Qırxdəyirman

Qırxdəyirman — İrəvan qubeniyasının Aleksandropol qəzasında, indi Ələyəz (Araqadz) (Artik mahalında) rayonunda kənd.[2] 1728-ci ilə aid İrəvan əyalətinin Şirakel nahiyəsində kənd adı kimi qеyd olunur[3][4]

Kənd
Qırxdəyirman
40°38′34″ şm. e. 44°08′40″ ş. u.
Ölkə  Ermənistan
Region Abaran mahalı
Rayon Abaran rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi
  • 22,74 km²
Mərkəzin hündürlüyü 2.150 m
Saat qurşağı UTC+4
Əhalisi
Əhalisi
  • 1.836 nəf. (2011)[1]
Rəsmi dili
Xəritəni göstər/gizlə
Qırxdəyirman xəritədə
Qırxdəyirman
Qırxdəyirman
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayon mərkəzindən 8 km məsafədə, Qarabulaq çayının yanında, Alagöz dağının ətəyində yerləşir. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində[5] qeyd edilmişdir. 15 mart 1972-ci ildə Ələyəz (Araqadz) rayonu yarandıqdan sonra Abaran rayonunun inzibati-ərazi bölgüsündən çıxarılıb Ələyəz (Araqadz) rayonunun tərkibinə daxil edilmişdir.

Toponim

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Toponim türk dilində söz birləşməsi daxilində qırx sözünün həm də kiçik mənasını ifadə etdiyini (kırk anbar)[6] nəzərə alıb bu qənaətə gəlmək olar ki, Qırxdəyirman "Kiçik dəyirman" mənasını ifadə edir. Relyef əsasında yaranan mürəkkəb quruluşlu toponimdir. Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 15.VII.1946-cı il fərmanı ilə adı dəyişdirilib ermənicə Hnaberd qoyulmuşdur.Türk dillərində kırka "bərk süxurlu yüksəklik"[7] və Azərbaycan dilində dəyirman sözlərindən ibarətdir.[8]

Əhalisi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

XIX əsrin ortalarında azərbaycanlılar qovulmuş və gəlmə ermənilər yerləşdirilmişdir.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
  2. ↑ PDFversiyası. // Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri. Müəllifi: İ. M. Bayramov; Redaktorları: B. Ə. Budaqov, H. İ. Mirzəyev, S. A. Məmmədov. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 2002, 696 səh. ISBN 5-8066-1452-2
  3. ↑ Обозрение Российских владений за Кавказом. Спб., 1836.
  4. ↑ İrəvan əyalətinin icmal dəftəri. Bakı, 1996.
  5. ↑ Д. Д. Пагиревь. Алфавитный указатель кь пятиверстной картѣ Кавказскаго края, изданiя Кавказскаго Военно–Топографическaго Отдѣла. Записки Кавказскаго отдѣла Императорскаго Русскаго Географическаго общества. Книжка XXX. Тифлись: Типографія К. П. Козловскаго, 1913. s.153
  6. ↑ Радлов В.В. Опыт словарья тюркских наречий, т.I, ч.1, СПб, 1893. s.746
  7. ↑ Мурзаев Э.М. Словарь народных географических терминов. М., 1984.
  8. ↑ Будагов, Б. Ә.; Гејбуллајев, Г. Ә. Гырхдәјирман // Ермәнистанда Азәрбајҹан мәншәли топонимләрин изаһлы лүғәти. Бакы: Оғуз ели. 1998. 452 с.