banqaram adası (malaya. അഗത്തി ഐലന്റ്) — Lakkadiv adaları daxil olan kiçik bir ada. Materikdən 350 km aralıda yerləşir. == Təsviri == Ada cənub-qərbdən şimal-şərqə doğru uzanır:uzunluğu 8 km, eni 900 metrdir. Ada hər tərəfdsən mərcan rifləri ilə örtülüdür. sahil sularında tuna balığının sənaye əhəmiyyətli ovu təşkil edilir. == Turizm == Adada hava limanı fəaliyyət göstəritr. Bu Lakkadiv adalarında yeganədir. Adada məscid və 20 yerlik otel fəaliyyət göstərir. Adaya uçuşlar həyata keçirilir.
Aqattu adası
Aqattu adası (ing. Agattu Island, aleut. Angatux̂) — Aleut adaları arxipelaqına daxil olan Near adaları qrupunun böyük adası. İnzibati cəhətdən bütün Aleut adaları kimi o da ABŞ-nin Alyaska ştatının bir hissəsidir. == Coğrafiya == Adadan Kamçatkaya (Afrika burnu) ən qısa məsafə 773 km, Alyaskanın materik hissəsinə qədər olan məsafə 1525 km-dir. Attu təxminən 31 km uzunluğa və 18 km enə malikdir. Sahəsi 221,593 km²-dir. Aqattu vulkan mənşəlidir. Maksimum hündürlüyü dəniz səviyyəsindən 632 m-dir. Adada otlar, mamırlar və şibyələr bitir.
Aqan
Aqan (rus. Аган) — Rusiyanın Tümen vilayətində çay. Tromqeyan çayının (Obun qolu) sol qoludur. Uzunluğu 544 kilometr, hövzəsinin sahəsi isə 32,200 km2-dir. Pur çayı ilə Ob çayının sağ qolları hövzələrinin bataqlığı suayırıcısından başlanır. Qərbi Sibir düzənliyinin mərkəzi hissəsi ilə axır. Suyunu, əsasən, qar və yağışdan alır. Oktyabrın axırlarından maya qədər donmuş olur.
Aqar
Aqar (Aqar-aqaroza)- ən möhkəm geləmələgətirmə qabiliyyətinə malik polisaxarid Bir çox polisaxaridlərin sulu məhlulları geləmələgətirmə qabiliyyətinə malikdirlər. Polisaxaridlərin bu xassəsi onların bioloji funksiyaları və praktiki əhəmiyyəti ilə bilavasitə bağlıdır. Polisaxaridlər əsasən okean yosunlarından alınır. Yosunlara okeanın sahilboyu zonalarında rast gəlinir. Qırmızı və qonur yosunlar təmiz "polisaxarid" hazırlayırlar. Onlar özlərində hüceyrələrarası maddə kimi spesifik turş polisaxaridlər saxlayırlar (qonur yosunlarda — algin turşuları, qırmızı yosunlarda- sulfatlaşdırılmış qalaktan turşuları vardır). Bu polisaxaridlərin hətta duru məhlulları möhkəm gel əmələ gətirirlər. Polisaxaridlərin gel əmələ gətirməsi üçün, özəklərdə həlledici (su) olmaqla zəncirvari molekulların fəza toru yaratması lazımdır. Polimerlərin geləmələgətirmə qabiliyyəti əsasən bu torun düyünlərinin təbiəti ilə bağlıdır. Bu zəncirlər arasında kovalent rabitə ola bilər: bu halda fəza toru böyük üçölçülü molekulu xatırladır.
Arat
Asqat
Asqat — Monqolustanın Zavxan vilayətinin 24 rayonundan (som) biri.
Aqa
Bufo marinus (lat. Rhinella marina) — rhinella cinsinə aid qurbağa növü.
Afat Qurbanov
Afad Qurbanov (azərb. Afad Məhəmməd oğlu Qurbanov‎; 10 yanvar 1929, Cücəkənd – 26 sentyabr 2009, Bakı) — Azərbaycanın görkəmli dilçi-alimi, türkoloq, elm və təhsil təşkilatçısı, ictimai-siyasi xadimi, Azərbaycan dilçilik elmində elmi məktəb yaratmış alim, Azərbaycan Əlifba Komissiyasının sədri (1990) və hazırkı Latın qrafikalı Azərbaycan əlifbasısının müəllifi, Azərbaycan SSR-i Natiqlik Cəmiyyətinin sədri (1980), SSRİ Pedaqoji Elmlər Akademiyasının akademiki (1989), Azərbaycan SSR-i Elmlər Akademiyasının üzvü (1983), Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, filologiya elmləri doktoru, professor (1970), Əməkdar elm xadimi (1981), Azərbaycan SSR dövlət mükafatı (1991). == Həyatı == Afad Qurbanov 1929-cu ildə yanvarın 10-da Borçalının Qızıl Şəfəq kəndində (indi Ermənistan Respublikasının Kalinino rayonu) anadan olmuşdur. Uşaqlığı, ilk təhsil illəri də sazlı-sözlü Borçalı elində keçib. O, ilk illər Borçalıda məktəb direktoru vəzifəsində çalışıb. 1950-ci illərdən etibarən isə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində Filologiya fakültəsinin dekan müavini, dekanı, Azərbaycan dilçiliyi kafedrasının müdiri vəzifəsində çalışıb. 1981–1989-cu illərdə APİ-nin rektoru olub. 1990–1994-cü illərdə isə Milli Məclisin üzvü olmuş A. Qurbanov əlifba islahatının təşkilatçılarındandır. XX əsrin 90-cı illərində ölkəmizdə əlifba islahatının aparılmasında Afad Qurbanovun Azərbaycan Əlifba Komissiyasının sədri və latın qrafikası əsasında hazırlanmış və bügün istifadə etdiyimiz Azərbaycanın latın qrafikalı əlifbasının müəllifi kimi böyük xidmətləri olmuşdur. O dövrdə latın qrafikalı yeni müstəqil əlifbaya keçməyin zəruriliyini elmi faktlarla əsaslandıran ilk alim məhz Afad Qurbanov olmuşdur.
Alat (Özbəkistan)
Alat (özb. Olot) — Özbəkistanın Buxara vilayətində şəhər. == Əhalisi == 2010-cu ilin məlumatlarına görə Alatda 12.924 nəfər yaşamaqda imiş. === Milli tərkibi === Alatda Özbəklər üstünlük təşkil etməklə, Türkmənlər, Ruslar, Almanlar, Qazaxlar və Tatarlarda yaşayır.
Aqar adası
Aqar adası (ing. Agar's Island) — Bermud adalarına daxil olan mərcan adası. Bermudların paytaxtı olan Hamilton şəhərindən 2 km aralıdadır. Ada The Wired Society: A Challenge for Tomorrow (1977) kitabına görə Pulitser mükafatı alan yazıçı Ceyms Martinə mənsub olmuşdur. == Mənbə == Agar’s Island.
Azat Abdullin
Azat Xammat oğlu Abdullin (rus. Азат Хамматович Абдуллин; 26 iyun 1931, Başqırdskaya Urqinka[d], Başqırd MSSR – 11 noyabr 2023, Moskva) — Başqırdıstan dramaturqu, yazıçı və publisist. == Həyatı == 1949-cu ildən 1953-cü ilə qədər Ufa Başqırd Pedaqoji İnstitutunun Tarix fakultəsində təhsil almışdır. 1956-cı ildə Moskvanın Qorki adına Dünya Ədəbiyyatı İnstitutunun aspirantura dərəcəsini bitirmişdir. Təhsil aldıqdan sonra Ufaya qayıdır və Başqırd Dövlət Universitetində dərs deyir, sonra Moskvaya yollanır və burada peşəkar yazıçı və dramaturq olur. 1963-cü ildə Sergey Çekmaryovun həyatına həsr olunmuş "Məni unutma, günəş!" (rus. «Не забывай меня, солнце!») pyesini yazaraq ədəbi fəaliyyətə başlamışdır. Tamaşa SSRİ-nin bir çox teatrlarında səhnəyə qoyulmuşdur (xüsusən, təxminən 10 il Qazaxıstan Dövlət Akademik Teatrının səhnəsində yer almışdı), Ufa və Moskvada bir neçə dəfə başqırd və rus dillərində təkrar nəşr edilmişdir. "On üçüncü sədr" (rus. «Тринадцатый председатель») (1979) dramı Abdullinə ümumittifaq şöhrəti qazandırmışdır.
Beş Aqal
Beş Aqal - İrəvan quberniyasının Eçmiədzin qəzasında göl adı. == Həmçinin bax == Bakugöl Kari gölü Göyçə gölü == Ədəbiyyat == Budaqov B.Ə. Ermənistanın Azərbaycan mənşəli coğrafi adları. “Didərginlər” məcmuasi. Bakı, 1990.
Vələsyаrpаq azat
Vələsyarpaq azat
Şöbə / Division: Maqnoliyakimilər – Magnoliophyta Sinif / Class: Maqnoliopsidlər-Magnoliopsida Sıra / Order: Urticales Fəsiə/ Family: Dağdağankimilər – Celtidaceae Link. Elmi adı / Scientific name: Celtis caucasica Willd. == IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və status / National IUCN Status. == “Nəsli kəsilmək təhlükəsində olanlar” kateqoriyasına aiddir –EN B1ab(i, ii, iii, iv, v)c(iii) + 2b(i) c (ii,iii). Azərbaycanın nadir növüdür. == QlobalIUCN Statusu: NT == == Qısa morfoloji təsviri. == 20(15)-25(35) m hündürlükdə ağacdır, oduncağı 2 m diametrində, boz-qonurumtul rəngdədir. Budaqlarının yarpaqları yumurtavari, (1,5) 2-3,5 (4,6) sm uzunluqda, sivri, qaidədə qyeri –bərəabəryanlı, aşağıda damarlar boyunca qısA, yumşaqtüklü , oturaq və ya 0,5 (1) mm uzunluqda saplaqı, kənarları küt dişlidir. Dişicikli çiçəkləri zəngçiçəyi quruluşunda, yaşılımtıl –ağ və ya qonurdur. Fındıqcığı küncvari, qısa yumşaq tüklü və ya çılpaq, qırılı, yaşılımtıl, birtoxumlu, buruncuğu fındıqcığın təpəsinin altında yerləşir == Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsussiyyətləri. ==
Bazalt qat
Bazalt — normal cərgəli effuziv dağ süxuru, ən çox yayılan kaynotip süxurları. == Haqqında == Bazaltlar püskürmə suxurların əsas kütləsini təşkil edir. Onlar müasir okeanların diblərini təşkil etməklə yanaşı, quru sahələrdə də geniş əraziləri tutur. Məsələn, Mərkəzi Sibirdə çox böyük ərazi qalın bazalt layları ilə örtülmüşdür."Bazalt" həbəş dilində "bazal" (dəmirsaxlayan daş) sözündən törəmişdir və ilk dəfə Böyük Plini tərəfindən işlədilmişdir. Liparitlərdən fərqli olaraq bazaltlar qara rəngdə olur. Bazalt maqması daha duru olduğuna görə nazik axınlar yaradır və bu səbəbdən də daha tez soyuyur. Ona görə də bazaltların petroqrafik tərkibində vulkan şüşəsi çox olur. Maqmadan ayrılan qazların hesabına bazalt suxurları, adətən məsaməli olur. Bazalt maqması soyuyarkən çox vaxt bazalt suxurlarının içərisində seolit və kalsit kristallarının yelpikvari formaları əmələ gəlir. Bazalt suxurlarının içərisindəki boşluqlarda bəzən aqat mineralının nazik zolaqlım kristallarına rast gəlinir.
Qərbi Qat
Qərbi Qat (hind. पश्चिमी घाट), Saxyadri (hind. सह्याद्रि) — Hindustanın qərbində yerləşən dağ silsiləsi. Dəkkən yaylasının qərbi ilə şimaldan cənuba doğru uzaır. Dəkkən yaylası enziz sahil xətti ilə Ərəbistan yarımadasından ayrılır. Dağ silsiləsi Qucarat və Maxaraştra ştatlarının sərgəddindən başlayır və 1600 km məsafədə Maharaşta, Qoa, Karnataka, Tamilnad və Kerala şatatları ərazisi boyunca uzanır. Hindistanın cənubuna qədər uzanan dağların 60 % Karnatakedə yerləşir. Dağlar 60 000 km² sahəni əhatə edir. Onların orta hündürlüyü 1200 m, maksimal hündürlüyü isə 2695 metrdir (Anay-Mudi). == Geologiyası == Qərbi Qat dağları ayrıca bir sistem deyildir.
Anat yençi çuvaşlar
Anat yençi çuvaşlar — çuvaş subetnosu. Əsas məskunlaşma sahəsi Çuvaşıstanın şimal-şərqidir. Miqrasiya nəticəsində anat yençi çuvaşların nümayəndələri də Volqaboyu və Uralın bir çox bölgələrində məskunlaşıblar. Anat yençi çuvaşlar 3 alt qrupa malikdirlər: Anat-Sivilskaya, Nijnetsivilskaya və Kozlovskaya. == Mənşəyi və yayılma arealı == Anat yençi çuvaşlar Çuvaşiyanın şimalında və şimal-şərqində məskunlaşıb. Onlara Başqırdıstan Respublikasında və Tatarıstan Respublikasında, Ulyanovsk, Orenburq vilayətlərində rast gəlinir. Lakin anat yençi çuvaşlar ən çox Penza, Samara və Saratov vilayətlərində yaşayır. Çuvaşların (anat yençi) əcdadları VII-VIII əsrlərdə Şimali Qafqaz və Azov çöllərindən gəlmiş bulqar tayfalarıdır. == Dialekt == Anat yençi çuvaşların dialektlərinin tədqiqi problemli olaraq qalır. Bəziləri anat yençi çuvaşların dialektlərinin müstəqil bir dil təşkil etdiyin hesab edir.
Jak Loran Aqas
Jak Loran Aqas (fr. Jacques-Laurent Agasse) — İsveçrəli rəssam. Loran Aqas əsasən mənzərə və heyvan rəsmləri çəkməklə məşhurlaşmışdır. == Həyatı == 1767-ci ilin 24 aprel tarixində Genuya şəhərində dünyaya gələn Aqas ilk rəssamlıq təhsilində bu şəhərdə almışdır. 20 yaşı olarkən təhsilini daha yüksək səviyyədə davam etdirə bilmək üçün Paris şəhərinə gedir. Atların və digər heyvanların anatomik quruluşu ilə gənclik illərindən maraqlanan İsveçrəli rəssam baytarlıq təhsili almağa başlayır. Bu müddət ərzində nəsil kökünün bağlı olduğu İsveçrəyə mütamadi gedirdi. Heyvanlara olan marağı səbəbindən bu mövzuda şəkillər çəkməyə başladı və elə qısa zamanda Avropada məşhurluq əldə etdi. Jak Loran Aqas eyni zamanda Osmanlı imperiyası ilə əlaqəli mövzularda rəsm əsərləri çəkmişdir. Rəssam 1849-cu ildə London şəhərində vəfat edib.
Rəşid Rəhməti Arat
Rəşid Rəhməti Arat (türk. Abdürreşid Rahmeti Arat; 15 may 1900, Köhnə Üzüm[d], Tsarevokokşayski qəzası[d], Kazan quberniyası, Rusiya imperiyası – 29 noyabr 1964, İstanbul) — Türk dilçi alim, professor. Əslən Kazan türklərindən olan Rəşid Arat, Türkiyədə müqayisəli Türk dili tədqiqatlarının banisi hesab edilir. == Həyatı == 15 may 1900-cü ildə bugünkü Tatarıstanın paytaxtı Kazan yaxınlığındakı Köhnə Üzüm şəhərində İsmətulla bəy və Mahbeder xanımın ailəsində anadan olmuşdur. Uşaqlığı və gəncliyi Köhnə Üzüm və Kazanda keçən Arat, ilk təhsilini doğulduğu kənddə tamamlamışdır. Daha sonra dayısı tərəfindən indiki Qazaxıstanın Petropavlovsk şəhərinə aparılır və burada müasir üsulla tədris aparan Türk-Tatar məktəbində təhsilini davam etdirir. Rus dilini də məhz bu təhsil ocağında öyrənmişdir. Vətəndaş müharibəsindən sonra orduya çağrıldı və yaralı olaraq Mançuriyanın Harbin şəhərinə getdi. Harbindəki Türk-Tatar icması arasında yaşamağa və işləməyə başladı. 1921-ci ildə yarımçıq qalan orta məktəb təhsilini tamamlayır.
Rəşid Rəməti Arat
Rəşid Rəhməti Arat (türk. Abdürreşid Rahmeti Arat; 15 may 1900, Köhnə Üzüm[d], Tsarevokokşayski qəzası[d], Kazan quberniyası, Rusiya imperiyası – 29 noyabr 1964, İstanbul) — Türk dilçi alim, professor. Əslən Kazan türklərindən olan Rəşid Arat, Türkiyədə müqayisəli Türk dili tədqiqatlarının banisi hesab edilir. == Həyatı == 15 may 1900-cü ildə bugünkü Tatarıstanın paytaxtı Kazan yaxınlığındakı Köhnə Üzüm şəhərində İsmətulla bəy və Mahbeder xanımın ailəsində anadan olmuşdur. Uşaqlığı və gəncliyi Köhnə Üzüm və Kazanda keçən Arat, ilk təhsilini doğulduğu kənddə tamamlamışdır. Daha sonra dayısı tərəfindən indiki Qazaxıstanın Petropavlovsk şəhərinə aparılır və burada müasir üsulla tədris aparan Türk-Tatar məktəbində təhsilini davam etdirir. Rus dilini də məhz bu təhsil ocağında öyrənmişdir. Vətəndaş müharibəsindən sonra orduya çağrıldı və yaralı olaraq Mançuriyanın Harbin şəhərinə getdi. Harbindəki Türk-Tatar icması arasında yaşamağa və işləməyə başladı. 1921-ci ildə yarımçıq qalan orta məktəb təhsilini tamamlayır.
Ayla Akat Ata
Ayla Akat Ata (16 fevral 1976, Diyarbəkir) — Türkiyə siyasətçisi və hüquqşünası. O, Sülh və Demokratiya Partiyasından Batman vilayətini təmsil edərək Türkiyə Böyük Millət Məclisinin XXIII və XXIV çağırış deputatı olmuşdur. == Həyatı == Dəclə Universitetinin Hüquq fakültəsini bitirmişdir. İnsan Haqları Dərnəyi, Cəmiyyət və Hüquq Araşdırmalar Vəqfi, Göç-Der və Diyarbakır Qadınlar Platformasının üzvü olmuşdur. O, 2007-ci il seçkilərində müstəqil namizəd kimi Batmandan millət vəkili seçilmişdir. Daha sonra parlamentdəki Demokratik Cəmiyyət Partiyası qrupuna daxil olmuşdur. O, 2009-cu ildə partiya buraxıldıqdan sonra Sülh və Demokratiya Partiyasına üzv olmuşdur. 4 fevral 2010-cu ildə Bengi Yıldız ilə birlikdə Türkiyə Böyük Millət Məclisində partiyanın qrup sədr müavini təyin edilmişdir. 2011-ci ildə yenidən müstəqil Batman millət vəkili seçilən Ata parlamentdəki BDP qrupuna daxil edilmişdir. 2013-cü ildə partiyanın qərarı ilə partiyaya çevrilən Xalqların Demokratik Partiyasında üzvlüyünü davam etdirmişdir.
Ağac
Ağac — qol-budağı və gövdəsi oduncaqlaşmış çoxillik bitki. Ağac, ağacların və digər bitkilərin əsas gücləndirici və qida keçirici toxuması və ən bol və çox yönlü təbii materiallardan biridir. Həm gimnospermlər, həm də angiospermlər də daxil olmaqla bir çox botanika növləri tərəfindən istehsal olunan ağac müxtəlif rənglərdə və taxıl naxışlarında mövcuddur. Ağırlığına görə güclüdür və elektrik enerjisini izolyasiya edir və arzu olunan akustik xüsusiyyətlərə malikdir. Bundan əlavə, o, metal və ya daş kimi rəqabət aparan materiallarda olmayan “istilik” hissi verir və nisbətən asanlıqla işlənir. Material olaraq ağac insanlar Yer üzündə görünəndən bəri istifadə olunur. Bu gün texnoloji tərəqqiyə və metallar, plastiklər, sement və digər materiallarla rəqabətə baxmayaraq, ağac ənənəvi rollarının əksəriyyətində yerini qoruyur və onun xidmət qabiliyyəti yeni istifadələr hesabına genişlənir. Taxta, mebel və kontrplak kimi məşhur məhsullara əlavə olaraq, ağac ağac əsaslı panellər, sellüloz və kağız və bir çox kimyəvi məhsullar üçün xammaldır. Nəhayət, odun hələ də dünyanın əksər hissəsində mühüm yanacaqdır. == Xarakteristikası == İnkişaf etmiş kök, gövdə, yarpaq, çiçək, meyvə və toxuma malik olan ağaclar ali bitkilərdir.
Ağal
Ağan
Ağbat
Ağbat — Arsakda, tarixi Qarabağ ərazisində qədim məntəqə adı. Eramızdan əvvəl ikinci əsrdən etibarən indiki Qarabağ ərazisi və ondan cənubda olan (Cənubi Azərbaycanda) bəzi ərazilər Arsak adlanırdı (məsələn, Ərdəbil şəhristanındakı tarixi Ərşaq bölgəsi). Sonradan Qarabağ toponiminin işlədilməsi Arsak sözünü sıxışdırmışdır. == Tarixi == Ağbat alban xristian dini mərkəzlərindən olmuş Xotavəng monastırının (indiki Kəlbəcər rayonunun Vəng kəndində; kəndin keçmiş adlarından biri də Xotavəng/Xotavank olmuşdur) mülklərindən biri olmuşdur. Ermənicə yazılışda əvvəlinə "H" səsinin əlavəsi ilə haqbat kimidir (yenə orada). Azərbaycan dilində ağ və türk dillərində bət "üz", "səth" sözlərindəndir. 1590-cı ilə aid mənbədə Ağbat adlı bir kənd Borçalı bölgəsində də var. Məzmunca Baranbet (Goranboy rayonu), Girdəbad (Quba rayonu), Tupabad (Zəngilan rayonu) Salavat, Batabat və b. dağ adları ilə eynidir. XVII əsrə aid mənbədə Bərdə mahalında Eranbat kəndi qeyd olunur.
Qışlaq-i Azat (Biləsuvar)
Qışlaq-i Azat (fars. قشلاق عزت‎) — İranın Ərdəbil ostanının Biləsuvar şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 17 nəfər yaşayır (5 ailə).
Ağa
Ağa — Azərbaycanlı kişi adı. Ağa Əlizadə — Qafqaz müsəlmanlarının VIII Şeyxülislamı Ağa Aşurov — mühəndis, Azərbaycan Demokratik Respublikası parlamentinin üzvü Ağa Axundov — mühəndis, energetik. Ağa Hacı Molla Tağızadə — Azərbaycan şairi Ağa Yaqub Erməni — Gürcüstan ermənilərindən olan Fətəli şah Qacar hərəminin saray xocalarından və şah hərəmxanasının naziri Ağa Əliyev — Neftçi Qurban adı ilə məşhur olan görkəmli neftçi-geoloq Ağa Ağamirov — Ağa Mustafayev — Ağa Paşa Qarabaği — Digər Ağa hamamı — Fateh Sultan Mehmet tərəfindən inşa etdirilən tarixi hamam.
Məhsuldar qat (alt pliosen)
Agah Əfəndi
Agah Əfəndi (1832, Yozqat – 1885, Afina) — Türkiyə yazıçısı,"Gənc Osmanlı" cəmiyyətinin üzvü, Poçt naziri, səfir. O, Türkiyədə poçt naziri kimi ilk poçt pullarını buraxmışdır. Bu gün o, daha çox bir qəzet işçisi kimi xatırlanmaqdadır. Dövrünün mütərəqqi padşahlarından olan Əbdüləzizin hakimiyyəti zamanı Agah Əfəndi Avropaya göndərildi. Avropadan qayıtdıqdan sonra II Əbdülhəmid tərəfindən sürgünə göndərilmiş, istibdad zülmü çəkmişdir. == Həyatı == Poçt pullarının və qəzetlərinin atası sayılan Agah Əfəndi 1832-ci ildə İstanbulda Sarıyerdə anadan olmuşdur. Yozqatlı Çobanoğullarından Ömər Əfəndinin oğludur. Yeddi il tibb institutunda oxuduqdan sonra fransız dilini yaxşı bildiyi üçün təhsilini yarımçıq qoyub "Babiali tərcümə şöbəsində" çalışmışdır. Avropadan vətənə qayıtdıqdan sonra bir çox vəzifələrdə çalışmışdır. O, da II Əbdülhəmidin sürgünündən yan keçə bilməmişdi.
Agar.io
Agar.io — veb skaner və mobil platformalar üzərindən oynanılan 2 ölçülü onlayn oyundur. Oyunun məqsədi ətrafda tapılan yemləri və digər oyunçuların hüceyrələrini yeməkdir. Oyunun Android və İOS versiyası mövcuddur. Oyunun sağ üst hissəsində ən yüksək 10 bal yığan oyunçular göstərilir və Facebook ilə əlaqələndirildiyində səviyyə qaldığı yerdən davam edir. Oyun Türkiyə, Cənubi və Şimali Amerika, Avropa, Rusiya, Şərqi Asiya, Çin və Okeaniya kimi istənilən bölgələrin serverində oynanıla bilər.
Ağac (Həmədan)
Ağac — İranın Həmədan ostanında kənd.. == Coğrafi yerləşməsi == Mərkəzi şəhristanının Rəzən bölgəsinin Şəra kəndistanında, Rəzən qəsəbəsindən 63 km cənub-şərqdədir.
Ağac (bitki)
Ağac — qol-budağı və gövdəsi oduncaqlaşmış çoxillik bitki. Ağac, ağacların və digər bitkilərin əsas gücləndirici və qida keçirici toxuması və ən bol və çox yönlü təbii materiallardan biridir. Həm gimnospermlər, həm də angiospermlər də daxil olmaqla bir çox botanika növləri tərəfindən istehsal olunan ağac müxtəlif rənglərdə və taxıl naxışlarında mövcuddur. Ağırlığına görə güclüdür və elektrik enerjisini izolyasiya edir və arzu olunan akustik xüsusiyyətlərə malikdir. Bundan əlavə, o, metal və ya daş kimi rəqabət aparan materiallarda olmayan “istilik” hissi verir və nisbətən asanlıqla işlənir. Material olaraq ağac insanlar Yer üzündə görünəndən bəri istifadə olunur. Bu gün texnoloji tərəqqiyə və metallar, plastiklər, sement və digər materiallarla rəqabətə baxmayaraq, ağac ənənəvi rollarının əksəriyyətində yerini qoruyur və onun xidmət qabiliyyəti yeni istifadələr hesabına genişlənir. Taxta, mebel və kontrplak kimi məşhur məhsullara əlavə olaraq, ağac ağac əsaslı panellər, sellüloz və kağız və bir çox kimyəvi məhsullar üçün xammaldır. Nəhayət, odun hələ də dünyanın əksər hissəsində mühüm yanacaqdır. == Xarakteristikası == İnkişaf etmiş kök, gövdə, yarpaq, çiçək, meyvə və toxuma malik olan ağaclar ali bitkilərdir.
Ağac (dəqiqləşdirmə)
Ağac
Ağac (material)
Ağac yoxsa taxta — ağaclarda və kollarda hüceyrə bölünməsi nəticəsində yaranan daimi toxumadan ibarət materialdır. Ağacın oduncaq hissəsi sənaye üçün qiymətli hesab olunur. Ondan müxtəlif məqsədlər üçün konstruksiya materialları kimi istifadə olunur. Metala nisbətən aşağı möhkəmlik göstəricilərinə malik olmasına baxmayaraq ağacın texnikada öz tətbiq sahəsi mövcuddur. Ağac gövdəsinin en kəsiyi şəkildə göstərilmişdir. Gövdə xarici və daxili qatlardan ibarətdir. Xarici qat gövdəni xarici təsirlərdən qoruduğu halda, daxili qat – mantar qida madəllərini ağacın daxilinə hərəkət etdirməyə xidmət edir. Mantarın altında cavan hüceyrələrin və qabıq hissələrinin inkişaf etdiyi nazik kambi qatı yerləşir. Mərkəzə doğru getdikcə ağac gövdəsində sütul, nüvə və özək yerləşir. Sütul qatında əsas inkişaf prosesi gedir.
Ağac Ana
B-ağac
B-ağac – ağacşəkilli struktur. == Vəzifəsi == B-ağaclardan verilənlər bazasının indekslərinin yaradılmasında istifadə olunur. Sadə indeksli strukturda indeksin qiymətləri və onların yazılarından və ya sətirlərindən ibarət göstəricilər ardıcıl qaydada, adətən, artan sıra ilə saxlanılır. İndekslənən verilənlər bir neçə yazıda saxlanılarsa, onda indeksin böyük qiymətlərinin axtarışı həddindən artıq çox vaxt apara bilər. B-ağac indeks strukturunda xüsusi elementlər nəzərdə tutulur ki, bütün ağaca baxmadan sadə indeksin istənilən elementini verilənlər bazasında tez axtarıb tapmaq mümkün olsun. Şəkildən göründüyü kimi, ağacın birinci qatında (kökdə) sonrakı qatda olan hər bir blokun maksimal qiymətini göstərən elementlər olur; ağacın ən aşağı qatında verilənlərin yazılarını göstərən sadə indeks yerləşir. Konkret qiymətin axtarışı zamanı verilənlər bazası, sadəcə olaraq, ağacın bütün qatlarını gəzir və lazım olan yazının və ya sətrin göstərişilərini özündə saxlayan sadə indeks elementlərini axtarır. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.
Təzəabad-i Sərab-i Qat (Qürvə)
Təzəabad-i Sərab-i Qat (fars. تازه آباد سراب قحط‎) — İranın Kürdüstan ostanı Qürvə şəhristanının ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 56 nəfər yaşayır (15 ailə). Əhalisini kürdlər təşkil edir.
ABAD
"ABAD" — Ailə Biznesinə Asan Dəstək publik hüquqi şəxs Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyevin 23 sentyabr 2016-cı il tarixli Fərmanı ilə Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinin tabeliyində yaradılıb. == Yaranma tarixi == Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinin (ASAN xidmət) tabeliyində "ABAD" publik hüquqi şəxs Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyevin 23 sentyabr 2016-cı il tarixli Fərmanı ilə yaradılıb. Qurumun yaradılmasında məqsəd Azərbaycan Respublikasının sosial-iqtisadi inkişafında vətəndaşların fəal iştirakına, kiçik və orta sahibkarlığın inkişafına, əhalinin məşğulluq səviyyəsinin artırılmasına və rəqabətqabiliyyətli ailə təsərrüfatlarının formalaşdırılmasına dəstək verməkdir. "ABAD" pilot layihə olaraq Masallıda 7 ailə təsərrüfatı ilə başladı. Hazırda dəstək proqramina daxil olan ailələrin sayı 553-ü ötüb. Sərəncam əsasında "ABAD"ın yaranmasına 1.000.000 manat tranş alınıb. Layihə publik hüquqi şəxs olduğundan özünümaliyələşdirmə sistemi üzrə fəaliyyət göstərir. Dəstək və yeni mərkəzlərin tikilişi donor və tərəfdaşlar (yerli və beynəlxalq, özəl və dövlət) tərəfindən ayrılan vəsait sayəsində həyata keçirilir (məsələn, nazirliklər, SOCAR, TİKA, PAŞA Holding, GILAN Holding, EU, UNDP, GIZ, AZAL, Azər-Türk Bank və s.). == İstiqamətlər == Hazırda "ABAD" mərkəzləri tərəfindən prioritet olan 2 sahə üzrə fəaliyyət göstərən ailələrə dəstək göstərilir: dekorativ-tətbiqi xalq sənətkarlığı və qida məhsullarının istehsalı sahəsi. ==== Qida ==== "ABAD" ilkin yeyinti məhsullarının, yəni ərzaq xammalı, qida məhsulları və əlavələri (inqrediyentləri), tamlı mallar qrupuna daxil edilmiş məhsulları deyil, məhz insan tərəfindən təbii və ya emal edilmiş halda istifadə olunan məhsullar daxildir.
ADAU
Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti — Aqrar sektor üçün yüksək ixtisaslı kənd təsərrüfatı mütəxəssisləri hazırlayan Azərbaycan dövlət ali təhsil müəssisəsi. == Tarixi == 1920-ci il noyabrın 13-də Azərbaycan SSR İnqilab Komitəsinin sədri Nəriman Nərimanovun imzaladığı qərarla təsis edilmiş Bakı Politexnik İnstitutunun nəzdində 5 fakültə: neft sənayesi; elektromexaniki; mühəndis-tikinti; kənd təsərrüfatı və iqtisadiyyat fakültələri yaradılmışdır. Kənd təsərrüfatı fakültəsinin yaradılması ilə Azərbaycanda ilk dəfə ali kənd təsərrüfatı mütəxəssislərinin hazırlığına başlanılmışdır. 1929-cu ilədək fəaliyyət göstərmiş kənd təsərrüfatı fakültəsində tədris prosesini təmin etmək üçün o dövrlərdə Cənubi Qafqaza sürgün edilmiş bir qrup rus və digər əcnəbi alimlər cəlb edilmiş, 1924-cü ildə mütəxəssis hazırlığının birinci buraxılışı olmuşdur. Həmin dövrdə ölkəyə çox sayda kənd təsərrüfatı mütəxəssisi tələb olunduğundan kənd təsərrüfatı institutunun yaradılması zərurəti yaranmışdı. Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin 1929-cu il 15 may tarixli qərarı ilə Bakıda Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutu yaradılmış və bu İnstitut 1931-ci ildə Gəncəyə köçürülmüşdür. Buradakı Zaqafqaziya Pambıqçılıq İnstitutu, Azərbaycan Zoobaytar İnstitutu və Tiflisdəki Hidromeliorasiya İnstitutu Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutu (AKTİ) tərkibinə birləşdirildi. 1950-ci ildə SSRİ Ali və Orta İxtisas Təhsili Nazirliyinin əmri ilə İnstitutun 30 illik yubileyi keçirilidi. SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 1979-cu il 16 may tarixli Fərmanı ilə yüksəkixtisaslı mütəxəssis hazırlığında və kənd təsərrüfatı elminin inkişafında xidmətlərinə görə AKTİ "Şərəf nişanı" ordeni ilə təltif olunmuşdur. 1980-ci il dekabrın 16-da Heydər Əliyev Gəncəyə gələrək həmin ordeni Sovetlər İttifaqının rəhbərliyi adından kollektivə təqdim etmişdi.
Aban
Aban – qədim türk mənşəli tayfanın adıdır. Aban sözünün e.ə. VII əsrdə sakların tərkibində qarqarlarla yanaşı gəlmiş tayfanın adı olması elmi ədəbiyyatda diqqət mərkəzinə çəkilir Qarqarların şimal-qərbi Albaniyada hələ qədim dövrdən məskunlaşması barədə e.ə. 65-ci ildə Pompeyin Albaniyaya yürüşü haqqında məlumat verən antik tarixçilər qeyd etmişlər. Onların əsərlərində Albaniya ərazisindəki Avant çayı və onun yaxınlığında Abant əyalətinin olması (Plutarx, Pompey, Dion Kassiy) göstərilmişdir. Moisey Kalankatlı Albaniyada Abant adında iki yaşayış məntəqəsinin olduğunu bildirmişdir. Q. Qeybullayev yuxarıda qeyd olunan məlumatlara və digər faktlara istinadla belə bir qənatə gəlir ki, Abant/Avant adları abant tayfasının adı ilə bağlıdır və onlar qarqarlarla birgə bu əraziyə gəlmişlər == Aban sözü ilə bağlı coğrafi adlar == Abant tayfalarının Azərbaycan və Ermənistan ərazisində məskunlaşma tarixi çox qədimdir. Tayfanın dəqiq adı çox güman ki, aban olmuşdur. Sözün sonundakı t səsi cəmlik bildirən –at şəkilçisinin qalığı ola bilər. Ermənistan ərazisində əsasında aban tayfasının adı duran toponimlər qeydə alınmışdır.