1492-ci ildə Xristofor Kolumb Atlantik okeanı ilə özünün məşhur səyahəti zamanı digər yerlərlə bərabər, indi bizim Kuba və Espanyola (sonuncunun ərazi
isp. canon – boru
lat. capsula – kiçik qutu
Fars kəlməsidir. Bizdə tonok (глухой), tondor (оглушать), ton (оглохнуть), qulaqyok (qulaqsız) kimi sözlərdən istifadə edilib
alm. kar – küpə
Fransızca “qirx” (40) deməkdir. Xəstəliyin yayılmasının qarşısını almaq üçün 40 gün təcrid tədbirlərinin həyata keçirilməsi ilə bağlı olub
isp. carbonado, carbo – kömür
Farscadır, kar “iş”, güzar (əsli: qozar) isə “müəyyənləşdirən”, “nizamlayan” deməkdir. Kargüzar “işi nizama salan” anlamını əks etdirir
lat. carrus – şişirtmək
Qədim tevton dilində (alman və ingilis dilləri bu dildən yaranıb) ”eorl” və “ceorl” insan demək idi. İlk vaxtlar, ola bilsin, bu sözlər eyni mənanı ve
Bəzi dialektlərdə ağır eşidən adama karsala deyirlər. Kök kar sözüdür, farscadan gəlmədir. -sala hissəsinin sayaq sözü ilə bağlı olması barədə fikir s
yun. chartes – papirus vərəqi + yun. diagramma – təsvir, rəsm
İtalyan mənşəlidir, trüfel kimi olub, ruslarda kartofel şəklinə düşüb. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
yun. chartes – papirus vərəqi + yun. gramma – yazı
yun. chartes – papirus vərəqi + yun. metron – ölçü
Qədim hind dilində dəvəyə karvan deyiblər. Farslar isə dəvə qatarına karvan deyirlər. Deməli, karvan tarixi baxımdan hind sözüdür, dəvə ilə bağlıdır
Ərəb mənşəlidir, güman edirəm ki, kasad sözü ilə qohumluğu var. İlkin mənası “xırda alverçi” (çərçi) demək olub
yun. kassiteros – qalay
yun. katarkhaios – qədimdən əvvəl
yun. katholikos – ümumi, hamıya aid olan
yun. kaustos – yanar + yun. bios – həyat + yun. lithos – daş
Roma imperiyasının mövcudluğunun son dövrlərində at haqqında danışanda “caballus” sözünü işlədirdilər
yun. kainos – yeni + yun. zoo – həyat, canlı
Radlov türk mənşəli hesab edir və mənasını belə açır: “свободный, независимый человек, искатель приключений…”
İki yozumu məlumdur: Qazan (şəhər çökəklikdə olduğundan) və Qazan xanın adı ilə bağlayırlar. Tatarlar Qazan xanın nəslindən ola bilərlər
Qədim türk dillərində bu sözün yerinə oyluq işlədilib, mənası “покрывало” kimi açıqlanıb. Ruslardakı войлок sözü də həmin oyluq kəlməsi ilə qohumdur
Mənbələrdə bu sözün yerinə qılçan kəlməsi işlədilib. Görünür, qılyok kimi olub (müqayisə et: qol yox – çolaq), sonra qılçan, nəhayət, keçəl formasına
Mənbələrdə əkçi, ekçi kimi də işlədilib. Güman edirəm ki, kiçi (kiçik sözünün qədim törəmə köküdür) kəlməsi ilə bağlıdır
Keçim sözü olub və “yaşayış” anlamında işlədilib. Keçinmək isə “ölmək” deməkdir. Görünür, keç feilinin bir mənası da “yaşamaq” demək olub
Dialektlərdə “söndürmək” mənasında keçirmək sözü işlənir. Mənbələrdə öç feili var və rus dilinə “гаснуть” kimi tərcümə olunub
yun. keras (keratos) – buynuz + yun. argyros – gümüş
alm. kern – əsas, nüvə
Farsca kəşidən (dartmaq, çəkmək) feili ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Key sözündən düzəlmiş feildir, key-i-mək. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcədir, bizdə quda (qayın, qazın) sözü işlədilib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəb mənşəlidir, “qəm” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcədir, əsli “saban”dır (ruslarda savan kimi işlədilir). Bağdad yaxınlığındakı Savan şəhərində istehsal edilən parçanın adından götürülüb
Fars mənşəlidir, kəf ( köpük) və qir (qerften, yəni götürmək felinin əsasıdır) sözlərindən əmələ gəlib
Alınma sözdür, türk dillərində həmin sözün yerinə törük, doruq, dür sözü işlədilib. Tuva dilində indi də doruq sözü mövcuddur
Fars mənşəlidir, kah (saman) və ruba (çəkən) sözlərindən əmələ gəlib. Ahən (dəmir) ruba (çəkən) qəlibi üzrə yaranıb (“maqnit” deməkdir)
Qarşılığı kimi mənbələrdə söz kövşəmək ifadəsi işlədilib. Kəkələ sözü səpələ qəlibi üzrə gəv (gövşəmək) feilindən düzəlib
Mənbələrdə kəkəlik kimi verilib, görünür, kəkələmək sözü ilə bağlıdır (kəkliyin oxuması məhz kəkələməyə bənzəyir)
Bəzi dialektlərdə kəkliyi azmaq ifadəsi var. İfadənin əsli kəyriyi (gəyriyi) azmaq olub və təhrif nəticəsində bu şəklə düşüb
Farslar bütün heyvanların erkəyinə kəl deyirlər; erkək qoyun, keçi... belə adlanır. Bizdə mənası daralıb, yalnız camışın erkəyinə kəl deyirlər
Ərəb dilindən keçib, hərfi mənası “itin iki dişi” (kəlb-ət-eyn) deməkdir. Bizdə qısğac sözü işlədilib
Camışın kiçik balasına deyirik. Əslində, erkək bala belə adlanıb, sonra məna genişlənib. Kəl sözündən törəyib
Farsca “başçı”, “rəhbər” deməkdir. Farslar bu ifadəni kəlantər kimi işlədirlər. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Azca iriləşmiş, hələ dəyməmiş yemişə bəzi dialektlərdə kəlik deyirlər. Sözün əsli farscadır və kalək şəklindədir
“Təmizlə”, “qırxdır” anlamında işlədilir. Mənşəyi qaranlıqdır. Güman edirəm ki, keçəl sözü ilə qohumdur
Ərəbcədir, “müsahib, qohum, yaxın adam” deməkdir. Qadın adı kimi işlədilir. Kəlmə sözü ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov