Ərəbcə əbu (ata), farsca zər (qızıl) sözlərindən əmələ gəlib: “qızıl atası”, yəni “qızılı çox olan” deməkdir
Ərəbcə “əbu-l-fəzl” kimidir, “fəzilət atası (ən üstün olan), hünər sahibi” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə cədd sözünün cəm formasıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcədir, “ölüm vaxtı”, “son” mənalarında işlədilir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəb mənşəlidir, “ödəmə”, “əvəz”, “təltif” mənalarını əks etdirir. “Cəza” mənası da mövcuddur. Əcrini kəsmək ifadəsi də işlədilir, “əvəzini çıxmaq” (c
Alınma sözdür, “naz-qəmzə”, “yosma” mənalarında işlədilir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Əsli “ədəbaz”dır, “ədalı olmağı sevən” deməkdir. Əda ərəbcədir, baz isə farsca. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə ədəb sözü ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə rəng bildirən sözdür: “tünd şabalıdı” (və ya qara) deməkdir. (ərəbcə “qara” müqəddəslik əlaməti olub: Kəbədə Qara daş)
Yunanca “ata”, “cənab” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə “ismətli” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə “sevinc” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Farsca əfruxtən (yandırmaq) məsdəri ilə qohumdur, “işıq saçan” (günəş), “yandıran” deməkdir. Fəraxtən və ya əfraxtən məsdəri ilə qohum olan əfraz sözü
Ərəbcə “yüyən” deməkdir (ovsar). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəb sözüdür, “tac” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Farsca füsunkar sözü ilə qohumdur, “ovsun” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə təəssüf sözü ilə kökdaşdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə fəzilət sözü ilə qohumdur, “ən yaxşı” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Əfzəl sözü “üstün” deməkdir. Əfzələddin – “dində üstün tutulan şəxs” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəb mənşəlidir, qeyri (əsli: ğeyri) sözü ilə eyni kökə malikdir, onun cəm formasıdır. Poeziyada “yad”, “kənar” mənalarında işlədilir (bəzən “düşmən”
Ərəbcə əhl sözünün cəmidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcədir. Mühit, həyat sözləri ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Əhd ərəb sözüdür. Öhdəlik sözü ilə qohumdur. Əhd eləmək “öhdəliyə götürmək” kimi başa düşülə bilər. İndi “arzu” anlamında daha çox işlədilir
Ərəb sözüdür, “tək” deməkdir. Allah tək olduğu üçün Əhəd sözü “Allah” mənasında da işlədilir. Əhədini kəsmək ifadəsi də işlədilir (mənası: “tək qalan
Ərəbcə “iman əhli” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə həmid, mahmud sözləri ilə qohumdur. “Tərifəlayiq” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəb mənşəlidir və məxəz sözü ilə kökdaşdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Bu söz xalq, məxluq kəlmələri ilə kökdaşdır, ərəbcədir. Ziya Göyalpa görə, əxlaqda birinci yer türklərə məxsusdur (onun fikrinə görə, incəsənət – yuna
Farsca əjdər sözü ilə qohumdur, əsli əjdərha kimi olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ekim forması da olub. Rus dilindəki “ключица” sözünü biz “körpücük sümüyü” kimi tərcümə edirik. Əslində, onun qədim adı “əkim”dir və indi də işlədə bi
Əkmək (ikmək) feilinin “çoxaltmaq” mənası da olub. Uyğur dilində ekmək sözü “əlavə etmək” deməkdir. Əkmək əlavə məhsul götürməklə bağlıdır
İkər (müq. et: birər-birər) sözündən r-z əvəzlənməsi ilə əmələ gəlib, kökü iki sayı ilə bağlıdır, Antonimi yalxı (yal-nız, yəni tək) sözüdür
Ək (ik) sözü “əlavə etmək” deməkdir. Əkmək əlavə məhsul götürməklə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə inikas sözü ilə kökdaşdır, mənası şəkil, obraz anlamına uyğun gəlir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
lat. reclamo – qışqırıram
Ərəbcə əqəl “az”, əqəliyyət isə “azlıq” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcədir, barmaq böyüklüyündə, quyruğunda zəhərli iynəsi olan böcəkdir. Bizdə çayın (çiyan) adı ilə yayılıb
Əsli ilişmək kəlməsinin kökü olan il sözü ilə bağlıdır. Engelsdə belə bir fikir var: əl tədricən qabaq ayaq rolunu itirmiş və tutmaq, yapımaq funksiya
Əl artikldır, sözə heç bir məna əlavə etmir. Söz elə Abbas (mənası: qaşqabaqlı) kimi başa düşülməlidir
Ərəbcədir, bizdə tarixən ilmək sözü işlədilib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Bu sözün əlcik, əltək, əllik, əldivan formaları da var. Sözün əsli əl- sə mək (əl üçün olan) kimi olub
Cəhrədə ip əyirərkən əldə tutulan yun dəstəsinə əlçim deyilir. Buradakı -çim “tutam”, “dəstə” mənasını verən müstəqil sözdür (şəkilçi deyil)
Bir yozuma görə, “dinin yüksəkliyi, aliliyi” deməkdir. Başqa yozuma görə isə Kəmaləddin tipli sözlərin birinci komponentinin ixtisarı ilə bağlı yaranı
İl feili zəminində yaranıb. Qədimdə sıx toxunan şeylərə “ilək” deyiblər. İlişmək, ilmək, ilgək sözləri ilə kökdaşdır
Diqqətlə axtarmaq mənasında işlədilir. Mənbələrdə ələk sözünün “axtarmaq” mənası verilib. Söz ələk və ələk kimi olub, sonra indiki şəklə düşüb
Ələm ərəbcə “bayraq”, dar isə farsca “-cı” deməkdir. Sözün mənası bayraqçı (bayraqdar) kimi başa düşülə bilər
Güman edirəm ki, sözün kökü ölmək (ölənki) feili ilə bağlıdır, mənası “ölüvay” deməkdir. (Bəşir Əhmədov
Şuluq, nadinc, yaramaz anlamlarını əks etdirir, alınma sözdür. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Bir iş arxasınca gedən şəxs əli boş (yarıtmadan) qayıtdıqda deyirik: əli ətəyindən uzun gəldi. Əl dolu olanda hökmən yuxarı qaldırılır, boş olanda yan
Kərküklərdə cümə axşamı İmam Əlinin şərəfinə belə adlanır. Bazar günü əvəzinə Əhəd günü (yəni Allahın günü) işlədirlər