Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • TİS

    TİS’(Ə) ə. doqquz.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • tıs-tıs 2021

    tıs-tıs

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • TIS-TIS

    1 сущ. бот. акантолимон 2 сущ. сопение: tıs-tıs salmaq (tıs-tıs tısqırmaq) беспрерывно сопеть

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • тишь

    -и, предл.; о тиши, в тиши; ж. см. тж. в тиши 1) = тишина Полночная, вечерняя тишь. Семейная тишь. Кругом, везде тишь. В душе необыкновенное спокойств

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ТӀИШ

    (-и, -е, -ер) 1. burun, üz, sifət (heyvanlarda); вакӀан тӀиш donuz burnu; тӀиш ктадун burun ilə eşmək, dağıtmaq, burunlamaq; 2. dan. burun; ağız-burun

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • тӀиш

    (-и, -е, -ер) - 1. рыло; морда : вакӀан тӀиш - свиное рыло. 2. (бран.) морда. 3. (редко)устье : вацӀун тӀиш - устье реки. 4. (диал.) нос; см. нер.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ТИШЬ

    ж мн. нет. см. тишина. ♦ тишь да гладь ван-сес авачир архайинвал.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • TİŞ

    (Xanlar) təkərdə topla şini birləşdirən hissə, təkərin dəndənəsi. – Tiş börkünən topun arasında oloy

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ТИШ

    köhn. ay adı (xalq təqvimində); хъуьтӀуьн тиш qışın dördüncü ayı (təxminən 6 fevral – 21 fevral).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • тиш

    тиш (пятнадцатидневка с 6 по 21 февраля по народному солнечному календарю - вторая половина второго месяца тмы).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ТӀИШ

    ...цавуз кьаз яда вичи кек, Юкъуз-физ ахвар авайди туш. С. С. Кьве кӀвачел къекъведай лам. Тай-туьшдилай марифат кьулухъ галаз, Гьич садан гаф такьа

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТИШ

    т-б., сущ.; -ини, -ина гатун ва я хъуьтӀуьн, зулун ва я гатфарин кьвед лагьай вацран кьвед лагьай пай. КӀирераллаз къекъвез вердиш, Зун шаир я, вун

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТИШЬ

    ж мн. нет 1. bax тишина; 2. sakit hava; ◊ тишь да гладь səssizlik, sükut; в тиши 1) sakit vaxtda; 2) sakit yerdə.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТИС

    м bot. qaraçöhrə (çox bərk oduncaqlı həmişəyaşıl ağac)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТӀИШ

    (-и, -е, -ер) n. mug, muzzle, snout of an animal.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • TIS

    I (Ordubad) tənbəl II (Zəngibasar) kin. – Ə:, qo:muyun tısını saxlıyırsan mənnən, deyəsən

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • тис

    ...древесиной, растущие в районах с тёплым климатом. Ветви тиса. Тис доживает до трёх тысяч лет. б) расш. Древесина этого дерева. Кровать из тиса.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ТӀИШ-ПӀУЗ

    ağız-burun, surət, sifət; üz, sir-sifət; * тӀиш-пӀуз акадарун ağız-burnunu əzişdirmək.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • тӀиш-пӀуз

    рыло; морда (букв. рыло-губа).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ТӀИШ-ПӀУЗ

    n. muzzle, snout.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • тишь да гладь

    Тишь да гладь (да божья благодать), (обычно неодобр.) О спокойной, безмятежной жизни.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ТИМ-ТИК

    dimdik, çox dik, lap dik; тим-тик кьвал dimdik qaya; тим-тик акъвазун a) dimdik dayanmaq, düz dayanmaq; b) biz-biz durmaq (saç haqqında).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • TİR-TİP

    (Qarakilsə) 1. forma 2. xarici görkəm. – Tip-tipi nəyə oxşuyur?

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • TIQ-TIQ

    1. bax tıqq. 2. Zərf mənasında. Tıq-tıq edərək, tıqqıldaya-tıqqıldaya. Saat küncdə tıq-tıq ötür; Dəqiqələr keçib gedir. M.Dilbazi.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TIN-TIN

    sif. və zərf Bəzi səsləri burunda deməkdən ibarət tələffüz tərzi, burnunda danışma. Tın-tın danışmaq. – Mən də dedim, amma indi sözə qulaq asan hanı?

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TIP-TIP

    ...təql. bax tıppıltı. 2. zərf Tıppıltı ilə. □ Ürəyi tıp-tıp döyünmək – qorxudan, həyəcandan, sevincdən və s. səbəbdən ürəyi bərk döyünmək, çırpınmaq. [

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TİR-TİR

    zərf : tir-tir titrəmək (əsmək) – soyuqdan, qorxudan, həyəcandan bərk titrəmək, əsim-əsim əsmək. [Ərən:] Hər kəs Nəbini dəhşətlə dinləyir, qorxudan ti

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TIN-TIN

    гнусавый

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TIR-TIR

    (Oğuz) yabanı bitki adı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • TAS-TAS

    нареч. тазами. Tas-tas daşımaq таскать тазами

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MIS-MIS

    ...хвост (говорить нудно и медленно); mıs-mıs eləmə, mıs-mıs deyincə Mustafa де не тяни кота за хвост

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KİŞ-KİŞ

    bax kiş. Kiş-kişlə donuz darıdan çıxmaz. (Ata. sözü). ◊ Kiş-kişlər olsun! – Allah eləməsin, Allah göstərməsin, ev-eşikdən uzaq olsun. Arvad … samovara

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • PİŞ-PİŞ

    звукоподр. кис-кис (восклицание, которым подзывают кошку)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DİŞ-DİŞ

    sif. Dişlər halında olan; üzərində dişlər, çıxıntılar, kərtiklər olan; kərtik-kərtik. Faranın işığı hündür daş hasarın dişdiş divarına toxunub yayıldı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • XIS-XIS

    bax xısın-xısın. Bir də gördülər ki, adamlar xıs-xıs danışırlar. Nəbi ev yiyəsindən soruşdu… “Qaçaq Nəbi”.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • XIŞ-XIŞ

    ...sürünüb gedən boz boğanaq içində xış-xış xışıldayır. Mir Cəlal. …Yaşıl atlazdan don geyinmiş zəmilər xış-xış xışıldayaraq dalğalanırdı. S.Şamilov.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • PİS-PİS

    sif. bax pis (çoxluq bildirir). Pispis işlər. Pis-pis hərəkətlər. Pis-pis sözlər. – [Mirpaşa:] Mahmud qoşulub pis adamlara. Z.Xəlil. [Sona xanım:] Heç

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • KİŞ-KİŞ

    межд. кш! киш! (возглас, которым отгоняют птиц) ◊ kiş-kişlər olsun! упаси бог! не приведи господь! боже упаси!

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • PİŞ-PİŞ

    təql. Pişiyi çağırmaq üçün çıxarılan səs. Nə qədər piş-piş elədim, pişik gəlmədi.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DİŞ-DİŞ

    1. зазубрина; 2. зазубренный, зубчатый;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • FIŞ-FIŞ

    1. звукоподражание журчанию воды, шорох, шелест; 2. журчание, легкий шум, свист;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • PİS-PİS

    плохо, гневно, злобно

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • PİŞ-PİŞ

    кис-кис

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • КИС-КИС

    межд. пси-пси!

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • MİŞ-MİŞ

    (Balakən) bax maş. – Bu il miş-miş da əkdix’

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • DİŞ-DİŞ

    I прил. 1. зубчатый 2. зазубренный; покрытый зазубринами II сущ. архит. зигзаг; diş-diş olmaq зазубриваться, зазубриться (покрываться, покрыться зазуб

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • FIS-FIS

    сущ. простореч. сопун, сопунья (лицо, которое сопит или имеет привычку сопеть); fıs-fıs salmaq (fısıldamaq) сопеть, пыхтеть (тяжело дышать)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • FIŞ-FIŞ

    нареч. см. fışafış

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • PİS-PİS

    нареч. гневно, злобно, с гневом, со злобой. Pis-pis baxmaq гневно смотреть, pis-pis danışmaq злобно говорить

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • HİŞ-HİŞ

    междом. см. hiş

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QIS-QIS

    междом. в сочет. с eləmək травить, натравливать, науськивать собаку на кого

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ABNOS

    бот. тис

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • чиш

    см. тиш.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ЧИШ

    also. тиш.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • тик-так

    межд.; употр. для обозначения мерного звука, производимого часовым механизмом.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ТИК-ТАК

    (səs təqlidi) tıq-tıq, çıq-çıq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТИК-ТИК

    bax тик IV.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • TİR-TİR

    z.: ~ əsmək to tremble / to shake* all over, to shudder (at); ağcaqayın yarpağı kimi ~ əsmək to tremble like an aspen leaf*

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • TİN-TİN

    прил. 1. угловатый (имеющий углы, выступы) 2. гранёный, с гранями

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TİR-TİR

    в сочет. tir-tir əsmək (titrəmək) дрожмя дрожать, сильно дрожать, трепетать (от страха), трястись; soyuqdan tir-tir əsmək дрожать от холода

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TİN-TİN

    kələ-kötür — çıxıq

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • TIN-TIN

    s. nasal, ~ səs nasal voice; ~ danışmaq to speak* / to talk through one’s nose

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • tın-tın

    sif. nasillard, -e ; ~ səs voix f nasillarde ; ~ danışmaq nasiller vi

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • TIP-TIP

    ...təql. кил. tıppıltı; 2. нареч. тумп-тумп; ürəyi tıp-tıp döyünmək рикӀи тумп-тумп (гуп-гуп) авун (кичӀевиляй, хвешивиляй ва мс. рикӀи кӀевиз ягъун).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • TIN-TIN

    ...нос). Tın-tın adam гнусавый человек II нареч. гнусаво, гнусливо. Tın-tın danışmaq говорить гнусаво (гнусавить)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • tir-tir

    zərf. ~ əsmək trembler vi, frémir vi, frissonner vi

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • тим-тим

    1. крутой; вертикальный. 2. дыбом; вертикально.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ТИМ-ТИМ

    ...or meal combined with other ingredients (generally baked); pastry; тини ишинун knead dough.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ТӀИКЬ-ТӀИКЬ

    təql. tıq-tıq, çıq-çıq (saat səsi); çıqqıltı; тӀикь-тӀикь авун tıq-tıq eləmək, çıq-çıq eləmək, çıqqıldamaq, tıqqıldamaq (saat və s.).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ТӀИПӀ-ТӀИПӀ

    təql. üstdən tökülən maye damcılarının çıxardığı incə səs.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • TIQ-TIQ

    междом 1. см. tıqq 2. тик-так (употребляется звукоподражательно для передачи тиканья часов)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TIQ-TIQ

    1. тӀакь-тӀакь (кил. tıqq); 2. нареч. тӀакьа-тӀакь, тӀакь-тӀакь (тӀикь-тӀикь) ийиз (мес. сятди кӀвалахун).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • tas-tas

    tas-tas

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • TIN-TIN

    прил., нареч. нерай рахун; tın-tın danışmaq нерай рахун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • TİR-TİR

    нареч.: tir-tir titrəmək (əsmək) ччандик фул акатун, зурзун (мекьивиляй, кичӀевиляй ва мс.).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • TISILDAMAQ

    ...fışıltılı səs çıxarmaq. Qarı yaz öküzü kimi o qədər yemişdi ki, tıs-tıs tısıldayırdı. (Nağıl).

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • зашелестеть

    1 л. нет; -тишь; св. Начать шелестеть.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • КТАДУН²

    ...ктадун dovğanı bulamaq; 2. bulaşdırmaq, batırmaq, bulamaq; * тӀиш ктадун bax тӀиш.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • брюхатить

    -чу, -тишь; нсв.; нар.-разг. Делать беременной.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • DALĞAKƏSƏN

    сущ. хуьс. гимидин тӀиш, лепеяр атӀудай пай.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • SOXULMAQ

    ...ччим хьун, гьахьун; гужалди гьахьун; 2. пер. тӀиш сухун, тӀиш кутун, акахьун (мес. са кардик).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BURNUYELLİ

    прил. рах. тӀиш цава кьадай, дамах гвай, лавгъа.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • PALDAVA

    (Şamaxı) bax palda. – İş tərs tüşəndə paldava tiş çıxardar

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • статьица

    см. статья 1); -ы; мн. род. - -тьиц, дат. - -тьицам; ж.; пренебр.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ABNOS

    сущ. бот. тис, тисс (род вечнозелёных хвойных деревьев сем. тисовых)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • BURUNLAMAQ

    гл. 1. тӀиш ктадун, тӀишив ягъун, тӀиш ктадна чукӀурун (мес. кали векь); 2. пер. гуьгъуьна гьатун, басхас авун, дара-барада тун, югъ тагун, вили такьу

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DELTA²

    ...геогр. дельта (гьуьлуьз мукьва кьиляй вацӀун хилер-хилер хьанвай тӀиш).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BURUNTAQ

    сущ. тӀишел гьалддайди, гьайванрин тӀиш (сив) кутӀундай еб, чӀул ва мс.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • MİŞARBALIĞI

    сущ. зоол. мишер-гъед (мишер хьтин яргъи тӀиш квай вагьши гьуьлуьн гъед).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BURUNLAŞMAQ

    qarş. (сад-садахъ галаз) тӀиш-тӀишел атун, кукӀун, гафарал фин, гафар элуькьарун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • QILINCBALIĞI

    сущ. зоол. гъетерин са жуьре (тур хьтин яргъи, хци тӀиш квай ири гъед).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • İYLƏMƏK

    ...чӀугун, ни акалун; 2. пер. чириз алахъун, къекъвена юхламишун, тӀиш кутун (сухун).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • TƏŞƏXXÜSLƏNMƏK

    гл. лавгъавал авун, дамах къачун, кьама ялар ттун, тӀиш вине кьун, вич такабурлуз кьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • QIRĞIBURUN(LU)

    прил. чинеругдин тӀиш квай; нерин юкь хкис хьайи, кӀуф къвердавай шуькӀуь хьана агъуз кватай.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • AĞIZ-BURUN

    сущ. рах. ччин, тӀиш-пӀуз, сумра; // къецепатан акунар, гуьркем; ** ağız-burun bəhəm eləmək тӀиш цава кьун, дамах къачун, вичи-вич ялун, кьилел акьаху

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DƏXALƏT

    ...(масадан крарик); иштирак авун; // dəxalət etmək (eləmək) акахьун, тӀиш кутун (масадан кардик).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DÜMSÜKLƏMƏK

    гл. 1. эцягъун, гелягъун (кьуьнт, гъуд, тӀиш ва мс. кӀуф алай затӀунивди ягъун); 2. пер. ахмурун, гъуьнтӀ гун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • MƏNSƏB²

    [ər.] сущ. геогр. вацӀун сив, вацӀун тӀиш (вацӀун гьулуьз ва я вириз авахьзавай чка; “mənbə” акси).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • SİR-SİFƏT

    сущ. ччин, суфат, сумра, тӀиш-пӀуз; ** sir-sifətini turşutmaq (yığmaq) кил. qaşqabaq (qaşqabağını sallamaq, turşutmaq, tökmək).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DÜMSÜK

    сущ. 1. эцягъун (кьуьнт, гъуд, тӀиш ва мс. кӀуф алай затӀ); 2. кьуьнт гелягъун, кьуьнт эцягъун, кьуьнтуьв ягъун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • понтить

    1 л. нет; -тишь; нсв.; жарг. а) Вести себя заносчиво, с апломбом. б) отт. Принимать внушительный вид; важничать.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • бета-частицы

    -тиц; мн. (ед. - бета-частица, -ы; ж.); физ. Электроны и позитроны, испускаемые радиоактивными веществами при бета-распаде.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ГЛАДЬ₀

    ...гегьенш дуьз, цIалцIам майдан, цIалцIам ччин (гьуьлуьн, вирин). ♦ тишь да гладь архайин секинвал, архайин динжвал.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • PALTAVA

    (Bakı, Kürdəmir) bax palda. – İş tərsə tüşəndə paltava tiş çıxardar (Bakı); – İş dara düşəndə de:llər paltava diş çıxarar (Kürdəmir)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ГЛАДЬ

    ГЛАДЬ I ж dəniz (göl) səthi; ◊ тишь да гладь sakitlik, dinc həyat. ГЛАДЬ II ж мн. нет sıx naxış.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ÖRDƏKBURUN

    сущ. зоол. уьрдегдин кӀуфуз ухшар тӀиш квай, ччин уьрдегдин кӀуф хьиз гьяркьуь, мамар квай са гьайван (Австралияда, Тасманияда жедай).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • тисовый

    см. тис; -ая, -ое. Т-ая хвоя, древесина. Т-ая аллея, роща. Т-ая фанера, скрипка (изготовленная из тиса).

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • в тиши

    см. тишь; в зн. нареч. 1) В тихое, спокойное время. Жить в тиши. 2) В тихом, спокойном месте. Отсидеться в тиши.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ТЫСЯЧА

    min

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • TISILDAMAQ

    сопеть

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TİŞƏ

    is. [fars.] 1. Daş və s. üzərində naxış qazımaq üçün ucuiti alət; qələm. 2. Külüng. [Səfərin] cavanlıq vaxtında… ağ sal daşlara vurduğu tişənin ahəngd

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TİSƏKLƏMƏK

    f. Çisəmək, çiskinləmək, narın-narın yağmaq (yağış haqqında). Bəzən tisəkləyən, bəzən də güclənən bahar yağışı belə [Tərlangili] yerlərindən tərpədə b

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TİSƏKLƏMƏ

    “Tisəkləmək”dən f.is

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TISMAQ

    f. İncimək, küsmək, narazı qalmaq

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TISILDAMA

    “Tısıldamaq”dan f.is

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TISBAĞA

    is. zool. Bədəni sümük qınla örtülü, qısa ayaqları ilə çox yavaş hərəkət edən, ayaqlarını və başını qının içində gizlədən sürünən heyvan

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TISBAĞA

    1. черепаха; 2. черепаший;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
OBASTAN VİKİ
Tiso
Tiso — Linyphiidae fəsiləsinə aid hörümcək cinsi.
Arne Tiselius
Arne Tiselius (10 avqust 1902[…], Stokholm – 29 oktyabr 1971[…]) — isveç kimyaçısı. == Həyatı == İsveç kimyaçısı Arne Vilhelm Kaurin Tiselius 1902-ci ilin avqustun 10-da Stokholmda anadan olmuşdur. 1925-ci ildə Upsal universitetini bitirmişdir. Həmin universitetdə işləmiş, 1938-ci ildən professor vəzifəsində çalışmış, 1951-ci ildən biokimya institutunun direktoru olmuşdur. 1946-1950-ci illərdə təbiət elmləri sahəsində tədqiqatlar sahəsində İsveç dövlət şurasının sədri olmuşdur. O, 1971-ci ilin oktyabrın 29-da vəfat etmişdir. == Elmi fəaliyyəti == Əsas elmi işləri adsorbsiya və elektroforezə həsr olunmuşdur. 1931-1935-ci illərdə frontal adsorbsiyalı xromatoqrafiya üsulunu yaratmışdır. Bu üsulun köməyi ilə aminturşular, peptidlər, karbohidratlardan ibarət qarışığın keyfiyyət və miqdari analizini apara bilmişdir. 1935-ci ildə elektroforez sahəsində apardığı tədqiqatlar nəticəsində biokalloidlərin müxtəlif modifikasiyalı elektroforetik analizini işləyib hazırlamışdır (mikroelektroforez, kağız üzərində elektroforez, immunoelektroforez).
Ceyms Tisso
Jak-Jozef (Ceyms) Tisso (fr. Jacques-Joseph Tissot, ing. James Tissot, 15 oktyabr 1836[…], Nant, Luar-Atlantik, İyul monarxiyası – 8 avqust 1902[…], Şense-Byuyon[d], Du, Fransa) — karyerasının çox hissəsini İngiltərədə keçirən bir fransız rəssamı. == Uşaqlığı və gəncliyi == Tisso 1836-cı il oktyabrın 15-də Fransanın Nant şəhərində bir italyan əsilli ailənin uşağı olaraq dünyaya gəlmişdi. Atası Marşel Teodor Tisso bacarıqlı bir pərdəlik parça ticarətçisi və anası Mariye Durand isə bir şapqaçı idi. Tisso da anası kimi çox gənc yaşlarında katolik dininə keçdi. Tissonun Nantdan ilham alaraq gənc yaşlarında liman və gəmi rəsmlərini çəkdiyi düşünülür. 17 yaşında rəssam olmağı seçdi. Atası bu qərarı dəstəkləməsə də, nəticədə ona rəssam olmağa icazə verdi. == Karyerası == 1856 və ya 1857-ci illərdə incəsənət təhsilini davam etdirmək üçün Parisə getdi.
Dunay-Tisa-Dunay kanalı
Dunay-Tisa-Dunay kanalı — Serbiyada melorativ obyektlər sistemi. Dünyada ən iri sisteümlərdən biri. Magistral və gəmiçilik üçün əlverişli olan kanalların ümumi uzunluğu 930 kilometrdir. Sistem ümumilikdə 12700 km² ərazini əhatə edir. Dunay və Tisa çayları arasındakı ərzini əhatə edir. Baçka və Banat regionlarını əhatə edir. O bir neçə kanal şəbəkəsindən ibarətdir:Böyük Baç kanalı və Kiçik Baç kanalı. Orta su sərfiyyatı - 4000 m³/s. == Texniki xüsusiyyətləri == Kanalların inşası zamanı 127 milyon m³ suxur çıxarılmışdır. Bu isə Süveyş kanalının tikintisi zamanı çıxarılan suxurlardan daha çoxdur.
Ligularia tissulaginea
Ligularia tissulaginea (lat. Ligularia tissulaginea) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin liqulariya cinsinə aid bitki növü.
Partik Tisl FK
Partik Tisl FK (ing. Partick Thistle F.C.) — Şotlandiyanın Qlazqo şəhərini təmsil edən peşəkar futbol klubu.
Qalaktion və Tisian Tabidzelərin Ev Muzeyi
Qalaktion və Tisian Tabidzelərin ev muzeyi (gürc. გალაკტიონ და ტიციან ტაბიძეების სახლ-მუზეუმი) — Gürcüstanın Vani rayonu, Şkvişi kəndində yerləşən ev muzeyi. Hər iki şair bu ev muzeydə yaşamışdır. Şairlərin ikisinində aqibəti bir-birinə yaxın olmuş, İosif Stalinin 1930-cu illərdə həyata keçirdiyi Böyük Təmizlik siyasətinin qurbanı olmuşlar. Muzey ümumilikdə 3 ha ərazini əhatə edir. Daimi ekpozisiya: 450 m², dövrü sərgilər: 30 m², konfrans zalı 60 m², saxlama anbarı: 30 m² Muzey bazar ertəsi istisna olmaqla hər gün saat 10-dan 17-dək fəaliyyət göstərir. == Tarixi == Muzeyin əsası 1966-cı ildə qoyulmuşdur. Bununla belə onun rəsmi açılışı 1983-cü ilə təsadüf edir == Ekpozisiya == Muzey iki sərgi binasından və gürcü şairlərinin tarixi evindən ibarətdir. Qalaktion Tabidze (1892—1959) və Titsian Tabidzelər (1895—1937) bu binada yaşamış və bu kəndin sakini olmuşlar. Muzeydə Qalaktion və Titian Tabidzelərin xatirə əşyaları, Galaktionun atasının kitabxanasından köhnə bədii kitablar, dulusçuluq, naxış nümunələri, gürcü rəssam və heykəltəraşların əsərləri saxlanılır.
Tisa gölü
Тisa gölü(Kişköre; mac. Tisza-tó, mac. Kiskörei-víztározó)- Macarıstan su anbarının yaxınlığında yerləşən göldür. Tisa çayı da buraya tökülür. Bu göl Böyük Macarıstan düzündə yerləşən Eger şəhərinin cənub-şərqində yerləşmişdir. Tisa gölü 3 medyenin sərhədində- Borşod-Abauy-Zemplen (medye), Haydu-Bihar və Yas-Naqikun-Solnok arasında yerləşmişdir. Tisa gölü həm də 1999-cu ildə yaradılan Xortovad Milli Parkının bir hissəsidir. Avropanın Dünya mədəni irs siyahısına daxil edilmişdir.. Tisa gölünün uzunluğu 27 km, sahəsi isə 127 km²-dir. Orta dərinliyi 1,3 m, maksimal dərinliyi isə 17m-dir.
Tisa çayı
Tisa çayı (ukr. Тиса, mac. Tisza, slovak. Tisa, serb. Тиса) — Dunay çayının ən uzun qolu olub, Mərkəzi Avropadan axır. == Coğrafi mövqeyi == Bu çay başlanğıcını Ukraynanın qərb əyalətindən götürür. Onu demək olar ki, Raxova şəhəri yaxınlığında Qara Tisa və Ağ Tisanın birləşməsi əmələ gətirir. Qara Tisanın mənbəyi dəniz səviyyəsindən 1400 m-də olub, şimal-şərq Svidov qalxmasından başlanğıc götürür. Ağ Tisa isə öz başlanğıcını cənub-qərbi Çernoqoriya massivindən 1650 m hündürlüyündən başlanğıcını götürür. Ukrayna daxilində Tisa çayı 201 km məsafədə uzanır.
Tisa Şakya
Tisavaşvari
Tisavaşvari (mac. Tiszavasvári) — Macarıstanın Saborıç-Satmar-Bereq əyalətində yerləşən şəhər. == Tarixi == Tisavaşvari qəsəbəsi 1917-ci ildə Tisabud və Sentmihali yaşayış məskənlərinin Budsentmihali adlı altında birləşməsi nəticəsində yaradılmışdır. Tisabud kəndliləri birləşməyə qarşı çıxdılar və iki cəmiyyət 1946-cı ildə ayrıldı. 1950 -ci ildə iki qəsəbə yenidən birləşdi. Şəhərin adı 1848-ci ildə Macarıstan inqilabında iştirak edən macar yazıçısı Pal Vaşvarinin şərəfinə 1952-ci ildə Tisavaşvari adlandırıldı.
Tisian
Tisian Veçellio (it. Tiziano Vecellio; təq. 1490 – 27 avqust 1576[…], Venesiya, Venesiya Respublikası) — İtalyan rəssam, XVI əsr Venesiya rəssamlıq məktəbinin ən görkəmli nümayəndələrindən biri. Belluno yaxınlığında, Pyeve-di-Kadoredə (Venesiya respublikası) doğulmuşdur. Doğulduğu yerlə əlaqədar olaraq yaşamı boyunca tez-tez da Kadore deyə də xatırlanır. == Yaradıcılığı == Müasirləri tərəfindən "Kiçik Ulduzlar arasında Günəş" ("The Sun Amidst Small Stars") (Dantenin "Cənnət"indən sonuncu misra) kimi adlanan Tisian universal İtalyan rəssamlarından biri olmuşdur. Məharətli rəssam çoxsaylı portretlərin, təbiət mənzərələrinin, mifik və dini mövzulu əsərlərin müəllifidir. Onun rəssamlıq metodikası, xüsusilə rənglərin istifadəsi nəinki İtalyan Renessans rəssamlarına, həmçinin qərb incəsənətinin görkəmli nümayəndələrinə də öz əsaslı təsirini göstərə bilmişdir. Yaşadığı müddətcə rəssamlıq tərzində çox dəyişkənlik müşahidə olunsa da rənglərə olan marağını qorumuşdur. Baxmayaraq ki, onun püxtələşmiş işləri erkən dövrlərdəki kimi açıq, işıqlı tonlu işlərinə bənzəməsə də sərbəst fırça toxunuşu və zəriflik çalarları qərb rəssamlıq tarixi nümunələrində rastlanılmır.
Tisian Veçellio
Tisian Veçellio (it. Tiziano Vecellio; təq. 1490 – 27 avqust 1576[…], Venesiya, Venesiya Respublikası) — İtalyan rəssam, XVI əsr Venesiya rəssamlıq məktəbinin ən görkəmli nümayəndələrindən biri. Belluno yaxınlığında, Pyeve-di-Kadoredə (Venesiya respublikası) doğulmuşdur. Doğulduğu yerlə əlaqədar olaraq yaşamı boyunca tez-tez da Kadore deyə də xatırlanır. == Yaradıcılığı == Müasirləri tərəfindən "Kiçik Ulduzlar arasında Günəş" ("The Sun Amidst Small Stars") (Dantenin "Cənnət"indən sonuncu misra) kimi adlanan Tisian universal İtalyan rəssamlarından biri olmuşdur. Məharətli rəssam çoxsaylı portretlərin, təbiət mənzərələrinin, mifik və dini mövzulu əsərlərin müəllifidir. Onun rəssamlıq metodikası, xüsusilə rənglərin istifadəsi nəinki İtalyan Renessans rəssamlarına, həmçinin qərb incəsənətinin görkəmli nümayəndələrinə də öz əsaslı təsirini göstərə bilmişdir. Yaşadığı müddətcə rəssamlıq tərzində çox dəyişkənlik müşahidə olunsa da rənglərə olan marağını qorumuşdur. Baxmayaraq ki, onun püxtələşmiş işləri erkən dövrlərdəki kimi açıq, işıqlı tonlu işlərinə bənzəməsə də sərbəst fırça toxunuşu və zəriflik çalarları qərb rəssamlıq tarixi nümunələrində rastlanılmır.
Tisiano Veçelli
Tisian Veçellio (it. Tiziano Vecellio; təq. 1490 – 27 avqust 1576[…], Venesiya, Venesiya Respublikası) — İtalyan rəssam, XVI əsr Venesiya rəssamlıq məktəbinin ən görkəmli nümayəndələrindən biri. Belluno yaxınlığında, Pyeve-di-Kadoredə (Venesiya respublikası) doğulmuşdur. Doğulduğu yerlə əlaqədar olaraq yaşamı boyunca tez-tez da Kadore deyə də xatırlanır. == Yaradıcılığı == Müasirləri tərəfindən "Kiçik Ulduzlar arasında Günəş" ("The Sun Amidst Small Stars") (Dantenin "Cənnət"indən sonuncu misra) kimi adlanan Tisian universal İtalyan rəssamlarından biri olmuşdur. Məharətli rəssam çoxsaylı portretlərin, təbiət mənzərələrinin, mifik və dini mövzulu əsərlərin müəllifidir. Onun rəssamlıq metodikası, xüsusilə rənglərin istifadəsi nəinki İtalyan Renessans rəssamlarına, həmçinin qərb incəsənətinin görkəmli nümayəndələrinə də öz əsaslı təsirini göstərə bilmişdir. Yaşadığı müddətcə rəssamlıq tərzində çox dəyişkənlik müşahidə olunsa da rənglərə olan marağını qorumuşdur. Baxmayaraq ki, onun püxtələşmiş işləri erkən dövrlərdəki kimi açıq, işıqlı tonlu işlərinə bənzəməsə də sərbəst fırça toxunuşu və zəriflik çalarları qərb rəssamlıq tarixi nümunələrində rastlanılmır.
Tisifona
Tisifon (q.yun. Τισιφόνη q.yun. Τισιφόνη Τισιφόνη "qətl üçün qisas alan ") — qədim yunan mifologiyasında erinilərdən biridir. Uranın axtalanması zamanı axan qan damlalarından yaranıb . Virgil'in təsvirinə görə, Hadesdə bir dəmir qüllədə oturur . == Digər Tisifonalar == Evriidin "Alkmeon Korinfdə" faciəsində — TisifonaAlkmeonun anadan olanda adı Manto olan qızıdır. Qardaşı ilə birlikdə atası tərəfindən təhsil almaları üçün Korinf Kralı Kreona verilmişdir. Tisifona böyüdükcə o qədər gözəlləşdi ki, Kreonun arvadı ərinin qızı həyat yoldaşı edəcəyindən qorxaraq onu kölə olaraq satdı. Tisifonanın öz qızı olduğundan şübhələnməyən Alkmeon onu satın aldı; yalnız sonra, Korinfdə uşaqları nı aparmaq üçün peyda olduqda həqiqəti öyrəndi (Apollod). III 7, 7).
Tisiphone cuprea
Qonurbaş qalxansifət (lat. Agkistrodon contortrix) — gürzəkimilər fəsiləsinin agkistrodon cinsinə aid ilan növü. == Sinonimləri == Boa contortrix Linnaeus, 1766 Scytale contortrix Sonnini & Latreille, 1801 Scytale Cupreus Rafinesque, 1818 Scytale cupreus Say, 1819 Tisiphone cuprea Fitzinger, 1826 Cenchris marmorata Boie, 1827 Acontias atrofuscus Troost, 1836 Toxicophis atrofuscus Troost, 1836 Trigonocephalus cenchris Schlegel, 1837 Trigonocephalus Contortrix Holbrook, 1838 Trigonocephalus atro-fuscus Holbrook, 1842 Cenchris contortrix Gray, 1842 Cenchris atrofuscus Gray, 1849 Agkistrodon contortrix Baird & Girard, 1853 Trigonocephalus histrionicus Duméril & Bibron, 1853 Ancistrodon contortrix Baird, 1854 Agkistrodon contorting Abbott, 1869 Ancistrodon atrofuscus Cope, 1875 Agkistrodon atrofuscus Yarrow, 1882 Ancistrodon contortrix var.
Tiski
Tiksi (saxa Тиксии) — Saxa Respublikasının Bulun ulusunun mərkəzi olan, şəhər tipli qəsəbə. Rusiyanın ən ucqar şimal ərazisində yerləşən dördüncü yaşayış mənyəqəsidir (Dikson, Xatanqa, Dikson). == Coğrafiya == Şəhər qütb en dairəsi daxilində, Lena deltası yaxınlığında, Laptevlər dənizinin Tiksi buxtasında yerləşir. == Tarixi == Şimal dəniz yolu üzərində dayanacaq məntəqəsi kimi 1933-ci ildə əsası qoyulmuşdur. Bir il öncə isə Tiksinin yaxınlığında 1932-ci ildə Qütb stansiyası istifdəyə veilmişdir. 1957-ci ildə Qütb qeokosmofizik abservatoriya istifadəyə verilir. 1939-ci ildə yaşayış məntəqəsinə şəhər tipli qəsəbə statusu verilir. 1941—1944-ci illərdə burada SSRİ-nin daxili konvoy məntəqəsi rolunu oynayırdı. Halbu ki, bu ərəfələr ərazidə almanların sualtıqayıqları və torpedo katerləri yerləşirdi (gizli baza). == Nəqliyyat == Gəmiçilik Gəmiçilik üçün cəmi 3 aydan az müddətdə yararlı olur.
Tiso camillus
Tiso camillus — Tiso cinsinə aid hörümcək növü. Azərbaycanın endemik canlısıdır.
Tissaya de Vrie
Tissaya de Vrie (pol. Tissaia de Vries) – Polşa yazıçısı Andjey Sapkovskinin "Cadugər" romanlar seriyasının personajı, sehrbaz qadın, Aretuza Sehrbazlıq Məktəbinin rektorissası. == Bioqrafiya == Sehrbaz olan Tissaya de Vrie Aretuza Sehrbazlıq Məktəbinin ən erkən tələbələrindən biri və dünyanın ən qocaman (təxminən 500 ilə yaxın yaşayıb) sehrbazlarındandır. Tissaya uzun müddət Aretuza Sehrbazlıq Məktəbinin rektorissası, Kapitulun üzvü olmuş və arximagistr rütbəsi qazanmışdır. O, sərt prinsiplərə - siyasi məsələlərdə neytral mövqe saxlamaq və digər irqlərlə sülh vəziyyətində yaşamaq – uyğun olaraq yaşamışdır. Sehr bacarığının ötürülməsi zamanı mutasiyaların qarşısını almaq üçün Arituza şagirdlərinin hamısının sterilizasiyası təşəbbüsünü irəli sürmüşdür. Tissaya Vilqeforsun Maqlar ordeninə qarşı intiriqalarda iştirakından şübhələnir. Buna baxmayaraq Tanedd üsyanı zamanı həmkarları ilə birliyini nümayiş etdirmək üçün Vilqefors və Françeska Findabairi öz müdafiəsi altına götürür. Orden daxilində yaranmış qarşıdurmadan qəzəblənən Tissaya de Vrie adadan müdafiə sehrini götürür və beləliklə də “dələlər”in adaya keçməsinə şərait yaradır. Qarşıdurma və döyüş bir çox maqların həyatlarını itirməsinə, Kapitul və Sovetin dağılmasına səbəb olur.
Tissemsilt vilayəti
Tissemsilt vilayəti (ərəb. تسمسيلت‎) — Əlcəzairin 48 vilayətindən biri. Özündə 8 rayonu birləşdirən Tissemsilt vilayətinin ərazisi 3 152 Km2-dır. == Ərazisi == Tissemsilt vilayətinin ərazisi 3 152 Km2-dır. Tissemsilt vilayətinə 8 rayon daxilidir. Vilayətin paytaxtı Tissemsilt şəhəridir. == Əhalisi == 2008-ci ilə olan məlumatlara əsasən Tissemsilt vilayətinin əhalisi 294 476 nəfərdir. Əhalinin mütləqi ərəblərdən ibarətdir.
Tissot
Tissot SA (Fransızca tələffüz: [ti'so]) İsveçrə lüks saat istehsalçısıdır. Şirkət 1853-cü ildə Çarlz-Felisien Tissot və oğlu Çarlz-Emil Tissot tərəfindən İsveçrənin Le Locle şəhərində təsis edilmişdir. Bir neçə birləşmədən və ad dəyişikliyindən sonra Tissot SA-nın aid olduğu qrup 1998-ci ildə Swatch Group olaraq adlandırıldı. Tissot digər İsveçrə saat istehsalçısı olan Mathey-Tissot ilə əlaqəli deyil. == Tarix == === Müstəqil şirkət === Tissot 1853-cü ildə Charles-Félicien Tissot və oğlu Charles-Émile Tissot tərəfindən İsveçrənin Le Locle şəhərində, Jura dağlarının Neuçatel bölgəsində təsis edilmişdir. Ata və oğul komandası kassa ustası (Çarlz-Felisien Tissot) və saat ustası (Çarlz-Emil) kimi işləyirdilər. Oğlu gənc yaşlarından saat istehsalına maraq göstərib. İkisi o vaxt evlərini kiçik bir "fabrikə" çevirmişdilər. Çarlz-Emil Tissot 1858-ci ildə Rusiyaya getdi və savonnette cib saatlarını Rusiya İmperiyasında satmağa müvəffəq oldu. === Omega, SSIH, ASUAG, SMH === Tissot, 1930-cu ildə saat şirkəti Omega SA ilə birləşərək SSIH (Societe Suisse pour l ' Industrie Horloger) yaratdı:208 və bu dövrün Tissot-Omega saatı kolleksiyaçılar tərəfindən ciddi tələb olunur.
Tista
Tista ( ing. Teesta Teesta, nep. टिस्ता खोला - "Tista Khol", benq. তিস্তা নদী তিস্তা নদী - "Tista Nodi"), Hindistan və Banqladeşdəki çaydır və Brahmaputranın bir qoludur. Keçmiş Knyazlığın əsas su yolu idi və hazırda Hindistanın Sikkim əyaləti, öz mikroiqlimi ilə Himalayadakı dərin bir vadidən keçərək bütün dövlətə axır. Müəyyən dərəcədə Sikkim və Qərbi Benqal dövlətləri arasındakı sərhədi təşkil edir, sonra Qərbi Benqal və Banqladeşdən keçərək Brahmaputraya axır. == Cari == Tibetlə sərhəddəki Sikkimin çox şimal-şərqindəki Tista buzlaqından qidalanan Khangchung gölündən axır. Yuxarıda Çombo adlanır ( ing. Chombo Çombo ). Əvvəlcə qərbə, Sikkimin şimal sərhədi boyunca axır, sonra cənuba dönür və dövləti demək olar ki, yarısında kəsir.
Tisza plitəsi
Tisza plitəsi — müasir Avropada tektonik plitə və ya mikroplitədir. Ortadunay düzənliyinin iki əsas qabıq blokları olan Pelso və Tisza plitələri Kaynozoy dövrü ərzində dəyişən ölçülərin səbəb olduğu mürəkkəb proseslərə məruz qalmışdır. Aralıq tektonik blokunun şimala doğru hərəkəti həm Pelso, həm də Tisza bloklarının şərqə doğru yerdəyişməsi və fırlanmasına səbəb olmuşdur. Zaqrab-Hernab xətti Afrika mənşəli Pelso ilə Avrasiya mənşəli Tisza plitəsi arasında yerləşən qədim bir plitədir.
Zəkanın rəmzləri (Tisian)
Zəkanın rəmzləri — İtaliyalı məşhur rəssam Tisian tərəfindən 1565-1570-ci illərdə kətan üzərində yağlı boya ilə çəkilmiş alleqorik rəsm əsəri. Əsər Londonda, Milli Qalereyada saxlanılır. Əsərdə üç müxtəlif heyvan (canavar, şir və it) başı üzərində üç istiqamətdə baxan insan başları təsvir edilmişdir. Üç insan başı Sfinksin məşhur müəmması kimi, insanın üç yaş dövrünün (gənclik, yetkinlik və qocalıq) rəmzləri kimi təsvir edilmişdir. Əsərdə təsvir edilən insanlardan birinin rəssamın oğlu Orazio, digərinin Tisianla birgə çalışan gənc xalası oğlu Marko Veçellio, üçüncünün isə rəssamın özü olduğu güman edilir. Tisian 1567-ci ildə də avtoportretini çəkmişdi və həmin əsərlə "Zəkanın rəmzləri" müqayisə edilir. Digər üzlər də həmçinin Tisianın həmdövr əsərlərindəki başqa simalarla müqayisə edilir. Bu əsər Tisianın şüarı olan yeganə əsəridir: "EX PRAETERITO/PRAESENS PRUDENTER AGIT/NE FUTURA ACTIONẼ DETURPET" – Keçmiş təcrübədir, gələcəyinin qənaətbəxş olması üçün bu gün ehtiyatlı ol!
Tıs-tıs
Tıs-tıs (lat. Acantholimon) — qərənfilçiçəklilər sırasının plumbaqokimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Beşdilim tıs-tıs
Beşdilim tıs-tıs (lat. Acantholimon quinquelobum) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Qafqaz, Cənub-Qərbi Asiyada geniş yayılmışdır. İlk dəfə İranın Xorasan əyalətində təsvir edilmişdir. == Botaniki təsviri == 30- 40 sm diametrində, seyrək və yarımkürəşəkilli yastığa malik alçaq koldur. Yarpaqları yaşıl, üçtilli, kənarları kirpikli və kələ- kötürdür. Xarici çiçəkaltlığı daxili çiçəkaltlığından çox qısadır. Daxili çiçəkaltlıqları kasacıq borucuğuna bərabər və ya bir azca ondan qısadır. Kasacığın büküyünün pərdələri kəsimli və qısalmış damarcıqlar arasında yerləşmişlər. Çiçək saplaqları budaqlı, çılpaq və ya aşağı hissədən qısa tükcüklü olub, yarpaqlardan çox hündürdür.
Bizəoxşar tıs-tıs
Bizəoxşar tıs-tıs (lat. Acantholimon acerosum) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Cənubi Qafqaz, Cənub-Qərbi Asiya, İran-Turan coğrafi elementinə daxildir. == Botaniki təsviri == Diametri 15-25 sm olan yastıqvari formalı alçaq koldur. Yarpaqları 3-4 (1,5-5) sm uzunluqda, 1,0-1,5 mm enində olub, xətvari-bizvaridir. Aşağı hissədə yastı, yuxarıda üç hissəli, sərt, qalın, tikanlı olub, kənarları boyunca kirpikciklidir. Çiçək oxu sadə və ya bir yan budaqlı olub, 25 sm uzunluqdadır. Çiçəkləri çiçək qrupunun qalın oxu üzərində, az və ya çox dərəcədə bərabər məsafələrdə paylanmışdır. Sünbülcüklərin uzunluğu 15 mm-ə bərabərdir. Xarici çiçəkaltlıqları bir qədər uzun olub, nadir hallarda daxili çiçəkaltlığına bərabər və ya onlardan qısadır.
Gəvəni tıs-tıs
Gəvəni tıs-tıs (lat. Acantholimon tragacanthinum) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Cənubi Qafqaz, Anadolunun şimal-şərqi, İranın şimal-qərbində geniş yayılmışdır. İranın qərbindən təsvir olunmuşdur. == Botaniki təsviri == 10 sm-dək hündürlüyü olub, budaqlanmamış və ya bir-iki budaqlı kolcuqdur. Yarpaqları boz-göyümtül, 1-3 (4) sm uzunluqda, yuxarı yarpaqlardan fərqli olaraq üfüqi yerləşib və ya aşağı yönəlmişlər. Sünbülcükləri 10 mm uzunluqdadır. Kasacığı 8 mm uzunluqda olub, aydın seçilən, qıfşəkillidir. Daxili çiçəkaltlıqları demək olar ki, bir-birinə bərabər olub, kasacıq borusunun 2/3-4/5 hissəsini təşkil edir, neştərşəkilli və ya uzunsov kürəşəkillidir. Xarici çiçəkaltlığı geniş yumurtavari olub, iti və daxili çiçəkaltlıqlarının 1/2-4/5 hissəsini təşkil edir.
This is Love
This is Love (azərb. Bu sevgidir‎) — Yunanıstanın 2017 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsindəki mahnısı. Demy Yunanıstanı Avroviziya 2017-də "This is Love" mahnısı ilə təmsil etmiş və finalda 19-cu yeri tutmuşdur.. Demy-nin Avroviziya səhnəsində ifa etdiyi mahnı ("This is Love") Yunanıstanın tanınmış bəstəkarlarından olan Dimitris Kantopulos tərəfindən bəstələnmişdir. Bəstəkar (Kantopulos) eyni zamanda Azərbaycanın 2013-cü ildə müsabiqədə təmsil olunduğu və ölkəyə 2-ci yer qazandırdığı "Hold Me" mahnısını bəstələmişdir.
CİS
CİS və ya Coğrafi İnformasiya Sistemləri(GIS – Georaphical Information Systems) – dünya üzərindəki kompleks ictimai, iqtisadi, ekoloji və s. problemlərinin həllinə. == CİS-in beş təməl komponenti vardır == Bunlar: a) Təchizat (hardware): CİS-in işləməsini mümkün edən kompüter və buna bağlı yan məhsulların bütünü təchizat olaraq adlandırılar. Bütün sistem içərisində ən əhəmiyyətli vasitə olaraq görünən kompüter yanında yan təchizatlara da ehtiyac vardır. Məsələn, yazıçı (printer), çəkici (plotter), skaner (scanner), ədədiləşdirici (digitizer), məlumat qeyd modulları (verilən collector) kimi cihazlar məlumat texnologiyası vasitələri olaraq CMS üçün əhəmiyyətli sayıla biləcək təchizatlardır. b) Proqram (software): Digər bir deyişlə kompüterdə qaça bilən proqram, coğrafik məlumatları depolamaq, analiz etmək və göstərmək kimi ehtiyac və funksiyaları istifadəçiyə təmin etmək üzrə, yüksək səviyyəli proqramlaşdırma dilləriylə reallaşdırılan alqoritmlərdir. Proqramların çox çoxunun ticari məqsədli firmalar tərəfindən inkişaf etdirilib çıxarılması yanında universitet və bənzəri araşdırma təşkilatların tərəfindən də təhsil və araşdırmaya istiqamətli inkişaf etdirilmiş proqramlar da mövcuddur. Dünyadakı CBS bazarının əhəmiyyətli bir qisimi proqram inkişaf etdirən firmaların əlindədir. Bu baxımdan indiki vaxtda CBS bu cür proqramlarla haradasa qaynaşmış vəziyyətdədir. Ən məşhur CİS proqramları olaraq ArcInfo, Intergraph, MapInfo, Netcad (Türkcə, Azərbaycan dili), Idrisi, Grass vs.
Mis
Mis (Cu) – D. İ. Mendeleyevin elementlərin dövri sistemində 29-cu element. Misin ən əhəmiyyətli istifadə sahəsi, elektrik-elektronik sənayesidir. Elektrik keçiriciliyi çox yüksəkdir. Metal pul və silah istehsalında istifadə edilən metal tərkibinin böyük əksəriyyəti misdən ibarətdir. Digər ərintiləri də, zərgərlikdə və bürünc heykəltaraşlığında istifadə edilir. Bürünc də mis tərkiblidir. Kənd təsərrüfatında su yosunu öldürücü (alqasit) olaraq istifadə edilir. Şəkərlərlə edilən analitik kimya testlərində istifadə edilən Fehlinq məhlulu kimi müxtəlif kombinasiyalar də mis tərkiblidir. Bitkilərdə misin miqdarı 0,001-dən 0,05%-ə (kütlə ilə) qədər dəyişir və bitkinin növündən və misin miqdarından asılı olur. Bəzi tərəvəzlərdə və meyvələrdə mis 30–230 mq-a qədər olur.
Nis
Nitsa (fr. Nice) — Fransada şəhər. Fransız Rivyerasının ən çox səyahət edilən şəhəri – Nis şəhəri soyuq şimal küləklərindən qoruyan Dəniz sahili Alp dağları ilə əhatə olunan Mələklər buxtasının sahilində yerləşir. == Coğrafiyası == Nitsa Avropa qitəsinin cənubunda və Fransanın cənub-şərq hissəsində yerləşir. Nitsa – Alp, Provans, Korsika və İtalyanın görüşdükləri yerdir. Şəhər Mavi sahilin ən mənzərəli mərkəzi hissəsində yerləşir. Arxa planda Alp dağlarının zirvələri görünür. Bu zirvələrdən bəzilərinin hündürlüyü dəniz səviyyəsindən 3000 metrə çatır. Nitsa əlverişli iqlimə malikdir. Nitsanın iqlimi mülayim və sabitdir (havanın temperaturu +10 dərəcədən aşağı, yayda isə +25 dərəcədən yuxarı olmur).
Otis
Dovdaq (lat. Otis) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin dovdaqkimilər dəstəsinin dovdaqlar fəsiləsinə aid heyvan cinsi. Azərbaycanda təhlükədə olan quşlar siyahısına daxil edilmişdir. == Təsviri == Bel tərəfi kürən, üzərində naxışlar var. Qarın tərəfi çirkli-ağımtıldır. Qanadları əsasən ağ, ucu isə qaradır. Quyruğunun ucunda qara və ağ xallar köndələn zolaq əmələ gətirir. Erkəyinin "bığları" var. == Yayılması == Avropa, Asiya və Afrikada yayılıb. Azərbaycanda XX əsrin ortalarına qədər Acınohur bozqırlarında, Kür-Araz və Lənkəran ovalığında, Böyük Qafqazın dağətəyi ərazilərində qışlamış, həm də Kür-Araz ovalığında (Şirvan və Muğan düzləri) yuvalamışdır.
Ris
Eris və ya Ris — Təbrizə aid olan konfet. Süd, şəkər, vanil, püstə və kakao ilə hazırlanır.
Sis
Sis bu mənalarda gələ bilər: Sis (Şamaxı) — Azərbaycan Respublikasının Şamaxı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Sis (Şəbistər) — Şərqi Azərbaycan ostanının Şəbistər şəhristanının Mərkəzi bəxşində yerləşən bir şəhərdir. Sis — Zəngibasar rayonunda kənd. Sis — Adana ilinin bir ilçəsidir.
TLS
TLS (ing. Transport Layer Security) — Artıq istifadəsi azalmış Secure Socket Layer-in (SSL) davamçısı olaraq adlandırılan kompüter şəbəkəsi üzərindən rabitə təhlükəsizliyini təmin etmək üçün hazırlanmış bir kriptoqrafik protokoldur.Protokolun bir neçə versiyası e-poçt, mesajlaşma və IP üzərindən səs kimi tətbiqetmələrdə geniş istifadə olunur, lakin HTTPS-in Təhlükəsizlik qatında ən çox istifadə olunan protokol olaraq qalır.TLS protokolu əsasən iki və ya daha çox əlaqə quran kompüter tətbiqi arasında məxfilik və məlumatların bütövlüyünü təmin etməyi hədəfləyir. İnternetin tətbiq qatında işləyir və özü iki qatdan ibarətdir: TLS qeydləri və TLS qarşılıqlı protokollar. TLS, əvvəlcə 1999-cu ildə müəyyən edilmiş, təklif olunan bir IETF standartıdır və mövcud versiyası 2018-ci ilin avqust ayında müəyyən edilmiş TLS 1.3-dür. TLS, Navigator veb brauzerinə HTTPS protokolunu əlavə etmək üçün Netscape Communications tərəfindən hazırlanmış əvvəlki SSL spesifikasiyalarına əsaslanır. == ETS == EFF fondu TLS-i 1.3-ü yüksək qiymətləndirdi və TLS 1.3-də vacib təhlükəsizlik tədbirlərini qəsdən ləğv edən Enterprise Transport Security (ETS) variant protokolundan narahatlığını bildirdi.Bu tamamilə bank sistemləri kimi mülkiyyət şəbəkələrində istifadə üçün nəzərdə tutulmuşdu, mülkiyyət şəbəkələrinə qoşulmuş üçüncü tərəf təşkilatların zərərli proqram təminatının aşkarlanması üçün şəbəkə trafikini izləmək üçün öz şəxsi açarlarından istifadə edə bilməsi və yoxlamaların aparılmasını asanlaşdırması üçün gələcək məxfiliyi dəstəkləmirdi.
TMS
TMS və ya Transfer Matching System — bütün futbolçuların bir klubdan digərinə keçidi sistemi TMS 2006-cı ilin fevralından FİFA-ya üzv 18 ölkədə sınaqdan çıxarılıb. Sonradan bu sistem dünyanın 3600-dən çox klubunda reallaşdırılıb. 2010-cu il oktyabrın 1-dən etibarən bütün futbolçuların bir klubdan digərinə keçidi Transfer Matching System (TMS) adlanan yeni sistem vasitəsilə qeydiyyata alınacaq. TMS sadə onlayn sistem olsa da, futbolçuların bir klubdan digərinə istənilən keçidinə nəhəng təsir gücünə malik olacaq. Ən əsası, bu sistem ayrı-ayrı müqavilələrin şəffaflığını daha da yaxşılaşdıracaq və çirkli pulların yuyulması, gənc futbolçuların hüquqlarının müdafiəsi ilə bağlı problemlərin həllində yardımçı olacaq.
TVS
TVS tez-tez verilən sualların siyahısı (FAQ) və müəyyən bir mövzuya dair cavablar (suallar və cavablar [Q & A] və ya tez-tez verilən suallar) kimi tanınır. Format tez-tez ümumi sualları təkrar edir, məsələn, ümumi məlumat boşluqlarına aid yeni istifadəçilər tərəfindən göndərilən mesajlar və sorğular vasitəsilə yazılır, veb saytlar, elektron poçt siyahıları və onlayn forumlarda istifadə olunur. TVS məqsədi, tez-tez verilən suallar və ya problemlər barədə məlumat verməkdir. Baxmayaraq ki, bəzən, təqdim olunan sual tez-tez verilən suallardan olmur, lakin format məlumatların təşkili üçün faydalı bir vasitədir və buna görə suallardan ibarət olan mətn tez-tez soruşulan suallar adlandırılır. == Yaranması == Adın yeni olmasına baxmayaraq, TVS formatı özü olduqca köhnədir. Misal üçün, Metyu Hopkins (ing. Matthew Hopkins) 1647-ci ildə "Cadugərlərin kəşfi" adlı əsərini sual-cavab siyahısı olaraq yazmışdı və bunu "Müəyyən Sualların cavablandırılması" kimi təqdim etmişdi. XIII əsrin ikinci yarısında Akvinalı Foma tərəfindən yazılmış "Summa Theologica" xristianlıq haqqında bir sıra sualların cavablarını əks etdirir. Platonun dialoqları hətta daha qədimdir. == İnternetdə == "TVS" 1980-ci illərin əvvəllərində NASA-nın erkən poçt siyahıları texniki məhdudiyyətlərindən irəli gələn İnternet mətninin ənənəsidir.
Til
Til (En)
Tim
Tim — vəzifəsi yüz metrlik bir sahəsi atəş gücüylə idarə altına almaq olan iç təhlükəsizlik hərəkatında vəzifə yerinə yetirən ən kiçik əsgəri vahiddir. Komandiri ümumiyyətlə Çavuş olmaq üzrə ən az Kapral rütbəsindədir.
Tin
Tin — etrusk mifologiyasında baş tanrı. Baş tanrı Tin yalnız böyük tanrılar şurasına başçılıq edir, önəmli məsələlərin çözümü şura gənəşməsindən keçirdi. == Həmçinin bax == Etrusklar Xarun == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Mifologiya ilə əlaqədar olan bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Tir
Tir bu mənalarda gələ bilər:
Tit
Tit (imperator)
Tos
Tos - İrəvan quberniyasının Eçmiədzin qəzasında, kənd. İrəvan xanlığının Karpibasar mahalında kənd adı [159]. XIX əsrdə Eçmiadzin qəzasında Tos (133, 246), 1590-cı ilə aid türkcə mənbədə Tus kimdir (169, 79). 1728-ci ilə aid mənbədə də Tos çəkilir [170, 47] və onun Abdullah adlı mülkədara məxsus olması qeyd edilir. 1918-ci ildə kəndin əhalisi qovulmuş və kənd dağıdılmışdır. XIX əsrdə Kutais quberniyasının Şaropan qəzasında Tusi, Şimali Qafqazda Tus-Xoroy kənd adları (133, 249) ilə eynidir.
Tus
Tus (fars. توس‎ və ya طوس) — İranın Rəzəvi Xorasan ostanında yerləşən şəhər. Qədim yunanlar buranı Susia (yun. Σούσια) adlandırırdılar. Tarixi qeydlərə görə e.ə. 330-cu ildə Makedoniyalı İsgəndər şəhəri ələ keçirmişdir. Şəhər 1220-1259-cu illər monqol istilaları zamanı demək olar ki, tamamilə məhv edilmişdir. 808-ci ildə Xorasan iğtişaşlarını yatırmaq üçün yola çıxan xəlifə Harun ər-Rəşid Tus şəhərində xəstələnərək vəfat etmişdir. Tusun ən məşhur sakinləri arasında Firdovsi, Nəsirəddin Tusi, Əl-Qəzəli, Nizamülmülk, Cabir ibn Həyyan, Əsədi Tusi və Əbu Cəfər əl-Tusinin adlarını çəkmək olar. Firdovsinin minillik yubileyi ərəfəsində (1934) Tus şəhərində onun məqbərəsi inşa olunmuşdur.
TİA
Turan İnformasiya Agentliyi, həmçinin qısaca Turan və ya TİA — Azərbaycanda fəaliyyət göstərən informasiya agentliyi. Azərbaycanda Yeni Azərbaycan Partiyası hakimiyyətinə müxalifdir və müstəqil bir agentlikdir. 1990-cı ildə yaradılmışdır. == Tarixi == "Turan İnformasiya Agentliyi" 1990-cı ilin mayında bir qrup jurnalist tərəfindən SSRİ-də ilk müstəqil informasiya agentliklərindən biri kimi yaradılmışdır. "Turan İnformasiya Agentliyi"nin baş direktoru Mehman Əliyevdir. Agentliyin operatoru Adil Bünyatov 17 mart 1995-ci ildə dövlət çevrilişinə cəhdi işıqlandırarkən öldürülmüşdür. Baş direktor Mehman Əliyev 27 avqust 2017-ci ildə vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə, vergi ödəməkdən yayınma və qanunsuz sahibkarlıq maddələri ilə ittiham olunaraq Yasamal Rayon Məhkəməsinin qərarı ilə barəsində 3 aylıq həbs-qətimkan tədbiri seçilmişdir. Çox keçməmiş, beynəlxalq təşkilatlar və bir sıra ölkələrin, o cümlədən ABŞ, Almaniya, Fransa, Norveç və Birləşmiş Krallığın rəsmi nümayəndələri Azərbaycan hakimiyyətini Əliyevi dərhal azad etməyə və insan hüquqlarına hörmət etməyə çağırmışdılar. Onun vəkili ittihamların "tamamilə siyasi hakimiyyət tərəfindən uydurulmuş" olduğunu bildirmişdir və Əliyevin saxlanılmasından sonra agentlik öz fəaliyyətini müvəqqəti olaraq dayanmışdır, lakin 11 sentyabrda Əliyev azad edilmişdir. "Turan İnformasiya Agentliyi" oktyabr ayında fəaliyyətinə davam etmişdir.
His
Duyğu – elementar psixi dərk etmə prosesi olub predmetlərin və hadisələrin ayrıca keyfiyyətlərini, həmçinin insanın öz orqanizminin vəziyyətinin beyində əksolunması və ya inikasıdır. Duyğu psixi əksolunmanın ən sadə formasıdır. Duyğuda psixikanın dərk etmə, emosional və tənzimləyici funksiyaları özünü büruzə verir. Duyğu bizi yalnız ətraf aləmlə əlaqələndirmir, dərk etmənin əsas mənbəyi sayılır, eyni zamanda psixi inkişafın əsas şərti hesab edilir. Hal-hazırda duyğunun müxtəlif növləri fərqləndirilir ki, onları da bele klasifikasiyası etmək olar: Xarici- predmetlərin, ətraf aləmin xüsusiyyətlərinin əks edilməsidir. Bu ya bu qıcıqların bizim analizatorlara bilavasitə təsiri ilə (kontakt və ya əlaqəli), ya da ki, məsafəli təsiri ilə yaranır (distant duyğu). Duyğuda predmetlərin obyektiv xüsusiyyətləri (qoxu, rəngi, temperatur və s.) və bizi qıcıqlandıran təsirlərin intensivliyi (məsələn, daha yuxarı və aşağı temperatur) əks olunur. Daxili – daxili orqanların vəziyyətini fiksə edən duyğu. Kinestetik- bədənimizin vəziyyətinin və hərəkətinin əks edilməsidir. Kontakt və ya əlaqəli duyğuya biz misal üçün dad bilməni göstərə bilərik.
Tib
Tibb (Ərəbcə: طب ) — insan sağlamlığını qorumaq və möhkəmləndirmək üçün müxtəlif xəstəlikləri və patoloji vəziyyətləri öyrənən, insan orqanizmində normal və patoloji proseslərin tədqiqatı üzrə elmi və praktik fəaliyyət sahəsidir. Elmi və praktiki fəaliyyətin bir istiqaməti olub, xəstə və sağlam insanların orqanizmində gedən prosesləri öyrənir, onların sağlamlığını qoruyur və xəstəliklərin müalicə üsullarını işləyib hazırlayır.
Araz tıs-tısı
Araz tıs-tısı (lat. Acantholimon araxanum) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == İran-Turan coğrafi elementinə daxildir. Cənubi Qafqaz, Cənub-Qərbi Asiya, Anadolunun cənub-şərqi, İranın şimal-qərbi, Qərbi Azərbaycan ostanının Xoy şəhristanı və Araz çayı ətrafında yayılmışdır. == Botaniki təsviri == 20-35 sm diametrində yastığı seyrək və yarımkürəşəkilli, alçaq koldur. Yaz yarpaqları qısa, yastı, 2 mm enindədir. Yay yarpaqları göyümtül-açıq yaşıl, yastı, üçtilli, xətti-bizşəkilli, sərt, 3-5 (5,5) sm uzunluqda və 1-1,5 sm enində, iti, kənarları narın kirpikli, kələ-kötürdür. Çiçək daşıyıcısı 15-20 sm hündürlükdə olub, yarpaqdan uzun, çılpaq, yuxarı hissəsi kəskin qıvrım, kövrək, adətən 1-2 yan budaqlı, bəzən isə sadədir. Çiçəkləri sünbül çiçək qrupunda yerləşmiş, sünbülcükləri 11-14 mm uzunluqda olub, birçiçəklidir. Çiçəkaltlığı çılpaq, xaricdəki 5-9 mm uzunluqda, üçbucaqlı, daxildəkilərdən qısa, yaxud onlara bərabər, sivriləşmiş, ensiz, pərdəvari haşiyələnmişdir.
Fomin tıs-tısı
Fomin tıs-tısı (lat. Acantholimon fominii) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması: == Qafqaz dağları ərazisində təbii halda geniş yayılmışdır. == Botaniki təsviri == Təbiətdə alçaq kolcuqdur. Yastıqcıqları möhkəm, yarımşarşəkilli, diametri 10-20 sm-dir. Yay yarpaqları intensiv göyümtül, hamar, üç hissəli, xətvari-lansetvari, çox cod, uzunluğu 1-2 (3) sm və eni 1-1,5 mm, çılpaq, ucu biz, kənarları xırda tükcüklüdür. Yaz yarpaqları çox qısa və bir qədər enlidir. Çiçək saplaqları 4-10 dəfə yarpaqlardan uzun, hündürlüyü 10-18 sm, nazik, yuxarı hissəsi çox dalğalı, sadə və ya az budaqlı, qısa tükcüklü və ya təxminən çılpaq ola bilir. Çiçəkləri çiçək qrupunda seyrək yerləşmişdir. Sünbüllər arasındakı məsafə onların uzunluğundan bir az çoxdur və ya sünbüllərin uzunluğuna bərabərdir.
Fyodorov tıs-tısı
Fyodorov tıs-tısı (lat. Acantholimon fedorovii) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Cənubi Qafqazda geniş yayılmışdır. == Botaniki təsviri == Kiçik kolcuqdur. Budaqları əsasa qədər köhnə yarpaqlarla örtülüdür. Yarpaqların hamısı demək olar ki, üfüqi, oturaq olub, göyümtül, çılpaq, kənarları boyunca hamar və ya aşağı hissəsində az və ya çox dərəcədə qısa, nadir hallarda kirpikciklidir. Yarpaqların əsası tükcüklüdür. Çiçəkaltlıqları kasacığın borucuğundan qısa, çılpaq və parlaqdır. Xarici çiçəkaltlığı 3 mm uzunluqda olub, yuxarıdan dəyirmi, küt və ya bir qədər itiləşmişdir. Daxili çiçəkaltlıqları 4 mm uzunluqda olub, yuxarı hissədə dəyirmi, küt, azacıq itiləşmişdir.
Hohenaker tıs-tısı
Hohenaker tıs-tısı (lat. Acantholimon hohenackeri) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Qafqaz, Talış (Zuvand), Cənub-Qərbi Asiya, Cənub-Şərqi Anadolu və İranda təbii halda yayılmışdır. İran-Turan coğrafi elementinə daxildir. Talışdan təsvir edilmişdir. == Botaniki təsviri == Diametri 25-35 sm olan, yastıqvari formalı kolcuqdur. Yastığı sıx, yarpaqları çoxsaylı, ərpli nöqtələr hesabına göyümtül və bizvari-xətlidir. Çiçəkləri son sünbüldə toplanıb, ikicərgəli, 7-9 sünbülcüklüdür. Sünbülcüyü tək çiçəklidir. Çiçəkaltlıqları qırmızımtıl, daxildəkilər qırmızı haşiyəlidir.
Kalver tıs-tısı
Kalver tıs-tısı (lat. Acantholimon calvertii) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Cənubi Qafqaz, Türkiyədə təbii halda yayılmışdır. Türkiyənin şimal-şərqindən təsvir olunmuşdur. == Botaniki təsviri == Yastıqları incə budaqlı olub, yaşıldır. Yarpaqları çox ensiz, uzun, xətli olub, yastılaşmış formada və kənarları boyunca nahamardır. Çiçək qrupu bir qədər yarpaqlardan uzun, çiçək qrupunun oxu tükcüklüdür. Sünbülcükləri 5-7-dir. Kasacığın borucuğu demək olar ki, çılpaq və ya zəif tükcüklü olub, büküyü qırmızımtıldır. Çiçəkyanlıqları çılpaqdır.
Karelin tıs-tısı
Karelin tıs-tısı (lat. Acantholimon karelinii) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Cənubi Qafqaz, Cənub-Qərbi Asiya, Anadolunun şimal-şərqi, İranda yayılmışdır. Naxçıvan MR ərazisindən toplanan nümunələrə əsasən təsvir olunmuşdur. == Botaniki təsviri == 8-20 sm hündürlüyündə, 30-35 sm diametrində, seyrək yastığı olan kolcuqdur. Xarici çiçəkaltlığı daxili çiçəkaltlığından bir qədər qısadır. Daxili çiçəkaltlıqları kasacığın yarısının uzunluğundan bir qədər artıqdır. Kasacıq büküyünün pərdələri iti və ya azacıq iti sonluqludur. Onların mərkəzi boyunca paylanmış damarcıqları kasacığın büküyünün kənarına çatır və ya ondan uzundur. Çiçək saplaqları süpürgəvari-sünbülcüklü və yarpaqlardan xeyli hündürdür.
Manakyan tıs-tısı
Manakyan tıs-tısı (lat. Acantholimon manakyanii) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Cənubi Qafqaz, Cənub-Qərbi Asiya və İranda təbii halda yayılmışdır. İran-Turan coğrafi elementinə daxildir. == Botaniki təsviri == 10–20 sm hündürlüyündə, seyrək yastığı olan, alçaq koldur. Yarpaqları 3–5 (2–6) sm uzunluqdadır. Çiçəkləri süpürgəvari çiçək qrupunda yerləşmişlər. Kasacığı 8–9 (10) mm uzunluqda olub, bir qədər qıfşəkillidir. Daxili çiçəkaltlıqları demək olar ki, bir-birinə bərabər olub, kasacığın (1/2) 2/3 hissəsini təşkil etməklə, uzunsov və ya kürəşəkilli, iti ucludur. Xarici çiçəkaltlıqları daxili çiçəkaltlıqlarının 1/2–2/3 hissəsinə bərabər olub, oval formalıdır.
Səhənd tıs-tısı
Səhənd tıs-tısı (lat. Acantholimon sahendicum) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == İran İslam Respublikası Təbriz şəhərinin cənubunda, Səhənd dağında, Şimal-qərbində, Qafqaz, Cənub-Qərbi Asiyada təsvir edilmişdir. == Botaniki təsviri == Yastıqvari formalı, 15-30 sm diametrində olan kolcuqdur. Yastığı boş və kiçikdir. Yarpaqları yaşıl, yastı, üçtilli, xətli-bizvari və kənarları kələ-kötürdür. Çiçəkləri son sünbüldə toplanıb, ikicərgəli, 2-7 sünbülcüklüdür. Sünbülcüyü tək çiçəklidir. Kasacığı qıfvari, büküyü ağ və çılpaq damarlıdır. Tacı parlaq çəhrayıdır.
Taxtacan tıs-tısı
Taxtacan tıs-tısı (lat. Acantholimon takhtajanii) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Qafqaz, Şimal-Qərbi Asiya, Türkiyənin Ərzurum əyaləti, Şimal-Şərqi Anadoluda təbii halda yayılmışdır. == Botaniki təsviri == Sıx, yarımkürəşəkilli yastığa malik, diametri 15-40 sm olan alçaq koldur. Budaqları sıx yerləşmişdir. Sərt yarpaqları 1-2 (1,5-2,5) mm enində, 1-3 (1,5-4) sm uzunluqda olub, bozumtul-yaşıl rəngli, çılpaq, yastılaşmış üç hissəli və xətvari şəkillidir. Çiçək qrupu 8-15 sm uzunluqda olub, oxu demək olar ki, düz və ya bir qədər əyilmişdir. Çiçəkaltlıqları qırmızımtıl və çılpaqdır. Xarici çiçəkaltlıqları yumurtavari, itiuclu, ensiz haşiyəli olub, daxili çiçəkaltlıqların (1/2) 2/3-3/4 hissəsinə bərabərdir. Daxili çiçəkaltlıqları bir-birinə bərabərdir.
Trautvetter tıs-tısı
Trautvetter tıs-tısı (lat. Acantholimon trautvetteri) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Cənubi Qafqaz, Naxçıvan MR-dan toplanan materiallara əsasən təsvir edilmişdir. İran-Turan coğrafi elementinə daxildir. == Botaniki təsviri == 20-30 sm diametrində, yarımkürəşəkilli olan alçaq koldur. Çiçək saplağı çılpaqdır. Yarpaqları xətli, üçkənarlı, qabarıq (yastıqdan bir balaca yuxarı qalxır), 3-4 sm uzunluqdadır. May-iyun ayında çiçəkləyir, iyun-iyulda toxumları yetişir. == Ekologiyası == Kserofitdir. Quru yamaclarda bitir.
Vedi tıs-tısı
Vedi tıs-tısı (lat. Acantholimon vedicum) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Cənubi Qafqaz, Cənub-Qərbi Asiya, Türkiyənin şimal-şərqində geniş yayılmışdır. == Botaniki təsviri == 25 sm diametrində, sıx yastığa bənzər kolcuqdur. Yarpaqları 2-3 sm uzunluqda, 1 mm enində olub, sərt, bizvari, çılpaq, aşağı tərəfdən kənarları boyunca seyrək və qısa kirpikcikli, çox hallarda bənövşəyi ucluqludur. Çiçək saplaqları sadə, kövrək və kələ-kötür olub, təxminən 15 sm uzunluqda və ya çox hallarda yarpaqlardan hündürdür. Sünbülcüklərin uzunluğu 10-11 mm olub, kifayət qədər uzunsünbül çiçək qrupunda toplanmışlar. Çiçəkaltlığı çılpaqdır. Xarici çiçəkaltlığı 7-9 mm uzunluqda olub, daxili çiçəkaltlığından uzun, nadir hallarda isə ona bərabər olur. Xarici çiçəkaltlığı adətən kasacığın uzunluğunun yarısına bərabər, uzunsov-neştərşəkilli, əsasından başlayaraq tədricən itiləşir, nadir hallarda isə ikiyə bölünmüş ucluqla qurtarır.
Şamaxı tıs-tısı
Şamaxı tıs-tısı (lat. Acantholimon schemachense) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Azərbaycanda təbii halda geniş yayılmışdır. == Botaniki təsviri == Alçaq koldur. Yastıqcığı çox möhkəm, yarımşarşəkilli, diametri 15-35 sm-dir. Yay yarpaqları açıq göyümtül, çoxsaylı, əhəngli nöqtəli, hamar, üçhissəli, cod, qısa, uzunluğu 5-7 (bəzən 10-15) mm, eni təxminən 1 mm, ucu biz, çılpaq, kənarları xırda tükcüklü, sıx oturandır. Yaz yarpaqları bir az qısa və enlidir. Çiçək saplaqları qısa, təx¬minən yarpaqlardan uzun deyil, əsasən sadə, bəzən az budaqlı, hündürlüyü 2-2,5 sm, çox qısa tükcüklüdür. Çiçəkləri seyrək 1-5 (6) sünbüllərdə yerləşir. Sünbüllərin uzunluğu (9) 10–12 mm, birçiçəklidir.
Nazikquyruq tıs-tıs
Nazikquyruq tıs-tıs (lat. Acantholimon lepturoides) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Qafqaz, Cənub-Qərbi Asiya, Türkiyənin şimal-şərqi və Gürcüstan ərazisində təsvir olunmuşdur. == Botaniki təsviri == Yastıqları çox sıx, kürəvari formalı olub, 10-15 (20) sm diametrində alçaq kolcuqdur. Yay yarpaqları açıq göyümtül, hamar, üç hissəli, neştərşəkilli- xətvari və ya xətvari-bizvari, cod, bünövrəsində uzunluğu 12-25 (30) mm və eni 1-2 mm, ucu biz, iynəli, çılpaq olub, kənarları xırda tükcüklüdür. Yaz yarpaqları qısa və bir az enlidir. Çiçək saplaqları yarpaqlardan çox uzun, hündürlüyü 10-20 sm, sadə, bəzən 1-2 yan budaqlı, çılpaq və ya bəzən qısa tükcüklüdür. Çiçəkləri çiçək qrupunda seyrək yerləşir. Sünbüllər arasındakı məsafə onların uzunluğundan çoxdur və ya uzunluğuna görə sünbüllərə bərabərdir. Sünbüllər 10-11 mm olub, bir çiçəklidir.
Nazikçiçək tıs-tıs
Qərənfilli tıs-tıs
Qərənfilli tıs-tıs (lat. Acantholimon caryophyllaceum) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Cənubi Qafqaz, Şərqi Anadolu, İranın şimal-qərbi, Şimali İraq, Cənub-Qərbi Asiyada təbii halda yayılmışdır. == Botaniki təsviri == Yarımkürəşəkilli formalı, seyrək yastığa malik, diametri 20-30 sm olan kolcuqdur. Yarpaqları yaşıl, üçtilli, kənarları kirpikcikli və kələkötürdür. Çiçəkdaşıyıcısı sadə, kələ-kötür, yuxarısı zəif qırışlıdır. Sünbülcüyü az dağınıq və eyni çiçəklidir. Kasacığı qıfvari, büküyü ağ və 5 damarlıdır. Tacı, ləçəkləri parlaq çəhrayıdır. İyul-avqust ayında çiçəkləyir, avqust-sentyabrda toxumları yetişir.
Topalaoxşar tıs-tıs
Topalaoxşar tıs-tıs (lat. Acantholimon festucaceum) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Cənubi Qafqaz, Cənub-Qərbi Asiyada yayılmışdır, İranın şimalından təsvir edilmişdir. == Botaniki təsviri == Sıx, yastıqvari kol, demək olar ki, çılpaqdır. Yaz yarpaqları yastı və ya xətli, bizşəkillidir. Yay yarpaqları yastı üçkünclü, seyrək, ağ nöqtəlidir. Yarpaqları 1,5-2,5 (3) sm uzunluqda olub, göyümtül-açıq, yaşıl rənglidir. Köhnə yarpaqları üfüqi yerləşib, aşağı doğru yönəlmişlər. Çiçək qrupu 10-15 sm uzunluqda olub, 3-7 çiçəkli, kövrək və yuxarı budaqların sonunda yerləşmişdir. Çiçək oxu tükcüklüdür.
Tükcüklü tıs-tıs
Tükcüklü tıs-tıs (lat. Acantholimon puberulum) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Qafqaz, Cənub Qərbi Asiya, Türkiyədə təbii yayılmışdır. Türkiyə ərazisində təsvir olunmuşdur. == Botaniki təsviri == Yaşıl yarpaqları qısa budaqlıdır. Yarpaqları demək olar ki, oturaq, məxməri tükcüklüdür. Aşağı yarpaqları yastı, qalanları isə az və ya çox dərəcədə nazik və çılpaq olub, bizvaridir. Oxları tükcüklü olub, qısa, nadir hallarda uzunluğu yarpaqların uzunluğuna bərabərdir. Sünbülü qısa olub, 3-5 sünbülcükdən ibarətdir. Çiçəkaltlıqları bütünlüklə və ya əsasən otvaridir.
Zərli tıs-tıs
Zərli tıs-tıs (lat. Acantholimon glumaceum) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Qafqaz, Şərqi Anadolu, Cənub-Qərbi Asiya, Türkiyənin şimal-şərqində təsvir edilmişdir. İran-Turan coğrafi elementinə daxildir. == Botaniki təsviri == 15-40 sm diametrində olan kolcuqdur. Yastığı, olduqca sıx yarpaqları ərpsiz, xətli-bizvari və sərtdir. Çiçəkləri son sünbüldə toplanıb, ikicərgəli, 5-11 sünbülcüklüdür. Çiçəkaltlıqları pulcuqvari, xarici geniş-yumurtavari, daxildəki uzun və ağ haşiyəlidir. Kasacığın borusu damar boyu tükcüklü, büküyü ağ olub, qara-bənövşəyi damarlıdır. Tacı iri və parlaq qırmızıdır.
Çiçəkaltlıqlı tıs-tıs
Çiçəkaltlıqlı tıs-tıs (lat. Acantholimon bracteatum) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Cənubi Qafqaz, Şərqi Anadolu, İran, Asiyada təbii halda yayılmışdır. == Botaniki təsviri == Diametri 10-15 sm olan yastıqvari formalı alçaq koldur. İran-Turan coğrafi elementinə daxildir. Yastığı olduqca sıxdır. Yarpaqları dağınıq şəkildə olub, iynəvari tikanlıdır. Çiçək oxu 2-3 dəfə yarpaqlardan uzundur. Sünbül 2-5 çiçəklidir. Xarici çiçəkaltlıqları yumurtavari, dəyirmi-pərdəvari, iri olub, çiçəkləri əhatə edirlər.
This Is Us
Bu bizik (ing. This Is Us) - 20 sentyabr 2016-cı ildə NBC-də premyerası olan bir Amerika televiziya serialıdır.
This Is War
This Is War — Thirty Seconds to Mars musiqi qrupunun studiya albomu. 4 dekabr 2009-cu ildə yayımlanan albom Virgin Records etiketi ilə satışa buraxılmışdır.