is. [fars.] 1. Toxumalarda, hüceyrələrdə, bitki və heyvan orqanizmi boşluqlarında olan duru maddə, maye
is. Çox güclü yağış. Çox yox, yarımca saat şirə-boran yağış yağsaydı, az qala qozalardan üzülüb yerə tökülən pambığı zay eləyə bilərdi
is. [fars.] köhn. Şirə (tiryək) çəkilən yer, tiryəkxana. Qoqanda, Tusda hərçənd şirəxana az olmur; Və leyk Rəştdə, yəni Gilanda görməli imiş
is. [fars.] Şirə qarışıq torpaq. Bir cürə ağrəngli torpaq vardır, şirəyə ondan qatıb süzdükdən sonra doşab turş-şirin olardı
is. [fars.] Tiryəkçəkən, anaşaçəkən, anaşaxor, tiryək düşkünü. Nə bəngiyəm, nə pəlakeş, nə şirəkeş, nə filan… M
is. Tiryəkçilik, tiryəkçəkmə, anaşaxorluq, tiryək düşkünlüyü. Şirəkeşlik yazıq kişini cavan yaşında yerə sərmiş və üç balasını yetim qoymuşdu
bax şirəkeş. Zalım oğlu Kərbəlayı şirəki də kəndə gələn divan adamlarını dördəlli qarmalayır. S.Rəhimov
“Şirələmək”dən f.is. Şirələmə işi
f. Şirə vurmaq, şirə çəkmək, şirə ilə örtmək. Qazıma zamanı quyuda cərəyan edən gilli məhlul onun divarlarını şirələyir
“Şirələnmək”dən f.is
f. 1. Şirə ifraz etmək, şirə buraxmaq, şirə salmaq, sulanmaq, tam yetişmək. Payız vaxtı bağçamızın heyvaları dəyəndə; Şaftalılar şirələnib budağını əy
sif. 1. Şirəsi olan, sulu. Şirələ meyvə. Şirəli yem. Şirəli bitki. – Ənvər şirəli üzümdən yeyir, qırmızı yanaqları gözəllənir, qüvvəsi birə yüz artırd
is. Şirə çəkmək üçün yararlı, şirə çəkməyə məxsus. Şirəlik meyvə. Şirəlik üzüm
is. Şirə çıxarılan yer, şirədən ibarət torpaq (bax şirə2). …[Tamam] şirəlikdə şirə qazırdı. Ə.Əbülhəsən
is. [fars.] köhn. Şirə çəkməyə məxsus tüklü dəri parçası. Qıza bir darbalaq tuman geydirib, əlinə bir parça şirəpus verib gününü göy əsgiyə düyünlərdi
is. Sarırəngli, girdədənəli, tezyetişən, şirin üzüm növü
is. [fars.] Qızmış şir, qızmış aslan təşbeh məqamında işlənir. [Murtuzaqulu xan:] Afərin, … igidlər hər biri bir şirijəyan tək dava edirlər
[fars.] 1. Erkək aslan. 2. məc. Təşbeh məqamında işlənir. Mənəm şiri-nərtək meydanda gəzən; Xışm ilə düşmənin bağrını əzən
f. Meyillənmək. Həvəsində olmaq. Aludə olmaq. Aludəçilik etmək
sif. [fars.] 1. Ağızda şəkər, bal və s. kimi xoş tam verən; dadlı, ləzzətli (acı ziddi). Şirin armud
zərf Həvəslə, şövqlə, ləzzətlə, iştaha ilə. Dilənçi dağarcığından bir qədər quru çörək və soğan çıxarıb Nurəddinə verdi
sif. Bir az şirin, azca şirin, şirintəhər. // Çox şirin. Aşıq şirin camalım; Versin şirin cam, alım. Qonşuda bir qız sevdim; Odur şirincə malım
sif. Xoşdanışan, dilişirin, gülərüzlü. Şirindil qız. – [Rəhim bəy] dünyagörmüş … naçalniklər yanında xidmət etmiş, şirindil, zərif, gödəkboylu, altmış
bax şirintəhər
is. Kişmiş, qaysı, alça qurusu və s. ilə hazırlanan xuruş. Şirinqovurma plovla yeyilir
“Şirinləndirmək”dən f.is
bax şirinləşdirmək
“Şirinləşdirmək”dən f.is
f. Şirin etmək. Çaya qənd salıb şirinləşdirmək. Xəmirə şəkər qatıb şirinləşdirmək
“Şirinləşmək”dən f.is
f. 1. Şirin olmaq, şirin dad vermək. Xəmirə şəkər qatıldığından şirinləşdi. 2. Daha şirin olmaq. Meyvələr dəyib şirinləşdi
“Şirinlətmək”dən f.is
is. 1. Şirin şeyin halı; şirin dad; dadlılıq, ləzzətlilik. Şanı şirinlikdən boğazı yandırır. // Dad, ləzzət
sif. Danışığı, söhbəti xoş olan, xoşa gələn; söhbəti səmimi, ürəyəyatan. Şirinsöhbət adam. – Teymur müəllim şirinsöhbət və xəyalpərvər bir gənc idi
sif. Azca şirin dadı verən, bir az şirin, bir qədər şirin. Şirintəhər meyvə. – Qabığı təmizlənmiş qozanı (palıd qozasını) 3-4 gün suda saxlayırlar, bu
is. [ər.] Şəriklik əsasında ticarət və ya sənaye birliyi. Aksionerlər şirkəti. Kredit şirkəti. – Fransız şirkətinin paroxodu ilə Batumiyə gizli ədəbiy
“Şirləmək”dən f.is
f. Üzərinə şir çəkmək. Çini qabların üzərini şirləmək üçün çöl şpatı, kaolin, silisium ilə bərabər təbaşir və əhəngdaşı da işlədilir
“Şirlənmək”dən f.is
məch. Üzərinə şir çəkilmək, şir vurulmaq. // Rənglənmək, boyanmaq. …Taxta fərşlər təzə şirlənmişdi. C
sif. Şir vurulmuş, şir çəkilmiş. [Sadıq] içi kərə yağla dolu şirli küpəni döşəməyə qoydu. Mir Cəlal. // Rəng vurulmuş, rənglənmiş
[alm. Schirm] 1. Üzərinə parça və ya başqa material çəkilmiş çərçivələrdən ibarət açılıb-bükülən arakəsmə
is. [fars. şirmahi] 1. Fil sümüyü və ya ona bənzər maddə. Şirmayı dillərdə süzür barmaqlar; “Səadət nəğməsi” yaradır bahar
is. Qənd, şəkər, konfet, nabat və s. şirin şeylər; şirniyyat, qənnadı. Şirni almaq. Şirni yemək. – Hünər heç vaxt öz əlində bu qədər şirni görməmişdi
is. Şirniyyat hazırlayıb satan adam, şirniyyatçı. Səriyyə bir işçi qızı idi. Şirniçiyə ərə verilmişdi
sif. Şirnikləndirən, həvəsləndirici, rəğbətləndirən, maraq oyadan. Şirnikdirici tədbirlər