Qalaça (Qax)

Şamilqala və ya sadəcə Qalaça — Qax rayonunun İlisu kəndində Yazlıq dağının üstündə inşa olunmuş qala.

Qalaça
41°29′ şm. e. 47°07′ ş. u.HGYO
Ölkə	Azərbaycan
Şəhər	Qax
Yerləşir	İlisu
Aidiyyatı	Şamil hərəkatı
Tikilmə tarixi	XVII—XVIII əsrlər
Material	çay daşı
Azərbaycandakı tarixi abidələrin milli qeydiyyatı
İstinad nöm.	4550
Kateqoriya	Qala
Əhəmiyyəti	Yerli əhəmiyyətli
Qalaça
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Qala XIX əsrin 50-ci illərində dağlıların milli azadlıq hərəkatının rəhbəri Şeyx Şamilə qarşı aparılan hərbi əməliyyatlarda müşahidə təyinatlı istehkam kimi ruslar tərəfindən inşa etdirilmışdir. El arasında "gözətçi qala" kimində deyilir^[1][2]

Dairəvi formada inşa olunan qalaçanın diametri 7,4 metrə yaxındır. Çay daşı və əhəng məhlulu ilə tikilmiş qalaçanın ətrafı boyunca atəş açmaq və müşahidə aparmaq üçün mazğallar vardır. Qalaçada İlisuya gələn bütün yolları müşahidə etmək, eləcə də nəzarətdə saxlamaq mümkündür. Kənddən qalaçaya araba yolu salınmışdır. Qalaça tarixi-memarlıq abidəsi kimi dövlət tərəfindən qorunur. Şamil qalasının xarabalıqlarından Dağıstanla Azərbaycan arasında son yaşayış məntəqəsi olan Sarıbaş kəndi görünür.

Bu tip qalalar daha bir neçə yüksəklikdə inşa edilmişdir. Bir çoxları günümüzə qədər gəlib çıxa bilməmişdir.

• Qax abidələri (film, 2001)

• 
  Qalaçaya aparan dağ yolu
• 
  Qalaçanın qarşı dağdan görünüşü

Abidə ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.