Azərbaycanda mövcud olmuş siyasi partiyaların siyahısı: Redaktələr arasındakı fərq
17 mənbə arxivləşdirildi və 0 keçid ölü olaraq işarələndi.) #IABot (v2.0.9.5 |
|||
Sətir 146: | Sətir 146: | ||
|17 noyabr 1994 |
|17 noyabr 1994 |
||
|22 iyun 1995 |
|22 iyun 1995 |
||
|2 mart 2023<ref>{{Cite web |title=SON DƏQİQƏ! Azərbaycanın məşhur partiyası fəaliyyətini dayandırdı |url=https://musavat.com/news/son-deqiqe-azerbaycanin-meshur-partiyasi-fealiyyetini-dayandirdi_960876.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230302172913/https://musavat.com/cookies.html?backurl=https |
|2 mart 2023<ref>{{Cite web |title=SON DƏQİQƏ! Azərbaycanın məşhur partiyası fəaliyyətini dayandırdı |url=https://musavat.com/news/son-deqiqe-azerbaycanin-meshur-partiyasi-fealiyyetini-dayandirdi_960876.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230302172913/https://musavat.com/cookies.html?backurl=https%3A%2F%2Fmusavat.com%3A443%2Fnews%2Fson-deqiqe-azerbaycanin-meshur-partiyasi-fealiyyetini-dayandirdi_960876.html%3Fd%3D3 |archive-date=2023-03-02 |access-date=2023-03-02 }}</ref> |
||
|- |
|- |
||
|Azərbaycan Təkamül Partiyası |
|Azərbaycan Təkamül Partiyası |
||
Sətir 156: | Sətir 156: | ||
|1990 |
|1990 |
||
|18 dekabr 1992 |
|18 dekabr 1992 |
||
|9 mart 2023<ref>{{Cite web |title=Azərbaycanda 30 ildən artıq fəaliyyət göstərən partiya fəaliyyətini dayandırdı |url=https://musavat.com/news/azerbaycanda-30-ilden-artiq-fealiyyet-gosteren-partiya-fealiyyetini-dayandirdi_962410.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230324072244/https://musavat.com/cookies.html?backurl=https |
|9 mart 2023<ref>{{Cite web |title=Azərbaycanda 30 ildən artıq fəaliyyət göstərən partiya fəaliyyətini dayandırdı |url=https://musavat.com/news/azerbaycanda-30-ilden-artiq-fealiyyet-gosteren-partiya-fealiyyetini-dayandirdi_962410.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230324072244/https://musavat.com/cookies.html?backurl=https%3A%2F%2Fmusavat.com%3A443%2Fnews%2Fazerbaycanda-30-ilden-artiq-fealiyyet-gosteren-partiya-fealiyyetini-dayandirdi_962410.html%3Fd%3D3 |archive-date=2023-03-24 |access-date=2023-03-24 }}</ref> |
||
|- |
|- |
||
|Milli Vəhdət Partiyası |
|Milli Vəhdət Partiyası |
||
Sətir 181: | Sətir 181: | ||
|1989 |
|1989 |
||
|1 sentyabr 1995 |
|1 sentyabr 1995 |
||
|4 aprel 2023<ref>{{Cite web |title=Ölkənin ən məşhur partiyası özünü buraxdı: Əlizadələrin qurduğu 34 illik ASDP-nin SON BƏYANATI |url=https://musavat.com/news/olkenin-en-meshur-partiyasi-ozunu-buraxdi-elizadelerin-qurdugu-34-illik-asdp-nin-son-beyanati_967970.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230404141643/https://musavat.com/cookies.html?backurl=https |
|4 aprel 2023<ref>{{Cite web |title=Ölkənin ən məşhur partiyası özünü buraxdı: Əlizadələrin qurduğu 34 illik ASDP-nin SON BƏYANATI |url=https://musavat.com/news/olkenin-en-meshur-partiyasi-ozunu-buraxdi-elizadelerin-qurdugu-34-illik-asdp-nin-son-beyanati_967970.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230404141643/https://musavat.com/cookies.html?backurl=https%3A%2F%2Fmusavat.com%3A443%2Fnews%2Folkenin-en-meshur-partiyasi-ozunu-buraxdi-elizadelerin-qurdugu-34-illik-asdp-nin-son-beyanati_967970.html%3Fd%3D3 |archive-date=2023-04-04 |access-date=2023-04-04 }}</ref> |
||
|- |
|- |
||
|Azərbaycan Vahid Kommunist Partiyası |
|Azərbaycan Vahid Kommunist Partiyası |
||
Sətir 201: | Sətir 201: | ||
|1992{{Efn|name=adtp}} |
|1992{{Efn|name=adtp}} |
||
|24 iyul 1992 |
|24 iyul 1992 |
||
|12 aprel 2023<ref>{{Cite web |title=Daha bir partiya öz fəaliyyətini dayandırdı - YENİ YOLun son bəyanatı |url=https://musavat.com/news/daha-bir-partiya-oz-fealiyyetini-dayandirdi-yeni-yolun-son-beyanati_969986.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230412140055/https://musavat.com/cookies.html?backurl=https |
|12 aprel 2023<ref>{{Cite web |title=Daha bir partiya öz fəaliyyətini dayandırdı - YENİ YOLun son bəyanatı |url=https://musavat.com/news/daha-bir-partiya-oz-fealiyyetini-dayandirdi-yeni-yolun-son-beyanati_969986.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230412140055/https://musavat.com/cookies.html?backurl=https%3A%2F%2Fmusavat.com%3A443%2Fnews%2Fdaha-bir-partiya-oz-fealiyyetini-dayandirdi-yeni-yolun-son-beyanati_969986.html%3Fd%3D3 |archive-date=2023-04-12 |access-date=2023-04-12 }}</ref> |
||
|- |
|- |
||
|[[Azərbaycan Milli Demokrat Partiyası]] |
|[[Azərbaycan Milli Demokrat Partiyası]] |
||
|1992{{Efn|1992-ci ildə yaradılmış Bozqurd Partiyasının 1995-ci ildə Ali Məhkəmə tərəfindən fəaliyyətinə son qoyulmasından sonra partiyanın əsasında 1999-cu ildə ad dəyişmə ilə yaradılmışdır.}} |
|1992{{Efn|1992-ci ildə yaradılmış Bozqurd Partiyasının 1995-ci ildə Ali Məhkəmə tərəfindən fəaliyyətinə son qoyulmasından sonra partiyanın əsasında 1999-cu ildə ad dəyişmə ilə yaradılmışdır.}} |
||
|24 dekabr 2008 |
|24 dekabr 2008 |
||
|14 aprel 2023<ref>{{Cite web |title=İsgəndər Həmidovun qurduğu partiya özünü buraxdı - Milli Demokratların SON BƏYANATI |url=https://musavat.com/news/isgender-hemidovun-qurdugu-partiya-ozunu-buraxdi-milli-demokratlarin-son-beyanati_970557.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230414155002/https://musavat.com/cookies.html?backurl=https |
|14 aprel 2023<ref>{{Cite web |title=İsgəndər Həmidovun qurduğu partiya özünü buraxdı - Milli Demokratların SON BƏYANATI |url=https://musavat.com/news/isgender-hemidovun-qurdugu-partiya-ozunu-buraxdi-milli-demokratlarin-son-beyanati_970557.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230414155002/https://musavat.com/cookies.html?backurl=https%3A%2F%2Fmusavat.com%3A443%2Fnews%2Fisgender-hemidovun-qurdugu-partiya-ozunu-buraxdi-milli-demokratlarin-son-beyanati_970557.html%3Fd%3D3 |archive-date=2023-04-14 |access-date=2023-04-14 }}</ref> |
||
|- |
|- |
||
|Aydınlar Partiyası |
|Aydınlar Partiyası |
||
|dekabr 2008 |
|dekabr 2008 |
||
|19 noyabr 2009 |
|19 noyabr 2009 |
||
|17 aprel 2023<ref>{{Cite web |title=Aydınlar Partiyası fəaliyyətini dayandırdı |url=https://d9mc3ts4czbpr.cloudfront.net/az/article/aydinlar-partiyasi-fealiyyetini-dayandirdi/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230426113551/https://d9mc3ts4czbpr.cloudfront.net/az/article/aydinlar-partiyasi-fealiyyetini-dayandirdi/ |archive-date=2023-04-26 |access-date=2023-04-26}}</ref><ref>{{Cite web |title=Bu partiya da bağlandı: Qulamhüseyn Əlibəyli Ədliyyə Nazirliyinə müraciət etdi! |url=https://musavat.com/news/bu-partiya-da-baglandi-qulamhuseyn-elibeyli-edliyye-nazirliyine-muraciet-etdi_972268.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230422133624/https://musavat.com/cookies.html?backurl=https |
|17 aprel 2023<ref>{{Cite web |title=Aydınlar Partiyası fəaliyyətini dayandırdı |url=https://d9mc3ts4czbpr.cloudfront.net/az/article/aydinlar-partiyasi-fealiyyetini-dayandirdi/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230426113551/https://d9mc3ts4czbpr.cloudfront.net/az/article/aydinlar-partiyasi-fealiyyetini-dayandirdi/ |archive-date=2023-04-26 |access-date=2023-04-26}}</ref><ref>{{Cite web |title=Bu partiya da bağlandı: Qulamhüseyn Əlibəyli Ədliyyə Nazirliyinə müraciət etdi! |url=https://musavat.com/news/bu-partiya-da-baglandi-qulamhuseyn-elibeyli-edliyye-nazirliyine-muraciet-etdi_972268.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230422133624/https://musavat.com/cookies.html?backurl=https%3A%2F%2Fmusavat.com%3A443%2Fnews%2Fbu-partiya-da-baglandi-qulamhuseyn-elibeyli-edliyye-nazirliyine-muraciet-etdi_972268.html%3Fd%3D3 |archive-date=2023-04-22 |access-date=2023-04-22 }}</ref> |
||
|- |
|- |
||
|Müstəqil Xalq Partiyası |
|Müstəqil Xalq Partiyası |
||
Sətir 226: | Sətir 226: | ||
|2 fevral 1999 |
|2 fevral 1999 |
||
|12 iyul 2005 |
|12 iyul 2005 |
||
|29 aprel 2023<ref>{{Cite web |title=Azərbaycanda daha bir partiya özünü buraxdı: "Tərəqqi"nin son BƏYANATI |url=https://musavat.com/news/azerbaycanda-daha-bir-partiya-ozunu-buraxdi-tereqqi-nin-son-beyanati_973816.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230429160855/https://musavat.com/cookies.html?backurl=https |
|29 aprel 2023<ref>{{Cite web |title=Azərbaycanda daha bir partiya özünü buraxdı: "Tərəqqi"nin son BƏYANATI |url=https://musavat.com/news/azerbaycanda-daha-bir-partiya-ozunu-buraxdi-tereqqi-nin-son-beyanati_973816.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230429160855/https://musavat.com/cookies.html?backurl=https%3A%2F%2Fmusavat.com%3A443%2Fnews%2Fazerbaycanda-daha-bir-partiya-ozunu-buraxdi-tereqqi-nin-son-beyanati_973816.html%3Fd%3D3 |archive-date=2023-04-29 |access-date=2023-04-29 }}</ref> |
||
|- |
|- |
||
|[[Azərbaycan Kommunist Partiyası (1993)|Azərbaycan Kommunist Partiyası]] {{Efn|Rəsmi qeydiyyatda olan 2 qanaddan biri — Hacı Hacıyevin sədrlik etdiyi qol fəaliyyətini dayandırdı, Rauf Qurbanovun sədrlik etdiyi qanad isə fəaliyyətinə davam edir.|name=azkp}} |
|[[Azərbaycan Kommunist Partiyası (1993)|Azərbaycan Kommunist Partiyası]] {{Efn|Rəsmi qeydiyyatda olan 2 qanaddan biri — Hacı Hacıyevin sədrlik etdiyi qol fəaliyyətini dayandırdı, Rauf Qurbanovun sədrlik etdiyi qanad isə fəaliyyətinə davam edir.|name=azkp}} |
||
Sətir 256: | Sətir 256: | ||
|1992 |
|1992 |
||
|11 avqust 1992 |
|11 avqust 1992 |
||
|5 iyun 2023<ref>{{Cite web |title=Daha bir partiya fəaliyyətini dayandırdı -Milli Demokrat-İdrak Partiyasının son bəyanatı |url=https://www.musavat.com/news/daha-bir-partiya-fealiyyetini-dayandirdi-milli-demokrat-idrak-partiyasinin-son-beyanati_982414.html |access-date=2023-06-06 |website=www.musavat.com}}</ref> |
|5 iyun 2023<ref>{{Cite web |title=Daha bir partiya fəaliyyətini dayandırdı -Milli Demokrat-İdrak Partiyasının son bəyanatı |url=https://www.musavat.com/news/daha-bir-partiya-fealiyyetini-dayandirdi-milli-demokrat-idrak-partiyasinin-son-beyanati_982414.html |access-date=2023-06-06 |website=www.musavat.com |archive-date=2023-06-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230629205422/https://www.musavat.com/cookies.html?backurl=https://www.musavat.com:443/news/daha-bir-partiya-fealiyyetini-dayandirdi-milli-demokrat-idrak-partiyasinin-son-beyanati_982414.html?d=3 |url-status=live }}</ref> |
||
|- |
|- |
||
|[[Milli Həmrəylik Partiyası]] |
|[[Milli Həmrəylik Partiyası]] |
||
|1992{{Efn|1992-ci ildə yaradılmış Demokratik Azərbaycan Dünyası Partiyası 2020-ci ildə adını Milli Həmrəylik Partiyası olaraq dəyişmişdir.}} |
|1992{{Efn|1992-ci ildə yaradılmış Demokratik Azərbaycan Dünyası Partiyası 2020-ci ildə adını Milli Həmrəylik Partiyası olaraq dəyişmişdir.}} |
||
|10 fevral 1993 |
|10 fevral 1993 |
||
|9 iyun 2023<ref>{{Cite web |title=Azərbaycanda daha bir partiya özünü buraxdı - SON BƏYANAT |url=https://musavat.com/news/azerbaycanda-daha-bir-partiya-ozunu-buraxdi-son-beyanat_983488.html?d=1 |access-date=2023-06-09 |website=musavat.com}}</ref> |
|9 iyun 2023<ref>{{Cite web |title=Azərbaycanda daha bir partiya özünü buraxdı - SON BƏYANAT |url=https://musavat.com/news/azerbaycanda-daha-bir-partiya-ozunu-buraxdi-son-beyanat_983488.html?d=1 |access-date=2023-06-09 |website=musavat.com |archive-date=2023-06-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230629205424/https://musavat.com/cookies.html?backurl=https://musavat.com:443/news/azerbaycanda-daha-bir-partiya-ozunu-buraxdi-son-beyanat_983488.html?d=3 |url-status=live }}</ref> |
||
|- |
|- |
||
|Cümhuriyyət Xalq Partiyası |
|Cümhuriyyət Xalq Partiyası |
||
|2010 |
|2010 |
||
|7 may 2020 |
|7 may 2020 |
||
|22 iyun 2023<ref>{{Cite web |title= |
|22 iyun 2023<ref>{{Cite web |title=Cümhuriyyət Xalq Partiyası özünü buraxdı: təşkilatın son BƏYANATI |url=https://musavat.com/news/cumhuriyyet-xalq-partiyasi-ozunu-buraxdi-teskilatin-son-beyanati_986428.html |access-date=2023-06-22 |website=musavat.com |archive-date=2023-06-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230629215427/https://musavat.com/cookies.html?backurl=https://musavat.com:443/news/cumhuriyyet-xalq-partiyasi-ozunu-buraxdi-teskilatin-son-beyanati_986428.html?d=3 |url-status=live }}</ref> |
||
|- |
|- |
||
|Sosial Ədalət Partiyası |
|Sosial Ədalət Partiyası |
||
|1998 |
|1998 |
||
|11 dekabr 1998 |
|11 dekabr 1998 |
||
|22 iyun 2023<ref>{{Cite web |
|22 iyun 2023<ref>{{Cite web|title=Sosial Ədalət Partiyası özünü buraxdı-təşkilatın son BƏYANATI|url=https://www.musavat.com/news/sosial-edalet-partiyasi-ozunu-buraxdi-teskilatin-son-beyanati_986559.html|access-date=2023-06-23|website=www.musavat.com|archive-date=2023-06-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20230629205424/https://www.musavat.com/cookies.html?backurl=https://www.musavat.com:443/news/sosial-edalet-partiyasi-ozunu-buraxdi-teskilatin-son-beyanati_986559.html?d=3|url-status=live}}</ref> |
||
|- |
|- |
||
|[[Azərbaycan Yüksəliş Partiyası]]<ref name=":AYP">{{cite web|url=https://www.yeniavaz.com/az/news/index/143590/olkede-yeni-siyasi-partiya-yaradildi-beyanat|title=Ölkədə yeni siyasi partiya yaradıldı|author=|date=|website=|publisher=|language={{Az}}|access-date=21.08.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200822125204/https://www.yeniavaz.com/az/news/index/143590/olkede-yeni-siyasi-partiya-yaradildi-beyanat|archive-date=2020-08-22|url-status=live}}</ref> |
|[[Azərbaycan Yüksəliş Partiyası]]<ref name=":AYP">{{cite web|url=https://www.yeniavaz.com/az/news/index/143590/olkede-yeni-siyasi-partiya-yaradildi-beyanat|title=Ölkədə yeni siyasi partiya yaradıldı|author=|date=|website=|publisher=|language={{Az}}|access-date=21.08.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200822125204/https://www.yeniavaz.com/az/news/index/143590/olkede-yeni-siyasi-partiya-yaradildi-beyanat|archive-date=2020-08-22|url-status=live}}</ref> |
||
|16 iyul 2020 |
|16 iyul 2020 |
||
|15 oktyabr 2021 |
|15 oktyabr 2021 |
||
|''23 iyun 2023''<ref> |
|''23 iyun 2023''<ref>{{Cite web |url=https://www.musavat.com/news/azerbaycan-yukselis-partiyasi-ozunu-buraxdi-teskilatin-son-beyanati-yayildi_986693.html |title=Azərbaycan Yüksəliş Partiyası özünü buraxdı - Təşkilatın son BƏYANATI yayıldı |access-date=2023-06-24 |archive-date=2023-06-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230629205424/https://www.musavat.com/cookies.html?backurl=https://www.musavat.com:443/news/azerbaycan-yukselis-partiyasi-ozunu-buraxdi-teskilatin-son-beyanati-yayildi_986693.html?d=3 |url-status=live }}</ref> (''mübahisəli'')<ref>{{Cite web |url=https://m.facebook.com/story.php/?story_fbid=pfbid02EA7hKKB4kcT2uBVz9qDfWrCDUVQi4uDer5soGTc7UDyndA4mfLpvLQr1RnqBGbXol&id=100054125854781 |title=Sədr müavininin bəyanatı |access-date=2023-06-28 |archive-date=2023-06-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230629205420/https://m.facebook.com/login.php?next=https%3A%2F%2Fm.facebook.com%2Fstory.php%2F%3Fstory_fbid%3Dpfbid02EA7hKKB4kcT2uBVz9qDfWrCDUVQi4uDer5soGTc7UDyndA4mfLpvLQr1RnqBGbXol%26id%3D100054125854781&refsrc=deprecated&_rdr |url-status=live }}</ref> |
||
|- |
|- |
||
|[[Azərbaycan Liberal Partiyası]] |
|[[Azərbaycan Liberal Partiyası]] |
||
|3 iyun 1995 |
|3 iyun 1995 |
||
|14 avqust 1995 |
|14 avqust 1995 |
||
|24 iyun 2023<ref> |
|24 iyun 2023<ref>{{Cite web |url=https://www.musavat.com/news/azerbaycanda-daha-bir-partiya-ozunu-buraxdi-alp-nin-son-beyanati_986940.html |title=Azərbaycanda daha bir partiya özünü buraxdı: ALP-nin son BƏYANATI |access-date=2023-06-24 |archive-date=2023-06-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230629053907/https://www.musavat.com/cookies.html?backurl=https%3A%2F%2Fwww.musavat.com%3A443%2Fnews%2Fazerbaycanda-daha-bir-partiya-ozunu-buraxdi-alp-nin-son-beyanati_986940.html%3Fd%3D3 |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |url=https://modern.az/aktual/418519/lale-shvketin-partiyasini-fealiyyetini-dayandirdi/ |title=Lalə Şövkətin partiyası fəaliyyətini DAYANDIRDI |access-date=2023-06-24 |archive-date=2023-06-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230629053944/https://modern.az/aktual/418519/lale-shvketin-partiyasini-fealiyyetini-dayandirdi/ |url-status=live }}</ref> |
||
|- |
|- |
||
|[[Vətəndaş və İnkişaf Partiyası]] |
|[[Vətəndaş və İnkişaf Partiyası]] |
||
|28 may 2006 |
|28 may 2006 |
||
|10 avqust 2008 |
|10 avqust 2008 |
||
|25 iyun 2023<ref>{{Cite web |title=Vətəndaş və İnkişaf partiyası özünü buraxdı - VİP-in son BƏYANATI |url=https://musavat.com/news/vetendas-ve-inkisaf-partiyasi-ozunu-buraxdi-vip-in-son-beyanati_987177.html?d=1 |access-date=2023-06-25 |website=musavat.com}}</ref><ref> |
|25 iyun 2023<ref>{{Cite web |title=Vətəndaş və İnkişaf partiyası özünü buraxdı - VİP-in son BƏYANATI |url=https://musavat.com/news/vetendas-ve-inkisaf-partiyasi-ozunu-buraxdi-vip-in-son-beyanati_987177.html?d=1 |access-date=2023-06-25 |website=musavat.com |archive-date=2023-06-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230625131724/https://musavat.com/news/vetendas-ve-inkisaf-partiyasi-ozunu-buraxdi-vip-in-son-beyanati_987177.html?d=1 |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |url=https://modern.az/aktual/418753/efv-edilen-siyasetchinin-partiyasi-fealiyyetini-dayandirdi/ |title=Əfv edilən siyasətçi partiyasız QALDI |access-date=2023-06-25 |archive-date=2023-06-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230628003757/https://modern.az/aktual/418753/efv-edilen-siyasetchinin-partiyasi-fealiyyetini-dayandirdi/ |url-status=live }}</ref> |
||
|} |
|} |
||
21:54, 29 iyun 2023 tarixindəki versiya
Azərbaycanda mövcud olmuş siyasi partiyaların siyahısı — Azərbaycanda fəaliyyət göstərmiş rəsmi dövlət qeydiyyatlı partiyaların siyahısı.
Azərbaycanda siyasi partiyaların tarixi 1900-cü illərdən başlayır. O dövrdə Rusiya İmperiyasının Dövlət Duması yaradıldı və bu dumaya seçkilər təyin olundu. Bu prosseslər siyasi partiyaların yaranmasına təkan verdi.[1]
Çar Rusiyasının süqutu və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qurulması ilə Azərbaycanın ali qanunverici orqanı-Azərbaycan parlamentinin fəaliyyətə başlaması siyasi partiyaların fəaliyyətinə təkan verdi.[2][3]
1920-ci ilin 28 aprelində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti 11-ci Qırmızı Ordu tərəfindən işğal edildi və bütün partiyaların fəaliyyətinə son qoyuldu. SSRİ dönəmində leqal olaraq tək fəaliyyət göstərən partiya Azərbaycan Kommunist Partiyası oldu.[4][5]
1980-ci illərin sonundan etibarən xalq Kommunist Partiyasına və ümumiliksə hökumətə qarşı etiraz aksiyalarına başladı. Aksiyalarda etiraz əlaməti olaraq vətəndaşlar Azərbaycan Kommunist Partiyasının biletlərini cırırdılar və 1991-ci ilin sentyabr ayında partiya bütün strukturlarını buraxaraq ləğv olunduğunu elan etdi.[4]
SSRİ dönəmində qeyri qanuni şəkildə fəaliyyət göstərən bir neçə siyasi partiya və ya ictimai təşkilatlar da olmuşdur. Bu təşkilatlar Rafiq Turabxanoğlu liderliyində 1960-cı illərdə yaradılan Azərbaycan Xalq Demokratik Partiyası, Azər Qasımzadə liderliyində 1989-cu ildə yaradılan Azərbaycan Dirçəliş Partiyası və 1990-cı idə Azərbaycan Xalq Partiyası ilə birləşməsindən yaranan Azərbaycan Xalq Dirçəliş Partiyası, Əbülfəz Elçibəy liderliyində 1989-cu ildə yaradılan Azərbaycan Xalq Cəbhəsi, Araz Əlizadə liderliyində 1989-cu ildə yaradılan Azərbaycan Sosial Demokrat Partiyası, 1990-cı ildə Rauf Arifoğlu və bir qrup şəxs tərəfindən yaradılan və Müsavat Partiyasının bərpasından öncə fəaliyyət göstərən Azərbaycan Milli Demokrat "Yeni Müsavat" Partiyası, Birlik Partiyası və Fəzail Ağamalı liderliyində 1990-cı ildə yaradılan Ana Vətən Partiyası olmuşdur.
Tarixi partiyalar
Partiyanın adı | Yaranma tarixi | Ləğv tarixi | Ləğv səbəbi |
---|---|---|---|
1905 | 1907 | Çar hökuməti tərəfindən fəaliyyəti dayandırıldı. | |
1906 | 1908 | ||
1907 | 1909 | ||
1905 | 1916 | Əsasında Ədalət Partiyası yaranmışdır. | |
1905 | 1917 | Əsasında Türk Ədəmi-Mərkəziyyət Firqəsi yaradıldı. | |
1907 | 1917 | Sol Xalqçı Partiyası və sağ Əkinçi Partiyası qanadlarına parçalandı. | |
1917 | 17 iyul 1917 | Müsavat Partiyasına birləşdi. | |
1906 | 15 oktyabr 1917 | Çar hökuməti tərəfindən fəaliyyəti dayandırılsa da, 1907-1917-ci illərdə gizli fəaliyyət göstərmiş, ardından Müsavat Partiyasına birləşmişdir. | |
1918 | 1918 | Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hökuməti tərəfindən fəaliyyəti dayandırıldı. | |
1917 | yanvar 1918 | İttihadi-İslam Cəmiyyəti ilə birləşərək İttihad Partiyasının əsasını qoymuşdur. | |
1916 | 11-12 fevral 1920 | Ədalət Partiyası, Əkinçi Partiyası və Hümmət Partiyasının sol qanadının əsasında Azərbaycan Kommunist Partiyası yaradıldı. | |
1917 | |||
1904 | 11-12 fevral 1920 [a] | ||
28 aprel 1920 | Aprel işğalı | ||
1911 | 28 aprel 1920 | ||
yanvar 1918 | |||
1919 | |||
1918 | |||
11-12 fevral 1920 | 1991 | Partiya fəaliyyətini dayandırdı. |
Ləğv edilənlər
Siyasi partiya | Yaranma tarixi | Qeydiyyat tarixi | Ləğv tarixi | Ləğv səbəbi |
---|---|---|---|---|
(Talış Xalq Partiyası) |
1989 | mart 1993 | 1993 | Separatçılıq[16] |
1992 | aprel 1994 | 1995 | Etnik ayrı-seçkiliyi təbliğ edən çıxışlar etməsi və adının qanunlara uyğun olmaması[17] | |
1991 | 20 sentyabr 1992 | 1995 | Casusluq[17] | |
Fəaliyyətini dayandıranlar
Partiyanın adı | Yaradılma tarixi | Qeydiyyat tarixi | Fəaliyyətini dayandırdığı tarix |
---|---|---|---|
Azərbaycan Naminə Alyans Partiyası | 17 noyabr 1994 | 22 iyun 1995 | 2 mart 2023[18] |
Azərbaycan Təkamül Partiyası | 1995 | 12 may 2005 | 9 mart 2023[19] |
Birlik Partiyası | 1990 | 18 dekabr 1992 | 9 mart 2023[20] |
Milli Vəhdət Partiyası | 2000 | 8 may 2002 | 13 mart 2023[21] |
Azərbaycan Azad Respublikaçılar Partiyası | 2001 | 8 may 2002 | 14 mart 2023[22] |
Azərbaycan Sosial Rifah Partiyası | 1994 | 4 avqust 1995 | 23 mart 2023[23] |
Azərbaycan Liberal Demokrat Partiyası | 30 yanvar 1999 | 9 iyul 1999 | 1 aprel 2023[24] |
Azərbaycan Sosial Demokrat Partiyası | 1989 | 1 sentyabr 1995 | 4 aprel 2023[25] |
Azərbaycan Vahid Kommunist Partiyası | 1993 | 19 sentyabr 1995 | 6 aprel 2023[26] |
Müstəqil Azərbaycan Partiyası | 10 fevral 1993 | 7 aprel 2023[27] | |
Azərbaycan Respublikaçılar Partiyası | 1999 | 9 iyul 1999 | 8 aprel 2023[28] |
Yeni Yol Partiyası | 1992[c] | 24 iyul 1992 | 12 aprel 2023[29] |
Azərbaycan Milli Demokrat Partiyası | 1992[d] | 24 dekabr 2008 | 14 aprel 2023[30] |
Aydınlar Partiyası | dekabr 2008 | 19 noyabr 2009 | 17 aprel 2023[31][32] |
Müstəqil Xalq Partiyası | 7 may 2020 | 18 aprel 2023[33] | |
Vahid Azərbaycan Milli Birlik Partiyası | 28 noyabr 1992 | 13 yanvar 1993 | 26 aprel 2023[34] |
Azərbaycan Tərəqqi Partiyası | 2 fevral 1999 | 12 iyul 2005 | 29 aprel 2023[35] |
Azərbaycan Kommunist Partiyası [e] | 1993 | 2 mart 1994 | 4 may 2023[36] |
Qorqud Partiyası | 1993 | 10 noyabr 1993 | 8 may 2023[37] |
Milli Konqres Partiyası | 1998 | 11 dekabr 1998 | 11 may 2023[38] |
Azərbaycan Vətənpərvərlər Partiyası | 1994 | 12 oktyabr 1994 | 12 may 2023[39] |
Vətəndaş Birliyi Partiyası | 1999 | 12 iyul 2005 | 22 may 2023[40] |
Milli-Demokrat İdrak Partiyası | 1992 | 11 avqust 1992 | 5 iyun 2023[41] |
Milli Həmrəylik Partiyası | 1992[f] | 10 fevral 1993 | 9 iyun 2023[42] |
Cümhuriyyət Xalq Partiyası | 2010 | 7 may 2020 | 22 iyun 2023[43] |
Sosial Ədalət Partiyası | 1998 | 11 dekabr 1998 | 22 iyun 2023[44] |
Azərbaycan Yüksəliş Partiyası[45] | 16 iyul 2020 | 15 oktyabr 2021 | 23 iyun 2023[46] (mübahisəli)[47] |
Azərbaycan Liberal Partiyası | 3 iyun 1995 | 14 avqust 1995 | 24 iyun 2023[48][49] |
Vətəndaş və İnkişaf Partiyası | 28 may 2006 | 10 avqust 2008 | 25 iyun 2023[50][51] |
Ad dəyişənlər
Aşağıdakı partiyalar adlarını dəyişərək əvvəlki partiyanın fəaliyyətinə xitam vermiş, qurultay vasitəsilə yeni partiya yaradıblar.
Partiyanın əvvəlki adı | Partiyanın yeni adı | Ad dəyişmə tarixi |
---|---|---|
Azərbaycan Kommunist Partiyası | Azərbaycan Vahid Kommunist Partiyası | 1993[g] |
Azərbaycan Vahid Kommunist Partiyası | Azərbaycan Kommunist Partiyası | 1995[g] |
Bozqurd Partiyası | Azərbaycan Milli Demokrat Partiyası | 1999[52] |
Vahid Azərbaycan Partiyası | Ağ Partiyası | 26 iyun 2016[53] |
Demokratik Azərbaycan Dünyası Partiyası | Milli Həmrəylik Partiyası | 22 avqust 2020 |
Azərbaycan Dirçəliş və Tərəqqi Partiyası | Yeni Yol Partiyası[c] | 2022[54] |
Birləşənlər
Fəaliyyətini dayandıran partiya | Birləşdiyi partiya | Birləşmə tarixi |
---|---|---|
Azərbaycan Ana Torpaq Partiyası | Müsavat Partiyası | 1995[55] |
Doğru Yol Partiyası | ||
Ədalət Partiyası | Azərbaycan Demokrat Partiyası | 1996[56] |
Demokratik Azərbaycan Partiyası | 1998[56] | |
Demokratik Yol Partiyası | 2000[56] | |
Azərbaycan Demokratik Sahibkarlar Partiyası | Yeni Azərbaycan Partiyası | 2021[57] |
Azərbaycan Xalq Demokratik Partiyası | ||
Azərbaycan Kəndli Partiyası | ||
Azərbaycan Milli Hərəkat Partiyası | ||
Azərbaycan Yurddaş Partiyası | ||
Milli Qurtuluş Partiyası |
Həmçinin bax
Qeydlər
- ↑ Sol Hümmət
- ↑ 1 ay sonra Ali Məhkəmənin qərarı ləğv edilmişdir
- ↑ 1 2 Rəsmi dövlət qeydiyyatı olmayan Yeni Yol Partiyası 1992-ci ildə yaradılmış dövlət qeydiyyatlı Azərbaycan Dirçəliş və Tərəqqi Partiyası ilə 2022-ci il tarixində birləşmə qurultayı keçirərək vahid ad altında birləşdi. Lakin rəsmi sənədlərdə prosses ad dəyişmə olaraq qeydə alındı.
- ↑ 1992-ci ildə yaradılmış Bozqurd Partiyasının 1995-ci ildə Ali Məhkəmə tərəfindən fəaliyyətinə son qoyulmasından sonra partiyanın əsasında 1999-cu ildə ad dəyişmə ilə yaradılmışdır.
- ↑ Rəsmi qeydiyyatda olan 2 qanaddan biri — Hacı Hacıyevin sədrlik etdiyi qol fəaliyyətini dayandırdı, Rauf Qurbanovun sədrlik etdiyi qanad isə fəaliyyətinə davam edir.
- ↑ 1992-ci ildə yaradılmış Demokratik Azərbaycan Dünyası Partiyası 2020-ci ildə adını Milli Həmrəylik Partiyası olaraq dəyişmişdir.
- ↑ 1 2 Elçibəy höküməti tərəfindən SSRİ yönlü olduğu iddiasıyla AKP-nin fəaliyyəti dayandırılmışdır. AKP yeni AVKP adıyla siyasətə qayıtmışdır. AVKP 1995-ci ildə bağlandıqdan sonra Ramiz Əhmədov AKP olaraq siyasətə dönmüş, Sayad Sayadovun partiyası isə AVKP adını almışdır.
İstinadlar
- ↑ Hüseynov, M. C. Партия "Мусават" в прошлом и настоящем (rus).
- ↑ Paşayev, Ataxan. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti (1918–1920) (az.). Bakı: Parlament (stenoqrafik hesabatlar). 1998.
- ↑ Paşayev, Ataxan. "Açılmamış səhifələrin izi ilə". Xalq Cəbhəsi (az.). Bakı. 1 may 2013. səh. 14.
- ↑ 1 2 Azərbaycan Kommunist Partiyasının tarixi (az.). 1958.
- ↑ Azərbaycan tarixi (az.). III. 1973.
- ↑ Seyidzadə D. B., Azərbaycan XX əsrin əvvəllərində: müstəqilliyə aparan yollar, B., 2004; Süleymanova S., Azərbaycanda ictimai-siyasi hərəkat, B.. 1999; Вагирова И.С., Политические партии и организации Азербаиджана в начале XX века ,Б., 1997; Ахмедов А., Азербаиджанские тюркивреволюций1905года,Б.,2002.
- ↑ Aslani S.ġ., Ġran "Ġctimaiyyun-amiyyun" (Mücahid) Partiyasına aid yeni sənədlər, ADU-nun Elmi əsərləri (tarix və fəlsəfə elmləri seriyası), 1973,
- ↑ Seyid za d ə D., Azərbaycan XX əsrin əvvəllərində: müstəqillyə aparan yollar, B., 1998; Багирова И.С., Политические партии и организации Азербаиджана в начале XX века, Б., 1997; Ахмедов А., Азербаиджанские тюрки в революции 1905 г., Б., 2001.
- ↑ ;Багирова И.С., Политические партии и организации Азербайджана в начале XX века , Б., 1997;
- ↑ Paşayev A., Haqqverilməz, alınar,"'Respublika" qəzeti,1990,22dekabr.
- ↑ 1 2 Azərbaycan tarixi, 7 cilddə, c.5, B., 2001; Mustafayev Q., XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda Ġslam ideologiyası və onun tənqidi, B., 1973; Göyüşov A., Azərbaycanda Ġttihadçılıq, B., 1997; Süleymanova S., Azərbaycanda ictimai-siyasi hərəkat (XIX yüzilliyin sonu — XX yüzilliyin əvvəlləri), B., 1999; Агамлиева Н., Худиев Р., Азербаиджанская Республика. Страницы политической истории. 1918–1920, Б., 1994.
- ↑ 1 2 : Azərbaycan tarixi, 7 cilddə, c.5., B., 2001; Azərbaycan Cümhuriyyəti (1918–1920), B., 1998; Əfəndiyev S. M., Azərbaycan proletariatının inqilabi hərəkatı tarixindən, B.,1957; Багирова И.С., Политические партии и организации Азербайджана в начале XX века , Б., 1997;
- ↑ Müsavat Partiyasının Proqram və nizamnamə sənədləri, Gəncə, 1993; Azərbaycantarixi,7cilddə, c.5, B.,2001;"GəncAzər"(Ġstintaqmateriallarıüzrə), B.,1993;
- ↑ Azərbaycan tarixi, 7 cilddə, c.5, B., 2001.
- ↑ Azərbaycan Kommunist Partiyasının tarixi, B., 1958; Azərbaycan tarixi, 3 cilddə. c.3, B., 1973;
- ↑ "Azərbaycan Respublikasının Lənkəran, Astara, Masallı, Lerik, Yardımlı, Cəlilabad və Biləsuvar rayonlarında yaranmış vəziyyət haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI MİLLİ MƏCLİSİNİN Q Ə R A R I" ( (az.)). 17.08.1993. 2011-05-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20.08.2020.
- ↑ 1 2 "Fəaliyyətsiz partiyaların dövlət qeydiyyatı niyə ləğv edilmir?" ( (az.)). 04.05.2009. 2020-06-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20.08.2020.
- ↑ "SON DƏQİQƏ! Azərbaycanın məşhur partiyası fəaliyyətini dayandırdı". 2023-03-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-03-02.
- ↑ "Azərbaycanda daha bir partiya fəaliyyətini dayandırdı: 28 il öncə yaradılmışdı - BƏYANAT". 2023-04-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-06-18.
- ↑ "Azərbaycanda 30 ildən artıq fəaliyyət göstərən partiya fəaliyyətini dayandırdı". 2023-03-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-03-24.
- ↑ "Azərbaycanda bu partiya FƏALİYYƏTİNİ DAYANDIRDI". 2023-03-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-03-24.
- ↑ "Daha bir partiya fəaliyyətinə xitam verdi: 2002-ci ildən rəsmi qeydiyyatda idi". 2023-03-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-03-24.
- ↑ "Azərbaycanda bu partiya fəaliyyətini DAYANDIRDI". 2023-03-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-03-24.
- ↑ "Məşhur siyasi partiya fəaliyyətini DAYANDIRDI". 2023-04-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-01.
- ↑ "Ölkənin ən məşhur partiyası özünü buraxdı: Əlizadələrin qurduğu 34 illik ASDP-nin SON BƏYANATI". 2023-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-04.
- ↑ "Azərbaycanda daha bir partiya fəaliyyətini dayandırdı - Kommunistlərin SON BƏYANATI". 2023-04-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-07.
- ↑ "Nizami Süleymanovun qurduğu partiya da fəaliyyətini dayandırdı - MAP-ın SON BƏYANATI". 2023-04-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-07.
- ↑ "Daha bir partiya fəaliyyətini dayandırdı: Respublikaçıların SON BƏYANATl". 2023-04-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-08.
- ↑ "Daha bir partiya öz fəaliyyətini dayandırdı - YENİ YOLun son bəyanatı". 2023-04-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-12.
- ↑ "İsgəndər Həmidovun qurduğu partiya özünü buraxdı - Milli Demokratların SON BƏYANATI". 2023-04-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-14.
- ↑ "Aydınlar Partiyası fəaliyyətini dayandırdı". 2023-04-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-26.
- ↑ "Bu partiya da bağlandı: Qulamhüseyn Əlibəyli Ədliyyə Nazirliyinə müraciət etdi!". 2023-04-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-22.
- ↑ "Azərbaycanda bu partiya fəaliyyətini DAYANDIRDI - SON BƏYANAT". 2023-04-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-18.
- ↑ "İstiqlalçı deputat Hacıbaba Əzimov partiyasını bağladı: VAMBP-nin SON BƏYANATI". 2023-04-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-28.
- ↑ "Azərbaycanda daha bir partiya özünü buraxdı: "Tərəqqi"nin son BƏYANATI". 2023-04-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-29.
- ↑ "Azərbaycan Kommunist partiyası özünü buraxdı - SON BƏYANAT". 2023-05-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-06.
- ↑ "Azərbaycanda daha bir partiya özünü buraxdı: 21 oldular - Qorqudun SON BƏYANATI". 2023-05-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-08.
- ↑ "Milli Konqres Partiyası fəaliyyətini dayandırdı - SON BƏYANAT". 2023-05-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-12.
- ↑ "Daha bir partiya özünü buraxdı: Vətənpərvərlərin son BƏYANATI". 2023-05-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-12.
- ↑ "Azərbaycanda daha bir partiya özünü buraxdı: VBP-nin son BƏYANATI". musavat.com. 2023-05-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-22.
- ↑ "Daha bir partiya fəaliyyətini dayandırdı -Milli Demokrat-İdrak Partiyasının son bəyanatı". www.musavat.com. 2023-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-06-06.
- ↑ "Azərbaycanda daha bir partiya özünü buraxdı - SON BƏYANAT". musavat.com. 2023-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-06-09.
- ↑ "Cümhuriyyət Xalq Partiyası özünü buraxdı: təşkilatın son BƏYANATI". musavat.com. 2023-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-06-22.
- ↑ "Sosial Ədalət Partiyası özünü buraxdı-təşkilatın son BƏYANATI". www.musavat.com. 2023-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-06-23.
- ↑ "Ölkədə yeni siyasi partiya yaradıldı" ( (az.)). 2020-08-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21.08.2020.
- ↑ "Azərbaycan Yüksəliş Partiyası özünü buraxdı - Təşkilatın son BƏYANATI yayıldı". 2023-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-06-24.
- ↑ "Sədr müavininin bəyanatı". 2023-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-06-28.
- ↑ "Azərbaycanda daha bir partiya özünü buraxdı: ALP-nin son BƏYANATI". 2023-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-06-24.
- ↑ "Lalə Şövkətin partiyası fəaliyyətini DAYANDIRDI". 2023-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-06-24.
- ↑ "Vətəndaş və İnkişaf partiyası özünü buraxdı - VİP-in son BƏYANATI". musavat.com. 2023-06-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-06-25.
- ↑ "Əfv edilən siyasətçi partiyasız QALDI". 2023-06-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-06-25.
- ↑ "AMDP siyasi kursunu dəyişmir" ( (az.)). 15.12.2008. 2020-06-29 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ Azadlıq Radiosu. "Vahid Azərbaycan Partiyası qurultayda adını dəyişdi" ( (az.)). 27.06.2016. 2016-08-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20.08.2020.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2022-08-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-08-30.
- ↑ "Siyasi qardaşlaşma tarixi" ( (az.)). Modern.az. 09.12.2010. 2020-06-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21.08.2020.
- ↑ 1 2 3 "ADP tarixi" ( (az.)). www.modern.az. 2020-06-26 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "6 Partiya YAP-a birləşdi" ( (az.)). www.report.az. 2021-03-05 tarixində arxivləşdirilib.