Bua rayonu

Bua rayonu (tatar. Буа районы) — Rusiya Federasiyası, Tatarıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. Respublikanın cənub-qərbində yerləşir. İnzibati mərkəzi Bua şəhəridir.

Bua rayonu
Bayraq[d] Gerb
Bayraq[d] Gerb

55°00′ şm. e. 48°15′ ş. u.HGYO

Ölkə
İnzibati mərkəz Buinsk
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 10 avqust 1930
Sahəsi
  • 1.543 km²
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 40.172 nəf. (2021)[1]
Rəsmi sayt
Bua rayonu xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayon şimalda Apas, şərqdən Təteş, cənub-qərbdən respublikanın Çuprəle rayonları ilə, cənubdan Ulyanovsk vilayıəti (Tsilninski rayonu) ilə, qərbdən Çuvaşıstan Respublikası ilə (Yalçik, Batırevski, Şemurşinski rayonları) həmsərhəddir.

İqlimi mülayim kontinentaldır. Rayonun ərazisi meşə-çöl və çöl zonalarının sərhədində yerləşir. Sahədəki meşələr 9681 hektar ərazini əhatə edir.

Ən böyük çay Sviyaqadır. Ümumi uzunluğu 50 km-dən çox olan digər böyük çaylar (onun qolları): Bula, Karla, Ulema, Malaya Tsilnanın bir qolu olan Tsilna.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1920-ci ilə qədər rayonun bir hissəsi Simbirsk əyalətinin Bua qəzasının bir hissəsi idi.

Rayon 10 avqust 1930-cu ildə qurulmuşdur.

1959-cu ildə ləğv edilmiş Tsilninski rayonunun bir hissəsi rayonun bir hissəsi olur. 1 fevral 1963-ci ildə Çuprəle, Kaybiç və Apas rayonlarının bir hissəsi olmuşdur.

Əhalisi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əhalisinin böyük əksəriyyətini tatarlar təşkil edir. Yerdə qalanların 20-i çuvaşlar və 13 %-i ruslar.

Urbanizasiya

Şəhər şəraitində (Bua şəhəri) rayon əhalisinin 48,84% -i yaşayır.

İqtisadiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayonda əsas sahə kənd təsərrüfatıdır. Əsas becərilən bitkilər şəkər çuğunduru, yazlıq və payızlıq buğda, çovdar, arpa və noxuddur.

Nəqliyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayonun əsas yolları R-241 Kazan-Buia-Ulyanovsk, 16K-0622 Bua-Təteş, 16K-0623 Bua-Yalçiki.

Sviyazhsk-Bua-Ulyanovsk dəmir yolu rayon ərazisindən keçir. Bölgədəki stansiyalar və dayanma nöqtələri (Kazandan): Laşi (qovşaq), Bois, Byurqanı (qovşaq).

Yerli özünü idarəetmə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bua rayonu ərazisinə 1 şəhər və 30 kənd inzibati vahidliyi daxildir. Rayon ərazisinə ümumilikdə 97 yaşayış məntəqəsi daxildir[2].

Mədəniyyət

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bua rayonunda 97 mədəniyyət müəssisəsi var, onlardan 55 kənd mədəniyyət evi, 36 kitabxanadır.

2000-ci ildən bəri rayonda öz tezliyinə sahib Bua Dulkannarı TV və Radio Şirkəti fəaliyyət göstərir. Bayrak regional qəzeti üç dildə nəşr olunur: tatar, rus və çuvaş.

Rayonda 32 məktəb var, onlardan 6-sı şəhərdə yerləşir. 41 məktəbəqədər təhsil müəssisəsi vardır ki, onunda 12-si şəhərdədir.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx (rus.).
  2. ↑ "Закон Республики Татарстан от 31 января 2005 года № 17-ЗРТ «Об установлении границ территорий и статусе муниципального образования „Буинский муниципальный район" и муниципальных образований в его составе»". 2016-12-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-12.